درخت حوزه‌های تخصصی

پهلوی دوم

ایران اسلامی ایران باستان ایران پیش از تاریخ تاریخ جهان فلسفه تاریخ گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
حکومت های ایرانی- اسلامی خلفای مسلمان
آل بویه آل زیار اتابکان اسماعیلیان افشار انقلاب اسلامی ایلخانان پهلوی اول پهلوی دوم تاریخ محلی ترکمانان و حکومت های محلی تیموری خاندان های محلی خوارزمشاهی دوره فترت زندیه سامانی سلجوقی صفاری صفوی طاهری علویان غزنوی غوری قاجار قراخانی قراختایی مغول
اجتماعی اقتصادی جریانها روابط خارجی روحانیت سیاسی فرهنگی منابع وکلیات نهضت نفت
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲۱ تا ۴۰ مورد از کل ۱٬۷۲۹ مورد.
۲۴.

تأثیر انحلال مجلس هفدهم بر شکست نهضت ملی

نویسنده:
منبع: یاد ایام ۱۳۸۹ مرداد شماره ۵۹
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۸۵۲
بین سال¬های 1332ـ 1330 شمسی (1953ـ 1951میلادی) دومین جنبش اجتماعی قرن بیستم در ایران ظهور کرد. مبارزه برای ملی کردن صنعت نفت به رهبری دکتر محمد مصدق همانند انقلاب مشروطه، ملت را رودرروی شاه و قدرت¬های خارجی قرار داد. بعد از جنگ جهانی دوم، اهمیت حیاتی نفت خاورمیانه آشکار شد.
۲۵.

انگیزه ها و اهداف برگزاری جشن های دو هزار و پانصد سال ه شاهنشاهی

نویسنده:
منبع: ژرفاپژوه سال دوم تابستان و پاییز ۱۳۹۴ شماره ۴ و ۵

کلید واژه ها: امام خمینی (ره) تخت جمشید محمدرضا پهلوی جشن های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی باستان گرایی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم سیاسی
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم فرهنگی
تعداد بازدید : ۱۱۷۵۰ تعداد دانلود : ۶۶۴۵
جشن های دو هزار و پانصد ساله شاهنشاهی که در سال 1350 برگزار شد، عظیم ترین برنامه تبلیغی و کاربردی دستگاه سلطنت پهلوی بود. از سال 1337 به رغم وجود مشکلات متعدد درکشور، به مناسبت گذشتِ دو هزار و پانصد سال از پایه گذاری حکومت شاهنشاهی در ایران به دست کوروش هخامنشی، رژیم پهلوی با انگیزه و اهدافی ویژه در پی برگزاری جشن مجلل و پر سروصدایی برآمد که پیامدهای قابل توجهی داشت. این مقاله، با استفاده از روش اسنادی-کتابخانه ای و با رویکرد توصیفی- تحلیلی به بررسی انگیزه و اهداف این جشن پرداخته است. نتایج بررسی ها نشان می دهد که دادن اصالت تاریخی به حکومت شاهنشاهی در ایران؛ احیای ارزش های باستانی آریایی؛ کنار زدن فرهنگ اسلامی و کسب اعتبار و وجهه بین المللی از انگیزه ها و اهداف عمده برگزاری جشن های 2500 ساله بود.
۲۶.

