درخت حوزه‌های تخصصی

هدف: هستی شناسی ابزاری برای نمایش رسمی و به اشتراک گذاری دانش حوزه ای خاص از طریق مدل سازی و ایجاد چارچوبی از مفاهیم و روابط معنایی بین آنهاست. هستی شناسی ها در حوزه پزشکی کاربرد زیادی دارند و سیستمهای بالینی پشتیبانی تصمیم، سیستمهای خبره پزشکی و پایگاه های اطلاعاتی متون زیست پزشکی هر کدام به نوعی به هستی شناسی ها وابسته اند. در این پژوهش، به منظور پیشنهاد روشی برای ساخت هستی شناسی های پزشکی فارسی، به ایجاد نمونه اولیه از هستی شناسی گیاهان دارویی ایران بر مبنای نظام زبان واحد پزشکی اقدام شد. روش شناسی: این پژوهش، توصیفی است. جامعه پژوهش، گیاهان دارویی ایران و نمونه شامل هشت گیاه آنقوزه، آویشن شیرازی، اسپند، بابونه شیرازی، ترنجبین، خاکشیر و گل گاوزبان است. انتخاب نمونه ها به روش نمونه گیری تئوریک انجام شد. برای استخراج مفاهیم و روابط نیز از 8 کتاب از متون بومی گیاهان دارویی استفاده شد. همچنین، مبنای روش به کار گرفته شده در استخراج مفاهیم و روابط معنایی، راهکار مهندسی دانش و مبنای روش به کار رفته در ایجاد هستی شناسی، روشهای مورد استفاده در پژوهشهای «نوی و مک گینس» و «دامونتیر و ویلانیواروسالس» بود. همچنین، از نرم افزار پروتژه نسخه 4.2.beta برای ساخت هستی شناسی استفاده شد. یافته ها: در این پژوهش هفت مرحله برای ایجاد هستی شناسی های پزشکی فارسی بر اساس نظام زبان واحد پزشکی پیشنهاد شد. تعیین دامنه و پوشش هستی شناسی، استفاده از یو.ام.ال.اس به عنوان هستی شناسی پایه، تعیین جفت های مفهومی و ترسیم آنها در ساختار یو.ام.ال.اس، تعیین رده ها، توصیف ویژگیها، تعریف چهریزه ها و ایجاد نمونه ها؛ این مراحل را تشکیل می دهند. نتایج: با توجه به یافته های این پژوهش، روش ارائه شده در این پژوهش می تواند در ایجاد سایر هستی شناسی های حوزهپزشکی در زبان فارسی نیز مفید واقع شود.   

