درخت حوزه‌های تخصصی

درس""مواد و خدمات کتابخانه برای کودکان و نوجوانان ازجمله د روسی است که در دورهء کارشناسی کتابداری به دانشجویان آموخته می شود. چگونگی نقد کتابهای کود کان ,یکی از مطالب مورد اشاره در این درس است. کتاب ""گذری در ادبیات کود کان "" از جمله منابع این درس در "" مشخصات کلی, برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسی کتابداری- کارشناسی (در دو شاخه): علو م انسانی و اجتماعی , علوم پایه است. در این کتاب، معیارهایی در مورد چگونگی نقد ظاهری و محتوایی کتابهای کو دکان ارائه شده که به نظر می رسد هنوز هم در آثار جدید منتشره در مورد ادبیات کودکان دیده می شود. نوشتهء حاضر پس از بررسی میزان کارآیی این روش، نقاط ضعف آن را از طریق مقایسه با خود این روش و نیز، کتابهای مشابه ،روشن و روشی تازه برای انجام نقدکتابهای کود کان ارائه می کند.

هدف تحقیق بررسی نگرش دانش آموزان دختر و پسر سالهای سوم دبیرستان و پیش دانشگاهی ناحیه یک آموزش و پرورش شهر شیراز درباره کتابخانه مدرسه بود. جامعة آماری پژوهش را دانش آموزان پسر شاغل به تحصیل در 72 مرکز آموزشی و دانش آموزان دختر شاغل به تحصیل در 78 دبیرستان در ناحیه یک آموزش و پرورش شهر شیراز تشکیل میداد. نگرش دانش آموزان نسبت به کتابخانه به چندین زیرمقیاس و مقوله که همگی روی هم نگرش کلی دانش آموزان نسبت به کتابخانه مدرسه خود را تشکیل میدادند تقسیم شد و علاوه بر سنجش دیدگاه دانش آموزان نسبت به هر یک از مقوله ها و نگرش کلی آنان، تأثیر دو متغیر جمعیت شناختی جنسیت و پایة تحصیلی آنان نیز بر عقایدشان مورد بررسی قرار گرفت.

هدف: بررسی وضعیت نمایه کتاب در ایران از سه جنبه وجود نمایه در کتاب های منتشرشده، میزان آشنایی خوانندگان، و دیدگاه ناشران درباره نمایه کتاب است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و به روش پیمایشی در سه بخش انجام شده است: 1) بررسی وجود نمایه در 382 عنوان کتاب؛ 2) مصاحبه ای کوتاه با 150 نفر از اعضای کتابخانه ملی ایران؛ و 3) نظرسنجی از 365 ناشر درباره نمایه کتاب از طریق پرسشنامه و سیاهه وارسی. یافته ها: فقط 12% کتاب های منتشرشده نمایه دارند؛ میزان آشنایی خوانندگان با نمایه انتهای کتاب 40% است؛ 57% ناشران برای کتاب های خود نمایه تهیه می کنند؛ نیمی از ناشران دارای نمایه ساز متخصص؛ و 55% آنها دارای شیوه نامه برای نمایه سازی هستند. از نظر بیشتر ناشران همه کتاب ها نیاز به نمایه ندارد. ناشران، دلایل نداشتن نمایه را هزینه، کمبود متخصص، و عدم آشنایی خوانندگان با نمایه اشاره کرده اند. نتیجه گیری: نمایه کتاب در ایران وضعیت مطلوبی ندارد. البته مقایسه پژوهش حاضر با پژوهش های مشابه خارج از کشور نشان داد که این وضعیت محدود به ایران نیست. پیشنهاد می شود برای بهبودی این وضعیت کارگاه های آموزشی برای ناشران برگزار شود؛ دستنامه و شیوه نامه نمایه کتاب تدوین گردد؛ و درج نمایه در کتاب از سوی مسئولان نشر الزامی شود.

این پژوهش به بررسی مسائلی پرداخته است که پایگاه­های مقاله های فارسی در جستجوی ریختهای مختلف یک کلمه با آن روبرو هستند. برای پاسخگویی به سؤالهای پژوهش، از روش پیمایش مقایسه ای استفاده شده است. جامعه پژوهش عبارت است از سه پایگاه مقاله های فارسی «مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری»، «جهاد دانشگاهی»، و «پژوهشگاه اطلاعات و مدارک  علمی ایران». محققان سیاهه ای شامل 17 کلیدواژه را با دقت در متون فارسی انتخاب نموده اند که هرکدام از آنها نمایانگر یک مورد از چالشهای زبان فارسی در برخورد با فناوری نوین هستند. سپس کلیدواژه ها در جعبه جستجوی پایگاه های مذکور وارد و نتایج هر کدام نیز ثبت گردید. این بررسی نشان داد چالشهای ریختیِ شناخته شدة زبان فارسی، تأثیر زیادی بر بازیابی اطلاعات در هر یک از سه پایگاه مورد نظر دارد. همچنین، هیچکدام از این سه پایگاه  به شیوه ای جامع و قابل ملاحظه به حل مسائل ریخت شناسی واژگان فارسی نپرداخته اند و هر پایگاه به صورت جداگانه از میان 17 چالش پیش رو تنها به رفع تعداد محدودی از آنها پرداخته است

