علم اطلاعات و دانش‌شناسی

نمایش ۲٬۹۲۱ تا ۲٬۹۴۰ مورد از کل ۷٬۲۷۴ مورد.

۲۹۲۱.

عامل ویژه: سنجه ای نوین جهت ارزیابی انتشارات علمی (ویژه نامه علم سنجی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سیده مژگان بینش فرشته دیده گاه

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: ضریب تاثیر عامل ویژه نفوذ مقاله

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۸۹۵ تعداد دانلود : ۱۱۶۱

در دهه های اخیر، سنجه های متعددی برای تعیین میزان تاثیر نشریات علمی معرفی و مورد استفاده قرار گرفته اند. شمار استنادات و ارزش ضریب تاثیر از جمله شاخص هایی هستند که در این زمینه کاربرد بسیاری یافته اند و از شهرت بسیاری در حیطه علم سنجی برخوردارند. علاوه بر این سنجه ها، سنجه های مناسبی جهت تعیین میزان تاثیر انتشارات علمی معرفی شده اند که از جدیدترین آنها می توان به «عامل ویژه» و «نفوذ مقاله» اشاره نمود. عامل ویژه، سنجه ای از اهمیت و اعتبار کلی یک نشریه در جامعه علمی و میزان تاثیر مقاله، سنجه ای از میانگین تاثیر هر مقاله در میان سایر مقالات یک نشریه است. بحث اصلی در مقاله حاضر، سنجه «عامل ویژه» است و ضمن معرفی و توصیف این عامل، ویژگی ها و خصوصیات آن و تفاوت های آن با ضریب تاثیر و نحوه محاسبه آن به تفصیل شرح داده می شود. از آنجا که محاسبه سنجه نوین «نفوذ مقاله» منوط به داشتن مقدار عامل ویژه است، در لابلای نوشتار، مختصری نیز به آن پرداخته می شود.

۲۹۲۲.

ارزیابی تطبیقی کیفیت محتوای نمایه های استنادی اسکوپوس و آی اس آی (وب آو ساینس)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر وفاییان عبدالرضا نوروزی چاکلی محمد حسن زاده

منبع: پژوهشنامه کتابداری و اطلاع رسانی سال اول پاییز و زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم کتابداری نمایه سازی و چکیده نویسی

تعداد بازدید : ۱۲۸۹ تعداد دانلود : ۵۸۵

هدف اصلی از انجام این پژوهش، تعیین وضعیت کیفیت محتوای نمایه های استنادی WoS و Scopus در مقایسه با یکدیگر است. بدین منظور، ابتدا معیارهای نهایی ارزیابی کیفیت محتوای نمایه های استنادی تدوین شد و سپس، بر اساس این معیارها، کیفیت نشریات نمایه شده دو حوزه موضوعی «انسانی، اجتماعی و هنر» و «پزشکی، مهندسی، کشاورزی و علوم پایه» در نمایه های استنادی Scopus و WoS در مقایسه با یکدیگر و با توجه به هفت شاخص کلی مورد بررسی و تطبیق قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که در حوزه های موضوعی «انسانی، اجتماعی و هنر» بجز شاخص های «اعتبار و شهرت پدیدآورندگان» و «مدیریت» که در هر دو شاخص نیز پایگاه WoS نسبت به پایگاه Scopus از کیفیت بالاتری برخوردار بود، در بقیه شاخص ها کیفیت نشریات نمایه شده در پایگاه های Scopus و WoS یکسان است. همچنین، در حوزه های موضوعی «پزشکی، مهندسی، کشاورزی و علوم پایه»، در دو شاخص «هدف، محتوا و دامنه» و «کیفیت استنادی» کیفیت نشریات نمایه شده در پایگاه های Scopus و WoS یکسان است، در حالیکه در سه شاخص «اعتبار علمی»، «اعتبار و شهرت پدیدآورندگان» و «مدیریت» نشریات نمایه شده پایگاه WoS نسبت به پایگاه Scopus از کیفیت بالاتری برخوردار است. همچنین، کیفیت نشریات نمایه شده در پایگاه Scopus در دو شاخص «روزآمدی، ثبات و پایداری» و «سهولت دسترسی، بازیابی و استفاده» در این حوزه بیشتر از کیفیت نشریات نمایه شده در پایگاه WoS است.

۲۹۲۳.

فقر ارتباطی!

نویسنده: سید مهدی خسروشاهی

منبع: رادیو آبان ۱۳۹۰ شماره ۵۷

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۰۷۱ تعداد دانلود : ۵۸۸

۲۹۲۴.

معتبرترین مجلات الکترونیکی رایگان انگلیسی زبان علوم پزشکی (ویژه نامه علم سنجی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فرشید دانش امیررضا اصنافی علیرضا اسفندیاری مقدم مریم ریاضی پور افروز زارعی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: وب سنجی علوم پزشکی پیوندهای دریافتی مجلات الکترونیکی رایگان عامل تاثیرگذار وبی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۷۲۰ تعداد دانلود : ۱۵۷۲

این پژوهش با هدف تعیین معتبرترین مجلات الکترونیکی رایگان حوزه علوم پزشکی، با کمک سیاهه وارسی، از روش تحلیل محتوا و همچنین تحلیل پیوند استفاده کرده است. جامعه مورد مطالعه در این مقاله نیز تمامی مجلات موجود در پایگاه راهنمای مجلات الکترونیکی رایگان Directory of Open Access Journals و Free Medical Journals است. روش اجرای این پژوهش بدین صورت بوده است که ابتدا با استفاده از سیاهه وارسی، تمامی صفحات وب مجلات حوزه پزشکی این دو پایگاه مطالعه و در مرحله بعدی این پژوهش، نشانی های اینترنتی مجلات الکترونیکی رایگان منتخب انگلیسی زبان حوزه علوم پزشکی بررسی گردید. همچنین، برای تعیین میزان پیوندهای دریافتی و مجموع پیوندهای این وب سایت ها، از راهنمای یاهو استفاده شده است. در نهایت، عامل تاثیرگذار وبی و وب سایت های هسته مجلات الکترونیکی رایگان علوم پزشکی شناسایی گردیدند. برخی از نتایج این پژوهش حاکی از آن است که در میان مجلات معتبر حوزه بهداشت، مجلات «New South Wales Public Health Bulletin» و «PLoS Biology» و «Environmental Health Perspectives - National Institute of Environmental Health Sciences» ؛ در پرستاری، مجلات «Online Journal of Rural Nursing and Health Care» و «Online Journal of Nursing Informatics»؛ در دندانپزشکی، مجلات «BMC Oral Health» و «Brazilian Oral Research»؛ و در نهایت در پزشکی، مجلات «Brazilian Journal of Medical and Biological Research» و «Clinics» و «Sao Paulo Medical Journal» ، معتبرترین مجلات در میان تمامی مجلات الکترونیکی رایگان مورد بررسی محسوب می شوند

۲۹۲۵.

مطالعه سطح به کارگیری فناوری اطلاعات توسط استادان دانشگاه های دولتی استان اصفهان بر مبنای الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه: یک بررسی تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: بی بی عشرت زمانی سید مجید عبداللهی زهرا بابادی عکاشه نسیم سلیمانی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات بهار ۱۳۹۰ شماره ۳ (پیاپی ۶۵)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات تلفیق فناوری الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه محیط یادگیری کلاس درس

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۷۸۹ تعداد دانلود : ۱۰۰۶

پژوهش حاضر با هدف مطالعه سطوح به کارگیری فناوری اطلاعات توسط استادان دانشگاه های دولتی شهر اصفهان بر مبنای الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه «سی بام4»، به بررسی تطبیقی این سطوح بر اساس عوامل جمعیت شناختی (جنسیت و نوع رشته و نوع دانشگاه) پرداخته است. نوع پژوهش توصیفی-همبستگی و نمونه آماری شامل 132 نفر از استادان دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی و صنعتی است که از طریق روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبی انتخاب شده اند. ابزار به کار گرفته شده، پرسشنامه استاندارد سنجش سطوح کاربرد فناوری در آموزش بر مبنای «الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه (نسخه1.1)5 » است. اطلاعات جمع آوری شده با به کارگیری آماره های «آزمون تی6»، آنالیز واریانس یک راهه «آنوا7»، همبستگی، و نیز تشکیل جدول توافقی تحلیل گردید. نتایج تحقیق نشان داد: 1) با ارجاع به الگوی پذیرش مبتنی بر علاقه، بیشتر استادان دانشگاه (9/65٪) در سطوح 2 تا 5 (یعنی آمادگی تا استفاده عادی) از به کارگیری فناوری اطلاعات قرار دارند؛ 2) استادان زن نسبت به مرد، استادان دانشگاه اصفهان نسبت به دانشگاه های صنعتی و علوم پزشکی، و استادان رشته های علوم انسانی نسبت به استادان سایر رشته ها در سطح پایین تری از به کارگیری فناوری اطلاعات قرار دارند؛ و 3) سن استادان رابطه معنی داری با سطح به کارگیری فناوری توسط آنها ندارد.

۲۹۲۶.

رابط های کاربر در کتابخانه های دیجیتالی کودکان: پیشنهاد الگوی بهینه برای کودکان ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مرتضی کوکبی ندا زراعت کار

منبع: کتاب سال بیست و دوم بهار ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۸۵)

کلید واژه ها: تحلیل محتوایی کتابخانه های دیجیتالی ویژگی های محتوایی کتابخانه های دیجیتالی کودکان رابط کاربری

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۷۲۰ تعداد دانلود : ۸۸۴

هدف : در این پژوهش سعی کردیم با شناسایی و بررسی چهل کتابخانه دیجیتالی کودکان ویژگیهای محتوایی مهمتر را شناسایی کنیم. روش/رویکرد پژوهش : برای بازیابی این کتابخانه با کلید واژههای مختلف در موتورهای جستوجوی گوگل و یاهو جستوجو انجام گرفت. پس از آن سیاههای بر اساس کلیه ویژگیهای موجود در این کتابخانهها تهیه و سپس این سیاهه در اختیار صاحبنظران ایرانی قرار گرفت.لازم به ذکر است که این صاحبنظران را اعضای شورای کتاب کودک و کتابداران کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان تشکیل داده اند. یافتهها : با تلفیق نظرات صاحبنظران و در نظر گرفتن گرفتن درصد فراوانی برای دو گزینه « زیاد » و « خیلیزیاد » ، ویژگی های مهم شناسایی شد ند. ویژگیهای مهم شناسایی شده ویژگیهایی بودند که بیش از هفتاد درصد پاسخگویان گزینههای مهم و بسیار مهم را در مورد آنها انتخاب کردهاند. پنجاه و شش ویژگی محتوایی مهمتر انتخاب شده به هفت گروه کلی تقسیم و سپس هر گروه به زیرمجموعههای مربوطه تقسیمبندی شدند. نتیجهگیری : طراحان وبسایتهای کتابخانههای دیجیتالی انگلیسی زبان کودکان ویژگیهای محتوایی را چندان مورد توجه قرار ندادهاند و شاید یکی از دلایل این امر تنوع بسیار زیاد مطالبی باشد که هر کتابخانه میتوانسته در وبسایت خود قرار دهد. مقایسه ویژگی های محتوایی در کتابخانه های دیجیتالی کودکان با مجموع نظرات صاحب نظران نشان می دهد که بسامد کم برخی از این ویژگی ها دلیل بر بی اهمیتی آنها نمی باشد بلکه تغییر در محمل های اطلاعاتی و ظهور کتابخانه های دیجیتالی مفاهیم و ویژگی های جدیدی را مطرح ساخته و با توجه به نوظهور بودن آن ها، تعدادی از این ویژگی ها در تعداد کمتری از کتابخانه ها دیده شده اند.

۲۹۲۷.

جنبش دکومانتاسیون گم شده در هیاهوی فناوری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: امیر ریسمانباف

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۸۶)

کلید واژه ها: قالب محتوا دکومانتاسیون سندداری مطالعات آرشیو رسانه شناسی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۷۰۲ تعداد دانلود : ۳۲۹

هدف : تحلیل تاریخی و نظری- فلسفی از جنبش دکومانتاسیون بهدست میدهد و بازاندیشی درباره آرمانها و دستاوردهای آن میپردازد. « قالبمحوری » که در نتیجه تکنولوژیزدگی در حرفه ما حادث شده است را به نقد گذارد تا از رهاورد آن بتوان به الگویی کلی، متناسب با اقتضائات حرفه دست یافت، و بر تضادها و ناهمگونیهای منتسب به الگو/ الگوهای موجود غلبه یافت. روش/ رویکرد پژوهش : مستندات تاریخی مربوط به نضجگیری و توسعه جنبش دکومانتاسیون در اواخر قرن نوزدهم در اروپا، برای تحلیل تطور سنتهای بنیادین حاکم بر علوم کتابداری و اطلاعرسانی بهکار گرفته شده است. یافتهها : نظریهپردازان حوزه کتابداری نیازمند بازاندیشی آرمانها و دامنه تبعات جنبش دکومانتاسیون هستند. مهمترین دستاورد جنبش، جلب توجه کتابداران به « محتوا » و رهایی از چارچوبهای ذهنی وابسته به « قالب » بوده است. این الگو از حدود پنج دهه پیش با توسعه فناوریهای نوین اطلاعاتی بهطور مستمر در حال افول است. فنزدگی افراطی، بهطور دائم در حال جدا کردن حرفه از « محتوا » و بازگشت دوباره آن به « قالبزدگی » است. نتیجهگیری : میتوان در مواجهه با دو سنت « ماشینمحوران » و « انسانگرایان » در حرفه باید به تدارک چارچوب فکری تازهای اندیشید که منبعث از الگوی جنبش دکومانتاسیون است.

۲۹۲۸.

جبرگرایی فناورانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مریم کازرانی علی صلاحی یکتا

منبع: مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات (کتاب سابق) سال بیست و دوم زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۸۸)

کلید واژه ها: فناوری جبرگرایی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۳۱۴ تعداد دانلود : ۹۳۶

هدف : نظریهها و دیدگاهها درمورد تکنولوژی/فناوری و رواج روز افزون آن بررسی و دیدگاههای اندیشمندان در مورد ابعاد مثبت، منفی، و فرامدرنیستی آن نقد میشود و به سوالهای مقدر پاسخ داده شده است. روش/رویکرد پژوهش: مرور متون مرتبط یافتهها: سه گروه اصلی شناسائی شدند: گروه اول با دید مثبت، رواج فناوری را علتالعلل پیشرفتهای اقتصادی، فرهنگی، و اجتماعی میدانند و ایجاد اقتصاد مبتنی بر دانش را در تحولات فناورانه جستوجو میکنند. گروه دوم با دید منفی، رسوخ فناوری را در زوایای مختلف زندگی انسان، نوعی هتک حریم خصوصی افراد تلقی کرده و آن را ابزاری برای در معرض گذاشتن خصوصیترین زوایای زندگی فرد قلمداد میکنند. گروه سوم، که با دیدگاه فرامدرنیستی به فناوری و عواقب آن، از آن جهت که پیشرفت فناوری باعث زیانرسانی به طبیعت میشود، با آن به مقابله برخاستهاند.

