درخت حوزه‌های تخصصی

علوم سیاسی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آثار و زندگینامه اندیشمندان سیاسی آثار و زندگینامه بزرگان روابط بین الملل اصول روابط بین الملل اقتصاد سیاسی بین الملل امنیت ملی و بین المللی اندیشه سیاسی تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی ایران تاریخ روابط بین الملل توسعه و مسایل سیاسی اجتماعی مربوط به شمال و جنوب جامعه شناسی سیاسی جهانی شدن روابط خارجی ایران روانشناسی سیاسی روش شناسی سازمان های بین المللی سیاست خارجی (مبانی و مفاهیم نظری) سیاست خارجی ایران سیاستگذاری عمومی فرهنگ و سیاست مبانی علم سیاست مسایل ایران مطالعات منطقه ای نظریه های روابط بین الملل نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۹۰۱ تا ۹۲۰ مورد از کل ۳۰٬۰۹۵ مورد.
۹۰۱.

نظریه پردازی صلح اعراب و اسرائیل بر امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۰۰ 39 - 76

کلید واژه ها: صلح اعراب اسرائیل امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۴۸
این پژوهش کیفی با هدف ارائه الگوی نقش صلح اعراب و اسرائیل بر امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران انجام گرفت. این مطالعه از نوع پژوهش های کیفی است که با استفاده از نظریه داده بنیاد انجام شده است. 12 مصاحبه با اساتید دانشگاه های تهران در گرایش های روابط بین الملل و علوم سیاسی انجام شد .حاصل این مصاحبه ها، مجموعه ای از مضامین اولیه بود که طی فرایند کدگذاریِ باز، گرآوری و از درون آنها مقوله هایی استخراج شد؛ سپس در مرحله کدگذاری محوری، پیوند میان این مقوله ها ذیل عناوین : شرایط علی، پدیده محوری، راهبردها، عوامل زمینه ای، شرایط مداخله گر و پیامدهای تاثیر گذار بر امنیت جمهوری اسلامی ایران درقالب پارادایم کدگذاری محوری تعیین شد؛ درادامه و در مرحله کدگذاری انتخابی نیز، سیر داستان ترسیم شد. نتایج نشان داد عوامل علی تاثیر گذار بر امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: نیاز های حکمرانی، نیازهای تقویت قدرت ملی، نیازهای امنیتی، نیازهای اطلاعاتی، نیازهای اعتقادی. راهبردهای مرتبط با موضوع مورد پژوهش شامل سه نوع اقدام در سطح ملی، اقدام های منطقه ای و اقدامات بین المللی را در بر می گیرد. ارتباطات نامناسب رسمی همسایگی، ویژگی های ساختاری حکومتی، تعاملات متقابل محدود، فقدان برنامه های راهبردی به عنوان عداومل مداخله کننده شناسایی شدند و ویژگی های منطقه غرب آسیا(جغرافیایی)، ویژگی های مذهبی، ویژگی های فرهنگی اجتماعی عوامل زمینه ای تاثیر گذار بر امنیت و منافع جمهوری اسلامی ایران بودند.
۹۰۲.

شناسایی تکنیک های عملیات روانی شبکه تلویزیونی بی.بی.سی فارسی علیه جمهوری اسلامی دراغتشاشات شهریور و مهرماه 1401(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۰۰ 107 - 149

کلید واژه ها: عملیات روانی تکنیکهای عملیات روانی شبکه تلویزیونی بی بی سی فارسی اغتشاشات شهریور و مهرماه1401

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۲ تعداد دانلود : ۴۴
امروزه رسانه ها به عنوان یکی از ارکان اصلی قدرت نرم محسوب می شوند و دولت ها با استفادده از تکنیک های عملیات روانی به دنبال اثرگذاری بر نگرش ها، باورها و رفتار های مردمان کشورهایند. یکی از این مصادیق، حوادثی است که در پی اغتشاشات شهریور و مهرماه 1401 در ایران شکل گرفت. این مقاله بر این اساس با هدف شناسایی تکنیک های عملیات روانی شبکه تلویزیونی بی بی سی فارسی علیه جمهوری اسلامی ایران در اغتشاشات شهریور و مهرماه 1401انجام شده است. از مجموع محتواهای مربوطه در فاصله زمانی 25 شهریور تا 18 مهر 1401 در بخش های خبری، برنامه خبری تحلیلی 60 دقیقه، برنامه به عبارت دیگر، برنامه صفحه 2، برنامه بلور بنفش و ویژه برنامه پرگار شبکه بی بی سی فارسی با نمونه گیری هدفمند، انتخاب و با روش تحلیل محتوای کیفی مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان میدهد رسانه مذکور در مجموع از 9 تکنیک عملیات روانی از جمله شرطی سازی، ایجاد تفرقه و اختلاف، القا غیرمستقیم، از زبان غیر گفتن، روشنگری، تحریک کردن، وارونه کردن، انسانیت زدایی از حریف و تخدیر استفاده کرده است.
۹۰۳.