اسلامگراهای لیبرال

نویسنده:
منبع: زمانه ۱۳۸۳ شماره ۲۶
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۷۱۸
آبان ماه علیرغم تمام دل انگیزیهایی که دارد، به نظر می رسد برای نهضت آزادی واژه ای تلخ و نامیمون باشد که همواره شکستی بزرگ و غیرقابل جبران را برای آنها تداعی می کند. نهضت آزادی دو روز پس از تسخیر لانه جاسوسی امریکا در سیزدهم آبان 1358 با استعفای دسته جمعی اعضای دولت موقت مهندس بازرگان، عملا از طول مبارزات مردم ایران خارج شد و در عرض حرکت گسترده انقلاب اسلامی قرار گرفت. خروج دولت موقت از حاکمیت، در پانزدهم آبان ماه سال 1358 یک سکه دورو بود؛ از یک سو باعث یک دست شدن حاکمیت در ایران انقلابی گردید، اما از سوی دیگر اولین و نمایان ترین شکاف در صف نیروهای انقلاب محسوب می شد. از آن پس بود که سایر گروهها و جریانات به ظاهر همراه انقلاب نیز که در قیاس با نهضت آزادی، نسبت به اصول نظام اسلامی و انقلاب حتی چندین پله زان سوتر قرار می گرفتند، به وضوح به جایگاه خود پی بردند و این چنین بود که شکافها و دسته بندیهای داخلی در مقابل انقلاب و خط امام (ره) آغاز شد. هنوز هم ناگفته ها و نایافته ها در مورد نهضت آزادی فراوان است. این جریان که براثر انشعابی در جبهه ملی به وجود آمده بود از زمان تاسیس تا آخرین روزهای فعالیت قانونی خود دچار تحولات ماهوی عمده ای گردید و حتی در مقاطعی از مشی ملایم اصلاحگرانه به مرزهای رفتار انقلابی نزدیک شد؛ اما در مجموع همواره عناصر مشخصی را در ماهیت خود حفظ کرده بود که بررسی و تامل بیشتر و دقیق تر درباره آنها علاوه بر وجه تاریخی موضوع، در بردارنده نتایج و عبرتها و کاربردهای مفیدی برای زمانه کنونی نیز خواهد بود. آنچه در پی می آید حاصل گفت وگوی «زمانه» است با مجتبی سلطانی، محقق تاریخ انقلاب اسلامی و نویسنده کتاب «خط سازش» که به عنوان اولین اثر مستند پژوهشی درباره نهضت آزادیانقلاب سیاسیانتشار یافت.
۲۷.

از معمای هویدا تا معمای میلانی

نویسنده:
منبع: زمانه ۱۳۸۱ شماره ۱
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۲۷
در پیش شماره ماهنامه زمانه (ایران معاصر) نویسنده به بررسی و نقد روش شناسی کتاب «معمای هویدا»، نوشته عباس میلانی، پرداخته است. در این شماره ماهنامه زمانه نیز، تحلیل و نقد دیدگاه های تاریخی ارایه شده در این کتاب را مد نظر قرار داده است.در قسمت پیشین، با بخشی از کاستی های معمای هویدا، اثر عباس میلانی، از منظر روش شناسی و مبنای علمی کار آشنا شدیم. در این شماره، به محتوای کتاب و ادعاهای نویسنده درخصوص هویدا، محمدرضا پهلوی، و تحولات ایران در دوره پهلوی نگاهی خواهیم انداخت.
۲۹.

توهم توطئه

نویسنده:
منبع: گفتگو ۱۳۷۴ شماره ۸
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۴۳۶ تعداد دانلود : ۲۹۱۴
توهم توطئه را می‌توان وجه جمعیِ بیماری‌ای دانست که وجه شخصیِ آن همان پارانویا نام دارد. برای کسانی که به این توهم باور دارند، دست‌هایی نامرئی و نیروهای ناشناخته –که به نهادهای سیاسی، اقتصادی و یا مذهبی وابسته‌اند- همواره در سرمنشاء وقایع سیاسی و اتفاقات مهم تاریخی قرار دارند. در این نوشته، نویسنده به تشریح این نوع از توهم با رجوع به مثال‌هایی تاریخی که از تاریخ معاصر ایران برگرفته شده‌اند می‌پردازد.
۳۰.

