پژوهش در هنر و علوم انسانی

پژوهش در هنر و علوم انسانی

پژوهش در هنر و علوم انسانی سال پنجم اسفند 1399 شماره 9 (پیاپی 32) جلد دوم

مقالات

۱.

مکاتب فکری حاکم بر آموزش در ایران معاصر و تأثیر آن بر خلاقیت

تعداد بازدید : ۷۳۶ تعداد دانلود : ۲۸۳
هر انسانی از ابتدای زندگی خویش در حال آموزش است. بخشی از این آموزش به واسطه نظام آموزشی حاکم بر جامعه، اکتساب یا رشد می یابد که در ایران به ترتیب شامل: مهد کودک ها و پیش دبستانی ها، ابتدایی ها، دبیرستان های متوسطه اول و متوسطه دوم و در نهایت دانشگاه ها می باشد. اینکه بهزیستی و آموزش و پرورش چه تدابیری برای شیوه آموزش محصلین در نظر گرفته، بسیار حائز اهمیت است؛ زیرا دانش آموزان مانند بذر گل های یک باغ هستند که اگر به درستی به آن ها رسیدگی نشود، حاصل، باغ گلی پژمرده است. باید توجه نمود که این کودکان امروز هستند که جامعه فردا را می سازند؛ لذا باید آن ها را از پایه به درستی تربیت نمود. پژوهش پیش رو با هدف بررسی آموزش در ایران معاصر و تأثیر آن بر خلاقیت انجام شده است. روش تحقیق پژوهش، از نوع کاربردی و کیفی است که به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است. روش گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه ای و ابزار گردآوری اطلاعات شامل مدارک، مقالات و کتب مرتبط با حیطه موضوع مورد مطالعه و همچنین مصاحبه بوده است. ابتدا مطالعات و نظریات پیشین، مورد مطالعه قرار گرفته است و پس از آن به تحلیل آموزش در ایران معاصر پرداخته شده است تا جایگاه توجه به موضوع خلاقیت و درس های مرتبط با آن که سبب ایجاد اثر هنری و پرورش هنرمند می شود، بررسی شود. نتایج نشان داده اند که فلسفه حاکم بر آموزش در ایران معاصر، در برخی از دوره های تحصیلی تنها پراگماتیسم یا عمل گرایی و در برخی دیگر، تنها ایده آلیسم یا آرمان گرایی است و به منظور آموزش صحیح به فرد باید به هر دو مکتب فکری توجه گردد.
۲.

مطالعه ی تأثیر رکود بزرگ بر آثار عکاسی مستند دوروتیا لانگ و واکر اونز

تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۲۷۳
پس از وقوع رکود بزرگِ آمریکا در سال 1929، آثار هنرمندان و در بطن آن عکاسان مستند و همچنین آثار عکاسان مستند برجسته ی «اداره ی حفاظت از مزارع»، که از آن جمله می توان از دوروتیا لانگ و واکر اونز نام برد، دستخوش تحولاتی عمیق شدند. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه و شناسایی تأثیر رکود بزرگ بر آثار عکاسی مستند دوروتیا لانگ و واکر اونز است. روش انجام پژوهش از منظر هدف، بنیادی و از منظر شیوه ی انجام، تاریخی-توصیفی است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که رکود بزرگ بر عکاسی مستند دوروتیا لانگ و واکر اونز تأثیر گذاشته است و آنان سیمای زمانه ی خود را در قالب سبک وحدت یافته ای از مدرنیسم و رئالیسم با ثبت مؤلفه های رکود بزرگ که شامل: فقر، بیکاری، مهاجرت، استثمار و شکست آرمان های سرمایه داری است، به تصویر کشیده اند. آثار لانگ جملگی، خطابی، انگیزاننده و فریادی از سر رنج و دعوت به عمل در جهت اصلاحات اجتماعی است و آثار اونز با به تصویر کشیدن زندگی بومی آمریکایی در قالب محیط زیست انسانی از نمادها و نشانه ها در بازنمایی واقعیت دوره ی خود در راستای حمله ای فاقد هر گونه خوش بینی به نظام موجود بهره گرفته است.
۳.

