درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: شناسایی معیارهای ارزیابی کیفیت اطلاعات در سامانه های اطلاعاتی مستندساز فنی. روش شناسی: یافته ها را با تحلیل 15مقاله مرتبط از میان 58 مقاله منتشرشده بین سال های 1388-1398 در پایگاه های اطلاعاتی داخلی و خارجی شناسایی و با بهره گیری از روش مرور نظام مند کوکران به دست آوردیم. یافته ها: معیارهای ارزیابی کیفیت اطلاعات در سامانه های اطلاعاتی مستندات فنی را می توان به ابعاد سازمانی، فردی، اطلاعاتی، فناوری، و نظام مند طبقه بندی کرد. نتیجه گیری: دسته بندی معیارها به شرکت های دانش بنیان و طرح محور کمک می کند وضعیت جاری کیفیت اطلاعات مستندات شرکت خود و انطباق آن با حد مطلوب را ارزیابی کنند.

هدف: هدف مقاله حاضر شناسایی وضعیت پژوهش های علم اطلاعات و دانش شناسی ازنظر موضوع، سال انتشار و شکاف موضوعی در دانشگاه های دولتی ایران بود. روش شناسی: برای وصول به هدف مذکور از روش پژوهش پیمایش توصیفی و تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش حاضر شامل 1120 عنوان گزارش پژوهش (پایان نامه ها و مقاله های) موجود در 13 دانشگاه دولتی ایران بین سال های 1383-1392 بود که 749 عنوان از این پژوهش ها مربوط به پایان امه های کارشناسی ارشد و دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی و 371 عنوان از آن ها مربوط به مقاله های منتشرشده توسط محققان علم اطلاعات و دانش شناسی ایران در پایگاه اطلاعاتی سایمگو بود. طبقه بندی موضوعی پژوهش ها با استفاده از 7 رده اصلی و 18 رده فرعی بر مبنای نظام طبقه بندی لیستا (LISTA) انجام شده و برای گردآوری اطلاعات نیز از سیاهه وارسی پژوهشگر ساخته استفاده شده است. در انتها داده های طبقه بندی شده مورد تحلیل قرارگرفته و با استفاده از نمودارها و جداول توصیف شده اند. یافته ها: یافته ها نشان دادند که موضوعات فناوری اطلاعات، کتابداری، بازیابی اطلاعات، کتاب سنجی، مدیریت اطلاعات، منابع اطلاعاتی چاپی و الکترونیکی و فهرست نویسی و رده بندی بیشترین محورهای موضوعی هستند که در پایان نامه ها و مقالات محققان علم اطلاعات و دانش شناسی موردمطالعه قرار گرفته اند. نتیجه گیری: در پایان نامه ها و مقالات علم اطلاعات و دانش شناسی ایران به موضوعاتی مانند منابع اطلاعاتی، هستی شناسی، وب معنایی، جستجو معنایی، دولت الکترونیکی، مدیریت منابع اطلاعات، نوآوری دانش، اشتراک دانش، سازمان دهی دانش، شبکه، خدمات اطلاعاتی و کتابخانه های دیجیتال کمتر پرداخته شده است.

هدف: هدف این مقاله، بررسی مجدد مدیریت دانش و اهمیت آن و بازنگری در این باره است. روش: در این پژوهش با اتکاء به متون و طرح ها و مدل های ارائه شده، نویسنده به ارائه مدلی جدید می پردازد. یافته ها: یافته های پژوهش در ارائه تعریفی نو و ارائه مدلی جدید خلاصه می شود. نویسنده معتقد است که دانش برگرفته از واقعیت های بیرونی است و جهان خارج اولین شکل دهنده تصویرها و تصورات ذهنی ما است. آنگاه انسان با تجربیات قبلی خود و دیگران به پردازش و تکمیل آن می پردازد و مجدداً آن را بیرونی می کند و با مشارکت و همدلی از آن استفاده می نماید و در این مسیر به داشته های قبلی می افزاید. دو عنصر سرمایه فکری و سرمایه اجتماعی در این باروری تأثیر فراوانی دارد و اصولاً مدیریت دانش بر آن مبتنی است و بدون آن معنا ندارد و محقق نمی شود. علم نافع همان دانش است که بر اثر فزونی آن باید آن را مدیریت کرد تا در اَسرع وقت بتوان به حداکثر استفاده رساند. در دنیای امروز با توجه به وفور اطلاعات و دانش و علاقه شدید به سودآوری و استفاده بهینه از زمان، مدیریت دانش امری جدی در سازمان است و برای آن الگوهای فراوانی تهیه شده است. در پایان نویسنده مدلی هشت ضلعی مبتنی بر واقعیت بیرونی، سرمایه فکری و اجتماعی و امور مدیریتی ارائه می دهد. اصالت/ارزش: اصالت این مقاله در ارائه مدلی جدید به همراه تعریفی جدید از مدیریت دانش است.

مقدمه: مجموعه عقاید، رفتارها، عادات و راه و رسمی که مردم برای زندگی خود بر می گزیند، سبک زندگی را تشکیل می دهد. انتخاب سبک زندگی، مستلزم داشتن اطلاعات و آگاهی است وکتابخانه نقش مهمی در افزایش آگاهی مردم می توانند ایفا کنند؛ بنابراین پژوهش حاضر با هدف شناسایی نقش کتابخانه های عمومی سازمان فرهنگی-هنری شهرداری تهران بر سبک زندگی کاربران انجام شده است. روش : پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا از نوع همبستگی است. جامعه پژوهش متشکل از مراجعانِ کتابخانه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران است که به تعداد 81 باب در مناطق 22 گانه شهر تهران پراکنده هستند. برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای استفاده شده است و تعداد 382 نفر از اعضای کتابخانه های سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران پیمایش شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای دو بخشی است که شامل 7 سوال، در ارتباط با میزان استفاده کاربران از کتابخانه و 45 پرسش درباره سبک زندگی است. پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 967/0 به دست آمد و برای آزمون فرضیه ها، از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها: براساس نتایج، همبستگی مستقیمی بین سبک گذران اوقات فراغت، مصرف فرهنگی و وضعیت و ویژگی های ظاهری و عمومی بدن با میزان استفاده از کتابخانه عمومی وجود دارد، یعنی با افزایش استفاده از کتابخانه سبک گذران فراغت، مصرف فرهنگی و وضعیت و ویژگی های ظاهری و عمومی بدن ارتقا یافته است. به عبارتی، بین میزان استفاده از کتابخانه های عمومی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران و تغییر سبک زندگی کاربران آن رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، یعنی با افزایش استفاده از کتابخانه عمومی، در سبک زندگی کاربران آن تغییر ایجاد شده است. بحث و نتیجه گیری: کتابخانه های عمومی با افزایش آگاهی مردم نقش مهمی در سبک زندگی و انتخاب های مردم ایفا می کنند و لازم است در تأمین منایع و دسترس پذیری آثاری مبادرت ورزند که سبک زندگی ایرانی و اسلامی و درست را در میان مردم به ویژه جوانان ترویج کند. با توجه به اهمیت سبک زندگی و نقشی که کتابخانه ها می توانند داشته باشند پیشنهاد می شود برای افزایش آگاهی کاربران، منابع مرتبط با سبک زندگی تهیه و کارگاه های آموزشی و سخنرانی هایی با حضور صاحب نظران در ارتباط با مصرف صحیح محصولات فرهنگی برگزار شود و برنامه هایی در راستای پر کردن اوقات فراغت مردم، به ویژه جوانان، پیش بینی شود.

امروزه با توجه به اهمیت و گسترش به کارگیری فناوری اطلاعات، بسیاری از سازمان ها شاهد بروز مشکلات و تناقضاتی در رابطه با عدم برآورده شدن نیازهای کسب وکار با توجه به حجم بالای سرمایه گذاری درزمینه فناوری اطلاعات هستند. یکی از دلایل این تناقض عدم وجود همسویی بین راهبرد فناوری اطلاعات و راهبرد کسب وکار و درنتیجه عدم پیاده سازی حکمرانی فناوری اطلاعات اثربخش است . از این رو مهم ترین هدف پژوهش پیش رو ارائه مدلی در راستای شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر حکمرانی فناوری اطلاعات است . به این منظور از رویکرد ترکیبی DEMATEL و ANP فازی استفاده شده است. در ای ن پژوه ش، داده های 20 نفر از خبرگان حوزه فناوری اطلاعات از طری ق پرسش نامه گ ردآوری می شود؛ بنابراین روش پژوهش بر مبنای ماهیت و گردآوری داده ها توصیفی از نوع پیمایشی و ازنظر هدف، توسعه ای کاربردی است. جهت تحقق اهداف و پاسخ به سؤال های پژوهش، این پژوهش در سه فاز اصلی انجام گردیده است. در مرحله اول با مرور ادبیات و ارزیابی نتایج مطالعات، زمینه برای شناسایی و استخراج جامع عوامل و زیرعوامل مؤثر بر حکمرانی فناوری اطلاعات و دسته بندی آنها فراهم شده است. در ادامه، به منظور غربال سازی متغیرهای شناسایی شده، تکنیک دلفی فازی مورد استفاده قرار گرفته و با نظرسنجی خبرگان، دسته بندی 21 زیر عامل کلیدی در بین 7 عامل اصلی تأیید شده است. در مرحله دوم ، روابط درونی بین عوامل اصلی با استفاده از روش DEMATEL فازی محاسبه و جانمایی شبکه ترسیم گردیده است. در نهایت DEMATEL و ANP فازی ترکیب شده و به منظور وزن دهی عوامل و رتبه بندی آن ها از روش ANP فازی استفاده شده است. از ﻧﺘﺎیﺞ ﻣﻬﻢ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺷﻨﺎﺳﺎیﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻋﻠّﯽ و مدل سازی عوامل مؤثر بر پیاده سازی حکمرانی فناوری اطلاعات در سازمان هاست. اولویت بندی ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺬﮐﻮر ﻧﺸﺎن می دهد ﮐﻪ در ﻣﯿﺎن عوامل اﺻﻠﯽ ﺗﺤﻘﯿﻖ، جایگاه فناوری اطلاعات در ساختار سازمانی در وزن دﻫﯽ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﯿﻞ شبکه ای دارای رﺗﺒﻪ اول می باشد، ﺑﺎ روش دی متل ﻧﯿﺰ عامل استراتژی فناوری اطلاعات با بیشترین بردار خروجی به عنوان تأثیرگذارترین عامل و حمایت و مهارت های مدیران ارشد در حوزه فناوری اطلاعات با بیشترین مجموع بردار خروجی و ورودی به عنوان پرتعامل ترین عامل شناسایی شده است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی خدمات جنبی کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی شهر تبریز و نقش آن در توسعه فرهنگ مطالعه کاربران (کودکان و نوجوانان) انجام شد. روش : این پژوهش کاربردی است و با رویکرد ترکیبی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش، بیست کتابخانه عمومی در شهر تبریز است که طبق آمار اداره کل نهاد کتابخانه های عمومی شهر تبریز در سال 1395، در این شهر وجود داشت. به دلیل محدود بودن جامعه، همه کتابخانه های عمومی شهر تبریز مطالعه شدند و به دلیل مشخص نبودن شمار کاربران (کودکان و نوجوانان) استفاده کننده از خدمات جنبی، نمونه گیری از نوع نمونه در دسترس بود. در بخش کمی پژوهش، از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی آن طبق نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ تأیید شد. یافته ها: یافته ها نشان داد، آموزش قرآن، داستان نویسی، مسابقات کتاب خوانی و نقاشی، جشن و مراسم مذهبی، مطالعه در تابستان، کانون ادبی، نمایشگاه کتاب، قصه گویی و تازه های کتاب برنامه های جنبی اجراشده در کتابخانه های عمومی هستند. نمایش فیلم، موسیقی و گروه های کتاب خوانی در هیچکدام از کتابخانه ها ارائه ند. بیشترین اطلاع رسانی خدمات از طریق مدرسه بوده و هدف بیشتر شرکت کنندگان سرگرمی بود. رضایت از برنامه آموزش قرآن بسیار و مسابقات کتاب خوانی و نقاشی درحدمتوسط است. بحث و نتیجه گیری: طبق یافته های به دست آمده از دیدگاه کاربران (کودکان و نوجوانان)، خدمات جنبی کتابخانه های عمومی با میانگین 51/3درصد تقریباً بالاتر ازحدمتوسط است که درحدخوب قرار گرفته و در توسعه لایه قواعد مؤثر است. به همین ترتیب، خدمات جنبی کتابخانه های عمومی با میانگین 44/3 درصد درحد متوسط قرار گرفته که موجب بهبود لایه جلوه ها می شود. خدمات جنبی کتابخانه های عمومی نیز با میانگین 58/3 درصد بالاتر ازحدمتوسط یعنی درحدخوب قرار دارد و در جهت دادن باورهای کاربران (کودکان و نوجوانان) از مطالعه و عناصر مرتبط با آن و نشاندادن ارزش های مطالعه مؤثرند. به طورکلی، از یافته های به دست آمده می توان نتیجه گرفت که خدمات جنبی کتابخانه های عمومی شهر تبریز در توسعه فرهنگ مطالعه کاربران (کودکان و نوجوانان) درحدمتوسط اجرا شده است. این کتابخانه ها می توانند با وضع قواعد و راهکارهای بهتر به بهبود فرهنگ مطالعه کمک کنند.

