لازمۀ سازمان یافتن اقشار مختلف کشاورزان در قالب گروه ها و تشکل های مختلف محلی، تغییر نگرش منفی برخی کشاورزان نسبت به عضویت در تعاونی ها، ایجاد و تقویت انگیزۀ آنان و ارضای برخی از نیازهایشان از طریق تعاونی است. هدف این پژوهش نیز شناسایی و تحلیل عدم تمایل ( عوامل بازدارنده) عضویت گندم کاران استان ایلام در تعاونی های کشاورزی با بررسی ذهنیت های مشارکت کنندگان به کمک روش شناسی کیو بود. چارچوب فلسفی این پژوهش از نوع پارادایم تفسیری اثبات گرایی بود. مشارکت کنندگان این پژوهش 12 نفر از گندم کاران نمونه، کارشناسان ستادی ادارۀ کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی استان و استادان دارای پیشین ۀ مطالعاتی در زمینۀ تعاونی های تولید کشاورزی بودند . فضای گفتمان پژوهش از دو مأخد پیشینه و مصاحبۀ عمیق گردآوری و تعداد 49 عبارت به عنوان عبارات کیو انتخاب شد. تحلیل توزیع نشان داد که می توان 6 الگوی ذهنی متمایز را در میان مشارکت کنندگان شناسایی کرد که 08/86 درصد از واریانس کل را تبیین می کنند . بیشترین واریانس تبیین شده مربوط به الگوی ذهنی نخست با امتیاز 73/19 بود. عوامل بازدارندۀ تمایل کشاورزان به عضویت در تعاونی های تولیدی براساس این 6 الگوی ذهنی شناسایی و اولویت بندی شدند . در نهایت، الگوهای ذهنی به صورت استعاری و به ترتیب با عناوین " کشاورزان معتقد به نبود سازه های زیرساختی- سیاستی (73/19)"، "کشاورزان معتقد به چالش های اقتصادی- انگیزشی (99/18)"، "کشاورزان قائل به فراهم نبودن سازه های آموزشی- فرهنگی (44/18)"، "معتقدان به نبود روحیۀ کارآفرینانه در تعاونی های کشاورزی (81/10)"، "کشاورزان معتقد به فقدان سازه های مدیریتی- حمایتی (049/9)" و "کشاورزان قائل به نبود پارامترهای مناسب فردی (شخصیتی) (046/9)" نام گذاری و تفسیر شدند.