درخت حوزه‌های تخصصی

این مقاله کوشیده است به بررسی مصونیت جانی نمایندگان سیاسی از دیدگاه فقه بپردازد و نظریّات آن را درباره ی مصونیت جانی تبیین نماید. نگارنده پس از بیان مقدمه و مطرح کردن سؤال اصلی پژوهش به بحث پیشینه و تاریخچه مصونیت نمایندگان سیاسی، اهداف و ضرورت و مفهوم شناسی پرداخته است و به دنبال آن مصونیت جانی را به روش توصیفی و تحلیلی همراه با ذکر نمونه هایی از مصونیت فرستادگان سیاسی در فقه اسلامی منعکس می سازد. نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که جان نمایندگان سیاسی و بستگان آنان در کشور اسلامی با رویکرد فقهی از هرگونه تعرض مصون و در امان است. امّا نگاه فقه، ایمان محوری است و هرمقدار درجه ایمان فرستاده سیاسی بالا باشد مصونیتش نیز از اعتبار بالایی برخوردار می-گردد، «البته موارد درفقه از اصل مصونیت دیپلماتیک در زمان مأموریت در کشور اسلامی استثنا شده است که در صورت ارتکاب جرم فرستاده سیاسی با آنان برخورد و براساس احکام کیفری اسلام مجازات می شوند»

پژوهشگران اخلاقی، اخلاق را به دو قسم فردی و اجتماعی تقسیم می کنند. آیا چنین تقسیمی صحیح است و اگر آری با چه معیاری؟ از طرفی کدام بر دیگری مقدم است؟ اخلاق فردی به چه دلیل و اخلاق اجتماعی با کدام معیار؟ چند دیدگاه را می توان در این زمینه پی گرفت؛ ازجمله اینکه اخلاق فردی متعلقش خود فرد است و به دیگری سرایت نمی کند یا اخلاق فردی غایت و مطلوب و منافعش به فرد می رسد نه دیگران، نکته دیگر بحث ارزش گذاری است که اخلاق فردی را به اخلاق خودگروانه تفسیر کرده اند و اخلاق اجتماعی را به دیگرگرایی. همچنین آموزه های دینی و تأکیدی که بر برخی صفات اخلاقی دیگرگرایانه مثل اهتمام به امور دیگران، خیرخواهی و مهربانی و رحمت و شفقت به دیگران، ارزش این نوع از اخلاقیات را در مقابل اخلاق فردگرایانه مطرح نموده است، این مقاله درصدد ارزیابی معیارهای مذکور است و نشان خواهد داد براساس روح توحیدی اسلام و ارزش کمال نهایی و سعادت انسان، اخلاق اجتماعی در خدمت یک نوع «فرد گرایی تعالی محور» است که در آن انسان برای عبودیت که همان غایت خلقت انسان است و همه اعمال و توجهات اجتماعی اش توجیه خواهد شد. در این مقاله براساس آموزه های اخلاق اسلامی به ویژه آیات قرآن، پنج دلیل اصالی بودن اخلاق فردی، توجه به متعلق اوامر الهی، غایت اخلاق، موضوع اخلاق و دایره مسئولیت اخلاقی انسان برای این دیدگاه ارائه خواهد شد.

التزامات و شروط آن گاه لازم الاجرا خواهد بود که واجد شرایط صحت باشند. یکی از آن شرایط که از اصلی ترین آنهاست عدم مخالفت «شرط» با کتاب و سنت است. در روایات معتبر مانند روایت اسحاق بن عمار، شرط «محلّل حرام» و «محرّم حلال» یکی از مصادیق شرط مخالف کتاب و سنت، شمرده شده است. اگر نگوییم شرط خلاف کتاب و سنت حرمت وفا دارد، بی شک لزوم وفا ندارد. از سوی دیگر بسیاری از حلال ها هستند که به خاطر اشتراط ترک، اجتناب از آن ها به حکم شرع واجب شمرده می شود و لزوم وفا دارند. حال سؤال می شود آیا روایت مذکور معارض با حکم ضروری فقه است؟ راه حل چیست؟ معنای «تحلیل حرام» روشن است؛ ولی آنچه فقیهان را برای ارائه راه حلّ به تلاش و تکاپوی جدّی در بحث پردامنه «شرط خلاف کتاب و سنت» انداخته است، معنای «تحریم حلال» است. در مجموع شش معنا برای حلّ مشکل فوق بیان و مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

مرحوم میرزا حبیب الله شریفی که از نوادگان مرحوم میر سید شریف جرجانی (متوفای 816 قمری) است، در سال 912 قمری املاک متعددی را خریداری و بر حضرت شاه چراغ، احمد بن موسی الکاظم علیهما السلام، وقف و تولیت آن را به پسر بزرگ خود «شاه خلیل الله» واگذار نمود. همچنین، مرحوم میرزا حبیب الله شریفی مدرسه ای بنام حبیبه ساخت و املاکی را بر آن وقف نمود و تولیت مدرسه و املاک موقوف بر آن را به پسر دیگرش «شاه ابوالقاسم» واگذار نمود. بعد از شاه خلیل الله، فرزندش بدیع الزمان تولیت را تا هنگام فوت در سال 1135 بعهده داشته است. چون بدیع الزمان فرزند ذکور نداشته و همچنین فرزند ذکور دیگری از «شاه خلیل الله» وجود نداشته، پس از فوت بدیع الزمان درگیری بر سر تصاحب تولیت آغاز می شود. و هر متولی در دوره تصدی امر تولیت مدعیانی داشته است. در طول سه قرن، بخشی از تاریخ شیراز، گزارش ادعای مدعیان مذکور و استفتاآت ایشان از علما و استشهادیه از اعیان، جهت اثبات گفتارشان بوده است.

زبان بدن، تکنیکی ارتباطی به شمار می رود که انسان ها از آن برای بیان احساسات و دلالت های مختلف بهره می گیرند. زبان بدن، ترجمان حالت ها و اندیشه های آدمی است. این مهارت ارتباطی در گستره علم لغت، روان شناسی رفتاری و تربیتی قرار دارد. زبان بدن در متون ادبی و قرآن کریم به کرّات مورد استفاده قرار گرفته است. فراگیری اصول و فنون زبان بدن، اقدام مؤثری برای رمزگشایی بسیاری از دلالت های نهفته در عبارات است و این امر برای پژوهشگران قرآنی بسیار مهم می نماید؛ زیرا با بازگشایی رمز آیات، می توان از روساخت به ژرف ساخت معنایی آن ها پی برد. در این مقاله علاوه بر تعریف زبان بدن و ارائه تاریخچه مختصری از این علم، به ذکر دلالت های زبان بدن در قرآن کریم با تأکید بر زبان دست و شرح نکات بلاغی آن ها پرداخته شده است. مهم ترین دلالت های زبان دست در قرآن را می توان: بخل، تأسف، ترس، سکوت، غم، تعجب و حیرت برشمرد. از جمله نکات بلاغی آیات زبان بدن می توان به آرایه هایی نظیر استخدام جز به جای کل، تشبیه و استعاره اشاره نمود. قرآن کریم، زبان بدن را مهارت ارتباطی هر دو گروه مؤمنان و کفار دانسته است. با این تفاوت که کفار از این سازوکار ارتباطی برای استهزاء، انکار و تحقیر و مؤمنان برای بیان اندوه، مسرت، شرم و شگفتی استفاده نموده اند.

جریان اخوان المسلمین با پشتوانه بیداری اسلامی برخاسته از تفکرات جمال الدین اسد آبادی و محمد عبده سعی در ارائه منهجی معتدل و موافق با سیره سلف در حوزه عقاید و مبانی کلامی داشته است؛در این میان اتهام سلفیه سنتی معاصر به این جریان مبنی بر ارائه ندادن منهجی روشمند در زمینه عقاید و تساهل در امر ترویج توحید ناب،تطبیق اندیشه های این دو جریان را اجتناب نا پذیر می نماید.سلفیان سنتی با طرح پاره ای از اندیشه های اخوانیون همچون معرفی مکتب تفویض به عنوان منهج سلف،بر شمردن استغاثه به عنوان امری محرم،رای به خروج مساله توسل از مباحث عقیدتی،تجویز شد رحال برای زیارت قبور،توجه به تقریب مذاهب و تعامل با اهل کتاب و مشروع دانستن تصوف به مبتدع بودن اخوانی ها تصریح دارند.در نهایت باید تاکید نمود جمود گرایی و جزم اندیشی قاطبه سلفیه در تعامل با عقاید مخالفین جریان اعتدال گرای اخوان المسلمین را نیز در شمار جریان های متخاصم با منهج سلف قرار داده است.

صرف نظر از اینکه موضوع ضرورت مساوات و از میان رفتن طبقات تا چه اندازه آرمانی است، قشربندی در جامعه یک واقعیت اجتماعی است و جوامع بشری دارای سلسله مراتب، طبقات و پایگاههای اجتماعی متفاوت اند. عضویت در یک طبقه اجتماعی و نیز داشتن منزلتی خاص، تعیین کننده ارزش ها، اهداف زندگی و سوگیری های کلی نسبت به موضوعات انسانی و اجتماعی است. نوشتار حاضر با هدف تحلیل جامعه شناختی ساختار طبقات جامعه کردهای مکریان و بررسی تغییرات آن در طول نیم قرن اخیر (با تکیه بر ساختار طبقاتی شهر مهاباد) و نیز بررسی نظام ارزشی آنها صورت گرفته است. روش تحقیق، روش ترکیبی و مشتمل بر دو رهیافت کیفی( تحلیل تاریخی جهت بررسی ساختار طبقاتی جامعه) و کمی(سنجش و بررسی نظام ارزشی طبقات) است. جامعه آماری شامل کلیه افراد ساکن در مطقه مکریان است. در بخش کیفی تحقیق کل جامعه مورد مطالعه و در بخش کمی تحقیق بر اساس نمونه گیری خوشه ای، شهر مهاباد به عنوان نمونه انتخاب و حجم نمونه مقتضی با توجه به حداکثر میزان پراکندگی و خطای 5 درصد 356 نفر تعیین شد. در بخش تحلیل تاریخی، بر اساس اسناد و مدارک معتبر، ساختار طبقاتی جامعه از گذشته تا حال مورد بررسی قرار گرفته و در بخش کمی تحقیق، داده ها به وسیله مقیاس استاندارد ارزشهای فرهنگی شوارتز سنجش و با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یکطرفه مورد تحلیل واقع شده است. بر اساس نتایج بخش کیفی تحقیق، جامعه موردمطالعه شامل چهار نوع قشر اجتماعی: مردم عادی (کرمانج)، خوانین، شهری اصیل(سابلاغی) و سادات می باشد که دارای ساختار طبقاتی نسبتا بسته بوده و بیشتر بر معیارهای انتسابی و اصل و نسب استوار است و در کل خصوصیات قشربندی در جوامع کمتر توسعه یافته را داراست. یافته های مربوط به بخش کمی تحقیق حاکی از از وجود تفاوت معنی دار در بیشتر ابعاد مقیاس فرهنگی شوارتز(برانگیختگی، لذت گرایی، موفقیت،قدرت گرایی،وجهه،امنیت گرایی،همنوایی،سنت گرایی، ،خیرخواهی و جهان گرایی) و عدم تفاوت معنی دار در بعد استقلال در بین طبقات چهارگانه می باشد. نتایج تحقیق با بسیاری از نظریات مطرح شده در تحقیق از جمله نظریه طبقاتی مارکس، نظریه منزلت اجتماعی وبر و نظریات پیر بوردیو، همچنین با نتایج پژوهشهای قبلی از جمله تحقیقات لهسایی زاده، قاسمی و جواهری همخوانی دارد.

هدف این پژوهش، تبیین دیدگاه زیبایی شناختی علامه طباطبایی در المیزان و دلالت های آن در تعیین اهداف تربیت زیبایی شناسانه بوده است. برای دستیابی به این هدف، دو پرسش اساسی طرح گردیده است: 1. دیدگاه قرآنی علامه طباطبایی در مورد زیبایی شناسی چیست؟ 2. بر مبنای نظرگاه ایشان، چه اهدافی را می توان در تربیت زیبایی شناسانه استخراج کرد؟ برای استخراج یافته های تحقیق، از روش پژوهش تحلیل مفهومی و روش استنتاجی بهره گرفته شده است. یافته های حاصل از این پژوهش، بیان گر این است که در متن آیات قرآنی، زیبایی ها در سه محور محسوس، معقول و اخلاقی مورد تأکید قرار گرفته اند. متناظر با گزاره های توصیفی و تجویزی مستخرج از آیات قرآنی و دیدگاه های علامه، در ساحت تربیت زیبایی شناختی؛ اهداف ذیل قابل استنباط بوده است: غایتمندی زیبایی ها، دستیابی به جمال مطلق، فناپذیربودن زیبایی ها(محسوس)، نگرش ژرف نگرانه داشتن، زمینه امتحان الهی، دلبسته نبودن نسبت به زیبایی ها، عامل هدایت، زمینه ساز دستیابی به معرفت، استوار نمودن عهد الهی و زمینه ساز دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی.

آیات برائت عبارت از آیات آغازین سوره توبه است که از سوی امام علی(ع) در ذی حجه سال نهم هجرت بر حاجیان قرائت شد. سؤالاتی که در این تحقیق بدان پرداخته می شود، این است که این آیات دربرگیرنده چند آیه و بر چند واحد نزول مشتمل است و هر واحد نزول از آن، در چه تاریخی نازل شده است. راجع به شمار این آیات اختلاف نظر است؛ اما بررسی-های این تحقیق بیست و هشت آیه بودن آن را محتمل تر نشان می دهد. در خصوص تاریخ نزول آیات برائت، نظر مشهور بر این است که در سال نهم، پس از جنگ تبوک نازل شده اند؛ ولی با این فرض، جای گذاری آیات سوره توبه بر خلاف ترتیب طبیعی نزول قرآن دانسته -می شود؛ زیرا بخش دوم سوره، قبل از آن و پیرامون حوادث جنگ تبوک نازل شده است. در این نوشتار، علاوه بر نظر مشهور، احتمالاتی که نزول آیات برائت را قبل از جنگ تبوک می-دانند، بررسی می شوند و نشان داده می شود که نزول این آیات، طی دو واحد نزول قبل از جنگ تبوک، یعنی مقارن با فتح مکه در ماه رمضان سال هشتم و پس از جنگ حنین در شوال همان سال، بسیار محتمل است؛ در این صورت، آیات سوره توبه به ترتیب طبیعی نزول در کنار هم قرار گرفته اند.

حافظه قابلیتی است که باعث می شود، انسان بتواند اطلاعاتی را که از طریق حواس فراهم می شود، ثبت و ذخیره کرده و در موقع لزوم آن ها را یادآوری کند. از این رو در حافظه، صور ادراکی ما بدون تغییر باقی می مانند و این عدم تغییر باعث می شود تصویر منسجمی از گذشته به یاد داشته باشیم. ملاصدرا علت این عدم تغییر حافظه را تجرد آن می داند. از نظر وی امر مادی همواره در حال حرکت است، بنابراین تغییرپذیر است. اما عصب شناسان هر حرکتی را تغییر تلقی نمی کنند، از این رو حرکاتی را که در سطح جهان اتم و کوچک تر اتفاق می افتد، باعث تغییر در سطح کلان تر یا همان ماده در سطح زیستی نمی دانند. هر چند از نظر حکمت متعالیه تغییر محسوب شود. عصب شناسان تغییراتی را باعث تغییر حافظه می دانند که در سطح سلول های عصبی رخ دهد. از این رو ثبات حافظه را به ثبات رمزگذاری ژن ها و به تبع آن رمزگذاری نورون ها نسبت می دهند، و اگر اختلالی در این عملکرد رخ دهد منجر به از دست دادن حافظه می شود. پس از نظر ایشان حافظه مادی است و به رغم مادی بودنش در شرایط متعارف تغییری در صور ادراکی ذخیره شده آن رخ نمی دهد. بدین ترتیب برای اثبات تجرد حافظه باید از دلایل دیگر بهره گرفت.

ماهیت علم واجب متعال، چگونگی علم قبل از ایجاد و نحوه علم او به متغیرات زمانی سه مسئله مهم از مسائل علم خدا است. درباره هر سه مسئله، هم در حکمت و هم در علم کلام بحث و گفتگو شده است. در این مقاله با تکیه بر اثر تازه منتشر شده از ملاشمسا – با نام حاشیه تعلیقه خفری بر شرح الهیات تجرید قوشجی در مباحث قدرت و علم الهی – و برخی آثار دیگر، پاسخ این متکلم و حکیم تنسیق شده است. همان طور که در مقاله آمده است ملاشمسا به علم واجب متعال به منزله علم ذات به ذات، قائل است و این علم را علم حضوری اقوی و تفصیلی به معنای غیرمشهور آن می داند. او در مباحث خود به اشکالات مختلفی پرداخته که به دیدگاه ابن سینا در این مورد وارد شده و معتقد است بسیاری از افراد در تفسیر دیدگاه شیخ الرئیس دچار سوء فهم شده اند. او بر این باور است که با کمک نظریه او چنان تفسیری از دیدگاه ابن سینا به دست می آید که اشکالات سهروردی و خواجه نصیر به آن وارد نباشد یا در صورت طرح پاسخ داده شود.

ادهرمال براساس مبنای «دیگری» و قبول «غیریت» از رویکرد میان فرهنگی سخن گفته و با نفی انحصارطلبی در فلسفه و فرهنگ خاص به دنبالِ تئوری گفتگوی بین فلسفه ها و فرهنگ ها برای درک بهتر «حقیقت» می باشد. او با همین مبنا با «ادیان» نیز مواجه شده و رویکرد «بینا دینی» را نظیر «رویکرد میان فرهنگی» برای درک بهتر «حقیقت متعالی» مطرح می نماید. در مقاله حاضر با روش «توصیفی» و براساس مبنای «دیگری» نظریه «فلسفه میان فرهنگی به مثابه رویکرد بینا دینی» تبیین شده و با روش «تحلیلی انتقادی» نقاط قوت و ضعف آن معلوم گشته است. نقد فلسفه مدرن و پست مدرن و ایجاد زمینه برای گفتگوی میان فلسفه ها و فرهنگ ها از نقاط قوت آن می باشد، همچنان که «نسبیت حقیقت» در فلسفه ها و «نسبیت حقانیت» در ادیان و جامع افراد و مانعِ اغیار نبودن آن از ضعف های نظریه فوق است. ضمن اینکه مقایسه رویکرد میان فرهنگی در فلسفه ها که امر انسانی بوده با رویکرد میان دینی که امر وحیانی است، ضعف دیگری تلقی می گردد.

