جامعه پژوهی فرهنگی

پدیده وندالیسم یکی از عوامل نوظهور تأثیرگذار بر رشد مسائل اجتماعی و آسیب های شهری است که به مفهوم داشتن نوعی روحیه ی بیمارگونه به کار رفته و مبین تمایل به تخریب آگاهانه اموال و متعلقات عمومی است. در پژوهش حاضر با رویکردی جامعه شناختی رابطه سبک زندگی با پرخاشگری و وندالیسم مورد مطالعه قرار گرفته است که به روش پیمایشی و با پرسشنامه محقق ساخته انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه زنان و مردان 29-15 ساله شهرهای خرم آباد، بروجرد و ازنا می باشد که از این میان تعداد 714 نفر به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. داده های پژوهش با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون، رگرسیون، تحلیل واریانس یک طرفه تحلیل شدند. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که بین مؤلفه های سبک زندگی با پرخاشگری و وندالیسم رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. براساس نتایج تحلیل رگرسیون، مهمترین عامل در بروز رفتارهای پرخاشگرانه و وندالیسم، قرار گرفتن در موقعیت های نابهنجار است که بیشترین میزان بتا 28/0 را داشته است و سپس به ترتیب مصرف فرهنگی 26/0، سبک زندگی 21/0 و مدیریت بدن 18/0 بیشترین تأثیر را بر پرخاشگری و وندالیسم داشته اند. نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد که 26 درصد رفتارهای پرخاشگرانه و وندالیستی توسط مجموع متغیرهای مستقل قابل تبیین است.

در این نوشتار، آموزه غیبت به عنوان یک ایده موعودگرایانه از خلال تفاسیر زیارت کنندگان مسجد جمکران مطالعه گردید و نشان داده شد که موعودگرایی متاثر از نوعِ نگاه سوژه به پایان هستی (یا تاریخ) و نوعِ رستگاریِ مورد انتظار، در یک صورت نمادین تفسیر می شود. با وام گیری دستگاه مفهومی لاکان، سوژه ها، مفسرانی در نظر گرفته شدند که این ایده را در ساحت نمادین صورت بندی می کنند؛ این صورت بندی از طریق دو فانتزی 1. تحقق جامعه ای عاری از هرگونه بی عدالتی و 2. تحقق جامعه ای عاری از هرگونه فساد، میل به همان انگاری را در جهت جبرانِ فقدان بنیادی ناشی از غیبت منجی ایجاد می کند. پیامد این میل در فانتزی اول، تفسیر آموزه غیبت در صورت نمادین اسطوره ای است و نقش سوژه برای جبران این فقدان، شرکت در مناسکی چون خواندن نماز و دعا برای ظهور منجی در نظر گرفته می شود. در فانتزی دوم اما، آموزه غیبت در صورت نمادین علمی تفسیر می شود و نقش سوژه برای جبران فقدان، مبارزه با مصادیق فساد از طریق امر به معروف ها و نهی از منکراتی است که فرایند تکوینی ظهور را تند یا کند می کنند.

امروزه سرمایه اجتماعی به عنوان سرمایه ای کلیدی در سازمان ها و جوامع ایفای نقش می کند. اهمیت آن تا حدی است که بدون توجه به آن ممکن است نرخ بازگشت سرمایه حاصل از دیگر سرمایه های موجود کاهش یابد. با توجه به اهمیت این نوع سرمایه، شاهد انجام پژوهش های متعددی در سطوح و بافت های متفاوت هستیم که شاخص های گوناگونی در سطوح تحلیل متفاوت را برای ابعاد سه گانه مفهوم سرمایه اجتماعی معرفی کرده اند. بنابراین، بررسی یکپارچه این پژوهش ها برای شناسایی شاخص های کلیدی این مفهوم در سطوح تحلیل متفاوت ضرورت دارد. در این راستا هدف از انجام این پژوهش، بررسی جامع شاخص های سرمایه اجتماعی در سطوح تحلیل متفاوت است. بدین منظور از رویکرد فراترکیب و روش تحلیل محتوای قیاسی استفاده شد. جامعه مورد بررسی مقالات موجود در زمینه سرمایه اجتماعی، در پایگاه های علمی از سال 1970 تا 2018 به تعداد 5195 مقاله بود که از میان آن ها 72 مقاله به روش نمونه گیری قضاوتی انتخاب شدند. نتیجه اولیه استخراج کدهای اولیه در قالب ۱۴ مقوله فرعی و طبقه بندی آن ها ذیل سه مقوله اصلی سرمایه اجتماعی بود. تدقیق و مطالعه متون مرتبط با این شاخص ها نشان داد سه سطح تحلیل برای مفهوم سرمایه اجتماعی قابل تبیین است. این سه سطح مختلف تحلیل عبارتند از: سطح کلان (جوامع)، سطح میانی (گروه ها یا سازمان ها) و سطح خرد (عاملان فردی).