متغیرشناسی و تحلیل اکتشافی-ساختاری تأثیر ایجاد دالان زنگزور بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران: ارائه سناریوی سازگار با بوم امنیتی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۰۰ 177 - 205

کلید واژه ها: امنیت سناریو نویسی تحلیل ساختاری تحلیل اکتشافی زنگزور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۷۰
ایجاد احتمالی دالان زنگزور یکی از رادیکال ترین تغییرات ژئوپلیتیک در حوزه قفقاز خواهد بود که تأثیرات گوناگونی بر کشورهای منطقه خواهد داشت. در این میان، جمهوری اسلامی ایران به دلیل قرار گرفتن ذیل تحریم های بین المللی امکان انتفاع کمینه از مزایای ترانزیتی احتمالی این دالان را نخواهد داشت اما تحت تأثیرات تعقیبی فراوانی قرار خواهد گرفت که بر جنبه های مختلف امنیت آن اثرات سوء دارد. نظر به فقدان تحقیق بسنده در این زمینه، مطالعه حاضر تلاشی است که ضمن رفع نواقص معرفت شناختی و روش شناختی در پیشینه تحقیق، با استخدام نظریه مجموعه امنیت منطقه ای، کاربست رویکردهای تحقیق تلفیقی (تحلیل اکتشافی، تحلیل ساختاری و سناریو پردازی) و اعتباربخشی یافته ها به کمک نظرات نخبگانی و نرم افزارهای مرتبط (اس پی اس اس، میک مک و سناریو ویزارد)، به کشف تأثیرات منفی دالان زنگزور بر امنیت ایران بپردازد و برای برون رفت از آن، سازگارترین سناریو را ارائه دهد. یافته های تحقیق نشان داد که ایجاد این دالان توسط 18 متغیر با بار عاملی قابل قبول در 4 مؤلفه اقتصادی، ترانزیت، هژمونیک/ژئوپلیتیک و نظامی(مطابق ارزش ایگن)، بر امنیت ایران تأثیر منفی می گذارد. تحلیل ساختاری نیز نشان داد که این نظام تأثیرات متشکل از متغیرهای بحرانی، ریسک، هدف و خروجی است که هر کدام دارای رفتار و ماهیت اختصاصی هستند و باید موردتوجه کارگزاران نظام قرار بگیرد. همچنین، نتایج حاصل از سناریو پردازی نشان داد که متغیرهای "تقویت همگرایی سیاسی با ارمنستان"، "سرمایه گذاری ترانزیتی مشترک با ارمنستان"، "حفظ وضع موجود در مرزها"، و"خنثی سازی تحریم ها و بازگشت به رقابت پذیری تجاری" عوامل کلیدی در سازگارترین سناریوی مطلوب در این زمینه به شمار می روند.
۹۰۴.

نظم جهانی از منظر کیسینجر، مطالعه موردی بحران اوکراین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 1 - 24

کلید واژه ها: بحران اوکراین نظم جهانی ژئوپلتیک هنری کیسینجر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳ تعداد دانلود : ۴۲
در این مقاله به بررسی بحران اوکراین، تأثیر آن بر نظم جهانی پرداخته می شود. سیاست بین الملل در دیدگاه واقع گرایان بر اساس مفاهیمی همچون: عملگرایی؛ تقدم نظم بر عدالت در عین لزوم عدالت برای استمرار نظم، توازن قوا و لزوم دستیابی به یک نظم پایدار بر اساس اجماع قدرت های بزرگ بنا شده است. کیسینجر به خاطر سابقه سیاسی و نظری طولانی و اثرگذار، همچنین حضور فعال در بطن چند بحران پیچیده ی بین المللی و ابتکاراتی که برای حل بحران ها از خود ارائه داده است، بسیار مورد توجه بوده است. از این رو، این ظرفیت در او و دیدگاه های نظری و تطبیقی اش وجود دارد که بتوان پژوهشی علمی را بر اساس چارچوب نظرات علمی و سیاسی او به تنهایی بنا نهاد. او نظم جهانی را مجموعه ای از مفاهیم مورد پذیرش برای یک منطقه درباره چیستی مناسبات عادلانه و توزیع قدرتی که گمان می کنند باید بر همه ی جهان اعمال گردد، تعریف می کند. بحران اوکراین، با گسترش غرب به سمت روسیه پس از جنگ سرد، نظم جهانی موجود را به چالش کشیده است. فاصله گرفتن اوکراین از یک مشی متعادل میان شرق و غرب، این بحران را به حد منازعه کشانده است و مهم ترین اثر این منازعه بر نظم جهانی، تغییر ادراک جغرافیایی روسیه از جایگاه خود است. اثرات این بحران به رانده شدن روسیه از جغرافیای اروپایی محدود نخواهد و اثرات خود را بر مجموعه سازی های امنیتی در جهان نشان خواهد داد. عمیق ترین جنبه ی این تأثیر، قوت گرفتن انگاره ی شرق با پیوستن روسیه به جغرافیای شرقی است.
۹۰۵.

تحول در نظم منطقه ای خاورمیانه؛ از نظم هژمونیک تا ائتلاف سازی منطقه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روابط خارجی سال ۱۵ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 25 - 45

کلید واژه ها: نظم منطقه ای خاورمیانه نظم هژمونیک ائتلاف سازی روند پژوهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰ تعداد دانلود : ۴۹
پژوهش بر این پیش فرض استوار است که نظم منطقه ای خاورمیانه در حال گذار از نظم هژمونیک به وضعیتی پیچیده و نامعلوم بوده و تلاش می کند با تکیه بر ابزار روندپژوهی و جستار در پویش های امنیتی در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی به پیش بینی نظم آینده خاورمیانه بپردازد. بنابراین ضمن تبیین وضعیت در حال گذار کنونی به این پرسش پاسخ می دهد که نظم آینده خاورمیانه از چه شاخص ها و نشانه هایی پیروی کرده و الگوی حاکم بر آن چیست؟ براساس فرضیه پژوهش تغییر در الگوهای نظم منطقه ای خاورمیانه به صورت تدریجی و با خصلتی فرایندی در حال وقوع است. روندهای ملی، منطقه ای و بین المللی حکایت از کاهش مداخله مستقیم قدرت های بزرگ و پررنگ شدن ائتلاف های منطقه ای در آینده مناقشات خاورمیانه دارد. پیشران های اصلی این تحول عبارت اند از دگرگونی منطق ائتلاف سازی در خاورمیانه، بازتعریف الگوهای تعامل و تقابل منطقه ای، ضعف موازنه سازی سنتی اعراب در قبال ایران و درک مشترک تهدید از نقش منطقه ای جمهوری اسلامی ایران. براساس یافته های پژوهش به موازات روند صلح سازی در مناسبات عبری- عربی، ایران به یکی از محورهای اصلی تقابل در آینده خاورمیانه تبدیل خواهد شد. در این راستا شکل گیری یک ائتلاف منطقه ای با محوریت اعراب و رژیم صهیونیستی جهت مدیریت مناقشات منطقه ای و مقابله امنیتی با ایران گزینه ای محتمل و در حال وقوع است. برای تبیین فرضیه پژوهش و ترسیم چشم انداز آتی نظم منطقه ای خاورمیانه از روش روند پژوهی که یکی از رهیافت های آینده پژوهشی است استفاده شده است.
۹۰۶.

بررسی و تحلیل روش ها و شاخص های سنجش قدرت نرم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳۴ 141 - 164

کلید واژه ها: قدرت قدرت نرم منافع ملی شاخص روش سنجش

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۱ تعداد دانلود : ۴۰
به اعتقاد جوزف نای به عنوان واضع نظریه و مفهوم قدرت نرم، سنجش و ارزیابی میزان کارایی و کارآمدی قدرت امری ضروری برای عمال کنندگان آن است. این در حالی است که قدرت نرم مفهومی نسبتاً سیّال بوده و بر همین مبنا چارچوب های مختلفی برای سنجش آن وجود دارد. به رغم اهمیتی که قدرت نرم در روابط بین الملل دارد، چگونگی سنجش آن دشوار است چرا که شاخص های آن متغیر و با توجه به ذهنی بودن برخی از شاخص ها، اندازه گیری آنها دشوار است. بنابراین، با عنایت به مشکلاتی که در خصوص چگونگی سنجش قدرت نرم کشورها وجود دارد، مقاله حاضر به دنبال پاسخ به این سوال است که مهمترین روش ها و شاخص های سنجش قدرت نرم کدامند؟ برای پاسخ به این سوال، از روش شناسی کیفی و تحلیل محتوای متون و منابع موجود در خصوص قدرت نرم استفاده شده است. نتایج نشان داد که در یک جمع بندی کلی، شاخص های سنجش قدرت نرم در سه گروه اصلی مشتمل بر احساسات/عواطف، برداشت ها/عقاید و رفتارها قابل طبقه بندی هستند و برای هر کدام از این سه گروه و متناسب با داده های در دسترس، می توان روش های مختلفی را مورد استفاده قرار داد.
۹۰۷.

مؤلفه های قدرت نرم ایالات متحده آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران (دولت یازدهم و دوازدهم)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳۴ 185 - 211

کلید واژه ها: قدرت نرم مؤلفه های قدرت نرم آمریکا دیپلماسی رسانه ای سیاست خارجی ثبات سیاسی سبک زندگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷ تعداد دانلود : ۴۶
قدرت نرم در بستر مؤلفه هایی در کشور هدف بازتولید می گردد. تعاملات زیادی در خصوص دامنه و گستره قدرت نرم کشور آمریکا در فضای مجازی در بسترهای متنوع در حال انتشار و در جریان است. برای فهم دقیق موضوع؛ مؤلفه های قدرت نرم در آمریکا را ابتدا به دودسته کلی جامعه گرا و نخبه گرا تقسیم کرده ایم: مؤلفه های جامعه گرا که هدف عمده آن ها مبتنی تغییر اجتماعی است و محصول آن را در فرآیندهای سبک زندگی افراد در جامعه مشاهده می کنیم. دسته دوم مؤلفه هایی هستند که حاکمیت و دولت آمریکا از طریق سازمان ها و وزارتخانه ها نقش اساسی در فرآیند کنترل، نظارت و اجرای آن را بر عهده دارند... این تحقیق در پی بررسی این سؤال هست که آمریکا از طریق مؤلفه های قدرت نرم خود در دولت یازدهم و دوازدهم (دوران ریاست جمهوری حسن روحانی) چگونه ایفای نقش نموده و نفوذ خود را تعمیق بخشیده است، فلذا فرضیه ایی که این موارد را در برمی گیرد عبارت است از اینکه؛ آمریکا به دلیل استفاده مطلوب از مؤلفه های قدرت نرم با اثرگذاری بر سطح آگاهی ها، تغییر سبک زندگی و افزایش مطالبات سیاسی در دولت یازدهم و دوازدهم موجب تقویت بسترهای بی ثباتی سیاسی و نفوذ در عرصه های سیاسی و فرهنگی گردیده است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است.
۹۰۸.

