چشم انداز مدیریت مالی (و حسابداری)

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر احساسات سرمایه گذاران بر خطر سقوط قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در «بورس اوراق بهادار تهران» طی سال های 1389 تا 1395 است. برای بررسی فرضیه های این پژوهش از تحلیل رگرسیون ترکیبی/ تلفیقی استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که بین احساسات سرمایه گذاران (بر اساس شاخص آرمز) و معیارهای مختلف خطر سقوط قیمت سهام، رابطه مستقیم وجود دارد؛ به بیان دیگر با افزایش شاخص آرمز که نشانگر احساسات سرمایه گذاران است، خطر سقوط قیمت سهام افزایش می یابد. نتایج همچنین حاکی از تأثیر منفی و معنادار نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری در ارتباط فوق است و ارتباط معناداری بین متغیرهای نسبت بدهی، نسبت سودآوری و اندازه شرکت با خطر سقوط سهام مشاهده نشد.

زنجیر مارکوف، یک فرآیند تصادفی است که کاربردهای فراوانی در صنایع، زیست شناسی، مالی و غیره دارد و در آن موقعیت آتی فرآیند، فقط به موقعیت فعلی آن بستگی دارد. چار چوب تحلیل به کمک زنجیرهای مارکوف، امکان پاسخگویی به سؤال هایی را فراهم می کند که در چارچوب های تحلیلی دیگر مانند چارچوب بنیادی، تکنیکی امکان چنین رویکردی جود ندارد. در این پژوهش با استفاده از دو روش نشان داده می شود که بازده های دو هفته ای (چهارده روز کاری) شاخص کل بازار «بورس اوراق بهادار تهران» در بازه سال های 1376-1394 در یک فضای حالت شش عضویی که بر اساس بازده و ریسک تعریف می شود، دارای خاصیت مارکوفی است. خاصیت مارکوفی نشان می دهد که متوسط زمان لازم برای انتقال بین فضای حالت بین 4 تا 13 دوره (هر دوره 14 روز) است و بیشترین مقدار احتمالات حدی که رفتار درازمدت فرآیند را نشان می دهد، مربوط به حالتی است که در آن بازده کسب شده از متوسط بیشتر است.

بیش واکنشی یکی از ناهنجاری های قابل مشاهده در بازار می باشد که پیامدهای مخربی من جمله عدم کارایی بازار را به دنبال دارد. در این تحقیق به بررسی وجود بیش واکنشی سهامداران و مقایسه آن در شرکت های کوچک و بزرگ در بورس اوراق بهادار تهران و ارزیابی عملکرد استراتژی سرمایه گذاری معکوس در شرکت های کوچک و بزرگ به منظور کسب بازده غیرعادی پرداخته شده است. دوره زمانی موردمطالعه از سال 1382 تا 1396 می باشد. برای بررسی پدیده بیش واکنشی، از روش اثر بازنده- برنده دی بونت و تالر استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بیش واکنشی در میان سهامداران بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد و همچنین بیش واکنشی در میان سهامداران شرکت های بزرگ مشاهده شده است و در شرکت های کوچک بیش واکنشی در میان سهامداران مشاهده نشده است. درنهایت با توجه به وجود بیش واکنشی در بازار، سرمایه گذاران می توانند با به کارگیری استراتژی سرمایه گذاری معکوس به بازده اضافی دست یابند.

نوسانات بازدهی در بازارهای مالی عمیقاً به ماهیت، رفتار و تمایلات معامله گران وابسته است. هدف پژوهش حاضر تعیین استراتژی معاملاتی مناسب در بازار سهام ایران بر اساس رفتار معامله گران اخلال گر است. برای دستیابی به اهداف پژوهش از داده های مربوط به شاخص کل و 96 شرکت انتخابی استفاده شده است. نتایج حاصل از تحلیل نوسان بازده روزانه شاخص کل طی دوره پنج ساله 1391 لغایت 1395 با استفاده از آزمون نسبت واریانس چندگانه چاو - دنینگ نمایانگر این است که فرهنگ رایج معامله گران بازار سهام ایران معاملات اخلالی است؛ همچنین معنا داری خطای رفتاری معامله گران بازار سهام ایران نشان می دهد که این بازار با ریسک معامله گران اخلال گر مواجه است. بررسی تأثیر ارزش وقفه ای ریسک معامله گران اخلال گر بر بازهی سهام شرکت های مورد مطالعه با استفاده از مدل رگرسیونی دو متغیره نشان داد که معامله گران اخلال گر بر بازدهی سهام این بازار تأثیر معنادارای دارند و اثر اخلال سیستماتیک بر اثر نقدی اخلال غلبه دارد؛ یعنی معامله گران اخلال گر می توانند با اتخاذ استراتژی اخلالی و تحمیل ریسک خود بر بازار عایدی بیشتری از معامله گران عقلایی با استراتژی معکوس به دست آورند. نتایج این پژوهش می تواند به سرمایه گذاران در اتخاذ استراتژی معاملاتی مناسب و به سیاست گذاران بازار سهام در اعمال سازوکارهایی برای کاهش معاملات اخلالی کمک کند.

پژوهش حاضر در صدد است تا رفتار سرمایه گذاران حقیقی «بورس اوراق بهادار تهران» را از منظر بروز خطاهای رفتاری و ارتباط میان آن ها بررسی کند. برای این منظور صورت وضعیت سبد سرمایه گذاری آن ها طی دوره پنج ساله از سال 1391 تا 1395 بررسی و تحلیل شده است. نتایج نشان می دهد که سرمایه گذاران حقیقی تصمیم های معاملاتی ضعیفی می گیرند؛ به طوری که سهام خریداری شده توسط آن ها عملکرد ضعیف تری از سهام فروخته شده دارد، به عبارت دیگر دچار خطای معاملاتی هستند؛ همچنین همراستا با اثر تمایلاتی، سرمایه گذاران نسبت به فروش سهامی که قیمت آن افزایش یافته و نگهداری سهامی که با افت قیمت مواجه شده است، تمایل دارند. درنهایت اینکه آن ها بازده گذشته سهم را به عنوان معرف بازدهی آینده در نظر می گیرند (سوگیری نماگری). در ادامه تجزیه و تحلیل خطاهای شناختی چندگانه به منظور بررسی اینکه آیا سرمایه گذاران با یک خطای شناختی، مستعد بروز سایر خطاهای شناختی نیز هستند، صورت پذیرفت. نتایج نشان می دهد که رفتار برخی از سرمایه گذاران نشان دهنده بیش از یک خطای شناختی است.

در پژوهش حاضر، تأثیر نوسانات نرخ ارز بر سطوح چولگی و کشیدگی بازده پرتفوی سهام به صورت تجربی مورد تحلیل قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت های پذیرفته شده در «بورس اوراق بهادار تهران» طی سال های 1389 تا 1396 است که تعداد 114 شرکت به عنوان نمونه آماری پژوهش در نظر گرفته شدند. پژوهش از نوع همبستگی بوده و روش گردآوری داده ها در بخش مبانی نظری مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و در بخش آزمون فرضیه های پژوهش مبتنی بر اسنادکاوی صورت های مالی است. به طور کلی روش آماری مورد استفاده در این پژوهش روش رگرسیون داده های ترکیبی است. نتایج نشان داد که نوسانات نرخ ارز بر چولگی و کشیدگی بازده سهام، تأثیر معکوس و معنادار داشته است. تأثیر این نوسانات بر چولگی و کشیدگی سیستماتیک پرتفوی شرکت ها نیز ارزیابی شد و نتایج نشان داد که نوسانات نرخ ارز بر کشیدگی سیستماتیک پرتفوی تأثیر مستقیم داشته است؛ اما تأثیر آن بر چولگی سیستماتیک بازده تأیید نشد.

در این پژوهش، عملکرد چهار استراتژی پوشش ریسک سبد سرمایه بر پایه توقف - زیان (SL)، اختیار فروش ترکیبی (SPP)، سهم ثابت (CPPI) و ارزش در معرض خطر پویا (D-VaR)، باهم مقایسه شده و بر اساس معیار عملکرد امگا با مقادیر آستانه 1 تا 4 درصد و همچنین میزان ارزش در معرض خطر تجربی ارزیابی شده است. با توجه به داده های روزانه شاخص کل قیمت «بورس اوراق بهادار تهران» برای 10سال، نمونه آماری شامل 2467 مشاهده از اول فروردین ماه 1388 تا آخر اسفندماه 1397 است. مقایسه استراتژی ها با استفاده از نرم افزار R نسخه 5/3 به روش شبیه سازی بوت استرپ بلوکی صورت گرفت. نتایج نشان داد که استراتژی های SPP و CPPI با معیار امگای بالاتر در مقایسه با استراتژی SL عملکرد بهتری داشته اند و استراتژی D-VaR در سطح 90 درصد بنا به میانگین و نواسانات برآورد شده از مدل پارامتریک بعد از فرآیند شبیه سازی بوت استرپ و همچنین با توجه به معیارهای عملکرد امگا و ارزش در معرض خطر تجربی نسبت به سایر استراتژی ها عملکرد بهتری را در پوشش ریسک پرتفوی داشته است.