هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی

یکی از محبوب ترین گونه های مجموعه های تلویزیونی، گونه مجموعه های تاریخی است. طراحی صحنه این گونه آثار، در زمره مشکل ترین انواع صحنه پردازی به شمار می رود. مشکلاتی نظیر عدم احاطه کامل بر دوره تاریخی مزبور و فقدان شناخت کامل معماری دوره یادشده، ازجمله این مسائل به شمار می روند. هدف این نوشتار، گشودن پنجره ای تازه و علمی بر معماری دوران پهلوی اول و چگونگی استفاده از آن برای طراحی صحنه تلویزیون و سینما است. دوره ای تاریخی که سریال های متعددی بر مبنای آن ساخته شده و در بسیاری از آنها، صحنه پردازی علمی و درستی صورت نگرفته است. روش مورد استفاده در تحقیق، روش تطبیقی است و در همین زمینه، تلاش شده است از نظریه های دکتر حبیبی و دسته بندی وی مبنی بر معرفی چهار الگوی مشخص و علمی معماری دوره پهلوی اول استفاده شود. در ادامه، طراحی صحنه مجموعه مدار صفر درجه بررسی شده و الگوی چهارگانه دکتر حبیبی، با صحنه پردازی این سریال تطبیق داده شده است. نتیجه این تحقیق، طراحی صحنه مدار صفر درجه را به عنوان نمونه ای درست، علمی و منطبق بر اصول معماری شهری دوره پهلوی اول معرفی کرده است و آن را به عنوان یک الگو به طراحان صحنه پیشنهاد می دهد.

بیگانه هراسی پدیده ای اجتماعی است و ریشه در ترس و تنفر از افراد خارجی با قومیت های گوناگون دارد. بازتاب این پدیده را در پنج نمایشنامه از شکسپیر ازجمله تاجر ونیزی، اُتللو، توفان، تیتوس آندرنیکوس و آنتونیوس و کلئوپاترا می توان ردیابی کرد. در این میان، تاجر ونیزی در پرداختن به شخصیت ها و گروه های بیگانه (شایلاک یهودی، جسیکا و...) از اهمیت بیشتری برخوردار است. ازاین رو، پژوهش حاضر در پی شناسایی و ترکیب شناسی مفهوم بیگانه هراسی در تاجر ونیزی و تبیین ریشه های اجتماعی آن با استفاده از نظریه های جامعه شناختی است. روش تحقیق مبتنی بر رویکرد تاریخی، تحلیلی تطبیقی و با استناد به منابع کتابخانه ای و تصویری است. مقاله پیشِ رو، ضمن بیان کلیات پژوهش، به تحلیل ریشه های شکل گیری بیگانه هراسی در دوران الیزابت اول و بازتاب آن در تاجر ونیزی پرداخته است. با تحلیل دیالوگ ها و رویدادهای این نمایشنامه، این واقعیت عیان شد که اقتصاد و مذهب یهودیت بارزترین عناصر تضاد گروهی و به وجودآورنده بیگانه هراسی در میان شخصیت های نمایشی است. علاوه بر این، یافته ها بیانگر آن است که شخصیت های تاجر ونیزی، نسبت به چهار نمایشنامه دیگر، قابلیت طبقه بندی بیشتری با تعاریف گروه خودی و غیرخودی و نظریه تهدید یکپارچه دارد. هدف شکسپیر از بازتاب این پدیده، انتقاد از رفتارهای نژادپرستانه و تعصب گرایانه بود. درواقع، وی خواستار برابری و عدالت در جامعه الیزابتی بود.

فراداستان تاریخ نگارانه از مباحث مهم و شایسته تأمل در پسامدرنیسم است. فراداستان، نتیجه گذار از ادبیات کلاسیک، رئالیسم و مدرن است؛ متنی پست مدرنیستی است که فاصله و تفاوت داستان و غیرداستان را در هم می شکند و گونه ای نو و متناسب با جهان بینی پسامدرن را خلق می کند. نه تنها تعریف جوهره ذاتی پست مدرنیسم دشوار است، بلکه تشخیص خاستگاه تاریخی آن نیز مبهم است. نظریه پردازان بسیاری معتقدند که پست مدرنیسم، ادامه دهنده مدرنیسم است؛ چراکه مدرنیسم یک جریان ناتمام و بدونِ پایان است. همچنین پست مدرنیسم از هر گونه تعریف قاطع و قرارگیری در یک قالب پرهیز می کند. بهرام بیضایی به عنوان یکی از مهم ترین نمایشنامه نویسان ایرانی، از اساطیر و حماسه در نگارش آثارش کمک گرفته است. اژدهاک از این دسته است. نمایشنامه اژدهاک از سه بَرخوانی نوشته بیضایی نمونه ای از یک فراداستان است که در آن تاریخ و اساطیر به گونه های دیگر زاده می شوند و حیات می یابند. در این پژوهش که به شیوه تحلیلی توصیفی نگاشته شده، خاستگاه پسامدرن، هنر پسامدرن و پسامدرن در ادبیات نمایشی و فراداستان تاریخ نگارانه تحلیل شده و در ادامه، نمایشنامه ذکرشده به عنوان یک فراداستان بررسی شده و در پایان نتایج ارائه شده است.

ژیل دلوز در فلسفه سینمایی خود عمیقاً وامدار تفکر برگسون و مفاهیمی چون دیرند و خیرخواست حیاتی است. اما، آنچه توسل دلوز به برگسون را مسئله برانگیز می کند، مخالفت آشکار برگسون با سینماست. به باور او، سینما حرکت را که جریانی پیوسته است در عکس هایی منقطع و غیرواقعی جعل می کند. برگسون این شکل از بازسازی حرکت را به دلیل ایجاد ادراک کاذب، «توهم سینماتوگرافیک» می خواند و آن را به برداشت کمّی از حرکت/زمان نسبت می دهد. با این همه، بخش زیادی از تلاش دلوز صرف اثبات این مسئله می شود که فلسفه برگسون نه تنها مخالفتی با سینما ندارد، بلکه حتی در جهت هستی شناسی سینماست. در این مقاله با استناد به منابع معتبر و به شیوه تحلیلی، قابلیت های سینمایی فلسفه برگسون و تفاسیر دلوزی آن را بررسی و تلاش می کنیم تا نسبت تفکر برگسون و سینما را از خلال دیدگاه دلوز تشریح کنیم و نشان دهیم که چگونه اصول تفکر برگسونی توانست راه را برای فلسفه سینمایی دلوز هموار سازد. هدف این پژوهش، هم بیان تفسیری نو از برگسون و شرح چگونگی کاربرد مفاهیم وی در کتاب های سینمایی دلوز است و هم نشان دادن اینکه اساساً سینما چگونه از بنیاد با زمان/ حرکت و جهان/ فلسفه گره خورده است و با ایده جهان به مثابه دیرند پیوندی ناگسستنی دارد.

تجزیه وتحلیل دو اثر از آثار الیویه مسیان، یکی از آهنگسازان بزرگ و نامی قرن بیستم، موضوع این پژوهش است، چراکه نه تنها مسیان به دلیل کار هایش، بلکه به دلیل افکار موسیقایی اش که همچون قطعاتش مستند شده، همواره مورد توجه پژوهشگران عرصه موسیقی بوده است. دلیل دیگری که ذهن نویسندگان را به قطعه اول از مجموعه بیست نگاه الیویه مسیان معطوف کرد، شباهت ریتمی این قطعه و برخی پرلود های یوهان سباستین باخ است. بخش اول این پژوهش، بعضی تفکرات موسیقایی او اعم از برخی مد های انتقال محدود و آکورد های متنوع را پوشش می دهد. بخش دوم به بررسی قطعه اول با نام نگاه پدر از مجموعه بیست نگاه مسیان از دو منظر هارمونی و ریتم می پردازد. بخش سوم در بر گیرنده تجزیه وتحلیل قطعه آخر با نام نگاه کلیسای عشق از همان مجموعه و از همین دو منظر است. بررسی این دو قطعه از الیویه مسیان نشان می دهد که وی چگونه از برخی تفکرات آهنگسازی اش اعم از تفکرات هارمونیکی و ریتمی به صورت عملی بهره برده است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی با بهره گیری از منابع موجود در کتابخانه ها و فضای مجازی استفاده شده است.

سازهای مورد استفاده در جنگ ها، سازهای بادی، پوست صدا و خودصدا بود و سازهای زهی نقشی نداشت. هدف از تحقیق حاضر، مطالعه نقش موسیقی در جنگ ها و انواع سازهای رزمی در تاریخ ایرانِ دوره اسلامی است. روش تحقیق تحلیلی- توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است. از نتایج این تحقیق می توان به کاربرد موسیقی در مراحل مختلف جنگ از جمله پیش از آن، حین جنگ و پیروزی پس از آن اشاره کرد که نواها و وزن های ویژه ای با عناوینی چون «طبل حربی»، «طبل آسایش» و «طبل بازگشت» اجرا می شد. با اینکه در منابع تاریخی، با کثرت فراوان نام سازهای رزمی مواجهیم، در نگاره ها، حضور معدودی از آن ها را مشاهده می کنیم. کرنای و نقاره مهم ترین سازهایی است که در موقعیت جنگی تصویر شده است. کرنای در تصاویر، انواع متنوعی را شامل می شود که از حیث چندبخشی بودن لوله صوتی، ضخامت و شکل لوله صوتی، وجود گره بر لوله صوتی، و ضخامت و شکل دهانه ساز تفاوت هایی را داراست. سرنا در قیاس با کرنای از فراوانی بسیار کمتری در جنگ ها برخوردار است. نقاره مهم ترین ساز پوست صدا در تصاویر است. طبل های دوطرفه در نگاره ها، به ندرت مشاهده می شود و سِنج تنها ساز خودصدای موجود در تصاویر است که حضوری کمرنگ دارد.

موسیقی محصولی است که در زندگی بسیاری از انسان ها حضور دارد و در کشور ما نیز از گذشته مورد توجه مردم بوده است. بررسی موسیقی به منزله محصولی متمایز و با نگاه بازاریابی و رفتار مصرف کننده اهمیت دارد. در این مقاله تلاش شده تا عوامل مؤثر بر رفتار مصرف کنندگان در تهیه موسیقی بررسی شود. این تحقیق از نظر هدف کاربردی، به لحاظ روش جمع آوری اطلاعات، توصیفی و از نظر ماهیت موضوع، پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش دانشجویان دوره کارشناسی دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی است. 262 نمونه به شیوه نمونه گیری تصادفی در دسترس از 815 عضو جامعه آماری انتخاب شده است. در این تحقیق از روش های آماری مختلف از جمله، آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، تحلیل عاملی تأییدی و اکتشافی، ضریب همبستگی پیرسون، مدل سازی معادلات ساختاری و تحلیل واریانس یک طرفه استفاده شده است. آزمون فرضیات نشان داد که عوامل اجتماعی دموگرافیکی و فشار زمانی بر رفتار مصرف کننده در تهیه موسیقی از فروشگاه ها و سایت های موسیقی تأثیر معناداری ندارد، اما عوامل مرتبط با موسیقی، فضا، سهولت دستیابی، امکان تعامل و گستره محصولات بر رفتار مصرف کننده در تهیه موسیقی از فروشگاه ها و نیز سایت های موسیقی تأثیر مثبت و معناداری دارد.