مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)

نمایش ۸۱ تا ۱۰۰ مورد از کل ۳۹۷ مورد.

۸۱.

تبیین سرمایه ی اجتماعی محله ای توسط ترکیب گونه های مختلف ابعاد سرمایه ی فرهنگی؛ تحلیل فازی با رویکرد شبکه های عصبی مصنوعی (ANNFIS) (مطالعه ی موردی شهروندان 18 سال و بالاتر شهر تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: قربانعلی ابراهیمی هادی رازقی مله سیده صباح متولیان

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۱

کلید واژه ها: شبکه های عصبی مصنوعی سرمایه ی فرهنگی سرمایه ی اجتماعی محله ای فضای همسایگی ANNFIS

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۳۱ تعداد دانلود : ۴۲۵

هدف اصلی پژوهش حاضر پاسخگویی به این سؤال اساسی است که سرمایه ی فرهنگی و ابعاد آن چه تأثیری بر سرمایه ی اجتماعی در سطح محلات شهر تهران دارد و آیا تفاوتی در میزان سرمایه ی اجتماعی و سرمایه ی فرهنگی در محلات شمال و جنوب شهری وجود دارد؟ برای پاسخگویی به سؤالات اساسی بالا، پرسشنامه ای فازی برای جمع آوری اطلاعات طراحی شد. روش تحقیق در این پژوهش، روش فازی با رویکرد شبکه های عصبی مصنوعی است. جامعه ی آماری تحقیق، شامل افراد 18 سال و بالاتر شهر تهران است و حجم نمونه نیز 2538 نفر را شامل می شود. یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که متغیر سرمایه ی فرهنگی عینیت یافته (533/0-) و متغیر سرمایه ی فرهنگی تجسم یافته (260/0-) به ترتیب، بیشترین و کمترین تأثیر را بر متغیر وابسته ی مذکور دارند. باید اضافه نمود که از بین سه متغیر وارد شده به معادله ی رگرسیونی، تنها متغیر سرمایه ی فرهنگی نهادینه شده از معادله خارج شده است و سایر متغیرها در معادله باقی مانده است. لازم به ذکر است که تأثیر تمام متغیر هایی که در معادله باقی مانده اند بر متغیر وابسته ی سرمایه ی اجتماعی محله ای منفی است.

۸۲.

نظام سرمایه داری؛ برسازی هویت مطلوب و تأثیر آن بر جامعه ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: هادی آجیلی حجت کاظمی

منبع: جامعه شناسی تاریخی سال هشتم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: هویت هویت ملی جامعه ایرانی هژمونی نظام سرمایه داری

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۱۲ تعداد دانلود : ۸۰۵

نظام سرمایه داری، از طریق عوامل ارادی و غیر ارادی، در راستای بازتولید خود، برنامه هایی را به گونه ای مدون و غیر مدون، طراحی و دنبال می نماید و با عملیاتی کردن آن ها تلاش دارد تا از مانایی باز نماند ودراین بستر به تقویت و بازتعریف «معناها و بودن» هایی می پردازد تا «شدن های» مطلوب را نظاره گر باشد. ودر پی نشانگاهایی می باشدکه با عبور از آنها دچار دگرگونی و صیرورت مورد نیاز شوند .بنابراین این سوال مطرح می باشد که چرا و چگونه این نظام ماندن و بودن خود را ،از طریق برساختن هویت مطلوب دنبال می کند ودرصددتثبیت آن می باشد؟ شاید این پاسخ را بتوان داد که ورود به عرصه هویت ها و برسازی و واسازی آنان می تواند ماندن این نظام را در پی داشته باشد که دراین فرایند ازابزار هایی که این هدف را برآورده می کند ، صحبت شده است .دراین پژوهش از مکتب گرامشی به عنوان چارچوب نظری استفاده شده و با شناخت این نظام و چگونگی برساخته شدن هویت ها به مصداق هایی از تغییر در حوزه های مختلف هویتی و ایجاد هویت کاذب و مطلوب،در جهت بازتولید خود، پرداخته شده و سپس به آسیبهای هویتی ناشی از حاکمیت و رسوخ مولفه های نظام سرمایه داری در جامعه ایران و اثر آن بر هویت ملی،اهتمام می ورزد.

۸۳.

بررسی رابطه حمایت اجتماعی با هویت یابی (مورد مطالعه: فرزندان شاهد شهر نیشابور)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی اکبر مجدی حسین رمضانی مژگان عظیمی هاشمی

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال سیزدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱

کلید واژه ها: حمایت اجتماعی ادراک شده ایثارگران حمایت اجتماعی دریافت شده سبک های هویتی برزونسکی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۳۵۹ تعداد دانلود : ۵۶۴

مقاله حاضر، حاصل پژوهشی است که با هدف بررسی رابطه حمایت اجتماعی (حمایت اجتماعی ادراک شده و حمایت اجتماعی دریافت شده) با سبک های هویتی (برگرفته از نظریه برزونسکی) به روش پیمایشی، در جامعه امّاری فرزندان شاهد (شهدا، جانبازان ۵۰ درصد به بالا و آزادگان) شهر نیشابور که تعداد کلّ آن ها ۳۹۳۸ نفر بود، با حجم نمونه ۳۵۰ نفر انجام شده است. میزان حمایت اجتماعی برای پاسخ گویان زن از پاسخ گویان مرد بیش تر بود. پاسخ گویان زن بیش تر از پاسخ گویان مرد از سبک های هویت اطّلاعاتی، هنجاری و تعهّد هویت استفاده می کنند و در مقابل، پاسخ گویان مرد بیش تر از سبک هویت سردرگم استفاده می کنند. متغیّرهای سن و سطح تحصیلات با سبک هویت اطّلاعاتی، سبک هویت هنجاری و تعهّد هویت هم بستگی امّاری معناداری دارند؛ ولی هم بستگی سن با سبک هویت سردرگم– اجتنابی معنادار نبود. حمایت اجتماعی دریافت شده تأثیر بیش تری بر سبک های هویتی پاسخ گویان دارد. هم بستگی حمایت اجتماعی با سبک های هویت اطلاعاتی، هویت هنجاری و تعهّد هویت مستقیم و با سبک هویت سردرگم- اجتنابی معکوس است.

۸۴.

بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و اثربخشی فردی کارمندان بانک ها (مورد مطالعه: کارمندان بانک های دولتی شهر سنندج)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: علی اکبر مجدی فردین محمدی

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال سیزدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲

کلید واژه ها: بانک های دولتی سرمایه اجتماعی اثربخشی فردی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۲۳ تعداد دانلود : ۵۷۴

مفهوم سرمایه اجتماعی یکی از مهم ترین مفاهیمی است که در حوزه های گوناگون، به ویژه در حوزه سازمانی مورد استفاده قرار گرفته است. برخی از اندیشمندان علوم اجتماعی و رفتاری بر این باورند که سرمایه اجتماعی به مثابه یکی از اشکال جدید سرمایه، نقش مؤثّری در اثربخشی افراد دارد. از این رو، هدف اصلی این مقاله، برّرسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر اثربخشی فردی کارمندان بانک است. جهت دست یابی به این هدف، چهارچوب نظری تحقیق براساس نظریه سرمایه اجتماعی جیمز کلمن، تنظیم و براساس آن فرضیه های تحقیق مطرح شد. جامعه آماری این تحقیق شامل کارمندان بانک شهر سنندج بود که با استفاده از روش نمونه گیری تلفیقی طبقه ای و تصادفی ساده ۲۲۰ نفر از آن ها انتخاب شد. جهت انجام تحقیق و گردآوری داده ها نیز از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده نشان داد که میزان هم بستگی بین سرمایه اجتماعی و اثربخشی فردی برابر با ۴۵۸/۰ است و متغیّر مستقل «سرمایه اجتماعی» به تنهایی حدود ۲۱ درصد از تغییرات اثربخشی فردی کارمندان را تبیین می کند. در مورد ابعاد سرمایه اجتماعی نیز نتایج بیان گر آن است که «اعتماد اجتماعی» دارای بیش ترین ضریب هم بستگی (۴۱۶/۰) و ضریب تأثیر (۲۹۱/۰) بر اثربخشی فردی است و در اولویت های بعدی نیز به ترتیب، متغیّرهای تبادل نظر و هنجارهای هم یاری قرار دارند. بنابراین، نتایج تحقیق نشان می دهد که بین سرمایه اجتماعی و اثربخشی کارمندان رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد و سرمایه اجتماعی یکی از عوامل مؤثّری است که در راستای اثربخشی فردی کارمندان بانک، نقش مهمّی را ایفا می کند.

۸۵.

سنجش سرمایه فرهنگی طبقات براساس پایگاه اقتصادی- اجتماعی (مطالعه ی در میان شهروندان اصفهانی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سحر فایقی بهمن باینگانی

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هفتم پاییز ۱۳۹۵ شماره ۳ (پیاپی ۲۱)

کلید واژه ها: عادت واره سرمایه فرهنگی پایگاه اقتصادی - اجتماعی طبقه میدان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۹ تعداد دانلود : ۱۵۱۶

موضوع مطالعه ی حاضر سنجش سرمایه فرهنگی طبقات بر اساس پایگاه اقتصادی – اجتماعی در میان شهروندان اصفهانی است. رویکرد نظری این پژوهش بر ترکیبی از نظریه ی پیر بوردیو و ماکس وبر استوار شده است. بلحاظ روش شناسی، در مطالعه حاضر روش تحقیق پیمایشی بکار رفته و جهت جمع آوری اطلاعات نیز از تکنیک پرسشنامه بهره گرفته شده است. نمونه ی تحقیق حاضر 400 نفر از شهروندان 20 تا 64 سالة شهر اصفهان در 14 منطقه شهری در سال 1393 بوده که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده اند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز تحلیل واریانس یک طرفه، ضریب اتا و رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. در سطح توصیفی نتایج بدست آمده نشان داد که بیشتر شهروندان در طبقه متوسط قرار دارند و میزان سرمایه فرهنگی و ابعاد آن در میان طبقات متفاوت است، بطوریکه کمترین میانگین مربوط به طبقه ی پایین، سپس طبقه ی متوسط و بیشترین آن مربوط به طبقه ی بالا است. در سطح تحلیلی نیز یافته ها نشان داد که پایگاه اقتصادی اجتماعی با سرمایه فرهنگی رابطه ی معناداری دارد و از میان ابعاد آن بیشترین نقش تبیین کنندگی را در زمینه ی سرمایه ی فرهنگی نهادینه شده ایفاء می کند.

۸۶.

تبیین جامعه شناختی سرمایه اجتماعی خانواده و فضای مجازی (مورد مطالعه: شهر اصفهان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: ابراهیم انصاری مسعود کیان پور پری عطایی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دهم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۳۵)

کلید واژه ها: خانواده مشارکت سرمایه اجتماعی انسجام اعتماد فضای مجازی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۶۸ تعداد دانلود : ۶۲۴

فناوری های ارتباطی جدید و بزرگراه های اطلاعاتی آن، به ویژه فضای مجازی، منجر به تحول در شدت و میزان ارتباط انسان ها در اقصی نقاط جهان شده اند و تحولی کیفی نیز در این ارتباطات ایجاد کرده اند. امروزه با استفاده از اینترنت و با حضور در این بزرگراه، امکان بهره گیری از انبوهی از اطلاعات در کمترین زمان ممکن و برقراری ارتباط گفتاری، نوشتاری و دیداری با هزینه ای نسبتاً کم فراهم آمده است. خانواده به عنوان یکی از مهم ترین قدرت های تربیتی از انسان ها مراقبت می کند و این عمل را همان گونه انجام می دهد که زندگی اجتماعی آن را می خواهد. درحقیقت افراد در خانواده بسیاری از ظرفیت ها را جهت زندگی در جامعه کسب می کنند.از جمله این ظرفیت ها سرمایه اجتماعی است. با توجه به اهمیت این مسئله در این مقاله به بررسی تاثیر فضای مجازی بر سرمایه اجتماعی افراد در خانواده ها پرداخته شده است..پژوهش حاضر به صورت پیمایشی و با استفاده از روش نمونه گیری سهمیه ای و بهره گیری از پرسشنامه محقق ساخته، با تکیه بر نظریه های مربوط به این حوزه صورت گرفته است. جامعه آماری خانواده های دارای فرزند بالاتر از 15 سال شهر اصفهان هستند. متغیر استفاده از فضای مجازی با دو شاخص کمیت وکیفیت و متغیر سرمایه اجتماعی با چهار شاخص اعتماد، انسجام، مشارکت وحمایت اجتماعی سنجیده شده است. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که کیفیت وکمیت استفاده از فضای مجازی، بر سرمایه اجتماعی خانواده تاثیر داشته است. بدین معنا که هرچه میزان استفاده از فضای مجازی بیشتر باشد سرمایه اجتماعی که ناشی از ارتباط افراد در دنیای واقعی و ارتباطات رودر رو است، کاهش پیدا می کند.

۸۷.

ساخت، طراحی و برازش مدل و ارائة سنجه ای برای سنجش سرمایة فرهنگی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: آرش حسن پور وحید قاسمی

منبع: جامعه شناسی ایران سال هفدهم بهار و تابستان ۱۳۹۵ شماره ۱ و ۲

کلید واژه ها: مدل سازی سرمایه فرهنگی حداقل مربعات جزئی برازش مدل ساخت سنجه معرفت فرهنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۸۴ تعداد دانلود : ۵۵۹

مفهوم سرمایة فرهنگی ازجمله مفاهیم مهم، پرکاربرد، چندوجهی در جامعه شناسی و نظریة فرهنگی است. به دلیل همین خصائص مفهومی، این مقوله در مرحلة عملیاتی سازی، ساخت سنجه و طراحی گویه و مدل جامع سرمایة فرهنگی اقتضائات نظری، روشی و منطقی را می طلبد که برخی از مطالعات پیشین داخلی اهتمام کمی بدان داشته اند. با تأکید بر اهمیت این مفهوم و مرور و نقد مطالعات پیشین داخلی پیرامون سرمایه فرهنگی، در این مطالعه تلاش شده است تا با استناد به سنت نظری پی یر بوردیو و در سنت جامعه شناسی فرهنگی، پس از تفکیک رویکردهای مهم در بسط نظری سرمایة فرهنگی و اشاره به کاستی های مطالعات پیشین داخلی از حیث تعریف، انتخاب مؤلفه ها و عملیاتی سازی، مدلی جامع برای این مفهوم چندبعدی طراحی کرده و سپس با به کارگیری روش های پیشرفتة آماری و مدل سازی اعتبار آن را سنجیده و به نوعی مدل را هنجاریابی نماییم. یافته های این پژوهش، حاکی از نیکویی برازش شاخص سرمایة فرهنگی با استفاده از معیارهای چهارگانه اعتبار و قابلیت اعتماد مورد تأکید نظریه پردازان روش حداقل مربعات جزئی در چارچوب نرم افزار Smart Pls است. این مطالعه آزمون شده خود را مطابق با معرفت فرهنگی جامعة موردمطالعه برای سنجش این مفهوم، ارائه داده است.

۸۸.

مطالعه ی تطبیقی سرمایه ی اجتماعی در بازارهای سنتی و مراکز خرید جدید (نمونه ی موردی : بازار اصفهان و مجتمع پارک)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد شاهیوندی محمود محمدی افشین سجادی

منبع: مطالعات جامعه شناختی شهری سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۲۱

کلید واژه ها: بازار اصفهان سرمایه ی اجتماعی مطالعه ی تطبیقی بازار سنتی مجتمع پارک

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۲۴۳ تعداد دانلود : ۵۲۴

بازارها ستون فقرات شهر ایرانی محسوب می شوند و از طرفی سرمایه ی اجتماعی به عنوان زیربنای توسعه ی اقتصادی هر جامعه شناخته شده و از آن به عنوان ثروت نامریی یاد می کنند. مهمترین مسأله ای که در بازارهای جدید نسبت به بازارهای سنتی دیده می شود توجه نکردن به سرمایه ی اجتماعی است؛ از این رو هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه وضعیت سرمایه ی اجتماعی با استفاده از چهار شاخص روابط اجتماعی، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و مشارکت اقتصادی در بازارهای سنتی و جدید به عنوان نمایندگان دو پارادایم متفاوت؛ یعنی سنت و مدرنیسم در شهر اصفهان است؛ جامعه ی آماری، ساکنان بازار سنتی و مجتمع پارک شهر اصفهان است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و با روش میدانی و استفاده از پرسشنامه به گردآوری داده ها پرداخته شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون T استفاده شده است که نشان از تفاوت معنادار بین شاخص های سرمایه ی اجتماعی در دو بازار سنتی و جدید اصفهان است. در تمام شاخص ها، سطح سرمایه ی اجتماعی در بازار سنتی اصفهان نسبت به مجتمع پارک بالاتر است. در میان عناصر کالبدی بازار اصفهان، مساجد نقش عمده ای در افزایش تعاملات، ایجاد امنیت و مشارکت افراد و به تبع آن افزایش سطح سرمایه ی اجتماعی دارند؛ به عبارتی مساجد در نقطه ی تمرکز بازارهای سنتی هستند. همچنین ترکیب ساختار خطی بازار با کاربری زمین پیرامون آن، ویژگی های شهرسازی این بازار همچون پیاده مداری را تقویت نموده که این مورد نیز در افزایش سطح سرمایه ی اجتماعی در بازار سنتی اصفهان مؤثر است.

۸۹.

جهش شناختی در اعتماد: (شناسایی ذهنیت افراد در خصوص اعتماد اجتماعی با استفاده از روش کیو)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: اردشیر شیری هدایت الله رضایی خواه

منبع: جامعه پژوهی فرهنگی سال هفتم زمستان ۱۳۹۵ شماره ۴ (پیاپی ۲۲)

کلید واژه ها: اعتماد اجتماعی جهش شناختی در اعتماد روش کیو (Q)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۵۳۱ تعداد دانلود : ۸۶۴

پژوهش حاضر باهدف تعیین الگوهای ذهنی جامعه شناسان و روانشناسان در خصوص اعتماد اجتماعی انجام شد. روش پژوهش برحسب هدف کاربردی، به لحاظ ماهیت اکتشافی و از حیث گردآوری داده ها، توصیفی پیمایشی می باشد که با استفاده از روش کیو (کیفی کمی) الگوهای ذهنی مختلف نمونه آماری نسبت به اعتماد عمومی احصاء گردید. جامعه آماری در بخش کمی و کیفی جامعه شناسان و روانشناسان دوازده نفر (n=12) بودند که از طریق روش نمونه گیری گلوله برفی و به صورت هدفمند با آن ها مصاحبه انجام شد و در میان آن ها کارت های مربوط به گزاره های کیو توزیع گردید. داده ها با استفاده از مصاحبه مبتنی بر روش کیو (Q) گردآوری شدند که 77 گزاره نهایی شناسایی و در مرحله بعد توسط مشارکت کنندگان اولویت بندی شدند. درنهایت، بر اساس یافته ها و نتایج تحلیل عاملی کیو، مشخص شد که پنج الگوی ذهنی مختلف نسبت به مؤلفه های اعتماد اجتماعی وجود دارد که در بین هر الگو گزاره هایی مطابق با جهش شناختی در اعتماد شناخته شده است، همچنین الگوی غالب در بین الگوهای ذهنی شناسایی شده الگوی ذهنی امنیت گرایی (اعتماد جهت جلوگیری یا پیشگیری سوءاستفاده از نقاط ضعف، اعتماد به منظور احساس امنیت و ...) هست.

۹۰.

تحلیل و بررسی رابطه ابعاد سرمایه اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی در مناطق روستایی (نمونه مورد مطالعه: روستاهای شهر کرمانشاه)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: نوذر قنبری زهرا شیرازی زینب شیرازی

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال دهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۳۲)

کلید واژه ها: مشارکت آگاهی سرمایه اجتماعی انسجام اعتماد روستاها رضایت از کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۵۴ تعداد دانلود : ۶۸۱

با توجه به مهم تلقی بودن رضایت از کیفیت زندگی برای افراد جامعه، تلاش برای ارتقاء آن از اصلی ترین اصول و اولویت های برنامه ریزان و سیاست گذران اجتماعی و مدیران و مسئولان حکومتی در هر جامعه و کشوری است. لذا به جرات می توان گفت کلیه برنامه ها، سیاست ها و عملیات هایی اجرایی در یک جامعه در راستای ارتقای کیفیت زندگی مردم آن جامعه است. با توجه به اهمیت موضوع، پژوهش حاضر با استفاده از روش میدانی،تکنیک پیمایش و ابزار تحقیق پرسشنامه به دنبال پاسخ به این سؤال اصلی است که آیا بین ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی و رضایت از کیفیت زندگی در روستاها ارتباط وجود دارد؟ جامعه آماری پژوهش حاضر روستاهای شهر کرمانشاه است که تعداد 368 نفر از افراد 18 سال به بالای آنها به عنوان حجم نمونه مورد بررسی قرار گرفته است. در جهت پاسخگویی به سؤال اصلی این پژوهش به بررسی و تحلیل ابعاد مختلف سرمایه اجتماعی چون اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی، تعامل اجتماعی و آگاهی اجتماعی به عنوان متغیرهای مستقل و رابطه آن با رضایت از کیفیت زندگی در روستاها به عنوان متغیر وابسته پرداخته شده است. نتایج تحقیق حاکی از ان است که به جز آگاهی اجتماعی، بین تمامی متغیرهای مستقل تحقیق با متغیر وابسته رابطه مثبت و مستقیم معناداری وجود دارد.

۹۱.

پدیدارشناسی تجربه زیسته زنان مجرد جمعیت مورد مطالعه: زنان مجرد بالای 35 سال شهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید حسن حسینی زینب ایزدی

منبع: مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان (مطالعات زنان سابق) دوره چهاردهم بهار ۱۳۹۵ شماره ۱ (پیاپی ۴۶)

کلید واژه ها: احساسات دوگانه تجرد قطعی هویت ناقص

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۲۹۵ تعداد دانلود : ۱۸۸۶

هدف این تحقیق شناخت دیدگاه ها و احساسات زنان مجرد نسبت به تجرد و تجارب آنان از زندگی مجردی است. بدین منظور 15 زن مجرد به روش نمونه گیری هدفمند در شهر تهران انتخاب شدند و جمع آوری اطلاعات با استفاده از پرسش نامه و مصاحبه های عمیق فردی صورت گرفت. پس از ضبط مصاحبه ها داده ها مکتوب شدند و به صورت کلمه به کلمه مورد تحلیل قرار گرفتند. تحلیل داده ها بیانگر آن است که علی رغم تفاوت در علل تجرد (تجرد خودخواسته، تجرد ناخواسته)، بیشتر سوژه ها احساسات دوگانه ای نسبت به تجرد دارند، آن ها از یک سو از استقلال و آزادی ناشی از تجرد راضی و خشنود هستند و از سوی دیگر احساس تنهایی کرده و دیگران را به ازدواج توصیه می کنند. استقلال نیز به دو شکل ذهنی و عینی از گفته های مصاحبه شوندگان استنباط شد. هویت ناقص - با زیر مقولات هویت تکامل نیافته و هویت جنسیتی تحقق نیافته- مقوله دیگری بود که از مصاحبه های صورت گرفته استخراج شد.

۹۲.

مطالعه نقش مداخله گرایانه سرمایه اجتماعی و سرمایه روان شناختی در تأثیرگذاری فرآیند جامعه پذیری بر دین داری؛ مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه تبریز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمد عباس زاده مجتبی میرزایی

منبع: دین و ارتباطات سال بیست و دوم بهار و تابستان ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۴۷)

کلید واژه ها: جامعه پذیری دانشجویان سرمایه اجتماعی دین داری سرمایه روان شناختی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۶۵ تعداد دانلود : ۴۵۲

دین داری پدیده ای است که از همان ابتدای پیدایش انسان ها در روند تحول جوامع تأثیرگذار بوده است و به موضوعی اساسی و مهم در روند زندگی افراد تبدیل شده است. امروزه نیز دین داری به عنوان عاملی مؤثر در جنبه های مختلف زندگی شناخته شده است لذا مقاله حاضر در نظر دارد آن را با توجه به فرآیند جامعه پذیری افراد و همچنین بررسی نقش عوامل اجتماعی و روان شناختی در این ارتباط به بررسی میزان دین داری بپردازد. جامعه آماری تحقیق را کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز در تمامی مقاطع در سال تحصیلی 93-92 تشکیل می دهد که از بین آن ها، 402 نفر با استفاده از نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب، و داده ها جمع آوری شد. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون آنالیز واریانس و آزمون تی و تحلیل مسیر استفاده شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که بین سرمایه اجتماعی، سرمایه روان شناختی و جامعه پذیری با دین داری دانشجویان رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد؛ یعنی با افزایش هر یک از متغیرهای سرمایه اجتماعی، سرمایه روان شناختی و جامعه پذیری می توان به افزایش میزان دین داری دانشجویان کمک نمود. علاوه بر این، نتایج بیانگر وجود ارتباط مثبت و معنی داری بین ابعاد دین داری (تجربی، مناسکی و پیامدی) و ابعاد متغیرهای سرمایه اجتماعی و روان شناختی بود. نتایج تحقیق همچنین میانگین نمره دانشجویان را برای دین داری، متوسط رو به بالا ارزیابی نمود. بعد تجربی بیشترین میانگین را در بین ابعاد دین داری به خود اختصاص داده است. همچنین بر اساس نتایج تحقیق، دین داری بیشتر از همه از متغیر سرمایه اجتماعی متأثر است. بعد از آن نیز متغیرهای جامعه پذیری و سرمایه روان شناختی به ترتیب بیشترین نقش را در تبیین متغیر وابسته دارند. نتیجه تحلیل مسیر صورت گرفته نیز نشان داد که متغیر جامعه پذیری به صورت مستقیم 18/0 درصد بر متغیر وابسته و از طریق سازه های سرمایه اجتماعی و سرمایه روان شناختی 14/0 درصد و در کل نیز حدود 32/0 درصد بر میزان دین داری تأثیر گذاشته است. این نتایج همچنین بیانگر تأثیر مستقیم 40/0 درصدی متغیر سرمایه اجتماعی و 09/0 درصدی متغیر سرمایه روان شناختی بر میزان دین داری بوده است.

۹۳.

اعتماد اجتماعی و تشکل های دانشجویی: تبیین تجربی اعتماد اجتماعی دانشجویان عضو و غیر عضو تشکل های دانشجویی دانشگاه مازندران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: قربانعلی ابراهیمی علی بابازاده بایی سید احمد میرمحمدتبار

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: احساس امنیت اعتماد اجتماعی امید به آینده عضویت در تشکل های دانشجویی استفاده از رسانه های جمعی تجربه تبعیض

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۴۱ تعداد دانلود : ۶۹۹

هدف اصلی تحقیق حاضر، بررسی عوامل مؤثر بر اعتماد اجتماعی دانشجویان دانشگاه مازندران است. سؤال اساسی تحقیق این است: چه عوامل اجتماعی بر افزایش و کاهش میزان اعتماد اجتماعی دانشجویان دانشگاه مذکور تأثیرگذار است؟ چارچوب نظری پژوهش حاضر مبتنی بر تئوری های پاتنام درباره تأثیر استفاده از رسانه های جمعی و مشارکت در انجمن های مدنی بر اعتماد اجتماعی و نظریه رزستین و استول در مورد تأثیر تجربه تبعیض و احساس امنیت بر اعتماد می باشد. برای سنجش پایایی ابزار پژوهش از آلفای کرونباخ استفاده شد. جامعه آماری تحقیق، دانشجویان دانشگاه مازندرن هستند که تعدادشان 9670 نفر و حجم نمونه نیز 375 نفر را شامل می شود. نتایج رگرسیون خطی چند متغیره نشان می دهد که تمامی شش متغیر مستقل در مدل نهایی باقی ماندند. ضرایب تأثیر مدل نهایی متغیرهای مستقل تبیین کننده اعتماد اجتماعی نشان می دهد که به ترتیب، متغیرهای احساس امنیت، استفاده از رسانه های داخلی، امید به آینده، استفاده از رسانه های خارجی، تجربه تبعیض و عضویت در تشکل ها بر اعتماد اجتماعی دانشجویان دانشگاه مازندران اثرگذار هستند. شایان ذکر است که از بین متغیرهای مطرح شده، تأثیر متغیرهای تجربه تبعیض و استفاده از رسانه های خارجی بر متغیر وابسته مذکور منفی می باشد. مدل مذکور می تواند 8/50 درصد از تغییرات اعتماد اجتماعی را تبیین کند. همچنین، تحلیل مسیر مدل علّی تحقیق نشان می دهد که میزان تأثیرگذاری متغیرهای مستقل مطرح شده (بنابر اثرات مستقیم و غیر مستقیم) بر متغیر اعتماد اجتماعی متفاوت است.

۹۴.

رابطه سرمایه اجتماعی و رضایت مندی از مهاجرت درشهرستان بهارستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین محمودیان سعید مقدس

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره چهارم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۱۶)

کلید واژه ها: مهاجرت رضایتمندی سرمایة اجتماعی شبکة اجتماعی بهارستان

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۱۱۶ تعداد دانلود : ۶۳۳

مهاجرت یکی از عوامل مهم در توسعة منطقه ای و مورد توجه سیاستگذاران است. این پدیده کارکردهای مختلفی دارد. میزان رضایت یا نارضایتی از فرایند مهاجرت ممکن است نشانه ای از کارکرد مثبت یا منفی آن برای مهاجران باشد. هدف این پژوهش، بررسی رابطة سرمایة اجتماعی و رضایتمندی از مهاجرت در میان مهاجران ۱۸ سال به بالا در شهرستان بهارستان است. این پژوهش با استفاده از نظریه تحلیل شبکه انجام شده است. پژوهش، پیمایشی است و با ابزار پرسشنامه صورت گرفته است. جامعة آماری مورد مطالعه، شامل مهاجران ۱۸ سال به بالا در شهرستان بهارستان، از توابع استان تهران است. براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سازمان آمار در سال ۱۳۹0، تعداد 72,039 مهاجر وارد شهرستان بهارستان شده اند. از این تعداد، 325 نفر به شیوة تصادفی سیستماتیک برای مطالعه انتخاب شدند. نتایج ضریب همبستگی نشان می دهد رضایتمندی از مهاجرت، با متغیرهای اعتماد، اعتماد نهادی، مشارکت رسمی، مشارکت غیررسمی همیارانه، مشارکت غیررسمی خیریه ای و مشارکت غیررسمی مذهبی، رابطة معنادار دارد. همچنین براساس نتایج، رابطة بین دو سازة سرمایة اجتماعی و رضایتمندی از مهاجرت در سطح بالایی معنادار است و هر اندازه افراد در ساختار اجتماعی جدید دارای سرمایة اجتماعی بالاتری باشند، رضایتمندی از مهاجرت افزایش می یابد.

۹۵.

سنجش رابطة سرمایة اجتماعی با تساهل مذهبی (نمونه پژوهی: دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابوالقاسم شهریاری محسن خلیلی حسین اکبری

منبع: مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران دوره چهارم بهار ۱۳۹۴ شماره ۱ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: تساهل سیاسی سرمایة اجتماعی درون گروهی سرمایة اجتماعی برون گروهی تساهل مذهبی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۰۸ تعداد دانلود : ۶۰۷

در جوامعی که چندگونگی مذهبی وجود دارد، زندگی مسالمت آمیز، جز در سایة تساهل مذهبی و به رسمیت شناختن تمامی مذاهب، امکان پذیر نیست. نبود تساهل مذهبی، پیامدهایی چون خشونت مذهبی را در پی دارد. همچنین تساهل مذهبی، تأثیر بسزایی نیز بر نگرش سیاسی افراد برجای می گذارد. پرسش های پژوهش حاضر عبارت اند از: 1. تساهل مذهبی شیعیان نسبت به مذاهب رسمی کشور، در چه سطحی است؟ 2. چه عواملی بر تساهل مذهبی تأثیرگذارند؟ بنابراین، هدف از این پژوهش- که به روش پیمایشی انجام گرفته است- سنجش تساهل مذهبی و عوامل مؤثر بر آن، در میان دانشجویان دانشگاه فردوسی است. با توجه به پیشینة نظری، متغیرهای سرمایة اجتماعی، تحصیلات، جنسیت و سن، به عنوان عوامل مؤثر بر تساهل مذهبی انتخاب شدند. نتایج نشان می دهد که تساهل مذهبی شیعیان نسبت به سایر مذاهب، وضعیت مطلوبی ندارد. همچنین آزمون فرضیه ها نیز نشان می دهد که سرمایة اجتماعی درون گروهی، بر تساهل مذهبی تأثیر منفی و سرمایة اجتماعی برون گروهی، تأثیر مثبت دارد. تحصیلات و جنسیت نیز تأثیر مثبت و سن، تأثیر منفی بر تساهل مذهبی دارند. تأثیر مثبت تساهل مذهبی بر تساهل سیاسی نیز تأیید شده است.