مدل چرخش فرهنگی در جامعه شناسی سیاسی ایران در دو دهه اخیر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: رهیافت های سیاسی و بین المللی سال ۱۵ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۷۶) 187 - 204

کلید واژه ها: چرخش فرهنگی سیاست فرهنگی جهانی شدن روش دلفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۳ تعداد دانلود : ۴۶
جامعه شناسی سیاسی در طول تاریخ تحولات زیادی را تجربه کرده است که آخرین نمونه از این تحولات، چرخش فرهنگی می باشد. چرخش فرهنگی در جامعه شناسی سیاسی ممکن است در همه جوامع یکسان نباشد و از یک جامعه با جامعه دیگر متفاوت باشد. مقاله بدنبال این است که نشان دهد تا چه اندازه چرخش فرهنگی در جامعه شناسی سیاسی ایران در دو دهه اخیر حادث شده و به چه مولفه هایی وابسته است. اگر چرخش فرهنگی در جامعه شناسی سیاسی ایران حادث شده تا چه اندازه ساخت سیاسی و اجتماعی در آن سهم دارد. داده های این پژوهش با استفاده از نظریات متنوع جدید، مصاحبه های نیمه ساختاریافته، پرسش نامه خبره، فیش نویسی از متون و اسناد گردآوری شده است. همچنین تکنیک دلفی فازی به عنوان چهارچوب روشی مقاله بکار برده شده است. ارزیابی های صورت گرفته نشان داد چرخش فرهنگی در ایران حادث و 21 مولفه شناسایی شده است. این مولفه ها می توانند بعنوان یک مدل در سنجش میزان چرخش فرهنگی در جامعه شناسی سیاسی ایران استفاده شوند. اگر جامعه شناسی سیاسی را رابطه دولت و ساخت اجتماعی در نظر بگیریم، 20 مولفه از 21 مولفه شناسایی شده مربوط به ساخت اجتماعی و 1 مولفه مربوط به ساخت سیاسی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد در جامعه شناسی سیاسی ایران، گردش و تحول بنیادینی که اتفاق افتاده در ساخت اجتماعی بوده و ساخت سیاسی دچار تغییرات بنیادینی نشده است.
۹۰۹.

واکاوی تأثیر تواضع مدیران در جابه جایی داوطلبانه کارکنان و قصد ترک سازمان با میانجی گری اعتماد عاطفی (جامعه آماری: مدیران مالی سازمان های دولتی استان آذربایجان شرقی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات راهبردی بسیج سال ۲۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۰۱ 47 - 83

کلید واژه ها: تواضع رهبری جابه جایی داوطلبانه قصد ترک اعتماد عاطفی رقابت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۴ تعداد دانلود : ۴۲
یکی از مسائل عمده و مؤثر در اثربخشی سازمان ها، اتخاذ سبک رهبری مناسب از سوی مدیران است. یکی از سبک های جدید، رهبری متواضع است. میزان خشوع و تواضع مدیران می تواند رفتارها و عملکرد کارکنان را تغییر دهد. فلذا هدف از انجام تحقیق حاضر واکاوی تاثیر برخورد متواضعانه مدیران با کارکنان در جابه جایی داوطلبانه و قصد ترک سازمان با میانجی گری اعتماد عاطفی به وسیله آنهاست. تحقیق حاضر از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ ماهیت و روش از نوع تحقیقات توصیفی- پیمایشی و از نوع تحقیقات همبستگی است. جامعه آماری این تحقیق مدیران مالی سازمان های دولتی استان آذربایجان شرقی بود. از آن جا که تعداد افراد جامعه آماری حدود 220 نفر بوده است، این تحقیق با استفاده از روش نمونه گیری تمام شمار انجام شده است. که برای این منظور تعداد 220 پرسشنامه توزیع و تعداد 200 پرسشنامه صحیح و تکمیل شده به دست محقق رسید و تجزیه و تحلیل شد. جهت آزمون فرضیات از آمار استنباطی در قالب مدل یابی معادلات ساختاری و رویکرد حداقل مربعات جزئی با کمک نرم افزار Smart PLS نسخه 3 استفاده شد. نتایج آزمون فرضیه های تحقیق نشان داد، تواضع مدیران و رقابت پیروان بر اعتماد عاطفی و اعتماد عاطفی نیز بر قصد ترک و جابه جایی کارکنان تأثیر معناداری دارد. همچنین نقش میانجی گر اعتماد عاطفی در سطح اطمینان 99% مورد تأیید است و رابطه بین تواضع رهبری با قصد ترک و جابه جایی کارکنان را میانجی گری می کند و نقش تعدیل کننده رقابت پیروان نیز در سطح اطمینان 99% مورد تأیید است و رابطه بین تواضع رهبری با اعتماد عاطفی را تعدیل می نماید.
۹۱۰.

روش شناسی محمدعابدالجابری در نقد عقل عربی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۸) 1 - 30

کلید واژه ها: محمد عابدالجابری روش شناسی ساختارگرایی تحلیل تاریخی عقل عربی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۶ تعداد دانلود : ۷۶
این مقاله در صدد است با بررسی برخی از آثار محمد عابدالجابری، اندیشمند معاصر مراکشی، به روش شناسی او در تدوین منظومه نظری موسوم به تکوین عقل عربی بپردازد. این اعتقاد که روش ﭼﯿﺰی از ﭘﯿﺶﺳﺎﺧﺘﻪ و ﻣﻌﯿﻦ و در ﺑﺮدارﻧ ﺪه دﯾ ﺪﮔﺎﻫﯽ ﭘﯿﺸﯿﻦ، ﺛﺎﺑﺖ و ﻓﺮﺳﺨﺖ ﻧﯿﺴﺖ؛ بعنوان هسته اصلی روش شناسی جابری و اقتباس های مختلف روشی او از اندیشمندان و مکاتب مختلف و گاه متعارض غربی نشان داده می شود. او روش را ابزاری بدون هدف می شمارد که به نسبت موضوع، وجه تاریخی آن، حیات اجتماعی و... امکان اﻧﻌﻄﺎف، اﻧﻄﺒ ﺎق یا تغییر دارد. روش جابری در پژوهش میراث عربی- اسلامی آمیزه ای از روش ساختاری، تحلیل تاریخی و تفکیک بین عناصر ایدئولوژیک و معرفتی است.تحلیلِ تاریخی وجه مهمی از روش جابری است که تنها پس از مواجهه بی واسطه با متن آغاز می گردد. همچنین بررسی مواردی چون کلیت سازی و تعمیم آن، توجه و بکارگیری رویکرد روان تحلیلگری، وجه هرمنوتیک تفسیرهای تاریخی، و روش بومی سازی مفاهیم. به عنوان یکی از مهمترین نتایج در این مقاله به این امر تاکید می گردد که روش شناسی او بخصوص بکارگیری ساختارگرایی ضمن اینکه امکانات تحقیق تاریخی را در تحقیقات جابری گسترده کرده، ولی همزمان موجب ایستایی و حتی تحمیل ساختارهای انتزاعی و غیر واقعی به متن تاریخی شده است.
۹۱۱.

تحلیلِ نظری تحولات پایگاه اجتماعی دولت در تشکیل نظام جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۴۸) 1 - 30

کلید واژه ها: پایگاه اجتماعی دولت طبقه تغییر اجتماعی نهاد جمهوری اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۱
در این پژوهش بطور برجسته با دو مفهوم مواجه خواهیم بود؛ طبقه حاکم (در اینجا به مثابه دولت) و پایگاه اجتماعی (به منزله طبقه پیرو و تحت حکمرانی) «موسکا» جامعه را متشکل از دو گروه حاکم و تحت حکمرانی برمی شمارد. طبقه حاکم نیز شامل دو گروه است. بالاترین لایه، نخبگان حاکم اند که تعداد اندکی را هستند و گروه دوم که شمار بیشتری از مردم را شامل می شود، توانایی و پتانسیل بالقوه رهبری را دارند. ثبات سیاسی یک جامعه بستگی به سطح اخلاقیات، هوش و فعالیت نخبگان بالقوه دارد. به نظر موسکا تغییر در نخبگان حاکم، زمانی رخ می دهد که منابع جدید از رفاه، علاقه عملی به رشد دانش و ایده های جدید توسعه یابد و یا یک دین قدیمی فرو ریزد و یا دین جدید ظهور کند.
۹۱۲.

تکوین دولت در مکه پیش از اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جستارهای سیاسی معاصر سال ۱۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۴۹) 85 - 110

کلید واژه ها: دولت مکه اسلام قریش عصبیت قبیله

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۴ تعداد دانلود : ۹۶
برداشت رایج میان محققان این است که با وجودی که سرزمین های شمالی و جنوبی شبه جزیره عربستان سابقه دیرینه ای در تکوین دولت داشتند، اما عرب جاهلی حجاز در بی دولتی به سر می بردند تا اینکه با بعثت رسول الله و دعوت دین مبیین اسلام، اولین شکل از صورت دولت در مدینه پایه گذاری شد. در این پژوهش، با فرض دولت در عام ترین معنای آن که هر گونه سامان عقلانی و عرفی نظم سیاسی را شامل می شود، نشان داده است که سابقه تکوین دولت، لا اقل، به بیش از دویست سال قبل اسلام و با استیلای قبیله قریش که یکی از خالص ترین قبایل عرب حجاز است، باز می گردد. قصی بن کلاب بن مرّه یا قریش، کسی بود که خاندان های قریش را از پراکندگی نجات داد و آنها را در قالب تاسیس نظام سیاسی قبیلگی یکپارچه و متحد ساخت و شهر مکه را به مثابه مرکز حکمرانی این نظام تبدیل کرد. او شهر مکه را علاوه بر سامان سیاسی با ایده دار الندوه، از جهات اقتصادی و دینی سازماندهی کرد. بنابر این، بسیاری از شاخص های شکل گیری دولت در عرب جاهلی پیش از اسلام را می توان مشاهده کرد. اساساً مهم ترین دلیل برخورداری مکیان از دولت، شدت مخالفت مشرکین و کفار با دعوت رسول خدا در قبل و بعد هجرت آن حضرت به مدینه است.
۹۱۳.

عارضه یابی سازمانی انجمن های علمی دانشجویی، به مثابه سنگر قدرت نرم در دانشگاه ها؛ مطالعه موردی: دانشگاه گناباد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات قدرت نرم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۳۳ 249 - 280

کلید واژه ها: قدرت نرم انجمن علمی دانشجویی تحلیل تضاد ریشه ای عارضه یابی سازمانی سناریوی بهبود RCA+

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷ تعداد دانلود : ۵۴
قدرت نرم شامل شکل دادن به ترجیحات دیگران از طریق جذابیت و جذب است. دانشگاه ها، در صحنه بین المللی از مؤلفه های مهم در جذب اذهان و ایجاد قدرت نرم به شمار می رود. انجمن های علمی دانشجویی، نهادهای مهمی هستند که باهدف تقویت نشاط علمی در میان دانشجویان و حمایت از هسته های پژوهشی تشکیل شده اند؛ اما برخی از انجمن ها، در این راه توفیق چندانی نداشته اند. این تحقیق با هدف عارضه یابی فعالیت انجمن های علمی در دانشگاه ها، شناسایی و حذف علل ریشه ای، انجام شده است. در این پژوهش به عنوان مطالعه موردی، برای شناسایی چالش های انجمن های علمی و علل ریشه ای آن ها، یک جلسه نگارش فکری براساس روش تحلیل تضاد ریشه ای، با حضور تیم خبرگان شش نفره از دانشگاه گناباد برگزار شد. پس از جمع بندی، نمودار RCA+ ترسیم و علل ریشه ای مشکلات انجمن های علمی در سه حوزه 1) ارتباطات، هماهنگی و مشارکت 2) سازماندهی و برنامه ریزی، و 3) کیفیت شناسایی گردید. پس از اولویت بندی علل ریشه ای با استفاده از روش IPA-FGAHP و تحلیل سناریوهای بهبود در ماتریس شکاف موزون-توانمندی، علل ریشه ای اولویت دار شناسایی و برای رفع آنها، با استفاده از رویکرد TRIZ، راهکارهایی پیشنهاد گردید.از مهم ترین علت های ریشه ای، می توان به نقص در آیین نامه انجمن ها، رأی دهی بدون شناخت کافی، عدم اهتمام و راهنمایی کافی مسئولان گروه و دانشگاه را نام برد. راهکارهایی برای کاهش آسیب زائی علل ریشه ای پیشنهاد گردید؛ که به عنوان نمونه، می توان به بازبینی در آیین نامه انجمن ها، تغییر ماهیت فضاهای موجود به اتاق انجمن اشاره کرد. همچنین درنهایت دانشگاه می تواند از برون سپاری های ارزان قیمت برای انجام برخی فعالیت های مربوط به برنامه ها استفاده کند.
۹۱۴.

عدم مشروعیت محاصره دریایی یمن از رهگذر تدقیق در ماهیت مخاصمه مسلحانه در این کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 7 - 25

کلید واژه ها: مخاصمه مسلحانه محاصره دریایی یمن عربستان سعودی جنگ یمن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۱۳ تعداد دانلود : ۸۲
محاصره دریایی یمن در سال 2015 میلادی، با حضور کشتی های جنگی نیروهای تحت ائتلاف به رهبری عربستان سعودی، در آب های تحت صلاحیت یمن آغاز شده است. سطور پیش رو بر آن شده است تا از رهگذر تدقیق در ماهیت مخاصمه مسلحانه در یمن، به مسأله مشروعیت یا عدم مشروعیت محاصره دریایی یمن نظر بدوزد. پیامدهای ناگوار ناشی از محاصره دریایی یمن، بایستگی کنکاش در مشروعیت یا عدم مشروعیت محاصره مزبور از منظر حقوق بین الملل را ایجاب می نماید ( مسأله ). به این منظور، تحقیق پیش رو، با روش توصیفی - تحلیلی و از طریق گردآوری اطلاعات عمدتاً کیفیِ تحقیق به روش کتابخانه ای و به صورت استفاده از اسناد، کتاب-ها، مقاله ها و تارنماهای معتبر انجام شده است ( روش ). برآمد پژوهش منعکس شده در مقاله حاضر، نشان داده است که مخاصمه مسلحانه میان دولت مرکزی یمن یا نیروهای تحت ائتلاف به رهبری عربستان سعودی با کمیته های مردمی وابسته به جنبش انصارالله و بخش هایی از ارتش یمن، یک مخاصمه مسلحانه غیربین المللی است و در نتیجه، این محاصره غیر مشروع است. افزون بر این، محاصره دریایی یمن، ناقض موازین حقوق بین الملل بشردوستانه، از جمله و به ویژه دستورالعمل سن رمو و پروتکل دوم الحاقی به کنوانسیون های چهارگانه ژنو 1949 است ( یافته ها ).
۹۱۵.

راهبردهای مدیریت ولایی در بیداری اسلامی جهت پیشرفت منابع انسانی با رویکرد مسئولیت پذیری و ارتقا عملکرد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 47 - 67

کلید واژه ها: مدیریت ولایی بیداری اسلامی راهبرد پیشرفت منابع انسانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۷۴
یکی از چالش های بیداری اسلامی فهم بیشتر مبانی اسلامی با هدف بهبود وضعیت اجتماعی، سیاسی و فرهنگی جوامع اسلامی است. از این رو بیداری اسلامی به ایجاد فرهنگی استوار جهت مدیریت جامعه نیازمند است و مدیریت ولایی می تواند یکی از اهداف آن باشد(مسئله). این پژوهش از نوع ترکیبی است. در بخش کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختار یافته خبرگان و روش تحلیل مضمون، چهار مولفه اصلی از 11 مولفه شناسایی شده از قرآن کریم، احادیث و کتب جهت شناسایی راهبردهای مدیریت ولایی استخراج گردید. در بخش کمی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن تایید شد، برای بررسی ضرایب همبستگی میان شاخص های راهبردهای مدیریت ولایی و پیشرفت منابع انسانی استفاده گردید. جهت تحقق این امر پرسشنامه محقق ساخته میان معلمان دبیرستان های منطقه 5 تهران که بصورت خوشه ای ساده انتخاب شدند توزیع گشت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار spss و جداول فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و در سطح آمار استنباطی، آزمون کولموگروف اسمیرونف، تی تک نمونه ای، رگرسیون و آزمون سوبل در مورد متغیرهای میانجی بکار گرفته شده است(روش). در مطالعه راهبردهای مدیریت ولایی جهت پیشرفت منابع انسانی چهار راهبرد استبداد ستیزی، مردم سالاری دینی، تامین مصلحت عمومی و مشارکت سیاسی فعال به ترتیب دارای بیشترین اوزان بوده و متغیر مسئولیت پذیری، بیش از عملکرد نقش تاثیرگذاری را به عنوان متغیر میانجی نشان داده است(یافته ها).
۹۱۶.