هدف این پژوهش دستیابی به ساختار صورت بندی ذهنی- ادراکی زوجین قوم کُرد از تجربه عشق است. ازاین رو، مهم ترین پرسش این پژوهش به این شیوه تدوین شده است: زوجین عاشق در حالت ها و موقعیت های مختلف زندگی، عشق را چگونه تجربه می کنند؟ پاسخگویی به سؤالات این مطالعه نیازمند طرح فرضیه خاصی نبوده و با ورود به میدان پژوهش، تجربه زیسته افراد در مورد عشق مورد پرسش قرارگرفته است. با بهره گیری از روش تحقیق پدیدارشناسی، مشارکت کنندگان در پژوهش از بین زوجین با قومیت کُرد که تجربه عشق داشته اند؛ به تعداد 10 زوج(20نفر) انتخاب شده اند. قبل از ورود به میدان پژوهش و شروع مصاحبه، از طریق مطالعه ای اکتشافی حالت ها و موقعیت های مهم عشق از طریق افراد عاشق استخراج گردید و در هنگام مصاحبه با تقسیم مراحل عشق به پنج مرحله ، این حالت ها و موقعیت های مهم مورد پرسش قرار گرفت. تحلیل متون حاصل از انجام مصاحبه از طریق روش تحلیل گفتمان جیمز پُل جی انجام شده است. نتایج حاصل از تحلیل مصاحبه ها نشان می دهد که عشق در مراحل مختلف زندگی به صورت های مختلفی تجربه شده است. اما آنچه قابل توجه است، تفاوت در احساس، کنش و عمل در مرحله قبل از عاشقی با مراحل بعدی زندگی مشترک عاشقانه است.

در کشورهایی مانند ایران که با وجود تنوع زبانی گسترده، زبان آموزشی واحدی دنبال می شود امکان ظهور و بروز نیم زبانگی و ایجاد کد زبانی ِمحدود وجود دارد. در این حالت فرد در هیچ یک از زبان های مادری و آموزشی به تسلط کافی نمی رسد و ارتباط و تعاملات او تحت تاثیر قرار می گیرد. از این رو پژوهش حاضر به «بررسی جامعه شناختی پیامدهای نیم زبانگی» پرداخته است. روش تحقیق مورد استفاده کیفی است. جامعه پژوهشی شامل 18دانش آموز لر زبان و 6 دانش آموز فارسی زبان پایه پنجم ابتدایی می باشد که در سال تحصیلی 1395-1394در مدارس ابتدایی شهرستان اسلامشهر مشغول تحصیل بودند. اطلاعات از طریق مصاحبه نیمه ساخت یافته گردآوری و پس از پیاده سازی، تحلیل مضمونی شد. بر اساس یافته ها از 18دانش آموز لر زبان، 16 نفر نیم زبانه(دارای کد زبانی محدود) هستند.2 نفر(دارای مادران تحصیل کرده و شاغل) به همراه تمامی دانش آموزان فارسی زبان دارای کد زبانی گسترده هستند. میزان فعالیت های اجتماعی-آموزشی و سرمایه فرهنگی دانش آموزان نیم زبانه نسبت به دانش آموزان کد گسترده پایین تر است."بازتولید فرهنگی"،"پنهان کردن هویت" و"آرزوی تحصیل در مدرسه لری" از مهمترین مضامین تحقیق است.

گردشگری به مثابه پدیده ای «معنا ساز»، بر اساس درک و فهم کنشگران از آن، ذیل زمینه مندی فرهنگی- اجتماعی در هر جامعه ساخت می یابد. نویسندگان با استفاده از روش شناسی کیفی مصاحبه های باز و نیمه ساختاریافته صورت دادند تا چگونگی فهم و درک از پدیده گردشگری را در بین ایشان دریابند. نتایج نشان می دهد گردشگری امری هویت بخش (وجه ممیزه فرد مدرن و سنتی)، در اندیشه و کنش انسان امروز است که در بستر نظام مدرنیته شامل تعطیلات سازی، سبک زندگی مبتنی بر جدایی کار و اوقات فراغت، صنعت گردشگری و رسانه های مروج آن میسر می شود. بنیادی ترین معنا یا جوهره ی هستی شناختی گردشگری با گریز ازخودبیگانگی محصول زندگی کاری و روزمره شهری مترادف است. در کنار معنای اصلی یادشده، معانی از قبیل مقاومتی نرم در شکل نفی، شورش و تهاجم علیه روزمرگی زیست شهری، تلاش برای جستجوی اصالت همراه با کشف فضاهای جدید و بکر طبیعی و واقعیتی هزینه بر و کالایی شده قابل شناسایی است؛ که این معانی متاثر از رویکرد های تحلیلی جامعه شناختی در سطوح سه گانه خرد، میانی و کلان در قالب یک مدل نظری ارائه شده است.