درخت حوزه‌های تخصصی

مقدمه: بررسی تولیدات علمی، ابزار مناسبی برای شناخت وضعیت گذشته و سیاست گذاری و برنامه ریزی صحیح فراهم می آورد. هدف پژوهش حاضر تعیین الگوهای انتشار مقاله و رفتار استنادی اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین بود. روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی، 179مقاله که در بازه زمانی اول جولای 2008 تا پایان ژوئن 2010 میلادی با همکاری حداقل یکی از اعضای هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی قزوین تألیف شده، با روش های کتابسنجی و تحلیل استنادی بررسی شده اند. داده های گردآوری شده در قالب فایل Excel ذخیره شده و با روش های آماری توصیفی شامل محاسبه فراوانی و درصد فراوانی تحلیل شده اند. یافته ها: 3/66 درصد کسانی که در تألیف مقالات مشارکت داشته اند، استادیار و 3/64 درصد از آنها مرد بودند. 2/66 درصد از آنها در دانشکده پزشکی اشتغال داشتند. 6/15درصد از مقالات درInformation Sciences Institute(ISI) نمایه شده و 86 درصد مقالات پژوهشی و 8/2درصد مروری بودند. 2/86 درصد از استنادها مقالات مجلات و زبان 8/92درصد آنها انگلیسی بود. نیمه عمر استناد 9 سال محاسبه گردید. نتیجه گیری: 8/56 درصد اعضای هیأت علمی در تألیف هیچ مقاله ای مشارکت نداشته اند؛ نسبت مشارکت زنان، دانشیاران و مربیان و شاغلین دانشکده های پرستاری و مامایی، بهداشت و پیراپزشکی و دندانپزشکی پایین تر از حد انتظار است؛ لذا اقدامات زیر ضروری است: 1) شناسایی عوامل مشارکت پایین گروه های مذکور و ایجاد و تقویت انگیزه های لازم در ایشان؛ 2) آموزش چیستی ISI و چرایی لزوم انتشار مقاله در آن 3) آموزش نحوه نگارش مقالات مروری؛ و 4) اشتراک دوره های حداقل 9 ساله مجلات انگلیسی.

مقدمه: سیستم های اطلاعات مدیریت بخش رادیولوژی(Radiology Management Information Systems:RMIS) از طریق ارائه اطلاعات با کیفیت و مناسب به مدیران، نقشی مهم در فرآیندهایی از جمله تصمیم گیری، کنترل، سازماندهی و برنامه ریزی ایفا می کنند. با توجه به اهمیت اطلاعات معتبر و جامع برای مدیران جهت اتخاذ تصمیمات منطقی و درست، در این پژوهش وضعیت RMISبیمارستان های آموزشی تابعه دانشگاه های علومپزشکی شهر تهران مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی- مقطعیکه طی سالهای 1390 تا 1391 صورت پذیرفت،بیمارستان های تابعه دانشگاه های علوم پزشکی شهر تهران به دو طبقه تقسیم گردیدند. سپس، با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه ی پژوهش مشتمل بر 21 بیمارستان انتخاب گردید. گردآوری داده ها به روش مشاهده و مصاحبه حضوری و با استفاده از چک لیست و پرسشنامه انجام گردید. روایی ابزار از طریق اعتبار محتوا سنجیده شد وبرای تعیین پایایی پرسشنامه از روش آزمون- باز آزمون (Test – retest, r= 0/89) استفاده گردید.در نهایت،داده ها با استفاده از آمار توصیفی تحلیل شدند. یافته ها: در اکثر مراکز تحت مطالعه، سیستم های اطلاعات مدیریت بخش رادیولوژی به صورت دستی- کامپیوتری وجود داشت. در مراکز مذکور، داده های مربوط به تجهیزات(4/44 درصد- 8/27 درصد) و داده های اداری- مالی (3/33 درصد- 6/16 درصد) به میزان اندکی جمع آوری می شدند.سیستم اطلاعات بیمارستان (در سیستم های کامپیوتری)و ایندکس اصلی بیماران و دفترچه ی بیمه بیماران (در سیستم های دستی) مهمترین منابع گردآوری داده هامحسوب می شدند. از میان گزارشات تولید شده در RMIS،گزارشات مربوط به شاخص های کلیدی و گزارشات مالی کمترین فراوانی را به خود اختصاص می دادند. همچنین، در تمام مراکز،RMISبا سیستم اطلاعات بیمارستان ارتباط داشت و با سایر سیستم های اطلاعات نیز به میزان (8/27 درصد- 7/16 درصد) در ارتباط بود. نتیجه گیری:ارتقاء و توسعهسیستم های اطلاعات مدیریت بخش رادیولوژی در پرتو اتخاذ تمهیدات و برنامه ریزی های لازم در زمینه هایی از جمله گردآوری کامل داده ها (پرسنل، تجهیزات و امور مالی) میسر خواهد گردید.بعلاوه،پردازش دقیق و کامل داده ها، تهیه و توزیع اطلاعات و نیز تهیه گزارشات به شیوه ای مناسب،نقشی مهم در این زمینه ایفا می نمایند.

منشأ و خاستگاه کرل در دههء 1980 به احساس نیازی برمی‌گردد که اعضای آن برای اشتراک رکوردهای فهرست ماشین‌خوان داشتند. هدفی که تحقق آن عمدتاً با ایجاد و راه‌اندازی شبکهء جانت (1) آسان‌تر شد. بودجهء دریافتی از بنیاد ولفسان(2) وکمیتهء هدایای دانشگاهی, ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی کنسرسیومی از رکوردهای فهرست‌ها را امکانپذیر کرد و این پایگاه از سال 1986 در دانشگاه منچستر مستقر شد. کرل در سال 1992 تبدیل به یک شرکت با مسئولیت محدود-با وضعیت حقوقی خیریه-شد و موقعیت خود را به عنوان فروشندهء واسطهء رکوردها-از طریق اُسی‌اِل‌سی(3)-تثبیت کرد و در سال 1993 از طریق ارائهء داده‌ها به طرح فالِت(4)-طرح بررسی کتابخانه‌های علمی-پژوهشی-به موضوعات گسترده‌تری در ارتباط با پشتیبانی پژوهشی پرداخت.   تغییرشکل‌پایگاه‌ اطلاعاتی کرل به‌ یکاُپَک(5) ملی با اعطای بودجهء ملی در طول سال‌های 5-1994 آغاز شد و –با افزایش تعداد اعضای کنسرسیوم به بیش از 20 عضو تا سال‌های 7-1996 -کرل مبادرت به طراحی یک برنامهء راهبردی نظام‌مند نمود تا از منابع و مواد پژوهشی عظیم موجود در نزد اعضا به سود کلیت جامعهء علمی و دانشگاهی بهره‌برداری نماید.

تکامل فوق العاده و بی سابقه حوزه های اطلاعات تخصصی, کار را در جریان زمان به یک سری دانش های مختلف مربوط گردانیده است. این دانش ها یا هم اکنون جاافتاده و استحکام یافته اند و با اینکه درحال قوام گرفتن و استحکام یافتن هستند. تکامل حوزه های اطلاعاتی تخصصی همچنین به تحقیق در مناسبات اساسی متقابل بین این حوزه ها و نیز بررسی ترتیب منطقی آنها در نظام دانش ها منجر شده است. ما در اینجا آنچه را که مربوط به حوزه های اطلاعات تخصصی می‌شود حوزه های موضوعی و آن دانش هایی را که به این حوزه ها مربوط هستند حوزه های احاطی نام می‌گذاریم.

فهرست کتابخانه, صورتی از کتابها و سایر مواد خواندنی موجود در یک کتابخانه یا چند کتابخانه است. این صورت معرّف کتابهایی را دربرمیگیرد که طبق یک طرح معین مرتب شده اند. تفاوتش با کتابشناسی در این است که فهرست صورتی است که منابع یک مجموعه, یک کتابخانه یا منابع مجموعه ای از کتابخانه های یک ناحیه یا کشور را ثبت, توصیف و نمایه میکند. فهرستنویسی به مراحل عملیات گوناگونی گفته میشود که برای تهیه معرفهای مواد خواندنی دریک مجموعه و نگهداری آن انجام میشود.

تغییرات زیادی در آموزش عالی بر مبنای فن‌آوری اطلاعات که زمینه رو به رشدی است، در حال وقوع می‌باشد. اطلاعات هم با سرعتی بیشتر از همیشه تولید می‌شود و هم بخش اصلی همهء اجزاء جامعه و اقتصاد را تشکیل می‌دهد. بسیاری از کارخانجات و شرکتها متکی به اطلاعات و فن‌آوری اطلاعات هستند. دانشجویان در حالی به دانشگاهها وارد می‌شوند که انتظار زیادی از اطلاعات و فن‌آوری دارند و به همین دلیل اعضاء هیئت علمی و مدیریت دانشگاه را با چالش‌های خاصی روبرو می‌سازند. رقابت برای پذیرش دانشجو، بودجه، و متخصصین فن‌آوری از رویدادهای معمول در درون و آموزش عالی است. تقاضا برای بودجه و عوامل حاکم1 از نظر سنجش نتایج فراگیری همه دانشجویان و برنامه‌های آموزشی در حال افزایش است. روزآمد کردن برنامه‌های درسی دانشگاه‌ها به گونه‌ای که موجب رضایت دانشجویان و عوامل حاکم گردد چالش‌های مضاعفی را برای اعضاء هیئت علمی و مدیریت دانشگاه فراهم آورده است. انتظار بیشتر از بهره‌وری اعضاء هیئت علمی به لحاظ تدریس، پژوهش، و فعالیتهای پژوهشی تنش بیشتری را بر محیط دانشگاه تحمیل می‌کند. دانشجویان خواستار محیطهای آموزشی قابل انعطاف هستند، استفاده بیشتر از شبکه جهانی وب را در فعالیتهای آموزشی و فراگیری انتظار دارند و طالب دسترسی بی‌وقفه به اطلاعات هستند. همچنین متخصصین کتابداری و اطلاع‌رسانی به تغییرات فراوان ناشی از الکترونیکی شدن محیط اطلاع‌رسانی پرداخته‌اند و در تعامل با این محیط متغیر موفق بوده‌اند. سازمانهای تخصصی مانند انجمن کتابخانه‌های تحقیقاتی2 در حال تهیه معیارهای ارزشیابی برای کتابخانه‌های پژوهشی، فعالیتهای پژوهشی، شیوه‌های کسب اطلاعات و استفاده از آن، شیوه‌های جهانی اطلاع‌رسانی ودیگر فعالیتهای جدید مبتنی بر اطلاع‌رسانی می‌باشند. انجمن کتابخانه‌های دانشگاهی و پژوهشی3 فعالیتهای جدیدی را برای بخش‌های مختلف خود آماده کرده است، از جمله ارزیابی نتایج آموزش اطلاع‌رسانی در محیط آموزش عالی....

این پژوهش به منور بررسی رابطه روند اداره امور بیمارستان ها و شاخص های کارآیی در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی ایران در سال 1379 صورت گرفت. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و بصورت مقطعی انجام پذیرفت . اطلاعات مورد نیاز توسط دو پرسشنامه جمع آوری گردید. جامعه پژوهش را بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی ایران مستقر در شهر تهران ( ده بیمارستان) تشکیل می داد.....

مقاله حاضر باهدف ارائه الگوی عوامل سیستمی مؤثر بر توسعه نوآوری مبتنی بر اندیشه های مقام معظم رهبری انجام شده است. این الگو، بر اساس مطالعه تطبیقی حاصل شده و روش تحقیق مورد استفاده از نوع کیفی بوده که برای استخراج مفاهیم، مقوله ها و قضیه ها از روش داده بنیاد، استفاده شده است. روایی و پایایی الگوی تحقیق از طریق روش های خاص ارزیابی تحقیق کیفی بررسی و مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس نتایج تحقیق، «عوامل سیستمی» مؤثر بر توسعه نوآوری بر مبنای اندیشه های مقام معظم رهبری، شامل «عوامل سازمانی»، «عوامل گروهی» و «عوامل فردی» و عوامل اصلی «توسعه نوآوری» شامل «موفقیت های راهبردی» و «دستاوردها» شناخته شدند که توسط مطالعات تطبیقی نیز مورد تأیید قرار گرفتند.

در این‌ پژوهش‌ اطلاعات‌ کمّی‌ و توصیفی‌ از امکانات‌ ارائة‌ خدمات‌ اطلاع‌ رسانی‌ در کتابخانه‌های‌ دانشگاه‌ تهران‌ از جمله‌ دستیابی‌ به‌ اطلاعات‌ منابع‌، و انواع‌ برگه‌دان‌ها، فهرست‌های‌ چاپی‌، پایانه‌های‌ رایانه‌ای‌، چگونگی‌ دستیابی‌ به‌ منابع‌، ساعات‌ کار کتابخانه‌ها، چگونگی‌ عضویت‌، وضعیت‌ امانت‌ از نظر تعداد عنوان‌ها و طول‌ مدت‌ امانت‌، انواع‌ امانت‌ و چگونگی‌ مبادلة‌ منابع‌ و اطلاعات‌ آن‌، گردآوری‌ شده‌ است‌. یافته‌های‌ پژوهش‌ به‌ جدولهایی‌ تبدیل‌ و با توجه‌ به‌ نظرات‌ صاحبنظران‌ کتابداری‌ مورد تجزیه‌ و تحلیل‌ قرار گرفته‌ و در نهایت‌ نتایج‌ و پیشنهادهایی‌ ارائه‌ شده‌ است‌.

ایران از جمله کشورهایی است که روی کمربندی خورشیدی قرار دارد و سالانه میزان بسیار بالائی از انرژی خورشیدی را دریافت می?کند. برآوردها نشان می?دهد که دریافت انرژی خورشیدی در ایران 1600 برابر انرژی صادراتی ایران در سال 1369 یعنی معادل 5/952 میلیون بشکه نفت است. هدف از ارائه این مقاله برآورد میزان تابش کل انرژی خورشیدی در اقلیم?های مختلف آب و هوایی ایران با استفاده از ضریب ابر می?باشد. نتایج بدست آمده نشان می?دهد که کاربرد ضریب ابر در رابطه انگستروم، در مواردی که ساعت آفتابی در دسترس نیست از دقت خوبی برخوردار می?باشد. همــچنین اگـــر اطلاعـــاتی در مـــورد اقلیم منطقــــه?ای و یا میزان تــــابش انرژی خورشیدی گن ناحیه در دسترس نباشد می?توان از رابطهH/H0~~0.9-0.7*CF برای برآورد میزان تابش انرژی خورشیدی در سراسر ایران استفاده نمود.

مقدمه: با توجه به محدودیت منابع و نیازهای نامحدود به خصوص در زمینه خدمات بهداشتی و درمانی و نقش مهم بهداشت و درمان در سلامت افراد جامعه مسأله تخصیص منابع محدود به نیازهای نامحدود در حوزه خطیر بهداشت و درمان حائز اهمیت می باشد. از همین رو این مطالعه با هدف ارزیابی اولویت گذاری بر اساس چارچوب پاسخگویی برای منطقی بودن در دانشگاه علوم پزشکی کرمان انجام گرفته تا فرایند اولویت گذاری را مورد شناسایی قرار دهد. روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای کیفی است که از طریق مصاحبه با 18 نفر از صاحب نظران سلامت در خصوص تخصیص منابع داشگاه علوم پزشکی کرمان 6 ماه اول سال 1391 صورت گرفته است. برای انجام پژوهش چارچوب استانداردDaniels & Subin مورد استفاده قرار گرفته است. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختار یافته بود. جهت قابلیت انتقال یافته ها سعی گردید نمونه غیر متجانسی از افراد درگیر در خصوص تقسیم بودجه در معاونت ها استفاده شود .جهت اطمینان پذیری و تأییدپذیری متن نسخه برداری شد و تجزیه و تحلیل حاصل از آن به استادان مشارکت کننده در این پژوهش ارایه گردید و پیشنهادهای اصلاحی و نظرات ایشان اعمال شد. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس روش تحلیل چارچوبی صورت گرفته است. یافته ها: طی این مطالعه 4 کد اصلی شامل شفافیت، منطقی بودن، کنترل و نظارت، بازنگری و 9 کد فرعی شامل قابل پیش بینی بودن، ابهام، منطقی بودن، عدم توزیع منطقی، دو طرفه بودن، یک طرفه بودن، تناسب میان ساز و کار و منابع، وجود تجدیدن نظر، عدم وجود سازوکار می باشند. نتیجه گیری: فرایند اولویت گذاری در دانشگاه علوم پزشکی کرمان بر اساس چارچوب دانیلز و سابین از منطق اندکی برخوردار است. تصمیم گیری بدون بهره گیری از روش های دقیق و مشخص اندازه گیری هزینه ها و منافع مداخلات مختلف و مبتنی ساختن تصمیم گیری ها بر نتایج این بررسی ها، منجر به استفاده بهینه از منابع محدود نخواهد گردید.

بخش مدارک پزشکى با استفاده از نظامهاى نوین و استاندارد، مدارک پزشکى بیماران را به منظور خدمات بعدى و تهیَه آمار و تحقیقات به نحو قابل دسترسى ، بایگانى مى کند .از این آمار در پیشبرد اهداف آموزش پزشکى نیز استفاده خواهد شد. هدف از این مطالعه ، تعیین وضعیَت بخش مدارک پزشکى در کلیَه بیمارستان هاى تابعه دانشگاه علوم پزشکى ایران بود. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه ی توصیفى ست. براى گردآورى داده ها از روش سرشمارى استفاده شده، و کلیَه بخش هاى مدارک پزشکى در مراکز درمانى تابعه دانشگاه درسال 1379 با مراجعه مستقیم و استفاده از روشهاى مشاهده ، مصاحبه و تکمیل پرسشنامه اى که از 334 سوال باز و بسته تشکیل شده بود مورد بررسى قرارگرفت. یافته ها: این پژوهش نشان داد که 3/4 درصد از روساى ادارات مدارک پزشکى کارشناس ارشد ، 1/52 درصد کارشناس ، 6/8 درصد کاردان و 4/30 درصد دیپلم و 3/4 درصد زیر دیپلم هستند که از این تعداد 6/82 درصدرازنان و 4/17 درصدرامردان تشکیل می دهند. ارزیابى وضعیت نوبت دهى به بیماران در مراکز مورد مطالعه نشان مى دهد 1/52 درصد از مراکز از طریق پذیرش ، 6/8 درصد از طریق منشى بخش ، 3/4 درصدبراساس دفترتعیین وقت ، 13 درصد براساس تعیین وقت پزشک و 7/21 درصد روزانه به مراجعین نوبت مى دهند ، همچنین 44 درصد از مراکز در مورد نظام ارجاع و اخذ رضایت از بیمار از دستورالعمل داخلى پیروى مى کنند و 5 درصد از مراکز درموردحقوق بیمار در پذیرش ، ضرب و جرح و فوریَت هاى پزشکى و، نظام ارجاع از دستورالعمل شفاهى پیروى مى کنند، وخط مشى ودستورالعمل مکتوب در مورد امورجارى بخش مدارک پزشکى وجودندارد.