۲۹۲۹.

مطالعه وضعیت نشر مجلات علمی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسین پاشائی زاد غلامرضا فدائی عباس حری

منبع: تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی (پیام کتابخانه سابق) سال هفدهم بهار ۱۳۹۰ شماره ۶۴ ویژه نامه مدیریت کتابخانه ها

کلید واژه ها: ایران نشر الکترونیکی دسترسی آزاد ارتباط علمی مجلات علمی نشر مجلات علمی

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۵۰۳ تعداد دانلود : ۹۶۵

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی وضعیت نشر مجلات علمی ایران از لحاظ حوزه موضوعی، وابستگی سازمانی، درجه علمی، زبان انتشار و نیز نشر الکترونیکی و نحوه دسترسی به مقالات آن ها از لحاظ آزاد و غیرآزاد بودن است. روش: در این مطالعه از روش پژوهش ارزیابانه استفاده شده است و برای گردآوری داده های مربوط به حوزه موضوعی، وابستگی سازمانی و درجه علمی مجلات از ابزار سیاهه وارسی استفاده گردیده است. جامعه مورد پژوهش مجلات دارای درجه علمی-پژوهشی و علمی- ترویجی از کمیسیون بررسی نشریات علمی کشور (وزارت علوم، تحقیقات و فن آوری) و نیز کمیسیون نشریات علوم پزشکی کشور (وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی) میباشد. در این مطالعه از آمارهای توصیفی و استنباطی نیز برای تحلیل داده ها استفاده شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در ایران بیش از 530 مجله علمی منتشر میشود که بیش تر آن ها به دانشگاه ها و موسسات پژوهش دولتی وابسته هستند. از لحاظ وضعیت دسترسی نیز نتایج پژوهش نشان داد که تنها حدود 40 درصد از مجلات امکان دسترسی آزاد به متن کامل مقالات شان را از طریق وبگاه هایشان فراهم میسازند و در این زمینه مجلات حوزه علوم پزشکی نسبت به سایر حوزه ها وضعیت نسبتاً بهتری دارند. اصالت/ارزش: در هر کشور و جامعه ای نشر مجلات علمی یکی از مهم ترین شاخص های توسعه علم و دانش شناخته می شوند و با عنایت به این موضوع، کیفیت و کمیت مجلات منتشر شده در یک کشور میتواند به عنوان شاخصی برای سنجش میزان فعالیت های علمی در یک کشور یا جامعه ای خاص مورد استفاده قرار گیرد. لذا، پژوهش حاضر اولین پژوهشی است که درباره وضعیت نشر مجلات علمی ایران و همچنین وضعیت نشر الکترونیکی و دسترسی آزاد بودن مقالات آن ها انجام گرفته است.

۲۹۳۰.

جایگاه مجلات علمی کشور در پایگاه های اطلاعاتی: مورد مطالعه نشریات کشاورزی و منابع طبیعی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامحسین زمانی طاهر عزیزی خالخیلی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: ایران علم سنجی مجلات علمی کشاورزی و منابع طبیعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۳۳۳ تعداد دانلود : ۱۲۴۸

نتایج تحقیقات و تولیدات علمی که از طریق نشریات به دست کاربران مختلف می رسد عاملی مؤثر در توسعه کشور است. همچنین، نشریات نقش بسیار مهمی در رشد و پیشرفت رشته های علمی دارند و از ملاک های ارزیابی وضعیت رشته های علمی مختلف هستند. توجه به کیفیت و کمیت مجلاتی که در کشور منتشر می شوند مبنایی برای برنامه ریزی ارتقاء رشته های دانشگاهی نیز تلقی می گردد. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی - تطبیقی و با هدف بررسی تعداد مجلات علمی که در رشته های کشاورزی و منابع طبیعی در ایران منتشر می شود و وضعیت نمایه شدن آنها در پایگاه های اطلاعاتی مختلف و رتبه بندی رشته ها و همچنین ناشران مجلات علمی مختلف انجام شده است. در پایان بر اساس نتایج تحقیق، توصیه های عملی برای ارتقاء جایگاه مجلات علمی کشور، به طور عام و نشریات کشاورزی و منابع طبیعی ایران، به طور خاص ارائه شده است.

۲۹۳۱.

بررسی رابطه بین میزان علاقه مندی به فنّاوری اطلاعات و ارتباطات و سطوح کاربرد آن براساس مدل پذیرش مبتنی بر علاقه هال و هارد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: نسیم سلیمانی بی بی عشرت زمانی

منبع: پژهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات (علوم و فناوری اطلاعات سابق) دوره ۲۷ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۶۸)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات دبیران مدارس متوسطه میزان علاقه مندی سطوح به کارگیری مدل پذیرش مبتنی بر علاقه

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۶۹۷ تعداد دانلود : ۷۴۵

: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین میزان علاقه مندی و به کارگیری فنّاوری اطلاعات و ارتباطات براساس مدل پذیرش مبتنی بر علاقه هال و هارد انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، دبیران دوره متوسطه شهر اصفهان بودند. نمونه آماری شامل 110 نفر از دبیران مدارس متوسطه بودند که به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. روش پژوهش، توصیفی- همبستگی بود. ابزارهای پژوهش شامل دو پرسشنامه: الف) پرسشنامه مراحل علاقه مندی هال و هارد و ب) پرسشنامه سطوح کاربرد گریفن و کریستنسن بود. داده های حاصل از پژوهش با روش آماری ضریب همبستگی و تحلیل رگرسیون بررسی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که بین سطوح به کارگیری فاوا (عدم استفاده، آشنایی، آمادگی، تجدید و نوسازی، استفاده عادی ، بهبود، تلفیق، و استفاده مکانیکی) و مراحل علاقه مندی (آگاهی، کسب اطلاعات، شخصی سازی، مدیریت فرایند، ارزیابی، هماهنگی، و تمرکز مجدد) در همه سطوح رابطه معنی دار مثبت وجود داشت. فقط بین سطح به کارگیری و مرحله مدیریت رابطه معنی دار وجود نداشت.

۲۹۳۲.

به سوی ایجاد ارزش افزوده اطلاعات در نظام ها و خدمات اطلاعاتی (سخن سردبیر - ویژه نامه علم سنجی)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: رحمت الله فتاحی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۴۳۲ تعداد دانلود : ۶۴۶

اگرچه ارزش افزوده یک مفهوم اقتصادی و ناظر بر تلاش برای کسب بیشترین سود از کالا و خدمات است، با احتساب اطلاعات به منزله یک کالای اقتصادی قابل پردازش و نیز با در نظر گرفتن هزینه هایی که صرف ایجاد نظام های اطلاعاتی و نیز ارائه خدمات اطلاعاتی می شود و یا با در نظر گرفتن خدمات قابل فروش، می توان انتظار داشت که ارزش افزوده در این حوزه نیز مورد توجه بیشتری نسبت به گذشته قرار گیرد. این امر، به ویژه به دلیل استفاده از فناوری های جدید، امکان بیشتری برای تحقق دارد. دست کم از نیمه دوم قرن بیستم به این سو، این واقعیت مطرح شده است که اطلاعات و نظام های اطلاعاتی، به طور بالقوه و بالفعل، قابلیت ایجاد ارزش افزوده دارند، بدین مفهوم که فعالیت های گوناگونی که در فرایند مدیریت اطلاعات صورت می گیرد، قابلیت ایجاد ارزش افزوده هم برای کتابخانه و کتابداران و هم برای کاربران دارد. برای بالفعل کردن این قابلیت، لازم است فعالیت های ثانویه ای از سوی کتابداران و در فرایند مدیریت اطلاعات (نیازشناسی، گزینش و فراهم آوری، سازماندهی و پردازش، اشاعه و ارائه خدمات اطلاعاتی، و ارزیابی عملکرد) صورت گیرد. در این راستا، اندیشمندان حوزه کتابداری و اطلاع رسانی با همکاری متخصصان علم اقتصاد و نیز متخصصان فناوری اطلاعات می توانند مدل هایی را برای ایجاد ارزش افزوده در هر یک از مراحل فرایند مدیریت اطلاعات در کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی ارائه دهند.

۲۹۳۳.

طراحی موتور جستجوی هوشمند تخصصی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: سید رضا سرآبادانی حسین شیرازی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: موتورهای جستجو ربات جستجوگر فهرست راهنما موتورهای جستجوی هوشمند موتورهای جستجوی هوشمند تخصصی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۳۱۳۰ تعداد دانلود : ۱۲۳۹

امروزه موتورهای جستجوی شناخته شده و پرکاربرد زیادی در سطح دنیا مطرح هستند. این موتورهای جستجو نمی توانند به خوبی نیاز کاربران را در ارائه اطلاعات تخصصی برآورده نمایند. در این مقاله یک «موتور جستجوی هوشمند تخصصی» طراحی و معرفی شده است. همچنین، معماری سیستم و روش کار و اجزای تشکیل دهنده این موتور جستجو و ویژگی های هوشمند آن تشریح گردیده است. برای این ربات هوشمند، یک «فهرست راهنما» طراحی شده است که هدف آن، ساخت پایگاه دانش تخصصی به منظور دسترسی آسان و سریع کاربران به اطلاعات آن است. ابتدا تمام کلیدواژه های تخصصی در این فهرست تعریف شدند و بر اساس آن سایت ها نمایه سازی شدند. 86 درصد از جامعه آماری مورد آزمایش معتقد بودند که زمان صرف شده برای جستجوی اطلاعات در این موتور جستجو کمتر از سایر موتورهای جستجوی عمومی شناخته شده است، همچنین80 درصد معتقد بودند که دقت و کیفیت نتایج جستجو در اینجا بیشتر از سایر موتورهای جستجوی عمومی بوده است.

۲۹۳۴.

تأثیر رضامندی و استرس شغلی در شیوه به کارگیری راهبردهای مدیریت تعارض کتابداران نهاد کتابخانه های عمومی کشور(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: مهدی شقاقی روح الله عباسی رضا عباسی محمدرضا برزویی

کلید واژه ها: استرس شغلی مدیریت تعارض کتابدار کتابخانه های عمومی انتظار از شغل

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۷۹۹ تعداد دانلود : ۹۳۲

هدف: هدف این پژوهش بررسی نقش مؤلفه های استرس شغلی و انتظار از شغل در نحوه اتخاذ راهبردهای مدیریت تعارض در میان کتابداران است. روش: روش پژوهش حاضر پیمایشی و از نوع تحلیل هبستگی است. در پژوهش حاضر به روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 115 نفر به عنوان گروه نمونه از میان کتابداران کتابخانه های عمومی کشور انتخاب شد و پرسشنامه های منابع استرس (هلریگل و اسلوکام)، انتظار از شغل (لازیر)، و مدیریت تعارض (پوتنام و ویلسون) به وسیله آن ها تکمیل گردید و داده ها به کمک آزمون t مستقل، آزمون معناداری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه (گام به گام) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان داد که در میان کتابداران، مؤلفه های مربوط به منابع استرس با راهبردهای مدیریت تعارض رابطه معنادار دارند. همچنین یافته ها حکایت از رابطه معنادار میان عوامل نگهدارنده با راهبرد راه حل گرایی و رابطه معنادار معکوس سابقه کار با راهبرد رقابت دارد. همچنین تفاوت کتابداران دارای تحصیلات کتابداری با کتابداران فارغ التحصیل سایر رشته ها از نظر راهبرد اتخاذی مورد بررسی قرار گرفته است. اصالت/ارزش: پژوهش حاضر میتواند دستمایه خوبی در خصوص اتخاذ بهترین رویکردها جهت نیل به مناسب ترین راهبردهای مدیریت تعارض (که می توان از راهبرد راه حل گرایی نام برد) ارائه دهد و نقش و تأثیر ویژگی های جمعیت شناختی، میزان استرس، و توقع افراد از شغل را در اتخاذ این راهبردها نشان دهد.

۲۹۳۵.

بررسی میزان دسترس پذیری و خلق و اشاعه دانش در پرتال های وزارتخانه های جمهوری اسلامی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: حسن بهزادی مجیده سنجی

منبع: علوم و فناوری اطلاعات دوره ۲۷ پاییز ۱۳۹۰ شماره ۱ (پیاپی ۶۷)

کلید واژه ها: مدیریت دانش دولت الکترونیک جمهوری اسلامی ایران خلق دانش دسترسی به دانش اشاعه دانش پرتال های وزارتخانه ها

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۱۲۴ تعداد دانلود : ۷۵۳

امروزه ارائه خدمات دولتی به صورت الکترونیک یا همان دولت الکترونیک، یکی از مباحث مهم مطرح در جامعه محسوب می گردد. ازآنجاکه در محیط دولت الکترونیک راهکار مدیریت دانش نقش مرکزی را ایفا می نماید، در پژوهش حاضر سعی شده است تا به بررسی میزان دسترسی و خلق و اشاعه دانش در پرتال های وزارتخانه های جمهوری اسلامی ایران پرداخته شود. جامعه آماری این پژوهش را تمامی پرتال های وزارتخانه های ایران تشکیل می دهد. به منظور گردآوری اطلاعات از سیاهه وارسی استاندارد K-ACT استفاده گردیده است. یافته های پژوهش نشان داد که به طور کلی میزان رعایت معیارهای مورد بررسی در این پرتال ها، در بخش دسترس پذیری دانش 4/26% و در بخش خلق دانش 30% و در بخش اشاعه دانش 22% است. همچنین، رتبه بندی جامعه مورد بررسی از نظر میزان رعایت معیارهای مورد بررسی نشان داد که در زمینه دسترس پذیر نمودن دانش، وزارتخانه های ارتباطات و صنایع و معادن؛ در زمینه خلق دانش، وزارتخانه های اقتصاد، بهداشت و درمان، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، و صنایع و معادن؛ و در زمینه اشاعه دانش، وزارت اقتصاد با بیشترین میزان رعایت معیارهای مورد بررسی (41%) رتبه نخست را به خود اختصاص داده اند. به طور کلی، پرتال وزارتخانه های اقتصاد و صنایع و معادن با 42% و پرتال وزارت ارتباطات با 34% بیشترین میزان رعایت معیارهای مورد بررسی را در زمینه مدیریت دانش داشته اند. نتایج پژوهش نیز بیانگر این مطلب بود که ضعف های بسیاری در استفاده از فنّاوری های نوین، به ویژه پرتال ها، در ایران وجود دارد که باید با برنامه ریزی و کار علمی و استفاده از نظرات کارشناسان مختلف مورد بررسی قرار گیرد و رفع گردد.

۲۹۳۶.

بررسی ارتباط بین ابعاد سازمان یادگیرنده با فرسودگی شغلی (مطالعه موردی: سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: فاطمه فهیم نیا محمد موسی خانی مریم آذرگون

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۵ تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ 13 - 34

کلید واژه ها: یادگیری سازمان یادگیرنده فرسودگی شغلی کاهش عملکرد فردی مسخ شخصیت

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۴۸ تعداد دانلود : ۴۹

هدف: هدف این پژوهش بررسی ارتباط بین ابعاد سازمان یادگیرنده و فرسودگی شغلی کتابداران سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران است. روش: روش پژوهش پیمایشی است. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه (ویژگی های جمعیت شناختی، ابعاد سازمان یادگیرنده مارسیک و واتکینز و فرسودگی شغلی مسلش) استفاده است. جامعه آماری پژوهش همه کتابداران سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران می باشد ... یافته ها: نتایج حاصل از پژوهش نشان داد بین ابعاد هفت گانه سازمان یادگیرنده و خستگی عاطفی ارتباط معنی دار و منفی وجود داشت. در بررسی ارتباط بین ابعاد سازمان یادگیرنده با بعد مسخ شخصیت بین فقط بین ابعاد «ایجاد سامانه هایی برای کسب و اشتراک یادگیری» و «فراهم ساختن رهبری راهبردی برای یادگیری» ارتباط معنی دار و منفی وجود داشت. علاوه بر این، عملکرد فردی با «ابعاد ایجاد سامانه هایی برای کسب و اشتراک یادگیری»، «توانمندسازی افراد برای رسیدن به چشم انداز مشترک»، «برقراری ارتباط سازمان با محیط»، «فراهم ساختن رهبری راهبردی برای یادگیری» و به طور کلی، یادگیری ارتباط معنی دار مثبتی وجود داشت. .

۲۹۳۷.

میزان بهره گیری از وب 2 در کتابخانه های دانشگاهی کشورهای خاورمیانه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: شیما مرادی امید علیپور مریم صابری آمنه فلاحتی

منبع: کتابداری و اطلاع رسانی دوره چهاردهم تابستان ۱۳۹۰ شماره ۲ (پیاپی ۵۴)

کلید واژه ها: شبکه های اجتماعی وب2 بلاگها آر اس اس پیام رسان فوری ویکیها و برچسب زنی اجتماعی

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۲۹۵۰ تعداد دانلود : ۱۶۰۶

وب ۲ نشان دهندة مجموعه ای از ابزارهای در حال ظهور است که ظرفیت زیادی در غنیسازی ارتباطات، ارائه امکان همکاری و پرورش نوآوری دارند. با وجود این، تا به حال تحقیقات کمی در خصوص کاربردهای وب ۲ در وب سایت کتابخانه ها صورت گرفته است. پژوهش حاضر در پی آن است تا با بررسی میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانه های ایران و خاورمیانه، ارتباط بین سن وب سایتها و میزان استفاده این ابزارها را بررسی کند. بدین منظور، ۱۴۶ وب سایت کتابخانه دانشگاهی خاورمیانه، از «فهرست دانشگاه برتر دنیا» ارائه شده توسط آزمایشگاه سایبرسنجی در اسپانیا انتخاب و با روش تحلیل محتوا تجزیه و تحلیل شد. بر اساس یافته ها، میزان استفاده از ابزارهای وب ۲ در کتابخانه های خاورمیانه و ایران بخصوص از حیث اشاعه (10/6%) و سازماندهی اطلاعات (0%) پایین است و استقبال بیشتری (13/80%) از ابزارهای اشتراک اطلاعات بخصوص پیام رسان فوری در میان این کتابخانه ها وجود دارد. همچنین، تنها کتابخانه دو دانشگاه علوم پزشکی گیلان و فردوسی مشهد (۶/۰۶%) از میان ۱۴۶ کتابخانه دانشگاهی در خاورمیانه از شاخص گردآوری اطلاعات و ابزار استفاده میکنند. نتایج پژوهش نشان داد در وبسایتهای کتابخانه های دانشگاهی کشورهای خاورمیانه، میان سن وب و امکان استفاده از ابزارهای وب ۲، ارتباط معناداری وجود ندارد

۲۹۳۸.

بررسی تاثیر استفاده از ابربرچسب در بهبود بازیابی اطلاعات از وب(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: منصوره دمرچی لو

منبع: علوم و فناوری اطلاعات تابستان ۱۳۹۰ شماره ۴ (پیاپی ۶۶)

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات موتورهای کاوش نمایه سازی ابربرچسب ها

حوزه های تخصصی:

تعداد بازدید : ۱۶۰۶ تعداد دانلود : ۸۸۹

این مقاله با مرور و بررسی مقالات پژوهشی، تاثیر استفاده از ابربرچسب را در بهبود بازیابی اطلاعات از وب جهان گستر مورد مطالعه قرار داده است. نتایج نشان داد که بیشتر پژوهش های انجام شده، بر تاثیر کاربرد ابربرچسب در بازیابی اطلاعات تاکید می کند. اما، از آنجا که در نتایج یکی از پژوهش های اخیر، اختلاف معناداری در استفاده و عدم استفاده از ابربرچسب یافت نشد، نیاز به پژوهش های بیشتر را در این زمینه الزامی کرد. آنچه مسلم است این ابزار به نویسنده و طراح وب سایت کمک می کند تا مقداری کنترل روی نحوه نمایه-سازی وب سایت خود توسط موتوهای کاوش داشته باشند و این امتیازی نیست که بتوان به راحتی از آن گذاشت .

۲۹۳۹.

در آمدی بر روش مهندسی معکوس در نسخه شناسی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: محمدرضا وصفی

منبع: تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی دوره ۴۵ زمستان ۱۳۹۰ شماره ۴ 123 - 142

کلید واژه ها: مهندسی معکوس نسخه خطی نسخه شناسی هویت متن

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۶۰ تعداد دانلود : ۵۱

هدف: آنچه از نسخه های خطی ادامه حیات یافته، از سرنوشتی یکسان برخوردار نبوده است. هر چند آن تعداد از نسخه ها که اطلاعاتِ دقیقی در معرفی خود به همراه دارند، کم نیستند، با این حال، رقم قابل توجهی از آن ها، در هاله از ابهام به سربرده و آگاهی لازم آن ها را همراهی نمی کند؛ آثاری هم به نام دیگران شهرت یافته و هویت پدید آورندهِ اصلی، پنهان است؛ نسخه هایی هم در اثر عوامل طبیعی و غیر طبیعی دچارآسیب دیدگی جزئی و کلی و یا تباهی شده که تعداد آن ها فرآوان است. روش: این نوشتار در کشف هویت و یا محک زدن به داده های گزارش شده از نسخه ها، کاربست روشی را هدف قرارداده که طی سالهای اخیردر رشته های فنی و مهندسی، زیرِ عنوان «مهندسی معکوس» از آن یاد می شود. با این روش در مواردی می توان با «اعتماد صِرف بر فن و تکنولوژی» و در شرایطی می تواند «با قرار گرفتنِ فن و تکنولوژی در کنار دیگر تخصص ها و داده ها»، احتیاطِ علمی در شناخت و معرفی نسخه را فزونی داد، و اگردستِ جعل و یا تزویری در نسخه وارد شده، با اطمینانِ بالایی از جزئیات آن سخن گفت، و اگرنسخه ای نیازمند مرمّت است، اجرای آن را با دقت لازم، امکان سنجی کرد. یافته ها: نظر به بین رشته ای بودنِ ادعای این نوشتار و تازه بودن زاویه نگاه، ارائه منابع، ذیلِ عنوان آمده مقدور نبوده است، با این حال تلاش شده، نوشتار با استفاده از منابع کتابخانه ای در دو دانشِ مستقلِ «کتابداری» و «فنی – مهندسی» مستند شود. با آنچه آمده است، مرزهای کارِ فهرست نگار، محقق و نقّاد، به هم آمیخته است و بیانگر ارتباط مستقیمی است که می توان بین مهندسی معکوس و نسخه شناسی یافت شود.

۲۹۴۰.

طرح ایجاد نظام اشاعه گزینشی اطلاعات برای اعضاء هیئت علمی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده: غلامرضا فدایی فاطمه فهیم نیا سید مهدی حسینی علی اکبری

منبع: علوم و فناوری اطلاعات پاییز ۱۳۹۰ ویژه نامه مدیریت کتابخانه ها

حوزه های تخصصی:

حوزه‌های تخصصی علم اطلاعات و دانش‌شناسی

تعداد بازدید : ۱۴۰۲ تعداد دانلود : ۶۶۶

هدف طرح ایجاد نظام اشاعه گزینشی اطلاعات برای اعضاء هیئت علمی دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران که در سال تحصیلی 1385-1386 اجرا شد، آن بوده است تا از طریق سه مرحله پیمایش در بین استادان این دانشکده، نیازهای اطلاعاتی ایشان را شناسایی کند و در طول یک دوره زمانی یک ساله نسبت به تأمین این نیازها از طریق خدمت آگاهی رسانی جاری به اشاعه اطلاعات گزینشی اقدام نماید. نتایج حاصل از این پژوهش مؤید آن است که طرح ایجاد نظام اشاعه اطلاعات گزینشی در دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی از نظر جامعه پژوهشی، بر رفتار اطلاعیابی آنان اثر دارد. از سوی دیگر، این طرح بر کیفیت تدریس استادان اثر دارد و سنجش کارآمدی مجموعه منابع اطلاعاتی در دسترس دانشگاه را تسهیل می نماید. رضایت آنان از طرح، تأکیدی بر ایجاد و تقویت و استمرار این خدمت است. پیشنهاد می شود که در گام های بعدی انجام این طرح در سطح دانشکده های علوم انسانی و دانشگاه و پس از آن، در سطح ملی انجام شود. انجام آن می تواند موجب تأثیرات مثبتی بر روند آموزش و پژوهش در جامعه علمی دانشگاهی شود.

درخت حوزه‌های تخصصی