نمادها و نشانه های تصویری آیات قرآن کریم و روابط آن ها از منظر گرافیک

تعداد بازدید : ۹۷۹ تعداد دانلود : ۲۷۹
نشانه های تصویری قرآن کریم به طورکلی در دو قالب داستان سرایی، تشبیه، تمثیل و نماد قابل بررسی است. قرآن کریم از داستان سرایی برای بیان مفاهیم بلند و درک بهتر بهره می جوید و مطالب آموزنده و اخلاقی را در قالب داستان بیان می کند. در بیشتر داستان ها خداوند رحمان از نقش حیوانات در ساختار داستان استفاده می کند؛ و به صورت غیرمستقیم برای مخاطب بیان می دارد. در فرهنگ ها و تمدن ها برای بیان زیباتر، گویاتر و دلنشین تر موضوعات، از تشبیه، تمثیل و نماد استفاده می کنند. این شیوه بیان در قرآن کریم با ظرافت آمده است. بسیاری از مضامین تشبیهی و تمثیلی آیات قرآنی نیز ساختاری تصویری دارند. اصولاً زبان تشبیه و تمثیل برای درک بهتر مفاهیم جذابیت و تأثیر بیشتری دارد. بررسی رابطه نمادها و نشانه های تصویری آیات قرآن کریم از منظر گرافیک موضوع مطالعه پژوهش حاضر است و برای درک بهتر رابطه نمادها و نشانه های تصویری آیات قرآن کریم از منظر گرافیک به چند نمونه از عناصر اصلی هنر گرافیک، مثل رنگ، پیام، ریتم، طرح و نور و ... که در قرآن کریم به این عناصر عنایت خاص شده است، پرداخته می شود. به دلیل کوتاهی مقاله تعریف نماد، نشانه، گرافیک، به طور خلاصه در قسمت مقدمه آورده شده است. این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق کتابخانه ای می باشد.
۴.

واکاوی آثار و احکام شهادت از دیدگاه حقوق ایران

تعداد بازدید : ۴۴۷ تعداد دانلود : ۲۲۹
شهادت عبارت است از اخبار به وجود حق به نفع یکی و به ضرر دیگری که از سوی شخص ثالث غیر از اصحاب دعوا بیان می شود. به موجب ماده 1313 قانون مدنی کسی که شهادت می دهد باید بالغ، عاقل، عادل و مومن باشد و طهارت مولد داشته باشد در نظام حقوق ایران پس از اقرار، شهادت یکی از مهم ترین ادله به شمار می آید. از جمله جرایمی که با شهادت قابل اثبات اند: زنا، لواط، تفخیر و مساحقه است علی هذا جرایم موجب حد و تعزیر با شهادت بر شهادت اثبات نمی شود لکن قصاص، دیه و ضمان مالی با آن قابل اثبات است. در این تحقیق سعی بر آن شده به بررسی همه جانبه شهادت شهود در امور کیفری و مدنی پرداخته شود و همچنین احکام و آثار شهادت در حقوق ایران را مورد بررسی قرار می دهیم. هدف از این تحقیق این است تا بدانیم شهادت شهود در چه جرایمی قابل اثبات است و اطلاعات این تحقیق با روش کتابخانه ای جمع آوری شده است و بیشتر از منابع فقهی و حقوقی استفاده شده است. با بررسی شهادت شهود در امور مدنی درمی یابیم که دعاوی اصل اطلاق، اصل نکاح، اجاره و... با شهادت قابل اثبات هستند.
۵.

امکان سنجی الگوپذیری از معماری زیرزمینی خانه های سنتی دزفول در معماری مسکونی معاصر جغرافیای کوهپایه ای خوزستان

تعداد بازدید : ۱۶۱۴ تعداد دانلود : ۱۰۸۵
طبق مطالعات روانشناسی، انسان در درون زمین احساس امنیت بیشتری نسبت به سطح آن دارد. در معماری سطوح زیرزمینی خانه های سنتی اقلیم گرم و نیمه مرطوب ایران منجمله در شهر دزفول می توان راهکارهایی از طراحی اقلیمی و به تبع آن برآوردن نیازهای انسان در راستای تأمین آسایش با کنترل عوامل مخل طبیعی و بهره مندی از انرژی های پاک و تجدید پذیر را مشاهده نمود. با مطالعه و تحلیل راهکارهای اقلیمی معماری زیرزمینی خانه های سنتی دزفول، امکان الگوپذیری از نتایج تحلیل های کاربردی جهت بهره مندی در معماری مسکونی معاصر جغرافیای کوهپایه ای خوزستان فراهم خواهد شد. در این پژوهش سعی شده، ضمن تحلیل معماری خانه های سنتی دزفول؛ با تاکید بر سَبک، خصوصیات معماری و ویژگی های اقلیمی طبقات زیرزمینی، امکان دستیابی به نتایج الگوهای اقلیمی آن در معماری مسکونی معاصر مناطق کوهپایه ای استان خوزستان مورد بررسی قرار گیرد. روش تحقیق مقاله، توصیفی تحلیلی می باشد که با گردآوری اطلاعات از طریق بررسی و مطالعه منابع مکتوب و رایانه ای در کتابخانه های تخصصی و عمومی، نشریه های مرتبط و وبسایت های علمی پژوهشی مرتبط با موضوع انجام شده است.
۶.

