فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۴۰۱ تا ۱٬۴۲۰ مورد از کل ۶٬۱۱۵ مورد.
حوزه های تخصصی:
امروزه فوتبال تبدیل به یک پدیده اجتماعی شده که هواداران بسیار زیادی را به خود جذب کرده است. هدف از این پژوهش ارائه الگوی پارادایمی حضور بانوان تماشاگر در استادیوم های فوتبال در ایران است که با روش تحقیق کیفی و با استفاده از رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد انجام شد. از طریق نمونه گیری گلوله برفی و با انجام 14 مصاحبه نیمه ساختار یافته با اساتید دانشگاه ها و متخصصان رشته فوتبال، اشباع نظری حاصل شد. روایی و اعتبار داده ها از دو روش بازبینی توسط محققین و مرور خبرگان غیر شرکت کننده در پژوهش تعیین شد. نتایج تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی حاکی از 12 مفهوم اصلی است که این یافته ها در چارچوب الگوی نهایی شامل: عوامل فردی و حقوقی به عنوان عامل علّی، عوامل زیرساختی و برنامه ریزی به عنوان شرایط زمینه ای، عوامل سیاسی به عنوان مداخله گر و حضور کنترل شده به عنوان راهکار مناسب برای عادی سازی حضور بانوان در استادیوم های فوتبال می باشد. با توجه به الگوی ارائه-شده، افزایش امنیت رفتاری و امنیت اخلاقی در استادیوم ها، توسعه بازاریابی صنعت فوتبال، رشد فرهنگی تماشاگران و افزایش کیفیت برگزاری مسابقات فوتبال در ایران را به عنوان پیامد های مثبت حضور بانوان در استادیوم های فوتبال می توان ذکر کرد.
مریم؛ زنی در مقام ولایت یا نبوت؟ بازخوانی داستان مریم در قرآن و تقابل آن با تفسیر مرد محورانه از این داستان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
داستان زندگی حضرت مریم از جمله داستانهای مشترک قرآن و اناجیل اربعه (عهد جدید) است. با وجود این مریم در این داستانها نقش و جایگاه یکسانی ندارد. با استناد بر اناجیل ویژگی های مهم مریم به اعتبار مادر عیسی بودن و تولد معجزه آسای او است. اما این تصویر در فرهنگ و سنّت مسیحی به تدریج تا آنجا تحوّل می یابد که مریم به شخصیتی مقدّس بدل می شود و مقام الوهیّت پیدا می کند. به این تصویر در قرآن اشاره می شود و در واقع حکایت قرآن از داستان مریم با نفی این دیدگاه همراه است. امّا در مجموع آنچه در قرآن حکایت می شود بسیار فراتر از روایت اناجیل است. در آیات قرآن ویژگی هایی برای مریم نقل می شود که بی شباهت به ویژگی های انبیاء نیست. هرچند که مفسرّان به ویژه مفسرّانی با گرایش های عرفانی تلاش کرده اند این ویژگی ها را به گونه ای دیگر تفسیر کنند و در نهایت مریم را واجد مقام ولایت بدانند. در این مقاله ضمن سیر تحوّل جایگاه مریم در مسیحیّت و اسلام بازگو می شود به این موضوع مهم نیز پرداخته می شود که چرا در سنّت اسلامی مریم و بالطبع زن، از مقام نبوّت باز می ماند و در تصوّف و عرفان اسلامی مقام او تنها در حد یک ولی پذیرفته می شود.
بررسی آسیب شناسانه آثار ادبی فمینیستی با تأکید بر جایگاه خانواده و مسائل آن در نظریه های فمینیستی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)
177 - 198
حوزه های تخصصی:
آثار داستانی یکی از عرصه هایی است که فمینیست ها در بیان مسائل و دغدغه های زنان از آن بهره می گیرند. فمینیسم در هر جا که ردپایی از زنان دیده می شود بسیاری از هنجارها، سنّت ها و باید و نبایدها را به چالش کشیده و مورد تردید قرار داده است. شماری از داستانهای زن محور در کنار بیان مشکلات زنان آثار مخربی نیز داشته است؛ زیرا این آثار با دیدگاهی ضد ارزشی به جایگاه خانواده، ازدواج و روابط زناشویی می نگرد. این در حالی است که از ارزش خانواده به عنوان نهادی کوچک ولی تأثیرگذار در سلامت روانی و تأمین آرامش و نیازهای عاطفی افراد، غفلت شده است. مقاله حاضر درصدد است تا با رویکردی آسیب شناسانه و به روش مطالعه متن و بررسی مقایسه ای، آسیب ها در حوزه مسائل خانواده را با تحلیل شماری از آثار داستانی فمینیستی بررسی و نقد کند. این آثار عبارت است از رمان های سگ و زمستان بلند (از شهرنوش پارسی پور) پرنده من (از فریبا وفی)، داستان های کوتاه لکه ها، آپارتمان (1) و (2) و (3) از مجموعه «طعم گس خرمالو» (از زویا پیرزاد). داستانها برمبنای معیارهایی نظیر زن محور بودن، زن بودن نویسندگان، ارتباط محتوای آثار با مسائل خانوادگی و قرار گرفتن شخصیتهای زن در جایگاه قهرمان اصلی انتخاب شده است. نتایج نشان می دهد که این آثار با برجسته سازی مقوله هایی مانند طلاق عاطفی، تضاد دیدگاه ها در زندگی مشترک، بی هویتی زن و طلاق قانونی و با تکیه بر پدیده هایی نظیر مردسالاری و مردستیزی تأثیرات مخربی را در جایگاه ارزشی خانواده و ازدواج به دنبال داشته است.