پژوهش حاضر به بررسی وضعیت موجود کتابخانه­های آموزشگاهی شهر زابل در سال تحصیلی 88-1387 می­پردازد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوة گردآوری داده ها، پیمایشی است. جامعة آماری آن، آموزشگاه­های سه مقطع ابتدایی، راهنمایی، متوسطه و پیش­دانشگاهی، شامل آموزشگاه­های دولتی، غیرانتفاعی، شاهد و ...، به تفکیک دخترانه و پسرانه است. مهم­ترین یافته­های پژوهش نشان می­دهد 84% آموزشگاه­های شهر زابل، دارای کتابخانه هستند. فضای کتابخانه­ها بسیار محدود بوده و 100%  آنها کمتر از 30 متر مربع مساحت دارند. اکثر آنها برای مطالعة دانش ­آموزان فضایی را در نظر نگرفته­اند. در کل، سهم هر دانش­آموز شهر زابل از فضای اختصاص یافته به کتابخانه­های آموزشگاهی 08/0 است. مجموعه کتابخانه­ها از نظر کمّی ضعیف هستند. 99% کتابخانه­های آموزشگاهی کتابدار ندارند. در کل 53% کتابخانه­های مورد مطالعه به صورت قفسه بسته و 47% آنها قفسه باز اداره می­ شوند. کتابخانه­های آموزشگاهی مورد بررسی از لحاظ فضا، تجهیزات فیزیکی، منابع کتابخانه­ای، بودجه، ارائه خدمات، نیروی انسانی متخصص، استفاده از فناوریهای جدید مانند رایانه، لوح­های فشرده آموزشی و ... با مشکل اساسی روبرو هستند. این کتابخانه­ها در تمام زمینه­ها درحد استانداردهای کتابخانه­های مدارس نیستند و به طور کلی می­توان گفت با چالشهای جدی مواجهند و توان پاسخگویی به نیازهای دانش­آموزان را ندارند

بر اساس روش تجزیه و تحلیل هم رخدادی واژگان می توان موضوعات علمی را استخراج و ارتباط میان آنها را به صورت مستقیم از محتوای موضوعی کشف کرد. با این دیدگاه این پژوهش در صدد است با استفاده از روش هم واژگانی به این مسئله که دانش اطلاع سنجی از چه زیرحوزه های موضوعی تشکیل شده است و ارتباط این زیرحوزه ها با یکدیگر چگونه است؟ پاسخ داده و بدین ترتیب کاربرد این روش و میزان کارآیی آن را در ترسیم ساختار حوزه های علمی بررسی نماید. این پژوهش از نظر نوع کاربردی است و در آن از روش های مختلف علم سنجی، تحلیل هم واژگانی و تحلیل شبکه استفاده می شود. به منظور احصای مفاهیم اصلی حوزه اطلاع سنجی و جنبه های مختلف موضوعی آن، پس از استخراج کلیه مقالات علمی محققان حوزه اطلاع سنجی در عرصه بین المللی (نمایه شده در پایگاه «وب آو ساینس» از سال 1991 تا 2012 شامل 7375 رکورد) و انجام پالایش های لازم بر روی کلیدواژه های این مقالات واستانداردسازی آنها، فهرست منتخبی از واژه ها تهیه شد. با استفاده از نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها، ابتدا روند رشد انتشارات در حوزه اطلاع سنجی و هریک از زیرحوزه های آن شناسایی شد. سپس با ترسیم نقشه موضوعی این حوزه به کمک نرم افزارهای Vosviewer و Nodexl ، کار تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از نقشه ها، ساختار و خوشه های تشکیل شده و روابط درونی آنها و نیز پردازش هایی برای رسیدن به نقشه های مطلوب تر، انجام شد. بر اساس نقشه های حاصل شده از تحلیل مدارک مورد مطالعه، مفاهیمی از قبیل: علم اطلاعات، کتابخانه، تحلیل کتاب سنجی، نوآوری و متن کاوی از جمله پرکاربردترین موضوعات در حوزه اطلاع سنجی در سطح بین المللی بشمار می روند. ترسیم نقشه های هم واژگانی در مقاطع زمانی مختلف مورد بررسی، تغییرات و پایداری هایی را در مفاهیم و واژه های مرتبط با حوزه اطلاع سنجی نشان می دهد. برخی از واژه ها نظیر «تحلیل کتاب سنجی» در تمامی سال های مورد مطالعه حضور دارند درحالی که برخی دیگر در طول زمان ناپدید می شوند. مفاهیم جدید بعنوان بازترکیبی از واژه های موجود و در تعامل با تحولات و فناوری های جدید پدید می آیند.

