فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۵٬۴۲۱ تا ۱۵٬۴۴۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
۱۵۴۲۱.

فلسفه ی اخلاق کانت از دید هگل(مقاله ترویجی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: آگاهی زندگی اخلاقی قانون اخلاقی وظیفه ی محض

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۱۱۹۶
هگل مدّعی است که نظریّهی اخلاقی کانت، انتزاعی و بدون محتواست؛ علاوه براین، اصول اخلاقی کانت، اخلاقی را عرضه میدارند که به­واسطهی تناقضات ذاتی که دارد، محال و غیرممکن است. در عوض، هگل پیشنهاد می­کند که «زندگی اخلاقی» راه حل عیوبی است که در نظریّه­ی اخلاقی کانت مطرح است. هدف این مقاله بررسی و تعیین اعتبار انتقاد هگل است؛ و تا حدی آنچه می­توان آن را بسط نظریّهی اخلاقی کانت نامید. برای هگل، اخلاق انتقال ضروری از تجلّی آزادی فردی به مفهوم حق است.
۱۵۴۲۲.

فلسفه پوشش در فرهنگ اسلام و غرب و علل بدحجابی

۱۵۴۲۳.

مصداق شناسی آیه دابه الارض باتوجه به روایات فریقین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: امیرالمؤمنین حضرت علی (ع) تفسیر تطبیقی آخرالزمان رجعت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۶۴۴
به دلالت آیه 82 سوره نمل، یکی از وقایعی که در آخرالزمان روی خواهد داد، اخراج «دابه» از زمین خواهد بود. بنای قرآن در بیان خصوصیات دابه، اجمال بوده است، لذا با استفاده از آیات قرآن نمی توان مصداق دابه را تشخیص داد. به همین دلیل، تنها منبعی که می تواند مصداق دابه را روشن کند، روایات حضرات معصومینk است. روایات شیعه و اهل سنت در این زمینه تفاوت زیادی دارند. عموم روایات شیعه، امیرالمؤمنینR را مصداق دابه معرفی کرده اند و عموم مفسران شیعه نیز با قبول این روایات، تطبیق دابه بر حضرت ایشان را قبول کرده اند، درحالی که در اکثر روایات اهل سنت، دابه یک موجود عجیب و غریب و خارق العاده و با خصوصیات غیرقابل باور معرفی شده است. باتوجه به تواتر معنوی روایات شیعه و قراین دال بر صحت این روایات، تردیدی در تطبیق دابه بر امیرالمؤمنینR وجود ندارد و برخلاف تصور معدودی از معاصران در اهانت بودن چنین تطبیقی، این آیه در صدد بیان یکی از فضایل امیرالمؤمنینR است.
۱۵۴۲۴.

بررسی نقش عباس بن عبدالمطلب در حوادث عصر نبوی صلی الله علیه و آله(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام مکه پیامبر اکرم (ص) عباس بن عبدالمطلب غزوات پیامبر (ص)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۵ تعداد دانلود : ۶۴۶
این نوشتار در پی آن است تا به بررسی یکی از شخصیت های مؤثر در تحولات تاریخ صدر اسلام یعنی عباس بن عبدالمطلب بپردازد. او از ثروتمندان قریش به شمار میرفت و دو منصب مهم رفادت و سقایت خانه کعبه را عهده دار بود. وی در پیمان عقبه دوم، و محاصره سه ساله شعب ابیطالب همراه با سایر بنیهاشم بود و در برخی از جنگ های دوران پیامبر صلیالله علیه و آله حضور داشت. عباس در جنگ حنین حضور چشمگیری داشته و بعد از رحلت پیامبر صلیالله علیه و آله در حالی که بیشتر صحابه در پی انتخاب جانشین پیامبر صلیالله علیه و آله بودند، در مراسم تکفین و تدفین ایشان، حضرت علی علیه السلامرا یاری نمود. هرچند در برخی موارد ما شاهد اعتراض یا سکوت او نیز هستیم. در این نوشتار برآنیم با استفاده از روش تحلیل محتوا در منابع معتبر اولیه و بررسی منابع پژوهشی به نقش و جایگاه عباس در حوادث عصر نبوی بپردازیم.
۱۵۴۲۶.

‌معرفت‌شناسی‌ عرفا(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۵
مباحث‌ معرفت‌شناختی‌ عرفا (اگر چه‌ نه‌ با همین‌ عنوان) در متون‌ عرفانی‌ مطرح‌ شده‌اند. در این‌ سلسله‌ مقالات، این‌ مسائل‌ استخراج‌ و طبقه‌بندی‌ شده‌ و البته‌ در محدودة‌ عرفان‌ اسلامی‌ معرفی‌ خواهد شد. در راستای‌ این‌ هدف، نگارنده‌ نخست‌ به‌ نقل‌ مطالبی‌ از متون‌ معتبر عرفانی‌ پرداخته‌ و سپس‌ مقاله‌ را با درج‌ اظهارات‌ عین‌القضاة‌ همدانی، عارف‌ قرن‌ ششم‌ پی‌ می‌گیرد. همچنین‌ در آغاز، مختصری‌ درباره‌ شیوه‌ بحث‌ توضیح‌ داده‌ شده‌ و تا اندازه‌ای‌ به‌ حدود و امکانات‌ و مشکلات‌ کار اشاره‌ گردیده‌ است.
۱۵۴۲۷.

فلسفه معاصر: عقل چندم (کربن با سلاح دین ایرانی شالوده فکر غربی را متزلزل کرد)

۱۵۴۲۸.

بررسی و تحلیل نقش مایه های ایرانی اسلامی گچ بری های امامزاده عبدالله اراک(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نقش مایه امامزاده عبدالله گچ بری ایرانی اسلامی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۹۴۸
نقوش گچبری امامزاده عبدالله اراک، از نقش مایه های ایرانی اسلامی رایج در دوران سلجوقی و متأثر از دوره ساسانی است. این پژوهش به روش توصیفی، تحلیلی و تطبیقی و اطلاعات آن از مطالعات کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. سوال های پژوهش عبارتند از اینکه، چه میزان هنر گچ بری اسلامی وامدار دوره ساسانی بوده و تغییرات ایجاد شده بر سطوح گچ بری های اسلامی چگونه قابل تبیین است؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که بنیان نقوش تزیینی بنا، متاثر از گچ بری دوره ساسانی و محتوای نقش مایه های آن متأثر از تعالیم الهی و رخدادهای مهم اجتماعی (نهضت ترجمه و گرایش به عقل گرایی) است و بالطبع چهار تغییر (حذف نقوش انسانی و حیوانی، گرایش به نقوش گیاهی و تجریدی و گرفتن نگاه اساطیری از آنان، به کارگیری نقوش کتیبه ای و ارائه نقوش هندسی چندضلعی) در مضمون نقش مایه های گچ بری امامزاده دیده می شود.
۱۵۴۳۰.

سنت‌های نقل حدیث در بررسی تطبیقی دیدگاه های خاورشناسان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تاریخ حدیث خاورشناسان سنتهای نقل حدیث موتسکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۴
خاورشناسان همواره به سنت¬های نقل حدیث به عنوان عوامل مؤثر بر وثاقت و اعتبار تاریخی حدیث می¬نگریسته¬اند. بسیاری از ایشان می¬اندیشیند: بدلیل آرای برخی صحابه مبنی بر ممنوعیت و عدم جواز نگارش حدیث، نقل حدیث بنیادی شفاهی داشته و از این رو در معرض تغییر و تحریف قرار گرفته است. در مقابل، اندیشمندان مسلمان با مدارک و مستندات فراوان ثابت¬می¬کنند برغم برخی مخالفت¬ها، نگارش حدیث خیلی زود آغاز شده است. از سوی دیگر هارالد موتسکی، خاورشناس معاصر، با استفاده از روش¬شناسی نوین در حدیث¬پژوهی نشان می¬دهد در قرون اولیة اسلامی، سنت¬های نقل حدیث، ترکیبی (شفاهی ـ کتبی) بوده و نمونه¬هایی از کتابت حدیث در قرن اول قابل مشاهده است.
۱۵۴۳۳.

نظام بخشی به کاربردهای گوناگون عقل در نظر غزالی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: عقل معرفت قلب عقل استدلالی کاربرد وجودشناختی کاربرد روانشناختی کاربرد معرفت شناختی مرتبه انسانی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی معرفت شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام کلیات مکاتب کلامی اشاعره
تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۱۵۴۲
یکی از دشواری هایی که در کار پژوهش در آثار غزالی وجود دارد برخی ناسازگاریها است که میان سخنان او به چشم می خورند. بیانات غزالی در باب عقل و چگونگی به کارگیری این مفهوم از سوی او نیز از جمله همین موارد است. نوشتار حاضر با قراردادن کاربردهایی که غزالی برای «عقل» بدانها تصریح کرده، در قالب طرح کلی کاربردهای وجودشناختی، روانشناختی، و معرفت شناختی آن، آنها را چارچوبی منطقی می بخشد. اما فهم مراد اصلی غزالی هنگام استفاده از این مفهوم، با تتبع در آثار وی و یافتن روح کلی حاکم بر آنها میسر می شود. اینجاست که می توان به کارگیری دو معنای عقل را از سوی غزالی که یکی معنای اخص آن، یعنی عقل استدلالی است و دیگری کل مرتبه انسانی در معرفت، مورد توجه قرار داد. عقل در این معنای دوم ظهورات مختلفی را، از مرتبه استدلالی تا مرتبه نبوی معرفت در بر می گیرد. توجه به این معنا به منزله یافتن یکی از اصول بنیادین نظام معرفتی غزالی است
۱۵۴۳۴.

نگاهی نو به مولوی و ارشادی و برایند روش شناختی آن(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: روش شناسی مولوی حکم مستقلات عقلیه دنیوی ارشادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۹۶۷
این مقاله پس از تعیین جایگاه مولوی و ارشادی و این که آن ها وصف اوامر و نواهی اند و نه وصف حکم و بیان تعریف مختار و امتیاز آن از سایر تعاریف، به بحث مهم روش شناسی و سنجه های تشخیص اوامر و نواهی مولوی از ارشادی پرداخته است. مطابق تعریف های مختلف از ارشادی و مولوی، سنجه های تمایز این دو نیز مختلف می شود. مقاله حاضر در پی اثبات این است که تغییر در معنا و روش شناسی مولوی و ارشادی از شیخ انصاری به این سو وارد مباحث اصولی شده و همین تغییرات باعث نقض و ابرام های فراوان در اصل تعریف و مصادیق ارشادی و مولوی گردیده است که قبل از شیخ انصاری در فقه شیعه و اهل سنت معنای ثابتی داشته و سنجه تشخیص آن هم مشخص بوده است. به اعتقاد نویسنده همان تعریف و سنجه ماقبل شیخ بهترین تعریف و سنجه در بحث مولوی و ارشادی است و می تواند تغییرات زیادی را در محتوای بسیاری از فتواها ایجاد کند.
۱۵۴۳۷.

حق محورى تجدد و تکلیف مدارى سنت(مقاله پژوهشی حوزه)

نویسنده:

کلید واژه ها: سنت تجدد حق تکلیف انسان گرایى نظم وجود

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۳
این مقاله بر آن است تا ادله و استدلال‏هاى مطرح در اثبات حق محورى تجدد و تکلیف محورى سنت در خارج از موضع و موضوع خود را تبیین کند. در دیدگاه حق محور تجدد و تکلیف مدارى سنت این تصور خطا پیش آمده که حق و تکلیف در این مقام در حوزه حقوق به معناى مشهور و اصطلاحى آن قرار مى‏گیرد، در حالى که بحث در این مقام ماهیتى وجودشناسانه و انسان شناسانه داشته و درحوزه فلسفه و متافیزیک واقع مى‏شود. از این منظر با این که مقاله نگاهى مثبت به حق محورى تجدد و تکلیف مدارى سنت دارد، این نسبت خاص میان تجدد و سنت با حق و تکلیف را نه شأنى براى تجدد و نه منقصتى براى سنت مى‏داند.
۱۵۴۳۸.

مشروعیت جنگ های صلیبی از دیدگاه روحانیان مسیحی و مقایسه آن با ماهیت جهاد مسلمانان در برابر صلیبیها(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اسلام مسیحیت آگوستین آکویناس جهاد دفاعی جنگ های صلیبی جنگ عادلانه جنگ مقدس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۳ تعداد دانلود : ۱۳۰۶
یکی از طولانیترین جنگ هایی که تاریخ به خود دیده، جنگ های صلیبی است که نزدیک به دو قرن، بهانة قلم فرسایی مورّخان شده است. اینکه علّت این جنگ ها چه بوده و آغازگران و ادامه دهندگان این جنگ ها در مشروعیت بخشی به این خشونت ها چه توجیهی داشته اند، و اینکه جهاد مسلمانان در برابر متجاوزان مسیحی در اندیشة فقیهان معاصر این جنگ ها چه ماهیت و مبنایی داشته است، جای بحث و تأمّل دارد. فرضیة اصلی این نوشتار آن است که جنگ های صلیبی، نمونة تمام عیاری از جنگ های مقدّس بوده اند که آموزه سازی روحانیان مسیحی در باب «جنگ عادلانه» نتوانسته است ماهیت آنها را تغییر دهد؛ زیرا روایات تاریخی از این جنگ ها، اجازة انطباق آنها با آموزة جنگ عادلانه را نمیدهد. جهاد مسلمانان با صلیبیها نیز ـ چه در قالب جهاد به ظاهر ابتدایی و چه در قالب جهاد تدافعی و پیش دستانه ـ ماهیت جهاد دفاعی داشته است که فقیهان شیعه و سنّی معاصرِ این جنگ ها، آن را مشروع دانسته اند.
۱۵۴۳۹.

حقیقت ادراک حسى از دیدگاه علّامه طباطبائى(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علم حصولى علم حضورى علامه طباطبائى ادراک حسى

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق گروه های ویژه اندیشه های فلسفی در ایران معاصر
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی کلیات فلاسفه اسلامی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی فلسفه اسلامی معرفت شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۴۴ تعداد دانلود : ۷۷۴
علّامه طباطبائى در اصول فلسفه و روش رئالیسم، براى نشان دادن ارزش ادراکات و خارج نمایى مفاهیم کلى کوشیده است تا آنها را از طریق ادراک حسى مربوط به واقعیت هاى عینى نشان دهد و ازاین رو تحلیلى از ادراک حسى به دست داده است. در نظر او ادراک حسى حاصل تأثیر محسوس عینى بر اندام قوه حسى و تشکیل پدیده اى مادى در آن است. این پدیده مادى معلوم به علم حضورى است و سبب حصول صورت حسى در حاس و شکل گیرى ادراک حسى است؛ اما او در بدایة الحکمه و نهایة الحکمه تأثیر محسوس بر اندام حسى و فعل و انفعالات مادى به وجود آمده در آن را علت معدّه حضور صورت هاى حسى و خیالى نزد نفس دانسته است. صور حسى و خیالى، صورت هاى قائم به ذات اند که نفس به آنها علم حضورى دارد و با اعتبار خاصى درباره آنها و مقایسه با محسوسات خارجى که منشأ آثار خارجى اند، از آنها علم حصولى مى سازند. نظریات او در این کتاب ها با هم یکسان نیستند و تا اندازه اى ناسازگارند. با توجه به اینکه کتاب هاى بدایة الحکمه و نهایة الحکمه آثار نهایى علّامه طباطبائى هستند، نظریه نهایى او را باید نظریه اى دانست که در این کتاب ها ارائه شده است؛ یعنى ادراک حسى اعتبار خاصى است که ذهن نسبت به صورت مجرد مثالى معلوم به علم حضورى اعمال مى کند.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان