گزارش مناظرهای در موضوع «حجاب و پوشش زن» در سال 1383 به دعوت انجمن اسلامی دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران مناظرهای میان فریبا علاسوند و مریم احمدی خراسانی در موضوع «حجاب و پوشش زن» برگزار گردید. آنچه در پی میآید مشروح این مناظره است.
در سال 1981 خانم برنیس ویس برد ، کارشناس رشد کودک و آموزش والدین که در مجله والدین فعالیت میکرد, تهیه کننده برنامهای با عنوان توجه به خانواده بود بر آن شد تا از کسانیکه دغدغه حمایت از خانواده را دارند دعوت کند دور هم جمع شوند و نظرات خود را در این زمینه بیان کنند. او از تهیه کنندگان برنامههای حامی خانواده، دانشگاهیان، قانونگذاران، مسئولین دولتی و خانوادهها دعوت کرد که در جلسهای در ایالت شیکاگو شرکت کنند و بر خلاف انتظارش بیش از300 نفر آمدند. آنها در فضایی صمیمی در مورد دغدغههای مشترکشان صحبت کردند و به این نتیجه رسیدند که مؤسسهای ملی راه اندازی کنند. با رأیگیری « ائتلاف منابع خانواده » شکل گرفت. این ائتلاف برای تقویت نقش والدین در سطح ملی برنامهریزی میکرد و در مجامع و ایالات مختلف سیاستهای خود را به اجرا میگذارد. در سال 2000 به مؤسسه حمایت از خانواده در آمریکا تغییر نام داد. در حال حاضر بیش از 2000 نفر در کنفرانسهای ملی آن شرکت میکنند و هزاران عضو در سال 2003، مسئولین مؤسسه اهداف و برنامهی راهبردی سه سالهای را برای خود تعریف کردند. اهداف راهبردی مؤسسه حمایت از خانواده در امریکا دراین مقالع بیشتر می ششناسیم.
در چند سال اخیر، ترکیب جنسیتی در دانشگاهها از جمله مسائلی است که توجه تحلیلگران مسائل اجتماعی را به خود جلب کرده است. آنچه از تحلیل و توجه به آمارهای موجود در اینباره به دست میآید، افزایش تعداد روزافزون دختران در دانشگاهها و کاسته شدن تعداد پسران است به طوری که در برخی از دانشگاهها دیگر هیچ کلاسی با اکثریت پسران و یا اقلیت نسبی آنها برگزار نمیشود. این مسأله گرچه به صورت واضح و آشکار چندان مورد تحلیل واقع نشده است، ولی اذهان را به خود مشغول کردهاست. برخی از این پیامدها که موجب حضور فعال دختران در بدنه اشتغال مدیریت کشور در سالهای آتی میشود، فرصت طلایی زنان ارزیابی میشود و برخی دیگر این پیامدها را که میتواند توازن اجتماعی را دستخوش تغییر کند با نگرانی دنبال میکنند. در این گزارش با ارائه آمار و تحلیل مساله تلاش شده است دلایل و پیامدهای این پدیده مورد ارزیابی قرار بگیرد.
کلیات طرح ساماندهی مد و لباس به منظور حفظ و تقویت فرهنگ و هویت ایرانی - اسلامی و ترویج الگوهای پوشش ملی در مجلس به تصویب رسید. از دکتر افروغ که طراح این طرح است در روزنامهها و نشریات پاسخهای زیادی در جواب به نقدها و سوالات بسیار درج شد. در این شماره از نشریه حوراء که به مسئله حجاب پرداختهایم، گفتوگوی حجت الاسلام زیبایی نژاد با ایشان را که درباره مسئله بدحجابی در نظام جمهوری اسلامی و سؤالاتی پیرامون طرح ساماندهی مد و لباس است را میخوانید
برنامه های تلویزیونی خواه آشکار، خواه نهان سرشار از گفتمان های جنسیتی اند. این که زن یا مرد کیست و چگونه باید در فضاهای مختلف رفتار کند، بخشی از فرهنگ جنسیتی است که نهادهایی چون رسانه تولید می کنند، بنابراین در عصر فراواقعیت که تمایز میان امر واقعی و مجازی خدشه دار شده است بازنمایی های جنسیتی در سریال های تلویزیون اهمیت بیشتری می یابد.
هدف از بررسی این مطلب که آیا در تلویزیون ایران، ساختار خانواده و نقش های جنسیتی برگرفته از فرهنگ سنتی ایران است یا خیر و پژوهش هایی از این دست، تولید دانشی جدید است که می تواند در برگیرنده مفاهیمی مهم برای تغییر سیاست های اجتماعی باشد و روش به کار رفته در آن نیز تحلیل محتوای کمی و کیفی در کنار یکدیگر است.
یافته ها نشان داد در ساخت خانواده، نقش های جنسیتی سنتی در حال بازتولید هستند. زنان، «کدبانو» و «اهل اندرونی» اند و مردان «اهل بیرونی»، اما پیوندهای خانوادگی و نوع خانواده به نمایش درآمده در سریال های تلویزیونی ایرانی، با ساخت خانواده سنتی ایرانی متفاوت است. نوع خانواده به گونه هسته ای و بیشتر تک همسر به نمایش در می آید و تنها صورت قابل قبول «سالار» در خانواده، پدر سالار مهربان و عادل است. از طرفی میزان مشورت و همفکری در میان همه اعضای خانواده (نه فقط در میان زن و شوهر) در سطح پایینی قرار دارد و خشونت نیز تنها از طرف پدر بر خانواده اعمال نمی شود، بلکه همه اعضای خانواده در آن سهیم هستند، گرچه در کل، میزان خشونت بالا نیست.
ایرانیان زیادی در نوبت های گوناگون مجبور به ترک خانه و کاشانه خود در کشور عراق و سکونت در شهرستان ایلام شده اند و با توجه به اینکه در همه پژوهش هایی که درباره سازگاری مهاجران با محیط جدیدشان انجام شده، تنها سرپرست خانوار (مرد) مورد مطالعه قرار گرفته است، هدف این پژوهش بررسی میزان سازگاری و تطبیق پذیری زنان ایرانی برگشته از عراق است. با به کارگیری پرسشنامه و مشاهده، سازگاری زنان معاود، که شامل سازگاری فرهنگی (میزان پذیرش سنت ها و آداب جامعه ایران در مورد غذا، لباس، رسوم اجتماعی و به کارگیری زبان فارسی) و رضایت مندی (میزان رضایت از امکانات اجتماعی، شیوه برخورد ایرانی ها و ایرانی یا عراقی تلقی کردن خود) آنان می شد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بین سن افراد و سازگاری آنها پیوندی نیست ولی بین تاهل، تحصیلات، درآمد، تعداد فرزندان و نوع شغل افراد با میزان سازگاری آنها پیوندی معنادار وجود دارد. نکته قابل توجه این است که سازگاری بیشتر افراد در حد میانه بود و تعداد کمتری احساس می کردند که توانسته اند با محیط جدید کاملا سازگار شوند.
زیباییشناسی فمینیسم چون سایر مقولات این مکتب مفروضات بنیادین و سنتی غرب را بهدلیل تکیه بر پیشفرضها و نظریات متعصبانه و یکسونگری جنسیتی، مورد انتقاد قرار داده و این مفروضات را محور اساسی در شکلگیری و عملکرد زیباییشناسی میداند. لذا معتقد است در حوزة هنر و زیباییشناسی، تبعیض جنسیتی مانع رشد نبوغ، استعداد و خلاقیت زنان برای تولید آثار هنری شده است؛ پس با تمسک به رویکردهای فلسفی، انتقادی، روانکاوانه هم برای اثبات تمایزات آثار هنری زنان و مردان تلاش نموده و هم به دنبال ارائه چهارچوبی با ویژگیهای سبکی مشترک در آثار هنری زنان است تا بتواند کیفیتهای زنانه قابل تشخیصی را در فرهنگ عمومی جریان دهد.