واکاوی اصول انتقام سخت در اندیشه دفاعی آیت الله خامنه ای(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات بیداری اسلامی سال ۱۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۲۸) 69 - 93

کلید واژه ها: اندیشه دفاعی مقابله به مثل انتقام سخت اصول انتقام سخت آیت الله خامنه ای شهید سلیمانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۹۲
با توجه به راهبرد جمهوری اسلامی در سیاست خارجی با شعار نه شرقی نه غربی و مقابله با استکبار جهانی ، دولت های متخاصم از جمله آمریکا از هیچ گونه موازنه ای دریغ نمی کنند. ترور سردار قاسم سلیمانی نیز یکی از همین دست مسائل می باشد که در مقابل این مسأله موضوع «انتقام سخت» مطرح گردید. از آنجا که مفهوم انتقام سخت برای اولین بار توسط آیت الله خامنه ای مطرح گردید، هدف اصلی پژوهش تبیین اصول انتقام سخت، مبتنی بر اندیشه دفاعی آیت الله خامنه ای می باشد(مسئله) این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی در صدد پاسخ به این مسئله است: در اندیشه حضرت آیت الله خامنه ای، چه اصولی نسبت به انتقام سخت وجود دارد؟ (روش) با بررسی اندیشه ایشان در خصوص انتقام سخت، نتایج مقابل حاصل شده است: با توجّه به مبانی مفروض برای انتقام سخت، مانند توحید، عدالت خداوند، معاد وهدف مندی خلقت، علو وبرتری اسلام و نفی سبیل، اصولی بر آن مترتب می شود. این اصول در واقع بایدها و نبایدهای کلی است، که از مبانی استخراج می شوند که برخی از مهمترین اصول انتقام سخت عبارت اند از: اصل انتقام گرفتن، ظلم ستیزی، دفع فتنه، قانون گرایی، توازن تهدید، عدالت در انتقام، عدم استفاده از سلاح کشتار جمعی، اصل مقابله به مثل، حفظ کرامت و جان انسان، مردم پایگی است. (نتایج)
۹۱۷.

تبیین بایسته های سیاست خارجی دولت انقلابی در گام دوم انقلاب بر اساس آموزه های قرآنی و روایی "با رویکردی بر رهنمودهای مقام معظم رهبری"(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی ایران معاصر سال ۹ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ 149 - 171

کلید واژه ها: قرآن کریم و روایات معصومین (ع) مقام معظم رهبری سیاست خارجی دولت انقلابی بیانیه گام دوم انقلاب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۵۰
تنظیم روابط خارجی دولت اسلامی با سایر دولت ها یکی از مهم ترین دستورات دین اسلام به مسلمانان است. با توجه به آن که گفتمان مقام معظم رهبری از جمله بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی منبعث و متأثر از تعالیم الهی است؛ بنابراین بر اساس همین دستورَ یکی از اصلی ترین محورهای بیانیه به این مهم اختصاص یافته است. در این پژوهش با استفاده از ابزار مطالعه کتابخانه ای و روش تحلیل محتوای کیفی در پی پاسخ به این سؤال هستیم که در آموزه های قرآنی و روایی چه بایسته هایی برای سیاست خارجی دولت انقلابی تجویز شده است و این بایسته ها در رهنمودهای مقام معظم رهبری چگونه منعکس و مطرح شده است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که در منابع اسلامی هفت اصل ثابت و همیشگی نفی سلطه گری و سلطه پذیری(عزت)؛ ظلم ستیزی، عدالت خواهی و استکبارستیزی؛ حمایت از مستضعفین و نهضت های آزادی بخش جهان؛ حمایت و دفاع از مسلمانان جهان؛ صلح طلبی و همزیستی مسالمت آمیز؛ عدم مداخله در امور داخلی کشورها و احترام متقابل و تعهد به قراردادها و پیمان های بین المللی به عنوان بایسته هایی برای سیاست خارجی دولت انقلابی تجویز شده است. همچنین یافته ها حاکی از آن است که یکی از مهم ترین مطالبات مقام معظم رهبری تشکیل دولت انقلابی است. در رهنمودهای ایشان هفت اصل مذکور به منظور هدایت سیاست خارجی دولت انقلابی عیناً مطرح و مطالبه شده است.
۹۱۸.

بررسی ماهیت دولت پاتریمونیالیسم تحصیلدار در دوره پهلوی دوم؛ (1342 تا 1357)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی ایران معاصر سال ۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 95 - 111

کلید واژه ها: پهلوی دوم پاتریمونیالیسم دولت رانتیر نظریه دولت نفت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۷ تعداد دانلود : ۶۸
درباب ماهیت حکومت پهلوی دوم تاکنون نظریات مختلفی ارایه شده است که هر کدام از این نظریات از زاویه خاصی به تبیین ماهیت حکومت پهلوی دوم پرداخته است. هر نویسنده براساس برداشت خاص خود از اصلیترین ویژگی حکومت محمد رضا پهلوی نظریه خود را سازماندهی کرده است، برخی اقتصاد، برخی فرهنگ، برخی سیاست و برخی ویژگیهای اجتماعی را ملاک ارزیابی خود از ماهیت حکومت پهلوی دوم قرار داده اند. درهمین راستا تاکنون نظریات مختلفی برای تبیین ماهیت دولت پهلوی دوم از جمله نظریه پاتریمونیالیسم، استبدادشرقی، دولت مطلقه، دولت رانتیر، نظام سلطانی و...ارایه شده است .بااین وجود ماهیت این حکومت هنوز مورد مناقشه نظریه پردازان است، بنابراین نویسنده دراین مقاله درصدد پاسخ به این سوال است که چه نظریه ای بیشترین قابلیت تبیین ماهیت دولت محمد رضا شاه دربین سالهای 1342تا1357را دارا میباشد؟درهمین راستا نگارنده معتقداست که هیچکدام از  نظریات ارایه شده درمورد ماهیت حکومت پهلوی دوم به تنهایی نمیتوانند ماهیت دولت محمد رضا شاه را تبیین کنند، وکاربرد هر کدام از این نظریات به تنهایی دارای کاستی ها وضعف هایی می باشد.بنابراین با ارایه ی نظریه پاتریمونیالیسم تحصیلدار که تلفیقی از دونظریه پاتریمونیالیسم ودولت رانتیراست سعی دارد تا به تبیین چیستی حکومت پهلوی دوم بپردازد
۹۱۹.

رقابت ژئوپلیتیکی دولت های ایران، قطر، روسیه و ترکمنستان برای دستیابی به بازارهای جهانی انرژی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: دولت پژوهی ایران معاصر سال ۹ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ 113 - 134

کلید واژه ها: دولت گاز بازار ایران ژئوپلیتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵ تعداد دانلود : ۶۳
 به منظور امکان سنجی کارایی اقتصادی پروژه های صادرات گاز ایران می بایست سیاست ها و استراتژی های کشورهای همسایه را مورد بررسی قرار داد. بازارهای بین منطقه ای گاز با یک ساختار بازاری تقریباً انحصاری ناشی از توزیع منابع گاز متعارف در چند کشور مشخص می شود: این کشورها شامل روسیه، ایران، قطر، ترکمنستان، عربستان سعودی و ایالات متحده می شوند. در حالی که ایران از منابع عظیم بالقوه خود آگاه است و خود را به عنوان یک قدرت اصلی در عرصه گاز طبیعی می بیند، بازار آن می تواند توسط تأمین کنندگان فعلی بازار و ذینفعان اصلی ژئوپلیتیکی، اقتصادی و سیاسی مختل شود. با فرض اینکه ایران بر مشکلات داخلی خود غلبه کرده و تحریم ها را خنثی کند و بتواند از پتانسیل گسترده گاز طبیعی خود بدون محدودیت و قید و شرط استفاده کند، دولت ایران هنوز با رقابت از جانب دیگر عرضه کنندگان روبرو است. رقبای اصلی در بازار منطقه ای گاز عبارتند از روسیه، قطر، ترکمنستان و ایالات متحده. این مقاله با روشی توصیفی-تحلیلی بر ابعاد رقابت ژئوپلیتیکی، سیاسی، اقتصادی و امنیتی دستیابی به بازارهای جهانی گاز بین ایران، قطر، روسیه و ترکمنستان تمرکز می کند. این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش است که چه عواملی در رقابت ژئوپلیتیکی بین ایران، قطر، روسیه و ترکمنستان برای دسترسی به بازارهای جهانی گاز برقرار است
۹۲۰.

تبیین تأثیر جهانی شدن بر سطح فساد سیاسی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های راهبردی سیاست سال ۱۱ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴۸ (پیاپی ۷۷) 145 - 178

کلید واژه ها: جهانی شدن فساد سیاسی دولت تحلیل کمی جهانی شدن اقتصادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۰۰ تعداد دانلود : ۶۳
 از موضوعات مهم در دنیای سیاست مدرن که اذهان متفکرین را به خود مشغول داشته مقوله فساد سیاسی است. فساد سیاسی اصطلاحی است که برای توصیف نقض هنجارهای عمومی توسط قدرت سیاسی در راستای دستیابی به دستاوردهای شخصی و نیز حفظ منافع گروهی بکار می رود؛ اما از دهه 1980 پرداختن به این مقوله همچون سایر مقولات سیاست مدرن تحت تأثیر توجه به پدیده جهانی شدن قرار گرفته است. مطالعات جدید نشان می دهند جهانی شدن اجتماعی و سیاسی عوامل مقدماتی با تأثیر معنادار بر فساد بوده؛ اما جهانی شدن اقتصادی هم مقدمه و هم اثر سطوح مختلف فساد است. این مقاله با استفاده از داده های ثانویه و سری زمانی ارائه شده از سوی  موسسه تحقیقاتی انواع دموکراسی و مرکز تحقیقات چرخه تجاری در پی پاسخ این پرسش است که ورود به عرصه جهانی شدن چگونه سطح فساد سیاسی در ایران را تحت تأثیر قرار می دهد؟ با بهره گیری از مدل رگرسیون چندجمله ای به عنوان یکی از استراتژی های روش کمی، مقاله نشان داد که بُعد اجتماعی جهانی شدن تأثیر منفی و بعد سیاسی آن تأثیر مثبت بر فساد سیاسی دارد؛ اما افزایش بُعد اقتصادی جهانی شدن تا نقطه ای باعث کاهش فساد سیاسی شده و از آن حد فراتر فساد سیاسی افزایش می یابد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان