یاد ایام

یاد ایام

یاد ایام 1388 اسفند شماره 54

مقالات

۱.

تنوع موضوع در تاریخ‌نگاری محلی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲۵
خانم مولود ستوده از جمله پژوهندگان تاریخ است که در مقطع دکتری تاریخ محلی در دانشگاه اصفهان مشغول تحصیل است. وی تاکنون مقالات متعددی را در حوزه تاریخ معاصر، تاریخ شفاهی و تاریخ محلی به مجامع علمی ارائه داده است.
۲.

نقش جغرافیا در تولید آثار تاریخی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۰۴
عبدالرحیم قنوات دکترای تاریخ اسلام و عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی مشهد است. وی تاکنون کتاب‌ها و مقالات متعددی را در حوزه تاریخ صدر اسلام و ائمه اطهار و تاریخ محلی به جامعه دانشگاهی ارائه داده است. شرکت در سمینار نقش اصفهان در گستره تاریخ اسلام و ایران در دانشگاه اصفهان (1385) و قرائت مقاله تاریخ‌های محلی اصفهان از جمله فعالیت‌های علمی وی بوده است.
۳.

کثرت منابع در محلی‌نگاری‌ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۶۹
ابوالفضل حسن آبادی یکی از پژوهشگران تاریخ معاصر هم اکنون در مقطع دکتری تاریخ محلی در دانشگاه اصفهان مشغول تحصیل است. وی علاوه بر موضوع تاریخ محلی بر سایر جنبه‌های تاریخ معاصر از جمله تاریخ شفاهی نیز اشراف دارد و تاکنون در سمینارهای مختلفی با موضوع تاریخ‌‌نگاری شرکت کرده و مقالات علمی خود را ارائه داده است.
۴.

صندلی خالی برای دیکتاتور

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۳
نیمه شب سوم اسفندماه سال 1299 خورشیدی، تیراندازی‌های پراکنده خواب مردم تهران را آشفته ساخت و دلهره و اضطرابی عمیق بر شهر سایه افکند. صبحگاه که مردم از خانه بیرون آمدند، همه جا در تصرف قزاق‌ها بود. 2 روز بعد، اطلاعیه‌ای بدین مضمون بر دیوارهای شهر نصب شد که در فرازهایی از آن آمده بود: تمامی اهالی شهر باید ساکت و مطیع احکام نظامی باشند... . کسانی که از طرف قوای نظامی و پلیس مظنون به مخل آسایش و انتظامات واقع شوند، فورا جلب و سخت مجازات خواهند شد... . تمام روزنامه‌جات، اوراق مطبوعه تا موقع تشکیل دولت به کلی موقوف و بر حسب حکم و اجازه که بعدا داده خواهد شد، باید منتشر شوند. اجتماعات در منازل و نقاط مختلف به کلی موقوف، در معابر هم اگر بیش از 3 نفر گرد هم باشند، با قوه قهریه متفرق خواهند شد... رئیس دیوزیون قزاق اعلیحضرت اقدس شهریاری و فرمانده کل‌قوا رضا
۵.

رضاشاه و شبه ناسیونالیسم ایرانی

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳۹۵
در گستره آشنایی اولیه گروهی از اندیشه‌گران ایرانی عصر قاجار و روشنفکران عصر مشروطه با برخی از مفاهیم فلسفه سیاسی جدید به وجود آمده در جوامع غربی، ناسیونالیسم در مفهوم جدید آن، یکی از مهم‌ترین مفاهیمی بود که قدم به گفتمان جدید سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در ایران نهاده و گروه‌های مختلفی از جامعه ایرانی و بویژه روشنفکران و نخبگان فکری را با درجات مختلف و تفاوت‌هایی چند تحت تأثیر قرار داد.
۶.

آغاز و انجام یک اسلام ستیز

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۲۷
احمد کسروی که در بیستم اسفندماه سال 1324 خورشیدی بدست گروه فدائیان اسلام به قتل رسید، جان خود را بر سر عناد با مذهب تشیع و توهین‌های مکرر به مقدسات آن از دست داد.
۷.

کسروی و فدائیان اسلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۳۴۵
فدائیان اسلام گروهی شناخته شده در تاریخ معاصر ایران هستند. آنان با ترورهای خود در دهه 1320 روند حوادث سیاسی ایران را به شدت تحت تأثیر قرار دادند. به ویژه ترور رزم آرا در سال 1329 زمینه‌ساز ملی شدن صنعت نفت و زمامداری دولت محمد مصدق شد. با این حال، شاید این موضوع کمتر مورد اشاره قرار گرفته که احمد کسروی و اقدامات دین‌ستیزانه‌اش از علل تشکیل جمعیت فدائیان اسلام بود.
۸.

دیوید دراموند، نامزد سلطنت ایران

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱۹
روز نهم اسفند سال 1308 خورشیدی، احمدشاه، آخرین شاه سلسله قاجار در شهر پاریس درگذشت. او پیشتر در آبان سال 1304 خورشیدی از سلطنت خلع شده بود. اما این پایان کار قاجارها نبود. برادر و ولیعهدش محمدحسن میرزا، با انتشار اعلامیه‌ای در روزنامه‌های اروپا خود را شاه ایران خواند و گرچه هیچ تلاشی برای بازگشت به سلطنت انجام نداد، اما همچنان مدعی تاج و تخت قاجاریه باقی‌ماند.
۹.

مصدق و اقتصاد بدون نفت

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۸۵۸
دوره 27 ماهه صدارت دکتر محمد مصدق که دوره‌ای آمیخته به چالش‌های بزرگ در سیاست داخلی و خارجی ایران بود، از این نظر که تنها دوره اقتصاد بدون نفت در دهه‌های اخیر می‌باشد، حائزاهمیت است؛ چرا که با خلع ید شرکت نفت انگلستان و ایران از صنایع نفت جنوب، دولت انگلستان با استفاده از تمام ابزارهای سیاسی، نظامی و اقتصادی خود مانع از صدور نفت ایران شد و دولت مصدق را از دسترسی به این منبع مهم درآمدی محروم کرد. این در شرایطی بود که در سال 1329 سهم ایران از فروش نفت 22184 میلیون ریال و از صادرات غیرنفتی 3563 میلیون ریال بود و یک نسبت 2/6 به 1 را نشان می‌داد.
۱۰.

آرمان سید جمال‌الدین اتحاد دنیای اسلام بود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۴۹
بی‌تردید یکی از ثمرات حضور سید جمال‌الدین اسد‌آبادی در ایران و سایر کشورهای منطقه توجه به موضوع وحدت در میان مسلمین بود. این مصلح بزرگ دینی در این عرصه بسیار کوشا و پرتلاش بود اما در آن وقت اهداف وی به نتیجه مشخصی نرسید. این مساله بهانه گفت و گوی ما با سید هادی خسرو‌شاهی در مورد چگونگی تکاپوی فرهنگی سید جمال‌الدین اسدآبادی و عوامل و موانع به نتیجه نرسیدن اهداف وی شد.