معنایابی سلامت اجتماعی سالمندان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱۸
159 - 186
حوزه های تخصصی:
افزایش امید به زندگی و کاهش سطح باروری سبب بالا رفتن شمار سالمندان به کل جمعیت شده است. پژوهش حاضر با هدف توصیف و چگونگی معنایابی سلامت اجتماعی در بین سالمندان با رویکرد کیفی و به روش مردم نگاری تفسیری انجام و داده های آن با استفاده از مصاحبه عمیق گردآوری شد. جامعه آماری شامل سالمندان ساکن شهر کرمانشاه (با سن بالای 60 سال) بود و افراد نمونه به تعداد 14 نفر تا رسیدن به اشباع نظری در مصاحبه ها انتخاب شدند. به منظور تحلیل داده ها، مصاحبه ها کدبندی شد و سه مقوله اصلی شناسایی شد که عبارتند از: بازنمایی حضور داوطلبانه (با زیر مقوله های استمرار بخشی ارتباطات بین فردی، تداوم بخشی شبکه خویشاوندی و بازاندیشی کیفیت مسائل درونی و معنوی)، بازنمایی کیفیت سلامت جسمانی (با زیر مقوله های تداوم بخشی عملکرد، عدم احساس درد، پذیرش مسئولیت سلامت خودو کنترل بر امورات زندگی) و بازاندیشی کیفیت سلامت روحی (با زیر مقوله های فرعی لحظه گرایی یا گریز از حسرت، ترس از جدایی و حفظ نقش). بنابراین، درک معنایی سلامت اجتماعی سالمندان می تواند به ارتقای سلامت آنان کمک کند و داشتن اطلاعات ناقص و عدم آگاهی در مورد سالمندی به آسیب های جبران ناپذیر منجر خواهد شد.
اخلاق مراقبت زنانه و بازاندیشی در مفهوم خودآئینی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در توسعه و سیاست دوره ۱۸ بهار ۱۳۹۹ شماره ۱
1 - 22
حوزه های تخصصی:
خودآئینی از مؤلفه های مهم دوران مدرن در قلمرو نظریه های سیاسی و اخلاقی به شمار می آید که دو رکن مهم آن یکی باور به استقلال رأی آدمی در مقام تشخیص حقیقت و دیگری توان پی جویی اهداف خویش در عرصه عمل است. اخلاق مراقبت، به ویژه آرای کارول گیلیگان، با تأکید بر هویت رابطه ای (نسبتی) که به ویژه در زنان و شخصیت اخلاقی و مشی روان شناختی آن ها ظهور می یابد، برداشت متعارف از خودآئینی مدرن را زیر سؤال برده است. از نظر طرفداران اخلاق مراقبت، مکاتب اخلاقی موجود، از جمله اخلاق عدالت، با تأکید بر اصول انتزاعی، جهان شمول و فرازمینه ای، که گفتمانی عمدتاً مردانه است، از توجه به الزامات نگاه مراقبتی نزد زنان غفلت کرده اند. در این مقاله، ضمن بیان نقدهای اخلاق مراقبت بر خودآئینی غالب در اخلاق مدرن، خوانش و فهم خاص اخلاق مراقبت از خودآئینی مورد توجه قرار گرفته و بر اساس تحلیل مفهومی نشان داده می شود که چگونه اخلاق مراقبت، ضمن توجه به دیگری در قضاوت های اخلاقی، خودآئینی را نیز فرو نگذاشته و آن را در نوعی مراقبت متوازن بازسازی می کند. یافته های مقاله حاضر حاکی از امکان خوانشی از اخلاق مراقبت است که ضمن توجه به دیگری، از شکوفایی و تحقق فرد مراقبت کننده نیز غفلت نمی ورزد.
شناسایی عوامل مؤثر بر احساس امنیت زنان در نواحی روستایی (مطالعه موردی: دهستان خرقان غربی شهرستان آوج)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن در توسعه و سیاست دوره ۱۸ پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳
381 - 406
حوزه های تخصصی:
دستیابی به توسعه پایدار روستایی بدون مشارکت هدفمند گروه های مختلف مردم، از جمله زنان، امکان پذیر نیست. ولی در حاشیه قرار گرفتن زنان در جامعه و استفاده نکردن آن ها از امکانات و فرصت ها نسبت به مردان، سبب تشدید احساس ناامنی آن ها در جامعه می شود. فراهم کردن زمینه های احساس امنیت زنان روستایی در جهت بهبود کیفیت فعالیت اجتماعی آنان امری ضروری است و تحقق آن در گرو شناخت وضعیت احساس امنیت زنان و عوامل مؤثر بر آن است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و میدانی (پرسش نامه) است. جامعه آماری تحقیق خانوارهای دهستان خرقان غربی واقع در شهرستان آوج اند که با استفاده از فرمول کوکران 182 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از مدل سازی معادلات ساختاری (SEM) در قالب نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج یافته های تحقیق نشان می دهد که اکثر مؤلفه های احساس امنیت در منطقه مطالعه شده وضعیتی پایین تر از حد مطلوب عدد 3 دارند و به عبارتی زنان ساکن در منطقه احساس امنیت مطلوبی ندارند. همچنین، مهم ترین عوامل تأثیرگذار در احساس امنیت زنان در منطقه مطالعه شده عبارت است از عوامل اجتماعی با ضریب 99 / 0، عوامل فرهنگی با ضریب82 / 0 و عوامل اقتصادی با ضریب 81 / 0.
عوامل موثر بر احتمال طلاق در ایران با استفاده از روش داده های شبه تابلویی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)
129 - 150
حوزه های تخصصی:
طلاق، زنگ خطر جدی است که هزینه به سامان سازی آن بیش از هزینه های مقابله با پیامدهای اجتماعی- اقتصادی و سیاسی آن است. از این رو، بررسی علل و پیامد آن و راه های برون رفت از آن باید در برنامه های سیاست گذاران کلان کشور باشد. در این مقاله صرفا با هدف درک بهتر از ارتباط میان آموزش و اشتغال زنان با طلاق، عوامل اقتصادی اجتماعی موثر بر طلاق در سطح استان های ایران با استفاده از ریزداده های طرح هزینه-درآمد خانوار شهری در سال ۱۳۹۳ و کاربرد روش داده های شبه تابلویی بررسی شده است. داده های اولیه شامل 18885 خانوار شهری بوده است که در مرحله اول زیر بخشی از داده ها شامل سرپرستان خانوار مرد و زنِ مطلقه و متاهل (۱۶۵۰۳ مشاهده) انتخاب و در سطح استان ها دسته بندی شدند. براساس داده های اولیه و دسته بندی شده، توصیف داده ای صورت گرفت. در مرحله بعد با روش داده های شبه تابلویی دیتون(۱۹۸۵) و قزوانی و گواید(2001)، مدل تحقیق با لحاظ سن و سواد سرپرست خانوار با تاکید بر آموزش و اشتغال زنان، اندازه و درآمد خانوار، شاغل بودن سرپرست خانوار، به روش حداکثر درستنمایی برآورد گردید. براساس نتایج حاصل از برآورد، اندازه خانوار، اشتغال سرپرست خانوار و با سوادی او و درآمد خانوار احتمال طلاق را کاهش می دهد در حالی که اثر تحصیلات عالی برای زنان و اشتغال آنان بر احتمال طلاق مثبت بوده است. هم چنن رابطه سن و طلاق U وارونه است. یعنی در سال های اولیه زندگی مشترک و سال های انتهایی آن، احتمال طلاق کمتر از سال های میانی زندگی سرپرست خانوار است.