تصاویر موجود در مدارک علمی غالبا حاوی اطلاعات مهمی هستند. اولین قدم برای بازیابی اطلاعات از این تصاویر ایجاد یک پایگاه داده معتبر از آن ها است. برای این منظور در این مقاله سیستمی خودکار برای ایجاد پایگاه داده از تصاویر موجود در مدارک علمی فارسی در مقیاس بزرگ ارائه می شود. این سیستم پیشنهادی در نتیجه مطالعات اسنادی طراحی شده و بخش های مختلفی دارد. در مرحله اول باید تصاویر و توضیح متنی آن ها استخراج گردد. به طور کلی دو رویکرد برای استخراج تصاویر و توضیح متنی آن ها از فایل وجود دارد. در رویکرد اول فایل به تصویر تبدیل می شود و از تکنیک های پردازش تصویر برای استخراج اطلاعات گرافیکی استفاده می شود. رویکرد دوم بر اساس پردازش ساختار و آرایش خود فایل است. از آنجایی که روش دوم از لحاظ سرعت و قابلیت مقیاس پذیری برای استفاده در موتورهای جستجو مناسب تر است، تمرکز این مقاله بر روی روش دوم است. بدین ترتیب برای استخراج تصاویر و توضیح متنی آن ها از یک روش ساختار محور استفاده می شود که مبتنی بر چیدمان و آرایش فایل ورد سند است. در نتیجه، مجموعه ای از تصاویر به همراه توضیحات و اطلاعات مربوط به آن ها به دست می آید که باید در یک پایگاه داده تصاویر با ساختاری مشخص ذخیره گردند. سپس این اطلاعات برای بازیابی و استفاده های آتی در یک موتور جستجو نمایه خواهند شد. روش پیشنهادی در زبان برنامه نویسی پایتون پیاده سازی شد و برای ارزیابی کارایی آن از روش مرسوم پردازش فایل پی دی اف اسناد کمک گرفته شد. سپس روش پیشنهادی در یک مطالعه موردی در پایگاه اطلاعات علمی ایران (گنج) به کار گرفته شد. تعداد 150 مدرک علمی به تصادف از پایگاه گنج انتخاب شده و با کمک این دو روش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بنا به یافته های پژوهش دیده می شود که استخراج اطلاعات متنی از فایل پی دی اف در زبان فارسی با چالش های زیادی روبرو است و نمی تواند خروجی مناسبی در این زمینه حاصل کند. از طرف دیگر میزان تصاویر نامطلوب تولید شده از فایل پی دی اف بسیار زیاد است که از کاربست پذیری آن در شرایط واقعی می کاهد. از این رو روش پیشنهادی به عنوان گزینه ای مناسب برای استخراج تصویر و توضیحات آن ها از اسناد علمی در زبان فارسی و ایجاد پایگاه داده از آن ها پیشنهاد می شود. روش پیشنهادی قادر است حدود 40 درصد تصاویر را همراه با زیرنویس مربوطه بدون خطا استخراج کند؛ که نسبت به روش پایه که قادر به استخراج 30 درصد از تصاویر است، کارآیی بهتری دارد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، شناسایی نشانگرهای روابط در پیشینه های فراداده ای فهرست کتابخانه ملی ایران براساس استاندارد توصیف و دسترسی به منبع (آر.دی.ای.) است. روش : برای اجرای پژوهش، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. جامعه پژوهش، پیشینه های فراداده ای مربوط به کتاب های موجود در فهرست کتابخانه ملی ایران برای چهار خانواده کتابشناختی قرآن، نهج البلاغه، شاهنامه و مثنوی (در مجموع، 28213 پیشینه) هستند که از نظام جامع کتابخانه ملی ایران (رسا) استخراج شدند. روش گردآوری داده ها، شامل مشاهده ساختارمند و روش اسنادی است. ابزار گردآوری داده ها، یک سیاهه وارسی، و ابزار نمایش داده های تحلیل شده، یک ماتریس است. یافته ها: از میان 544 نشانگر در پیوست های آی، جِی، و اِم در استاندارد آر.دی.ای. (شامل 150 نشانگر پیوست آی، 346 نشانگر پیوست جِی و 48 نشانگر پیوست اِم)، به طور کلی، 62 نشانگر از مجموعه نشانگرهای پیوست آی، 175 نشانگر از مجموعه نشانگرهای پیوست جِی، و 48 نشانگر ارائه شده در پیوست اِم (در مجموع، 285 نشانگر) در پیشینه های فراداده ای مورد مطالعه، شناسایی شدند. همچنین از میان انواع روابط ارائه شده در پیوست آی، برای نشانگرهای مربوط به ناشران و توزیع کنندگان (در سطح بازنمون عینی)، و در پیوست جِی برای روابط بازنمون عینی همراهی، هیچ نشانگری در پیشینه های مورد بررسی ارائه نشده است. سایر انواع روابط در پیشینه ها شناسایی گردید. بحث و نتیجه گیری: در پیوست آی، بخش نشانگرهای روابط برای ناشران و توزیع کنندگان، شامل نشانگرهایی است که مربوط به اشیای محتوایی غیرکتابی (فیلم، برنامه های رادیویی و تلویزیونی، و مانند آن) هستند و در محدوده جامعه پژوهش حاضر که پیشینه های مربوط به کتاب ها است، قرار نمی گیرند. بنابراین می توان این گونه استنباط نمود که جامعه پژوهش حاضر، انواع روابط ارائه شده مربوط به کتاب ها را در پیوست آی پوشش داده است. همچنین نتایج، بیانگر پوشش کامل نشانگرهای روابط ارائه شده در پیوست اِم (روابط موضوعی) است. اما در مورد پیوست جِی، جامعه پژوهش حاضر، پوشش کاملی از روابط ارائه شده در این پیوست را (در سطح «روابط بازنمون عینی همراهی»)، ارائه ننموده است. در نهایت، در این پژوهش به برخی از محدودیت ها و اشکالات موجود در پیشینه های فراداده ای فهرست کتابخانه ملی ایران اشاره شده است.

بخش محدودیت های پژوهش در آثار دانشگاهی اهمیتی کلیدی دارد و اشاره به آ نها خوانندگان را در فهم و به کارگیری نتایج راهنمایی می کند. هدف از این پژوهش آگاهی از میزان، گونه، و چگونگی اشاره به محدودی تهای پژوهش در پایا ننام هها و رساله ها )پارساها(یایران است. 664 پارسای ایرانی منتشرشده از سال 1388 تا 1397 به روش گزینش شدند » گنج ایرانداک « نمونه گیری تصادفی خوشه ای از پایگاه،» تحلیل محتوا « و در فصل پایانی 578 اثر از آ نها مطالعه شد. با روش آثاری که به محدودیت های پژوهش اشاره کرده بودند، تجزیه و تحلیل شدند و کدها و دسته های موضوعی شکل گرفتند. نسبت آثاری که محدودیت های پژوهش را گزارش کرده اند، بسیار پایین و پیرامون 17 درصد است که پیرامون 64 درصد از آ نها سرنویس ویژه ای برای این بخش دارند. روند گزارش محدودی تها در یک دهه گذشته افزایشی نسبی داشته است و دانشجویان علوم انسانی به این گزارش ها بیشتر توجه نشان داده اند. رو یه مرفته، 22 محدودیت کلیدی 268 بار در پارساهای با 29 تکرار، » سوگیری در نمونه گیری « ایران تکرار شده اند و در این میان فراوانی بیشتری دارد. نتایج حاکی از آن است که گزارش محدودیت های پژوهش در پارساهای مؤسسه های ایرانی بسیار پایین است. گزارش شفاف و درست این محدودیت ها می تواند به خوانندگان و ذی نفعان در فهم و کاربست کارآمد یافته های پژوهشی یاری رساند. از این رو، نقش استادان و مؤسسه های آموزشی برای آگاه سازی پژوهشگران تازه کار درباره اهمیت و ساختار بخش محدودیت های پژوهش کلیدی است. این نخستین پژوهشی است که بررسی محدودیت های پژوهش در پارساهای ایرانی را در کانون توجه جای داده است و می تواند راهنمای انجام پژوهش ها و آموزش های بیشتر در این زمینه باشد. کسان و یا نهادهایی که دست اندرکار کارهای پژوهشی هستند، مانند استادان، دانشجویان، دانشگاه ها، پژوهشگاه ها، خوانندگان/ به رهبرداران، و نهادهای پشتیبان مالی/ معنوی پژوهش از کلید یترین محدودیت های پژوهش آگاه می شوند.

