درخت حوزه‌های تخصصی

هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه عوامل مدل پنج عاملی شخصیت با سبک­های هویت است. بدین منظور از میان دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه­ های تهران و شهید بهشتی، 359 نفر (182 پسر و 177 دختر) با روش نمونه ­گیری تصادفی طبقه­ ای چند مرحله ­ای انتخاب شدند. عوامل شخصیت توسط پرسشنامه شخصیت NEOPI-R و سبک­های هویت توسط پرسشنامه سبک ­های هویت برزونسکی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس تحلیل ­های همبستگی، صفات برون­گرایی، دلپذیربودن و با وجدان بودن با هویت اطلاعاتی و هنجاری ارتباط مثبت داشتند. ویژگی انعطاف­پذیری با هویت اطلاعاتی ارتباط مثبت و با هویت هنجاری ارتباط منفی داشت. در صورتی ­که روان ­رنجورخویی با هویت اطلاعاتی و هنجاری ارتباط منفی و با هویت مغشوش ارتباط مثبت نشان داد. بر اسـاس نتایـج تحلیل­ هـای رگرسیـون، هویـت اطلاعاتـی توسط با وجدان بودن و انعطاف­ پذیری، هویت هنجاری تـوسط بـاوجدان بـودن، بـرون­گـرایـی، دلپـذیـربـودن و همچنین انعطاف­ پذیری (به­طور منفی) و در نهایت هویت مغشوش تنها توسط با وجدان بودن (به­ طورمنفی) پیش­بینی شدند.

این مطالعه به منظور تعیین رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی انجام شد. نمونه تحقیق 170 نفر ازدانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران را شامل می شد که با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و پرسشنامه های کیفیت تجارب یادگیری و فرسودگی تحصیلی را تکمیل کردند.داده ها با روش آماری ضریب همبستگی ساده و چندگانه تجزیه و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که روابط منفی معنی داری بین حیطه های کیفیت تجارب یادگیری(منابع،محتوا،انعطاف پذیری یادگیری ورابطه استاد-دانشجو) با ابعاد فرسودگی تحصیلی(خستگی تحصیلی،بی علاقگی تحصیلی و ناکارآمدی تحصیلی) وجود دارد.همچنین نتایج نشان داد که رابطه استاد-دانشجو بیشترین نقش را درتبیین فرسودگی تحصیلی دارد.

" آیا در مدارس به تفاوت های جنسیتی دامن زده می شود؟ آیا کنش ورزی های کلاسی میان آموزگار و شاگردان، پدیدآورنده نابرابری های جنسیتی در کلاس درس و در پی آن در جامعه است؟ آموزگار به سان عضوی از جامعه، بی گمان متاثر از فرهنگ چیره جامعه ای است که در آن زندگی می کند. نگرش های موجود درباره توانایی دختران و پسران و میزان موفقیت آنها در رشته های گوناگون آموزشی و شغل های مختلف، پنداره های آموزگار را می سازد. در این پژوهش، تاثیر جنسیت دانش آموزان بر روش کلاس داری آموزگار بررسی شده است. برای این کار، نمونه ای 88 نفری از آموزگاران زن همسردار که دست کم چهار سال پیشینه آموزش در پایه چهارم دبستان داشتند (44 نفر از مدرسه های دخترانه و 44 نفر از مدرسه های پسرانه) در شهر تهران گزیده شدند. داده های پژوهش با پرسش نامه ای پژوهش گر ساخته گردآوری شد. یافته های پژوهش نشان داد که کنش ورزی های کلاسی میان دانش آموزان و آموزگاران، جدا از نگرش ها و انتظارهای آموزگاران نیست. 56.8 درصد از آموزگاران بازگو کردند که شیوه درس دادن خود را بر پایه جنسیت دانش آموزان تغییر می دهند و 87.5 درصد آنها بر این باور بودند که دختران و پسران باید شغلی در خور جنسیت خود برگزینند "

هدف: پژوهش حاضر با هدف مطالعه روابط میان ویژگیهای شخصیتی و هوش هیجانی با سلامت عمومی روان شناختی در بیماران مبتلا به فنیل کتونوریای ساکن شهر تهران انجام شد. در این تحقیق، همه 41 بیمار فاقد تاخیر ذهنی و معلولیت حرکتی 15 سال به بالای مبتلا به فنیل کتونوریا که در تهران سکونت داشتند مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه مشخصات فردی، شکل کوتاه پرسشنامه پنج عاملی BFI (که دارای 44 ماده است)، پرسشنامه هوش هیجانی بار-اَن و فرم 28 ماده ای پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ بود. از آنجا که طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود، داده ها به کمک نرم افزار SPSS ویراست 13 مورد پردازش قرار گرفتند و ضرایب همبستگی پیرسونی محاسبه و تحلیل رگرسیون چندمتغیری خطی نیز اجرا شد. نتایج نشان داد که هوش هیجانی با برون گرایی، گشودگی، سازگاری و وظیفه شناسی همبستگی مثبت و با روان آزردگی گرایی همبستگی منفی دارد. سلامت روان شناختی نیز با برون گرایی، گشودگی و سازگاری رابطه مثبت و با روان آزردگی گرایی رابطه منفی داشت و میان وظیفه شناسی با سلامت عمومی روان شناختی رابطه ای پیدا نشد. به علاوه، برون گرایی و سازگاری دو متغیر شخصیتی بودند که توانایی پیش بینی نمرات هوش هیجانی را داشتند. روان آزردگی گرایی نیز می توانست سلامت عمومی روان شناختی را پیش بینی کند. در نهایت، هوش هیجانی هم توانست سلامت عمومی را پیش بینی کند. تحلیل واریانس نیز نشان داد که تحصیلات والدین بر سلامت روانی آزمودنیها تاثیری ندارد. نتیجه گیری: به نظر می رسد از میان ویژگیهای شخصیتی تنها برون گرایی و سازگاری با هوش هیجانی و سلامت روان شناختی رابطه قوی تری داشتند و روان آزردگی گرایی نیز رابطه منفی نیرومندتری با سلامت روانی در مبتلایان به فنیل کتونوریای ساکن تهران دارد.

این پژوهش با هدف تعیین رابطه ویژگی های شخصیتی با انواع هویت دانش آموزان دختر پایه سوم مقطع راهنمایی تبریز با استفاده از روش تحقیق توصیفی - همبستگی انجام گرفت، حجم نمونه مورد مطالعه 370 نفر بود که از طریق نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب گردیدند. ابزار اندازه گیری شامل پرسشنامه هویت بنیون و آدامز(OMEIS-2) ، پرسشنامه شخصیتی نئو فرم کوتاه (NEO-FFI) بود.تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS و روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان داد بین نوروزگرایی با هویت آشفته، بین نوروزگرایی با هویت تعویق افتاده، بین انعطاف پذیری با هویت زود هنگام، بین برون گرایی با هویت پیشرفته، بین وجدان گرایی با هویت پیشرفته، رابطه مثبت و معنی دار دیده شد. اما بین دلپذیری با هویت زود هنگام رابطه معنی دار دیده نشد. به نظر می رسد توجه به شخصیت دانش آموزان دختر می تواند در شکل گیری هویت آنها مفید باشد.

در پژوهش حاضر بین 5 عامل بزرگ شخصیتی روان آزرده خویی، برونگرایی، سازگاری، پذیرا بودن به تجارب و مسئولیت پذیری با رضایتمندی زناشویی موردبررسی قرار گرفت. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های دولتی شهر تهران، ساکن در خوابگاه های متأهلی، و حجم نمونه 174 دانشجوی متأهل (87 زوج) بود. پس از آنکه از طریق خوشه ای خوابگاه های مورد نظر از بین تمام خوابگاه های متأهلی دانشگاه های دولتی شهر تهران انتخاب گردید، به دفتر سرپرستی هر یک از آنها مراجعه شد و لیست تمامی اعضای ساکن در خوابگاهها تهیه و از طریق تصادفی اعضای گروه نمونه انتخاب گردیدند. سپس یک پرسشنامه NEO-FF-I و یک پرسشنامه ENRICH به ترتیب برای گردآوری داده های مربوط به 5 عامل شخصیت و رضایتمندی زناشویی بر روی هر یک از زوجین اجرا شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که از بین 5 عامل شخصیت، روان آزرده خویی رابطه منفی و معنادار، برونگرایی، سازگاری و مسئولیت پذیری رابطه مثبت و معناداری با رضایت زناشویی دارند. بین پذیرا بودن به تجارب با رضایتمندی زناشویی رابطه ای وجود نداشت. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که که از بین این 5 عامل به ترتیب روان آزرده خویی و بعد از آن سازگاری بیشترین رابطه را با رضایت زناشویی داشته و توان پیش بینی آن در سطح معناداری است.

هدف این پژهش بررسی ارتباط وجوه خودشناسی ( انسجامی و تجربه ای - تاملی) با پنج عامل بزرگ شخصیت و دیدگاه پذیری بود . 288 دانشجویان دانشگاه تهران با تکمیل پرسشنامه های خودشناسی ( نسخه 26 ماده ای و 12 ماده ای قربانی و همکاران ، 2003 )، شخصیت و دیدگاه پذیری در این پروژه شرکت کردند . فرض بر این بود که وجوه مختلف خودشناسی ( انسجامی و انفکاکی ) با عامل های شخصیت و دیدگاه پذیری ارتباط دارد و خود شناسی انسجامی در پیش بینی عامل های شخصیت و دیدگاه پذیری ارتباط دارد و خود شناسی انسجامی در پیش بینی های عامل های شخصیتی ، نسبت به خودشناسی انفکاکی توانایی بیشتری دارد و نتایج نشان داد وجوه خود شناسی ( بویژه خودشناسی انسجامی) با عامل های شخصیتی و دیدگاه پذیری دارای همبستگی مثبت دارد افزون بر این ، خودشناسی انسجامی توان تبیینی بالاتری نسبت به خودشناسی انفکاکی در پیش بینی همه عامل های شخصیتی را داشت . افزایش در سطح خود شناسی با افزایش در سطح دیدگاه پذیری و عامل های شخصیت ، بجز عامل برون گرایی همراه بود . این بدان معناست که فرایندهای دخیل در خودشناسی و استلزامات ، رفتاری مرتبط با آن با صفات شخصیتی ادراک شده از جانب فرد در ارتباط است .

هدف این پژوهش بررسی و مقایسه ویژگیهای شخصیتی و سبکهای مقابله ای مجرمین با افراد بهنجار بوده است، [یافتن این مساله که آیا تفاوتهایی در اختلالات شخصیتی و سبکهای مقابله ای افراد مجرم با افراد بهنجار وجود دارد و اینکه در صورت تفاوت کدام یک از اختلالات و سبکهای مقابله ای را شامل می شود عواملی است که پژوهش به قصد دستیابی به آنها صورت گرفت]. در این پژوهش نمونه ای تصادفی شامل 50 نفر از زندانیان زندان تبریز انتخاب و با تعداد 50 نفر آزمودنی سالم که از نظر جنس و سن با گروه مجرم مشابه بودند، مورد مقایسه قرار گرفتند. تمام شرکت کنندگان آزمون شخصیت میلون و مهارتهای مقابله ای لانگ و کسیدی را تکمیل کردند. نتایج حاصل از روش تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد بین مقیاس های بالینی شخصیت در دو گروه تفاوت معنادار بود. همچنین در مقیاس های اختلال شخصیت ضداجتماعی، مرزی، اختلال وابسته به مواد و اختلال وابسته به الکل تفاوت معنادار بین دو گروه وجود داشت. در سبکهای مقابله ای درماندگی، مهارگری و خلاقیت نیز دو گروه با هم تفاوت معنادار نشان دادند.

" مقدمه : پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تفاوت های جنسیتی بر پنج عامل بزرگ شخصیت، بررسی اثر غیر مستقیم جنسیت بر عملکرد تحصیلی از طریق صفات شخصیت و اثر مستقیم صفات شخصیت بر عملکرد تحصیلی اجرا شد. روش : 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) پرسشنامه پنج عامل ( BFI ) را کامل کردند. به منظور بررسی تفاوت های جنسیتی در پنج عامل بزرگ شخصیت (برون گرایی، وظیفه شناسی، پذیرش، روان رنجورخویی، سازگاری) از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و به منظور بررسی اثر غیر مستقیم جنسیت بر عملکرد تحصیلی از طریق صفات شخصیت و اثر مستقیم صفات شخصیت بر عملکرد تحصیلی از تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج : نتایج تحلیل واریانس چند متغیری اثر اصلی معنادار عامل جنسیت را نشان داد. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که اثر غیرمستقیم و اثر کل متغیر برونزای پژوهش (جنسیت) تنها از طریق عامل های وظیفه شناسی و روان رنجورخویی بر عملکرد تحصیلی معنادار است. اثر مستقیم پنج عامل بزرگ شخصیت (برون گرایی، وظیفه شناسی، پذیرش، روان رنجورخویی، سازگاری) بر عملکرد تحصیلی معنادار به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نقش میانجی گر صفات شخصیتی وظیفه شناسی و روان رنجورخویی را در بررسی رابطه بین جنسیت و عملکرد تحصیلی دانشجویان مورد تاکید قرار می دهد. همچنین، نتایج مطالعه حاضر همسو با ادبیات پژوهش نشان می دهد که صفات شخصیت ـ حتی پس از کنترل پیش بینی کننده های سنتی عملکرد تحصیلی دانشجویان از قبیل بهره هوشی ـ اثر مستقل و افزوده ای بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دارند. تلویحات پژوهش حاضر با تاکید بر برخی از همبسته های صفات شخصیت به منظور بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان مورد بحث قرار می گیرد."

زمینه و هدف: ویژگی های شخصیتی برخاسته از تفاوت های فرهنگی است. این پژوهش با هدف بررسی ویژگی های شخصیتی در فرهنگ ایرانی انجام شد. مواد و روش ها: مطالعه مقطعی حاضر با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، بر روی 4342 نوجوان ایرانی از 12 استان کشور انجام شد. به منظور جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه ویژگی های شخصیتی NEO-FFI (NEO Five-Factor Inventory) استفاده گردید. جهت تحلیل داده ها، روش تحلیل واریانس چند متغیره (MANOVA) مورد استفاده قرار گرفت. یافته ها: بین ویژگی های شخصیتی دختران و پسران در تمام ابعاد شخصیت تفاوت معنی داری وجود داشت. همچنین، بین اقوام مختلف ایرانی در ابعاد ویژگی های شخصیتی نیز تفاوت معنی داری مشاهده شد (001/0 > P). از طرف دیگر، بین ویژگی های شخصیتی افراد در اقلیم های مختلف جغرافیایی نیز تفاوت معنی داری به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج نشان داد که فرهنگ، قومیت و اقلیم جغرافیایی می تواند بر روی ویژگی های شخصیتی مردم ایران تأثیرگذار باشد.

انسان، به عنوان موضوع مهم و حیاتی مورد مطالعه دانشمندان و فلاسفه قرار گرفته و هر کس به زعم خویش به این قضیه پرداخته است. مکاتب مختلف، انسان را به عناوین مختلف معنا کرده اند و در فلسفه هر آیین، انسان شناسی به طرق متفاوتی تفسیر گشته است، روانشناسی انسانگرا بر پدیدارشناسی تواناییهای ذاتی در انسان، آزادی انسان، حق انتخاب انسان علاقه مند است، خانواده درمانی تجربه گرا به طور مشخص به نقش موانع تجربی رشد شخصی در ایجاد وتداوم مشکلات والگوهای رفتاری ناکارآمد و مستمر اشاره دارد، این الگو بیان می کند که هر انسانی موجودی یگانه است و دارای منابع درونی و نیروی بالقوه ای است که آنها را به کار نمی گیرد. همچنین تصور می شود که افراد قادرند که استعداد ها و نیروهای بالقوه خود را تحقق بخشیده و به شکل کامل تری از انسانیت دست یابند. در مقاله حاضر سعی شد تا ارتباط انسان شناسی از منظر فلسفی و دینی با الگوی خانواده درمانی تجربه نگر - انسانگرا مورد بررسی قرار بگیرد. روش پژوهش حاضر ازنوع کیفی است. شیوه کار به این صورت است که ابتدا از طریق مطالعه و فیش برداری از کتب ومنابع مرتبط با موضوع اطلاعات و مطالب لازم گرد آوری شد، سپس مطالب مربوط به ویژگی های انسان سالم از منظر فلسفه، اسلام، تعلیم و تربیت بیرون کشیده شد و ارتباط این ویژگی ها با ویژگی های انسان سالم از منظر خانواده درمانی تجربه نگر- انسان گرا مورد بررسی قرار گرفت.

این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین ویژگی های شخصیتی و روش های مطالعه با پیشرفت تحصیلی در دانشجویان کارشناسی دانشگاه علامه طباطبائی تهران انجام شد. روش تحقیق حاضر توصیفی– پیمایشی و از نوع همسبتگی بوده است. به روش نمونه گیری خوشه ای تعداد 110 نفر به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه پنج عاملی شخصیت نئو، پرسشنامه روش ها و مهارت های مطالعه، و برای متغیر پیشرفت تحصیلی، از معدل کل دانشجویان استفاده شد. تحلیل داده ها با همبستگی پیرسون نشان داد که رابطه بین ویژگی شخصیتی و روان رنجوری و روش مطالعه سطحی با پیشرفت تحصیلی منفی، رابطه بین ویژگی های شخصیتی برون گرایی، سازگاری، وظیفه شناسی و روش مطالعه عمقی با پیشرفت تحصیلی مثبت، و بین ویژگی شخصیتی گشودکی با پیشرفت تحصیلی رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین نتایج رگرسیون چند متغیره حاکی از آن بود که روش مطالعه عمقی و سطحی و ویژگی های شخصیتی وظیفه شناسی، روان رنجوری و برون گرایی توان پیش بینی پیشرفت تحصیلی را دارا می باشند. دانشجویانی که دارای ویژگی های شخصیتی برون گرایی، سازگاری و وظیفه شناسی اند و از روش مطالعه عمقی استفاده می کنند، پیشرفت تحصیلی بیشتری دارند.

"هدف از این پژوهش مقایسه اثربخشی زوج‌درمانی شناختی الیس به صورت انفرادی و توام در کاهش تعارضات زناشویی بود. آزمودنی‌های نمونه پژوهش شامل 36 زوج (72 نفر زن و مرد) از 150 زوج متقاضی مشاوره بودند که به دلیل درگیری و تعارض به شعب شورای حل اختلاف شهر اهواز مراجعه کرده بودند. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه 42 سؤالی تعارضات زناشویی استفاده شد و زوج‌های نمونه پژوهش آن را در مرحله قبل و بعد از مداخله آزمایشی (ارائه متغیر مستقل) تکمیل کردند. آزمودنی‌ها به صورت تصادفی در 3 گروه (زوج‌درمانی انفرادی، زوج‌درمانی توام و گواه) تقسیم شدند. داده‌های به دست آمده با روش تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تعقیبی توکی روی میانگین تفاضل نمرات پیش‌آزمون و پس‌آزمون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج آماری نشان داد که هر دو شیوه زوج‌درمانی در کاهش تعارضات زناشویی مؤثر بوده‌اند. به‌علاوه در مقایسه شیوه‌های مختلف زوج‌درمانی با همدیگر این نتایج به دست آمد: در کاهش کل تعارضات زناشویی (0001/0P<)، خرده‌مقیاس کاهش رابطه جنسی (016/0P<) و جدا کردن امور مالی (013/0P<) شیوه انفرادی الیس اثربخش‌تر بوده است. لیکن در خرده‌مقیاس‌های کاهش همکاری، افزایش واکنش هیجانی، جلب حمایت فرزندان، افزایش رابطه با خویشاوندان خود و کاهش رابطه با خویشاوندان همسر تفاوت معناداری بین دو شیوه انفرادی و توام مشاهده نگردید. "

هدف این پژوهش بررسی پنج عامل اصلی شخصیت در رابطه با متغیرهای فرسودگی شغلی در میان مشاوران است. روش این پژوهش از نوع توصیفی – همبستگی است جامعه آماری آن کلیه مشاوران مراکز مشاوره شهر تهران می باشد که از روش نمونه گیری خوشه ای استفاده گردید. 100 آزمودنی به صورت تصادفی انتخاب شدند ابزار تحقیق شامل دو پرسشنامه می باشد: آزمون شخصیت (NEO) به وسیله گاستا و مک کری (1992) و پرسشنامه فرسودگی شغلی که توسط مسلش و جکسون (1981) ساخته شده است. برای بررسی رابطه بین متغیرها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد ضریب همبستگی مثبت بین متغیر فرسودگی شغلی خستگی عاطفی و متغیر صفت شخصیتی روان رنجور خویی وجود دارد. همچنین ضریب همبستگی منفی بین متغیر فرسودگی شغلی مسخ شخصیت و صفت شخصیتی سازگاری وجود دارد. یک ضریب همبستگی منفی بین متغیر فرسودگی شغلی عدم موفقیت فردی با صفت شخصیتی برون گرایی و صفت شخصیتی سازگاری وجود دارد. و یک ضریب همبستگی مثبت بین متغیر فرسودگی شغلی عدم موفقیت فردی با صفت شخصیتی روان رنجور خویی وجود دارد.

هدف: بسیاری از رفتارهای نابهنجار را می توان نوعی اغراق در صفات پنج گانه شخصیتی بهنجار به شمار آورد. از میان اختلالات شخصیت، شخصیت اسکیزوتایپی بر اساس الگوی پنج عاملی کمتر تبیین شده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه شخصیت اسکیزوتایپی با الگوی پنج عاملی شخصیت در ایران است. روش: این پژوهش که از نوع توصیفی- مقطعی است، در یک بررسی زمینه یابی انجام شد. بدین منظور نمونه ای به حجم 319 نفر، با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و آزموده شد. شرکت کنندگان به مقیاس شخصیت اسکیزوتایپی و مقیاس پنج بزرگ پاسخ دادند. داده ها با روش رگرسیون چندمتغیری گام به گام تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان دادند که شخصیت اسکیزوتایپی با روان نژندی گرایی همبستگی مثبت و با برون گرایی همبستگی منفی دارد. تحلیل رگرسیونی بر اساس یافته های حاضر نشان داد با این که وظیفه شناسی و توافق جویی به تنهایی با اسکیزوتایپی رابطه ای ندارند، ولی برای تبیین شخصیت اسکیزوتایپی، اضافه شدن آنها به روان نژندی گرایی و برون گرایی ضروری است. برون گرایی در زنان و روان آزردگی در مردان، بیش از سایر صفات شخصیتی، قدرت تبیین شخصیت اسکیزوتایپی را دارد. نتیجه گیری: این یافته ها در راستای تحقیقات قبلی، با نمونه های بالینی متشکل از اختلال شخصیت اسکیزوتایپی و اسکیزوفرنیا تفسیر شد. نقش جنسیت در کیفیت ارتباط صفات شخصیت اسکیزوتایپی، با الگوی پنج عاملی شخصیت مورد تاکید است.

هریک از شاخه های دانش بشری در بستر فرهنگی ویژه ای پدید می آید و می بالد. از این رو غالباً یافته های دانش‘ به فضای خاص فرهنگی خویش بسته و وابسته است و نمی توان آن را به ورای آن تعمیم داد. روانشناسی معاصر نیز به عنوان یک علم‘ زادگاه فرهنگی معینی دارد و از مایه های آن ارتزاق کرده است. نوشته حاضر‘ بررسی کوتاهی است در نشان دادن برخی از این گونه انقیادهای فرهنگی در نظریه های روانشناسی و روانکاوی از قبیل: نظریه فروید‘ رفتارگرایی واتسون و اسکینر‘ نظریه گشتالت و نظریه پیاژه.

عصر کنونی، عصر شناخت گرایی در روان شناسی نامیده شده است. یکی از فرایندهای شناختی که می تواند برای نوجوانان دبیرستانی مشکل ساز باشد، «درماندگی آموخته شده» است. آموزش بازسازی شناختی به نوجوانان کمک می کند تا بتوانند میزان درماندگی آموخته شده را کاهش دهند. این تحقیق به منظور بررسی اثر آموزش بازسازی شناختی، بر کاهش درماندگی آموخته شده در نوجوانان دبیرستانی شهرستان همدان انجام شده است. بدین منظور، 100 دانش آموز دبیرستانی به صورت تصادفی انتخاب شدند. سپس، آزمون سبک اِسناد به عنوان پیش آزمون اجرا شد. 20 نفر از افرادی که کمترین نمره را به دست آورده بودند، انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی و گواه تقسیم شدند. گروه آزمایشی هشت جلسه، تحت آموزش بازسازی شناختی قرار گرفت، ولی گروه گواه این آموزش را دریافت نکرد. نتایج تحلیل آماری نشان داد که آموزش بازسازی شناختی میزان درماندگی آموخته شده را به طور معنی داری کاهش داده است