نکته هایی از معارف حسینی: اشک فولاد
منبع:
پژوهشنامه معارف حسینی سال سوم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۰
143-149
فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۳٬۹۰۱ تا ۱۳٬۹۲۰ مورد از کل ۷۳٬۴۵۳ مورد.
اولویت اراده و آثار آن در اندیشه شوپنهاور با تأملی در فلسفه ابن سینا(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شوپنهاور، فیلسوف قرن نوزدهمی آلمان، این جهان پدیدار را از لحاظ ماهیت درونی اش اراده دانسته که خود عامل تنازع در جهان مادی است؛ لذا رنج، یکی از نتایج خواست و اراده است. در میان فلاسفه اسلامی، ابن سینا با تأکید بر مسئله علم الاهی و اینکه لازمه جهان مادی عدم انفکاک شرور از آن است و با توجه به حکمت و غایت مندی افعال الاهی، وجود نظامی بهتر از نظام کنونی را ناممکن دانسته است. در این مقاله ضمن تبیین اندیشه شوپنهاور مبنی بر اولویت تعلقات و خواست مربوط به این جهان، به آثار و پیامدهای آن، از جمله رنج و شر، و راهکارِ رهایی از آن، و نیز تبیین چنین آثاری در اندیشه فلاسفه اسلامی چون ابن سینا پرداخته شده است.
تخصصی سازی حوزه خواهران با نگرش پیشینه و افق آینده
منبع:
حوزه دوره جدید زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵
124 - 137
حوزه های تخصصی:
بررسی ادعای یکسان انگاری «فتکون انت ذاک» در بیان بایزید بسطامی و «تت توام اسی» در اوپانیشاد چاندوگیه(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
مطالعات عرفانی بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲۷
5-30
حوزه های تخصصی:
زینر با این پیش فرض که اسلام فی نفسه شنزاری است که فاقد توانایی کافی در به ثمر آوردن عرفان است، سعی نموده تا برخی از ریشه های درخت پربار عرفان اسلامی را در سرزمین هندوان نمایان سازد. او در آثارِ خود با تمرکز بر بایزید بسطامی، سعی بسیاری در نشان دادن مطابقت گفته های او با آموزه های اوپانیشادی کرده است. به زعم زینر، «فتکون انت ذاک» که در ضمن یکی از مناجات های بایزید بیان شده، به لحاظ لفظ و معنا معادل با تعبیر «تت توام اسی» در اوپانیشاد چاندوگیه است. اما به نظر می رسد که از یک سو عدم ترجمه صحیح او از بیان بایزید و عدم دقت در معنای بیان او با توجه به کل ساختار گفتار او و از سوی دیگر فقدان اطلاعات کافی زینر در خصوص آموزه های اسلامی که منشأ تفوه بایزید به بیان مذکور شده اند، سبب ارائه نظریه ای نادرست در خصوص عینیت لفظی و معنوی دو گفتار شده است.
ارتباط هوش فرهنگی و هوش معنوی با هویت اجتماعی دانشجویان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
علوم تربیتی از دیدگاه اسلام سال ششم پاییز و زمستان ۱۳۹۷ شماره ۱۱
129 - 150
حوزه های تخصصی:
هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه هوش فرهنگی و هوش معنوی با هویت اجتماعی دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی اسلام شهر در سال تحصیلی 97 1396بود.این پژوهش به روش توصیفی هم بستگی انجام شد و جامعه آماری مورد مطالعه تمام دانشجویان ارشد دانشگاه آزاد اسلامی اسلام شهر به تعداد 2821 نفر بودند که بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه 383 نفر انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل: پرسش نامه هویت اجتماعی ریچارد جنکینز (2008)، مقیاس هوش فرهنگی انگ و داین (2004) و مقیاس هوش معنوی کینگ (2008) بود. پایایی آن ها به ترتیب برابر با 90/. ،88/. و 88/. به دست آمد. جهت تحلیل داده ها از آزمون مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار لیزرل استفاده شد. یافته ها حاکی از آن بود که هوش فرهنگی و هوش معنوی با هویت اجتماعی رابطه مستقیم و معنا داری دارد. چنین نتیجه گیری می شود با تقویت هوش فرهنگی و معنوی از طریق برنامه آموزش رسمی و غیر رسمی در سطح دانشگاه می توان گامی مهم در عرصه فرایند توسعه و تقویت فرهنگی جامعه برداشت.
تاریخ گذاری مخطوطات قرآنی در پرتو روش های نوین علمی (آزمایش کربن 14)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با توجه به اهمیت مسأله مخطوطات قرآنی به عنوان اسناد و مدارک عینی در مطالعات تاریخ قرآن؛ ثابت شدن تاریخ و قدمت قرآن های کهن در قرون نخست پس از هجرت می تواند شاهد و مدرکی قوی در دست قرآن پژوهان قرار داده و نظریه پردازی در حوزه تاریخ قرآن را تحت تأثیر خود قرار دهد. در سالهای اخیر، انجام آزمایش کربن 14 بر روی نسخه های خطی کهن قرآن و اعلام نتایج این آزمایش در رسانه ها تحولی نو در پژوهش های مربوط به نسخه های خطی قرآن ایجاد کرده است. این مقاله می کوشد به شرح اصول کار و روش تعیین قدمت یک شی باستانی با استفاده از کربن 14 و بیان محدودیت ها و نقاط ضعف و قوت این روش و همچنین تحلیل نتایج انجام گرفته بر روی مخطوطات بحر المیت و مخطوطات کهن قرآنی همچون نسخه های صنعاء، بیرمنگام و غیره بپردازد و نشان دهد تاریخ گذاری به روش رادیو کربن، شیوه ای قدرتمند در تعیین عمر اشیاء باستانی و به ویژه نسخه های خطی کهن است؛ آنچنانکه می توان به وسیله آن، نسبت به اصیل و کهن بودن یک شیء و تا حدودی انتساب آن به قرن معینی اطمینان حاصل کرد؛ اما تکیه بدون قید وشرط و غیر محتاطانه به این نتایج نیز صحیح نیست چراکه وجود خطا و حاشیه ای از عدم قطعیت در نتایجِ این روش موجب می شود که نتایج بدست آمده نتوانند در خصوص سال دقیق کتابت نسخه که در مطالعات تاریخ قرآن در سده نخست هجری حائز اهمیت است، یاری رسان باشد.
شمیم خدمت(مقاله ترویجی حوزه)
منبع:
میقات حج دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۷ شماره ۱ (پیاپی ۱۰۵)
7 - 34
حوزه های تخصصی:
در مقاله «شمیم خدمت»، مسئله خدمتگزاری از منظر آیات و روایات و سیره معصومین: تبیین شده و درباره موضوعات معناکاوی، کارکرد و نقش، و اهتمام به خدمتگزاری، تقدیر از انبیا و اولیای خدمتگزار در قرآن، سیره پیامبر اعظم9 و امامان معصوم: ، پاداش خدمتگزاری و آسیب ها و موانع خدمتگزاری بحث گردیده است.
روش شناسی و تحلیل مجموعه تفسیر اهل بیت با محوریت سوره مبارکه نساء
منبع:
تفسیرپژوهی سال پنجم بهار و تابستان ۱۳۹۷ شماره ۹
65 - 35
حوزه های تخصصی:
با توجه به تأکید آیات قرآن و روایات نبوی بر جایگاه ممتاز اهل بیت: در تفسیر قرآن و نیز ضرورت رجوع به تفاسیر آن بزرگواران، اهمیت پژوهش و مداقه در ابعاد مختلف روایات رسیده از ایشان در تفسیر قرآن روشن است. از میان صدها جلد کتاب تفسیر روایی، مجموعه ی تفسیر اهل بیت: به عنوان جدیدترین و پر روایت ترین تفسیر روایی شیعی مطرح است. نوشتار حاضر، با نگاه تحلیلی و روش شناسانه به این مجموعه و با مراجعه به مراجع کتابخانه ای، به مقایسه ی موردی روایات سوره ی مبارکه ی نساء در این تفسیر با بیش از صد تفسیر روایی دیگر می پردازد. از جمله ی امتیازات منحصر به فرد این مجموعه می توان استفاده از روایات جدید و متناسب با مدلول صریح و روشن، بهره گیری از تفسیر بحرالعرفان، ابتکار در اسلوب و الگوی واحد در سراسر کتاب، ارائه ی ترجمه ی فارسی و روان برای کلیه ی روایات و ... را نام برد. با این وجود توجه به نکاتی همچون آیات بی روایت، تکرر در ذکر برخی از روایات، جامع نبودن و اکتفای حداقلی به روایات ذیل هر آیه، مانع نبودن، عدم تلاش برای یافتن منابع دست اول، حذف اسناد و فارغ بودن از بررسی های سندی و ... و مرتفع نمودن آن ها می تواند در تکمیل و تنقیح این مجموعه اثر گذار باشد. در پایان نیز پیشنهاداتی در جهت تکمیل این مجموعه یا آثار مشابه ارائه می گردد. این امر می تواند گامی در راستای ارائه ی تفسیر جامع اهل بیت: باشد که مشتمل بر روایاتی به مراتب بیشتر است.
پیر مراد و شرح او بر ابیات دشوار حافظ(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
عرفان اسلامی سال ۱۵ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۸
87 - 109
حوزه های تخصصی:
کشف الرّاز فی حلّ اشعار مشکله حافظ شیراز، تألیف مشفق کرمانشاهی، پیرمرادبیگ (زنده تا سال 1237ق) مشتمل بر شرح ابیاتی از حافظ است که خود از دیوان خواجه برگزیده است. شارح در این شرح با به کارگیری روشی بالنسبه علمی به شرح ابیات دشوار خواجه پرداخته، از یکسونگری ها پرهیز کرده، از افسانه پردازی های معمول شارحان و به تعبیر خود او از «تکلفاّت رکیکه» فاصله گرفته، تا حدی به شمول معنایی شعر حافظ نزدیک شده و در نهایت شرحی به دور از اطناب از ابیات دشوار به دست داده است که در مقایسه با شروح معمول آن روزگار و احیاناً برخی شروح این روزگار می توان آن را شرحی بالنسبه علمی و واقع گرا خواند.
گستره، مقدار و ملاک تعیین نفقه واجب زوجه در مذاهب خمسه
منبع:
مطالعات قرآنی نامه جامعه سال ۱۶ تابستان ۱۳۹۷ شماره ۱۲۶
49 - 72
حوزه های تخصصی:
یکی از حقوق زوجه در نظام حقوقی اسلام، حقّ نفقه است که به دلیل تصریح نصوص، مورد اتفاق تمام مذاهب اسلامی است؛ اما اینکه مصادیق نفقه کدام است و مقدار آن چگونه محاسبه می شود یا ملاک در تعیین نفقه واجب زوجه چیست؟ بین فقهای مذاهب خمسه اختلاف است. بررسی ها نشان می دهد که نظرات فقهای مذاهب خمسه در مصادیق نفقه، مقدار و ملاک تعیین آن، در عین تفاوت، از قلّت به کثرت گرویده است. نظر فقهای متقدم امامیه و همچنین فقهای اهل تسنن انحصار مصادیق نفقه به موارد ذکر شده در روایات است؛ در حالی که فقهای متأخر امامیه تأمین همه نیازمندی های زوجه را بر زوج واجب می دانند. فقهای امامیه به جز شیخ طوسی، مقدار نفقه واجب زوجه را به عرف واگذار کرده اند؛ ولی فقهای اهل تسنن برای نفقه واجب زوجه مقدار تعیین کرده اند. همچنین درباره ملاک تعیین نفقه واجب زوجه، بیشتر فقهای امامیه (به ویژه متأخران)، شأن متعارف زوجه را ملاک دانسته اند و فقهای اهل تسنن تمکّن زوج را ملاک قرار داده اند.
رویکرد ادبی- معنایی به قرائات خلاف رسم مصحف در متون قرن سوم مطالعه موردی قرائت ابن مسعود در معانی القرآن فراء(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
درباره ماهیت قرائات خلاف رسم مصحف، دیدگاه های متفاوتی وجود دارد؛ یکی از آنها دیدگاه ابوعبید قاسم بن سلام است؛ چنانکه او می گوید، مشایخ او قرائات خلاف رسم را برای بیان وجهِ قرائت موافق رسم، و تفسیر آن مورد استفاده قرار می داده اند. صبغه ادبی-معنایی ای که این دیدگاه به ماهیت قرائات داده، آن را قابل تأمل کرده است. به خصوص اینکه قرائات یک سده بعد، در زمان ابن مجاهد، وجهه حدیثی یافت. این تغییر رویکرد، موجب شکل گیری گفتمانی جدیدی شد که در نتیجه آن، ابهاماتی درباره ماهیت قرائات مخالف رسم مصحف ایجاد شد؛ تا آنجا که حدود دو قرن بعد، ابن حزم اندلسی این قرائات را ناشی از وهم قاریان شمرد و تفاوت مصحف ابن مسعود با مصحف رایج را انکار کرد. این مقاله به منظور اثبات دیدگاه ابوعبید، قرائت ابن مسعود را در معانی القرآن فراء، به عنوان یکی از استادان ابوعبید، مورد بررسی قرار داده و به این نتیجه رسیده است که فراء قرائت ابن مسعود را به عنوان ابزاری ادبی-معنایی به کار برده است. استفاده از قرائت ابن مسعود در مقام ارائه دیگر وجوه ادبیِ ممکن برای بیان الفاظ آیه، حجت دانستن آن برای دیگر قرائات، ذکر آن به عنوان «معنیِ» الفاظِ آیه و نیز تأیید یا رد دیگر برداشت های تفسیری به واسطه آن، شاهدی بر این ادعاست.
تأملی در نظریه تعیینی بودن حق قصاص در قتل عمد(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
پژوهش های فقهی دوره چهاردهم زمستان ۱۳۹۷ شماره ۴
799 - 819
حوزه های تخصصی:
مطابق با نظریه تعیینی بودن حق قصاص، ولیّ دم در قتل عمد، فقط حق قصاص دارد و مطالبه دیه مشروط به رضایت قاتل است. اما مطابق با نظریه تخییری ولیّ دم بین قصاص و مطالبه دیه مخیر خواهد بود و هر کدام را برگزیند، قاتل ملزم به آن است. نظریه تعیینی در فقه امامیه از شهرت زیادی برخوردار است، اما ادله آن اتقان و انسجام لازم را ندارد و در برخی موارد با مشکلات عملی از قبیل هدر رفتن خون مقتول و عدم امکان رعایت مصلحت اولیای دم مواجه خواهد شد. قانونگذار در قانون مجازات اسلامی مصوب 92 برای رفع بعضی از مشکلات، از این نظریه عدول و از ملاک دوگانه تبعیت کرده است؛ با این همه، نتوانسته است همه مشکلات و تبعات منفی این نظریه را برطرف کند؛ در حالی که می توانست با تبعیت کامل از نظریه تَخییری، هماهنگ و قاعده مند عمل کند.
نقد دیدگاه خاورشناسان درباره تعلیم دهندگان پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مهم ترین، مشهورترین و پذیرفته ترین نظریة مصادر قرآن در میان خاورشناسان، نظریة اقتباس قرآن از منابع یهودی و مسیحی، به ویژه عهدین است. بر اساس این دیدگاه که وحیانی بودن قرآن و نبوت پیامبر اسلام را نفی می کند، آن حضرت بسیاری از آموزه های یهودی و مسیحی را از طریق برخی افراد و گروه های یهودی و مسیحی فراگرفته و در قالب قرآن سامان دهی کرده است. خاورشناسان از این افراد و گروه ها با عنوان تعلیم دهندگان پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم یاد می کنند. هدف این پژوهش نقدِ نسبتاً جامع و کامل این دیدگاه و دفاع از وحیانی بودن قرآن است و نگارنده تلاش کرده با بیان چالش های دیدگاه خاورشناسان، آن را نقد و رد کند. نخستین اشکال، استوار بودن دیدگاه خاورشناسان بر پیش داوری و پیش فرضِ مخدوشِ بشری بودن قرآن است. اشکال دوم و مهم تر، روش غیرعلمی آنان در استفاده از داده های تاریخی است. خاورشناسان کاملاً همسو با پیش فرض خود، داده های تاریخی را کاملاً به صورت گزینشی، جانبدارانه و یک جانبه مورد تأکید، تحلیل و نتیجه گیری قرار داده اند. فقدان هرگونه گزارشی دربارة تعلیم پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم به وسیلة دیگران، کوتاه و غیرمستمر بودن دیدار با تعلیم دهندگان ادعائی، بشارت و تأیید آنان دربارة پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، مسلمان شدن گروهی از آنها، ناسازگاری فراگیری قرآن از دیگران و نسبت آن به خدا با شخصیت اخلاقی پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، انتقاد شدید قرآن از رفتارها و عقاید دینی اهل کتاب، قطع، تأخیر و انتظار نزول وحی، هماوردطلبی قرآن و تأکید آن بر وحیانی بودن خویش، ویژگی های فرابشری آن و امی بودن پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم، دلایل دیگری هستند که در نقد نظریة خاورشناسان به آنها استدلال شده است.
بررسی الهیات طبیعی از دیدگاه بارت(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
الهیات طبیعی به طور سنتی نقش حلقة ارتباط بین معرفت زمانه و تعالیم وحیانی را در ادیان ابراهیمی ایفا می کرده است. با این حال، هرگز اعتبار و امکان این الهیات مورد وفاق الهی دان های این ادیان نبوده است. کارل بارت -که بسیاری او را مهم ترین و تأثیرگذارترین الهی دان پروتستان و حتی مسیحی در قرن بیستم می دانند- با هر دستگاه فکری ای که باورهای مسیحی را بر یافته های ذهن و ضمیر بشری مبتنی سازد، به شدت مخالفت می کند. از این رو، می توان او را نماد مخالفت بی امان با الهیات طبیعی در دورة معاصر دانست. در این مقاله تلاش کرده ایم تا نشان دهیم نقد بارت بر الهیات طبیعی، از سویی ریشه در تحلیل او از نقش این الهیات در تاریخ مسیحیت دارد؛ و از سوی دیگر مبتنی است بر قرائتی خاص از برخی آموزه های مسیحی؛ اما اگر از منظری معرفت شناختی بنگریم، به نظر می رسد التزام به لوازم موضع بارت ضد الهیات طبیعی، الهیات وحیانی را نیز با مشکلاتی جدی مواجه خواهد ساخت.
یادگار مکتوب خاندان بزغش در مکتب صوفیانه سهروردیه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
سهروردیه یکی از چندین جریان تصوف عملی و زاهدانه در قرن هفتم هجری بود که توسط صوفی صالحی موسوم به «ابوحفص، شیخ شهاب الدین عمر بن محمد سهروردی» بر اساس عقیده به جمع میان طریقت و شریعت (زهد و شرع) بنیان نهاده شدو نوعی واکنش به اعتراضات و مخالفت های دیرین فقهای دینی به جماعت صوفیه بود که در چندین مورد،منجر به صدور حکم قتل آنان شده بود،این سلسله پس از سهروردی توسط شاگردانش در هند و پاکستان و ایران و عثمانی رایج شد، نجیب الدین علی بن بُزغش شیرازی رئیس شاخه ایرانی آن در مناطق مرکزی ایران بود و اصول این طریقه را بواسطه شاگردان نامدار خود که فرزندش ظهیر الدین از آن جمله است اشاعه داد، در نهایت، شیخ صدر الدین جنید شیرازی نوه شیخ ظهیر الدین، عوارف المعارف را که در حکم رساله عملیه این سلسله بود،به فارسی شرح و علاوه بر تبیین مشکلات و مبهمات آن بسیاری از ظرایف و نکات آن را نمایان ساخت، در این نوشتار ضمن معرفی سلسله و رساله عملی سهروردیه، پیشرفت آن در خاندان بزغُشیه جستجو شده و نسخه های نویافته شرح ماندگار و تأثیرگذار صدرالدین معرفی شده است
تحلیل مسأله عینیت و غیریت خدا با خلق در عرفان اسلامی با رویکرد ارزیابی اشکالات منتقدان(مقاله علمی وزارت علوم)
منبع:
عرفان اسلامی سال ۱۵ زمستان ۱۳۹۷ شماره ۵۸
111 - 125
حوزه های تخصصی:
مسأله عینیت و غیریت حق با خلق از مهم ترین مسائل علم عرفان اسلامی است. عباراتی در آثار عرفا وجود دارد که ظاهرش این است که خداوند عین اشیاء است. این مسأله از سوی منتقدان مورد اشکال جدی قرار گرفته است. این پژوهش، کوشش کرده مسأله عینیت و غیریت حق با خلق از منظر عرفان اسلامی را در چهار تحلیل تبیین کند.
مقاله حاضر بیان می کند که مقصود عرفا از عینیت حق با خلق، عینیت مطلق و اتحاد ذات اقدس خداوند با خلق و مخلوقات نیست و مراد عرفا از عینیت این نیست که هویت حق، تنها همین ممکنات است و چیزی در ورای آنها نیست. همچنین این مقاله، روشن کرده که عرفا نمی خواهند ممکنات را به مقام ذات واجب الوجود ارتقا دهند بلکه مراد عرفا از عینیت، عینیت اصطلاحی عرفانی است نه عینیت عرفی و عینیت فلسفی.
پژوهش حاضر، معنای عینیت حق و خلق را در مرتبه ظهور و نه در ذات دانسته و بر اساس آن، اشکالات منتقدان را تحلیل و نقد کرده است.
نگاهی بر روش شناسی گرنددتئوری (داده بنیاد) به عنوان پژوهش کیفی
حوزه های تخصصی:
گاهی اوقات، محقق می خواهد نگاه عمیق تری به یک فرد، موقعیت یا سلسله ای از حوادث معین داشته باشد، به جای پرسیدن سؤالاتی از قبیل « مردم در این باره چه فکر می کنند؟» آن گونه که در تحقیق زمینه ای مرسوم است، یا « اگر من این کار را بکنم، چه اتفاقی خواهد افتاد؟» آنچنان که در تحقیق آزمایشی متداول است؛ می پرسد: « این افراد چگونه عمل می کنند؟»، یا « چگونه حوادث اتفاق می افتند؟». برای پاسخ به چنین سؤالاتی، محققان شماری از روش های پژوهشی را تحت عنوان « تحقیق کیفی» به کار می برند. در روش گرنددتئوری، داده ها از دل واقعیات استخراج می شوند. در این روش، پژوهشگران کار خود را با اتکاء به نظریه های موجود آغاز نمی کنند، بلکه با توجه به یافته هایی که از داده ها به دست می آورند، خودشان به ارائه نظریه اقدام می کنند. در این تحقیق، پژوهشگران با یک تحلیل روش شناسانه ابتدا به مطالعه دقیق این روش، شناسایی منابع و جمع بندی آنها ؛ متن یک نوشته اصلی، به عنوان متن پایه تعیین شده و تمام مقالات و نوشته های موجود گردآوری و مطالعه و با متن پایه تطبیق داده شدند. در نهایت، با پالایش منابع گردآوری شده، منابع مرتبط انتخاب و نقاط مشترک در منابع تصریح و عینی شدند. با این نگاه، روش شناسی گرنددتئوری مجدد بازپردازش و تکمیل گردید.
مأخذ شناسی توصیفی آزاداندیشی
منبع:
آینه پژوهش سال بیست و نهم مهر و آبان ۱۳۹۷ شماره ۴ (پیاپی ۱۷۲)
125 - 138
حوزه های تخصصی:
در این نوشتار تلاش شده تا منابع و مآخد راجع به آزاداندیشی معرفی توصیفی شوند. در خصوص آزادی منابع و مآخذ زیادی وجود دارد لکن راجع به مآخد آزاداندیشی( به عنوان یکی از مشتقات آزادی) وضعیت اینگونه نیست. نوشتار حاضر به توصیف منابع راجع به آزاداندیشی پرداخته است این منابع اعم از کتب مستقل، مقالات گرد آوری شده در کتب، پایان نامه ها و هم چنین مقالات و مصاحبه های مندرج در نشریات است.
معناشناسی «اختیار» و استناد آن به خداوند در عرفان اسلامی(مقاله پژوهشی حوزه)
حوزه های تخصصی:
این نوشتار با روش «توصیفی- تحلیلی» به معناشناسی «اختیار» و استناد آن به خداوند در عرفان اسلامی پرداخته است. عارفان مسلمان برای «اختیار» کاربردهای گوناگونی بیان داشته اند. از بعضی از عبارات آنان چنین برمی آید که آنان این اصطلاح را در خدا و انسان به نحو مشترک لفظی به کار برده اند. نگارنده با توجه به شواهد داخلی و برخی از عبارات دیگر عرفا، تلاش کرده است معانی متفاوت را به معنای واحد برگرداند و قدر جامع مفهومی ارائه دهد. همچنین از برخی عبارات آنان استفاده می شود که اختیار همراه با تحیر و تردید، بر حق تعالی قابل اطلاق نیست. این نبشتار با توجه به برخی دیگر از عبارات آنان، سعی داشته است که استناد اختیار همراه با تردید را به خداوند متعال را با توجه به برخی از اعتبارات دیگر، مستدل سازد و تعارضات بدوی را از میان عبارات آنان برطرف کند.
رد ادعای ابن تیمیّه پیرامون اصالت سند جمله ی «اللهم وال من والاه و عاد من عاداه» در حدیث غدیر
حوزه های تخصصی:
عبارت «اللهم وال مَن والاه و عاد مَن عاداه» در حدیث متواتر غدیر، صادره از پیامبر صلی الله علیه و آله در یکی از مهم ترین روزهای سرنوشت ساز اسلام حاکی از دو فرع تبری و تولی در عقاید شیعه است که اهل تسنن واکنش های متفاوتی بدان نشان داده اند؛ برخی آن را در ادامه ی حدیث غدیر نقل کرده اند و برخی از نقل آن پرهیز کرده اند؛ اما متفاوت ترین واکنش توسط ابن تیمیّه مطرح شده است که می گوید: به اتفاق اهل معرفت به حدیث این عبارت دروغ است؛ مدعایی که در این مقاله بر اساس تراث اهل تسنن هرگز اثبات نمی شود. اگر بخواهیم همه ی ناقلان این عبارت را به دروغ متهم کنیم از منابع حدیثی اهل تسنن اثری باقی نمی ماند چه اینکه بسیاری از علما به نقل آن اهتمام داشته اند