امروزه تحلیل رفتار کاربران در موتورهای جستجو بسیار مورد توجه است. نتایج زیاد بازیابی شده در موتورهای جستجو، کاربران را وادار به انتخاب می کند. زمانی که انتخاب به شدت پیچیده شود، مردم به این فکر می افتند که ساده ترین قاعده تصمیم را اتخاذ کنند، یعنی تصمیم نگیرند. روانشناسان این وضعیت را پیامد «اضافه بار انتخاب» می نامند. اضافه بار انتخاب مفهومی است که توانایی پردازش اطلاعات توسط افراد را برای انتخاب بررسی می کند. به عبارت ساده تر، روبرو شدن افراد با اطلاعات زیاد منجر به نتایج منفی می شود. این پژوهش با هدف شناسایی تعدیل کننده های نظریه اضافه بار انتخاب در موتور جستجوی گوگل انجام شد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای غیرنسبیتی، 72 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دو دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی و فنی و مهندسی دانشگاه فردوسی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و از پرسشنامه استاندارد و مرورگر HCI جهت گردآوری داده ها استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار آماری SPSS (نسخه 18) و آزمون های آماری شاپیرو-ویلکس، تی مقایسه زوجی و ویلکاکسون انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که بدون در نظر گرفتن تیپ شخصیتی افراد (بیشینه خواهی و بسنده خواهی) و تنها با بررسی نوع جستجو، نمی توان در مورد رخداد نظریه اضافه بار انتخاب اظهار نظر قطعی کرد. با در نظر گرفتن دو متغیر واسطه نوع جستجو و تیپ شخصیتی، تفاوت معنی دار بین میزان رضایت دو تیپ شخصیتی از نتایج بازیابی شده کم و زیاد مشاهده شد. بدین معنا که در بیشینه خواهان، در هر دو حالت جستجوی خاص و عام، میزان رضایت افراد از نتایج بازیابی شده کم بیشتر از نتایج بازیابی شده زیاد بود (رخداد اضافه بار انتخاب). همچنین در این گروه در هنگام جستجوی عام، تفاوت معنی داری بین میزان رضایت از نتایج بازیابی شده کم و زیاد وجود داشت. اما بنا به تیپ شخصیتی این افراد و با توجه به نظریه رویداد غیرمنتظره، با بیشتر شدن نتایج بازیابی شده، نه تنها اضافه بار انتخاب رخ نداد، بلکه رضایت بسنده خواهان بیش تر شد. از این رو می توان به اهمیت دو عامل نوع جستجو و تیپ شخصیتی افراد به عنوان تعدیل کننده های رخداد اضافه بار انتخاب پی برد. به طور کلی هر دو تیپ شخصیتی از سرعت بازیابی نتایج در موتور جستجوی گوگل رضایت داشتند.

در سال های اخیر مدیریت دانش تبدیل به یک اصل بنیادین در حوزه مدیریت شده است. از آغاز به کارگیری مدیریت دانش، تعداد زیادی از سازمان ها به دنبال سنجش منافع به کارگیری این مفهوم بوده اند. موفقیت در اجرای کامل مدیریت دانش و ادامه به کارگیری آن به سنجش خروجی های مدیریت دانش بستگی دارد. با وجود این، تحقیقات کمی در این زمینه صورت گرفته است. این تحقیق به دنبال آن است که با استفاده از روش استنتاج فازی-عصبی انطباقی (انفیس) و با استفاده از نرم افزار «متلب» ۲۰۱۷ به طراحی یک مدل پیش بین سنجش منافع مدیریت دانش بپردازد. جامعه آماری این پژوهش را دانشگران و کارشناسان شاغل در ۱۵ شعبه از شعبات سازمان تأمین اجتماعی تشکیل داده اند. بر اساس نتایج به دست آمده، میزان انطباق پذیری برآوردهای صورت گرفته با نتایج واقعی و قابلیت پیش بینی کنندگی و صحت برآورد نتایج مورد بررسی قرار گرفت و در پایان، بر اساس نتایج، رهنمودهایی به سازمان مورد مطالعه ارائه گردید.

چکیده: هدف : هدف از این پژوهش تعیین میزان همخوانی میان برچسب های اختصاص یافته به مقالات کتابداری در پایگاه رده بندی مردمی سایت یولایک و توصیفگرهای اختصاص یافته به همان مقالات در پایگاه لیستا می باشد. روش شناسی: جامعه پژوهش حاضر شامل 300 مقاله در حوزه کتابداری و اطلاع رسانی می باشد که از میان مقالات مشترک از لحاظ اطلاعات کتابشناختی ( عنوان، نام نویسنده، نام نشریه، سال انتشار و ... ) در میان پایگاه رده بندی مردمی سایت یولایک و پایگاه لیستا در فاصله زمانی ابتدای سال 2010 تا 15 نوامبر سال 2011 به صورت تصادفی انتخاب شده است . این تحقیق به روش پیمایشی – توصیفی و با استفاده از داده های گردآوری شده بر مبنای روش مشاهده انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها با روش آمار توصیفی و به کمک نرم افزار آماری اکسل انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که کمتر از 2 ٪ درصد از برچسب های اختصاص یافته به مقالات منتخب حوزه کتابداری و اطلاع رسانی در پایگاه رده بندی مردمی سایت یولایک با آنچه که به عنوان توصیفگر به همان مقالات در پایگاه لیستا اختصاص داده شده است همخوانی دارند. نتیجه گیری: این نتایج در کل نشان دهنده آن است که برچسب های مورد استفاده کاربران برای بازیابی و رده بندی مفاهیم در محیط وب با آنچه که متخصصان برای رده بندی و بازیابی همان مفاهیم به کار می برند تفاوت و فاصله زیادی دارد. د

