درخت حوزه‌های تخصصی

پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت ارگونومی ویژگی های دسترس پذیری در نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی صورت گرفته است. پژوهش از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفه ای انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را 5 نرم افزار کتابخانه دیجیتالی آذرخش، نوسا، پاپیروس، پروانپژوه و پیام تشکیل می دهند. ابزار پژوهش سیاهه ارزیابی بر اساس ویژگی های دسترس پذیری ایزو171-9241 است که از روش دلفی برای متناسب ساختن آن استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از فنون آماری توصیفی به همراه آزمون فریدمن و روش تصمیم گیری چند شاخصه-مجموع ساده وزنی (SAW) استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که نرم افزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی تلاش چندانی برای تأمین ویژگی های دسترس پذیری انجام نداده اند و تنها از طریق قابلیت های تعبیه شده در سیستم عامل و سکویی که نرم افزارها روی آن اجرا می شوند، بخشی از ویژگی های دسترس پذیری برای انواع کاربران ناتوان و تسهیل استفاده کاربران عادی تأمین شده است. به همین دلیل، دسترس پذیری ابزارهای ورودی که از طریق سیستم عامل و سکو تأمین می شود، نسبت به دیگر معیارها، با رعایت 59 درصد از ویژگی های مطلوب، بالاترین میزان رعایت ویژگی های دسترس پذیری را در نرم افزارهای مورد بررسی به خود اختصاص داده است. همچنین یافته ها نشان داد نرم افزارها به لحاظ رعایت ویژگی های دسترس پذیری از لحاظ آماری تفاوت معنا داری با یکدیگر دارند. از میان نرم افزارهای مورد بررسی نرم افزار «آذرخش» با کسب میانگین امتیاز 138.5 بالاترین امتیاز را در رعایت ویژگی های دسترس پذیری کسب کرد. همچنین این پژوهش به لحاظ پرداختن به موضوع دسترس پذیری از اولین پژوهش های انجام شده در ایران به شمار می رود و می تواند نقش مهمی در آشنا ساختن طراحان نرم افزاری و مسئولان مجموعه ها و کتابخانه های دیجیتالی با ویژگی های دسترس پذیری و توجه به کاربران خاص (ناتوان و کم توان حرکتی، حسی و ذهنی) داشته باشد.

به دلیل تأثیرات متفاوت فنّاوری اطلاعات و ارتباطات2 بر جنبه های مختلف اجرای وظایف در سازمان ها، گرایش دولت ها به سمت استفاده از ICT در سالیان اخیر افزایش چشمگیری یافته است. موضوع مهمی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، آن است که استفاده از فنّاوری اطلاعات و ارتباطات بدون توجه به تأثیرات متقابل حوزه های مختلف ICT باعث ناکارآمدی سازمان ها در انجام وظایف خود خواهد شد. از این رو، پژوهش حاضر با هدف پرداختن به ایجاد یک ساختار نظام مند3 در حوزه ICT، حوزه های مختلف ICT را به منظور شناسایی عناصر نفوذکننده و تحت نفوذ واقع شده (علت و معلول)، مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از دستاوردهای پژوهش های سایر پژوهشگران، حوزه های مختلف ICT شامل اهداف، موانع، محرک ها، پویایی های گروهی، و حمایت سازمانی را شناسایی کرده، سپس عنصر دیگری به نام اثربخشی ICT را به منظور تأثیر عوامل اشاره شده بر اثربخشی ICT به حوزه های مختلف آن افزوده است. پرسشنامه استاندارد فنّ DEMATEL4 فازی به منظور جمع آوری اطلاعات، در بین 35 نفر از کارشناسان خبره حوزه های ICT و IT توزیع گردید. پس از جمع آوری اطلاعات، داده ها با استفاده از DEMATEL فازی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها مؤید این مطلب بود که در حوزه ICT، اهداف به عنوان نفوذکننده ترین عنصر بر سایر عناصر حوزه ICT و محرک ها به عنوان نفوذپذیرترین عنصر در حوزه ICT تعیین می گردند.

مقدمه: اطلاعات علمی یکی از منابع استراﺗﮋیک و اساسی توسعه همه جانبه ذکر شده است اما زمانی این اطلاعات به عنوان تولیدات علمی با ارزش محسوب میشود که در سایر تولیدات علمی اثر گذاری باشد پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان استناد به مقالات تولیدشده اعضاءهیئت علمی و پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بین سالهای 2003 الی 2010نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی اسکاپوس انجام شده است. مواد وروش ها: این مطالعه از نوع توصیفی است، که به روش تحلیل استنادی انجام شده و جامعه آن شامل تمام پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می باشد. ابزار گرد آوری دادها مشاهده نتایج جستجوی منابع نمایه شده در پایگاه اطلاعاتی Scopusمی باشد.و برای تحلیل داده ها از دو روش تحلیل نتایح در بخش Analyze results پایگاه مذکور و نرم افزار .SPSSاستفاده شده ، و یافته های پژوهش در قالب آمارهای توصیفی شامل: گرایشهای مرکزی و پراکندگی، جداول توزیع فراوانی و نمودار توصیف و ارائه شده است نتایج: یافته ها نشان داد در بین سالهای 2003 تا 2010 تعداد 1830 مدرک توسط پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در پایگاه اسکاپوس منتشر و نمایه شده است،که این تعداد مدرک 4129 استناد با میانگین 33/2 را دریافت کرده، 10 نفر از افراد به عنوان پر استناد ترین پژوهشگران تعیین شدند که در بین آنها نفر اول با میانگین 47 استناد و نفر دهم با4/8 استناد در گروههای مختلف تک مقاله ای و چند مقاله ای مشخص شدند بیش از 50 درصد مقالات مربوط به زمینه موضوعی Medicine می باشد اما همین زمینه موضوعی با نسبت 1/2 بار استناد دریافتی به ازای هر مدرک پس اززمینه موضوعی Dentistry کمترین میزان و زمینه موضوعی Veterinary با نسبت 2/6 بار بیشترین میانگین استناد را داشته اند و تنها در (49/16درصد) از مدارک نمایه شده پدیده خود استنادی وجود داشت بحث ونتیجه گیری: میانگین و متوسط استناد به مقالات پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی بیش از دو برابر به ازای هرمدرک است. بیشترین میزان استناد انجام شده از خارج از کشور به ترتیب مربوط به کشور های ایالات متحده آمریکا و انکلستان می باشد، از طرفی حجم تولیدات افراد در افزایش استنادات تاثیر زیاد نداشته بطوری که تعداد اندکی از پژوهشگران حتی با تولیدات اندک موفق شده اند تعداد زیادی استنادت دریافت نمایند حوزه موضوعی Veterinary بیشترین میانگین و Medicine و Dentistry کمترین میانگین استنادات دریافتی را دارند و درصد کمی از منابع دارای پدیده خود استنادی است پس می توان گفت افزایش میزان تولیدات علمی پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از یک طرف و افزایش تعداد استناد به آنها از دیگر سو رشد کمی و کیفی را دنبال می کند