پژوهش در هنر و علوم انسانی

برگزاری مراسم گوناگون اجتماعی شامل سوگواری، جشن ها و اعیاد از مهم ترین خصوصیات جوامع انسانی است که اجرای آن ها از زمانه ای کهن تا به امروز استمرار داشته است. در همه جهان به خاطر مناسبت های خاص، روزها و ماه هایی از سال را برای انجام آداب ورسوم معین اختصاص می دهند. بررسی و شناخت مراسم سوگواری اعم از مذهبی، ملی یا خانوادگی در شمار فرهنگ عامه محسوب می شود که یکی از زمینههای پژوهش در علم مردم شناسی است. اجرای مراسم و آیین های مذهبی، میراث اجتماعی جامعه را ابقا می کند و ضمن غنی سازی فرهنگ و همبستگی ارزش های پایدار، آن را به نسل های آینده انتقال می دهد. یکی از مراسمی که در پیوند و همبستگی اجتماعی شیعیان و به خصوص ایرانیان نقش اساسی را ایفا می کند، مراسم ماه محرم می باشد. آداب ورسوم حاکم بر عزاداری های مذهبی سالار شهیدان یکی از دیدنی ترین و عرفانی ترین مراسم شهرستان مراغه محسوب می شود. از مهم ترین این مراسم، آیین احرام بندی یا آئین الله الله حسینا واینا است که در صبح روز عاشورا با حضور خیل عظیم هزاران نفر از عزاداران برگزار می شود. در این راستا، هدف از پژوهش حاضر که به روش کتابخانه ای و میدانی صورت گرفت است، بررسی و مطالعه مردم شناختی مراسم آئین مذهبی و سنتی الله الله حسینا واینا در این شهرستان می باشد.

بررسی خانواده های زبانی، نشان می دهد که زبان فارسی، از خانواده زبان های هند و اروپایی است و زبان عربی، از خانواده زبان های حام و سامی است امّا با ورود اسلام به ایران، توجّه ویژه ای به ساختار و محتوای زبان عربی پیدا شد به طوری که زبان فارسی و زبان عربی، اشتراکات و تعاملات فراوانی چه در حوزه واژگانی و چه در حوزه دستوری پیدا کردند و اکنون در هر دو زبان فارسی و عربی، عناصر دخیل وجود دارد؛ عناصری که برای تکمیل هر دو زبان، بین یکدیگر، داد و ستد شده است. پرداختن به این ویژگی های دستوری، ازآن جهت اهمّیّت دارد که این دو زبان، در طی مراحل تکاملی خویش، ارتباطات و اشتراکات فراوانی داشته اند و از نظر علمی چنانچه این محمل های اشتراک، بررسی گردد، بسیاری از نکات مبهم در دستگاه زبانی و دستوری هر دو زبان را برطرف می کند. این تحقیق بر اساس روش کتابخانه ای و سندکاوی، به طور تخصّصی به حوزه نحوی زبان فارسی و عربی در زمینه جملات مرکّب پرداخته است و در پی آن است که به ساختار این گونه جملات بپردازد. یافته های این تحقیق، نشان می دهد که این جملات، در زمینه ساختار و جملات تأویلی نقاط اشتراکی دارند که در این مقاله به آن می پردازیم.