تأثیر دین داری والدین بر روی نگرش آنها نسبت به فرزندآوری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش شناخت تأثیر دین داری والدین بر نگرش آن ها نسبت به فرزندآوری است. روش پژوهش، پیمایشی با تکنیک پرسشنامه در مقیاس لیکرت است. جامعه ی آماری افراد متأهل شهر ساری، تعداد 383 نفر با استفاده از جدول مورگان انتخاب شده است. اما تعداد نمونه به 460 نفر افزایش داده شد. روش نمونه گیری تصادفی ساده است.یافته ها نشان می دهند: بین میزان دین داری والدین و نگرش آن ها به فرزندآوری رابطه وجود دارد؛ بین میزان دین داری والدین (التزام و عمل به وظایف دینی) و نگرش آن ها به فرزندآوری رابطه وجود دارد؛ بین میزان دین داری والدین (عواطف دینی) و نگرش آن ها به فرزندآوری رابطه وجود ندارد؛ بین میزان دین داری والدین و تعداد فرزندان آن ها رابطه وجود دارد.نتیجه گیری: بنابراین یکی از عواملی که می تواند در نگرش والدین نسبت به فرزندآوری نقش مثبتی داشته باشد مسأله ی دین داری والدین است که باید بیشتر به این مسأله پرداخته شود.نتیجه گیری: بنابراین یکی از عواملی که می تواند در نگرش والدین نسبت به فرزندآوری نقش مثبتی داشته باشد مسأله ی دین داری والدین است که باید بیشتر به این مسأله پرداخته شود.
مواجهه جامعه با زنان تیغ زیر جامه نرفته
حوزه های تخصصی:
هدف این مقاله فهم سازوکارهای گرایش به ختنه در میان زنان لک و نگاه آنان به ختنه است. برای رسیدن به این هدف، با بیست و شش زن که تجربه انجام ختنه داشتند و همچنین با دو کولی که جراح ختنه در میان زنان لک هستند، مصاحبه هایی انجام شد. یافته ها نشان داد که تعریف زنان از ختنه، اهداف و عوامل ختنه در بین سه نسل زنان متفاوت است. زنان نسل اول تحت اجبار جامعه، زنان نسل دوم تحت اجبار خانواده و زنان نسل سوم تحت اجبار مردان ختنه کرده اند. یافتهها همچنین نشان داد که رسم ختنه به خاطر وارداتی بودن در این منطقه از اجبار خشنی در بین زنان برخوردار نیست و کولی ها با تأکید بر بن مایه های مذهبی و وضعیت اقتصادی منطقه زنان نسل اول و دوم را به انجام ختنه ترغیب می نمودند و تبلیغات زیباسازی باعث ترغیب زنان جوان به ختنه شده است.
عوامل تضعیف کننده خانواده از دیدگاه مقام معظم رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
دستورات اسلام درباره شکیل خانواده و توجه به حقوق و تکالیف اعضای خانواده نشان از اهمیت آن دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل تضعیف کننده خانواده از دیدگاه مقام معظم رهبری مدظله العالی به روش کیفی داده بنیادانجام شد. ازاین رو، با بررسی بیانات ایشان به صورت تمام شماری در فاصله سال های 1368 تا 1398 الگوی عوامل تضعیف کننده خانواده از دیدگاه ایشان تدوین شد. با بررسی انجام شده در کدگذاری باز، 238 مفهوم در قالب 26 مقوله شناسایی شد. نتایج نشان داد که چهار عامل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و فردی علل اصلی تضعیف خانواده است. همچنین عدم شناخت زنان از معارف اسلامی و عدم تمکن زنان در خودسازی خود، به عنوان مقوله مداخله گر و نقص و فقدان قوانین و ضمانت اجرای مناسب آن در حوزه حقوق خانواده، عدم اجرای احکام اسلامی، فضای فرهنگی جامعه درباره مسائل زنان، امنیت اخلاقی و فکری جامعه و عدم تبیین نظر اسلام درباره حقوق خانواده مقوله زمینه این پژوهش شناخته شد.