معنویت در سینمای کیارستمی با مطالعه موردی فیلم طعم گیلاس

تعداد بازدید : ۴۹۰ تعداد دانلود : ۳۱۶
عباس کیارستمی از جمله کارگردان هایی است که هر بار خوانش های متفاوتی از آثار او صورت می پذیرد و غنای آثار وی بیش ازپیش منتقدان و علاقه مندان به فیلمهای وی را به هیجان می آورد. یکی از وجوه خاص آثار کیارستمی نوعی تجربه ی تعالی و معنوی است که مخاطب در حین تماشای این فیلم ها پشت سر می گذارد. این تجربه مرهون سبک بی پیرایه و ساده ی کیارستمی است که به تماشاگر فرصت می دهد تا بیشتر تفکر کند. کاراکترهای آثار کیارستمی معمولاً در طی یک آزمون به نوعی تعالی می رسند و در این راه نوعی معنویت را تجربه می کنند و تماشاگر را نیز به درجاتی از این تعالی و معنویت می رسانند. مشخص کردن ویژگی دقیق و ارائه تعریفی معین از معنویت کار دشواری است. رشد جریان های مذهبی جدید، عدم اعتماد به دین، افزایش روزافزون جریان های معنوی و مواردی از این دست باعث شده اند مرزهای تجربیات معنوی روزبه روز گسترده تر شوند. می توان سه ویژگی معنا، تعالی و عشق را فصل مشترک غالب معنویت ها در نظر گرفت و این سه ویژگی را فراخور هر معنویت تعریف نمود و گستره ی آن را مشخص کرد. مجموعه عناصر سبکی و فرمی در آثار کیارستمی در ایجاد فضایی معنوی کارکرد یافتهاند و سه ویژگی مذکور در متن و زیر لایه های آثار وی هویدا شده اند. این پژوهش با بررسی نمونه ای سبکی و فرمی فیلم طعم گیلاس نشان می دهد که این عوامل به شکلی هدفمند در ایجاد فضایی معنوی در آثار کیارستمی نقطه گذاری شده اند.
۷.

شناسایی نقش مایههای مرسوم در سوزن دوزی های بلوچ

نویسنده:
تعداد بازدید : ۵۳۲ تعداد دانلود : ۷۴۴
سوزن دوزی یکی از قدیمی ترین هنرهایی است که در میان ملل مختلف پیشینه ای دیرین دارد. از جمله در میان مردم بلوچ در ایران، این هنر به زیبایی تمام در روش های مختلف بکار برده شده است که علاوه بر تکنیک های گوناگون مورد استفاده، از نقوش مختلفی در طراحی آن استفاده کرده اند. این طرح و نقش ها ریشه ای عمیق در فرهنگ و شیوه زندگی آنان دارد. ازآنجایی که مطالعه فرهنگ به طور علمی از طریق شیوه مردم شناسی و با اتکا بر روش قوم نگاری صورت می گیرد لذا در این پژوهش با استفاده از روش مردم نگاری و استفاده از منابع کتابخانه ای و میدانی به شناخت نقش و طرح سوزن دوزی های بلوچ پرداخته شد تا پیش زمینه ای شناختی در خصوص تنوع و دلیل تنوع این هنر کاربردی صورت گیرد. نتایج حاصله نشان از آن داشت که در این عرصه سوزن دوزی ارتباط تنگاتنگی با اعتقاد و باورهای مردم بلوچ داشته است و ازاین رو بایدها و نبایدها و شیوه تفکر آنان را بیان داشته است. این نقوش و طرح ها دارای تنوعی هستند که همواره در حال بازتولید هستند و به دلیل فی البداهه بودن آن ها از تنوع بیشماری نشات می گیرند که نگرش های و تفاوت های دیدگاه های دوره های مختلف فرهنگ بلوچ را نمایان می سازد.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۴۴