هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی

هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی

هنرهای زیبا - هنرهای نمایشی و موسیقی سال 16 بهار و تابستان 1390 شماره 42 (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

کانُن و دودکافونی در موسیقی آلفرد اِشنیتکه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: پلی استایلیزم دودکافونی کانن میکروپُلیفونی میکروتنال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 596 تعداد دانلود : 863
هدف این مقاله بررسی دو تکنیک آهنگسازی کانن و دودکافونی در آثار آلفرد اشنیتکه آهنگساز روس می باشد. برای انجام این مطالعه ابتدا به صورت مختصر پلی استایلیزم او را تعریف کرده و سپس به مطالعه ی ویژگی ای کانن و چگونگی استفاده از دودکافونی در موسیقی او خواهیم پرداخت. در بررسی هر کدام از این تکنیک ها، بر اساس مطالعاتی که بر روی آثار مجلسی او انجام شده است، طبقه-بندی هایی صورت گرفته و ویژگی های هر کدام ذکر می شوند. در بخش اول مقاله سه نوع کانن مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در ادامه گرایشات دودکافونیک موسیقی او را به دو دسته تقسیم خواهیم کرد. در هر مورد مثال هایی از آثار مجلسی او مورد تحلیل قرار خواهد گرفت که صحت مباحث مطرح شده را تایید کرده و به درک مفاهیم کمک خواهد کرد. همچنین کانن و دودکافونی در آثار او با اَشکال معمول و اصیل این دو تکنیک در موسیقی گذشتگان مقایسه شده و تفاوت های آنها مشخص می شود. این بررسی ها نشان خواهد داد که چطور اشنیتکه از عناصر موسیقی گذشته و گرایشات موسیقی مدرن استفاده کرده و با تغییراتی که بر روی آنها صورت می دهد زبان آهنگسازی خاص خود را بوجود می آورد. همچنین در ادامه روشن می شود که چطور مباحث مطرح شده، در یگ نگاه موشکافانه، با تئوری پلی استایلیزم در موسیقی او مرتبط است.
۲.

شیرین در گفتمان اسطوره ای معاصر و بازنمود آن در هنرهای نمایشی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسطوره بینامتنیت تئاتر سینما شیرین گفتمان هنری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 430 تعداد دانلود : 390
اسطوره های زنانه در ادبیات و هنر ایرانی حضوری کم رنگ دارد که بیانگر گذشته ای تک صداست. امروزه، در جهان چند صدایی معاصر و با حضور زنان، اسطوره های زنانه اهمیت یافته و بخش قابل توجهی از هنر و ادبیات را به خود اختصاص داده اند. یکی از مهم ترین این اسطوره ها در ادبیات و هنر ایرانی اسطوره «شیرین» است. که به تنهایی و یا گاه با خسرو و فرهاد سه گانه ای را شکل می دهند که موضوع آفرینش آثار متعدد ادبی و هنری در حوزه های گوناگون بوده اند که بازتاب تفاوت در سلیقه های مولفان، گرایش ها و کشش های فرهنگی در هر زمان را می توان در آن جست. این مقاله تجلی شخصیت اسطوره ای شیرین در برخی از حوزه های هنر معاصر را در رویکرد گفتمان اسطوره ای مورد مطالعه قرار می دهد. این ترجمه های بینانشانه ای یعنی انتقال روایت کلامی به روایت های نمایشی و موسیقایی نیازمند تحلیل بینامتنی و بیش متنی خواهد بود. پرسش اصلی این است که چه شرایط و عواملی موجب بازآفرینی اسطوره شیرین در هنر معاصر ایرانی گردیده است؟ چه دگرگونی هایی در ترجمه بینانشانه ای از نظام کلامی به نظام های دیگر رخ داده است؟ لذا ابتدا به حضور شیرین در ادبیات ایرانی پرداخته خواهد شد و سپس تصویر این شخصیت در تئاتر، سینما و موسیقی مورد مداقه قرار خواهد گرفت.
۳.