تحکیم خانواده از منظر اسلام در فرایند جهانی شدن، چالشها و راهکارها(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
جهانی شدن فرآیندی اقتصادی، سیاسی و فرهنگی است که بر وجوه گوناگون زندگی تاثیرگذار بوده است. این پدیده در کنار برخی تاثیرات مثبت، منجر به آسیب های اجتماعی در جوامع مختلف شده است. این امر نشانگر ضرورت بررسی خانواده به عنوان زیرساخت اصلی جامعه است؛ زیرا هر نوع آسیب به آن، کل ساختار جامعه را به مخاطره می اندازد. بنابراین این نوشتار با روش فراتحیل کیفی، تأثیر جهانی شدن بر نهاد خانواده را در ابعاد ساختاری، فرهنگی و تربیتی مورد واکاوی قرار داده است تا از این منظر مهم ترین چالش های فرآیند جهانی شدن بر تحکیم خانواده را آشکار سازد. در این راستا مقالات و پایان نامه های انجام شده از سال 1388- 1398، که در مجموع 15 اثر با بیشترین ارتباط موضوعی بودند، انتخاب و و با روش فراتحلیل کیفی بررسی شد و در گام دوم با روش توصیفی- تحلیلی راهکارهای برون رفت از آن بر اساس آموزه های اسلامی تبیین شد. دستآورد پژوهش حاضر نشانگر آن بود که جهانی شدن نه تنها کارکردهای خانواده، بلکه اصل و تمامیت آن را به چالش کشیده است که برخی از آنها از این قرار است؛ روند نزولی کیفیت روابط، فرد گرایی، مصرف گرایی، تضعیف فرهنگ بومی، تضعیف انسجام و وحدت خانواده، نسبیت گرایی در ارزش های انسانی و خانوادگی، گسترش نگرش و ارزش های مجازی، آزادی جنسی، بی بند وباری، تنزل جایگاه انسانی زنان، اختلال در جامعه پذیری و فرایند تربیت فرزندان مخاطرات پیش روی نظام خانواده می باشد. راهکارهای کاهش آثار نامطلوب جهانی شدن بر تحکیم خانواده عبارتند از تقویت باورهای دینی در خانواده، آگاهی بخشی خانواده ها، تأکید بر استمرار و حفظ خانواده طبیعی، تحکیم روابط خویشاوندی، رعایت مرزهای رفتاری و عاطفی درون خانواده و بیرون آن، مدیریت استفاده از رسانه ها در خانواده، تقویت ارزش های بومی و دینی خانواده، ارتقاء مهارت های فرزندپروری در خانواده و تقویت عفاف و خویشتن داری در جامعه، ارتقاء عزت نفس فردی و ملی.
مطالعه زیورآلات مفرغی زنان لرستان در عصرآهن و بازتاب آن بر دست بافته های امروزی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و فرهنگ سال دوازدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۴۶
7 - 17
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر مطالعه نقوش زیورآلات مفرغی زنان لرستان و دست بافته های معاصر و انتقال آن از فرهنگ های پیشین می باشد. جامعه پژوهش شامل نقوش متنوع حیوانی، گیاهی، انسانی و هندسی در زیورآلات فلزی برجای مانده از عصر آهن می باشد که در این میان نقوش حیوانی بیشترین کاربرد را دارد. نمونه این پژوهش نقوش با موضوعات مختلف دست بافته های امروزی که زیورآلات مربوط به عصر آهن لرستان که از نظر فرم و کاربرد دوازده گونه متفاوت (دستبند، سرسنجاق سر، گوشواره، گردنبند، انگشتر، آویز، پیشانی بند، سنجاق قفلی، دکمه، موبند، آینه، بازوبند و خلخال و یا پای آذین) را شامل می شود. طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی است. ابزار گرد آوری اطلاعات به صورت مطالعه موردی در منطقه پشت کوه لرستان با بررسی های میدانی (تهیه گزارش میدانی) و مطالعات کتابخانه ای بود. با توجه به بررسی ها انجام شده یافته ها نشان داد که ، نقوش روی زیورآلات مفرغی زنان لرستان برگرفته از آئین ها و رسومی است که در طی قرون متمادی ویژگی های منحصربه فرد خود را حفظ کرده و هرکدام از نقوش زیورآلات مفرغی در تمامی فرهنگ ها، دارای بار معنایی و مفهومی خاصی بوده که شناخت و مطالعه این اشیاء اعتقادات و باورهای مردمان آن دوره را آشکار می سازد. هم چنین با مطالعه و بررسی اشیاء مفرغی مشخص می شود که نقوش دست بافته های لرستان برگرفته از نقوش اشیای مفرغی و فلزی عصر آهن می باشد و نقوش مورد استفاده در دست بافته های امروزی، اندیشه های هنری، فکری و اعتقادی جوامع گذشته را به جوامع امروزی انتقال داده است.