در بررسی رابطه ی مباحث نظری و عملی در معماری، هندسه همواره حلقه واسط این ارتباط بوده است. هندسه جایگاه ویژه ای در بین حکمای گذشته همچون ارسطو، افلاطون و به ویژه فیثاغورس و در ایران فارابی، اخوان الصفا، ابن سینا و غزالی؛ و در بین ریاضی دانان همچون ابوریحان بیرونی، بوزجانی و خوارزمی داشته است. همچنین اندیشمندان معاصر توجه خاصی به این مسئله نشان داده اند. هندسه یکی از ارکان نظریه های فلسفی و حکمی بوده است و نقش اساسی در شکل گیری معماری داشته است. سؤال تحقیق این است که جایگاه هندسه نظری در آرای قرآن، حکما، ریاضی دانان و اندیشمندان معاصر چگونه بوده است؟ پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی انجام شده و نتیجه آن این که هندسه در آرای حکما به عنوان جوهر اشیا، روشن ترین قالب زبانی جهت توصیف قلمرو ماوراءالطبیعه، دانش واقعیت های انتزاعی دانسته شده است و در بین حکمای ایران در ابتدا به صورت عرفانی و معنوی به آن پرداخته شده، سپس به دو بخش هندسه نظری و عملی تقسیم شده است. در بین ریاضی دانان بیشتر به جنبه های عملی هندسه توجه شده است و نظرات اندیشمندان معاصر را می توان به چهار رویکرد کلی شامل، آشنایی کلی با هندسه، هندسه کاربردی، تزیین محض و عرفانی-نماد گرایی دسته بندی کرد.

هدف از انجام این پژوهش سنجش نگرش دانش آموزان دو مقطع راهنمایی و دبیرستان نسبت به عوامل مؤثر بر استفاده از کتابخانه در منطقه باوی از شهرستان اهواز بود. روش تحقیق این مطالعه پیمایشی، از لحاظ زمانی گذشته نگر و از جنبه ی عملیات آماری توصیفی، همبستگی است. حجم نمونه با استفاده از آمار کوکران 175 نفر به دست آمد که برای افزایش اطمینان به 190 نفر افزایش داده شد. روش نمونه گیری با توجه به ویژگی جامعه ی مورد مطالعه "خوشه ای" انتخاب شد. ابزار اندازه گیری و سنجش نگرش در این تحقیق "پرسشنامه" بود که روایی آن توسط برخی از صاحب نظران و اساتید مجرب تأیید گردید. پایایی پرسشنامه به وسیله یک مطالعه پیش آهنگ و محاسبه ی ضریب آلفای کرونباخ (بیش تر از 7/0 برای تمامی متغیرها) مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS و از معیارهایی مانند میانگین، انحراف معیار، آزمون های مقایسه ای t و F و آزمون های همبستگی استفاده شد. یافته ها نشان داد که میان دو متغیر "سن" و "میزان رضایت از فضا و تجهیزات کتابخانه" با "میزان استفاده از کتابخانه" رابطه ی مستقیم و معنی داری با سطح خطای یک درصد وجود دارد.

انقلاب مشروطه، یکی از پدیده های قابل توجه تاریخ معاصر ایران است که همچون سایر انقلاب ها برآیند شماری از زمینه ها و عوامل گوناگون می باشد. یکی از گروه های اجتماعی که در این نهضت نقش داشته قوم جلیل بختیاری بود. ورود بختیاری ها به صف مشروطه خواهان، یکی از فرازهای تاریخ این قوم و یکی از عوامل در کنار سلسله علل انقلاب مشروطه ایران به حساب می آید. طرفداری قوم بختیاری از مشروطیت و قیام آن بر ضد دستگاه استبدادی یکی از مهم ترین عواملی است که در تقدیرات آزادی ملت ایران تأثیرات بسزایی داشت و هرگاه بختیاری ها به یاری مشروطه خواهان بر نمی خواستند ظن قوی می رود که به این زودی ها ملت ایران از چنگال استبداد رهایی پیدا نمی کرد. با فتح اصفهان و تهران به دست عدالت خواهان بختیاری به رهبری سردار اسعد و استقرار مشروطیت و قانون و افتتاح مجلس شورای ملی، حاکی از جایگاه و نقش اساسی این قوم در ماجرای مشروطه است. نقش حاج علی قلی خان سردار اسعد در خدمات قوم بختیاری در نهضت مشروطه غیرقابل انکار است. نهضتی که به تثبیت حقوق قطعی مردم در مقابل حاکمیت، در قالب قانون اساسی و متمم آن پرداخت.