بیست و دومین همایش بزرگداشت ملاصدرا با موضوع «فلسفه، پرستش و نیاش» در آستانه روز ملی بزرگداشت این حکیم شهیر ایرانی (یکم خردادماه) در تاریخ 26 اردیبهشت 1397 برگزار شد. همایش بدلیل تقارن یکم خرداد با ماه مبارک رمضان، چند روز زودتر برگزار گردید. فرایند برگزاری همایش «فلسفه، پرستش و نیاش» با انتشار فراخوان مقاله در تاریخ 25/10/96 آغاز شد و در زمان تعیین شده برای دریافت چکیده مقالات، تعداد 186 چکیده مقاله به دبیرخانه همایش رسید که پس از ارزیابی و بررسیهای شورای علمی، نهایتاً 107چکیده مقاله پذیرفته و در کتابچه چکیده مقالات چاپ و منتشر گردید. متن کامل مقالات نیز بزودی در قالب کتابی بعنوان مجموعه مقالات همایش، منتشر خواهد شد. در روز برگزاری همایش، از میان مقالات پذیرفته شده 27 سخنرانی در دو سالن همزمان ایراد شد و با پرسش و پاسخ علاقمندان در هر نشست تکمیل گردید. بیست و دومین همایش بزرگداشت حکیم ملاصدرا در ساعت 8:30 با سخنرانی آیت الله سیدمحمد خامنه ای، رئیس بنیاد حکمت اسلامی صدرا با موضوع: «پیوند وجودشناختی نیایش و فلسفه» آغاز شد. سپس دیگر اساتید بشرح ذیل به ایراد سخن پرداختند: دکتر رضا داوری اردکانی: «فلسفه، پرستش و نیایش»، دکتر غلامرضا اعوانی: «اشاره ای به مبادی مابعدالطبیعی و الهی پرستش و استجابت دعا»، دکتر کریم مجتهدی: «مناجات و فلسفه»، دکتر احمد احمدی: «نیایش و پرستش در فلسفه»، دکتر حسین کلباسی اشتری: «عقل پرستنده در حکمت الهی»، دکتر حسن بلخاری: «عالم معبد است؛ تأملی در رویکرد فلسفی به معماریِ پرستشگاه با تأکید بر آرای فلسفه یونانی و حکمت صدرایی»، دکتر قاسم پورحسن: «فارابی و شریعت و فلسفه»، دکتر حسن سعیدی: «تعالی اندیشه های فلسفی به ساحت معارف وحیانی»، دکتر سیدموسی دیباج: «طوفٌ فی الطواف»، دکتر عبدالرزاق حسامی فر: «فلسفه پرستش؛ تأملی در غایت اخلاقی مناسک دینی»، دکتر عین الله خادمی: «نگرش وجودی به مسئله نیایش و پرستش در اندیشه ملاصدرا»، دکتر رضا ماحوزی: «ابن میثم بحرانی و تبیین عقلی نیایش و پرستش»، دکتر فاطمه فرضعلی: «بررسی «پرستش و نیایش رتبی» در حکمت متعالیه»، دکتر عباس ایزدپناه: «تأملی در روش شناسی فهم متون نیایشی تشیع»، دکتر مسعود احمدی افزادی: «نیایش در باورهای کهن مصر و بین النهرین»، دکتر طوبی کرمانی: «ظهور فلسفه عمل اسلامی در مسئله دعا و نیایش»، دکتر محمدکاظم فرقانی: «تبیین اصعاد عبادت خالص بر اساس اشتداد وجود و اتحاد عمل و عامل و معمول»، دکتر نادیا مفتونی: «هنر فاضله فارابی و معماری اسلامی؛کدام معماری اسلامی نیست؟»، دکتر رضا سلیمان حشمت: «انسان؛ فطرت الله و خودبنیادی»، دکتر سعید انواری: «بررسی صفات انوار قاهره در رساله الواردات و التقدیسات سهروردی»، دکتر زهرا کاشانیها: «دعا و نیایش از نگاه ابن عربی با رویکرد به فص شیثی». همایش با سخنرانی دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی درباره «فلسفه و حکمت پرستش» در ساعت 18 به کار خود پایان داد. همزمان با همایش، نشستی تخصصی در حوزه فلسفه و کودک برگزار نیز برگزار گردید که در آن دکتر مریم داورنیا درباره «اصول و مبانی معنویت برای کودکان»، دکتر نواب مقربی با موضوع «روش شناسی فلسفی ملاصدرا بمثابه پرستش و نیایش و کاربردهای آن در برنامه فلسفه و کودک» و دکتر عاطفه سوهانی درباره «تبیین تربیت دینی (پرورش ایمان فطری) کودک در پرتو نیایش» سخنرانی کردند. همچنین در حاشیه همایش از کتاب «تاریخ جامع حکمت و فلسفه، مقدمه و کلیات» رونمایی شد. همایش «فلسفه، پرستش و نیایش» با استقبال گرم علاقمندان برگزار شد و بازتاب گسترده یی نیز در رسانه های عمومی داشت. در ادامه به خلاصه یی از سخنان اساتید پیکسوت و چهره های ماندگار فلسفه که در این همایش ایراد گردید، اشاره میشود.

انسان کامل از جمله موضوعاتی است که اهل عرفان مطرح نموده اند و مفاد آن تجلی صفات کمالی خداوند در انسان است. برترین نمونه ای که برای این موضوع معرفی می شود وجود مقدس نبیّ اکرم(ص) است که آینه صفات خدایی است؛ این مفهوم نزد عرفا، به حقیقت محمدیّه معروف است. ابن جابر اندلسی از جمله شاعرانی است که دیوان خود را با مدایح نبوی آراسته و در آن دیدگاه های عرفانیخود را بیان داشته که از جمله این مضامین و معانی عرفانی مقوله انسان کامل و حقیقت محمدیّه است که نمود بارزی در اشعار او یافته است. پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوا به بررسی سروده های عرفانی ابن جابر پرداخته و محورهای مختلف مرتبط با انسان کامل و حقیقت محمدیّه را در اشعار او بررسی و تحلیل نموده است. برآیند پژوهش نشان می دهد که پیامبر از منظر ابن جابر حقیقتی است ورای صورت خود در زمان و مکان خاص، و به نوعی دارای هستی جهانی، ازلی و ابدی است و با ذات مقدّس حق نسبتی خاص دارد. او نبی اکرم(ص) را اولین مخلوق خداوند و سرچشمه نور و هدایت معرفی می کند و به تبیین اختصاصات و برتری ایشان بر سایر انبیا می پردازد و قضیه معراج یا راه رفتن پیامبر در هوا را از جمله مقامات منحصر به فرد ایشان معرفی می کند.

مقاله حاضر، با هدف تببین توصیف ناپذیری جمال از منظر غزلیات شمس تهیه و تنظیم شده است. بر این مبنا ضمن رجوع به مطالعات استتیک و بهره مندی از نظریات فلاسفه قدیم، متفکران و محققان علم الجمال، درباره جمال و زیبایی، با نگاهی گذرا به منشأ و درک زیبایی، به زیبایی شناسی مولانا پرداخته و در آن از تجاذب زیبایی، زیباشناسی معنوی، بی مانندی زیبایی مطلق، شناخت ناپذیری زیبایی مطلق انسان و زیبایی، زیبایی سخن و بیان، سخن گفته ایم. در نهایت وصف ناپذیری جمال و انعکاس زیبایی مطلق، در زیبایی های محسوسات را در تصویرهای شاعرانه دیوان کبیر پی گرفته ایم. سرانجام به این نکته دست یافته ایم که اولاً مولانا، در کنار فلاسفه و محققان از زیبایی در چارچوب حکمت ذوقی سخن گفته و ثانیاً باور ندارد که انسان بتواند زیبایی را، آن چنان که هست وصف نماید او این ناتوانی را به دلیل مطلق بودن زیبایی از سویی و از دیگر سوی به دلیل در اختیار نداشتن ابزار مناسب برای شناخت زیبایی می داند.

حکمت و عرفان در همه دوره های ادبی جولانگاه شاعران بوده است. شعر، حکمت و عرفان از موارد تلاقی ادبیات با اندیشه های دینی است حمّانی سروده های عرفانی خود را با حکمت و پند و اندرز در آمیخته و با تأثیرپذیری از قرآن و احادیث اهل بیت، سروده های خود را که از دلش می جوشید، با معانی آسان و مُستقیم سعی در انتقال مضامین حکمت آمیز به مخاطب را داشته است این مضامین شامل: پیروی از اهل بیت(ع)، دل نبستن به دنیا، نافرمانی از هوا و هوس، جهاد با نفس، درس گرفتن از ایام پیری است. نگارنده این مقاله درصدد است به بررسی و شرح اشعار این شاعر شیعی در زمینه حکمت و عرفان بپردازد.

امروزه آسیب های فراوانی تربیت دینی کودکان را تهدید می کند. این آسیب ها می تواند از ناحیه وراثت، محیط (خانواده، نهادهای آموزشی، وسایل ارتباط جمعی، دوستان، نهادهای حاکم بر جامعه)، و یا از ناحیه منابع و محتوای تربیتی باشد. شناخت این آسیب ها و جنبه های منفی آن در فعل و انفعالات تربیتی، کم اهمیت تر از شناخت جنبه های مثبت نیست . شناسایی این آسیب ها که در طول مسیر تربیت دینی ظاهر می شود و رفع آنها بهبود نظام تعلیم و تربیت دینی را در نسل های آینده به دنبال خواهد داشت. هدف از انجام این پژوهش بررسی عوامل موثر در آسیب های تربیت دینی کودک و ارایه راهکار های قرآنی و روایی برای تربیت هرچه بهتر فرزندان است . در این پژوهش تک تک عوامل شناسایی و آثار و پیامدهای منفی هر یک مورد بررسی قرار گرفته و راهکارهایی را جهت مقابله با این آسیب ها ارایه می-نماید. اطلاعات این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و جستجو در کتابخانه ها و پایگاهها و منابع اینترنتی جمع آوری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد هرچند امروزه ممکن است خطراتی تربیت دینی کودکان را مورد هجمه قرار دهد؛ اما ما می توانیم با شناسایی به موقع آنها و به کار بردن شیوه های مناسب تربیتی که در قرآن و روایات به آنها اشاره شده است ازجمله روش های زمینه ساز مانند: رعایت آداب معاشرت باهمسر، تغذیه حلال مادر، رعایت آداب شیر دادن، انتخاب نام نیک، گفتن اذان واقامه در گوش نوزاد وروش های ایجادی مانند: محبت ، تشویق و تنبیه، تکریم شخصیت، تلقین، عادت دادن، بازی، موعظه وروش های اصلاحی مانند: تغافل، پرهیز از عیب جویی وپرهیز از استدلال های فراتر از توانایی کودک، در تربیت صحیح کودکانمان تاثیر گذار باشیم.

مسئله اثبات یا نفی ماهیت به معنی الاخص برای واجبالوجود، جزء مسائل اساسی و تأثیرگذار در مباحث خداشناسی فلسفی است؛ زیرا با مسئله بساطت ذات الهی رابطه تنگاتنگی دارد. در این مقاله، این مسئله از دیدگاه سه تن از بزرگان، یعنی فخر رازی، خواجه نصیر طوسی و ملاصدرا با روشی تحلیلی بررسی شده و تفاوت دیدگاهها مشخص میشود. فخر رازی در آثارش، نظر ثابتی ندارد. در برخی آثارش دیدگاه عینیت و در برخی دیگر زیادت وجود بر ماهیت را پذیرفته است. خواجه نصیر طوسی نیز معتقد به عینیت وجود و ماهیت در واجب تعالی است. ملاصدرا، بنیانگذار حکمت متعالیه، بر اساس دیدگاه مبناییاش، یعنی اصالت وجود، قائل به عینیت وجود و ماهیت در واجبالوجود است. تفاوت دو دیدگاه مشایی و صدرایی پیرامون ماهیت الهی این است که بر اساس مکتب مشاء و دیدگاه خواجه وجود و ماهیت الهی، وجودی در کنار دیگر ماهیات است، اما بر اساس دیدگاه ملاصدرا که واجب تعالی را تنها وجود مستقل و بقیه وجودها را وجودی رابط میداند، تنها حقیقت بالذات هستی، وجود و ماهیت باری تعالی است و بقیه ماهیات، وجودهای طفیلی و وابسته به وجود حق تعالی هستند.

 سرزمین عرفه یا عرفات، از مشاعر مقدس  نزدیک مکه مکرمه و بخشی از جغرافیای مقدس مناسک حج است که وقوف در آن، از ارکان حج تمتع به شمار می آید و این سرزمین،  همه ساله در روز نهم ذی حجّه، شاهد حضور چشمگیر حجگزاران مسلمان است. اهمیت و جایگاه دینی و معنوی عرفات و وقوف در آن، عاملی بوده تا به تدریج، در این سرزمین مساجد و بناهای متعددی ساخته شود. در این نوشتار، با استناد به منابع تاریخی و جغرافیایی معتبر، تلاش شده است تا زمان تقریبی ساخت و پیدایش این بناها  و تاریخچه و تحولات آنها در گذر تاریخ، بررسی شود.