از دههء 1950 تا امروز، کتابخانه‌ها بیش‌تر از هر زمان دیگری در طی تاریخ خود، دستخوش تغییرات سریع و عمیق شده‌اند. البته این تغییر به علت کاربرد رایانه و فناوری‌های مخابراتی پیش آمده است. فناوری، کلیه فعالیت‌های ما را در زمینه نگهداری رکوردها بهبود بخشیده و در ترویج اشتراک منابع بین کتابخانه‌ها بسیار موفق بوده است. کتابخانه بدون دیوار هم اکنون واقعیت پیدا کرده زیرا بسیاری از افراد، اکنون می‌توانند به فهرست‌هایی دست یابند که نمایشگر منابع موجود در یک کنسرسیوم کتابخانه‌ای است و حتّی در پاره‌ای موارد می‌توانند از راه دور به نام خود از کتابخانه‌های دیگر کتاب دریافت کنند یا فتوکپی مورد نیاز خود را درخواست نمایند؛ این مواد بعداً به طور مستقیم از طریق پیک، پست، یا به شیوه‌های الکترونیکی به دست آن‌ها می‌رسند. کتابخانه‌ها از جهت در اختیار قرار دادن پایگاه داده‌های الکترونیکی به صورت سی‌دی-ر‌ام، یا تسهیل در دستیابی شبکه‌ای به منابعی که موجودیت فیزیکی در کتابخانه ندارند، بسیار مفید بوده اند. بعضی از کتابخانه‌ها از این منابع برای ارائه خدمات‌آگاهی‌رسانی جاری(1) سفارشی‌به استفاده‌کنندگان خاص بهره گرفته‌اند. پیشرفته‌ترین کتابخانه‌ها از نظر فناوری، بیش‌تر تکنولوژی خود را به مراجعین راه دورمعطوف می‌کنند، که خدمات الکترونیکی دریافت می‌کنند ولی اصلاً لازم نیست شخصاً به کتابخانه مراجعه کنند. ظاهراً فناوری همه مشکلات را حل کرده و همه چیز در کتابخانه عالی است. آیا به راستی این گونه است؟

به رغم تحولاتی که در سال های اخیر در حوزه ی سلامت کشور صورت پذیرفته است، صاحب نظران نظام سلامت بر این باورند که توسعه ی مدیریت، چالش اصلی نظام سلامت است. در خصوص بهبود مدیریت سازمان های سلامت، اصرار بر فرایند پزشک محوری یک چالش است. در کشورهای در حال توسعه علاقه ای به دخیل کردن مدیران تخصصی برای اداره ی سازمان های بهداشتی وجود ندارد؛ از اینرو به نظر می رسد یکی از مهمترین چالش های کنونی نظام سلامت، عدم تناسب مسئولیت و اختیار و فقدان نظام ساختارمند انتخاب مدیران در این عرصه باشد. این مطالعه یک مطالعه مروری نقلی بود که به مرور ساده ی مستندات موجود در پایگاه های اطلاعات علمی و خبری و همچنین نظرات کارشناسان نظام سلامت در زمینه ی اهمیت و مختصات موضوع پزشک محوری پرداخته است. یافته ها حاکی از آن هستند که نظام سلامت کنونی ما مبتلا به نوعی پزشک زدگی مفرط حاکمیتی بوده و جهت رشد و غلبه بر عمده ی مشکلات خود نیاز به ایجاد تغییراتی اساسی در سیستم مدیریتی فعلی خود دارد. بر این اساس به نظر می رسد دستیابی به هدف اصلاح مدیریتی نظام پزشک محوری نیازمند عواملی همچون تدوین، اجرا و ارزیابی پروژه های پایلوت، تدوین سیاست برای نتایج پایلوت شده، ظرفیت سازی، آموزش و توانمندسازی مدیران می باشد.