آرشیو

آرشیو شماره ها:
۱۲۱

چکیده

امروزه تحلیل رفتار کاربران در موتورهای جستجو بسیار مورد توجه است. نتایج زیاد بازیابی شده در موتورهای جستجو، کاربران را وادار به انتخاب می کند. زمانی که انتخاب به شدت پیچیده شود، مردم به این فکر می افتند که ساده ترین قاعده تصمیم را اتخاذ کنند، یعنی تصمیم نگیرند. روانشناسان این وضعیت را پیامد «اضافه بار انتخاب» می نامند. اضافه بار انتخاب مفهومی است که توانایی پردازش اطلاعات توسط افراد را برای انتخاب بررسی می کند. به عبارت ساده تر، روبرو شدن افراد با اطلاعات زیاد منجر به نتایج منفی می شود. این پژوهش با هدف شناسایی تعدیل کننده های نظریه اضافه بار انتخاب در موتور جستجوی گوگل انجام شد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با روش پیمایشی است. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای غیرنسبیتی، 72 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی دو دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی و فنی و مهندسی دانشگاه فردوسی به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند و از پرسشنامه استاندارد و مرورگر HCI جهت گردآوری داده ها استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها به کمک نرم افزار آماری SPSS (نسخه 18) و آزمون های آماری شاپیرو-ویلکس، تی مقایسه زوجی و ویلکاکسون انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که بدون در نظر گرفتن تیپ شخصیتی افراد (بیشینه خواهی و بسنده خواهی) و تنها با بررسی نوع جستجو، نمی توان در مورد رخداد نظریه اضافه بار انتخاب اظهار نظر قطعی کرد. با در نظر گرفتن دو متغیر واسطه نوع جستجو و تیپ شخصیتی، تفاوت معنی دار بین میزان رضایت دو تیپ شخصیتی از نتایج بازیابی شده کم و زیاد مشاهده شد. بدین معنا که در بیشینه خواهان، در هر دو حالت جستجوی خاص و عام، میزان رضایت افراد از نتایج بازیابی شده کم بیشتر از نتایج بازیابی شده زیاد بود (رخداد اضافه بار انتخاب). همچنین در این گروه در هنگام جستجوی عام، تفاوت معنی داری بین میزان رضایت از نتایج بازیابی شده کم و زیاد وجود داشت. اما بنا به تیپ شخصیتی این افراد و با توجه به نظریه رویداد غیرمنتظره، با بیشتر شدن نتایج بازیابی شده، نه تنها اضافه بار انتخاب رخ نداد، بلکه رضایت بسنده خواهان بیش تر شد. از این رو می توان به اهمیت دو عامل نوع جستجو و تیپ شخصیتی افراد به عنوان تعدیل کننده های رخداد اضافه بار انتخاب پی برد. به طور کلی هر دو تیپ شخصیتی از سرعت بازیابی نتایج در موتور جستجوی گوگل رضایت داشتند.

تبلیغات