غلامرضا خجسته مهر

پژوهش حاضر با هدف دستیابی به علل و عوامل احتمالی مؤثر در تولد کودکان استثنایی در خانواده هایی با بیش از یک فرزند استثنایی، به مقایسه ویژگی های زیستی والدین خویشاوند و غیرخویشاوند در مناطق شهری و روستایی اهواز پرداخته است. پژوهش از نوع «علی – مقایسه ای» پس رویدادی به شمار می رود. جامعه پژوهشی، شامل تمامی والدین دارای بیش از یک فرزند استثنایی مناطق شهری و روستایی اهواز می باشد. از طریق نمونه گیری تصادفی ساده، 94 نفر از والدین با بیش از یک فرزند استثنایی، در دو گروه خویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی (58 نفر) و والدین غیرخویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی (36 نفر) به عنوان نمونه اصلی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد، از بین سایر متغیرهای زیستی، دو گروه خویشاوند و غیرخویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی در میانگین سن کنونی مادر، سن کنونی پدر و سن حین ازدواج مادر، تفاوت معنادار دارند. به طوری که میانگین سن مادران و پدران و سن حین ازدواج مادران خویشاوند با بیش از یک فرزند استثنایی به طور معناداری کمتر از گروه غیرخویشاوند بود.

پژوهش حاضر به مقایسه پیوستگی، انطباق پذیری، سطح ارتباط و رضایت زناشویی متاهلین پرگذشت و کم گذشت می پردازد. روش پژوهش از نوع علی مقایسه ای (پس رویدادی) است. نمونه پژوهش شامل 270 نفر از کارکنان متاهل اداره های دولتی شهر اهواز بود که به صورت نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش از مقیاس گذشت خانواده،‌ مقیاس پیوستگی و انطباق پذیری خانواده و پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس نشان داد که متاهلین پرگذشت در مقایسه با متاهلین کم گذشت به طور معناداری میزان پیوستگی، انطباق پذیری، سطح ارتباط و رضایت زناشویی بیشتری دارند.

پژوهش حاضر ویژگی های شخصیتی، مهارتهای اجتماعی، سبکهای دلبستگی و متغیرهای جمعیت شناختی به عنوان پیش بینهای موفقیت و شکست رابطه زناشویی در زوجهای متقاضی طلاق و عادی در اهواز بررسی کرده است. افراد شرکت کننده در نمونه اصلی شامل 128 زوج متقاضی طلاق و 129 زوج عادی (جمعا 514 نفر) و در نمونه اعتباریابی شامل 61 زوج متقاضی طلاق و 100 زوج عادی (جمعا 322 نفر) بودند. در این پژوهش برای انتخاب نمونه طلاق از جامعه زوجهای متقاضی طلاق استفاده شد و برای انتخاب نمونه عادی از روش نمونه گیری چند مرحله ای تصادفی استفاده به عمل آمد. همه زوجهای نمونه های اصلی به وسیله پرسشنامه شخصیتی نئو (فرم تجدید نظر شده)، پرسشنامه مهارتهای اجتماعی، پرسشنامه تجدید نظر شده تجارب در روابط نزدیک (ECR-R) و پرسشنامه جمعیت شناختی محقق ساخته مورد سنجش قرار گرفتند. در این پژوهش برای تحلیل داده ها علاوه بر روش آمار توصیفی، روش تحلیل ممیز به کار بسته شد. نتایج به دست‌ آمده فرضیه پژوهش را تایید کرد و نشان داد که شکست و موفقیت در رابطه زناشویی را می توان از روی متغیرهای ویژگیهای شخصیتی، مهارتهای اجتماعی، سبکهای دلبستگی و ویژگیهای جمعیت شناختی پیش بینی نمود. نتایج به دست آمده و مدل ارایه شده توسط این پژوهش به تفصیل مورد بحث قرار گرفته است.