فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۰۶۱ تا ۴٬۰۸۰ مورد از کل ۳۰٬۰۰۹ مورد.
منبع:
راهبرد سیاسی سال چهارم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۵
125 - 137
حوزه های تخصصی:
Reading the political thoughts throughout the twentieth century, have been accompanied less with the new theoretical achievement about dialogue. Subjectivism is dominant tradition to encounter the political thoughts. This research raises a hermeneutical theory of dialogue as a method and new experience to study of contemporary political thought. Hermeneutical theory of dialogue believes to declare rationality, emancipation, freedom and democracy totally at social interaction in reality everyday communication and we should not declare them like Descartes and other Rationalists as consequence of single mind of men. This article presents a progression and blending of different hermeneutics from the fusion of horizons approach of Gadamer's philosophical hermeneutics, through the Gadamer-Habermas debate to explore the interface between interpretive and critical approaches to text interpretations, to arrive at a research strategy that was created out of this debate. This strategy, hermeneutical dialogue, emphasises a) a deep understanding of the phenomenon being researched as well as b) a sceptical stance to this newly found deep understanding and c) the value of dialogue in transcending a fusion of understandings to achieve transformative action.
دولت توسعه گرای لولا داسیلوا (2011-2003)و شاخص توسعه انسانی در برزیل(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
برزیل به عنوان بزرگترین کشور امریکای لاتین و پنجمین کشور وسیع جهان،کمتر از نیمی از وسعت امریکای جنوبی را به خود اختصاص داده است. اقتصاد برزیل در سال های اخیر با رشد و توسعه قابل توجهی مواجه بوده و در سال 2017 به هشتمین اقتصاد برتر جهان تبدیل شده است.اگر چه پس از جنگ جهانی دوم و طی حضور دولت های مختلف روند نسبی توسعه در برزیل وجود داشته اما در سالهای اخیر و پس از روی کار آمدن لولا داسیلوا، توسعه در این کشور با تحولی اساسی مواجه شده و این کشور توانسته است بر بسیاری از مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه خود مانند فقر،سطح پایین سواد،شکاف طبقاتی،بیکاری و...فائق آید. این مقاله با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی بدنبال پاسخ به این سوال است که دولت توسعه گرای لولا داسیلوا چه تاثیری بر شاخص توسعه انسانی در برزیل داشته است؟ در این مقاله با استفاده از داده ها مختلف آماری مشخص می گردد که لولا داسیلوا با ایجاد یک دولت توسعه گرا و اتخاذ سیاست های راهبردی مانند برنامه کمک هزینه خانواده،برنامه مبارزه با گرسنگی،برنامه رشد پرشتاب توانست در دوران ریاست جمهوری هشت ساله خود شاخص توسعه انسانی در برزیل را به میزان مشهودی ارتقا دهد.
Science Diplomacy of Iran in Eastern Europe: The Case of Medical Science of the University of Tehran(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
Foreign policy is implemented in the international environment with special and various tools; one of those tools witha prominent role in diplomacy. However, along with traditional diplomacy, with the emergence of new actors after the Cold War and the entry into the age of communication and technology, diplomacy took new forms. One type of diplomacy that has received more attention in recent years is science diplomacy. So far, scientific diplomacy in the world and especially in Iran has not been fully and sufficiently studied and the interest in this issue is more related to the development in recent years. Additionally, due to its less attractive scientific aspect in the world compared to many other countries, Iran should strengthen its international scientific cooperation networks. So, this article focuses on this issue and the main question is how the Islamic Republic of Iran performed in the application of science diplomacy in the field of medical sciences with Eastern Europe between 1991 and 2018. The hypothesis of this research is: The performance of the Islamic Republic of Iran in various dimensions of science diplomacy including memorandums of understanding and agreements, collaboration desks, international meetings and visits, summer schools, international seminars and congresses, visiting professors, and joint articles towards the Eastern European region from 1991 to 2018 has been increasing. The present study is applied research with the experimental scientific method and hypothesis- deductive research strategy and the review of these activities based on the indicators of science diplomacy shows that during the years 1991 to 2018, these activities have increased significantly in most of the proposed indicators.
بررسی"حق بر زیست عاری از مواد مخدر" در کنوانسیون وین 1988 و منشور اخلاق زیستی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۲ (پیاپی ۱۰)
984 - 1020
حوزه های تخصصی:
هدف از انجام این مطالعه بررسی"حق بر زیست عاری از مواد مخدر" در کنوانسیون وین 1988 و منشور اخلاق زیستی می باشد. این پژوهش از نوع توصیفی - تحلیلی بوده و برای جمع آوری اطلاعات از روش اسنادی – کتابخانه ای استفاده شده است.اولین سند بین المللی که الزامات و تعهداتی را برای دول امضا کننده ایجاد نموده است تا عمل تطهیر عواید نامشروع را در حوزه قوانین داخلی جرم انگاری نمایند ، کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه قاچاق مواد مخدّر و داروهای روان گردان مصوب 19 دسامبر 1988، معروف به «کنوانسیون وین» است. در این کنوانسیون تنها جرمی که می تواند موضوع جرم تطهیر واقع شود ، قاچاق مواد مخدّر و داروهای روان گردان است. بر طبق بند ب ماده 3 کنوانسیون مذکور ، تطهیر عواید ناشی از جرم عبارت است از: تبدیل یا انتقال اموال با علم بر اینکه چنین اموالی ناشی از جرم قاچاق مواد مخدّر می باشد یا ناشی از عمل مشارکت در چنین جرمی هستند، به منظور اختفا یا انحراف منشأ غیر قانونی مال یا به منظور کمک به کسی که در ارتکاب چنین جرمی نقش داشته تا از آثار قانونی عمل ارتکابی خود بگریزد. یافته های پژوهش نشان می دهد کنوانسیون 1988 تحت صلاحیت سرزمینی و پرچمی موضوع رسیدگی به جرایم مواد مخدر را بررسی نموده است و امکان توسعه صلاحیت دیوان بین المللی کیفری به جرائم مواد مخدر وجود دارد. در صورتی که توسعه مذکور مورد شناسایی قرار گیرد برنامه ریزی های امنیتی ایران برای مقابله با قاچاق مواد مخدر متفاوت خواهد شد.
مطالعه تطبیقی دیدگاه دانشمندان فریقین نسبت به مدیریت سیاسی امت اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۱)
336 - 359
حوزه های تخصصی:
دین مبین اسلام همانند دیگر ادیان ابراهیمی پس از رسول الله(ص) به لحاظ کلامی و فقهی به فرقه های گوناگون تقسیم شد. هرکدام از این فرقه ها دارای قواعد و اصول خاص خود هستند. تشیع و تسنن مهمترین فرقه هایی هستند که در جهان اسلام شکل گرفتند. فرقه تشیع که به امامیه نیز مشهور است قائل به این است که خداوند متعال، امیر المومنین را به عنوان جانشین بلافصل رسول الله(ص) دانسته اند. اهل سنت که به عامه معروف شدند قائل به این هستند که خداوند و پیامبرش شخصی را به عنوان جانشین سیاسی و علمی خویش معرفی نکرده است. از سوی دیگر مدیریت سیاسی از مسائل ضروری در زندگی بشر است. مسئله اساسی این مقاله مطالعه تطبیقی عقاید دانشمندان این دو فرقه در عرصه مدیریت سیاسی امت اسلامی است. این که دانشمندان این دو فرقه به مسئله حیاتی و ضروری مدیریت سیاسی امت اسلامی چه ایدهای دارند؛ حکومت را براساس چه مقتضیاتی تعریف نمودهاند. این مقاله براساس روش مقایسه ای نگارش یافته است.
سیاست جنایی حاکم بر جهانی شدن آئین دادرسی کیفری(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
جامعه شناسی سیاسی ایران سال سوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۱)
469 - 484
حوزه های تخصصی:
جهانی سازی حقوق کیفری در عصر حاضر، موجب بسط و گسترش موضوعات مهمی در حوزه حقوق بین المللی کیفری نظیر: صلاحیت جهانی، سازوکار همکاری جهانی در پیشگیری جرایم و مهمتر از همه کشف، تعقیب ، دادرسی و مبارزه با جرایم جهانی شده است. این اتفاق که یکی از نتایج مسلم جهانی شدن و توسعه لیبرالیسم است به نوبه خود بر قوانین کیفری شکلی اکثر کشورها تاثیر گذاربوده است؛ در طرف نیز مقابل مقررات کیفری شکلی کشورها می تواند موجب تسریع یا حتی توقف فرایند جهانی شدن حقوق کیفری باشند. این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی انجام پذیرفته است و تجزیه و تحلیل اطلاعات کسب شده به صورت کیفی و مبتنی بر استنتاج محقق از منابع و متون خواهد بود. نتایج تحقیق حاکی از این است که مبانی جهانی شدن حقوق کیفری شکلی موجب وحدت برخی اصول آئین دادرسی کیفری در مقررات داخلی اکثر کشورها شده که نشان از بروز جهانی سازی در این عرصه دارد لیکن قواعد ناظر بر مقررات شکلی داخلی، از اتصال جهانی مقررات کیفری به هم و سرعت جهانی شدن حقوق کیفری می کاهد.
Challenges and Opportunities of Cultural Diversity and Human Rights
حوزه های تخصصی:
واکاوی مضامین راهبردی در سیاست های کلی نظام: کاربرد چارچوب مضمون در سیاست پژوهی(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
راهبرد سال بیست و نهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۹۷
5 - 34
حوزه های تخصصی:
هدف از انجام این پژوهش، استخراج مضامین راهبردی و الگوی حاکم بر سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران ابلاغی مقام معظم رهبری است. در این سیاست پژوهی 37 عنوان از سیاست های کلی نظام انتخاب و تحلیل و برای تحلیل مضامین راهبردی، نخست یک کتابچه کد اولیه بر اساس ادبیات مدیریت راهبردی و اهداف پژوهش تدوین شد. سپس متن سیاست های کلی چندین بار بازخوانی و مضامین راهبردی موردتوجه در سیاست ها با استفاده از روش تحلیل مضمون مبتنی بر مکتب کتابچه کد احصا شد. با استفاده از رویکرد چارچوب مضمون، سیاست های کلی نظام در قالب سه چارچوب مضمونی شامل ماهیت راهبردی، موضوع اصلی و رویکرد حاکم تحلیل شدند. در مجموع 1413 کد سیاستی استخراج شد که به لحاظ ماهیت راهبردی در قالب هدف، راهبرد، تاکتیک و قانون دسته بندی شدند. نتایج تحلیل سیاست ها با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی NVivo 12 نشان می دهد، ماهیت حدود 60 درصد از سیاست ها، هدف و راهبرد و ماهیت حدود 40 درصد از آنها تاکتیک و قانون است. در حدود 75 درصد از سیاست ها به موضوعات اقتصادی و در 60 درصد از سیاست ها به علم و فنّاوری پرداخته شده است. همچنین حدود 40 درصد کل محتوای سیاست ها را موضوعات اقتصادی و حدود 30 درصد آنها را موضوعات عمومی، فرهنگی و اجتماعی به نسبت مساوی تشکیل می دهد. رویکرد غالب حدود 40 درصد از سیاست ها، شناسایی و حل مساله و رویکرد حدود 40 درصد دیگر از آنها بهره گیری از فرصت هاست. رویکرد حدود 20 درصد از سیاست های کلی نیز پیشگیری و حل بحران است. در پایان پیشنهادات و رهنمودهایی برای بازنگری در سیاست های کلی ارائه شده است.