۹۶.

امنیتِ هویت: مبانی و چارچوب مفهومی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: ابراهیم حاجیانی

منبع: جامعه شناسی ایران سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴

کلید واژه ها: امنیت اجتماعی امنیت هویت مسائل اجتماعی ایران هویت های جمعی تهدیدات هویتی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۷۶ تعداد دانلود : ۹۴۷

هدف و مسئله اصلی مقاله، تدوین یک چارچوب مفهومی برای ""امنیت هویت"" به عنوان یک سازه مفهومی جدید برای توضیح پاره ای از نگرانی ها و دغدغه های کنشگران جامعه ایرانی است. به این منظور مبانی، سوابق و خاستگاه های نظری این مفهوم در نزد نظریه پردازان علوم اجتماعی و مطالعات امنیتی مرور شده است و این مفهوم به معنای مجموعه نگرانی ها دغدغه ها و حساسیت های شهروندان نسبت به حفظ و تداوم (پایداری( ویژگی های معنایی و فرهنگی مشترک در طول زمان در نظر گرفته شده است. در این نوشتار تأکید شده که سطوح مشاهده و سنجش امنیت هویت مشتمل بر دولت، گروه های اجتماعی و افراد می باشد. در ادامه شاخص های سنجش امنیت هویت در ایران معرفی شده است که می تواند مبنایی برای مطالعات تجربی باشد. همچنین تلاش شده تا مرز مفهومی این موضوع از امنیت اجتماعی به معنای رایج آن در مطالعات تجربی ایرانی که معمولاً معادل «ترس از جرم» است، تفکیک شود. با این تأکید که امنیت اجتماعی در نزد واضعان اصلی آن، دقیقاً به معنای امنیتِ هویت بوده است. در انتهای مقاله نیز به مرور یکی از مهم ترین تهدیدهای هویتی، که شکاف و تعارض میان سه نوع مهم هویت جمعی (ملی، قومی و مذهبی) است، پرداخته شده و برآوردی اجمالی از چند دغدغه هویتی شهروندان تهرانی با روش پیمایش و با نمونه 1400 نفری ارائه شده است. یافته های بخش اخیر نشان می دهد میزان نگرانی ها و نا امنی های هویتی بررسی شده «در حد متوسط» بوده و دغدغه های هویتی میان دو مرجع مهم امنیت هویت دولت «نظام سیاسی» با شهروندان تا حدود زیادی مشابهت و نزدیکی دارند.

۹۷.

تبیین تعامل نماگرهای کیفیت زندگی و توسعه منطقه ای در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا پورمحمدی مجتبی ولی بیگی

منبع: باغ نظر سال دوازدهم بهار ۱۳۹۴ شماره ۳۲

کلید واژه ها: فقر سرمایه اجتماعی توسعه منطقه ای استاندارد زندگی نماگرهای کیفیت زندگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۳۳ تعداد دانلود : ۴۷۸

این پژوهش با هدف بررسی تعامل نماگرهای مختلف کیفیت زندگی و ضریب تأثیر این شاخص ها بر توسعه منطقه ای و کاهش نابرابری ها در میان استان های ایران انجام گرفته است. بر این اساس شاخص توسعه انسانی و ابعاد مربوطه به همراه پنج شاخص شامل نرخ اشتغال، میزان مشارکت اقتصادی، دسترسی به آب سالم شهری و روستایی و در آمد متوسط خانوار شهری در طول دوره 1375، 1385 و 1390 به عنوان شاخص های پایه جهت سنجش کیفیت زندگی و رشد اقتصاد منطقه ای در میان استان ها به عنوان نماینده توسعه منطقه ای انتخاب شدند. بعد از ایجاد پایگاه داده لازم برای هر کدام از شاخص ها و بررسی توصیفی از وضعیت کیفیت زندگی، بحث همگرایی منطقه ای و تأثیر شاخص های مختلف کیفیت زندگی بر همگرایی میان استان های برخوردار و محروم با استفاده از تحلیل های همگرای بتا و سیگما مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصله بیان می دارند که به طور کلی رتبه بندی بین استان ها بر حسب کیفیت زندگی آنچنان تغییری نکرده است اما شاخص های کیفیت زندگی افزایش را نشان می دهند و همگرایی نسبی هم در تحلیل های بتا و هم سیگما ( به استثنای شاخص اشتغال و مشارکت اقتصادی) مشاهده می شود. به عبارتی اگرچه هنوز نابرابری میان استان ها وجود دارد اما کیفیت زندگی در میان تمام استان ها افزایش داشته است اگرچه این حرکت در شاخص های مختلف و ضریب تأثیر آن ها بر توسعه منطقه ای متفاوت بوده است. یافته ها همچنین حاکی از آن اند که همگرایی شاخص های اقتصادی مهم ترین مسئله است و درحالی که این شاخص بیش ترین ضریب تأثیر را بر کاهش نابرابری و فقر داشته، کمترین میزان همگرایی را در استان های مختلف به خود اختصاص داده است.

۹۸.

بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در مناطق روستایی ایران (مطالعه موردی: مناطق روستایی شهرستان همدان)(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

نویسنده: سلیمان پاک سرشت محمدسلمان قائمی زاده علی آژده شکیبا کولیوند

منبع: علوم اجتماعی شوشتر سال نهم زمستان ۱۳۹۴ شماره ۴ (پیاپی ۳۱)

کلید واژه ها: کیفیت زندگی اجتماعی سرمایه اجتماعی مناطق روستایی پایگاه اقتصادی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۸۷۴ تعداد دانلود : ۶۵۵

کیفیت زندگی، به نوعی بیان گر وضعیت افراد ساکن در یک کشور یا منطقه است. هدف تحقیق حاضر تعیین ارتباط بین سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی در میان روستاییان است. پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی از شاخه پیمایشی است. جامعه آماری همه مناطق روستایی شهرستان همدان است. یافته های این تحقیق نشان می دهد بیشتر پاسخگویان دارای کیفیت زندگی متوسطی هستند. حدود 4/13 درصد نیز دارای کیفیت زندگی پایین، حدود 1/15 درصد هم دارای کیفیت زندگی بالایی هستند. همچنین حدود 50 درصد افراد سرمایه اجتماعی متوسط و بالا داشته و 45 درصد دارای سرمایه اجتماعی متوسط و پایین هستند. نتایج نشان می دهد که با بالا رفتن سطح سرمایه اجتماعی، میزان کیفیت زندگی ذهنی به نسبت متوسطی بالا می رود. از طرف دیگر، یافته ها نشان داد که سرمایه اجتماعی در تبیین متغیر کیفیت زندگی بیش از درآمد و تحصیلات دارای اهمیت است. در بررسی رابطه متغیرهای مستقل با دو نوع کیفیت زندگی عینی و ذهنی روشن گردید که پایگاه اقتصادی (درآمد و ثروت) بیش از دیگر متغیرها بر کیفیت زندگی عینی افراد مؤثّر است، درحالی که سرمایه اجتماعی بیش از دیگر متغیرها می تواند کیفیت زندگی ذهنی افراد را بهبود دهد.

۹۹.

ارایه مدل پیشنهادی سنجش طبقه اجتماعی در ایران (مورد مطالعه: سرپرستان خانوار شهر اصفهان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: احمد مؤذنی

منبع: علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال دوازدهم پاییز و زمستان ۱۳۹۴ شماره ۲

کلید واژه ها: منزلت طبقه سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۷۴ تعداد دانلود : ۷۸۹

در دهه های اخیر برخی جامعه شناسان؛ مانند پیربوردیو سعی کرده اند ارتباط انواع سرمایه را با طبقه اجتماعی مورد توجه قرار دهند. مطالعات انجام گرفته در ایران نیز نشان می دهند که هیچ کدام از این پژوهش ها در سنجش طبقه اجتماعی (طبقه-منزلت) ترکیب انواع سرمایه ها را در نظر نگرفته اند. برخی از این پژوهش ها نیز با اهداف پژوهشی دیگر صورت گرفته و صرفاً به ارتباط انواع سرمایه ها با یک دیگر و یا با طبقه اجتماعی پرداخته اند. بر این اساس، نوشتار حاضر با هدف طرح ارایه یک مدل جدید، سنجش مفهوم طبقه اجتماعی (طبقه-منزلت) را با ترکیب سه نوع سرمایه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد مطالعه قرار داده و با استفاده از روش پیمایش و نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، تعداد 334 پرسش نامه محقق ساخته در بین سرپرستان خانوار مناطق شهر اصفهان، توزیع و جمع آوری شد. در نهایت، نوعی رتبه بندی در پنج طبقه اجتماعی کلی شامل طبقه بسیار پایین، طبقه پایین، طبقه متوسط، طبقه بالا و طبقه بسیار بالا ارایه شد. مبنای عمده این رتبه بندی علاوه بر تأکید بر نقش سرمایه اقتصادی و اجتماعی، نقش تعیین کننده و تمایز بخش سرمایه فرهنگی و تفاوت بارز آن بین طبقات اجتماعی است.

۱۰۰.

مقاله به زبان انگلیسی: فرهنگ و هویت: ارتباط دادن اجزای هویت ایرانیان با ابعاد فرهنگی (Culture and Identity: Linking Iranian Identity Components and Cultural Dimensions)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فهیمه صبوری رضا پیش قدم آذر حسینی فاطمی بهزاد قنسولی

منبع: Issues in Language Teaching (ILT), Vol. ۴, No. ۱, June ۲۰۱۵

کلید واژه ها: بحران هویت ابعاد فرهنگی هافستد اجزای هویت

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۶۲۵۳ تعداد دانلود : ۱۸۹۶

هویت ایرانی را نمی توان مفهومی یکپارچه در نظر گرفت. تاریخ ایران نشان می دهد که ایران ترکیبی از مدرینته/اسلام/ملیت می باشد. هافستد (2001) فرهنگ را به شش قسمت تقسیم می کند: فاصله قدرت، فردگرایی/جمع گرایی، مردسالاری/زن سالاری، گریز از عدم قطعیت، تمایل کوتاه مدت/بلندمدت، و لذت طلبی/سخت کوشی. این پژوهش قصد دارد رابطه این ابعاد فرهنگی را با هویت بررسی نماید. بر این اساس، دو پرسشنامه ابعاد فرهنگی و اجزای هویتی به تعدادی از دانشجویان ایرانی از رشته های مختلف داده شد. از تحلیل کارسپاندنس و رگراسیون چندگانه برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد ارتباط معناداری میان ابعاد فرهنگی و اجزای هویتی وجود دارد که می تواند برخی از بحران های هویتی در جامعه ایرانی را توجیه کند. در پایان، نتایج مورد بحث و بررسی قرار گرفت و راهکارهایی برای کاهش بحران هویت ارائه شد.

درخت حوزه‌های تخصصی