فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲٬۸۴۱ تا ۱۲٬۸۶۰ مورد از کل ۷۳٬۹۱۴ مورد.
۱۲۸۴۱.

بازشناسی ساختارمند دانش و ارائه الگویی برای تولید و ترسیم آن در علوم اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: نقشه پردازی علوم ساختار دانش نقشه ذهنیِ علم علم شناسی اصطلاح شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۸۴ تعداد دانلود : ۳۶۳
یکی از مباحث کاربردی در علم شناسی، ساختارشناسی علم است. بحث هایی مانند: اجزاء العلوم، احصاء العلوم، تقاسیم العلوم، رئوس ثمانیه، طبقات علوم و... نشان آن است که این موضوع نزد اندیشوران مسلمان نیز اهمیت فراوانی داشته است و در سده های اخیر، به تدریج رویکردهای ساختارشناسانه در حوزه علم شناسی، رواج و توسعه بیشتری یافته است. ساختار شناسی دانش از زاویه اجزای متن و عناصر درونی علم، با توجه به نقشه ذهنی ای که به دست می دهد، برای فهم، یادگیری، بررسی و پالایش، دسته بندیِ گزاره ها و ایده ها، روش شناسی و مطالعه نظام مند و تولید علم به کار می آید و چون زیرشاخه های دانش را به شکلی ساخت یافته تجسم می بخشد، به روش شناسی نظام آموزش و طرح درس و طراحی پژوهش ها و پروژه های علمی-کاربردی کمک می کند. این نوشتار می کوشد از زاویه نظام بخشی به اجزا و عناصر درونی علم، نگرش ساختارمند به دانش را بازشناسد و الگویی برای تولید و ترسیم آن در بستر علوم اسلامی ارائه دهد.
۱۲۸۴۲.

نقش تربیتی محبت از نگاه ملا احمد نراقی و هانریش پستالوزی

کلید واژه ها: تعلیم و تربیت روش تربیتی محبت ملااحمد نراقی پستالوزی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۵۵ تعداد دانلود : ۱۲۴۸
پژوهش حاضر به منظور بررسی آموزه های تربیتی دو متفکر بزرگ آموزش و پرورش، ملا احمد نراقی و هانریش پستالوزی، در زمینه ی نقش تربیتی محبت از نگاه این دو دانشمند به روش تحلیل محتوا یا توصیفی صورت گرفته است. اطلاعات لازم برای انجام این پژوهش به شیوه ی سنادی، و با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی جمع آوری شده است. از مجموعه آثار دو متفکر و دانشمند مورد بحث آثار آنان در رابطه با نوع آموزش و نقش معلم به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفته شده است. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق ویژگی های مشترک و تشابهات بنیادی در مورد نقش محبت در دیدگاه های این دانشمندان بسیار بارزتر از تفاوت نظر در عقاید ایشان می باشد. همچنین بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش ویژگی های متفاوتی همچون دید و نظر هر یکاز این دو به نقش معلم و محبت در آموزش و نوع و روش آموزش استخراج شده است. به تعبیر نراقی سعادت حقیقی این است که انسان از نظر اخلاق فاضله و ملکات راسخ و اعمال و رفتارش به مقامی از معنویت وکمال برسد که هیچ عاملی نتواند ظاهر یا باطنش را تغییر دهد. پستالوزی تعلیم و تربیت را رشدی طبیعی، فزاینده و هماهنگ دانسته که شامل تمامی توانایی ها و استعدادهای کودک می باشد، به نظر وی جسم، ذهن و عاطفه باید به طور توامان پرورش یابند. از نظر وی حواس، مخزن دانش ما هستند. این عقیده وی باعث شد که اشیای واقعی در درس گنجانده شوند. خانواده به عنوان نخستین محیط اجتماعی نقش موثری در شکل گیری محبت دارد, معلم و مدرسه هم نیز نقش موثری در شکل گیری محبت در کودکان, نوجوانان و جوانان ایفا می کند. تاثیر شخصیت معلم بر روی دانش آموزان قابل انکار نیست. او می تواند با اعمال, رفتار,سخنان و برخورد خود با محبت شخصیتی نیک را در دانش آموزان متجلی کند.
۱۲۸۴۳.

بررسی دلالت آیات مربوط به شاهدان امت ها بر عصمت همه جانبه انبیا علیهم السلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عصمت انبیا امام شاهدان امت ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۱ تعداد دانلود : ۳۹۹
برخی از متکلمان برای اثبات عصمت همه جانبه انبیا علیهم السلام به دلیل مستفاد از آیات مربوط به شاهدان امت ها تمسک جسته اند؛ بدین صورت که همه انبیا، در قیامت شاهدان به حق هستند و بدین روی، برای شهادت مطابق با واقع، باید به دور از خطا و سهو و نسیان باشند. مسئله ای که مطرح است این است که آیا دلالت این استدلال بر مقصود خود، تام است یا خیر؟ ملاحظه ای که بر آن وجود دارد این است که آیات ذی ربط فقط بیانگر این است که در هر امتی یک شاهد وجود دارد. پس ممکن است در یک زمان، چند نبی همزمان حضور داشته و فقط یک تن از آنها شاهد اعمال امت باشد. نگارنده بر این باور است که این شاهد، همان امام امت است. بدین روی، او از خطا و سهو و نسیان در امور مربوط به مشاهده اعمال بندگان مصون است. این مقاله درصدد است با استفاده از روش «تحلیل و توصیف»، دیدگاه عموم مفسران فریقین را مبنی بر اینکه شهدا همان انبیا هستند، رد، و اثبات کند که شاهد هر امتی، امام آن امت است.
۱۲۸۴۴.

نقد براهین اصالت وجود در اندیشه میرزا جواد تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اصالت اعتباریت وجود ماهیت برهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۷۸ تعداد دانلود : ۲۷۷
میرزا جواد تهرانی از بزرگترین منتقدان نظریه اصالت وجود در دوره معاصر به شمار می رود. او در مجموع، یازده برهان اصالت وجود را نقد کرده است. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی در پی ارزیابی دیدگاه انتقادی او در مواجهه با این براهین است. بررسی ها نشان می دهد که میرزا جواد در نقد براهین اصالت وجود دو رویکرد عمده به کار گرفته است: نخست، ابطال ادله اصالت وجود از طریق اثبات به کارگیری دور و مصادره به مطلوب در آنها. پس از ارزیابی ها معلوم می شود که این رویکرد در هشت برهان موثر واقع شده است. دوم، ابطال ادله اصالت وجود از راه تلقی ماهیت من حیث هی به عنوان مفهوم ماهیت. به همین جهت، در سه برهان مرتکب اشتباه شده است. بنابراین، برخلاف دیدگاه رایج، بسیاری از ادله ای که برای اثبات اصالت وجود اقامه شده اند، برهان به معنای واقعی آن نیستند.
۱۲۸۴۵.

بازخوانی معنای تبیین قرآن در آیه 44 سوره نحل و پاسخ به برخی اشکالها پیرامون آن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تبیین قرآن آیه 44 سوره نحل سید مرتضی ابن جزّی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۴۳۱ تعداد دانلود : ۷۵۲
آیه 44 سوره نحل وظیفه پیامبر خاتم6 را تبیین قرآن می داند که بیشتر مفسران معنای آن را توضیح معانی قرآن می دانند. در این میان برخی از نویسندگان معنای آن را محدود به آشکار کردن لفظ قرآن میان مردم پنداشته اند. اینان به آیه 187 سوره آل عمران استناد کرده و معنای آن را آشکار کردن آیات دانسته و آیه سوره نحل را مانند آن می دانند. در این جهت به سخن شماری از دانشمندان شیعه و سنی قرنهای گذشته مانند سید مرتضی، ابن جزّی و فخر رازی نیز استناد کرده اند. در این گفتار، ادله این مدّعا بررسی و نقد شده و ضعف آنها روشن می شود.
۱۲۸۴۶.

اختلاط مردان و زنان در عصر جاهلیت و صدر اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اختلاط مردان و زنان - رویکرد جاهلی اختلاط مردان و زنان - رویکرد اسلامی اشعار دوره جاهلی - تحلیل محتوا قرآن و حدیث - دیدگاه در مورد اختلاط مردان و زنان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۱ تعداد دانلود : ۵۱۴
مسأله اختلاط بین مردان و زنان از جمله مسائل مورد بحث در جامعه کنونی است که با رشد روزافزون حضور زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، بر اهمیت آن افزوده شده است. اینکه عرصه های مجاز اختلاط از نظر شرع مقدس چه عرصه هایی است و چه ضوابطی برآن حاکم است، توجه پژوهشگران دینی را به خود جلب نموده است. در این مقاله با بررسی منابع معتبر و کهن به ویژه اشعار شاعران عصر جاهلی، ابتدا وضعیت اختلاط در عصر جاهلیت مشخص شده و سپس با بررسی آیات قرآن کریم، احادیث نبوی (در منابع معتبر فریقین) و کتب تاریخی، موضوع مذکور در دوران رسول خدا6 و تغییرات انجام گرفته این دوره نسبت به عصر جاهلیت مشخص گردیده است. نتیجه این بررسی حکایت از این دارد که وضعیت اختلاط چه از نظر عرصه و چه از نظر ضوابط حاکم بر آن دچار تغییرات فراوانی گردیده است.
۱۲۸۴۷.

بازپژوهی فقهی - اصولی اثبات نقض بالفعل در نظریه نقض فرضی قرارداد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حق تعلیق نقض فرضی تعهدات قراردادی موعد قرارداد مقدمه وجودیه عقلیه مقدمه تبعیه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۷ تعداد دانلود : ۴۶۶
در حقوق قراردادهای بین المللی، ضمانت اجرای حقّ تعلیق قرارداد به دلیل نقض فرضی، با مبانی متعدّد، مورد قبول واقع شده است. به موجب این حق، متعهّدٌله که قبل از موعد اجرای تعهّد به طور معقول و متعارف به این نتیجه رسیده که متعهّد در موعد مقرّر به هر دلیل به تعهّد قراردادی خویش عمل نخواهد کرد، با توجّه به معیار جهات نوعی و نیز مدّ نظر قراردادن تمام اوضاع و احوال حاکم بر قضیه، اختیار تعلیق اجرای تعهّد خود را دارد. در این پژوهش با رویکرد تطبیقی در کنوانسیون وین، امکان سنجی فقهی _ اصولی آن در حقوق اسلام مورد بررسی قرار می گیرد و ضمن ارائه مبانی پیشنهادی، با تمسّک به قاعده مقدّمه وجودیه و قواعد و مسائل برخاسته از آن، همچون؛ مقدّمات عقلیّه، تبعیّه، و مفوّته، هم می توان اصل موضوع مورد بحث را (اعمال حق تعلیق در نقض فرضی) و هم نقض بالفعل مورد مناقشه را اثبات کرد، تا پایگاه این ضمانت اجرا در قانون مدنی ایران تثبیت و تقویت شود.
۱۲۸۴۸.

معیارهای اخلاقی دروازه بانی انتشار خبر از دیدگاه اسلام(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اخلاق رسانه اخلاق خبر دروازه بانی اخبار معیار های اخلاقی رسانه خبر در اسلام انتشار اخبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۰۴ تعداد دانلود : ۳۶۶
آنچه تحت عنوان خبر از رسانه ها منتشر می شود در اصل حاصل انتخاب ها و تصمیم گیری های صاحبان رسانه است. این گزینش یا همان دروازه بانی در فرایند تبدیل رویداد به خبر اتفاق می افتد و این دبیران و سردبیران رسانه ها هستند که تصمیم می گیرند خبر پنهان بماند و یا منتشر شود و نحوه انتشار چگونه باشد. در این مقاله سعی شده بعضی از اصول و معیارهای اخلاقی این گزینش و انتخاب از متون دینی (قرآن و حدیث) مصداق یابی و تدوین شود تا با رعایت آن توسط متصدیان، اخبار بر طبق موازین صحیح اخلاقی باشد. در این نوشته سعی شده مشخصا به این سؤال پاسخ داده شود که چه کسی و با چه ویژگی های اخلاقی می تواند عهده دار مسئولیت دروازه بانی و تصمیم در مورد انتشار یا عدم انتشار خبر در رسانه های اسلامی باشد و بعد از تصدی چه اصول اخلاقی را باید رعایت کند؟
۱۲۸۴۹.

بررسی دیدگاه تفسیری فریقین در مصداق شناسی «حق معلوم» در آیه 24 معارج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: آیه 24 معارج حق معلوم زکات واجب

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۳ تعداد دانلود : ۲۰۵
در باره «حق معلوم» در آیه 24 معارج دیدگاه های مختلفی وجود دارد. برخی با استناد به نظر مشهور و با استشهاد به روایات، آن را غیر از زکات و برخی دیگر با مدنی شمردن این سوره و با استناد به ادله ای، آن را زکات دانسته اند. با توجه به تفاوت دیدگاه ها در مکی یا مدنی بودن این آیه، در باره زکات، سه دیدگاه: واجب، غیرواجب و تفصیلی؛ اعم از واجب و غیرواجب وجود دارد. دستاورد این پژوهش، پس از بررسی دیدگاه های مربوطه، آن است که مفسران بین معنای اصطلاحی و لغوی زکات، خلط کرده اند. در این میان دو دیدگاه زکات واجب و اعم از واجب و غیرواجب نادرست به نظر می رسد. آیه در صدد بیان این نکته است که پرداخت های مالی؛ اعم از إعطا، انفاق، صدقه، خمس و زکات، برای پالایش انسان از رذایل اخلاقی است.
۱۲۸۵۰.

تجلی اسطوره ققنوس وتطور معنوی آن در شعر محمود درویش(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محمود درویش شعر معاصر عرب ادبیات پایداری رمز و نماد ققنوس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۱۵ تعداد دانلود : ۴۲۲
اسطوره ققنوس در شعر محمود درویش با آرمان ملّت مظلوم فلسطین و مبارزه برای رهایی از یوغ اشغالگران صهیونیست، شوق بازپس گیری اراضی اشغال شده علیرغم جنگ و کشتار و جنایات فراوان، و نیز تحوّلات شعری اش گره خورده است. او ققنوس را به عنوان نماد مقاومت و ایستادگی، و سر برآوردن از خاکستر مرگ بازخوانی کرده است. ققنوس در شعر محمود درویش از اولین دیوانی که بدان اشاره کرده است یعنی «أحبّک أو لا أحبّک» تا «کزهر اللوز أو أبعد» که آخرین دیوان اوست دستخوش تغییراتی گشته است، که در مقاله حاضر به تحلیل و بررسی ابعاد آن پرداخته ایم. مهم ترین نتیجه پژوهش در سه مسأله تجلّی یافته است: اول اینکه، اسطوره ققنوس در شعر محمود درویش به دنبال این است که بگوید که مردم فلسطین و نیز آرمان او هیچوقت نخواهد مرد، بلکه هر زمان از خون شهدایش جوانان غیوری پرورش یافته و راه آنان را ادامه خواهند داد. دوم اینکه، ققنوس در شعر درویش برخی موارد با سخن از زن و مرد همراه است که نماد زایش هستند. سوّم اینکه ققنوس در مراحل پایانی حیات درویش نماد جدال او با مرگ و رستاخیز دوباره است. روش تحقیق در مقاله حاضر تحلیل و توصیف است، و سعی کرده ایم به نقد و تحلیل اسطوره ققنوس و تحوّلات معنایی آن در شعر این شاعر بزرگ بپردازیم.
۱۲۸۵۱.

اصول «ارتباطات میان فردی» بر اساس دیدگاه علامه حلی و استخراج دلالت های تربیتی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ارتباطات میان فردی علامه حلی اسلام تربیت اجتماعی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳۸ تعداد دانلود : ۳۴۸
کسب مهارت های ارتباطی میان فردی موثر، به گونه ای که هم رشد و سعادت فردی و هم اهداف والای اجتماعی را تامین کند، نیازمند وجود الگوهای کارآمد بومی است؛ و آثار بزرگان دینی می تواند منبع مفیدی برای استخراج و پردازش چنین الگوهایی باشد. هدف از این تحقیق، دستیابی به اصول ارتباطات میان فردی بر اساس وصیتنامه علامه حلی و استخراج دلالت های تربیتی مبتنی بر آن (به ویژه برای نوجوانان) می باشد. این تحقیق با رویکرد کیفی انجام گرفته است؛ اطلاعات به شیوه اسنادی گردآوری شده، و روش انجام پژوهش، توصیفی-تحلیلی- استنتاجی است. جامعه تحقیق عبارت است از آثارتربیتی علامه حلی و پژوهش هایی که پیرامون دیدگاه علامه حلی صورت گرفته است؛ نمونه گیری هدفمند بر اساس اهداف پژوهش صورت گرفته است. داده های حاصله همزمان با جمع آوری اطلاعات به صورت مستمر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافته ها، اصول ارتباطات میان فردی در سه لایه ارتباطی، به تفکیک بدین ترتیب به دست آمد: الف) اصول ارتباطات عمومی در جامعه(خوش خلقی، صبوری و بزرگواری، اجتناب از ظلم و آسیب رسانی، محافظت از خویش در برابر روابط آسیب رسان)؛ ب) اصول ارتباط با برادران دینی ( رفتار یاریگرانه، تبادل فکری و علمی)؛ ج) اصول ارتباط با علما و فضلا( نگرش احترام آمیز، مجالست و موانست با عالمان و فضلا، علم آموزی). هم چنین، هفت اصل تربیتی برای پرورش ارتباطات میان فردی پیشنهاد گردید: خدامحوری، عقل گرایی، خودارزش بخشی، مردم داری، انتخاب گری، شبکه سازی رشدگرایانه، و همیاری رفاقتی. تناسب اصول و توصیه های ارتباطی فوق با رویکرد اسلامی و نیز چندلایه ای و اختصاصی بودن اصول ارتباطی را می توان از جمله نقاط قوت دیدگاه علامه حلی دانست.
۱۲۸۵۲.

ملاک ابزاری بودن یک دانش با نگاه به علم منطق(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: طبقه بندی علوم علم آلی علم اصالی منطق ابزاری بودن منطق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۰۱
در یک دسته بندی، علوم به آلی و اصالی تقسیم می شوند. علومی مانند منطق، اصول فقه و جبر به مثابه علوم آلی و سایر علوم مانند فلسفه، فقه و حساب، به مثابه علوم اصالی مطرح می شوند. آلی و اصالی بودن دو اصطلاح اند که البته تعریف دقیقی از آن ها ارائه نشده است. برای فهم ملاک این دو علم، باید به فهم متعارف علم شناسان از این دو اصطلاح تکیه کرد. علوم مختلف با هم رابطه تعاون دارند و در حل بسیاری از مسائل علوم، از مسائل علوم دیگر استفاده می شود، با این حال نمی توان استفاده از یک علم در علم دیگر را ملاک آلی بودن دانست. همچنین اغراض شخصی تولیدگران و مطالعه کنندگان یک علم نمی تواند ملاک صحیحی برای این تقسیم بندی باشد. در این مقاله با رد شخصی و نسبی بودن، ملاک عامی برای آلی بودن یک علم ارائه شده است. فایده اصلی یک علم که عُقلا، به دلیل وجودِ آن فایده اصلی، بودن این علم را در مجموعه معارف بشری، عاقلانه می دانند، می تواند معیاری برای این دسته بندی باشد. در این مقاله دانش منطق به عنوان یک علم آلی محور بحث قرار گرفته است هرچند ملاک ارائه شده اختصاصی به منطق ندارد.
۱۲۸۵۳.

همگرایی عقل و سیاست در حکمت متعالیه جوادی آملی بر اساس نظریه هرمنوتیک اندیشه شناسانه اسکینر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عقلانیت حکمت متعالیه سیاست هرمنوتیک معرفت شناسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۱ تعداد دانلود : ۲۲۰
این پژوهش با اعتقاد به ضرورت بومی سازی علوم سیاسی و با هدف غنای نظری این الگوی بومی و بر مبنای هرمنوتیک اندیشه شناسانه اسکینر رابطه عقل و سیاست در منظومه معرفتی جوادی آملی را می کاود و با فرض استواربودن سیاست در نظر وی بر بنیادهای عقلانی و فروریختن آن در صورت قطع ارتباط با عقل، این موضوع را تبیین می کند. در نظر جوادی آملی، عقل مفتاح و مصباح تمام مراتب سیاست است و گستره وسیعی از سیاست را در بر می گیرد. تمامی پرسش های اساسی سیاست، از جمله مشروعیت حکومت، کیستی حاکم، غایت حکومت و سیاست، وظایف حکومت، آرمان شهر ترسیم شده، ویژگی های کارگزاران سیاسی، پیوند دین و سیاست، تشخیص مصالح جامعه و نحوه مدیریت سیاسی، در اکثر وجوهش با عقل همگرا است و در صورتی که عقل گوشه نشین عرصه سیاست شود سیاست نیز کارایی اش را ازدست خواهد داد.
۱۲۸۵۴.

بررسی تطبیقی تفاسیر "صحفا مطهره" در آیه دوم سوره بینه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن سوره بیّنه تفسیر ظاهری و باطنی صحف مطهره لوح محفوظ

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶۷ تعداد دانلود : ۳۸۴
مفسران فریقین در برداشت مراد حقیقی از ترکیب «صُحُفاً مُطَهَّرهَ» در آیه دوم سوره بینه اختلافاتی دارند. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام پذیرفته، با بررسی تفسیرهای مختلف درباره مقصود خداوند از این عبارت با نُه نوع نگاه مواجه می شویم که ذیل سه رویکرد کلی قابل دسته بندی هستند. گروه اول مفسرانی هستند که تنها به توضیح مفردات اکتفاء کرده و از کنار تفسیر دقیق آیه گذشته اند. گروه دوم مفسرانی هستند که رویکرد ظاهری دارند و صحف را به کل قرآن، اجزاء قرآن یا کتب آسمانی پیشین تفسیر نموده اند. گروه سوم رویکرد باطنی دارند و منظور خداوند از صحف را به مواردی همچون لوح محفوظ، قلب پیامبر(ص)، نفوس آسمانی و یا اهل بیت(ع) برگردانده اند. لازم به ذکر است که برخی از این نُه دیدگاه با برخی دیگر قابل جمع هستند. بطور نمونه تفاسیر لغوی مقدمه ای برای دیگر تفاسیر محسوب می شوند و تفاسیر مختلف باطنی تا حدودی قابلیت بازگشت به هم را دارند. در مجموع می توان گفت تفاسیر باطنی با سیاق آیات و همچنین روایات وارده در این باب هماهنگ تر بوده و نسبت به برداشت گروه دوم معنا و مصداق مناسب تری برای عبارت «صحف مطهره» آیه 2 سوره بیّنه ذکر نموده اند.
۱۲۸۵۵.

بررسی و نقد قیاس غایب بر شاهد در اثبات نظریه زیادت صفات بر ذات الهی(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: صفات الهی رابطه ذات و صفات اشاعره نظریه زیادت قیاس غایب بر شاهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۹ تعداد دانلود : ۳۹۳
یکی از مسائل چالشی در مباحث خداشناسی، مبحث وجودشناسیِ صفات الهی است. در بحث وجودشناسی صفات الهی از کیفیت رابطه ذات الهی با صفات سخن گفته می شود. اشاعره در این بحث، به زیادت صفات بر ذات الهی قائل اند. یکی از ادله مهم اشاعره در این زمینه، قیاس غایب بر شاهد است. در این قیاس، حکم صفات در شاهد، یعنی انسان، به غایب، یعنی خدای متعال نسبت داده می شود. این قیاس با وجود اینکه نوعی قیاس فقهی یا تمثیل است، ولی چون جهت مشابهت یا جامع در آن، علت تامه برای ثبوت حکم در اصل می باشد، دارای اعتبار است. در مقابل، مخالفان اشاعره نقدهایی بر این قیاس وارد کرده اند که البته بیشتر آنها وارد نیستند. ما در این نوشتار با روشی تحلیلی به تقریر این قیاس پرداخته و نقدهای وارد بر آن را بررسی کرده ایم. نتیجه اینکه کارکرد این قیاس، تنها در اثبات وجود مبدأ اوصاف الهی است و توانایی تبیین کیفیت رابطه این مبادی با ذات الهی را ندارد، و ازهمین رو اگر برای اثبات نظریه زیادت به کار رود، اعم از مدعا خواهد بود.
۱۲۸۵۶.

قلمرو و جایگاه تاریخ شفاهی در تاریخ نگاری

کلید واژه ها: تاریخ شفاهی تاریخ نگاری شفاهی خ‍اطرات مصاحبه شونده پژوهشگر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۷۱ تعداد دانلود : ۳۱۵
هر تاریخ شفاهی نتیجه تولید انبوه اطلاعات تاریخی توسط انسان هایی است که بدون واسطه در متن حوادث شرکت داشته اند و یکی از شیوه های پژوهش در حوزه تاریخ است. این شیوه پژوهش به دلیل دستیابی به منابع و وقایع و رویدادهای تاریخی از اهمیت زیادی برخوردار است. جهت گسترش وسط تاریخ شفاهی باید به این سؤالات پاسخ داد. جایگاه تاریخ شفاهی در عرصه تحقیقات تاریخی چگونه است ؟ اعتبار مستندات روایات شفاهی ازنظر علمی تا چه حد است ؟ کارکردهای تاریخ شفاهی چیست ؟ جایگاه تاریخ شفاهی در عرصه تاریخ نگاری کجاست؟ در این مقاله تلاش می شود که تعریفی از تاریخ شفاهی ارائه گردیده و کارکردهای تاریخ شفاهی و اعتبار مستندات آن و جایگاه تاریخ شفاهی در عرصه تاریخ نگاری تا حدودی مشخص گردد.
۱۲۸۵۷.

مستندات قرآنی محتوای دعای ندبه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دعای ندبه روز جمعه منابع مربوط به دعای نوبه توثیق دعاء الندبه (کتاب) آیات مرتبط با دعای ندبه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۹ تعداد دانلود : ۵۹۷
این مقاله به توضیحات کلی در باره آیین های عبادی روز جمعه به ویژه دعای ندبه پرداخته، ده ها کتاب و مقاله و پایان نامه در باره دعای ندبه شناسانده، و 104 آیه را که با محتوای دعای ندبه ارتباط دارند، بر اساس کتاب توثیق دعاء الندبه فهرست کرده است.
۱۲۸۵۸.

نسبت سنجی اهداف قرآن و اهداف علوم انسانی با رویکرد نقد تباین هدفی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن اهداف علوم انسانی بشری علوم انسانی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۶ تعداد دانلود : ۲۲۳
به شهادت آیات فراوان قرآن، هدف دین اسلام و قضایای محتوایی آن، منحصر به قضایای توصیفی و ارزشی در بُعد فردی و اخروی انسان ها نیست، و قلمرو آن همه آنچه در سعادت یا شقاوت انسان تاثیری دارد را فرامی گیرد؛ چنین گستره ای، ضرورت طراحی علوم انسانی وحیانی برای اصلاح روابط انسانی جهت نیل به سعادت و دنیوی و اخروی را اثبات می کند؛ علومی که شامل نظریه های نظام مندی در عرصه توصیفات کنش انسان ها و الزامات ارزشی این توصیفات است، از سوی دیگر علوم انسانی بشری مدعی بیان همه گزاره های مورد نیاز در عرصه روابط انسانی به منظور حیات دنیوی بهتر است در نتیجه علومی همانند اقتصاد، حقوق، سیاست و ...، با علوم وحیانی تداخل هدفی خواهند داشت، اما افرادی و مکاتبی برآنند که غایت قُصوای دین، معنویت بخشی و سعادت اخروی است؛ که بالطبع و غیر مستقیم اهداف گزاره های قرآنی را نیز محدود به همین هدف می کنند؛ در نتیجه قلمرو علوم انسانی و آموزه های وحیانی دو وادی مستقل از یکدیگرند، این سخن برخاسته از عدم درک صحیح اهداف قرآن و طبقه بندی آنها و در نتیجه نسبت سنجی ناروا میان هدف وحی با هدف علوم انسانی است، به همین جهت تل در پژوهش حاضر با روش تحلیلی و کتابخانه ای نقد این دیدگاه پرداخته شود، ابتدا اندکی به سخنان منحصر کنندگان هدف وحی در امور فردی اشاره می شود و سپس اهداف علوم انسانی بررسی می گردد و سپس با ذکر اهداف آموزه های قرآن، تباین هدفی علوم انسانی با آموزه های وحیانی بررسی و نقد می شود.
۱۲۸۵۹.

مدل سازی و تحلیل ارتباطات انسانی و وحیانی از منظر مهندسی مخابرات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتباطات وحیانی ارتباطات انسانی سیستم های مخابراتی دعا توسل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۶ تعداد دانلود : ۳۸۳
مسأله پژوهش حاضر معطوف به بررسی و معادل سازی انواع مختلف ارتباطات انسان ی شامل ارتباطات انسان با انسان و انسان با خداوند متعال از منظر نظریه مخابرات با روش توصیفی تحلیلی می باشد. لذا در ابتدا معروف ترین مدل های ارتباطاتی در مخابرات بهمراه مدل سیگنال آن ها معرفی شده است و راهکارهای مهندسی مخابرات برای غلبه بر عوامل محدودیت آفرین تبیین گردیده است. سپس انواع مختلف ارتباطات انسانی بر مبنای این مدل ها با رویکردهای تمثیلی و اکتشافی معادل سازی و ارزیابی شده است و راهکارهایی برای بهبود کیفیت آن ها ارائه می شود. یافته های تحقیق نشان می دهد که اولا بسیاری از مدل های مخابراتی و راهکارهای بهبود ارتباط در مخابرات ریشه های دینی دارند و ثانیا مشخص می کند که اعمال و مناسک مذهبی همچون ارجح بودن انجام فرائضی نظیر نماز و دعا به صورت جماعت و یا استمداد از انسان های کامل در قالب توسل ریشه های علمی دقیقی دارد و کارآیی آن ها در علوم تجربی اثبات شده است.
۱۲۸۶۰.

گونه شناسی و سنجش اتقان براهین معاد(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: معاد براهین معاد امکان معاد معقولیت معاد اثبات معاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۹۳ تعداد دانلود : ۲۹۴
حیات پس از مرگ از مهم ترین آموزه های دینی است. اندیشمندانِ مکاتب مختلف در درازنای تاریخ براهین متعددی را با روش ها و اهداف متفاوت در راستای توجیه یا اثبات این آموزه اقامه کرده اند. به رغم تعدد این برهان ها می توان در یک تقسیم منطقی، این براهین را به چهار گونه ی کلیِ براهینِ امکانی، براهین تجربی، براهینِ معقولیت، و براهین ایجابی دسته بندی نمود. هر یک از گونه های مذکور، با روشی متفاوت، هدف یا اهدافی خاص را پی می گیرد و در صدد دست یابی به غایتی متفاوت با سایر گونه هاست. نا آگاهی از هدف این براهین،گاهی سبب بروز انتقاداتی شده که سنجش آن انتقادات در پرتوی هدفِ اصلی برهان ها ضروری است. هم چنین پاره ای از براهین ارائه شده، به رغم نگاه مشهور، توانِ اثبات مدعای خود را ندارند و از همین جهت فاقد ارزش علمی هستند. مهم ترین دستاورد متن حاضر افزون بر گونه شناسی مشهورترین براهین معاد، سنجش کارآمدی هریک از آن براهین است.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان