۱۸۱. آسیب شناسی کاربرد نظریه های مدرن در تدوین درسنامه های بلاغی نویسنده: داوود عمارتی مقدم منبع: ادبیات پارسی معاصر سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۲۱) کلید واژه ها: کاربردشناسی زبانعلم معانیبدیعکنش گفتاردرسنامه های بلاغی حوزه های تخصصی: ادبیات علوم ادبی بلاغت ادبیات حوزه های ویژه آموزش و گسترش زبان،خط و ادبیات فارسی مدارس و دانشگاهها تعداد بازدید : ۱۱۹ چکیده تعداد دانلود : ۹۸ مقاله ی حاضر، در صدد است نشان دهد که آسیب شناسیِ درسنامه های بلاغی(اعم از معانی، بیان و بدیع)، با آسیب شناسیِ دیگر درسنامه ها، تفاوت های عمده ای دارد. از جمله ی این تفاوت ها، یکی سابقه ی طولانیِ آگاهیِ محققان و صاحبنظران از کاستی ها و آشفتگی های بلاغت سنتی است، و دیگری، کوشش هایی که در جهت رفع این کاستی ها بر مبنای معیارها و نظریه های امروزی (اعم از ادبی و زبان شناختی) به عمل آمده است. در مقاله ی حاضر استدلال خواهد شد که کاربرد این معیارها و نظریه ها، نه تنها نتوانسته کاستی های درسنامه های بلاغی را برطرف سازد که حتی آن ها را تشدید کرده و خود، آسیب ها و کاستی های تازه ای را نیز به بار آورده است. این کاستی ها، که عمدتاً از شیوه ی نادرستِ کاربرد نظریه های جدید ناشی شده اند، عبارت اند از 1- غفلت از کارکرد صناعات بلاغی در طبقه بندیِ صناعات بر مبنای معیارهای مدرن 2- در نظر گرفتن ادبیات به مثابه ای حوزه ای مستقل از دیگر حوزه های زبانی براساس نظریه های مدرن 3- استفاده از نظریه های مدرن بر مبنای شباهت های ظاهری با برخی مباحث قدمایی 4- عدم توجه به مسائل خاص ادبیات و متون ادبی در کاربرد نظریه های مدرن. پس از بررسیِ این چهار کاستی، در برخی موارد پیشنهادهایی نیز برای تدوین درسنامه ها ی بلاغی و شیوه ی کاربرد نظریه های مدرن در آن ها، ارائه شده است.
۱۸۲. روش شناسی برگردان تصویرهای استعاری صحنه های قیامت در قرآن بر اساس الگوی نیومارک نویسنده: سید مهدی مسبوق علی حسین غلامی یلقون آقاج منبع: پژوهش های ادبی - قرآنی سال پنجم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۲ (پیاپی ۱۸) کلید واژه ها: ترجمهقرآن کریمقیامتتصویرهای استعاریالگوی نیومارک حوزه های تخصصی: ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی تفسیر و ترجمه قرآن تعداد بازدید : ۹۰ چکیده تعداد دانلود : ۹۵ معنای تصویرهای استعاری در مباحث معنی شناسی و ترجمه از جایگاه مهمی برخوردار است و این مهم در ترجمة متون مقدسی همچون قرآن کریم نمایان تر می شود؛ بنابراین در مطالعات نوین ترجمه، از جمله الگوهای ترجمه تصویرهای استعاری، نظریه پیترنیومارک است که بر ترجمه پذیری استعاره تاکید دارد. نیومارک هفت راهبرد را برای ترجمة استعاره معرفی می کند که با تکیه بر آنها می توان تصویرهای استعاری را به زبان مقصد منتقل نمود. جستار حاضر در پرتو نظریه پیترنیومارک و با روش توصیفی- تحلیلی از نوع انتقادی، به نقد و بررسی شیوه های برگردان تصویرهای استعاری صحنه های قیامت در قرآن پرداخته و ضمن تبیین شیوه های انتقال تعابیر استعاری، عملکرد پنج ترجمه فارسی از دو جزء پایانی قرآن را مورد سنجش قرار داده است. بدین منظور پنجاه و شش تصویر استعاری از مناظر قیامت با دویست و هشتاد برابر نهاد آن، بررسی شد. برآیند پژوهش نشان می دهد که از هفت شیوه مطرح شده در نظریه نیومارک، الهی قمشه ای از پنج روش، رضایی اصفهانی و فولادوند از چهار روش و آیتی و معزی از سه روش، بهره برده اند. رویکرد مترجمان، بیشتر بر ترجمه تحت اللفظی استوار است و این مسئله حاکی از این است که مترجمان، بیش از انتقال صریح معنا، سعی در باز تولید استعاره در زبان مقصد داشته اند و از میان روش های یادشده، آیتی، معزی و فولادوند از روش تحت اللفظی، الهی قمشه ای از روش معنایی و رضایی از روش ترجمه تحت اللفظی با افزوده های تفسیری، بیشترین بهره را برده اند.
۱۸۳. بررسی اسطوره شناختی جایگاه ایزدبانوان در جهان فکری- معنوی ایرانیان باستان نویسنده: سیده آمنه میرخوشنو عبدالرحمن عالم منبع: ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی سال سیزدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۴۶ کلید واژه ها: اسطورهمعنویتایران باستانایزدبانومادرسالاری حوزه های تخصصی: ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای اسطوره شناسی تعداد بازدید : ۱۳۳ چکیده تعداد دانلود : ۱۹۰ ایزدبانوان در زمره ایزدان تأثیرگذار و معنابخش در زندگی مردم روزگار باستان بوده اند. آن ها نه تنها در بیشتر تمدن های باستانی همچون یونان، بین النهرین و... مورد توجه بوده اند، بلکه به طور خاص، با اندیشه ایرانیان باستان ارتباط داشته اند؛ از این رو، درک جهان معنوی باستان بدون توجه به زنانگیِ آشکار این الهگان نارسا و ناقص خواهد بود. نگارندگان این پژوهش کوشیده اند با به کارگیری روش تحلیل محتوا با نظر به منابع تاریخی و اسطوره ای به بررسی دوره مادرسالاری و پرستش ایزدبانوان، جایگاه زن در اسطوره خلقت، و اسطوره های مادینه اهورایی بپردازند. به نظر می رسد که پرستش ایزدبانوان از نظر تاریخی و قوم شناسی همزمان با عصر مادرسالاری و یا مرکزیت گروه بر مدار مادر- زن بوده است. همزمانی این دو در زمانی پیش تر و بسیار جلوتر از عصر پدرسالاری گواهی است بر اینکه ایزدان تأثیرگذار در گذشته مؤنث بوده اند، اما به مرور، در جریان تحولات اجتماعی و تحت تأثیر انتقال قدرت از زنان- مادران به مردان- پدران از نقش آن ها کاسته شده است و با عبور از عصر مادرسالاری، اهمیت معنوی و ایزدگونگی خود را نیز از دست دادند.
۱۸۴. Новая линия в изображении Персии в повести Д.Л. Мордовцева «За чьи грехи?» نویسنده: معصومه معتمدنیا منبع: پژوهشنامه زبان و ادبیات روسی پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۹ Исследовательский журнал русского языка и литературы, vol. ۹. ۲۰۱۷ (۱) کلید واژه ها: КультураВостокД.Л. Мордовцев«За Чьи Грехи?»Женское Гаремное ВоспитаниеРусские и Персидские Обычаи и Традиции حوزه های تخصصی: ادبیات ادبیات جهان زبان و ادیبات روسی تعداد بازدید : ۷۰ چکیده تعداد دانلود : ۹۱ Для романтиков Восток и восточная образность привлекательны своей экзотичностью, яркостью красок. Эта линия получает свое дальнейшее развитие в творчестве создателей русского исторического романа, в частности – в повести Д.Л. Мордовцева «За чьи грехи?». Это произведение сочетает в себе противоположные тенденции: стремление к реалистичности изображения неизбежно сочетается с ощущаемой тягой к мелодраматичности (любовная линия Стенька – персидская полонянка). В то же время писатель искусно вводит читателя в неведомый последнему мир Востока, знакомит с психологией женского гаремного воспитания (образ персиянки), косвенно сопоставляет русские и персидские обычаи и традиции.
۱۸۵. Память, воображение и литературное творчество как истоки историзма в произведениях А.С. Пушкина نویسنده: لیودمیلا واسیلیونا ستِبینیوا منبع: پژوهشنامه زبان و ادبیات روسی پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۹ Исследовательский журнал русского языка и литературы, vol. ۹. ۲۰۱۷ (۱) کلید واژه ها: А.С. ПушкинПамятьВоображениеЛитературное ТворчествоПоэтИстория حوزه های تخصصی: ادبیات ادبیات جهان زبان و ادیبات روسی تعداد بازدید : ۶۸ چکیده تعداد دانلود : ۸۳ В статье дан анализ проведенных за последние пять лет научных работ, посвященных не только исторической теме пушкинских произведений, но и историзму как феномену творческого сознания А.С. Пушкина. В отличие от традиционно рассматриваемых аспектов нами исследован генезис пушкинского чувства истории. Запечатленные в памяти народа события, или история, всегда интересовали Пушкина. Однако в художественном мире Пушкина право на память принадлежит поэту. Воспоминания инспирируют творческое вдохновение лирического субъекта, и стесненная «лирическим волненьем», память в определенный момент становится воображением, вдохновением. Пушкинский поэт не только хранит память о прошлом, но и постигает истину, провидит будущее. Так, у Пушкина историческая правда и пророчество о будущем взаимодействуют друг с другом в модусе вдохновения поэта. Именно поэтические коннотации дают неожиданный ракурс исторической трагедии Пушкина «Борис Годунов».
۱۸۶. L’analyse des changements de la position du pouvoir dans ‘’Les Bonnes’’ de Genet à partir de la théorie des champs de Pierre Bourdieu et de la dialectique de Maître et Esclave de Hegel نویسنده: محمدحسین جواری مریم مصباحی منبع: پژوهش زبان و ادبیات فرانسه دوره یازدهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۹ کلید واژه ها: BourdieuHabitusChamps littéraireDialectique de maître et esclaveGenet حوزه های تخصصی: ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار تعداد بازدید : ۶۶ چکیده تعداد دانلود : ۵۵ La distance et la différence entre les milieux sociaux sont les thèmes principaux de plusieurs œuvres depuis longtemps. Les hommes se trouvent dans les situations culturelles et économiques, en se battant pour arriver à une position sociale satisfaisante. Les œuvres de Jean Genet montrent ces conflits d’une façon évidente et violente, un reflet de sa vie dure et pleine de ces combats culturels et politiques contre la distinction d’origine et de race. Cette étude essaie de donner une analyse sur la pièce Les Bonnes de Jean Genet en faisant la synthèse de deux approches sociocritique et philosophique. Pierre Bourdieu, sociologue contemporain, dans son œuvre littéraire intitulée Les règles de l’art. Genèse et structure du champ littéraire, présente des notions comme « le champ littéraire » et « l’habitus » dans le domaine de la sociocritique qui est sur des changements des positions sociales et la prise de position dans la société. En intégrant ces définitions avec le concept philosophique de Hegel, « La dialectique de maître et esclave », présenté et allégé dans le livre intitulé l’introduction à la lecture de Hegel de Kojève, on se focalise sur la distance et la différence qui existent entre les milieux dans la société et les positions sociales.
۱۸۷. سبک شناسی عروضی رباعیات خیام نویسنده: عباس جاهدجاه لیلا رضایی منبع: نقد ادبی سال دهم تابستان ۱۳۹۶ شماره ۳۸ کلید واژه ها: عروضوزن شعرخیامسبک شناسی حوزه های تخصصی: ادبیات علوم ادبی موسیقی شعر عروض سنتی تعداد بازدید : ۱۰۷ چکیده تعداد دانلود : ۸۷ درباره تعداد رباعیات اصیل خیام همواره اختلاف نظر وجود داشته است. بررسی های سبک شناسانه در کنار سایر روش ها می تواند به شناخت رباعیات اصیل کمک کند. علم عروض نیز از دانشهای ادبی است که توانایی ارائه ی ویژگی ها و مشخصات سبکی را دارد و می تواند از ابزارهای شناخت سبک رباعیات خیام شمرده شود. در این مقاله اگرچه هدف اصلی، شناخت سبک عروضی رباعیات خیام از طریق تعیین بسامد متغیرهای مختلف عروضی است، به ناگزیر وزن رباعی در معنای عام نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتیجه این تحقیق نشان می دهد که برخی از ویژگی های عروضی در رباعیات خیام چنان بسامد کم یا چنان بسامد زیادی دارند که می توانند ما را به سمت وسوی شناخت سبک فردی- عروضی رهنمون شوند: در رباعیات خیام شاخه اخرم بسیار به ندرت به کار می رود. رکن دوم رباعیات خیام تسکین نمی گیرد. بیش از 95 درصد مصراع ها تنها در چهار وزن سروده شده اند و در کل 256 الگوی اصلی برای رباعیات خیام وجود دارد.
۱۸۸. تحلیل منطق الطیر و مصیبت نامه ی عطار نیشابوری بر اساس نظریه ی سازنده گرایی ویگوتسکی و برونر نویسنده: غلامرضا پیروز عفت سادات غفوری منبع: شعرپژوهی (بوستان ادب) سال نهم پاییز ۱۳۹۶ شماره ۳ (پیاپی ۳۳) کلید واژه ها: عطار نیشابوریمنطق الطیرمصیبت نامهسازنده گراییویگوتسکیبرونر حوزه های تخصصی: ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات متون عرفانی و تحلیل عرفانی متون ادبی تعداد بازدید : ۹۰ چکیده تعداد دانلود : ۸۱ سازنده گرایی به عنوان نظریه ای نوین در حوزه ی فلسفه ی تعلیم و یادگیری، قابلیت تحلیل و بررسی متن های تعلیمی و عرفانی را داراست. طبق این نظریه، انسان ها در درک و یادگیری مفاهیم و واقعیت ها به نحو بارزی سهیم هستند. بنابر این دیدگاه، انسان ها درک و فهم و دانش تازه ی خود را از راه تعاملِ بین آنچه از قبل می دانند، با اندیشه ها، رویدادها و فعالیت هایی که با آن ها روبرو می شوند، می سازند. در این مقاله، تلاش شده است، دو منظومه ی منطق الطیر و مصیبت نامه ی عطار نیشابوری، بر اساس شیوه های سازنده ی تعالیم عرفانی، ضمن تمرکز بر تعالیم راهنما بررسی شود. مهم ترین نتایج برآمده از این پژوهش، حاکی از انطباق بارز مؤلفه های این نظریه در این دو منظومه است که در آن دو، عطار در رابطه ی تربیتی مراد و مرید در پی تبیین فرایند سلوک عارفانه با رهبری مراد و رسیدن به یک دگردیسی شخصیتی است. همچنین انگیزش درونی سالکان، فعال بودن و مشارکت بحث گروهی، در مسیر سفر قرار گرفتن و شناخت موقعیتی، فرآیند تسهیل و روش های یادگیری اکتشافی ، از بارزترین مؤلفه هایی است که در این آثار قابل درک و دریافت است.
۱۸۹. جلوه های پایداری در شعر بیداری اسلامی (بر اساس کتاب «آیات بیداری») نویسنده: علی اصغر روان شاد نعیمه خبازی اشرف منبع: ادبیات پایداری سال نهم بهار و تابستان ۱۳۹۶ شماره ۱۶ کلید واژه ها: ادبیات پایداریشعر بیداری اسلامیآیات بیداری حوزه های تخصصی: ادبیات انواع ادبی ادبیات حماسی ادب جنگ و مقاومت تعداد بازدید : ۶۲ چکیده تعداد دانلود : ۸۲ بیداری اسلامی به معنای زنده شدن دوباره در پرتو اسلام اصیل و تجدید حیات اسلام است که در سایه آن استقلال، عدالت و ارزش های متعالی جان می گیرد. در جریان بیداری اسلامی، جهان اسلام تلاش می کند با پایداری و مقاومت به بازسازی هویت اسلامی خود بپردازد و ایمان، آرمان و هستی خویش را در برابر سلطه و تهاجم بیگانگان حفظ نماید. در این میان، شاعران مقاومت ایران - همگام با سایر شاعران متعهّد - با سلاح شعر از حریم بیداری اسلامی دفاع نموده و به یاری مردم و مبارزان این میدان برخاسته اند. کتاب «آیات بیداری» گزیده شعر بیداری اسلامی است که در آن بیش از 80 شعر از شاعران مقاومت ایران به کوشش راضیه رجایی گردآوری شده است. این پژوهش سعی دارد مهم ترین جلوه های پایداری در شعر بیداری اسلامی را بر اساس این کتاب بررسی کند. سؤال اصلی این تحقیق، عبارت است از این که: مهم ترین جلوه ها و مظاهر پایداری در شعر بیداری اسلامی طبق این کتاب چیست و سرایندگان این اشعار چگونه و با چه شیوه ای به مسئله بیداری اسلامی پرداخته اند؟ روش تحقیق در این مقاله، تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانه ای است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که شاعران بیداری اسلامی، ضمن دعوت به قیام در برابر جنایت های دشمنان و بیان بیدادگری های آنان، معتقدند اندیشه های حیات بخش امام خمینی (ره) باعث ایجاد و تقویت جنبش های بیداری اسلامی شده است.
۱۹۰. تتبّعی در شرح گیسودراز بر الرساله القشیریه نویسنده: محسن محمدی فشارکی مریم شیرانی منبع: پژوهش های ادب عرفانی (گوهر گویا) سال یازدهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۲) کلید واژه ها: نقدشرحویژگی های زبانیالرساله القشیریهگیسودراز حوزه های تخصصی: ادبیات کلیات شرح متون تعداد بازدید : ۱۰۷ چکیده تعداد دانلود : ۷۳ الرسالةابوالقاسم قشیری یکی از متون مهم نثر عرفانی، به ویژه در زمینة آداب و تعالیم تصوف است. قشیری این کتاب را در فاصلة 437 تا 438 هجری قمری به زبان عربی نوشت. این اثر از همان روزگار تألیف، توجه بسیاری را برانگیخت. الرسالهدو بار به فارسی ترجمه شد. سید محمد گیسودراز، یکی از عارفان طریقة چشتیه در سدة نهم، برای نخستین بار الرسالهرا شرح و تفسیر کرد. اهمیت شرح گیسودراز در آن است که نویسنده افزون بر شرح، سخنان قشیری و عارفان دیگر را نیز نقد می کند؛ به عبارت دیگر، او نه همانند یک مرید یا شارح صرف، بلکه با دیدی انتقادی و منتقدگونه به الرسالهمی نگرد .این پژوهش بر آن است تا با بررسی شرح رسالة قشیریه،جنبه های انتقادی این شرح را تبیین و ویژگی های برجستة زبان گیسودراز را آشکار کند. این ویژگی ها می تواند نمایانگر نثر سدة هشتم و نهم هجری باشد.
۱۹۱. ملامح الثورة والمقاومة فی شعر أبوالقاسم لاهوتی نویسنده: علی گنجیان خناری ثریا رحیمی منبع: اضاءات نقدیه سال هفتم بهار ۱۳۹۶ شماره ۲۵ کلید واژه ها: إیرانلاهوتیالمقاومةالتفاوت الطبقیالثورةالحزب الشیوعی حوزه های تخصصی: ادبیات سبکها و جریانهای ادبی معاصر شعر تعداد بازدید : ۸۳ چکیده تعداد دانلود : ۶۹ یعتبر أبوالقاسم لاهوتی شاعرا رائدا فی الأدب الفارسی وشعره کروایة تاریخیة تروی لقارئها ما جرت لإیران فی عصره. فهو شاعر عظیم یعرف مسؤولیة الشاعر فی المجتمع، وأهمیة الشعر وتأثیره فی قلوب الناس جاهدا إلی استنهاضهم أمام الاستبداد، ویصبّ أفکاره التحرریة والإصلاحیة فی قوالب شعریة عذبة، ویدعو الناس إلى المقاومة أمام الظلم والفساد. تهدف هذه الدراسة من خلال إیراد نماذج من أشعار لاهوتی، إلی التعریف بشاعر کبیر له فی تاریخ الأدب الحدیث فی إیران صفحات حَرِیة بالبحث والدراسة. تناول هذا المقال مضامین الثورة والمقاومة فی شعر لاهوتی وفقاً للمنهج الوصفی التحلیلی، وقد توصل إلی أن أبرز هذه المفاهیم فی شعره هو: الحریة، الذود عن الوطن، نقد الجهاز الحکومی، ذم الإستعمار، نقد الجهل والغفلة فی الشعب واستلهام الأمجاد، مبینا أنه شاعر ملتزم یبعث الحماس فی مشاهد القتال والنضال فی البلد متعاضداً مع المحاربین لتحقیق الحریة والمساواة ومن جانب آخر، أکد علی أن نزعات لاهوتی الحزبیة وخضوعه للحزب الشیوعی، وکذلک الروح العسکریة المستولیة علیه وحضوره فی ساحات القتال، هما مجریان قد أدّیا إلى تحویل شعره إلی شعر رسالی ثوروی للدعوة إلى الثورة.
۱۹۲. شخصیت عاشق در غزل های روایی: آدم زیادی یا قهرمان بایرونی نویسنده: مریم حیدری زهرا آقابابایی خوزانی منبع: شعرپژوهی (بوستان ادب) سال نهم بهار ۱۳۹۶ شماره ۱ (پیاپی ۳۱) کلید واژه ها: شخصیتغزل رواییآدم زیادیقهرمان بایرونی حوزه های تخصصی: ادبیات انواع ادبی ادبیات روایی و داستانی گونه های کلاسیک غزل روایی تعداد بازدید : ۱۰۴ چکیده تعداد دانلود : ۸۵ پس از افول قالب قصیده، سنت داستان گویی در تغزّل ها که در بخش نخستین قصیده وجود داشت، تا حدّی در غزل حفظ شد و زمینه ی به وجود آمدن گونه ی خاصی از غزل با عنوان «غزل روایی» را فراهم آورد. برخی از غزل های روایی تنها معدودی از عناصر داستانی را دارا هستند و با پیرنگی ضعیف، کنش هایی اندک، و فقدان اوج و فرود داستانی، ساخت طرح پیدا می کنند؛ اما برخی دیگر حاوی عناصر بیشتری هستند و در موارد استثنایی، به چارچوب قصه ای با کنش های پی درپی نزدیک می گردند. یکی از عناصر اصلی در غزل های روایی، شخصیت است. شخصیت ها در این روایات، ویژگی های منحصر به فرد و دو گانه ای دارند. آنها از طرفی پذیرای الگوهای سنّتی هستند و به صورت نوعی یا قراردادی ظاهر می شوند، و از طرفی به ویژگی های شخصیت های داستان های کوتاه و مدرن قرن بیستمی نزدیک می گردند. در گونه ی دوم به نوع خاصی از شخصیت برمی خوریم که می توان آن را با شخصیت «قهرمان بایرونی» در ادبیات انگلیس یا «شخصیت آدم زیادی» در ادبیات روس، منطبق دانست. انفعال، بی عملی، و آرمان گرایی، از ویژگی های برجسته ی این شخصیت به شمار می روند. در این مقاله، پس از مرور کلی شخصیت در غزل های روایی، به بررسی مختصات این گونه ی خاص پرداخته می شود.
۱۹۳. پیوند ویرایش با سه عنصر ترجمه در نظریّة نایدا (موردپژوهی در ترجمة قرآن کریم) نویسنده: غلامرضا مستعلی پارسا سعید قاسمی پرشکوه منصوره برزگر کلورزی منبع: پژوهش های ادبی - قرآنی سال پنجم زمستان ۱۳۹۶ شماره ۴ (پیاپی ۲۰) کلید واژه ها: قرآنتقدیم و تأخیرسیاقنظمترجمه حوزه های تخصصی: ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی تفسیر و ترجمه قرآن تعداد بازدید : ۲۸ چکیده تعداد دانلود : ۴۰ یوجین نایدا (Eugene Nida) از پیشگامان عرصة ترجمه و زبانشناسی است که در نظریة ترجمة خود در کتاب به سوی علم ترجمه، عناصری را در فرایند ترجمه ذکر کرده است که عبارتند از: «اضافه، حذف و تغییر». این مقوله ها را می توان با فرایند ویرایش در سه سطح ساختاری، محتوایی و فنّی سنجید. در این مقاله، نخست شباهت عناصر مذکور در نظریة ترجمة نایدا با انواع ویرایش ذکر می شود و آنگاه این عناصر مشابه در ترجمه های قرآن کریم به عنوان یک متن بررسی، و بر این نکته تأکید می شود که ترجمه های قرآن نیز انواع ویرایش را برمی تابند؛ بنابراین، مقالة حاضر دو هدف را دنبال می کند: اوّل اینکه عناصر ویرایش و عناصر ترجمه در نظریة نایدا با یکدیگر شباهت و اشتراک دارند. دوم آنکه عناصر مذکور در ترجمه های قرآن قابل اجراست. برای انجام این پژوهش، به روش تحلیل علمی، عن اصر نظ ریّة نایدا و پیوند آن با انواع وی رایش در س ه ح وزة 1. اضافة ترجمه ای و ویرایشی، 2. حذف ترجمه ای و ویرایشی و 3. تغییر ترجمه ای و ویرایشی و در پایان، در ترجمه های قرآن بررسی شده است و با ذکر شواهد، برخی از نقص های ویرایشی در ترجمه های قرآن کریم نشان داده شده است که خود، ضرورت همکاری مترجم و ویراستار را تأیید می کند، به گونه ای که مترجمان باید برای تبیین بهتر آیات، یا خود دست به ویرایش بزنند و یا با ویراستار در ارتباط باشند و با ویرایش ترجمه های خود بر کیفیّت آن ها بیفزایند.
۱۹۴. Le style célinien et son impact sur le cycle romanesque de Djalâl Al-e Ahmad (La Visite de nouvel an, Imprécation de la terre et Une pierre posée sur une tombe) نویسنده: صدیقه شرکت مقدم محمد زیار منبع: Recherches en Langue et Littérature Françaises Année ۱۱, No ۲۰, Automne-hiver ۲۰۱۸ حوزه های تخصصی: ادبیات حوزه های ویژه ادبیات تطبیقی تطبیق زبان و ادبیات فارسی و ادبیات غرب تعداد بازدید : ۱۶ چکیده تعداد دانلود : ۸
۱۹۵. La verticalité et l’horizontalité chez Ionesco dans: نویسنده: علی عباسی نسیم لطف نژاد مقیمی منبع: Recherches en Langue et Littérature Françaises Année ۱۱, No ۲۰, Automne-hiver ۲۰۱۸ حوزه های تخصصی: ادبیات ادبیات جهان نقد و بررسی آثار تعداد بازدید : ۱۹ چکیده تعداد دانلود : ۳۳
۱۹۶. ساختار منسجم آغاز حکومت در شاهنامه فردوسی نویسنده: فاطمه امامی منبع: پژوهشنامه ادب حماسی سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۴ کلید واژه ها: فردوسیشاهنامهساختار منسجمآغازحکومت حوزه های تخصصی: ادبیات حوزه های ویژه شاهنامه پژوهی تعداد بازدید : ۵۳ چکیده تعداد دانلود : ۴۷ شاهنامهدر عین تعدد و گستردگی منابع، به صورتی منظم ومنسجم در یک کلّ یگانه و یک پارچه سروده شده است. انعکاس این انسجام و یک پارچگی را در پنجاه دوره حکومتی در کلّ اثر می توان مشاهده کرد. دوره های پادشاهی از ساختاری هم آهنگ و مشترک برخوردار است. محقق با این فرض که آغاز حکومت در شاهنامهدارای ساختاری یک پارچه و یک سان است به روش تحلیلی و تطبیقی به بررسی و تطبیق این دوره های پادشاهی پرداخته است. برآیند حاصل از پژوهش نشان می دهد که ساختار آغاز حکومت ها در شاهنامهاز هشت الگوی مشترک پیروی می کند. سعی فردوسی در اثر پای بندی و استواری به این الگوهاست. گویا این شیوه برای بیان تفکّر اصلی شاهنامهبه صورت خط یا رشته ای در خلال اثر کشیده شده و موقعیّت های مهم را به هم پیوند داده است. این الگوها عبارت اند از:1- بر تخت نشستن پادشاه؛ 2- مجلس آراستن؛ 3- سخن رانی کردن؛ 4- منشور حکومت پادشاه؛ با نام یزدان آغازکردن؛ 5- فرّه ایزدی داشتن؛ 6- آفرین خواندن بزرگان پادشاه را؛ 7- مدّت حکومت پادشاه.
۱۹۷. کارکردهای زیباشناختی ویژگی های فرهنگی سرزمین هند نویسنده: مهدی دهرامی منبع: مطالعات شبه قاره سال نهم پاییز۱۳۹۶ شماره ۳۲ کلید واژه ها: سرزمین هندتصویرسازیپشتوانه شعرکارکردهای زیباشناختیبلاغت حوزه های تخصصی: تاریخ تاریخ جهان شبه قاره هند ادبیات حوزه های ویژه زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها شبه قاره هند تعداد بازدید : ۲۵ چکیده تعداد دانلود : ۷۳ ویژگی های کمتر سرزمینی است که مانند هند در شعر فارسی انعکاس یافته باشد به گونه ای که در کهن ترین اشعار فارسی و در همه ادوار و انواع مختلف ادبی خصوصیات این سرزمین پرشگفتی دست مایه شاعران در ساخت تصاویر و مضامین شعری بوده است. هدف این مقاله بررسی تصاویر و مضامینی است که شاعران از خصوصیات سرزمین هند خلق کرده اند. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی ضمن نشان دادن سیر و تاریخچه کاربرد ویژگی های سرزمین هند، به بررسی سیر تحول تصاویر و مضامینی پرداخته که شاعران با کارکردی هنری از خصوصیات این سرزمین خلق کرده اند. از ابتدای شعر فارسی، ویژگی های متنوع هند ذهنیت و تخیل شاعران را به سمت کاربرد هنری آنها واداشته است. در دوره غزنویان به صورت چشم گیری هند در شعر فارسی انعکاس یافته و بعد از آن ویژگی های هند به عنوان پشتوانه شعر جای خود را در شعر فارسی مستحکم ساخته است. این ویژگی ها در دسته هایی مانند نام شهرهای هند و خصوصیات آنها، ابزار و محصولات هند، دین و مذاهب، اعمال و رفتار، خصوصیات ظاهری هندیان و امثالهم جای می گیرد که بعدی ادبی یافته و موجب خلق کنایات، ترکیبات، استعارات، تشبیهات، مضامین و شبکه منسجم تناسباتی شده که بدون شناخت حوزه فرهنگی هند نمی توان آنها را کامل درک کرد.
۱۹۸. معرفی نسخه خطی «شرح تحفه الاحرار» ملتانی نویسنده: محبوبه حاتمی یزد علی زمانی علویجه علی محمد پشت دار فاطمه کوپا منبع: مطالعات شبه قاره سال نهم پاییز۱۳۹۶ شماره ۳۲ کلید واژه ها: ملتانیشرح تحفه الاحرارهدیه الاخیارنسخه خطیشبه قاره حوزه های تخصصی: ادبیات علوم ادبی نسخه شناسی ادبیات حوزه های ویژه زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها شبه قاره هند تعداد بازدید : ۴۶ چکیده تعداد دانلود : ۳۰ «هدیه الاخیار» یا «شرح تحفه الاحرار» اثر «محمد رضا ملتانی» فرزند « محمد اکرم ملتانی»، از فارسی نویسان شبه قاره در قرن یازدهم، اگرچه از آثار دست دوم ادب فارسی محسوب می شود، قطعا به دلیل دانش و اطلاعات سرشار و دقت فراوان شارح در فحص و بحث و بیان ظرایف لغت، دستور، معانی و بیان راهگشای محققان و دانشجویان در شرح دشواری های «تحفه الاحرار جامی» خواهد بود. ملتانی از خادمین شیعه مذهب شهنشاه اورنگ زیب بوده است که از خدمات دیوانی کناره گرفته و چند شرح مهم بر آثار پیشینیان ادب فارسی از جمله «مثنوی» مولوی، «یوسف و زلیخا» و «تحفه الاحرار» جامی و «اسکندرنامه» نظامی نگاشته است. شناسایی و تصحیح این آثار، علاوه بر جایگاه ادبی خاص خود در شرح و تفسیر دشواری های یکی از آثار مهم حوزه عرفان و تصوف، در تبیین گستره زبان فارسی در پاکستان و هند نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این پژوهش با روش تحلیل متن انجام شده است.
۱۹۹. صوفیان نخستین و جهاد نویسنده: مهدی حیدری علیرضا حاجیان نژاد منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ (پیاپی ۸۳) کلید واژه ها: صوفیهعرفانجهادغزوهجنگسیاسترباط حوزه های تخصصی: ادبیات حوزه های ویژه عرفان و تصوف در ادبیات عرفا و صوفیه تعداد بازدید : ۳۴ چکیده تعداد دانلود : ۲۵ جهاد از عرصه هایی است که صوفیان نخستین در آن حضور پررنگی داشته اند. به سبب گسترش فتوحات اسلامی و جنگ های متعدد با کفار در قرن های نخستین هجری، بسیاری از صوفیان با سکونت در رباط های مرزی در جنگ برضد کفار مشارکت می کردند که دراین میان نام های حسن بصری، سفیان ثوری، ابراهیم ادهم، شقیق بلخی، حاتم اصم، عبدال له بن مبارک، محمدبن کرام و پیروان فرقه کرامیه درخور توجه است. اگرچه گاهی حضور در این خانقاه های مرزی با تن پروری همراه می شد و نیات صوفیان را به انگیزه های منفعت طلبانه آلوده می کرد، بسیاری از این مجاهدان با روزی خوردن از دسترنج خود می زیستند و در این جنگ ها نیز به شهادت رسیده اند. از آغاز تدوین کتاب درمیان متصوفه، صوفیان بسیاری به مسئله جهاد پرداخته اند و در آثار خود بحثی مشبع دراین باره مطرح کرده اند که می توان از کُلاباذی، تِرمذی، نِفّری، سَرّاج، مکّی، خرگوشی و سُلَمی یاد کرد. در این مقاله با استفاده از روش کتابخانه ای و رجوع به منابع اصلی و نزدیک به سرچشمه های عرفان، کیفیت مشارکت صوفیان در جهاد و مسئله جهاد در کتاب های متصوفه بررسی شده است.
۲۰۰. نقد و بررسی احوال منسوب به اهلی ترشیزی نویسنده: طاهره جعفرقلیان سید وحید سمنانی منبع: زبان و ادبیات فارسی (دانشگاه خوارزمی) سال بیست و پنجم پاییز و زمستان ۱۳۹۶ شماره ۲۸ (پیاپی ۸۳) کلید واژه ها: اهلی ترشیزیزندگی نامهتحفه السلطان فی مناقب النعمانساقی نامهاهلی نوایی حوزه های تخصصی: ادبیات کلیات شخصیت ها شاعران تعداد بازدید : ۳۳ چکیده تعداد دانلود : ۲۲ اهلی ترشیزی یکی از شاعرانی است که تصویر او در آینه تذکره ها تصویری یک آهنگ نیست. در تذکره های نزدیک به زمان حیاتش کوتاه و مختصر درباره زندگی و هنرش قلم زده اند و هرچه از زمان مرگ او دورتر می شویم، شرح حال او را بیشتر دچار تکرار یا قرین افسانه سازی می بینیم. ازهمین رو، مرور تذکره ها و به خصوص منابع نزدیک به زندگی او برای شناخت دقیق تر احوال او اجتناب ناپذیر است. در کتاب های متأخر نام او را محمدبن یوسف خوانده اند و نفیسی و به تبع او حاج سیدداوودی معتقدند او پس از افول دولت تیموریان به تبریز رفته و به دربار سلطان یعقوب راه یافته است. ایشان همچنین او را صاحب ساقی نامهو مترجم تحفه السلطان فی مناقب النعمان دانسته اند. اخترخان هوگلی، مدرس تبریزی، نظمی تبریزی و عمرانی چرمگی نیز مدعی شده اند که او اصالتاً تبریزی بوده، اما به دلیل اینکه در ترشیز به دنیا آمده به این شهر منسوب شده است. ازطرف دیگر، برخی از ارباب تذکره مدعی وجود شاعری به نام اهلی نوایی یا اهلی جغتایی شده اند. اهلی نوایی از نظر این تذکره نویسان با اهلی ترشیزی معاصر است. بررسی و تحلیل تمام تفاوت ها و انحراف ها در زندگی اهلی در این مجال نمی گنجد، با وجود این، مقاله حاضر بر آن است تا با نقد و بررسی دقیق احوال منسوب به شاعر در تذکره ها، شرحی پالایش شده از احوال او به دست آورد. نتایج این تحقیق نشان می دهد پژوهشگران متأخر درباب زندگی این شاعر از قبیل زادگاه، نام و... و همچنین کتاب هایی که به او منسوب شده، دچار لغزش و اشتباه شده اند.