جریان‌شناسی 30 تیر 1331

نویسنده:
منبع: یاد ایام ۱۳۸۹ تیر شماره ۵۸
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۸۱
تاریخ ایران اسلامی سرشار از روزهای تلخ و شیرین است. شرکت در تحریم تنباکو، پیروزی انقلاب مشروطه در دوران حکومت مظفرالدین شاه قاجار، تصویب لایحه ملی شدن صنعت نفت در 29 اسفند 1329، بازگشت مجدد دکتر محمد مصدق در پی قیام مردم در 30 تیر 1331 و البته پیروزی انقلاب اسلامی ایران به رهبری امام خمینی در 22‌بهمن 1357 همه از روزهای ظفرمندی و غرورآفرین تاریخ معاصر ایران است.
۳۱.

مصدق و اقتصاد بدون نفت

نویسنده:
منبع: یاد ایام ۱۳۸۸ اسفند شماره ۵۴
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۳۰۴
دوره 27 ماهه صدارت دکتر محمد مصدق که دوره‌ای آمیخته به چالش‌های بزرگ در سیاست داخلی و خارجی ایران بود، از این نظر که تنها دوره اقتصاد بدون نفت در دهه‌های اخیر می‌باشد، حائزاهمیت است؛ چرا که با خلع ید شرکت نفت انگلستان و ایران از صنایع نفت جنوب، دولت انگلستان با استفاده از تمام ابزارهای سیاسی، نظامی و اقتصادی خود مانع از صدور نفت ایران شد و دولت مصدق را از دسترسی به این منبع مهم درآمدی محروم کرد. این در شرایطی بود که در سال 1329 سهم ایران از فروش نفت 22184 میلیون ریال و از صادرات غیرنفتی 3563 میلیون ریال بود و یک نسبت 2/6 به 1 را نشان می‌داد.
۳۴.

مصدق و نهضت ملی شدن نفت

نویسنده:
منبع: تاریخنامه خوارزمی سال چهارم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲ (پیاپی ۱۴)

کلید واژه ها: کودتا مصدق احزاب جبهه ملی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی تاریخ ایران اسلامی حکومت های ایرانی- اسلامی پهلوی دوم نهضت نفت
  2. حوزه‌های تخصصی تاریخ تاریخ جهان تاریخ نفت
  3. حوزه‌های تخصصی تاریخ گروه های ویژه شخصیت ها
تعداد بازدید : ۹۷۲۷ تعداد دانلود : ۹۰۴۴
مصدق از شخصیت های تأثیرگذار در تاریخ ایران معاصر است که در دوره ی نخست وزیری اقدامات و اصلاحات مهمی داشته است. او اولین سیاست مدار خاورمیانه بود که با ملی کردن صنعت نفت پرچم مبارزه اقتصادی با قدرت های استعماری را بر افراشت. او به طرق مختلف سرمشقی برای سران ملی گرای دیگر همچون جمال عبدالناصر بود و در این مسیر طرفداران زیادی پیدا کرد که البته مخالفان داخلی و خارجی نیز داشت. از جمله نیروهای مؤثر طرفدار مصدق در این برهه تاریخی، جبهه ملی بود. که در راستای اهداف مشترکی متشکل از گروه های مختلف ظهور یافت. ارتباط و پیوند این گروه ها و سپس اختلاف و جدایی آن ها از هم، در تصمیمات و اقدامات نخست وزیر مصدق تأثیرگذار بود. مصدق با رهبری نهضت ملی، مبارزه علیه استعمار و سپس استبداد داخلی را شروع کرد، دشمنان خارجی وی از جمله انگلیس و آمریکا به منظور منافع نفتی و اقتصادی و دشمنان داخلی وی به خاطر منش دموکرات و ضد استبدادی و انجام اصلاحاتش با وی برخورد کردند. بر این اساس، این پژوهش به دنبال بررسی اقدامات مصدق و جبهه ملی در ملی شدن صنعت نفت و دلایل شکست این نهضت می-باشد و با مرور و تحلیل بخشی از دوره ملی شدن نفت و در واقع تشکیل جبهه ملی و نقش مصدق، مبارزات و خواسته ی مردم ایران در این دوره بیان می شود و به شناخت بیشتری از جریانات و اهداف بازیگران عرصه سیاست خواهیم رسید.
۳۵.

اصلاحات سیاسی - اجتماعی در ایران معاصر

نویسنده:
منبع: زمانه ۱۳۸۶ شماره ۵۷
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲۹۱
یکی از مباحث مهم در تحلیل تغییرات اجتماعی، پیامدهای وقوع آن ها می باشد. به بیان دیگر، صرف نظر از منشا تغییرات اجتماعی، چگونگی گسترش و نفوذ آن ها در تاروپود نظام اجتماعی پرسشی اساسی در تبیین فرازوفرودهای سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است. آنچه درخصوص کشورهایی نظیر ایران موضوعیت می یابد مبحث نوسازی می باشد؛ واقعیتی که تدریجا رشد و گسترش یافت و در دوران پهلوی با پشتوانه ای دولتی، صورت جامعه را به کلی دگرگون ساخت. با وجود این، وقوع انقلاب اسلامی حاکی از ناکامی این اقدامات است. بنابراین لازم است برای عبرت آموزی، از یک سو، و شناخت دقیق تر تحولات تاریخی کشور، از سوی دیگر، به این موضوع توجه شود. مقاله حاضر چنین هدفی را تعقیب کرده است.
۳۷.

پهلوی دوم و چالش امنیت ملی

نویسنده:
منبع: زمانه ۱۳۸۵ شماره ۵۲
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۹۹
با توجه به اولویت امنیت برای هر نظام سیاسی، می توان رخداد و پیروزی انقلاب را به معنای ناتوانی رژیم ساقط شده (پیشین) از تمهید و تامین امنیت ملی آن دانست. ازاین رو، برسی سازوکارهای امنیتی و ساختار آنها می تواند الگویی آسیب شناختی از مسیرهای دستیابی به امنیت ملی ارائه نماید. پرداختن به این موضوع، امری مهم می باشد که کمتر مورد توجه محققان قرار گرفته است. در نوشتار پیش رو، به صورت اجمالی سازوکارهای فوق الذکر در رژیم پهلوی دوم بررسی شده است که فی نفسه گام اولیه در شناخت و تبیین الگوی امنیت ملی و لذا تحلیل امنیتی سقوط آن رژیم به شمار می آید.
۳۸.

سیاست های نفتی آمریکا در ایران

نویسنده:
منبع: زمانه ۱۳۸۷ شماره ۶۹
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸۰۴
وسوسه نفت ایران، به عنوان اولین کشوری که استخراج نفت آن خصوصیت استراتژیک بین المللی یافته بود، سرانجام امریکاییِ بانجابت و سربه زیر در صحنه جهانی را هم وارد معرکه خود کرد. امریکایی ها، که هم به خاطر پذیرفتن نظریه مونروئه، هم دوری مسافت و هم نوپا بودن قدرت صنعتی خود، در حاشیه روابط استعماری گام برمی داشتند، سرانجام و طی برنامه هایی کاملاً تدریجی، زمینه های نفوذ منفعت طلبانه خود را در مناطق مختلف جهان و از جمله خاورمیانه فراهم ساختند. این حضور تدریجی در ایران، که از حضور مبلغان مسیحی در سال 1831 آغاز شده بود، ناگهان در قضیه ملی شدن صنعت نفت پررنگ شد و امریکا با نفوذ سیاسی، اقتصادی و نظامی خود نه تنها دولت ملی دکتر محمد مصدق را با کودتای ننگین 28 مرداد 1332 سرنگون ساخت، بلکه بر سر هم پیمان دیرین خود، یعنی انگلستان، نیز کلاهی بزرگ گذاشت و ایران نفتی را تحت سلطه خویش درآورد. در قضیه ملی شدن صنعت نفت، امریکایی ها گاهی بر نعل می کوبیدند و گاهی بر سندان. گاهی از نهضت ملی مردم ایران در بیانیه های خود دفاع می کردند و گاهی در دیوان داوری در جایگاه حمایت از انگلیس قرار می گرفتند. در مقاله حاضر می توانید جزئیات بیشتری از داستان سیاست های نفتی امریکا در ایران را مطالعه نمایید
۳۹.

پیامدهای جنگ جهانی دوم بر سیاست صنعتی سازی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تاریخ ایران تابستان ۱۳۸۹ شماره ۷ (پیاپی ۶۵/۵)

کلید واژه ها: جنگ جهانی دوم سیاست صنعتی سازی روابط ایران و آلمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶۲۲ تعداد دانلود : ۱۶۳۶
جنگ جهانی دوم که در پی یک سلسله مناقشات سیاسی اروپایی در سال 1939 میلادی آغاز شد، پیامدهای سیاسی و اقتصادی متعددی در ایران داشت. در نتیجه چنین وضعیتی بود که پروژه صنعتی سازی در ایران عصر رضا شاه نیز به عنوان یکی از سیاست های اقتصادی این حکومت از پیامدهای جنگ بی تأثیر نماند. جنگ جهانی در دو مرحله بر صنعتی سازی در ایران تأثیر گذاشت و در نهایت منجر به پایان پروژه صنعتی سازی در کشور شد: مرحله یکم این تأثیرگذاری از آغاز جنگ جهانی تا اشغال ایران در شهریور 1320 و مرحله دوم پس از اشغال ایران توسط نیروهای متفقین را در بر می گیرد. مقاله حاضر در صدد است تا با روش تاریخی و استفاده از کتاب ها و اسناد و مدارک آرشیوی با طرح این پرسش که جنگ جهانی دوم چرا و چگونه بر سیاست صنعتی سازی در ایران تأثیر گذاشت؟ به بررسی پیامدهای جنگ جهانی دوم بر سیاست های صنعتی سازی در ایران عصر رضاشاه بپردازد. برای پاسخ به این پرسش، این پیش فرض مطرح است که نیاز ایران به صنایع و متخصصان آلمان جهت تأسیس، تجهیز، تعمیر و نگهداری صنایع نوپای خود موجب وابستگی صنعتی ایران به آلمان شد. قطع ارتباط ایران با آلمان در نتیجه محاصره دریایی این کشور توسط انگلستان، صنایع ایران را که به صنایع و متخصصان آلمانی وابسته شده بود، دچار بحران کرد. در ادامه هم اشغال ایران توسط متفقین موجب شد تا صنایع ایران در نتیجه سیاست های جنگی متفقین به تعطیلی کشیده شوند و یا در خدمت سیاست های نظامی آنان درآیند.
۴۰.

قرآن پهلوی

نویسنده:
منبع: زمانه ۱۳۸۱ شماره ۵ و ۶
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۱۱۰
اقدامات سمبولیک از سوی حکمرانان سیاسی جوامع بشری به خودی خود مورد ارزیابی و سنجش قرار نمی گیرند؛ بلکه در تار و پود ویژگی ها و رویدادهای آن جوامع معنا می شوند. ممکن است اقدام به یک کار سمبولیک، خرج کردن اعتبار آن به پای بی اعتباری ها و کاستی های اقدام کننده باشد که گاهی تلخ و گاهی مضحک است. درست مثل آن که مشعل بازی های المپیک، به دست یک نژادپرست افراطی روشن شود و هدف از آن یا تبرئه کردن ویژگی نژاد پرستانه آن فرد باشد، یا استهزا بنیادهای جهان گرایانه المپیک. در بسیاری از موارد فاصله ارج و ارزش آن سمبل با انجام دهنده آن به قدری زیاد است که تصویری وارونه در ذهن می افکند. اقدام به چاپ قرآن نفیس از سوی محمدرضا پهلوی یک سال پس از سال های پر درد و التهاب 1342 و 1343 در زمره این گونه تصویرهای وارونه بود و از سوی بعضی علما به قرآن بر سر نیزه کردن معاویه تشبیه شد. در این باره مقاله زیر را مطالعه کنید.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان