ارزیابی هویت گزاره های اعتباری در اقتصاد اسلامی در امتداد اندیشه علامه طباطبایی (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
مقدمه و اهداف: در دانش اقتصاد و اقتصاد اسلامی مفاهیم و گزاره های اعتباری زیادی استفاده می شود. اعتبار پول، اعتبار حرمت ربا نمونه هایی از اعتباریات در اقتصاد اسلامی است. یکی از دیدگاه های رایج در مورد اعتبارات، دیدگاه علامه طباطباییe است. ایشان گزاره های اعتباری را گزاره هایی می دانند که در آن حد یا حکم چیزی به چیز دیگر نسبت داده می شود تا برخی مقاصد فردی و جمعی حاصل شود. در تحلیل ایشان، گزاره های اعتباری کارکرد استعاری دارند. یک برداشت از دیدگاه ایشان این است که این گزاره ها گزاره های کاذبی می باشند که منافع اجتماعی در پی دارند. این گزاره نه در ذیل گزاره های بدیهی قرار می گیرند و نه مصداق گزاره های نظری قابل ارجاع به بدیهی می باشند.در این مقاله به بررسی رویکرد علامه طباطباییe در مورد اعتباریات و امتداد آن در اقتصاد اسلامی می پردازیم. بنا به فرضیه مقاله، پذیرش صدق اعتباری گزاره های اعتباری می تواند به تقویت توصیف و تبیین در اقتصاد اسلامی و همچنین، بهبود سیاست گذاری های اقتصادی کمک کند. بر اساس این، اگر گزاره های اعتباری در اقتصاد اسلامی را گزاره های صادق و صدقشان را وابسته به اعتبار اعتبارکننده اولیه و یا پذیرندگان اعتبار در جامعه بدانیم، صادق بودن این قضایا بدین معناست که آنها واقعیت اعتباری موجود را حکایت و ایجاد می کنند؛ واقعیتی که با توجه به پذیرش عمومی، منشأ آثار حقیقی عینی است. افزون براینکه عقلا بر مبنای این اعتبارات عمل می کنند و بدان ترتیب اثر می دهند؛ مثلاً بابت نقل وانتقال مالکیت پول پرداخت می کنند، عمل یا عدم عمل براساس برخی اعتباریات آثار حقیقی ناخواسته ای دارد که اجتناب ناپذیر است.روش: در این مقاله با استفاده از روش تحلیل فلسفی انتقادی به تبیین و ارزیابی دیدگاه علامه طباطباییe در مورد هویت گزاره های اعتباری و رهیافت آن برای اقتصاد اسلامی پرداختیم. روش مقاله در جمع آوری اطلاعات موردنیاز کتابخانه ای و اسنادی است. در این رویکرد، مطالعات مرتبط با هویت گزاره های اعتباری با روش تحلیلی فلسفی ارزیابی می شود. تحلیل هویت گزاره های اعتباری با مقایسه این گزاره ها با گزاره های غیراعتباری صورت می گیرد. تحلیل فلسفی انواع گزاره ها ما را قادر می کند که ابعاد هویتی گزاره های اعتباری را استخراج کنیم. در ادامه با اتخاذ رویکردی تطبیقی، برداشت ارائه شده از هویت گزاره های اعتباری را بر نمونه هایی تطبیق می کنیم.در این راستا، ابتدا با استفاده از روش تحلیل فلسفی به تفکیک گزاره های اعتباری و غیراعتباری در اقتصاد اسلامی می پردازیم. در ادامه به تحلیل فلسفی هویت گزاره های اعتباری می پردازیم. بخش بعدی مقاله با استفاده از روش تحلیل فلسفی انتقادی صورت می گیرد. در این بررسی، دیدگاه علامه طباطباییe در مورد اعتباریات نقد و ارزیابی انتقادی می شود. این تحلیل انتقادی زمینه را برای ارائه رویکرد منتخب با عنوان واقعیت اعتباری در گزاره های اعتباری فراهم می کند. در انتهای مقاله با استفاده از روش تطبیقی، برداشت مطرح شده از اعتباریات در اقتصاد اسلامی بر دو نمونه تطبیق شده است؛نمونه اول تطبیقی، حرمت رباست. در این مورد اعتبار درست سازگار با واقعیت های تکوینی صورت می گیرد.نمونه دوم، ادعای ناعادلانه بودن یارانه پنهان و ضرورت حذف آن است. در مثال دوم، اعتبار نادرست باعث فهم نادرست از واقعیت های تکوینی و تشریعی و در نتیجه قانون گذاری نامناسب می شود که نتایج نامناسبی به دنبال دارد.نتایج: یافته های مقاله نشان می دهد تحلیل علامه طباطباییe از اعتباریات زمینه ارتقای فهم نظریه پردازان در مورد گزاره های اعتباری را فراهم می کند؛ ولی این برداشت از نظر ایشان که این گزاره ها را به واسطه نداشتن مابه ازای عینی، کاذب بدانیم، پیش برنده نیست. در مقابل، توجه به واقعیت اعتباری گزاره های اعتباری هم از جهت تحلیلی واقع بینانه تر است و هم از جهت کاربردی مانع از سیاست گذاری نادرست می شود. براساس دیدگاه منتخب مقاله، گزاره های اعتباری گزاره های صادقی می باشند که صدقشان وابسته به اعتبار اعتبارکننده اولیه، پذیرش اجتماعی و تطابق آن با واقعیت های تکوینی و تشریعی است. صادق بودن این قضایا بدان معناست که آنها واقعیت اعتباری را حکایت و ایجاد می کنند که با سایر واقعیت های تکوینی و تشریعی سازگار است؛ با توجه به پذیرش عمومی این اعتبار، آثار حقیقی صحیحی مانند بهره مندی عادلانه و متوازن از کالاها و خدمات ایجاد می شود.در این چهارچوب، اعتبارات مفهومی نامناسب همانند یارانه پنهان، باوجود پذیرش عمومی، به واسطه ناسازگاری با واقعیت های تکوینی و تشریعی، اعتباری نادرست و غیرسازنده می باشد که این نوع اعتبار با طرح نوعی برداشت نادرست از عدالت توزیعی، حکم می کند که قیمت حامل های انرژی باید براساس قیمت سایر کشورها تعیین شود. لازمه این تفسیر از عدالت این است که قیمت همه کالاها و خدمات ازجمله دستمزدها این گونه تعیین شود؛ امری که تحقق آن عملیاتی نیست. عدم پذیرش تعدیل دستمزدها براساس دستمزد سایر کشورها و پذیرش تعدیل قیمت حامل های انرژی باعث نوعی اعتبار ناسازگار با واقعیت های تکوینی و تشریعی می شود و نظام توزیع مواهب و کالاها را بر هم می زند و شکاف طبقاتی را افزایش می دهد.بحث و نتیجه گیری: کاربرد فراوان گزاره های اعتباری در دانش اقتصاد و اقتصاد اسلامی و عدم تمایز آن از گزاره های غیراعتباری نه تنها فهم واقعیت را با مشکل مواجه می کند، بلکه می تواند نتایج عملی و سیاستی نامناسبی نیز در پی داشته باشد. هنگامی که واقعیت اعتباری نامناسبی همچون یارانه پنهان اعتبار می شود، واکنش های رفتاری هم براساس آن شکل می گیرد. بخشی از این واکنش ها مرتبط با رفتار سیاست گذاران اقتصادی است که سیاست های نادرستی را در گران سازی قیمت انرژی اتخاذ می کنند. بخش دیگری از واکنش ها هم مربوط به افرادی است که سیاست نادرست در مورد آنها اعمال می شود؛ آنها در واکنش به افزایش قیمت حامل های انرژی، عمدتاً قیمت کالاها و خدمات خود را افزایش می دهند به جای اینکه اصلاح رفتاری در کاهش مصرف انرژی داشته باشند. درنتیجه خروجی سیاست عمدتاً افزایش نرخ تورم خواهد بود؛ بدون آنکه اصلاح رفتاری عمده ای صورت گیرد.توجه به واقعیت اعتباری گزاره های اعتباری حاوی نتایج سیاست مهمی است. توجه به اینکه اعتبارکننده می تواند اعتباری درست متناسب با واقعیت های تکوینی و اعتباری انجام دهد، و واقعیت بیرونی را به شکل مناسبی تغییر دهد، لازمه سیاست گذاری درست اقتصادی است. در مقابل، عدم درک این واقعیت موجب اشتباه در سیاست گذاری و گفتمان سازی آن و در نتیجه تشدید مشکلات اقتصادی می شود. برای نمونه، اعتبار نادرست یارانه پنهان در ایران باعث ایجاد نهادهای رسمی و غیررسمی همچون قانون هدفمندی یارانه ها و سازمان هدفمندی یارانه ها و همچنین وابسته شدن پرداخت یارانه به قیمت حامل های انرژی شده است. این نوع ساختارسازی و رفتارسازی باعث ایجاد عادت های رفتاری پایداری در بودجه ریزی شده که تغییر آن به سادگی امکان پذیر نیست.Evaluating the Quiddity of E'tebari Propositions in Islamic Economics in the Light of Allameh Tabātabā'i's View
Introduction and Objectives: Many E'tebari (contingent) perceptions, concepts and propositions are used in economics and Islamic economics. The credit of money and the credit of the prohibition of usury are examples of E'tebari propositions in Islamic economics. One of the common views on E'tebari propositions is the view of Allameh Tabataba'i (may Allah have mercy on him). He considers E'tebari propositions to be propositions in which the extent or ruling of something is attributed to another in order to achieve some individual and collective purposes. In his analysis, E'tebari propositions have a metaphorical function. One interpretation of his view is that these propositions are false propositions that have social benefits. These propositions are neither included in the category of self-evident propositions nor are they examples of theoretical propositions that can be referred to as self-evident.In this article, we examined Allameh Tabataba'i's approach to E'tebari propositions and its extension in Islamic economics. According to the article's hypothesis, accepting the E'tebari reality of credit propositions can help strengthen the description and explanation in Islamic economics as well as improve economic policymaking. Accordingly, if we consider credit propositions in Islamic economics to be true propositions and their truth depends on the credibility of the initial creditor or credit recipients in society, the truthfulness of these propositions means that they indicate and create the existing credit reality; a reality that, according to public acceptance, is the origin of objective real effects. In addition to the fact that rational people act on the basis of these credits and thus produce effects; for example, they pay money for the transfer of ownership, action or inaction based on some credits has unintended real effects that are inevitable.Method: In this article, we use the method of critical philosophical analysis to explain and evaluate Allameh Tabataba'i's view on the identity of E'tebari propositions and its approach to Islamic economics. The method of the article is library and documentary in collecting the required information. In this approach, studies related to the identity of E'tebari propositions are evaluated with the philosophical analytical method. The analysis of the identity of E'tebari propositions is carried out by comparing these propositions with non-E'tebari propositions. The philosophical analysis of the types of propositions enables us to extract the identity dimensions of E'tebari propositions. Next, by adopting a comparative approach, we compare the presented understanding of the identity of E'tebari propositions with examples.In this regard, first, we will use the method of philosophical analysis to distinguish between E'tebari and non- E'tebari propositions in Islamic economics. Next, we will analyze the identity of E'tebari propositions philosophically. The next part of the article uses the method of critical philosophical analysis. In this study, Allameh Tabataba'i's view on E'tebari propositions is criticized and critically evaluated. This critical analysis provides the basis for presenting the selected approach entitled The Reality of Credit in E'tebari Propositions. At the end of the article, using the comparative method, the proposed understanding of credit in Islamic economics is applied to two examples; the first comparative example is the prohibition of usury. In this case, correct credit is consistent with the formative realities. The second example is the claim that the hidden subsidy is unfair and that it must be eliminated. In the second example, incorrect credit leads to a misunderstanding of the formative and legislative realities and, as a result, inappropriate legislation, which leads to inappropriate results.Results: The findings of the article show that Allameh Tabataba'i's analysis of E'tebari propositions provides the basis for improving theorists' understanding of E'tebari propositions; however, his view that these propositions are false because they lack objective counterfactuals is not progressive. In contrast, paying attention to the E'tebari reality of E'tebari propositions is both more analytically realistic and practically prevents incorrect policymaking. According to the selected perspective of the article, E'tebari propositions are true propositions whose truth depends on the credibility of the initial creditor, social acceptance, and compliance with formative and legislative realities. The truthfulness of these propositions means that they narrate and create a E'tebari reality that is consistent with other formative and legislative realities; given the general acceptance of this credit, correct real effects such as fair and balanced enjoyment of goods and services are created.In this framework, inappropriate conceptual credits such as hidden subsidies, despite their general acceptance, are false and unconstructive credit due to their incompatibility with the structural and legislative realities; this type of credit, by proposing a false understanding of distributive justice, dictates that the price of energy carriers should be determined based on the prices of other countries; this interpretation of justice requires that the price of all goods and services, including wages, should be determined in this way; something that is not practical to achieve. Not accepting the adjustment of wages based on the wages of other countries and accepting the adjustment of the price of energy carriers causes a type of credit that is incompatible with the structural and legislative realities and disrupts the system of distribution of benefits and goods and increases the class gap.Discussion and Conclusions: The frequent use of credit statements in economic science and Islamic economics and the lack of distinction between them and non-credit statements not only make it difficult to understand reality but can also lead to inappropriate practical and policy outcomes. When an inappropriate credit reality, such as a hidden subsidy, is credited, behavioral reactions are formed based on it. Part of these reactions is related to the behavior of economic policymakers who adopt incorrect policies in increasing energy prices. Another part of the reactions is related to the people to whom the incorrect policy is applied; in response to the increase in energy carrier prices, they mainly increase the prices of their goods and services instead of making behavioral changes to reduce energy consumption. As a result, the policy output will mainly be an increase in the inflation rate; without any major behavioral changes.Paying attention to the credit reality of credit propositions has important policy implications. Paying attention to the fact that the creditor can make a correct credit by the formational and credit realities, and appropriately change the external reality, is a prerequisite for sound economic policymaking. In contrast, not understanding this fact leads to mistakes in policymaking and its discourse, and as a result, exacerbates economic problems. For example, the incorrect credit of hidden subsidies in Iran led to the creation of formal and informal institutions such as the Subsidy Targeting Law and the Subsidy Targeting Organization, as well as the dependence of subsidy payments on the price of energy carriers. This type of structuring and behavior formation has created stable behavioral habits in budgeting that are not easily changed.
تبلیغات
