درخت حوزه‌های تخصصی

هدف اصلی پژوهش، بررسی نقش منابع انسانی و ویژگیهای روانشناسی بر رفتار اطلاعیابی در دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی ایران بود. پژوهش از نوع کاربردی، روش پژوهش از نوع توصیفی ـ پیمایشی و جامعه آماری آن شامل تمام دانشجویان ترویج و آموزش کشاورزی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه های تهران، شیراز، رازی کرمانشاه و رامین ـ ملاثانی اهواز بود. نمونه گیری به روش طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب انجام شد و حجم نمونه بر اساس جدول مورگان به تعداد 290 نفر (230 نفر مقطع کارشناسی و 60 نفر مقطع کارشناسی ارشد) تعیین گردید. در این تحقیق، از روشهای ضریب تغییرات، آزمون t و F ، آزمون توکی (Tukey)، تکنیک رفع اختلاف مقیاسها (Scale Free)، تکنیک تحلیل مؤلفه های اصلی و ضریب همبستگی پیرسون به منظور تحلیل داده استفاده شد. یافته ها نشان داد دانشجویان با سالهای تحصیلی بالاتر در هر دو مقطع تحصیلی، اولویت اول را برای رجوع در کسب اطلاعات داشتند؛ این در حالی است که اعضای هیئت علمی، اولویت اول از لحاظ درجه اهمیت منابع انسانی در کسب اطلاعات دانشجویان را داشته اند. گرایش به وظیفه مداری در جنسیت زن و در بین دانشجویان مقطع کارشناسی بیشتر بوده، ولی گرایش به برون گرایی در جنسیت مرد و در بین دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد، بیشتر بوده است.

افزایش روزافزون هزینة نشریه های چاپی از یک­سو، لزوم دسترسیِ به موقع به آنها، و تکمیل آرشیو نشریه ها از سوی دیگر، کتابخانه­ها را به سمت انتخاب کارگزاری سوق می­دهد که بتواند نشریه ها را در کوتاه­ترین زمان ممکن و با قیمت مناسب تهیه کند. انتخاب کارگزار مناسب، چالشی است که بسیاری از کتابخانه­ها با آن روبرو هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسی عملکرد کارگزاران نشریه های ادواری چاپی لاتین در سطح کشوراز دیدگاه کارشناسان سفارشهای کتابخانه­های دانشگاهی وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، براساس ملاکهای کیفیت خدمات، میزان انعطاف­پذیری، سرعت عمل و توانایی کارگزاران در تهیه نشریه هاست. پژوهش حاضر به روش پیمایشی بوده و گردآوری داده­ها به کمک پرسشنامه صورت گرفته است. تجزیه و تحلیل داده­ها به شیوة توصیفی و تحلیلی و به کمک بستة نرم­افزاری علوم اجتماعی (SPSS)انجام شد. نتایج حاصل نشان داد کارگزاران به لحاظ ملاکهای مورد بررسی اختلاف معنا­داری با هم دارند و در چند گروه مختلف قرار گرفتند

رتبه بندی وبومتریک متشکل از یک پایگاه داده شامل پانزده هزار دانشگاه و بیش از پنج هزار مرکز تحقیقاتی است. چهار هزار دانشگاه اول در رتبه بندی مشخص شده و دانشگاه های دیگر نیز در رتبه بندیهای محلی و جزئیتر آمده است. در این روش رتبه بندی مؤسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی کشورهای در حال توسعه، با قرار دادن دستاوردهای علمی خود بر روی اینترنت، میتوانند وضعیت بهتری پیدا کنند، زیرا ممکن است نسبت به دانشگاه های تراز اول دنیا بسیار فاصله داشته باشند. شاخصهای وبومتریک به این دلیل به وجود آمده اند که میزان توجه مؤسسه ها را به نشر اینترنتی نشان دهند. بنابراین، دانشگاه های با کیفیت آموزشی بالا ممکن است به دلیل تمایل نداشتن به سیاستهای انتشار اینترنتی، رتبة مورد انتظار خود را در این نوع رتبه بندی، به دست نیاورند. هدف پژهش حاضر، رتبه­بندی شاخصهای مقیاس وبومتریک در دانشگاه­های تهران، اصفهان، تربیت مدرس، الزهرا، مازندران، گیلان، یزد، اراک و رازی است. برای انجام این پژوهش توصیفی، مقطعی و کاربردی از پرسشنامه استفاده شد که پس از سنجش روایی و پایایی بر اساس نمونه­گیری طبقه­بندی شده، سهمیه­ای بین 355 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه­های منتخب یاد شده توزیع گردید. داده های پژوهش با استفاده از نرم­افزار SPSS16 تجزیه و تحلیل شده است

هدف اصلی این پژوهش، بررسی ویژگیهای مجلات هسته لاتین در تولیدات علمی اعضای هیئت علمی رشته های وابسته به علوم انسانی، علوم تربیتی، علوم اجتماعی، و هنر دانشگاه تهران نمایه شده درنمایه نامه استنادی هنر و علوم انسانی و نمایه نامه استنادی علوم اجتماعی در «وب.آو.ساینس» از لحاظ حضور در «آی. اس. آی»و ضریب تاثیر گزارشهای استنادی مجلات (جی. سی. آر.) است. به این منظور تعداد 5434 استناد مربوط به194 عنوان مدرک علمی مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به روش تحلیل استنادی انجام شده است. مجلات هسته نیز بر اساس قانون برادفورد معرفی شدند. یافته های پژوهش نشان داد میزان استناد به نشریات ادواری (44/59%) است، همچنین در بیش از 50 درصد رشته ها میزان استناد به نشریات ادواری بیش از سایر منابع اطلاعاتی است که این امر مؤید وجود تفاوت میان رشته ای است. همچنین از مقایسه سیاهه مجلات هسته با سیاهه مجلات رتبه بندی شده در «جی. سی. آر.» می توان چنین نتیجه گرفت که تا حدود زیادی میان این دوسیاهه مطابقت وجود دارد و میانگین ضریب تاثیر مجلات هسته به دست آمده بیشتر از میانگین ضریب تاثیر مجلات «جی. سی. آر.» در رشته های مربوطه است.

هدف اصلی این پژوهش، طراحی مدلی برای تسهیم دانش در طرح ها بر مبنای ویژگی های آن ها است. روش پژوهش مورد استفاده، روش آمیخته اکتشافی است. ابتدا، در بخش کیفی پژوهش، با انجام مطالعه­ای موردی، مدل تسهیم دانش طرح جامع مالیاتی کشور بر مبنای ویژگی های این طرح ارائه شده­است. در این مدل، هشت متغیر پیش بین (ویژگی های طرح) و پنج متغیر ملاک (ابعاد تسهیم دانش) شناسایی شده و در مجموع، 22 رابطه (قضیه) میان این ابعاد کشف گردید. سپس، در بخش کمی پژوهش، میزان تعمیم پذیری مدل طراحی شده در بخش کیفی پژوهش، در قالب آزمون فرضیه های صورت بندی شده، بررسی گردید. سرانجام، 19 رابطه از مجموع 22 رابطه شناسایی شده، در سطح طرح های کشور مورد تایید قرار گرفته و قدرت متغیرهای پیش بین، برای تجویز و پیش بینی متغیرهای ملاک، از طریق تحلیل رگرسیون چندگانه اندازه گیری شد. بر اساس اطلاعات در دسترس پژوهش­گر، این پژوهش، نخستین پژوهشی است که مدلی را برای معرفی روابط میان ویژگی های طرح ها با ابعاد تسهیم دانش در آن ها، طراحی و ارائه کرده­است.

هدف: با توجه به اینکه امروزه ذخیره و بازیابی اطلاعات جزء دغدغه های اساسی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی به شمار می رود، یافتن نرم افزار مناسب در این زمینه دارای اهمیت فراوانی است. هدف پزوهش حاضر ارزیابی نرم افزارهای کتابخانه ای تحت وب پارس آذرخش، نوسا و نمایه در بازیابی اطلاعات است. روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. روش استفاده شده برای انجام این پژوهش از نوع تحقیقات مشاهده ای و با استفاده از یک سیاهه وارسی متشکل از 84 معیار برای سنجش، بررسی، شناسایی و ارزیابی اَبعاد پژوهش است. علاوه بر این برای انجام پژوهش ضمن بهره گیری از نظر افراد متخصص حوزه کتابداری و اطلاع رسانی، در موارد لازم با تولیدکنندگان نرم افزارها نیز مصاحبه شده است. یافته ها: وضعیت نرم افزارهای کتابخانه ای مورد مطالعه در 5 ویژگی شامل قابلیت جست وجو، فرمول جست وجو، امکان انواع جست وجوها، نمایش نتایج و چگونگی نمایش امکانات کمکی (راهنما) مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان داد که نرم افزار نوسا با کسب 34/93% از میانگین کل امتیازات به لحاظ معیارهای مورد مطالعه در این پژوهش در رتبه اول و نرم افزار پارس آذرخش نیز با کسب 55/82% امتیاز از معیارهای مورد بررسی در رتبه بعدی قرار دارد. در نهایت نرم افزار نمایه با کسب 35/51% میانگین کل امتیازات به لحاظ معیارهای مورد بررسی در این پژوهش در رتبه سوم قرار دارد. اصالت/ارزش: این پژوهش ضمن تهیه یک سیاهه وارسی در زمینه ارزیابی وضعیت بازیابی اطلاعات در نرم افزارهای کتابخانه ای بر اساس پیشینه های موجود و نظر متخصصان، این امکان را نیز فراهم آورده است تا استفاده کنندگان این نرم افزارها و نرم افزارهای مشابه بتوانند در انتخاب خود تصمیم بهتری بگیرند. همچنین به تولیدکنندگان نرم افزارهای مورد مطالعه و سایر نرم افزارها این امکان را می دهد تا ضمن برطرف کردن نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت با معیارها و مولفه های موجود در این زمینه و درجه اهمیت هر یک از آنها بهتر آشنا شده و در تولیدات آتی خود از آنها بهره بگیرند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای مقالات با موضوع «ترویج کتابخوانی» و «کتابخانه های کودکان» در مجلات تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی (منتشر شده در سال های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۷) انجام شده است. روش: در این پژوهش از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش تمام مجلات تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی است که شامل ۷ عنوان نشریه می باشد. یافته ها: بررسی تعداد کل مقالات منتشر شده توسط نشریات تخصصی کتابداری و اطلاع رسانی نشان داد که ۱۴۲۹ عنوان مقاله در طی سال های پژوهش در این نشریات منتشر شده که ۵۲ عنوان از مقالات (۶/۳ درصد) به موضوع ترویج کتابخوانی و ۲۷ عنوان از مقالات (۸/۱ درصد) به موضوع کتابخانه های کودکان پرداخته اند که از این بین ۷۵ مقاله (۹/۹۴ درصد) تالیف و ۴ مقاله (۱/۵ درصد) ترجمه است. از مجموع مقالات مرتبط با مقوله های کتابخوانی و کتابخانه های کودکان در نشریات تخصصی حوزه کتابداری و اطلاع رسانی، ۳۷ مقاله (۸/۴۶ درصد) پژوهشی، ۲۱ مقاله (۶/۲۶ درصد) تحلیلی، ۲ مقاله (۵/۲ درصد) مروری و ۱۹ مقاله (۱/۲۴ درصد) گردآوری می باشد. اصالت/ارزش: توجه به موضوع کتابخوانی و کتابخانه های کودکان از مسائل مهم در رشته کتابداری و اطلاع رسانی است که فقدان آثار پژوهشی در موضوعاتی از این دست بیانگر توجه اندک به آن می باشد و پژوهش حاضر از این جهت حائز اهمیت است.

هدف این پژوهش، سنجش هوش سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و آستان قدس رضوی است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی و به روش پیمایشی ـ تطبیقی بین جامعه ای مشتمل بر 100 نفر (47 نفر از کتابداران کتابخانه آستان قدس رضوی و 53 نفر از کتابداران کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد) انجام شد. ابزار پژوهش پرسشنامه ای براساس هفت مهارت «کارل آلبرخت» میباشد. «کارل آلبرخت» برای پاسخگویی و جلوگیری از کندذهنی گروهی، از عنوان هوش سازمانی استفاده ومدلی را ارائه میکند که دارای هفت بعد است: چشم انداز استراتژیک، سرنوشت مشترک، میل به تغییر، اتحاد و توافق، روحیه، کاربرد دانش و فشار عملکرد. هر یک از این بُعد ها، یکی از فرضیه های پژوهش است. فرضیة اصلی پژوهش این است که بین هوش سازمانی در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و هوش سازمانی در کتابخانه آستان قدس رضویتفاوت معناداری وجود ندارد. این فرضیه تأیید شد و فرضیه های فرعی پژوهش یعنی «چشم انداز استراتژیک در کتابخانه دانشگاه فردوسی مشهد با کتابخانه آستان قدس مشابه است»، رد میشود و فرضیه اعتقاد به سرنوشت مشترک در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و کتابخانه آستان قدس رضوی تأیید و در مورد عملکرد کارکنان در خصوص میل به تغییر، مشابه بودن این دو کتابخانه را در این مورد تأیید میکند. روحیه کارکنان در هر دو کتابخانه اختلاف معناداری ندارد و این فرضیه نیز تأیید شد. میانگین شاخص اتحاد و توافق کارکنان در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و کارکنان کتابخانه    آستان قدس رضوی این مشابهت را تأیید میکند. فرضیه «کاربرد دانش» در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد وکتابخانه آستان قدس رضوی تأیید شد. برخورد مدیران در رابطه با عملکرد کارکنان در هر دو کتابخانه مورد پژوهش، مشابه است

در این مقاله به تعریف رشته و میان رشته و تاریخچه این دو پرداخته و این سؤال مطرح می شود که به رغم میل و یا تکرار عده ای که مشتاقانه و رضایت مندانه کتابداری و اطلاع رسانی را یک میان رشته می دانند، نویسنده استدلال می کند که تا رشته ای نباشد میان رشته مفهومی ندارد. او تاکید می کند که میان رشتگی، پاسخی به یک سونگری پوزیتیویسم و فروکاهی مسائل اجتماعی و انسانی به علوم طبیعی است؛ زیرا از زمانی که نارسایی تحقیق در علوم انسانی با محوریت پوزیتیویسم مطرح شد، مسئله میان رشتگی نیز قوت گرفت. در واقع بحث بر روی مسائل انسانی و اجتماعی جز از طریق نگاه های همه جانبه میسر نیست؛ بنابراین میان رشتگی نفی رشته بودن نیست بلکه نقد آن است؛ ازاین رو اگر کتابداری و اطلاع رسانی بخواهد به عنوان یک حوزه علمی مطرح شود، در آغاز باید رشته باشد تا سپس بتواند با سایر رشته ها به ویژه رشته های علوم انسانی و یا دیگر رشته ها تعامل کند. در عین حال اثبات رشته بودن کتابداری و اطلاع رسانی با تعاریف موجود امکان پذیر نیست و باید با تعریف جدیدی از آن، این مسئله را حل کرد. نویسنده معتقد است تعریف جدید او می تواند این مشکل را حل کند.

حجم بزرگ داده ها به تنهایی به مدیران سازمان ها در تصمیم سازی و تصمیم گیری هیچ کمکی نمی کند، بلکه باعث سر در گمی مدیران سازمانها نیز می-شود. بنابراین مدیریت داده های خام و تبدیل داده های خارجی و داخلی سازمان به اطلاعات و دانش با استفاده از تکنیک های گوناگون، نقش اساسی و محوری دارد. از تکنیک های معروف در این زمینه داده کاوی است، که می تواند بر روی بانک اطلاعاتی انجام شود و دانش مورد نیاز را به دست آورد. «دی اسپیس» سیستمی نرم افزاری،آرشیو دیجیتالی یا مخزن اطلاعات سازمانی « وب»، فضایی برای ذخیره سازی، بازیافت و مدیریت اطلاعات سازمان ها و مؤسسات ایجاد می کند. هدف از ارائه این مقاله استخراج دانش از سوابق و تاریخچه جستجوهای کاربران در پایگاه داده«دی اسپیس» با استفاده از الگوریتم های داده کاوی است، تا با به دست آوردن ارتباطات و وابستگی های میان عبارت های جستجو شده بتوان امکان جستجوی هوشمند را در«دی اسپیس» اضافه کرد. این کار علاوه بر افزایش سرعت و کارایی جستجوی کاربر، توانایی «دی اسپیس» را هم افزایش می دهد. با این ایده هم اینکه از جستجوهای بسیار کاربر برای مفهومی جلوگیری می شود، که در صرفه جویی در زمان بسیار مؤثر است و هم برای ایده دادن به کاربر در راستای نشان دادن عبارت هایی که با هم ارتباط منطقی دارند و در رساندن کاربر به هدف از جستجو، کمک می کند. سرانجام در بخش ارزیابی پژوهش نشان داده شده است که تعداد رکورد های بازیابی شده در «دی اسپیس» مجهز به داده کاوی بیش تر و هدف مندتر از «دی اسپیس» بدون این توانایی است و چون کاربر را در راستای جستجویش یاری داده و ایده هوشمندانه به او می دهد، رضایت مندی کاربر را نیز، به همراه دارد.

این مقاله با بررسی مفهوم معماری اطلاعاتی و ارائه مدل مفهومی جدیدی، عناصر مورد نیاز برای جای گیری دانشگاه مجازی در ایران، شناسایی شده و در چارچوبی جامع بازنمایی شده است. دست یابی به این چارچوب چهار گام را دربر می گیرد: درگام نخست مفهوم دانشگاه مجازی و عناصر سازنده آن بررسی می شود. بخش دوم شامل بررسی تطبیقی چارچوب های معماری سازمانی برای تدوین مدل مفهومی معماری دانشگاه مجازی است.بخش سوم به ترکیب عناصر دانشگاه مجازی و مدل مفهومی آن می پردازد و اعتبار آن به کمک پرسش نامه و به کارگیری روش ها و آزمون های آماری مورد سنجش خبرگان قرار می گیرد و در گام پایانی یافته های پژوهش به شکل چارچوب و عناصرمعماری اطلاعاتی دانشگاه مجازی در ایران مورد تحلیل قرار می گیرد. ویژگی اصلی چارچوب پایانی، ایجاد مدلی جامع برای تحقق دانشگاه مجازی است که در بر گیرنده همه وجوه و عناصر مورد نیاز برای جای گیری محیط یادگیری الکترونیکی با توجه به نیازهای بومی ایران است که بهره گیری از آن را در کاربردهای واقعی امکان پذیر می کند.