علوم رفتاری (International Journal of Behavioral Science)

" مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه هوش هیجانی و عوامل پنجگانه شخصیت انجام شده است. روش : پژوهش حاضر پژوهشی از نوع همبستگی می باشد و بدین منظور 377 نفر( دختر=191 ، پسر=186) ازبین دانش آموزان مقطع سوم دبیرستان شهرستان اراک با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. آزمودنی ها جهت اندازه گیری هوش هیجانی و عوامل پنجگانه شخصیت به مقیاس هوش هیجانی شات ( EIS ) و سیاهه شخصیت گلدبرگ ( IPIP ) پاسخ دادند. داده های به دست آمده با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها : نتایج حاصل از پژوهش نشان داد هوش هیجانی با برونگردی، گشودگی به تجربه، سازش یافتگی و وظیفه شناسی رابطه مثبت و در مقابل با نوروزگرایی رابطه منفی دارد. از سوی دیگر بررسی مقایسه ای هوش هیجانی دختران و پسران نیز نشان داد که سطح هوش هیجانی دختران نسبت به پسران بالاتر است. نتیجه گیری: هوش هیجانی بخشی از سازه شخصیت است و شخصیت بستر عملکرد هوش هیجانی، بنابراین هوش هیجانی همواره باید به عنوان بخشی از نظام گسترده ترشخصیت مورد مطالعه قرار گیرد. "

" مقدمه : مدیریت زمان از جمله اصول مدیریت اثربخش می باشد که نیازمند برخی مهارت ها است. این مهارت ها به دو گروه مهارت فردی و رفتارسازمانی مدیریت زمان تقسیم می شوند. هدف از این مطالعه توصیفیف بررسی و ارتباط سنجی مهارت های فردی و رفتارسازمانی مدیریت زمان و همچنین ارتباط سنجی آن دو با برخی متغیر ها نظیر تخصص حرفه ای، تجربه و خصوصیات دموگرافیک مدیران آموزشی یک دانشگاه منتخب بوده است. روش : از جامعة آماری این پژوهش - کلیة مدیران آموزش مراکز دانشگاه پیام‌نور - با استفاده ا ز روش نمونه‌گیری تصادفی ساده ، تعداد 100 نفر مدیر آموزش مر ا کز به ‌طور تصادفی انتخاب گردیدند. بر اساس مطالعات انجام شده ، ابزار سنجش در این پژوهش شامل یک پرسشنامة محقق ساخته دو قسمتی بود که قسمت اول آن ابزار سنجش میزان مهارت فردی مدیریت زمان و قسمت دوم ابزار سنجش میزان مهارت سازمانی مدیریت زمان و ابعاد ششگانة آن بود . یافته ها : یافته ها حاصل از تجزیه و تحلیل آماری نشان داد هر چند که رابطه بین مهارت فردی با رفتار سازمانی "" مدیریت زمان "" رابطه مثبت و د ا ر ای ضریب همبستگی 43/0 می‌باشد ( 001/0 P< ) اما ، میانگین نمرات مهارت فردی و رفتار سازمانی مدیریت زمان در بین مدیران زن و مرد و مدیران متخصص و غیر متخصص از نظر آماری تفاوت معنی داری نداشت . نتیجه گیری : با توجه به اهمیت برخورداری از مهارت مدیریت زمان در ارتقاء رهبری و بهره وری سازمانی، لازم است که مراکز آموزشی کشور عنایت و توجه بیشتری را به این مبحث معطوف دارند و ارتقاء توانمندی مدیران در کسب مهارتهای فردی مدیریت زمان اثر مثبت بر رفتار های سازمانی مدیریت زمان و در نتیجه افزایش بهره وری سازمان گردد. نتیجه گیری : میزان رفتار سازمانی مدیریت زمان را تا حدودی می توان براساس میزان مهارت فردی مدیریت زمان آنان تبیین نمود. "

" چکیده مقدمه: در این تحقیق سازگاری اجتماعی مادران دختران عقب مانده ذهنی آموزش پذیر با سازگاری اجتماعی مادران دختران عادی مقایسه شده است. هدف از این مطالعه این بود که آیا حضور کودک عقب مانده ذهنی بر سازگاری اجتماعی مادران تاثیر منفی دارد یا نه ؟ روش: این پژوهش یک مطالعه مورد-شاهدی از نوع تحلیلی است. نمونه‌های این تحقیق شامل 80 نفر، (40 مادر دارای فرزند عقب مانده ذهنی) و (40 مادر دارای فرزند عادی که در مدارس راهنمایی مشغول به تحصیل بودند) است. در این مطالعه از مقیاس سازگاری اجتماعی ویزمن وپی‌کل (1974) استفاده شد. این مقیاس یک مصاحبه نیمه سازمان یافته است که سازگاری اجتماعی رادرهفت نقش یا حوزه اصلی بررسی می‌کند. این نقشها شامل: سازگاری در شغل، فعالیتهای اجتماعی و فوق برنامه، روابط خویشاوندی، روابط زناشویی، نقش والدینی، روابط خانوادگی و وضعیت اقتصادی بود. یافته ها: نتایج نشان داد که بین سازگاری اجتماعی مادران دختران عقب مانده ذهنی با سازگاری اجتماعی مادران دختران عادی تفاوت معنی‌داری وجود دارد (001/0 p < ). آنالیز واریانس و همبستگی نشان داد که بین سازگاری اجتماعی مادران دختران عقب مانده ذهنی با متغیرهای دموگرافیک سن کودک، سن مادر، میزان تحصیلات،‌ طول مدت ازدواج، تعداد فرزندان وترتیب تولد فرزند عقب مانده ذهنی ارتباط وجود نداشت. نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصله به نظر می‌رسد در مجموع مادران دارای دختر عقب مانده ذهنی نسبت به مادران دختران عادی سازگاری اجتماعی کمتری داشتند. "

" چکیده: مقدمه: مطالعات بیانگر افزایش توجه و یادآوری مواد با بار هیجانی مثبت در سنین سالمندی است. همچنین محققان معتقدند که افزایش حافظه هیجانی به سن، شرایط اجتماعی- اقتصادی و جنس وابسته نیست. به همین منظور هدف از این پژوهش بررسی تفاوت حافظه هیجانی کلامی و تصویری در دو گروه زنان جوان و سالمند است. روش: نمونه این پژوهش را زنان جوان و سالمند ( 41 جوان و 40 سالمند ) در سنین 70-50 و 27-18 تشکیل می دهند. ابزارهای مورد استفاده به منظور بررسی حافظه هیجانی نیز 22 تصویر با حالات هیجانی مثبت،‌ منفی و خنثی و 68 کلمه با بار هیجانی مختلف بود. نتایج: یافته ها نشان می دهد که یادآوری کلمات منفی ( P<0/000 ) و چهره مثبت ( P< 0/000 ) به طور معناداری در بین جوانان بیشتر از سالمندان می باشد. نتیجه گیری: به نظر می رسد که افزایش حافظه هیجانی جدای از تاثیر جنس و فرهنگ نمی باشد. همچنین به نظر می رسد که عواملی نظیر افسردگی و اضطراب که به هیجان و حافظه مربوط می باشند موثر بوده که نیازمند بررسی های دقیق تر می باشد. "

" چکیده مقدمه: این تحقیق با هدف تعیین رابطه بین اهمیت دادن به نماز با جهت گیری مذهبی و سلامت روان در کارکنان دانشگاه و افراد غیر شاغل در دانشگاه انجام شده است. روش: جامعه آماری این تحقیق کارکنان دانشگاه و افراد عادی غیر شاغل در دانشگاه بود. 300 نفر (150 نفر از کارکنان دانشگاه و 150 نفر از افرادی که در دانشگاه شاغل نبودند) به صورت فردی و دردسترس انتخاب و پرسشنامه‌های جهت گیری مذهبی آلپورت و سلامت عمومی گلدبرگ را تکمیل کردند. داده های بدست آمده با استفاده از روشهای آماری خی دو و آزمون t مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: مقایسه نتایج بدست آمده بین نمونه مورد بررسی در کارکنان دانشگاه و افراد خارج از دانشگاه در رابطه با اهمیت دادن به خواندن نماز، بیانگر وجود تفاوت معنادار (01/0 p< ) بین آنها است. بعلاوه جهت گیری مذهبی در کارکنان دانشگاه بیشتر درونی ولی در افراد خارج از دانشگاه، بیشتر بیرونی است. همچنین در کارکنان دانشگاه، نشانه های جسمانی، اضطراب و بیخوابی، نارسایی در عملکرد اجتماعی و افسردگی کمتر و سلامت روانی بطور کلی بهتر از افراد خارج از دانشگاه است. نتیجه گیری: با توجه به نقش نماز و جهت گیری مذهبی در سلامت روان، بنظر می رسد مسئولین فرهنگی جامعه، به ویژه مسئولین فرهنگی دانشگاه، باید به آن توجه ویژه نمایند و برنامه های خاصی در این راستا پیش بینی کنند. "

"چکیده مقدمه: افسردگی از شایعترین اختلالات همراه میگرن است بطوریکه در حدود 80% بیماران مبتلا به میگرن گزارش شده است .:پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه بین شدت افسردگی با شدت احساس درد در بیماران با سردرد میگرنی در کلینیک بیمارستان رازی انجام گرفت . روش : این تحقیق از نوع مطالعه همبستگی و از نظر زمانی ، مقطعی است . جامعه مورد مطالعه بیماران میگرنی بیمارستان رازی شهرستان تبریز در مقطع زمانی 4 ماه اول سال 1385 بوده است . به این منظور 150 بیمار میگرنی بصورت تصادفی انتخاب شدند و دو ابزار پژوهش یکی آزمون افسردگی بک ( (BDI جهت اندازه گیری شدت افسردگی و مقیاس بصری درد ( VAS ) جهت تعیین و اندازه گیری احساس ذهنی میزان درد بکار گرفته شدند. یافته ها : فراوانی افسردگی در بیماران میگرنی در این مطالعه 92 درصد می باشد که در این میان 7/16 درصد افسردگی خفیف 7/36 درصد افسردگی متوسط و 7/38 درصد افسردگی شدید داشتند و تنها 8 درصد بیماران میگرنی ، فاقد افسردگی تشخیص داده شدند . بعلاوه رابطه مستقیم و معنی داری بین شدت افسردگی و شدت سردرد میگرنی با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون به دست آمد.( P=0.001 ) همچنین بین شدت افسردگی و احساس درد و جنسیت ، شغل و تاهل نیز ارتباط معنی داری یافت شد . نتیجه گیری : مطالعات دیگری نیز ثابت کرده اند که همراهی میگرن و افسردگی سبب ایجاد اثرات مخرب احساسی به ویژه کاهش قدرت تحمل درد به خصوص درزنان می شود. از آنجاییکه افسردگی در درجات بالاتر باعث عواقب جبران ناپذیری می شود، می توان با تشخیص بیماران میگرنی دارای افسردگی و درمان آنها با روشهای مختلف ( دارو درمانی- روان درمانی- شناخت درمانی وغیره) میزان شدت سردرد را در این افراد کاهش داد با انجام چنین تحقیقی برنامه ریزی واقدام در خصوص تشخیص و درمان بیماران میگرنی دارای افسردگی برای مسئولین امر تبیین میگردد "

" مقدمه : پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش تفاوت های جنسیتی بر پنج عامل بزرگ شخصیت، بررسی اثر غیر مستقیم جنسیت بر عملکرد تحصیلی از طریق صفات شخصیت و اثر مستقیم صفات شخصیت بر عملکرد تحصیلی اجرا شد. روش : 419 دانشجو (166 پسر و 253 دختر) پرسشنامه پنج عامل ( BFI ) را کامل کردند. به منظور بررسی تفاوت های جنسیتی در پنج عامل بزرگ شخصیت (برون گرایی، وظیفه شناسی، پذیرش، روان رنجورخویی، سازگاری) از تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) و به منظور بررسی اثر غیر مستقیم جنسیت بر عملکرد تحصیلی از طریق صفات شخصیت و اثر مستقیم صفات شخصیت بر عملکرد تحصیلی از تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج : نتایج تحلیل واریانس چند متغیری اثر اصلی معنادار عامل جنسیت را نشان داد. نتایج تحلیل مسیر نیز نشان داد که اثر غیرمستقیم و اثر کل متغیر برونزای پژوهش (جنسیت) تنها از طریق عامل های وظیفه شناسی و روان رنجورخویی بر عملکرد تحصیلی معنادار است. اثر مستقیم پنج عامل بزرگ شخصیت (برون گرایی، وظیفه شناسی، پذیرش، روان رنجورخویی، سازگاری) بر عملکرد تحصیلی معنادار به دست آمد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر نقش میانجی گر صفات شخصیتی وظیفه شناسی و روان رنجورخویی را در بررسی رابطه بین جنسیت و عملکرد تحصیلی دانشجویان مورد تاکید قرار می دهد. همچنین، نتایج مطالعه حاضر همسو با ادبیات پژوهش نشان می دهد که صفات شخصیت ـ حتی پس از کنترل پیش بینی کننده های سنتی عملکرد تحصیلی دانشجویان از قبیل بهره هوشی ـ اثر مستقل و افزوده ای بر عملکرد تحصیلی دانشجویان دارند. تلویحات پژوهش حاضر با تاکید بر برخی از همبسته های صفات شخصیت به منظور بهبود عملکرد تحصیلی دانشجویان مورد بحث قرار می گیرد."

"چکیده مقاله: خلاصه: مقدمه: هدف مطالعه حاضر بررسی رابطه بین نظام ارزشی نوجوانان و ارزش‌های خانواده می‌باشد. به عبارت دیگر سوال این است که آیا بین نظام ارزشی نوجوانان و ارزش‌های خانواده و والدین رابطه‌ای وجود دارد؟ روش: جامعه مورد مطالعه در این تحقیق دانش آموزان دبیرستانهای شهر تهران در سال 84-83 می‌باشند که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تعداد 984 نفر از آنان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در تحقیق حاضر پرسشنامه محقق ساخته بوده است که پس از بررسی اعتبار و روایی آنان مورد استفاده قرار گرفته است. یافته‌ها: نتایج بدست آمده نشان داده که بین نظام ارزشی نوجوانان و ارزش‌های خانوادگی، مذهبی، رسانه‌ای و ملی ارتباط معناداری وجود دارد. به عبارت دیگر نوجوانانی که نمره بالاتری در ارزش‌های فردی داشته‌اند در سایر ارزش‌ها نیز نمره بالاتری را کسب کرده بودند وکسانی که نمره پایین‌تری در ارزش‌های اجتماعی, خانوادگی و مذهبی کسب کرده بودند.، در ارزش‌های فردی نیز نمره کمتری داشتند. نتیجه گیری: نتایج بدست آمده در این تحقیق نشان دهنده اهمیت ارزش‌ها در رفع نیازهای اساسی نوجوانان بوده در سایر مطالعات نیز مورد تایید قرار گرفته است. "

" مقدمه : مزمن شدن فرایند بیماری و تعدد مشکلات جسمی نظیر تنفسی ، پوستی ، بینایی ، اختلال در الگوی خواب ، روابط زناشویی و سایر مشکلات روانی و اجنماعی در مصدومین شیمیایی هر کدام به تنهایی می تواند یک منبع تنش زا در این گروه از بیماران باشد . این مطالعه با هدف تعیین منابع سازگاری در مصدومین شیمیایی انجام شد . روش : در یک مطالعه با رویکرد کیفی ، با استفاده ار مصاحبه های عمیق و نیمه ساختار یافته انفرادی و مصاحبه گروه مدار (FGD) با استفاده از نمونه گیری مبتنی بر هدف با 20 مصدوم شیمیایی مرد و زن ( نظامی و غیر نظامی ) داده ها گردآوری و سپس با روش تحلیل محتوی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . یافته ها : منابع سازگاری در 4 طبقه اصلی شامل ، عوامل مذهبی ، میهن پرستی ، حمایت اجتماعی و نگرش به بیماری دسته بندی شدند. مهمترین منبع سازگاری عوامل مذهبی نظیر مشیت الهی ، بیماری عامل پاکی از گناهان ، دعا و نیایش و پس از آن میهن پرستی نظیر دفاع از میهن و جانبازی مایه افتخارسپس حمایت خانواده بویژه همسر و و بالاخره پذیرش بیماری از زیر طبقات این دسته ها بودند. نتیجه گیری : با توجه به تعدد مشکلات جسمی ، روانی و اجتماعی در مصدومین شییمیایی تقویت منابع سازگاری و شناسایی عوامل تنش زا می تواند در تطابق این گروه با بیماری و ارتقائ کیفیت زندگی آنان موثر باشد . "

"چکیده: مقدمه: سازگاری و عوامل مرتبط با آن از موضوعات مهمی است که در حوزه های مختلف روانشناسی به آن پرداخته می شود. گستره مفهوم سازگاری تا جایی است که گاهی تعیین حدود و نوع رابطه آن با مفاهیمی نظیر شخصیت با ابهام همراه است. بر این اساس پژوهش حاضر برآن است تا نوع و میزان ارتباط میان هریک از عوامل شخصیت و سازگاری نوجوانان را مورد بررسی قرار دهد. روش: در این پژوهش سطوح مختلف سازگاری با استفاده از مدل همبستگی و رگرسیون بر اساس ویژگیهای روانشناختی مورد پیش بینی قرار گرفته است. تعداد 456 دانش آموز در دسترس از میان دانش آموزان پایه سوم دبیرستان های پسرا نه منطقه 3 تهران به پرسشنامه ویژگیهای روانشناختی کالیفرنیا و پرسشنامه سازگاری دانش آموزان پاسخ دادند. از مدل رگرسیون لجستیک برای پیش بینی سطوح سازگاری بر اساس ویژگیهای روانشناختی و از مدل تحلیل عاملی و مدل حذف گام به گام برای کاهش تعداد عوامل پیش بینی کننده و استخراج کمترین ترکیب عاملی با بیشترین توان پیش بینی استفاده شد. یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده از میان هجده ویژگی روانشناختی یک ترکیب پنج عاملی شامل هویت جنسی، اشتراک، انعطاف پذیری،اجتماعی شدن و سلطه گری در مقایسه با سایر ترکیب ها بیشترین توان را در پیش بینی سطوح سازگاری نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به ماهیت مجموعه پنج عاملی فوق، سازگاری را می توان بعنوان بخشی از تعریف شخصیت و یا محصول ارتباط ویژه میان برخی از عوامل آن در نظر گرفت و نیز بر اساس مجموعه رفتارهای مرتبط با عوامل فوق بنظر می رسد برای افزایش سطح سازگاری نوجوانان لازم است تا به شرایط سنی و جنسیت نوجوانان و نیز نوع ارتباط آنها با گروه همسالان بیشتر از هر عامل دیگر توجه شود. "