ترنم های آوایی در آواز ایرانی: مطالعه ی موردیِ درآمدِ دستگاه چهارگاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آواز ایرانی تحریر ترنم های آوایی زبان فارسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 407 تعداد دانلود : 443
در آواز ایرانی هنگام اجرای تحریرها و غلت ها، از واژگان و آواهایی استفاده می شود که کاملاً بیرون از دایره شعر هستند و ترنم نامیده می شوند. ترنم های آوایی آن دسته از ترنم ها هستند که با الفاظی بی معنا مانند «ها ها» و «هِ هِ» اجرا می شوند و مهم ترین ابزار اجرای تحریرها به شمار می آیند. هدفِ این مقاله شناسایی برخی از قانون مندی های حاکم بر ترنم های آوایی است که بر پایه ی 12 آوانگاری از اجراهای اساتید موسیقی آوازی ایران و بررسی گونه های تحریری موجود در آنها با رهیافتی تطبیقی تحلیلی انجام خواهد شد. یافتن این قانون مندی ها، صرف نظر از این که می تواند جنبه های آموزشی برای آوازخوانان داشته باشد، کمک شایانی به درکِ چگونگی به کارگیری این گونه های متنوعِ ترکیبات آوایی در موسیقی آوازی ایران خواهد کرد؛ نیز از این رهگذر می توانیم لایه ی ظریفی از وابستگی های موسیقی دستگاهی به گویشِ زبان فارسی را واکاوی کنیم. در نتیجه، بررسی و تجزیه و تحلیلِ گونه تحریرهای متنِ مقاله نشان خواهد داد، بر خلاف تصور غالب که قائل به قاعده ای برای شیوه ی به کارگیری ترنم های آوایی در موسیقی آوازی نیستند، این ترنم ها از قانون مندی هایی که ریشه در مواردی چون: بافت ملودیک و کیفیات احساسی تحریرها؛ خصلت های مُدال؛ مفصل بندی (آرتیکولاسیون) و هماهنگی های زیبایی شناسانه ی جملات موسیقایی؛ و در نهایت گویشِ زبان فارسی دارد، بهره مند هستند.
۴.

راهکارهای بهبود حضور در بازار بین المللی فیلم ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آمیزه بازاریابی فیلم بازاریابی فیلم بازار بین المللی فیلم ایران بازار فیلم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 1000 تعداد دانلود : 212
بازارهای بین المللی فیلم، محلی برای عرضه و خرید و فروش انواع فیلم ها و محصولات تلویزیونی از کشورهای سراسر دنیا هستند. بازار بین المللی فیلم ایران به عنوان معتبرترین و شناخته شده ترین این نوع بازار ها در ایران، هر سال در تهران برگزار می-شود. جهت ارتقا، هم اکنون بیشتر از هر زمان دیگری نیازمند مدیریت صحیح برگزاری این بازار هستیم. جدا از درآمدی که چنین رویداد هایی نصیب هرکشوری می سازد، این امر به ارتقای صنعت فیلم ایران کمک موثری کرده و چهره واقعی کشور را به افراد سراسر دنیا می شناساند. کلیه متغیر ها و شاخص ها با اتکا به منابع علمی جمع آوری شده اند و برای این بازار مورد آزمون قرار گرفته-اند. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت موضوع، پیمایشی است. جامعه آماری دربرگیرنده افراد ایرانی و غیرایرانی است که به عنوان خریدار و فروشنده فیلم در حداقل یک دوره از سیزده دوره اول بازار بین المللی فیلم ایران حضور داشته اند. 152 نمونه به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده از 251 عضو جامعه آماری انتخاب شده است. آزمون فرضیه ها نشان داد که انگیزه فرهنگی - اجتماعی، مهم ترین انگیزه شرکت کنندگان، فیلم مهم ترین عنصر آمیزه بازاریابی فیلم، جوایز دریافتی مهم ترین عنصر تعیین کننده قیمت فیلم، تاریخ برگزاری مهم ترین عنصر مکان و پاسخ گویی دائم دبیرخانه دائمی بازار، مهمترین عنصر تبلیغات و روابط عمومی در بازار بین المللی فیلم ایران است.
۵.

«رقص، بازی، نمایش» بررسی کنش های نمایشی در آثار پیش از اسلام ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: بازی رق‍ص ساز سیماچه نمایش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 153 تعداد دانلود : 980
این نوشتار تلاش دارد به بررسی نگاره های همبسته با رقص یا کنش های نمایشی بر روی آثار دوران پیش از اسلام ایران بنشیند و در این راه با پژوهشی کتابخانه ای و موزه ای، به پی جویی تطبیقی و تحلیلی هنرهای نمایشی در آن دوران بپردازد. گستره این بررسی از هزاره ششم پ.م تا دوران ساسانی است و سخن با نگاهی به نوشتارهای ایرانی آغاز می گردد. با موشکافی آثار ایرانی موزه ها و مجموعه های جهان می توان دریافت که آیین های نمایشی ایران در دورانی بس کهن تر از تصور ما پا گرفته اند. بر روی این آثار نشانه های پرشماری از آشنایی مردمان ایران با گونه های رقص و اهمیت آن در فرهنگ و هنر ایرانی آشکار است. نمایش در شکل رقص، خنیاگری، بازی یا آیین و نیز ابزارهای نمایش چون سیماچه، لباس مبدل جانوران یا گیاهان، سازهایی برای آفرینش ریتم و... دستکم از هزاره ششم پ.م در ایران شناخته شده و مورد بهره بوده اند. در سنت کهن ایرانی نمی توان فاصله ای میان رقص، بازی و نمایش نهاد. این هر سه در خدمت آیین هایی چون جشن، سوگ و نیایش بوده اند، و به دست بازیگرانی آشنا به موسیقی، رقص، کنش های بدنی و شیوه های بیان رخ داده اند.
۶.

