درخت حوزه‌های تخصصی

هدف این پژوهش بررسی ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه کمبود توجه / بیش فعالی دانشجویان نادو در بین دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی بود. 612 نفر (271 مذکر و 341 مؤنث) از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شهید بهشتی تهران در سال تحصیلی 90-1389 به روش نمونه گیری تصادفی نسبتی به عنوان نمونه انتخاب شدند و ترجمه فارسی پرسشنامه کمبود توجه / بیش فعالی دانشجویان نادو را پر کردند. برای تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب آلفای کرونباخ و تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. ضریب آلفای کرونباخ برای ترجمه فارسی پرسشنامه 125 آیتمی 96/. به دست آمد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی (تحلیل مؤلفه های اصلی) 9 عامل حافظه، سازمان دهی، اضطراب، پرخاشگری، عملکرد تحصیلی، بی توجهی، بیش فعالی / تکانش گری، گرایش ها تضادورزی و خودنظم دهی را نشان داد. ضریب آلفای کرونباخ برای عامل های استخراج شده بین 74/. تا 90/. و برای کل پرسشنامه 97/. به دست آمد که نشان دهنده اعتبار مطلوب فرم فارسی پرسشنامه بود. همچنین ضرایب همبستگی به دست آمده بین عامل های استخراج شده با یکدیگر و با کل پرسشنامه نشان دهنده روایی سازه مطلوب پرسشنامه بود. با توجه به حذف 25 آیتم، درنهایت فرم فارسی پرسشنامه با 100 آیتم و 9 عامل استخراج شد؛ بنابراین پرسشنامه مذکور در جامعه دانشجویان ایرانی از پایایی و اعتبار مطلوبی برخوردار است و می توان از آن برای ارزیابی اختلال کمبود توجه / بیش فعالی دانشجویان ایرانی استفاده کرد.

مقدمه: طبق نظر ساندرا بم کودکان در تشکیل نقش های جنسیتی خود فعال هستند و حتی ممکن است کلیشه های جنسیتی قوی تری نسبت به والدین خود داشته باشند. همچنین، مطابق با نظر طرحواره جنسیتی رشد و تحول جنسیتی در کودکان نه تنها تحت تأثیر رشد شناختی آن ها می باشد، بلکه جامعه نقش بسیار مؤثری در شکل گیری آن دارد. لذا هدف پژوهش حاضر بررسی خصوصیات روان سنجی مقیاس نقش جنسی کودکان بولدیزار (1991) در کودکان ایرانی بوده است. روش: نمونه آماری این پژوهش عبارت بود از 483 دختر و پسر پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی شهر تهران که به روش خوشه ای چند مرحله ای از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از مقیاس نقش جنسی کودکان بولدیزار (1991) جهت بررسی پایایی مقیاس از ضریب آلفای کرونباخ و جهت بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته ها: ضرایب آلفای کرونباخ به دست آمده حاکی از پایایی بالای مقیاس در هر سه عامل مردانگی، زنانگی و خنثی و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش خوب مدل در تعیین عامل ها به شکل اولیه بیان شده توسط بولدیزار (1991) بود. همچنین، یافته های مربوط به هنجارسازی نشان داد که میانه نمرات مردانگی و زنانگی در کل نمونه ایرانی به ترتیب 8/2 و 7/2 می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، مقیاس نقش جنسی بولدیزار در بررسی نقش جنسی دانش آموزان دبستانی شهر تهران با توجه به تغییرات اجتماعی- شناختی جامعه ایرانی ابزاری پایا و رواست.

زمینه و هدف: هدف پژوهش حاضر، بررسی مشخصات روان سنجی مقیاس امیدواری صفتی و رابطه آن با بهزیستی روان شناختی در دانشجویان ایرانی بود. مواد و روش ها: در این تحقیق توصیفی- پیمایشی،191 نفر دانشجو با دامنه سنی (18 تا45) و میانگین سنی30/4 ± 17/24 با روش نمونه گیریتصادفی طبقه ای از بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی همدان انتخاب شدند و به پرسش نامه های امیدواری صفتی Snyder، امیدواری حالتی Snyder، بهزیستی روان شناختی Riff و ناامیدی Beck (Beck hopelessness scale) پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی، ضریب Cronbach’s alpha و ضریب دو نیمه کردن و به کمک نرم افزار های SPSS نسخه 16 و Lisrel نسخه 5/8 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: ضرایب Cronbach’s alpha (83/0)، دونیمه کردن (80/0)، اعتبار واگرا (ناامیدی Beck، 20/0-)، اعتبار ملاکی (امیدواری حالتی Snyder، 55/0) به دست آمد که همگی معنی دار بودند (01/0 < P). تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که مقیاس 12 سؤالی امیدواری صفتی بزرگ سالان در نمونه ایرانی بر خلاف نمونه خارجی، که از دو عامل تشکیل شده است، تنها از یک عامل اشباع شده است که 47 درصد واریانس مقیاس را تبیین می کند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول نشان داد که8 سؤالمقیاس به خوبی بر روی یک عامل اصلی بار می شوند و مدل تک عاملی به خوبی با داده ها برازش داشت (91/0 = AGFI یا Adjusted goodness of fit index، 05/0 = RMSEA یا Root mean square error of approximation)، 98/0 = NFI یا Normed fit index). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که این آزمون از اعتبار و روایی بالایی برخوردار است و می توان از آن به عنوان یک ابزار قابل اطمینان در پژوهش های بعدی استفاده کرد.

هدف: هدف پژوهش حاضر رواسازی و اعتباریابی پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کیز (1998) در زنان و مردان تهرانی بوده است. روش: روش پژوهش حاضر از نوع زمینه یابی بود. جامعه آماری این پژوهش عبارت بود از زنان و مردان شهر تهران که 500 زن و مرد به روش خوشه ای چندمرحله ای از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش عبارت بود از پرسشنامه بهزیستی اجتماعی کیز (1998). جهت بررسی پایایی مقیاس از روش بازآزمایی استفاده شد و جهت بررسی روایی مقیاس از روش تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. نتایج: ضریب همبستگی پیرسون میان نتایج دو بار اجرای پرسشنامه حاکی از پایایی بالای پرسشنامه بود و نتایج تحلیل عاملی تأییدی نشان دهنده برازش خوب مدل در تعیین عاملها به شکل اولیه بیان شده توسط کیز (1998) بود. همچنین، نتایج مربوط به میانگین حاکی از آن بود که میانگین نمرات شکوفایی اجتماعی در زنان، مردان و کل آزمودنیهای پژوهش بیشتر از میانگین نمرات سایر عوامل است. نتیجه گیری: بر اساس نتایج پژوهش، پرسشنامه بهزیستی اجتماعی ابزاری روا و پایا است و در جامعه ایرانی از برازش خوبی برخوردار است.

متخصصان آمار معمولاً اصطلاح "تحلیل چندمتغیری"را به روشی اطلاق میکنند که در آن همزمان از چند متغیر ملاک یا وابسته استفاده میشود.ولی محققانی که متخصص آمار نیستند تحلیل چند متغیری راتکنیکی میدانند که در آن از چند متغیر استفاده میشود‘حتی اگر هر تحلیل فقط با یک متغیر وابسته سروکار داشته باشد. تکنیکهای چند متغیری را میتوان به دو رده تقسیم کرد: الف)آنهایی که برای پیش بینی چند متغیری مناسب اندوب)آنهایی که برای تحلیل چند متغیری ماتریس های کوواریانس یا همبستگی به کار میروند. تکنیکهایی از قبیل رگرسیون چندگانه‘رگرسیون چندمتغیری‘تحلیل متعارف‘تحلیل واریانس چندمتغیری برای پیش بینی چندمتغیری بکار می روند. از جمله تکنیکهای تحلیل چند متغیری ماتریس کوواریانس عبارتنداز: تحلیل عاملی‘روابط ساختاری خطی‘تحلیل خوشه ای‘ومقیاس پردازی چندبعدی.اصول کلی هر یک از این تکنیکها در دو مقوله فوق الذکر در این مقاله مورد بحث قرار گرفته است.

هدف از این پژوهش بررسی تعدادی از آزمون های پرکاربرد در حوزه ی سنجش تحول اخلاقی است که برپایه نظریه تحول اخلاقی لارنس کلبرگ ساخته شده اند. از آنجا که رشد اخلاقی یکی از جنبه های مهم رشد روانی اجتماعی است و در موقعیت های مختلف می تواند عاملی موثر بر رفتار انسان ها باشد، مطالعه آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. اکثر آزمون های ساخته شده براساس نظریه کلبرگ، رویکردی داستانی دارند که تفسیر استدلال ها را بااشکالاتی همراه می کند لذا تدوین آزمون هایی به شکل پرسشنامه مورد توجه پژوهشگران در سراسر دنیا قرارگرفته و در این مجال به بررسی این ابزارها می پردازیم.

مقدمه: هدف این تحقیق، ساخت و اعتباریابی مقیاس شکرگزاری اسلامی-ایرانی با تکیه بر چهارچوب اسلامی در فرهنگ ایرانی بود. این مقیاس به گونه ای طراحی شد که به طور خاص، شکرگزاری را بر مبنای قرآن و سنت، اندازه گیری کند. روش کار: تعداد 280 دانشجوی دانشگاه شیراز در تیر ماه سال تحصیلی 1391-1390 از چهار خوابگاه دانشجویی به صورت تصادفی ساده برای شرکت در اعتباریابی مقیاس انتخاب شدند. به منظور تعیین ساختار عاملی مقیاس از روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد و پس از آن تحلیل عامل های اصلی چرخش داده شده مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: در تحلیل عاملی، از مجموع 50 گویه، 24 گویه حذف و 26 گویه باقی ماند و در نهایت، سه عامل استخراج شد (خرده مقیاس های اخلاقی، درونی و افعالی). روایی واگرا و همگرای این مقیاس به ترتیب با پرسش نامه های افسردگی بک و نگرش های مذهبی مسلمانان، رضایت بخش و در جهت مورد انتظار بود (001/0P<، 67/0-=r، 001/0P<، 59/0=r). مقیاس شکرگزاری اسلامی-ایرانی و خرده مقیاس های آن از همسانی درونی مطلوبی برخوردار بود (آلفای کرونباخ برای 26 گویه 78/0 بود). نتیجه گیری: مقیاس شکرگزاری اسلامی-ایرانی یک مقیاس کوتاه، معتبر، پایا و قابل کاربرد در فرهنگ اسلامی-ایرانی می باشد.

"به منظور بررسى روایى مقیاس نومیدى بک، نسخه انگلیسى آن، با رعایت اصول مربوط به ترجمه آزمون‏هاى روانى، از انگلیسى به فارسى برگردانده شد.سپس، آزمون به دست آمده، همراه با آزمون افسردگى بک، روى گروهى از دانشجویان رشته‏هاى مختلف که به صورت تصادفى خوشه‏اى انتخاب شده بودند، اجرا گردید.نتایج حاکى از آن بود که بین مقیاس نومیدى و آزمون افسردگى بک، همبستگى معنى‏دارى در جهت مثبت وجود داشت.علاوه بر این، افراد داراى افسردگى بالا و شدید نسبت به افراد داراى افسردگى پایین و خفیف، در مقیاس نومیدى بک، نمرات بالاترى کسب نمودند و تفاوت آنها از لحاظ آمارى معنى‏دار بود.این یافته‏ها حاکى از روایى همزمان مقیاس نومیدى بک در بین دانشجویان مى‏باشد.همچنین، با استفاده از روش بازآزمایى، پایایى بالایى براى مقیاس فوق پیدا شد. ضریب همسانى درونى(آلفاى کرونباخ)مقیاس نیز نسبتا بالا بود و پرسشهاى مقیاس با نمره کل آزمون همبستگى مثبت و معنى‏دار داشتند.با انجام تحلیل عاملى روى داده‏هاى به دست آمده بر اساس مقیاس نومیدى بک، پنج عامل زیر استخراج گردید:1-یأس در دستیابى به خواسته‏ها؛2- عدم اطمینان به آینده؛3-بدبینى؛4-نومیدى در مورد آینده؛5-انتظار منفى نسبت به آینده. "

به منظور استاندارد سازی فرم بلند آزمون آزاد از فرهنگ حرمت خود، مطالعه ای در دو مرحله مقدماتی - نهایی در ایران انجام گرفت. در مرحله مقدماتی 199 کودک دوره ابتدایی (13-6 سال) مورد آزمون قرار گرفتند. جهت مطالعه روایی همگرای این مقیاس از آزمون حرمت خود کوپر اسمیت استفاده گردید. همچنین در مطالعه مقدماتی پایایی طول زمان این آزمون مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده روایی و پایایی مقبول برای اجرای این آزمون در میان کودکان بود. تعدادی از سوالات این مقیاس بر اساس فرهنگ ایران اصلاح و مورد بازنگری از نظر محتوا قرار گرفت. مضافا بر اساس نتایج تحلیل عوامل مطالعه نهایی که با 1300 نفر آزمودنی انجام گرفت، مشخص شد این آزمون در جمعیت ایرانی سازه هایی از حرمت خود را می سنجد که در جمعیت کانادایی قادر به سنجش آن نبود. با توجه به نتایج این پژوهش و اصلاحات اعمال شده بر آزمون، این مقیاس مذکور صادق با فرهنگ است به جای آنکه آزاد از فرهنگ باشد.

هدف: هدف مطالعه حاضر، بررسی پایایی و روایی سازه نسخه فارسی مقیاس تفکر خلاف واقع برای حوادث منفی است. روش: به منظور دست یابی به هدف پژوهش، 265 دانشجوی دانشگاه اصفهان به روش تصادفی خوشه ای چندمرحله ای به عنوان گروه نمونه انتخاب شدند و نسخه فارسی مقیاس تفکر خلاف واقع برای حوادث منفی را تکمیل کردند. یافته ها: نتیجه ساختار عاملی یا روایی سازه با استفاده از تحلیل مؤلفه های اصلی با چرخش واریماکس چهار عامل بود که 42/58 درصد واریانس کل آزمون را تبیین کرد. این عوامل عبارت اند: روبه بالای خودارجاع، روبه پایین بدون ارجاع، روبه بالای دیگرارجاع و روبه بالای بدون ارجاع. پایایی سازه نسخه فارسی این مقیاس و چهار عامل از طریق آلفای کرونباخ و بازآزمایی برآورد شد که همگی رضایت بخش بودند. نتیجه گیری: برای سنجش تفکر خلاف واقع برای حوادث منفی در ایران می توان از نسخه فارسی مقیاس تفکر خلاف واقع برای حوادث منفی به عنوان یک آزمون معتبر استفاده کرد.

زمینه: هفت عادت مخرب، رفتارهای اساسی روانشناسی کنترل بیرونی هستند که رابطه را تخریب کرده و در نتیجه مسبب اغلب مسائلی هستند که انسان ها با آن درگیرند. هدف: هدف از پژوهش حاضر ساخت و اعتباریابی مقیاسی بود که بتواند هفت رفتار مخرب ازدواج را بر اساس تئوری انتخاب ویلیام گلاسر مورد ارزیابی قرار دهد. روش: با مطالعه مبانی نظری تئوری انتخاب در زمینه هفت رفتار مخرب در ازدواج، و پژوهش های مربوط به آن، برای طراحی پرسشنامه بر اساس سازه های مذکور که از مطالعه منابع موجود به دست آمده بود اقدام شد. پس از بررسی روایی صوری و محتوایی این مقیاس و هر کدام از عوامل آن، و حذف سئوالات نامربوط، 68 سئوال برای تحلیل نهایی کنار گذاشته شد. این پرسشنامه بر روی یک نمونه 250 نفری (213 زن و 37 مرد) از دانشجویان متأهل دانشگاه علامه طباطبایی اجرا گردید. برای بررسی پایایی این مقیاس از روش همسانی درونی آلفای کرونباخ استفاده شد. روایی پرسشنامه مزبور به سه شیوه روایی سازه (تحلیل عاملی)، روایی ملاک (روایی همزمان) و روایی محتوا بررسی گردید. یافته ها: تحلیل عاملی با استفاده از روش مولفه های اصلی و چرخش ابلیمین مستقیم نشان داد که 7 عامل مشخص شده 989/58% از واریانس کل را تبیین می کنند. ضریب پایایی مقیاس از روش ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 95/0، برای عامل اول 82/0، برای عامل دوم 76/0، برای عامل سوم 78/0، برای عامل چهارم 83/0، برای عامل پنجم 76/0، برای عامل ششم 82/0، و برای عامل هفتم 71/0 برآورد شد. روایی همزمان مقیاس یاد شده از طریق همبسته کردن این مقیاس با زیر مقیاس «چهار اسب سوار ارتباطات مهلک» از مجموعه مقیاس های جان گاتمن (SRH)، 567/0 به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد پرسشنامه مورد بررسی از روایی و پایایی لازم برخوردار بوده و از آنجایی که در داخل و خارج از کشور مقیاسی برای ارزیابی رفتارهای تخریبگر در روابط زناشویی بر اساس تئوری انتخاب وجود ندارد، این پرسشنامه می تواند تا حدی خلأ پژوهش های مربوط به این حوزه را جبران کند و مورد استفاده روان درمانگران و متخصصان این حیطه قرار گیرد.