غافل گیری راهبردی و حکمرانی امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات راهبردی سال بیست و سوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۹۰)
147 - 174
حوزه های تخصصی:
غافل گیری راهبردی زمانی رخ می دهد که نظام امنیت ملی قادر به پیشگیری کامل از بحران یا مدیریت پیشینی شرایط برای کاهش آسیب های ناشی از بحران نباشد. حکمرانی امنیت ملی نیز به معنای کنشگری نهادهای خاصی از ساختار سیاسی کشور است که ماموریت مشخصی در قانون در حوزه امنیت ملی دارند. بر این اساس، پرسش اساسی این است که غافل گیری راهبردی چه تأثیری بر حکمرانی امنیت ملی در جمهوری اسلامی ایران دارد؟ نتایج این مقاله نشان می دهد که وقوع غافل گیری، فرایند تصمیم گیری امنیت ملی را دچار تأخیر زمانی می کند و هزینه تأمین امنیت را افزایش می دهد. ضمن اینکه افزایش سوگیری شناختی، ابهام در نقش بازیگران تهدیدساز، مشغول نگه داشتن مقام های امنیت ملی، کاهش پایداری و نفوذ حاکمیت ملی، تردید در اولویت های امنیتی، افزایش سیگنال های کم اهمیت و افزایش بی اعتمادی عمومی نسبت به نظام امنیت ملی از دیگر موارد تأثیر غافل گیری در حکمرانی امنیت ملی هستند. در این مقاله، راه هایی برای کاهش غافل گیری پیشنهاد شده است.
نقش حاکمیت دینی در تمدن سازی بر اساس اندیشه امام خمینی (ره)(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های سیاست اسلامی سال هشتم پاییز و زمستان ۱۳۹۹ شماره ۱۸
142 - 170
حوزه های تخصصی:
امام خمینی(ره) از برجسته ترین اندیشمندان مسلمان در دوره معاصر است که اندیشه های تمدنی ایشان، به علت فراملی بودن و گستره جهانی و همچنین فرانظری بودن و تجربه تشکیل حکومت، از اهمیت بسیاری برخوردار است. انقلاب اسلامی ایران، با داعیه تمدن نوین اسلامی، سرآغاز گفتمان تمدنی در عصر جدید است و امام خمینی(ره) با تشکیل حاکمیت دینی بزرگ ترین فرصت تاریخی را برای تمدن سازی نوین اسلامی مهیا کرد. مسئله این پژوهش آن است که حاکمیت دینی چه نقشی در تمدن سازی دارد؟ هدف پژوهش این است که با روش توصیفی- تحلیلی دیدگاه امام خمینی(ره) را درباره نقش حاکمیت دینی در تمدن سازی اسلامی تبیین کند. یافته های پژوهش نشان می دهد شکل گیری یک تمدن محصول وجود و هماهنگی نظام های اجتماعی گوناگون است و حاکمیت آن حلقه وصل و عامل انسجام بین این نظام هاست. از نظر حضرت امام(ره) حاکمیت دینی در ایجاد هماهنگی میان مؤلفه های سخت افزاری (ابزاری) و نرم افزاری (حقیقی) تمدن اسلامی، یعنی توحید، عبودیت، کرامت انسانی، مردم سالاری دینی، سبک زندگی اسلامی، وحدت و انسجام، اقتدار سیاسی و نظامی، اقتصاد، علم و فناوری نقش محوری دارد.
نگاشت مدل نوآورانه ساختاری تفسیری اندازه گیری کیفیت پژوهش های آینده پژوهی
منبع:
آینده پژوهی انقلاب اسلامی سال اول تابستان ۱۳۹۹ شماره ۱
49 - 70
حوزه های تخصصی:
آینده پژوهی به عنوان یک حوزه دانشیِ نوین و اثرگذار در تصمیم سازی از دانش های سیاست گذاری عمومی و علوم راهبردی متمایز است. به همین جهت، شناسایی دقیق پژوهش های این حوزه نیاز به معیارهای شفاف و روشنی دارد که در این پژوهش تاحدامکان به آن پرداخته شده است. پژوهش حاضر به دنبال استخراج عناصر اصلی کیفیت پژوهش های آینده پژوهی به منظور ارائه بستری اطمینان بخش برای ارزیابی کیفیت پژوهش های آینده پژوهی است. بعد از مطالعات اسنادی و بررسی پیشینه پژوهش در این حوزه، با ده نفر از خبرگان حقیقی و فعالان حوزه آینده پژوهی مصاحبه شد. در گام اول پژوهش، پس از مصاحبه با 10 نفر از افراد واجد شرایط و تحلیل و بررسی مصاحبه به روش تحلیل مضمون، 135 مضمون پایه استخراج شد که درنهایت ده مضمون سازمان دهنده نیز از آن مضامین پایه به دست آمد. در گام دوم پژوهش با استفاده از فن مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM)، با استفاده ازنرم افزار MATLAB، موقعیت، میزان اهمیت، اثرگذاری (نفوذ) و اثرپذیری (وابستگی) عناصر استخراج شده در پنج سطح ارائه شد که به کارگیری و شبکه سازی خبرگان، بیشترین نفوذ و خلق و تجویز آینده های بدیل و ایجاد معرفت بین الاذهانی، مشارکت دادن و کسب رضایت ذی نفعان، کم ترین نفوذ را داراست.
سیاست های امنیت انرژی اتحادیه اروپا
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال دوم بهار ۱۳۹۹ شماره ۳
151-141
حوزه های تخصصی:
اتحادیه ی اروپا پس از استوار شدن بر پایه های همگرایی و وحدت، با مسائل مشترکی روبرو بود که هر یک از کشورها به تنهایی توان مقابله با آن را نداشتند. مسائلی نظیر محیط زیست، شهروندی و مهاجرت، مسائل مشترک پولی و مالی، انرژی و بالاخره امنیت از چالش های مهم مشترک اعضای اتحادیه ی اروپایی بود. در این میان مسئله ی انرژی و رابطه ی آن با امنیت به یکی از محورهای سیاست گذاری مشترک و گاهی متضاد اعضا تبدیل شد. سیاست هایی مانند سند سبز و منشور امنیت انرژی و بسیاری دیگر از این قبیل اسناد نشان دهنده ی پیچیدگی موضوع انرژی و به طورکلی امنیت انرژی در اتحادیه ی اروپا است. مقاله حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که اتحادیه ی اروپا نسبت به موضوع امنیت انرژی خود چه رویکردهایی را اتخاذ کرده است؟ فرضیه مقاله این است که تدابیر و اقدامات اتحادیه اروپا ضمن تصویب انواع سندهای مرتبط با امنیت انرژی به دنبال سیاست های متنوع سازی منابع واردات و استفاده از سایر منابع برای کاهش وابستگی به منابع روسیه است.
سیاست های نظامی رژیم صهیونیستی از بدو تأسیس تا سال 2020 با استناد به مدل راهبردی دیوید
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال دوم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۵
80-113
حوزه های تخصصی:
مهم ترین دغدغه رژیم صهیونیستی در مدل مفهومی دیوید حفظ امنیت و بقای خویش است که به این منظور نهادهای امنیتی و سیاست مداران آن به دنبال فهم موضوعات و چالش های امنیتی بوده تا راه حل هایی را به منظور حفظ بقای این رژیم مطرح کنند. به نظر می رسد یکی از موارد مهم راه حل این رژیم استفاده از حمله نظامی محسوب می گردد از همین رو، این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از اسناد کتابخانه ای به دنبال پاسخ به این پرسش است که سیاست های نظامی رژیم صهیونیستی از بدو تأسیس تاکنون چه بوده است؟ در این خصوص مقاله به بررسی امنیت و روند اتخاذ تصمیم رژیم صهیونیستی در ارتباط با مداخلات نظامی از زمان تأسیس تاکنون را موردبررسی قرار می دهد. یافته پژوهش نشان می دهد که علی رغم استفاده از ابزارهای نظامی از زمان تأسیس تاکنون این رژیم همچنان با معضل امنیت روبرو بوده و اقدامات نظامی نتوانسته است امنیت آن را تثبیت کند.
واکاوی جامعه شناختی پارادایم های توسعه نیافتگی ایران در دوره ی قاجاریه
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶
95-122
حوزه های تخصصی:
این پژوهش کیفی با روش پارادایمی مترصد پاسخ به این سؤال است که پارادایم های توسعه نیافتگی ایران در دوره قاجاریه چه بوده است؟ یافته پژوهش نشان می دهد که ایران در عصر قاجار در عرصه ی خارجی با پارادایم مداخله ی خارجی و پارادایم تحت الحمایگی روبرو شد. در این دوران با عهدنامه های گلستان، ترکمان چای، آخال، پاریس و همچنین عهدنامه های 1907 م و 1919 م ، عملاً استقلال سیاسی و اقتصادی نفی گردید؛ که برآیند این نفی پارادایم امتیازدهی بود. اما در عرصه ی داخلی پارادایم های جمعیت، شهرنشینی، مالکیت، طبقه، ناامنی، غیر انباشتی، استبداد، امتیازدهی، مهاجرت، قحطی و تیول داری زمینه ی توسعه نیافتگی آن را رقم زد؛ زیرا اولاً. پارادایم جمعیتی ایران در این دوره نه تنها براثر مؤلفه هایی چون قحطی، جنگ و مهاجرت کاهش یافت، بلکه نودوپنج درصد آن، در بی سوادی محض به سر می برد؛ دوم اینکه پارادایم شهرنشینی در عصر قاجاریه توسعه پیدا نکرد، زیرا ترکیب جمعیتی ایران، ایلیاتی بود؛ سوم اینکه پارادایم مالکیت، طبقه، ناامنی و نا انباشتی، در این عصر شکل نگرفت زیرا زمین های قاجاری از نوع سلطنتی، تیولی، وقفی و بایر بودند. چهارم؛ طبق پارادایم استبداد و تیول داری، شاهان قاجاریه معتقد بودند چون سلطنت بازور شمشیر به دست خاندان آن ها افتاده است می بایست همانند یک مملکت تسخیرشده با مردم رفتار کرد و تا آنجا که امکان دارد، باید از آن ها مالیات گرفت. بنابراین پارادایم های مطروحه در کنار یکدیگر قرار گرفتند و توسعه نیافتگی جامعه ی ایران را در این دوران رقم زدند.
تأثیر بنیان های اجتماعی و سیاسی جامعه مدنی سنتی بر عملکرد احزاب سیاسی در ایران (1357- 1285)
منبع:
دانش تفسیر سیاسی سال دوم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶
169-191
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر، بررسی جامعه مدنی سنتی بر عملکرد احزاب سیاسی در ایران از مشروطه تا پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است. در این راستا سؤال اصلی تحقیق این است که تأثیر بنیان های اجتماعی و سیاسی جامعه مدنی سنتی بر عملکرد احزاب سیاسی در ایران چیست؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که وضعیت سیاسی و اجتماعی ایران بیانگر وجود شرایطی است که بر شکل گیری و عملکرد احزاب سیاسی در ایران تأثیرگذار بوده است. مهم ترین زمینه سیاسی وجود حکومت مستبدان و قدرتمندان و ممانعت از شکل گیری نهادهای مدنی در طی تاریخ بوده است. بر همین اساس از یک سو نهادینگی و پذیرش تحزب، به عنوان نهادی مدرن، در بخش سنتی جامعه ایرانی با دشواری هایی نیز همراه بوده و از سوی دیگر بدبینی و ناآگاهی عمومی نسبت به جایگاه احزاب هم مانع رشد تحزب در ایران شده است که از دلایل این بدبینی ها می توان به فقدان همسویی عملکرد احزاب با سنن، آداب و اعتقادات عمومی و مذهبی، نبود طبقه اجتماعی در ایران، وابستگی به اجانب و بی توجهی به خواست عمومی و منفعت طلبی گروهی و حزبی در عمل اشاره کرد.
درآمدی بر تاثیر آموزه «مشیت الهی» بر پذیرش حکومت مغولان در ایران
منبع:
اندیشه سیاسی در اسلام بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۳
29 - 52
حوزه های تخصصی:
مقاله حاضر پیرامون این سوال مطرح شده است مقومات ایده «مشیت الهی» و تاثیر آن بر پذیرش و مشروعیت حکومت مغولان در ایران سده هفتم چیست. این سوال دو وجه دارد. اول اینکه چرا از میان پاسخ های ممکن به بحران اشغال ایران توسط مغولان این ایده «مشیت الهی» بود که برکشیده شد که در پاسخ به این سوال مباحث نظام تعالیم و قابلیت اعتبار این ایده و مقوله امنیت به میان آمد و وجه دوم به بحث پذیرش ومشروعیت حکومت مغولان در اندیشه عاملان اجتماعی که سعی در موجه جلوه دادن حکومت مغولان داشتند توجه دارد. به زعم مقاله حاضر ایده «مشیت الهی» و قوام آن از نگاه عاملانی که قائل به این ایده بودند قبل از اینکه از ضرورتی دینی ناشی شود ریشه های جامعه شناختی داشت. این مطالعه از ظرفیت های روش گفتمان چون «امکان» ، «استراتژی» و «قابلیت اعتبار» برای ایضاح هر چه بیشتر موضوع بهره مند شده است.
سیاست آگونیسم یا آنتاگونیسم ؟ (نگرش به جهانی شدن در جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر گفتمان اصلاح طلبی)
منبع:
اندیشه سیاسی در اسلام بهار ۱۳۹۹ شماره ۲۳
77 - 104
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر با هدف بررسی نحوه مواجهه ایران با جهانی شدن و به خصوص در دوره گفتمان اصلاح طلبی (1376-1384) صورت گرفته است. نوع پژوهش حاضر توصیفی - تبیینی می باشد که داده های آن به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. برای سهولت دریافتن پاسخ مناسب به سؤال این پژوهش یعنی «گفتمان های جمهوری اسلامی در مواجهه با جهانی شدن چه دیدگاه هایی داشته اند؟» و در نهایت این دیدگاه ها منجر به چه نوع رابطه ای بین آنها شده است؟ از مفهوم امر سیاسی شانتال موفه که در آن سه نوع رابطه را در قبال جهانی شدن در نظر می گیرد بهره کافی برده شده است. فرضیه تحقیق بدین صورت مطرح گردید که به نظر می رسید گفتمان اصلاح طلبی با اتخاذ سیاست رقابتی (آگونیستی) به جای اتخاذ سیاست تخاصم کامل (آنتاگونیسم) امکان سازگاری و مقاومت را برای اندیشه انقلاب اسلامی در مقابل تهاجم فرهنگی فراهم کرده باشد؛ درحالی که گفتمان های قبل از آن، سیاست تخاصم کامل (آنتاگونیسم) را اتخاذ نموده بودند. در نهایت یافته های نهایی پژوهش نشان دادند که تا قبل از گفتمان و رویکرد اصلاح طلبی نوعی بدبینی نسبت به جهانی شدن مطرح بوده و اساساً نوعی سیاست آنتاگونیسمی دنبال می شد که با شروع دوران اصلاحات این نگرش دچار تغییر و تحول اساسی شد و به جای سیاست آنتاگونیسمی، سیاست آگونیسمی در پیش گرفته شد که در این میان ارائه ایده گفتگوی تمدن ها از سوی سیدمحمد خاتمی نقش به سزایی در اتخاذ چنین سیاستی داشت.
بررسی تطبیقی ملی گرایی و جنبش زنان در ایران و مصر (1342-1285 ه.ش)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در پی تحولات اجتماعی در آستانه قرن بیستم میلادی، جنبش های زنان در بسیاری از کشورهای جهان شکل گرفتند. با رشد روزافزون تمایلات ملی گرایانه در کشورهای درحال توسعه، در ایران، هم زمان با جنبش مشروطیت و در مصر، همزمان با تلاش ها برای استقلال کشور، زنان به تکاپو افتادند تا به کسب بخشی از حقوق اجتماعی خود نائل آیند. طی سال های 1285 تا 1342 ه.ش، رواج اندیشه های نوگرایانه و ناسیونالیستی، سهم عمده ای در جنبش های این جوامع داشت. این پژوهش، مطالعه ای تطبیقی بین ملی گرایی و جنبش زنان در ایران و مصر است و جهت گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانه ای و مطالعاتی و از روش تحقیقی- توصیفی و مطالعات تطبیقی (Comparative) به منظور تحلیل داده ها استفاده شده است و در صدد است تا به این پرسش اساسی پاسخ دهد که فعالیت های ملی گرایانه در این دو کشور، به چه میزان بر پیدایش و روند جنبش زنان تأثیر گذاشته است، شباهت ها و تفاوت های جنبش های زنان در این دو کشور در بازه زمانی مشخص چیست؟ یافته های تحقیق نشان می دهد در هیچ یک از این کشورها جنبش زنان به صورت یک پدیده اجتماعی مستقل و دارای ایدئولوژی تعریف شده توسط زنان عمل نکرده بلکه کاملاً وابسته به پویش سیاسی و اجتماعی غالب جامعه و در حاشیه جریان های سیاسی موجود و تحت تأثیر ایدئولوژی های شرقی و غربی بوده است .در تحولات و پیشرفت های زنان در مصر و ایران نیز، درمی یابیم که مصر تقریباً در تمام دست آورد های زنان نسبت به ایران موفق تر و پیشروتر بوده است.
بررسی رابطه توسعه اجتماعی و فرهنگ سیاسی در جامعه ایران؛ مطالعه موردی شهروندان شهر رشت(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهشنامه علوم سیاسی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۳ (پیاپی ۵۹)
173 - 200
حوزه های تخصصی:
پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که توسعه اجتماعی چه تأثیری بر فرهنگ سیاسی ایران می گذارد؟ در پاسخ به این پرسش از نظریه تحول تاریخی توسعه آدریان لفت ویچ استفاده شده و برای سنجش دو متغیر اصلی از نظریه فرهنگ سیاسی گابریل آلموند و شاخص های توسعه اجتماعی (ISS) استفاده شده است. روش پژوهش کمی است و از ابزار پرسشنامه برای گردآوری داده های پژوهش شده است. جامعه آماری شهروندان مناطق پنج گانه شهر رشت است. نتایج تحقیق موید این فرضیه اصلی پژوهش است که با افزایش میزان شاخص های توسعه اجتماعی بر میزان فرهنگ سیاسی مشارکتی افزوده می شود. فرهنگ سیاسی ۶۳.۳ درصد مردم رشت از نوع اطاعتی است و میزان توسعه یافتگی اجتماعی در مردم شهر رشت با انحراف معیار ۴۶/۰ کمتر از میزان متوسط است. این میزان در منطقه دو بیشتر و در منطقه چهار کمتر از سایر مناطق است. هم چنین تفاوت معناداری بین مردم مناطق مختلف شهر رشت از حیث توسعه اجتماعی وجود دارد که نمایانگر تأیید فرضیه های فرعی پژوهش است.
پروژه سدسازی ترکیه؛ تهدیدات امنیتی برای غرب آسیا و جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
روابط خارجی سال دوازدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۱
103 - 129
حوزه های تخصصی:
ترکیه با آگاهی نسبت به تحولات آتی منابع آب و درگیری های سیاسی احتمالی بر سر آن، از سال 1970 اقدام به اجرای پروژه عظیم سدسازی کرده است که بر اساس برآوردها، پنجمین طرح بزرگ سدسازی جهان به شمار می آید. اجرای این پروژه تأثیراتی سوء بر اکوسیستم کشورهای همسایه ترکیه از جمله جمهوری اسلامی ایران، عراق و سوریه دارد و بدون درنظر گرفتن حقوق آبی دیگر کشورها و کنوانسیون های بین المللی انجام شده است. به همین دلیل مقاله حاضر، در پی پاسخ گویی به این پرسش است که «پروژه سدسازی ترکیه موسوم به «گاپ» می تواند چه تهدیداتی برای منطقه و جمهوری اسلامی ایران داشته باشد؟». فرضیه مقاله متأثر از چهارچوب نظری مکتب «کپنهاک» حاکی از آن است که تداوم این وضعیت، جمهوری اسلامی ایران و منطقه غرب آسیا را با تهدیدات زیست محیطی مواجه خواهد کرد که بر اساس تعاریف جدید امنیت و تهدید، به معضلات سیاسی و امنیتی ختم خواهد شد. در پژوهش حاضر با بررسی ابعاد پروژه گاپ و پیامدهای آن بر کشورهای ایران، عراق و سوریه، پیشنهاد شده است با استناد به کنوانسیون های بین المللی در زمینه آبراهه های بین المللی و همچنین با هماهنگ کردن اقدامات حقوقی و سیاسی منطقه ای علیه این پروژه، این وضعیت بحرانی مدیریت شود. روش این پژوهش، توصیفی _ تبیینی و مبتنی بر منابع کتابخانه ای است.