مطالعات طب ورزشی

هدف از این مطالعه، بررسی و مقایسه ی ریتم اسکاپولوهومرال و نسبت قدرت ایزومتریک عضلات آگونیست به آنتاگونیست شانه در بازیکنان هندبال و افراد غیر ورزشکار بود. تعداد 40 آزمودنی (20 بازیکن هندبال با میانگین سنی 1/2±21/22 سال و 20 غیر ورزشکار با میانگین سنی 3/2±21/22 سال) به صورت تصادفی به عنوان نمونه ی آماری انتخاب شدند. برای اندازه گیری قدرت ایزومتریک عضلات شانه از دینامومتر دستی نیکلاس و برای اندازه-گیری دامنه ی حرکتی بازو و کتف از اینکلینومتراستفاده شد. ریتم اسکاپولوهومرال از تقسیم الویشن بازو بر چرخش بالایی کتف در زوایای 45، 90 ، 135، از 45 تا 90 و از 90 تا 135 درجه ابداکشن شانه در صفحه ی فرونتال محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که درمقایسه ی نسبت قدرت عضلات آگونیست به آنتاگونیست، تفاوت معنی داری بین شانه ی برتر و غیربرتر افراد غیرورزشکار وجود نداشت؛ در حالی که در بازیکنان هندبال در نسبت قدرت عضلات ابداکتور به اداکتور (002/0 p=) تفاوت معنی داری بین شانه ی برتر و غیر برتر وجود داشت. همچنین در ریتم اسکاپولوهومرال، تفاوت معنی داری در زوایای مختلف ابداکشن شانه ، بین شانه ی برتر و غیر برتر افراد غیر ورزشکار وجود نداشت؛ در حالی که در بازیکنان هندبال تفاوت معنی داری در ریتم اسکاپولوهومرال در90 درجه (01/0 p=)، 135 درجه (02/0 p=) و از 45 تا 90 درجه ی ابداکشن (02/0 p=) بین شانه ی برتر و غیر برتر وجود داشت. با توجه به نتایج مطالعه ی حاضر، تعادل گروه های عضلانی شانه، به ویژه تعادل نسبت عضلات ابداکتور به اداکتور در شانه ی برتر ورزشکاران پرتاب از بالای سر که فعالیت آنها به صورت یک طرفه صورت می گیرد، برای جلوگیری از برهم خوردن ریتم اسکاپولوهومرال توصیه می شود.

تغییر در راستای مناسب سر بر روی بدن و متعاقباً مفاصل گردنی و بازو یکی از عوامل خطرزای گزارش شده در تحقیقات پیشین است. هدف از این تحقیق، بررسی اثر یک برنامه ی 12 هفته ای تمرینات اصلاحی در افراد مبتلا به ناهنجاری سر و شانه به جلو بود. به این منظور، 40 فرد (20 مرد و 20 زن) دارای ناهنجاری های سر به جلوی بزرگ تر از 46 درجه و شانه به جلوی بزرگ تر از 52 درجه با میانگین سنی 67/1±08/21 سال، وزن 70/12±23/63 کیلوگرم و قد 44/10±21/170 سانتی متر به صورت هدفمند انتخاب شدند. این افراد به طور تصادفی به دو گروه 20 نفره ی تجربی و کنترل تقسیم شدند. از روش عکس برداری از نمای نیمرخ برای اندازه گیری هم زمان زوایای سر و شانه به جلو استفاده شد. یافته های تحقیق با استفاده از روش های آمار توصیفی و مقایسه ای (آزمون آماری تی زوجی) تجزیه و تحلیل شد و نتایج حاکی از کاهش معنادار زوایای سر و شانه به جلو در افراد گروه تجربی و اندازه ی اثر بزرگ برنامه ی تمرینات اصلاحی مورد استفاده در تحقیق حاضر بود. در نتیجه، استفاده از این برنامه در افراد مبتلا به ناهنجاری های مذکور توصیه می شود.

بیماری پارکینسون یک عارضه ی پیش رونده ی مزمن است که سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار می دهد و با ایجاد اختلال در عقده های قاعده ای مغز، مشکلات حرکتی زیادی را در بیماران ایجاد می کند. هدف این تحقیق، بررسی تأثیر تمرینات ترکیبی )تعادلی و قدرتی( بر تعادل، انعطاف پذیری و عملکرد حرکتی بیماران مرد مبتلا به پارکینسون بود. تعداد 22 نفر از بیماران مبتلا به پارکینسون شهرستان اصفهان به صورت در دسترس انتخاب و داوطلبانه در این مطالعه شرکت کردند که به صورت تصادفی در دو گروه تجربی (11 نفر) و گروه کنترل (11 نفر) تقسیم شدند. گروه تجربی به مدت 10 هفته به انجام برنامه ی تمرینی منتخب پرداختند. قبل و بعد از دوره ی تمرینی، تعادل ایستا (چشمان باز و بسته)، انعطاف پذیری (آزمون بشین و برس) و عملکرد حرکتی (با پرسش نامه ی UPDRS) تمامی بیماران اندازه گیری و نتایج با استفاده از t وابسته و مستقل٬ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بیماران گروه تجربی، تعادل (پای برتر و غیربرتر و در هر دو حالت چشمان باز و بسته)، انعطاف پذیری و عملکرد حرکتی بعد از مداخله ی تمرینی به طور معناداری بهبود یافت (P< 0.05). در متغییر های فوق، تفاوت معناداری بین دو گروه تجربی و کنترل مشاهده شد .(P< 0.05) از یافته های تحقیق می توان نتیجه گیری کرد که تمرینات مقاومتی و تعادلی باعث بهبود تعادل، انعطاف پذیری و عملکرد حرکتی در بیماران مبتلا به پارکینسون شده است. بنابراین می تواند به عنوان یک مداخله ی تمرینی برای این دسته از بیماران توصیه شود.

هدف از این مطالعه، بررسی برخی از پارامترهای سینتیکی مفاصل پای ضربه و انجام مقایسه بین دو شوت زمینی و هوایی به کمک مدل دینامیکی مناسب بود. بدین منظور از 6 نفر ورزشکار ماهر با میانگین سن: 2/2± 16/25 سال، وزن: 6/6±8/70 کیلوگرم و قد: 5/6±173 سانتی متر، دعوت شد تا به عنوان آزمودنی در تحقیق شرکت کنند. به منظور محاسبه ی سینماتیک حرکت، تعداد 5 مارکر به نقاط آناتومیکی پای ضربه متصل و از حرکت شوت زمینی و هوایی ورزشکاران با دو دوربین کاسیو (ZR200) با سرعت نمونه برداری 240 فریم بر ثانیه تصویر گرفته شد. برای انجام تحلیل سینتیکی حرکت، داده های سینماتیکیِ بدست آمده از پردازش تصویر، وارد مدل دینامیکی شد که بوسیله نرم افزار شبیه ساز مکانیکی ساخته شده بود. مدل ساخته شده دارای 4 درجه ی آزادی شامل فلکشن و آبداکشن ران، اکستنشن زانو و پلانتار فلکشن مچ بود. نتایج پژوهش نشان داد که دو شوت زمینی و هوایی در گشتاور ایجاد شده در فلکشن ران و پلانتار فلکشن مچ، با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند. بعلاوه هیچگونه اختلاف معنی داری بین دو شوت در گشتاور آبداکشن ران و اکستنشن زانو مشاهده نشد. در نهایت باید گفت وجود یک ترتیبِ توالی وار در بروز گشتاور مفاصل، عاملِ انجام یک شوت هماهنگ و پر قدرت است.

بی ثباتی عملکردی مچ پا از شایع ترین عوارض ناتوان کننده اسپرین حاد مچ پاست که غالباً به دور ماندن ورزشکار از فعالیت ورزشی منجر می شود. هدف از این کارآزمایی بالینی تصادفی سازی شده بررسی اثر شش هفته تمرینات عصبی-عضلانی تحت نظارت با تخته تعادل و تخته لغزان بر کنترل وضعیتی پویا و عملکرد اندام تحتانی ورزشکاران مبتلا به بی-ثباتی عملکردی مچ پاست. 28 دانشجوی تربیت بدنی ورزشکار پسر مبتلا به بی ثباتی عملکردی که به طور داوطلبانه در این مطالعه شرکت داشتند، به صورت تصادفی به دو گروه تمرین (14=n) و کنترل (14=n) تقسیم شدند. برنامه تمرینی شامل شش هفته تمرینات عصبی-عضلانی پیش رونده تحت نظارت، با استفاده از تخته تعادل و تخته لغزان بود. عملکرد اندام تحتانی با استفاده از پرسشنامه های اندازه گیری توانایی مچ پا و پا در فعالیت های روزانه و ورزشی و کنترل وضعیتی پویا با استفاده از آزمون تعدیل شده ستاره، اندازه گیری شدند. امتیازات آزمون ستاره تعدیل شده در هر سه جهت قدامی، خلفی داخلی و خلفی خارجی در گروه تمرین، در مقایسه با گروه کنترل بهبود معنی داری نشان داد (05/0 > P). همچنین آزمودنی های گروه تمرین، در مقایسه با گروه کنترل بهبود معنی-داری در امتیازات پرسشنامه های اندازه گیری توانایی مچ پا و پا در فعالیت های روزانه و ورزشی نشان دادند (05/0 > P). انجام شش هفته تمرینات پیش رونده تحت نظارت عصبی-عضلانی با استفاده از تخته تعادل و تخته لغزان به طور معنی داری عملکرد اندام تحتانی اندازه گیری شده و کنترل وضعیتی پویا ورزشکاران مبتلا به بی ثباتی عملکردی مچ پا را بهبود می بخشد.

هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی سینماتیکی و سینتیکی پرتاب های آزاد موفق و ناموفق بسکتبال با استفاده از اطلاعات به دست آمده از برنامه ی پردازش تصویر و مدل سازی دینامیکی بود. شرکت کنندگان شش نفر از بسکتبالیست های حرفه ای با میانگین سن 09/2 ± 23 سال بودند. برنامه ی پردازش تصویر در MATLAB طراحی شد تا مختصات دو بعدی به دست آمده از تصویر دوربین ها (u & v) را به زوایای بین مفاصل تبدیل کند. زوایای محاسبه شده ی بین مفاصل به عنوان ورودی به مدل دینامیکی داده شد و اطلاعات سینتیکی مانند ضربه ی زاویه ای و بیشینه ی گشتاور به عنوان خروجی به دست آمد. از آزمون ناپارامتریک ویلکاکسون با نرم افزار SPSS نسخه ی 18 برای مقایسه ی پرتاب های موفق و ناموفق در سطح 05/0 استفاده شد. نتایج نشان داد در پرتاب های موفق، مفصل مچ دست (046/0 p ≤) دارای فلکشن بیشتر و مفصل آرنج (028/0 p ≤) دارای فلکشن کمتر نسبت به پرتاب های ناموفق است. سرعت زاویه ای هر سه مفصل در لحظه ی رهایی در پرتاب های موفق بیشتر از پرتاب های ناموفق بود، اما در سرعت زاویه ای مچ دست و آرنج اختلافات، معنی دار شد. در بررسی ضربه ی زاویه ای اختلاف معنی داری بین پرتاب موفق و ناموفق وجود نداشت، اما در پرتاب های موفق، بیشینه ی گشتاور مفصل مچ دست بیشتر از پرتاب های ناموفق بود (046/0 p ≤). در یک نگاه کلی، به نظر می رسد افزایش در سرعت زاویه ای مفصل مچ دست که ناشی از گشتاور بیشتر در این مفصل می باشد، در موفقیت پرتاب های آزاد تأثیر داشته است.

تعادل نیاز به تعامل پیچیده سیستم های دهلیزی، بینایی و حسی پیکری دارد. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی قدرت عضلات اکستنسور زانو و تنه با تعادل بود. 297 نفر از دانش آموزان مقطع راهنمایی استان گیلان توسط نمونه گیری خوشه ای برای این مطالعه انتخاب شدند. از آزمون تعادل ستاره برای ارزیابی تعادل و دینامومتر برای قدرت عضلات اکستنسور زانو و تنه استفاده شد. برای ارزیابی فرضیه های پژوهش از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد. سطح معناداریT برابر 05/0 در نظر گرفته شد. نتایج پژوهش همبستگی معناداری را بین قدرت هر سه گروه عضلات اکستنسور زانو، تنه و ران با تعادل نشان داد. با توجه به نتایج تحقیق به نظر می رسد عضلات اکستانسور تنه و زانو از عوامل مؤثر در اجرای آزمون تعادلی ستاره هستند.

مرحله ی تیک آف مهم ترین بخش یک اجرای پرش طول است و هدف اصلی آن تبدیل مناسب سرعت افقی به سرعت عمودی است. هدف از انجام این تحقیق، مقایسه ی ورزشکاران پرش طول سطح بالای آسیایی با نخبگان جهانی این رشته در اجرای تیک آف بود. نمونه های این تحقیق، هشت ورزشکار مرد رشته ی پرش طول با میانگین رکورد 28/0± 68/7 متر بودند که در چهارمین دوره ی مسابقات دوومیدانی داخل سالن بزرگ سالان قهرمانی آسیا در تهران شرکت داشتند. از 37 اجرای ورزشکارها حین برگزاری مسابقه با فرکانس 300 هرتز فیلم برداری شد و متغیرهای مورد نظر با استفاده از نرم افزار آنالیز حرکت به دست آمد. متغیرهای تحقیق، با استفاده از آزمون تی، یک نمونه ی مستقل با مقادیر مرجع مربوط به نخبگان جهان، مقایسه و تفاوت های معنادار در سطح 05/0 گزارش شد. نتایج به دست آمده، وجود تفاوت را، هم در الگوی سرعت و هم در نحوه ی اجرای مرحله ی تیک آف نشان داد. سرعت عمودی (001/0p<)، سرعت افقی (001/0p<)، کمترین زاویه ی زانو در مرحله ی تیک آف (046/0p=) و طول گام آخر (001/0p<)، کمتر از مقادیر مرجع بود. زمان تماس (003/0p=)، زاویه ی انحراف (001/0p<) و زاویه ی زانو در لحظه ی تماس (001/0p=)، بیشتر از مقادیر مرجع به دست آمد و افت شدید سرعت در فاز اول تیک آف مشاهده شد. به نظر می رسد که شرکت کننده های این مسابقه، علی رغم آگاهی از نکات تکنیکی، در اجرای صحیح آن ضعف داشتند. نظارت مداوم بر تمرین ها با استفاده از ابزارهای تحلیل حرکت برای تصحیح اشتباهات تکنیکی در کنار برنامه ریزی برای افزایش قدرت اکسنتریک اکستنسورهای زانو و افزایش سرعت بیشینه، ارتقای رکورد را در پی خواهد داشت.

کودکان معلول به سبب محدودیت های جسمانی در معرض کم تحرکی و کاهش فعالیت بدنی هستند. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل آمادگی جسمانی کودکان معلول بینایی و شنوایی و ارتباط آن با معلولیت صورت گرفت. در این مطالعه مورد شاهدی16 کودک نابینا و 30 کودک ناشنوای 6-12 ساله به صورت هدفمند و از جامعه در دسترس انتخاب و 60 کودک سالم بعنوان گروه کنترل در پژوهش شرکت نمودند. در بررسی آمادگی جسمانی متغیرهای آمادگی قلبی تنفسی (تست پله سه دقیقه ای)، قدرت پنجه برتر و استقامت عضلانی (دراز و نشست)، انعطاف پذیری (خمش و رسش و بلند کردن تنه) و تعادل ایستا (آزمون اصلاح شده لک لک) و پویا (زمان برخاستن و نشستن) ارزیابی شدند. برای تحلیل نتایج از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی LSD استفاده گردید. نتایج نشان داد که قدرت پنجه دست برتر نابینایان کمتر از ناشنوایان (007/0=p) و افراد سالم(007/0p=)، استقامت قلبی تنفسی نابینایان و ناشنوایان کمتر از گروه سالم بود(001/0p=). همچنین در آزمون استقامت عضلانی (001/0p=)، انعطاف پذیری تنه (001/0p=) و تعادل ایستا و پویا تفاوت معناداری بین گروه نابینایان و ناشنوایان مشاهده شد (001/0p=). اما این اختلاف بین گروه ناشنوایان و سالم مشاهده نگردید (171/0p= ،935/0p=). نتایج آزمون انعطاف پذیری پشت و همسترینگ نیز تفاوت معناداری بین گروهها نشان نداد (365/0p=). به نظر می رسد که اختلالات حسی موجب ضعف برخی از فاکتورهای آمادگی جسمانی مانند استقامت قلبی تنفسی، استقامت و قدرت عضلانی و تعادل کودکان معلول حسی به خصوص نابینایان میگردد، لذا توجه بیشتر به برنامه های آمادگی جسمانی معلولان حسی و هدایت این کودکان به سمت فعالیتهای ورزشی ضروری به نظر میرسد.