مقایسه امتیازات و محدودیت های حقوقی زنان بعد از نکاح در ایران با برخی کشورهای اسلامی
منبع:
زن و فرهنگ سال یازدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۴۴
93-105
حوزه های تخصصی:
هدف از تحقیق حاضر، مقایسه امتیازات و محدودیت های حقوقی زنان بعد از نکاح در قوانین کشور ایران با برخی کشورهای اسلامی می باشد. جامعه مورد بررسی مسائل حقوقی زنان است و نمونه پژوهش امتیازات و محدودیت های حقوقی زنان است. طرح پژوهش توصیفی –تحلیلی بود. روش جمع آوری داده ها کتابخانه ای است. با استفاده از روش تحلیل داده ها و بر اساس یافته های این پژوهش امتیازات حقوقی زنان بعد از نکاح در ایران و برخی کشورهای اسلامی عبارت اند از : مهریه، اجرت المثل، توارث، نفقه زن، نفقه جنین، حقوق زنان در دوران بارداری و شیردهی، حق امتناع زن از ایفای وظایف زوجیت، استقلال مالی زن در نکاح، شرط برخورداری از نصف دارایی در صورت طلاق از سوی مرد، طلاق قضایی و محدودیت های آن ها شامل تمکین ، ریاست مرد، اشتغال زن، تابعیت، سکونت و اجازه زن برای خروج از منزل بود.
ارتباط سرمایه های روان شناختی و فرهنگی با خشونت خانگی در زنان متأهل (مورد مطالعه: فرهنگیان بهبهان)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات زن و خانواده دوره هشتم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۱۶)
189 - 213
حوزه های تخصصی:
هدف پژوهش حاضر بررسی روابط سرمایه روان شناختی و سرمایه فرهنگی با خشونت خانگی علیه زنان در زنان متأهل بود. این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع همبستگی و نمونه آماری آن 156 زن متأهل بود که از بین جامعه ی کارمندان زن متأهل و شاغل در آموزش و پرورش شهرستان بهبهان با روش نمونه گیری تصادفی ساده گزینش شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سرمایه روان شناختی (PCQ)، سرمایه فرهنگی (CCQ) و پرسشنامه خشونت خانگی بودند و تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روشهای آماری همبستگی پیرسون و کاننی انجام شد. نتایج نشان داد که مولفه های سرمایه روانشناختی و سرمایه فرهنگی پیش بین های منفی خشونت خانگی عله زنان بودند. نتایج تحلیل همبستگی کاننی نشان داد که چهار متغیر بنیادی برای درک روابط بین مجموعه متغیرهای ملاک و پیش بین مورد نیاز است و هر چهار بعد از خرده مقیاس هایی از مجموعه پیش بین و ملاک تشکیل شده اند. ضرایب بنیادی برای چهار بعد اول به ترتیب 87/0، 64/0، 58/0 و 31/0 به دست آمد. کمبود سرمایه های روان شناختی و فرهنگی با دریافت خشونت خانگی بیشتر در زنان همبسته است، از این رو برنامه های آموزشی برای ارتقای این مهارت ها در زنان متاهل پیشنهاد می شود.
موانع "خروج از مسیر ترقی مدیریت" برای زنان در سازمان های دولتی ایران بر اساس الگوی ذهنی مدیران زن موفق(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی زنان سال بیست و دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۸۹
65 - 94
حوزه های تخصصی:
به موازات حضور زنان در سازمان ها، طبق برنامه ششم توسعه 30 درصد پست های مدیریت در سازمان های دولتی ایران در انتهای برنامه می بایست توسط زنان اشغال شده باشد. با این حال مسیر ترقی زنان در سازمان ها با چالش های متعددی مواجه است. از جمله این چالش ها، پدیده "خروج از مسیر ترقی" است. وقوع خروج از مسیر ترقی در رهبران و مدیران به ویژه مدیران زن به پدیده سازمانی فراگیری تبدیل شده، که پیامدهای منفی بسیار وسیعی برای فرد و سازمان ایجاد خواهد نمود. در این پژوهش تلاش شده تا با شناسایی موانع خروج از مسیرترقی، الگوی ذهنی مدیران زن موفق در این زمینه بررسی شود، لذا با استفاده از روش کیو، کلیه موانع خروج از مسیر ترقی به عنوان فضای گفتمان پژوهش، از ادبیات موضوع گردآوری شد و سپس با انتخاب نمونه ای 15 نفره از مدیران زن موفق در سازمان های دولتی ایران، الگوی ذهنی غالب این مدیران با کمک چیدمان فضای گفتمان در نمودار کیو، شناسایی گردید. نتایج تحقیق حاکی از آن است که داشتن دانش تخصصی، ارتباطات موثر، و داشتن چشم انداز فردی و نگاه بلندمدت، از مهمترین موانع در خروج از مسیر ترقی در میان مدیران زن سازمان های دولتی ایران است. همچنین بر اساس نتایج تحقیق، زنان موفق در سازمان های دولتی ایران، علاوه بر حفظ روحیه زنانه و لطیف خویش، فرزندآوری و مسئولیت تربیت فرزند را مانع رشد و ترقی خود نمی دانند. در مقابل با تقویت روحیه استقلال و کمال طلبی، رشد حرفه ای و یادگیری را تقویت نموده، و مسیر حرفه ای خود را راهبری می نمایند.