پایگاه اطلاعاتی گنج پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات با برخورداری از نزدیک به یک میلیون رکورد علمی، امکان جستجو در پایان نامه ها، نشریات علمی داخلی، مقالات، همایش ها، طرح های پژوهشی وگزارش های دولتی را فراهم می کند. روزانه تعداد زیادی از پژوهشگران نیازهای منابع علمی و پژوهشی خود را از پایگاه گنج تامین می کنند. نیازها و رفتارهای کاربران مختلف این پایگاه متنوع بوده و شناخت دقیق تر آن موجب خواهد شد تا مدیران این پایگاه بتوانند استراتژی های متناسب با هر یک از گروه های کاربران را به منظور مدیریت بهتر پایگاه و ارائه خدمات کاراتر اتخاذ نمایند. یکی از راه های شناخت کاربران، خوشه بندی آن ها و شناخت ویژگی های هر خوشه است. هدف این پژوهش، خوشه بندی کاربران براساس تحلیل رفتار جستجوی آن ها با استفاده از مدل LRFM است. در این پژوهش، داده های لاگ جستجوی کاربران پایگاه گنج به مدت سه ماه جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از داده های لاگ رفتار جستجوی کاربران، شاخص های مدل LRFM ، محاسبه شد و سپس الگوریتم K-means بر روی آن ها اعمال شد. تعداد خوشه بهینه بر اساس معیارهای مختلف محاسبه شد. نتایج بدست آمده از خوشه بندی براساس ماتریس ارزش مشتری، کاربران را در چهار گروه بهره مند، مشکوک، نامطمئن و متناوب قرار می دهد و بر اساس ماتریس وفاداری، کاربران در چهار گروه وفادار، بالقوه، نامطمئن و تازه وارده ارزیابی می شوند.

ه دف : ارزیابی عوامل فرهنگی در کتابخانه ملی ایران به منزله فرصتی برای افزایش رضایت شغلی کارکنان این مرکز. روش شناسی: در این پ ی م ایش ی، گ ردآوری اطلاع ات از طری ق دو پ رس ش ن ام ه عوامل فرهنگی (برگرفته از رابینز) و رضایت شغلی (برگرفته از اسمیت، کندال، و هالین) انجام شد. ج ام ع ه آم اری 290 نفر بود که در نهایت 250 پرسشنامه تحلیل شد. یافته ها: مؤلفه های خلاقیت، هویت، یکپارچگی، تعارض، و کنترل در بین کارکنان در سطح نسبتاً مطلوبی قرار دارد. علاوه بر آن، کارکنان کتابخانه ملی بیش از حد متوسط (5/3 در مقیاس 5) از کار کردن در کتابخانه ملی رضایت دارند. نتیجه گیری: با عنایت به اینکه آزمون انجام شده برای همه متغیرهای فرهنگی معنادار بوده می توان گفت که عوامل فرهنگی به منزله فرصتی برای رضایت شغلی کارکنان بیش از حد متوسط تأثیرگذار خواهد بود.

مقدمه: هدف این پژوهش ارزیابی بهره وری پژوهشی اعضای هیئت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های تهران، بر اساس مجموعه ای از شاخص های چندگانه است. روش شناسی: این پژوهش با استفاده از روش های پیمایشی و اسنادی به انجام رسیده و جامعه آن مشتمل بر آثار تمامی اعضای هیئت علمی گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های دولتی تهران است که در سال 1393 به صورت تمام وقت به خدمت اشتغال داشتند. برای گردآوری اطلاعات از سیاهه وارسی استفاده شد و پس از تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده با استفاده از نرم افزار اکسل، رتبه نهایی بهره وری پژوهشی هر دانشگاه، بر اساس میانگین رتبه های به دست آمده در شاخص های چندگانه مشخص شد. در محاسبه رتبه بهره وری پژوهشی هر گروه آموزشی، عملکرد پژوهشی هر گروه آموزشی بر اساس شاخص های چندگانه [برون داد] نسبت به تعداد عضو هیئت علمی فعال در آن گروه آموزشی (منابع انسانی [درون داد]) لحاظ شد. یافته ها: دانشگاه های تربیت مدرس، شاهد، شهید بهشتی و تهران در بیشتر شاخص های کتاب محور، از رتبه های بهتری برخوردار بودند. به لحاظ تعداد اعضای هیئت علمی برگزیده در جشنواره های ملی و بین المللی، دانشگاه های شاهد و تربیت مدرس، در زمینه شاخص هرش و انتشار مقاله های خارجی، دانشگاه های خوارزمی، شاهد، تربیت مدرس و تهران، در زمینه انتشار مقاله های داخلی دانشگاه های تربیت مدرس، شاهد، تهران، الزهرا و خوارزمی، در زمینه همکاری های بین المللی، دانشگاه های خوارزمی، علوم پزشکی ایران، تربیت مدرس و شاهد، در زمینه انتشار مقاله های همایش های بین المللی، دانشگاه های شاهد، تربیت مدرس، خوارزمی و تهران و در زمینه طرح های پژوهشی، دانشگاه های شاهد و تربیت مدرس نسبت به سایر دانشگاه های مورد مطالعه در رتبه های بهتری جای گرفته اند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد رتبه هر یک از گروه های علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه های تهران در هر کدام از شاخص های چندگانه موردنظر با یکدیگر متفاوت بوده است. باوجوداین، محاسبه رتبه بهره وری پژوهشی این گروه ها، بر اساس میانگین کل رتبه ای مجموعه شاخص های چندگانه، دانشگاه شاهد را در رتبه نخست قرار می دهد و دانشگاه های تربیت مدرس، خوارزمی، تهران، علوم پزشکی ایران، شهید بهشتی، الزهرا، علامه، علوم پزشکی شهید بهشتی و علوم پزشکی تهران، به ترتیب در رتبه های بعدی قرار می گیرند. از آنجاکه عملکرد پژوهشی گروه های آموزشی با تعداد کل جمعیت اعضای هیئت علمی آن ها در ارتباط مستقیم است، برای گروه های آموزشی کم جمعیت تر نیز امکان کسب رتبه های بهتر در زمینه بهره وری پژوهشی فراهم شده است.

هدف: ابعاد مختلف علمی، فرهنگی، هنری، اخلاقی، عرفانی و معنوی نسخه های خطّی، بهترین ابزار گفتگو و ارتباط میان ادیان و ملّت ها و بستری برای انتقال و تبادل دانش بشری است. کشورهای ایران و عراق دارای نسخه های خطّی مشترکی هستند که دستاورد و میراث تاریخ، فرهنگ، علم و هنر مشترک چند صدساله این دو کشور است که در جامعه معرفتی امروز می تواند فرایند توسعه و رشد را سرعت بخشد و ابزاری برای تقویت و تحکیم ارتباط و همکاری دانایی محور قرار گیرد _ که بیانگر ضرورت و اهمیت این پژوهش است. روش: در این پژوهش میزان اشتراکات نسخه های خطّی موجود در ایران و عراق با استفاده از روش کتابخانه ای و توصیفی، بررسی شده است. یافته ها: از نظر فراوانی، عراق و ایران جزءِ پنج کشور مهمّ جهان هستند و دانشمندان و کاتبان ایران و عراق سهم چشمگیری در محلّ تألیف و استنساخ نسخه های خطّی دو کشور دارند. همچنین، زبان عربی و موضوع دین در هر دو کشور بیشترین درصد را به خود اختصاص داده است که مهم ترین وجه اشتراک و کانال ارتباطی شمرده می شود. نتیجه گیری: برنامه های مشترک اطلاع رسانی و پژوهشی درباره آثار نفیس و کهن دو کشور و مبادله دیجیتالیِ نسخه های خطّی توسط کتابخانه های مهم و فعال دو کشور، می تواند نقش مهمی در توسعه، تقویت و تحکیم روابط علمی، فرهنگی، دینی و هنری داشته باشد.

هدف: سامانه های پیشنهاددهنده مقاله های علمی در تلاش اند به جای الزام کاربر به اصلاح راهبرد جستجو و فرمول بندی واژگان پرسش، الگوریتم ها و رویکردهای مناسب را برای عرضه مرتبط ترین مدارک به کار گیرند. علاوه بر ربط، رتبه بندی مدارک بازیابی شده نیز می تواند رضایت کاربران را تضمین کند. این مقاله نتیجه تحلیل رتبه مقاله ها را در سامانه های پیشنهاددهنده پایگاه وب آوساینس و موتور جستجوی گوگل اسکالر از دیدگاه کاربران و سنجه (NDCG) Normalized Discounted Cumulative Gain گزارش می کند. روش شناسی: از 120 دانشجوی داوطلب دکترای دانشگاه شیراز در رشته های علوم انسانی، علوم پایه، فنی-مهندسی، کشاورزی، و دام پزشکی (از هریک ۳۰ نفر) خواسته شد 2400 مقاله (1200 مقاله پیشنهادی گوگل اسکالر و 1200 مقاله پایگاه وب آو ساینس) را به لحاظ ربط، رتبه بندی کنند. داده ها با پرسشنامه و نرم افزار پژوهشگرساخته گردآوری شد. یافته ها: میان رتبه انتسابی کاربران و رتبه انتسابی پایگاه شباهت ضعیف بود. شباهت رتبه بندی مقالات در سامانه های هر دو پایگاه نیز ضعیف، اما معنادار بود.الگوریتم ها و شاخص های سامانه های پیشنهاددهنده هر دو پایگاه برای رتبه بندی چندان موفق نیست و نیاز به بازنگری دارد . نتیجه گیری: الگوریتم ها و شاخص هایی که سامانه پیشنهاددهنده دو پایگاه برای رتبه بندی مقاله های مرتبط پیشنهادی درنظر گرفته اند، در تأمین رضایت کاربران زیاد موفق نبوده است؛ بنابراین بازنگری در الگوریتم های رتبه بندی این دو پایگاه ضروری به نظر می رسد.

هدف : دانش، امروزه از ضروریات اساسی هر جامعه است که از طرق مختلف از جمله پروانه های ثبت اختراع، تولید می شود و اشاعه می یابد. اشاعه دانش در فرایندی به نام جریان دانش شکل می گیرد. جریان دانش تحت تأثیر عوامل مختلف از جمله عامل وقفه زمانی است که در این پژوهش بررسی شده است. روش پژوهش : پژوهش حاضر با استفاده از تحلیل استنادی، تأثیر عامل وقفه زمانی در چگونگی شکل گیری جریان دانش میان پروانه های ثبت اختراع موجود در پایگاه اداره ثبت اختراع آمریکا را در حوزه موضوعی برق و الکترونیک در محدوده سالهای 1987-2006 بررسی می کند. یافته ها : نتایج نشان داد وقفه زمانی بر چگونگی جریان دانش تأثیر دارد و این تأثیر در میان پروانه های ثبت اختراع که حداکثر سه سال از تاریخ کسب اعتبار آنها گذشته باشد، بیشتر است. همچنین، نتایج نشان داد روزآمدی پروانه های ثبت اختراع، تأثیر زیادی در چگونگی جریان دانش دارد.  

هدف از این پژوهش، تعیین نقش و جایگاه آرشیو دیداری- شنیداری صدا و سیمای مرکز بوشهر در پشتیبانی از فرایند تولید برنامه های رادیویی و تلویزیونی این مرکز است. روش پژوهش پیمایشی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه است. جامعه پژوهش 100 نفر از برنامه سازان (تهیه کنندگان و کارگردانان) تولید رادیو و تلویزیون مرکز بوشهر است. بر اساس یافته های پژوهش، 8/92 % از برنامه سازان معتقدند می توان از آرشیو دیداری- شنیداری صدا و سیمای مرکز بوشهر به عنوان یکی از عوامل اصلی در فرایند تولید برنامه های رادیویی و تلویزیونی این مرکز و تکیه گاه برنامه سازان نام برد. 9/96 % از برنامه سازان آرشیو این مرکز را یک پایگاه اطلاعاتی و پشتوانه برنامه سازی قلمداد می کنند. 9/95 % از برنامه سازان معتقدند بر خلاف دیدگاه سنتی و غیر تخصصی، آرشیو دیداری- شنیداری این مرکز تنها محلی برای حفظ و نگهداری منابع نیست، بلکه یکی از مهم ترین بخشهای حفظ محتوا و پیام در رسانه است. از نگاه برنامه سازان، غنی بودن منابع آرشیوی این مرکز در تأمین و پشتیبانی، ارتقای کمّی و کیفی برنامه سازی، کاهش زمان و هزینه تولید برنامه ها نقش چشمگیری دارد. اکثر برنامه سازان، ارائه خدمات توسط آرشیویست های این مرکز را در رفع نیازهای اطلاعاتی برنامه سازان مطلوب دانسته و مهم ترین انتظارهای خود را از آرشیو این مرکز، دیجیتال سازی و غنی کردن منابع آرشیوی، ایجاد پایگاه اطلاعاتی آرشیو، ایجاد بخش افکتهای تصویری و با کیفیت، استخراج کلیدواژه های موضوعی منابع، ایجاد بخش تبدیل و تکثیر منابع و مشکلات خود را، دسترسی نداشتن به منابع آرشیوهای سایر مراکز صدا و سیما، کمبود امکانات فنی در آرشیو، کمبود نیروی انسانی و فعال نبودن آرشیو مرکز در ایام تعطیلات رسمی، بیان کرده اند.  

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تعیین استانداردهای مورد استفاده در کتابخانه های دیجیتالی ایران است. روش پژوهش پیمایشی- تحلیلی و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه محقق ساخته بود. در پرسشنامه طراحی شده استانداردهای مربوط به سه بخش ذخیره سازی، سازماندهی و جستجو/ بازیابی اطلاعات که با مرور متون و منابع مرتبط و با اعمال نظر 5 نفر از متخصصان استخراج شده بودند، در اختیار جامعه پژوهش قرار گرفت و از آنان خواسته شد درباره استفاده از هر یک از استانداردها در کتابخانه دیجیتالی خود گزارش دهند. نتایج پژوهش نشان داد رایج ترین فرمت فایل های پشتیبانی شده در قالب متنی؛ پی. دی. اف. با 95%، تصویری؛ JPEG با 7/63%، صوتی؛ MP3 با 7/63% ، ویدئویی؛ AVI با 5/45% میزان استفاده است. در حوزه سازماندهی رایج ترین استانداردهای فراداده توصیفی مارک با 3/77 % و دابلین کور با 1/59 % میزان استفاده بودند ، استاندارد فراداده ساختاری متس با 7/22% میزان استفاده در جایگاه بعدی جای گرفت . در این میان استاندارد فراداده مدیریتی پرمیس با 1/9% میزان استفاده پایین ترین میزان کاربرد را داشت. در بخش استانداردهای جستجو/ بازیابی اطلاعات در سطح کتابشناختی زد 50/39 با 3/77 % میزان استفاده، پرکاربردترین شناخته شد و در سطح تمام متن او.ای.آی. با 7/22% و OAI-PMH با 1/9% میزان استفاده، پایین ترین میزان کاربرد را داشتند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که 95% کتابخانه های دیجیتالی ایران از نرم افزار تولید داخل استفاده می کنند و پشتیبانی نرم افزار از هر استاندارد نقش موثری در استفاده از آن توسط کتابخانه دارد. نتیجه آزمون مربع کا نیز نشان داد کتابخانه های دانشگاهی بیشتر از سایر انواع کتابخانه ها از استانداردها استفاده می کنند.

هدف: هدف کلی این پژوهش تعیین رابطه بین مدیریت کیفیت جامع و وفاداری کاربران کتابخانه موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) می باشد. <br /> روش شناسی: این تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش، کاربران کتابخانه موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه در شهر قم بوده اند که با استفاده از فرمول کوکران 264 نفر با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده پرسش نامه بوده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری توصیفی و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شده است. <br /> یافته ها: یافته ها نشان داد که در میان مولفه های مدیریت کیفیت جامع، مولفه «تمرکز بر مشتری» با 37/2 بالاترین میانگین را به خود اختصاص داده است. دیگر مولفه ها به ترتیب «مدیریت فرآیند»، «رهبری در مدیریت» و «مدیریت منابع انسانی» در جایگاه بعدی قرار می گیرند. در مولفه های وفاداری کاربران نیز مولفه «وفاداری نگرشی» با میانگین 21/2 بالاتر از مولفه «وفاداری رفتاری» با میانگین 91/1 قرار دارد. <br /> نتیجه گیری:نتایج تحقیق بیانگر این است که بین مدیریت کیفیت جامع و وفاداری کاربران در کتابخانه موسسه آموزش عالی حوزوی معصومیه (خواهران) رابطه مستقیم و معناداری وجود دارد. همچنین در بین مولفه های دو متغیر نیز رابطه مستقیم و قوی وجود دارد که تمرکز بر مشتری نسبت به دیگر مولفه های مدیریت کیفیت جامع بیشترین رابطه را با مولفه های وفاداری کاربران دارد.

امروزه ابزارها فناوری اطلاعات و فضای دیجیتال همه جوامع بشری را متأثر ساخته اند و هر کس به گونه ای از این فضا بهره برداری می کند. البته این فضا چالش های تازه ای نیز به همراه دارد و از چالش های جدی آن حمایت از حقوق پدیدآوران محتوا است. با آن که حمایت حقوق پدیدآوران در فضای فیزیکی پیرامون دو سده است که در کانون توجه بوده و ضوابط و قوانین گوناگونی برایش تصویب شده است، حمایت از این حق در فضای مجازی هنوز در آغاز راه و با دشواری هایی همراه است. اگرچه، کشورها چه به شکل مستقل و چه از راه تصویب پیمان های منطقه ای و جهانی کوشیده اند تا از حق مؤلف در این فضای تازه حمایت کنند. هدف کلیدی این مقاله، نگاهی مقایسه ای است به تمهیداتی که در اسناد جهانی، حقوق ایالات متحده، کانادا، و ایران در این باره اندیشیده شده است. برای دستیابی به این هدف، سه سند حقوقی بین المللی و اسناد حقوقی ایالات متحده، کانادا، و ایران به روش تحلیل محتوا بررسی شده اند. از این رو، نخست اسناد کلیدی قانونی شناسایی، مفاد مصوب آنها در پیوند با حمایت پدیدآوران تعیین، و متن قانون مطالعه و با توجه به ویژگی های فضای مجازی تفسیر شده است. یافته ها نشان می دهند که توجه به ویژگی های فضای مجازی در اسناد جهانی و آمریکا و کانادا بیش از قوانین و مقررات ملی است. اگرچه برخی از مواد قانونی در اسناد ایرانی، همانند قانون حمایت حقوق مؤلفان، مصنفان و هنرمندان؛ قانون ترجمه و تکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی؛ قانون حمایت از حقوق پدیدآوران نرم افزارهای رایانه ای؛ قانون تجارت الکترونیکی؛ قانون نحوه مجازات اشخاصی که در امور سمعی و بصری فعالیت های غیرمجاز می نمایند؛ قانون مطبوعات؛ مقررات و ضوابط شبکه های اطلاع رسانی رایانه ای؛ پیش نویس لایحه قانون جامع حقوق مالکیت ادبی و هنری و حقوق مرتبط؛ پیش نویس لایحه حمایت از داده و حریم خصوصی در فضای مجازی را می توان برای فضای مجازی هم به کار برد. نتیجه آنکه با توجه به ویژگی های فضای مجازی و توسعه روزافزون این فضا، قانون گذار ایرانی باید در قوانین آتی توجه ویژه ای به آن داشته باشد.

هدف : این پژوهش با هدف سطح بندی کتابخانه های عمومی استان فارس و تعیین الگوی پراکندگی آن ها بر مبنای توزیع امکانات و خدمات انجام شده است. روش : این پژوهش از نظر هدف در دسته تحقیقات کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش تحقیق از دسته تحقیقات توصیفی از نوع پیمایشی است . جامعه آماری پژوهش همه 163 کتابخانه نهادی استان فارس بوده است که همه آن ها به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفته اند. ابزار گردآوری داده های تحقیق پرسش نامه بوده که در سه مرحله اجرا شده است. به منظور سطح بندی شهرستان های استان فارس در زمینه برخورداری از امکانات و خدمات کتابخانه های عمومی، پس از شناسایی عوامل مؤثر بر سطح بندی کتابخانه ها و به دست آوردن امتیاز عوامل با استفاده از نظر نخبگان و مدیران کتابخانه های عمومی و روش تحلیل سلسله مراتبی ( AHP )، به سطح بندی کتابخانه های استان در مقیاس شهرستانی با استفاده از روش فواصل وزن دار معکوس ( IDW ) پرداخته شد. برای تعیین نحوه پراکندگی کتابخانه ها و امکانات نیز از تکنیک های نزدیک ترین همسایگی و شاخص موران و توابع تحلیل فضایی استفاده شده است . یافته ها: یافته ها نشان داد که توزیع منابع و خدمات در کتابخانه های عمومی استان فارس، به صورت نامتوازن انجام شده است . طبق نقشه های نهایی بخش عمده ای از استان از نظر تمامی شاخص های امکانات و خدمات در وضعیت متوسط قرار گرفته است. برخوردارترین مناطق از نظر امکانات و خدمات، پیرامون مناطق شمالی ازجمله شهرستان های کازرون، سروستان و آباده است، در حالی که کم برخوردارترین مناطق در بخش های جنوبی و مرکزی استان متراکم شده اند. همچنین، توزیع امکانات و خدمات، در سطح کتابخانه های استان به صورت خوشه ای (همگنی پدیده های موردبررسی) و در مقیاس شهرستانی الگوی توزیع به صورت اتفاقی (تصادفی بودن پدیده های مورد بررسی) است. اصالت/ارزش : اصالت این پژوهش ناظر بر رویکرد به کاررفته درخصوص کتابخانه های استان فارس بوده است. این پژوهش با رویکرد توجه به شاخص های مکانی و عملکردی کتابخانه ها انجام شده است که منتهی به سطح بندی شهرستان های استان و همچنین، ارائه الگوی توزیع امکانات و خدمات در سطح استان و شهرستان ها شده است. تحقیقات پیشین انجام شده در کشور و استان فارس غالباً با رویکرد مکان یابی کتابخانه ها بوده است.

مدیریت دانش یکی از مهم ترین عوامل موفقیت شرکتها در شرایط رقابتی و عصر اطلاعات است. اهمیت این موضوع به حدی است که امروزه شماری از سازمانها، دانش خود را اندازه گیری میکنند و به منزله سرمایه فکری سازمان و نیز شاخصی برای درجه بندی شرکتها در گزارشهای خود منعکس میکنند. در همین راستا، موضوع نوآوری به عنوان یکی از اجزای ضروری شرکتهایی که خواهان حفظ مزیت رقابتی بلند مدت هستند، بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر مؤلفه های مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی در دانشگاه سمنان میباشد. روش: جامعه آماری تحقیق حاضر کلیه مدیران و کارکنان دانشگاه سمنان بوده است و با توجه به فرمول کوکران در تعیین حجم جوامع آماری محدود تعداد نمونه آماری برابر 271 نفر تعیین گردید و در بازه زمانی نیمه نخست سال 1395 اقدام به جمع آوری نظرات این افراد گردیده است. نتایج بدست آمده بیانگر تأثیر معنادار هر چهار مؤلفه مدیریت دانش بر نوآوری سازمانی بود. همچنین با توجه به نتایج باید بیان نمود خلق دانش بیشترین تأثیر و تسهیم دانش کمترین تأثیر را بر نوآوری سازمانی داشته اند. در انتها نیز نکاتی جهت بهبود وضعیت هر یک از مؤلفه ها و نوآوری سازمانی ارائه گردیده است، که میتوان به ایجاد شرایط کاری کاربر پسند، تشویق افراد به استفاده از دانش و تبیین و ترویج اعتماد در سازمان و تبدیل آن به فرهنگ غالب در بین کارکنان و مدیران اشاره نمود.

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان استفاده ی متخصصان مراکز تحقیق و توسعه ی صنعت خودروی ایران از کتابخانه های تخصصی این مراکز می باشد. در این راستا چگونگی برآورده شدن نیازهای اطلاعاتی متخصصان و میزان رضایت آنها از کتابخانه های وابسته به سه مرکز اصلی تحقیق و توسعه صنعت خودرو، یعنی ایپکو، ان.پی.دی (ایران خودرو)، و سایپا بررسی شده است. این پژوهش به روش پیمایشی انجام گرفته است و جامعه ی مورد بررسی شامل کلیه متخصصان آن سه مرکز که در فرایندهای تحقیق و توسعه نقش دارند می باشد. کل جامعه مورد پژوهش 855 نفر هستند که بر طبق جدول مورگان حجم نمونه برابر با 265 نفر می باشد. از این تعداد پرسش نامه ی توزیع شده، 178 عدد (1/67 درصد) عودت داده شد. <br /> متخصصان مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودروی ایران برای برطرف کردن نیازهای اطلاعاتی خود بیشتر از کتاب لاتین (11.6 درصد)، مقاله لاتین (11.3 درصد)، و استانداردها (9.7 درصد) استفاده می کنند.<br /> میزان رضایت بیشتر متخصصان مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودروی ایران (49.4 درصد) از کتابخانه های وابسته متوسط است، و تا 50 درصد متخصصان از کارکنان کتابخانه رضایت زیادی دارند. مهمترین مشکلاتی که متخصصان در استفاده از کتابخانه با آن روبه رو هستند به ترتیب عبارتند از: کمبود تعداد منابع (73.6 درصد)، روزآمد نبودن منابع (67.4 درصد)، عدم آگاهی از وجود منابع (55.1 درصد)، و محدود بودن ساعت کار کتابخانه (51.7 درصد).<br /> در آخر پیشنهاداتی به منظور بهبود وضعیت کتابخانه های مراکز تحقیق و توسعه صنعت خودروی ایران ارائه شده است.