رسول جعفریان

رسول جعفریان

مطالب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدیدترین

فیلترهای جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۳۲۱ تا ۳۴۰ مورد از کل ۳۴۳ مورد.
۳۲۱.

از یک سند تا یک کتاب: گزارشی از کتاب ایضاح المشکلات عبدالعلی خان سدید السلطنه نوری مستوفی

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ایضاح المشکلات مطالعات تطبیقی تورات انجیل

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶ تعداد دانلود : ۱۳۵
دامنه فعالیت علمی مسلمانان در باره اهل کتاب به زمان آغازین ظهور اسلام باز می گردد. در قرآن به فراوانی به آنان اشاره شده، و بعدها نیز طی قرون، مکرر به صورت تطبیقی یا غیر تطبیقی (با اسلام) به اهل کتاب، تورات و انجیل و عقاید مسیحیت و یهودیت پرداخته شده است. این مطالعات در دوره صفوی و قاجاری توسعه یافته و بویژه در دوره اخیر قاجاری، بیشتر محل توجه بوده بوده است. کتاب ایضاح المشکلات، کاری تطبیقی بین تورات و انجیل و اسلام انجام شده است. نویسنده، با شگفتی، تلاش کرده است تا اخبار تاریخی مربوط به اسلام را در آن دو کتاب بیابد. این تصور بر پایه برخی از باورهای قدیمی در این باره بوده که آن دو کتاب، حاوی پیشگویی های در باره آینده است. در این مقاله، بیشتر به معرفی این کتاب پرداخته شده است.    
۳۲۲.

از شام تاریخی تا شام آخرالزمانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: شام فضایل ساختگی آخر الزمان بررسی روایات فضایل شهرها

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۴ تعداد دانلود : ۸۲
چرا حجم احادیث و در فضایل شام گسترده است؟ پاسخ این مسأله را باید در تحولات سیاسی دوره اموی برای اثبات برتری شام بر عراق و نیز برخی از مجادلات سیاسی بعدی در جغرافیای جهان اسلام و رقابت گروه های مختلف دانست. همچنین شام بزرگ، همراه بیت المقدس، به دلیل انتساب به انبیای الهی همواره به لحاظ سرزمینی زمینه مساعدی برای این قبیل نقل های ساختگی داشته است. در میان این احادیث و آثار، بخش قابل توجهی به مسائل آخر الزمانی و فتنه های آن باز می گردد. ماجرای سفیانی از آن شمار است که تقریباً به طور کامل مربوط به این نقطه می شود. مجموعه این عوامل، سبب قرار گرفتن شام در کانون توجه برای ایجاد فضایی مقدس گونه برای آن در اخبار و آثار شده است. اسکان بسیاری از عارفان بنام در دوره های بعدی نیز می تواند عامل دیگری برای گسترش این نقل ها باشد.
۳۲۳.

نسخه خوانی (38)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۳ تعداد دانلود : ۹۳
نویسنده در نوشتار حاضر سی و هشتمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را بررسی کرده است. برخی عناوین این متن ها عبارتند از:   سفر ناصرالدین شاه به عتبات به قلم آیت الله سید محمد حسین شهرستانی نامه احمد بن حنبل در دفاع از مردم اردبیل علیه بابک خرمدین یادداشتی نفیس در باره هدایای کتابی و ... شاه عباس اول به سلطان مراد در سال 998 گزارشی (از سال 1231 ق / 1816م) از ساختن دوربین در فرنگ شعری در نکوهش مشروطه نمایی رابطه فقهاء الدنیا و سلاطین الدنیا از دید یک عالم عصر صفوی
۳۲۴.

نسخه خوانی (31)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: نسخه خوانی نسخه خطی خوانش متون

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۶ تعداد دانلود : ۱۷۱
نویسنده در نوشتار حاضر در قالب سی و یکمین سلسله انتشارات با عنوان نسخه خوانی، متن چند نسخه را مورد مداقه قرار داده است. این متون بدین شرح اند: حکایتی عبرت آموز از شیخ علی خان زنگنه وزیر قدرتمند صفوی دو حکایت دیگر در همان باب از میرزا حبیب الله صدر و سلطان حسین بایقرا دو نامه به مدیره و معلمه مدرسه دخترانه از سال 1335 گزارش و سفرنامه حج از سال 1124 نامه فرهاد میرزا در باره کشتی کهنه ای که به حج رفته بوده و باقی ماجرا مطایبه خاقان خلد آشیان با جناب میرزا اعلی الله مقامهما » رستم خان « اندر هجو یکی از فرماندهان سپاه شاه سلطان حسین شاه طهماسب و فرمان برای تکثیر نسخ آثار محقق کرکی دو سند در باره زخمی شدن ملاآقا دربندی توسط بابیه سندی از کارگزاری ایران در بغداد از سال 1277 ق یادداشت های روی نسخه ای از ملل و نحل
۳۲۵.

نسخه خوانی (37): مروری بر جُنگ محمد هادی مازندرانی از اواخر قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم هجری

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: جنگ محمد هادی مازندرانی دوره صفوی کشکول قرن دوازدهم هجری

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۴ تعداد دانلود : ۱۵۹
اصطلاح جُنگ شامل مجموعه هایی می شود حاوی رسائل، یادداشت ها، اشعار و گزیده نکات تاریخی و دینی که شخصی اهل ذوق، آن را در طول سالیان گردآوری کرده است. برخی از آنها رنگ ادبی یا تاریخی دارد، چنان که شماری هم صبغه دینی دارد. جُنگ محمد هادی مازندرانی نواده مجلسی اول یکی از دهها جنگی است که از دوره صفوی برجای مانده است. در این اثر، یادداشت هایی از علمای مختلف ثبت شده و شماری از آن ها نیز یادداشت های خود مازندرانی است. بعد از وی نیز کسانی در این جنگ مطالبی افزوده اند. این جنگ همانند جنگ های دیگر این دوره، نقش مهمی در شناساندن جنبه های فرهنگی و ادبی شهر اصفهان و نواحی مختلف آن دارد. 
۳۲۶.

قم در آینه شعر شیخ عبدالرزاق مسئله گو: «خائف قمی»

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: خائف قمی قم حضرت معصومه تولیت دیوان خائف روضه خوانی قم شناسی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۰ تعداد دانلود : ۱۳۶
شیخ عبدالرزاق خائف قمی (م 1329 ش) ضمن آنکه «روضه خوان حرم حضرت معصومه» بود، شاعری نیرومند و با این وجود طناز است که هم زمان در همه صورت های ادبی شعر، از قصیده و غزل تا قطعه و رباعی و در حوزه ستایش معصومان و کربلا شعر سروده است. دیوان وی قبل از مشروطه، به صورت مختصر منتشر شده است؛ اما نسخه اصل آن در کتابخانه آیت الله العظمی مرعشی برجای مانده که چند برابر متن چاپی است. در این مرور سعی کرده ام آنچه وی درباره مسائل اجتماعی و سیاسی ایران و به ویژه قم سروده است و نیز نمونه ای از اشعار وی را درباره خاندان تولیت با هدف شناخت بهتر فرهنگ این شهر بیاورم. خائف قمی از نزدیکان تولیت و سال ها در حرم به کار روضه خوانی مشغول بود؛ با این وجود در مدرسه باقریه، از مدارس جدید این شهر نیز معلمی می کرد.
۳۲۷.

آسان آسان از ربض مسلمانی کی توان بیرون آوردن: فارسیات استفتائات موجود در کتاب الحوادث والنوازل والواقعات از احمد بن موسی کَشّی (متوفای 550)

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۴۱ تعداد دانلود : ۱۹۸
کتاب «الحوادث والنوازل والواقعات» اثر احمد بن موسی کشی (م 550) از کهن ترین آثاری است که به گردآوری استفتائات جدید یا همان نوازل و مسائل فقهی بر اساس فقه حنفی پرداخته است. درواقع این کتاب از مهم ترین منابع فقه حنفی است که از روزگار کهن باقی مانده و همواره به آن ارجاع داده شده و در منابع بعدی از آن با عنوان «مجموع» یا «مجموع النوازل» یاد و مطالبی نقل شده است.
۳۲۸.

پیوست آینه پژوهش: مروری بر جنگ حاجی محمد بیکا از دوره صفوی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۴ تعداد دانلود : ۱۳۰
صدها اثر با عنوان جُنگ و مجموعه در میراث خطی ما وجود دارد که تنها اندکی از آنها انتشار یافته است؛ هرچند گه گاه از محتوای آنها در پژوهش های دیگر استفاده شده است. در این نوشتار یکی از جنگ های باقی مانده از دوره صفوی با عنوان «جُنگ حاجی محمد بیکا» معرفی شده است. این جُنگ که در فهرست به نام «گنجینه خطوط» نام گذاری دشه است، به شماره 14190 در کتابخانه مجلس ثبت و در مجلد سی وهشتم فهرست آن کتابخانه معرفی شده است. محتوای آن به خط افراد مختلف بوده و هر کدام اشعار و متن هایی را در آن کتابت کرده اند.
۳۳۰.

کرامات و احوالات غریبه جناب غفران مآب آخوند ملامحمد اسماعیل [عقدایی یزدی] (1188-1230ق)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ملااسماعیل عقدایی یزد کرامات آثار تاریخی یزد

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۵ تعداد دانلود : ۹۶
ملا اسماعیل عقدایی یکی از علمای برجسته یزد در اوائل قرن سیزدهم هجری است که مسجدی بزرگ به یادگار از او مانده است. نفوذ معنوی وی میان مردمان یزد، از دل اخبار و داستانهایی که از او برجای مانده، پایدار بوده است. متن حاضر، خاطراتی است از یکی از نوادگان وی به سبک محدثان قدیم با ذکر سند در باره کرامات او نقل کرده است. فارغ از هر چیز، این خاطرات روشنگر جنبه هایی از تاریخ مذهبی و اجتماعی این شهر و باورهای رایج میان مردمان است.  
۳۳۱.

گیبون، محمد (ص) و اسلام: مروری بر فصل پنجاهم کتابِ تاریخ زوال و انحطاط امپراتوری روم از ادوارد گیبون (1737 – 1794م)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ادوارد گیبون تاریخ زوال و انحطاط امپراطوری روم تاریخ اسلام محمد (ص) سیره نبوی

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۲ تعداد دانلود : ۸۴
زمانی که جنبش روشنگری اروپا در قرن هیجدهم بالا گرفت، شماری از مورخان و علاقه مندان مطالعات حوزه شرق، در مقابل تعصبات قرون وسطایی کلیسا بپاخواسته و موضع متعادل تری نسبت به اسلام در پیش گرفتند. آنان کوشیدند با مراجعه به منابع عربی و بکار گیری روش های علمی، خود را از بند تعصبات هزار ساله اروپا خلاصی بخشند. نتیجه این حرکت، نگارش آثاری در باره اسلام و حضرت محمد (ص) شد که نگاه واقع بینانه تری به تحولات دوره آن حضرت و بعد از آن داشت. و اما از سوی دیگر، نویسندگان عصر روشنگری، انتقاداتی به مسیحیت داشتند که پاره ای از آنها بر بخشی از مسائل ایمانی دین اسلام نیز بکار گرفته می شد. با این حال و در مجموع، این تحول، حاوی یافته های جدیدی بود که ارزش مرور کردن دارد. در مقاله، فصل پنجاهم کتاب تاریخ زوال و انحطاط امپراطوری روم را که در ترجمه فارسی این کتاب (تهران، 1349 نیامده، مرور خواهیم کرد.
۳۳۲.

فوائد الافضلیه، اثری در پزشکی بنام شاه عباس دوم

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۱۱۹
این نوشتار اختصاص به معرفی کتاب «فوائد الافضلیه» دارد؛ کتابی در بیش از هفتصد صفحه، اثری پزشکی که علی افضل طبیب بن محمدامین قاطع قزوینی آن را برای شاه عباس ثانی نوشته است.
۳۳۳.

بازخوانی دیدگاه ها و مناقشات درباب روایت شیخ طریحی(م1087ق) از حدیث کساء(مقاله علمی وزارت علوم)

کلیدواژه‌ها: حدیث کساء شیخ طریحی مرثیه و روایات داستانی مفاتیح الجنان

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۰ تعداد دانلود : ۱۰۰
برخی از رویدادهای بحث برانگیز در تاریخ تشیع، به تقابل دو یا چند جریان فکری درباره اصالت یا مضمون روایات برمی گردد. محور یکی از این مجادلات - که نزدیک به دو قرن پیشینه دارد - روایتی متفاوت از واقعه کساء است. اصل حدیث، هرچند در منابع شیعه و سنی به ثبت رسیده، اما این روایت - که با ساختار ادبی و داستانی از زبان حضرت زهرا (س) نقل شده و موجب برانگیختن احساسات شنوندگان می شود - هر از چندی موجب تقابل دو جریان فکری شد که آخرین بار در یک دهه گذشته رخ داد. هدف نوشته حاضر اثبات یا رد این روایت مذکور نیست، بلکه تلاش شده تا پس از بررسی اجمالی شخصیت نخستین نقل کننده روایت و انگیزه وی، به مهم ترین نظریات و اقدامات علما، محققان و عموم شیعیان در مقاطع مختلف زمانی در این باره پرداخته شود. 
۳۳۵.

چند استفتای فقهی- اجتماعی با ارزش از اواخر قرن دوازده هجری از استاد کل وحید بهبهانی (1118-- 1205ق)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: وحید بهبهانی استفتاءات الاسئله و الاجوبه فقه شیعه اجتهاد فقه و اجتماع

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۹
وحید بهبهانی (م 1205ق) یکی از مجتهدان بسیار بزرگ قرن دوازدهم هجری است که در سالهای نخست قرن سیزدهم درگذشت. از وی میراث گرانبهایی در فقه و اصول برجای مانده، به علاوه، شاگردان بزرگی که برخی از آنان در شمار بزرگترین مجتهدان قرن سیزدهم هجری هستند، تربیت کرد. و مهم تر از همه در حیات فکری او این است که جریان اخباری را که در قرن دوازدهم بر بیشتر حوزه های شیعه غلبه کرده بود شکست داد. بخشی از آثار وی سوال و جواب های فقهی هستند که از آنها با عنوان استفتاءات تعبیر می شود. این سوال و جوابها حاوی اطلاعات اجتماعی و فرهنگی و تمدنی است، و به علاوه، روی پاره ای از مفاهیم کلیدی تأکید می کند که در شناخت مذهب و روش فهم آن اهمیت دارد. مقاله حاضر، بر اساس یکی از این مجموعه استفتاءات نوشته شده و منتخبی از آنها را ارائه کرده است.  
۳۳۶.

نفحات ریاحین در تعیین تاریخ ظهور در سال 1204 تألیف در سال 1179؛ محمد مرتضی الحسینی الیمنی

کلیدواژه‌ها: مهدویت ظهور تاریخ ظهور مهدیان دروغین نفحات الریاحین ابن عربی فتوحات مکیه

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۵ تعداد دانلود : ۸۰
بحث از ظهور، تاریخی به درازای تاریخ اسلام دارد، زیرا مهدویت از عقایدی است که از روز نخست با اسلام عجین شده است. انقلاب عباسی، برگی از تاریخ ظهور بود، و القاب سفاح و منصور و... از آن دست بودند. این وضع ادامه یافت، شرحی که در بسیاری از منابع تاریخی آمده و بنده هم در مهدیان دروغین، سیری از آنها ارائه کرده ام. این که کسانی بویژه از صوفیان و عارفان، که به متن های رمزگونه علاقه دارند، تلاش می کنند تاریخ ظهور را بدست آورند، بحث جذّابی است که نمونه هایی در تاریخ دارد. و اما نمونه پیش رو، بر محور متنی است با نام نفحات الریاحین که در سال 1179 ق در سرزمین عثمانی نوشته شده و نویسنده آن تلاش می کند از برخی از اشعار ابن عربی، عباراتی از فتوحات مکیه، به رمز گشایی از تاریخ ظهور بپردازد. در این مقاله ضمن گزارش آن رساله، متن آن نیز در حد امکان تصحیح و ارائه شده است.  
۳۳۷.

برهان المسلمین: مناظره دینی فخر الاسلام با چند کشیش پروتستان در طهران (رمضان 1312ق)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: فخر الاسلام برهان المسلمین کتاب مقدس مسیحیت یهودیت

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱ تعداد دانلود : ۹۴
هجوم مبشران و مبلغان مسیحی به ایران، در دوره جدید، از زمان شاه عباس صفوی (متوفای 1038) رو به فزونی گذاشت. از همان زمان، علمای شیعه، در مقابل آنان، به نگارش آثار انتقادی پرداختند. برخی از آنها به طور کلی در نقد مسیحیت و پاره ای در نقد آثار نوشته های آنان بود. این وضع، در دوره قاجار، با شتاب بیشتری ادامه یافت و در شهرهای مختلف، از جمله اصفهان، کاشان و تهران، کتابها و رسائلی در این باره توسط علما نوشته شد. تاکنون بسیاری از این آثار تصحیح و منتشر شده است. یکی از معروف ترین منتقدان، فخر الاسلام بود که از دوره ناصری تا چند سال پس از مشروطه، و بیش از همه در دوره مظفری، آثاری در نقد مسیحیت نوشت. پاره ای از اینها منتشر شده و برخی همچنان منتشرناشده مانده است. برهان المسلمین که در اینجا آوره ایم، شرح گفتگوی او با چند تن از کشیشان است که خود او به تحریر درآورده و همان وقت به صورت سنگی چاپ شده است. در این مقاله به جز اصل رساله، گزارشی نیز در آن بدست داده شده است
۳۳۸.

کلام شاهانه/ ملوک الکلام، کتابی چنددانشی از عصر میانی قاجار به ضمیمه بیست وسه مورد خاطره و حکایت از سیف الدوله سلطان محمد قاجار

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۸۹
در این نوشتار افزون بر اشاره ای به زندگی سیف الدوله سلطان محمد قاجار، اشاره ای اجمالی به مجموعه رسائل وی به نام «ملوک الکلام» شده است و در نهایت 23 خاطره و حکایت از رساله پیش گفته آورده شده است.
۳۳۹.

سبک کار مورخان حرفه ای در تاریخ نگاری اسلامی پیش از عصر تألیف؛ مورد مطالعه: مجالد بن سعید همدانی

نویسنده:
حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۸۰
سنخ شناسی روایات مورخان دوره میانی و کسانی که اساساً گزارش های تاریخ اسلام متکی به نقل آنهاست، می تواند به ما کمک کند تا بنیاد علم تاریخ را در منابع این دوره نشان دهیم. در این مقاله، یک مورد خاص را بررسی کرده ایم تا الگویی برای شناخت سبک این قبیل راویان و مورخان نسل اول بعد از کسانی که خود درگیر وقایع بوده اند باشد؛ یعنی روایات مجالد بن سعید همدانی.
۳۴۰.

برگی از ادبیات ضد صوفی در مسلمانان هند، رساله دافع الملحدین ابراهیم بن فضل الله (قرن یازده / دوازدهم هجری)

نویسنده:

کلیدواژه‌ها: ادبیات صوفیانه متن پژوهی قرن دوازدهم تصوف هند

حوزه‌های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۴
ادبیات صوفیانه از قرن سوم به بعد در بسیاری از نقاط جهان اسلام حضور دارد و این ادبیات، همواره مخالفان و موافقانی داشته است. به علاوه، درجه نفوذ تصوف در دوره های مختلف متفاوت بوده، چنان که دشمنی و مخالفت با آن هم شدت و ضعف داشته است. این جدال، میان فلاسفه و صوفیه، فقیهان و صوفیان، و ... وجود داشت و تولید ادبیات نقد و رد نویسی در این زمینه بسیار بالا بوده است. نوشته های یاد شده که رساله ما هم یکی از آنها و به احتمال مربوط به قرن یازدهم یا دوازدهم شبه قاره است، اغلب حاوی اطلاعات تاریخی یا کتابشناسانه با ارزش است. این رساله که ظاهرا به چاپ نرسیده، می تواند ما را با برگی از این مجادله عمیق و ریشه دار آشنا کرده و در باره پاره ای از کتابها و آداب و رسوم صوفیانه و جدال بر سر آنها آشنا کند.

کلیدواژه‌های مرتبط

پدیدآورندگان همکار

تبلیغات

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

حوزه تخصصی

زبان