اقسام شروط ضمن عقد نکاح برای پرداخت مهریه
حوزه های تخصصی:
خانواده در اسلام قداست و منزلت خاصی دارد و برای تحکیم روابط بین زوجین احکام و دستورات خاصی صادر کرده است. یکی از موضوعاتی که در آسان کردن تشکیل خانواده و استواری روابط خانوادگی رابطه مستقیم دارد موضوع مهریه است. مقدار مهریه و نحوه پرداخت آن از مباحث قابل توجه است. امروزه در عقدنامه ها قید عندالمطالبه یا عندالاستطاعه منشأ نگرانی ها و مشکلاتی شده است. اهداف نوشتار حاضر بیان اقسام شروط ضمن عقد نکاح برای پرداخت مهریه و جلوگیری از اختلافات بین زوجین برای پرداخت مهریه و یا مطالبه مهریه در اثر جهل نسبت به شرط عندالمطالبه یا عندلاستطاعه است. دستاوردهای پژوهش حاضر به این قرار است: مهر سه قسم دارد: مهرالمسمی، مهرالمثل و مهرالمتعه. در مورد مقدار مهریه بین فقهای امامیه اختلاف وجود دارد. مشهور فقها معتقدند که در مهر حداقل و حداکثر وجود ندارد. درباره ماهیت مهریه برخی می گویند که مهریه در زمره عقود معاوضی و برخی دیگر می گویند قراردادی است اگر در زمان عقد، مهر معین نشود و بعد از عقد نکاح مهر معین شود. شروط ضمن عقد برای پرداخت مهریه دو قسم است: الف) شرط عندالاستطاعه که مبانی فقهی آن مواردی مانند قدرت پرداخت، قاعده نفی عسر و حرج و عمومات «المؤمنون عند شروطهم» است؛ ب) شرط عندالمطالبه که برای اثبات آن نیازی به مبانی فقهی نیست؛ زیرا اصل در دیون این است که به محض مطالبه طلبکار، مدیون باید دین را پرداخت کند، پس در وجود و قراردادن این دو شرط هیچ اشکالی وجود ندارد و می توانند به عنوان شرط ضمن عقد برای پرداخت و مطالبه مهریه قرار گیرند.
نقش اعتماد سازمانی مدرسه و خودکارآمدی در توسعه حرفه ای معلمان زن دوره ابتدائی با نقش میانجیگری ادراک رهبری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
زن و جامعه سال یازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱ (پیاپی ۴۱)
79 - 110
حوزه های تخصصی:
این پژوهش با هدف بررسی نقش اعتماد سازمانی مدرسه و خودکارآمدی در توسعه حرفه ای معلمان زن دوره ابتدایی، با نقش میانجی ادراک رهبری انجام شد. جامعه آماری شامل تمام معلمان رسمی زن دوره ابتدایی شهرستان ارومیه به تعداد 1420نفر می باشد که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای302 نفر به عنوان نمونه انتخاب گردید. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی از نوع مدلسازی معادلات ساختاری می باشد. ابزارهای سنجش شامل پرسشنامه های استاندارد بود که روایی و پایایی آن ها تایید شد. پایایی پرسشنامه ها بر اساس آلفای کرونباخ برای خودکارآمدی91/0، اعتمادسازمانی مدرسه92/0، ادراک رهبری89/0، توسعه حرفه ای 86/0به دست آمد. نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS و AMOS نشان داد که خودکارآمدی معلم، اعتماد سازمانی و ادراک رهبری با توسعه حرفه ای معلم ارتباط معناداری دارد، اما خودکارآمدی اثر مستقیم و معنی داری بر توسعه حرفه ای ندارد. اثر غیرمستقیم اعتماد و خودکارآمدی بر توسعه حرفه ای از طریق ادراک رهبری معنی دار می باشد و ادراک رهبری نیز نقش واسطه ای را در ارتباط اعتماد و خودکارآمدی با توسعه حرفه ای ایفا می کند. بنابراین به منظور ارتقاء توسعه حرفه ای معلمان زن ابتدایی می توان به تقویت و ارتقاء اعتمادسازمانی و خودکارآمدی همچنین انتخاب سبک های رهبری مناسب به عنوان یکی از عوامل میانجی گر توسعه حرفه ای اقدام نمود.
تحلیل ادله فقهی موارد منع و جواز ختنه دختران در مذاهب خمسه با تأکید بر فقه امامیه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده سال هشتم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱۹
133 - 156
حوزه های تخصصی:
ختنه دختران رسمی فرهنگی است که در جوامع مختلف انجام می شود. این رسم بر اساس یافته های سازمان بهداشت جهانی مشتمل بر انواعی بوده که در برخی مواقع ممکن است منجر به آسیب های جسمانی و روانی به دختران شود که این موضع ناقض حقوق انسانی آنهاست. این درحالی است که بررسی نظرات برخی از فقهای عامه و امامیه بیانگر رویکرد مثبت نسبت به ختنه دختران است، به ویژه اینکه گاهی فقهای امامیه به استناد روایات معتبر، حکم به استحباب این عمل داده اند. براین اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل ادله فقهی موارد منع و جواز ختنه دختران در مذاهب خمسه با تأکید بر فقه امامیه به روش توصیفی- تحلیلی انجام شد.با بررسی های انجام شده، پژوهشی که موضوع مطالعه حاضر در آن بررسی شده باشد، یافت نشد. نتایج و یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که بررسی انواع ختنه دختران و تطبیق آنها با مفاد روایات، مبیّن این مهم است که حکم جواز ختنه دختران فقط به نوع اول ختنه (خفیف ترین درجه) تعلّق می گیرد و سایر انواع آن که در مواردی متضمن آسیب است از دایره جواز خارج است. بنابراین، تصور استناد همه مصادیق ختنه دختران به فقه نادرست بوده و مخلاف اهتمام دین به سلامت جسمانی و روانی انسان هاست.
مبانی فقهی ارتباط فرزندان با پدر و مادر
حوزه های تخصصی:
ارتباط فرزندان با پدر و مادر از مهمترین جنبه های ارتباط اجتماعی است. پژوهش حاضر، محورهای اصلى ارتباط فرزندان با والدین با استناد به منابع فقهی کتاب، سنت، روایات و عقل را تبیین می کند. با بیان احکام فقهی برگرفته از این مبانی می توان برای گسترش و نهادینه کردن ارزش های اصیل دینی در ارتباطات خانوادگی و برطرف کردن معضلات و آسیب های موجود در خانواده گام برداشت. مبانی اسلام برای تنظیم رابطه فرزندان با پدر و مادر با محوریت احسان به والدین و اطاعت از آنان ترسیم شده است. احسان در حال حیات شامل: احترام، ادب، مشورت، مراقبت در کهنسالی، رفع حوائج ضروری و وجوب نفقه است. احسان بعد از مرگ شامل: انجام قضای نماز و روزه و حج و ادای دین و بدهکاری و وصیت والدین است. وجوب اطاعت از پدر و مادر، مقید به عدم مخالفت با شرع است.
حقوق اقلیت های قومی - مذهبی در اسناد بین المللی حقوق بشر
حوزه های تخصصی:
اعلامیه ها و اسناد بین المللی حقوق بشر همواره بر ضرورت حقوق یکسان افراد تأکید داشته اند و اصل برابری مندرج در اعلامیه جهانی حقوق بشر، گواهی بر اهمیت رفع تبعیض از جامعه انسانی وتأکید بر این موضوع است که اقلیت های قومی، مذهبی و زبانی باید باتوجه به اصولی نظیر عزت، آزادی، برابری و حق مشارکت در تعیین سرنوشت، به حقوق انسانی خود دست یابند و هرگونه تبعیض نسبت به آن ها مردود است. مجموعه اسناد حقوق بشری بعد از جنگ جهانی دوم به موضوع اقلیت ها توجه داشته و تمام حقوق شهروندان عادی را برای اقلیت ها نیز مشروع می دانند.باتوجه به اهمیت حقوق اقلیت ها در نظام های سیاسی چندفرهنگی، این مقاله درپی پاسخ به این سؤال است که اقلیت های قومی و مذهبی براساس اسناد بین المللی حقوق بشر دارای چه حقوقی هستند؟ در پژوهش حاضر، نگارنده با استفاده از روش توصیفی و استناد به اسناد حقوق بشری، بیان می دارد که اقلیت های قومی و مذهبی، با دارا بودن حقوق چندوجهی، می توانند موجودیت، هویت، ارتباط، مشارکت، فرهنگ و ارزش های خود را حفظ کنند و دولت ها حق تعرض به آن ها را ندارند و همان گونه که اصل مشارکت سیاسی، اقتصادی و فرهنگی برای همگان مورد تأکید است، اقلیت ها نیز می توانند در عرصه های مختلف اجتماع به کنش گری بپردازند و حق تعیین سرنوشت به آن ها اجازه فعالیت سیاسی و حتی تأسیس حزب و انجمن را هم می دهد.