بررسی انگاره های کارناوالی در نمایشنامه ی رومئو و ژو لیت از دیدگاه باختین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باختین رومئو و ژولیت رئالیسم گروتسک کارناوال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 281 تعداد دانلود : 705
مفاهیمی که میخائیل باختین، نظریه پرداز روس، در عرصه ی نقد و نظریه ی ادبی طرح کرده، امکانات جدیدی پیش روی تحلیلگران آثار هنری به ویژه در حوزه ی ادبیات، تئاتر، و سینما قرار داده است. یکی ازمهم ترین مفاهیم در دایره ی اصطلاحات او، مفهوم کارناوال است. این واژه یکی از مهم ترین محور های اندیشه ی او و از جمله مبسوط ترین مباحث او به شمار می رود. با آن که کارناوال با اجرا و آیین و از این طریق با تئاتر پیوند دارد، اما وقتی از"نوشته ی کارناوالی" سخن به میان می آید کاربست ادبی آن در چشم انداز باختین مورد نظر است و مشخص کننده ی آن دسته آثار ادبی است که در آنها ویژگی های کارناوال در زمینه ای نوشتاری به ظهور می رسد. باختین رمان را بهترین زمینه برای تحقق ویژگی های کارناوالی دانسته است، اما بعد از او منتقدین تئاتری با عطف توجه به پیوند دیرپای آیین و نمایش استدلال کرده اند که تئاتر و اجرا امکانات بسیار وسیع تری فراهم می کند که مورد توجه باختین قرار نگرفته است. در مقاله ی حاضرنمایشنامه ی رومئو و ژولیت نوشته ی ویلیام شکسپیر بر اساس مفهوم کارناوال بررسی و تحلیل می شود: در ابتدا، توضیحات مختصری درباره ی مشخصه های کارناوال و ویژگی های" نوشته ی کارناوالی " ارائه وسپس تحقق این عناصر را در نمایشنامه ی رومئو وژولیت به بحث گذاشته می شود.
۷.

نقش نغمات بر حیات و ماندگاری سازها، مطالعه ی موردی: دوره ی ایلخانی و تیموری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: جمع تام حیات سازها ساز کامل سازها در رسالات مکتب منتظمیه گام بالقوه سامانه ی موسیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 49 تعداد دانلود : 115
در پژوهش حاضر تلاش شده است نقش و تأثیر نغمات تولید شده توسط سازها بر حیات و ماندگاری سازها در برشی تاریخی از موسیقی ایران (دوره ی ایلخانی و تیموری) مورد بررسی قرار گیرد. در این تحقیق سه عنصر مهم در «نغمات تولید شده توسط سازها» این گونه شناسایی شده اند: 1 اجرای گام بالقوه ی سامانه موسیقی 2 وسعت صوتی 3 اجرای همزمان چند نغمه. در مبحث «اجرای گام بالقوه» چگونگی اجرای گام بالقوه ی 17 نغمه ای صفی الدین در سازهای رایج آن دوران مورد مطالعه قرار گرفته اند. در مقوله ی «وسعت صوتی» در متون موسیقی آن دوران با دو مبحث «جمع تام» و «اجرای نغمه لو» روبه رو هستیم. جمع تام به معنی کل نغمات قابل استخراج از یک ساز است. جمع تام حائز اهمیت در متون مکتب منتظمیه دربرگیرنده ی فاصله ی دو هنگام بوده که به آن ذی الکل مرتین می گفته اند. سپس چگونگی «اجرای همزمان چند نغمه» در سازهای رایج آن زمان مورد بررسی قرار گرفته است. با بررسی این سه جنبه ی مؤثر بر نغمات تولید شده توسط سازها، اهمیت ساز عود به عنوان ساز کامل در مباحث نظری از منظر هر سه جنبه در خور توجه است.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۱