در دنیای پر رقابت امروز، دانش و بهره گیری از دانش یک مزیت رقابتی محسوب می شود که مدیریت کردن درست آن باعث اداره شدن بهتر و موثرتر دانش می شود. از میان فرآیندهای مدیریت دانش، موضوع اشتراک دانش توجه بسیاری از دانشمندان را جلب کرده است که فرآیند اشتراک دانش به عنوان یک فعالیت برای رشد سازمان و بهبود عملکرد سازمانی و افزایش فرآیند یادگیری در سازمان موثر است و می تواند باعث تبدیل سازمان به یک سازمان یادگیرنده شود. از طرفی سازمان ها احتیاج به خلق دانش دارند که یکی از مهمترین فعالیت ها برای خلق دانش، انتقال دانش در بین کارکنان است. پژوهش مذکور از نظر هدف کاربردی و اطلاعات مربوط به عوامل موثر در اشتراک دانش گردآوری شده و با استفاده از متدولوژی نظریه داده بنیاد در 9 دسته طبقه بندی شده که شامل عوامل فرهنگی، رهبری و مدیریت، اجتماعی، فردی، شغلی، انگیزشی، سازمانی، رقابتی و فناوری می باشد. در این مقاله از روش دیمتل فازی جهت شناسایی و بررسی رابطه متقابل بین معیارها استفاده شده است و برای سطح بندی مولفه ها نیز از رویکرد آی. اس. ام استفاده گردیده است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که مولفه فرهنگ به عنوان نفوذگذارترین و عامل اجتماعی و فناوری به عنوان بااهمیت ترین عوامل در اشتراک دانش محسوب می شوند و قبل از هر فعالیتی در جهت فرآیند مدیریت دانش، باید روی بحث فرهنگ سرمایه گذاری کرد، همچنین به جز عامل فرهنگ، عواملی چون رهبری و مدیریت، فردی، انگیزشی و شغلی از جملهدیگر عوامل اثرگذار یا علت برای فرآیند اشتراک دانش محسوب می شوند.

هدف: پژوهش حاضر به منظور تعیین نقش تبلیغات در جذب مخاطب به کتابخانه های وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی کشور بر اساس مدل آیدا در شهر تهران در بازه زمانی مهرماه 1394 تا مهر ماه 1395 انجام گرفته است. روش: پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی- پیمایشی از شاخه مطالعات میدانی است. پژوهش براساس مدل آیدا انجام و جامعه آماری پژوهش اعضای کتابخانه های عمومی وابسته به نهاد کتابخانه های عمومی شهر تهران است. تعداد کل اعضا برابر با 39085 نفر بود. براساس فرمول کوکران تعداد 379 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی طبقه ای براساس مؤلفه تحصیلات است. داده ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته با الگوبرداری از پرسشنامه ربیعی، محمدیان و برادران جمیلی (1390) گردآوری شد. داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 24 در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد که تبلیغات نهاد کتابخانه های عمومی کشور در شهر تهران نتوانسته است مراحل مدل آیدا را با موفقیت طی کند. در مورد مراحل چهارگانه مدل آیدا، نقش تبلیغات در مرحله علاقه از وضعیت بهتری نسبت به سایر مراحل برخوردار و در مرحله اقدام دارای کم ترین میانگین (اثربخشی) بوده است. اصالت/ارزش: ارزش پژوهش به منظور آشکار ساختن اثر تبلیغات انجام شده در کتابخانه های عمومی شهر تهران است. همچنین از ویژگی های پژوهش حاضر به کارگیری مدل آیدا برای سنجش نقش تبلیغات در کتابخانه های عمومی کشور است.

سیستم های پیشنهاد دهنده بر اساس علایق و نیازمندی های مشتری، کالاها و خدمات متناسب را به او پیشنهاد می دهند. استفاده از این سیستم ها زمان جست وجوی مشتری را کاهش داده و کیفیت انتخاب وی را بالا می برد. از طرفی، استفاده از اطلاعات زمینه آگاه در سیستم پیشنهاددهنده، مانند زمان و مکان خرید و عادات رفتاری کاربر به ارتقاء کیفیت و افزایش رضایتمندی مشتری کمک می کند. مشتری های مختلف علایق و نیازهای متفاوتی دارند. به همین دلیل، فاکتورهای مؤثر بر خرید در آن ها متفاوت است. کشف نیازهای مشتری بدون پرسش مستقیم از او و به وسیله پردازش اطلاعات زمینه ای، به افزایش کیفیت سیستم پیشنهاددهنده منجر می شود. در این مقاله، یک سیستم پیشنهاددهنده زمینه آگاه برای انتخاب گوشی تلفن همراه در گوشی های مجهز به سیستم عامل اندروید طراحی و پیاده سازی شده است. این سیستم با استفاده از حسگرهای گوشی تلفن همراه کاربر اطلاعات زمینه ای او را استخراج می کند. سپس، با استفاده از اطلاعات زمینه ایِ به دست آمده شاخص های غیرمؤثر بر خرید گوشی جدید را حذف می کند. در نهایت، درخت سلسله مراتبی شاخص ها را ایجاد کرده و با استفاده از اطلاعات کاربر و ماتریس مقایسات زوجی به وزن دهی شاخص های مؤثر می پردازد. در نهایت، گوشی مناسب فرد به او پیشنهاد داده می شود. این سیستم با ترکیب روش غیرجبرانی حذفی و روش جبرانی فرایند تحلیل سلسله مراتبی به انتخاب و پیشنهاد گوشی مناسب فرد می پردازد. در نهایت، سیستم پیشنهاددهنده زمینه آگاه در اختیار مشتریان گوشی تلفن همراه قرار گرفته و دو فاکتور رضایت از نتایج پیشنهادات و رضایت از رابط کاربری مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین، یک پیشنهاددهنده سنتی و غیرزمینه آگاه نیز در اختیار آن ها قرار می گیرد تا این دو فاکتور در دو سیستم با هم مقایسه شود. در نهایت، نشان داده می شود که استفاده از اطلاعات زمینه ای، کیفیت پیشنهادات و رضایت مشتری را افزایش داده است. همچنین، به دلیل کاهش تعداد فاکتورهای مؤثر بر خرید و در نتیجه، کاهش تعداد مقایسات زوجی، رضایت مشتری از رابط کاربری را نیز اندکی افزایش داده است.

هدف: بررسی وضعیت رعایت استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران در کتابخانه های مراکز آموزشی وزارت جهاد کشاورزی در سراسر کشور. روش / رویکرد پژوهش: با استفاده از روش پیمایشی و سیاهه وارسی 42 مجتمع و مرکز آموزشی تابعه وزارت جهاد کشاورزی در سراسر کشور از نظر رعایت استانداردهای کتابخانه ای بررسی شدند. یافته ها: میانگین رعایت مؤلفه های هشت گانه استاندارد در کتابخانه های آموزشی وزارت جهاد کشاورزی 5/45% است. این کتابخانه ها، از نظر تعداد نیروی انسانی 95%؛ خدمات کتابخانه ای 8/61%؛ سازماندهی 45/55%؛ و در سایر مقوله ها زیر 50% ارزیابی شد. نتیجه گیری: کتابخانه های آموزشی وزارت جهاد کشاورزی برای ارتقای استانداردهای کتابخانه ای، به ویژه در حوزه های اهداف و وظایف، بودجه، خدمات کتابخانه ای، و تجهیزات کتابخانه ای به تلاش بیشتری نیاز دارند.

هدف این پژوهش بررسی رابطه بین اشتراک دانش و گرایش به نوآوری سازمانی در دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل بود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی است. از نظر هدف، این پژوهش به صورت طرح کاربردی است. جامعه آماری شامل کارکنان دانشگاه فناوری نوین آمل بود. از بین جامعه آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد 132 نفر از کارکنان به روش نمونه گیری تصادفی انتخاب گردید. ابزار پژوهش پرسشنامه پرسش نامه رفتار به اشتراک گذاری دانش بهلول (1392) و پرسشنامه گرایش به نوآوری سازمانی که ترکیبی از پرسش نامه های جیمنز-جیمنز و دیگران (2006)، پنیادز (2006)، پراجگو و سوهل (2006) بود. داده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، رگرسیون چندگانه به روش گام به گام با استفاده از نرم افزار SPSS21 تحلیل شد. بین اشتراک دانش و گرایش به نوآوری سازمانی رابطه وجود دارد. تحلیل رگرسیون نیز نشان داد که رفتار اشتراکی، تمایل به اشتراک دانش و باورهای کنترلی نوآوری سازمانی کارکنان را پیش بینی می کنند.