هدف از مقاله حاضر، بررسی وضعیت پروانه های ثبت اختراعی است که در سطح بین المللی با مشارکت مخترعان ایرانی به ثبت رسیده است. این پژوهش به بررسی روند انتشار پروانه های ثبت اختراعِ مخترعان ایرانی در اداره های چهارگانه ثبت اختراع در بازه زمانی بین سال های1990 تا 2007 میلادی پرداخته است. بر اساس این پژوهش 365 مخترع ایرانی در 218 اختراع به ثبت رسیده، مشارکت داشته اند و سهم هر یک از چهار اداره ثبت اختراع: اروپا، آمریکا، ژاپن و سازمان جهانی مالکیت فکری (وایپو) به ترتیب 48، 39، 2، 11 درصد است.

مقدمه: تقلب و سرقت علمی، ارزش مجامع علمی و مدارک و داشته های آن را خدشه دار می کند. اثرات آن بر تولید کنندگان واقعی علم مانند دانشمندان، مؤلفین، مصنفین و دیگر صاحبان قلم، بدین صورت پدیدار خواهد شد که دیگر تمایلی به تولید علم نخواهند داشت و دست از نوشتن برخواهند داشت. همچنین از آن جا که نتایج پژوهش های دانشگاهیان و متخصصان به ویژه در علوم پزشکی در تعامل با حیات انسان ها هستند، این امر بسیار مهم جلوه می کند. از این رو پژوهش حاضر، با هدف گونه شناسی سوء رفتارهای پژوهشی به شناخت انواع روش ها و شیوه های ارتکاب، پرداخته است. روش بررسی: این تحقیق مطالعه ای کیفی به روش مصاحبه ی عمیق بود. افراد مشارکت کننده شامل 21 نفر از صاحب نظران دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 91-1390 بود. نمونه گیری به روش هدفمند انجام گرفت و تا اشباع اطلاعات ادامه یافت. تحلیل داده ها همزمان با جمع آوری اطلاعات با رویکرد تحلیل موضوعی انجام گرفت. یافته ها: تحلیل داده ها منجر به استخراج 40 موضوع و 6 روش کلی گردید که بیانگر تجارب صاحب نظران در زمینه ی انواع شایع تقلب و سرقت علمی می باشد. شش موضوع اصلی و کلی به دست آمده از پژوهش شامل پژوهش های تکراری، انطباق غیر اصولی، اقتباس غیر اصولی، مجعولات، سهام بخشی و منفعت طلبی است. هر کدام از این موضوعات نیز دارای زیر موضوعاتی می باشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاکی از این است که مرز بین سرقت علمی و صداقت در علم بسیار نامحسوس است و از آن جایی که شیوه های بسیار گوناگونی وجود دارد، بایستی نهادی در کمیته های پژوهشی دانشگاه ها به منظور آموزش افراد در زمینه ی پرهیز از انواع تقلب و سرقت علمی وجود داشته باشد. همچنین افزایش اطلاع رسانی از انواع تخلف های علمی و مجازات های مربوط می تواند در کاهش ارتکاب تخلف و افزایش اطلاعات در دستگاه های حقوقی کشور به منظور روزآمد کردن قوانین مربوط مؤثر واقع شود.

عملکرد سازمانی همواره اثر قابل ملاحظه ای بر فعالیت های سازمان دارد و روش ها و ابزار ارزیابی دقیق عملکرد همواره یکی از مباحث مهم در تحقیقات سازمانی و دانشگاهی است. بنابراین، وجود مدلی به منظور ارائه بازخورد در جهت بهبود عملکرد مراکز مختلف سازمان ها و دستیابی به ابزاری جهت برآوردن این نیاز سازمان ها، بسیار ضروری و منطقی به نظر می رسد. هدف از این پژوهش، طراحی مدل ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی استان های کشور است. بررسی حاضر از نوع کاربردی، از نظر زمان، تک مقطعی و از نظر شیوه اجرا، توصیفی- ریاضی است. اساس مدل سازی در این پژوهش، فنّ تحلیل پوششی داده ها بوده است، ولی به منظور افزایش دقت در ارزیابی عملکرد کتابخانه های عمومی استان های کشور و شناسایی دقیق واحدهای کارا و ناکارا، از یک مدل که از ترکیب فنّ تحلیل پوششی داده ها و برنامه ریزی آرمانی طراحی و ساخته شده است، استفاده و عملکرد کتابخانه های عمومی استان های کشور از منظر مدل ترکیبی سنجیده شده است. نتایج حاصل از اجرای مدل ترکیبی نشان داد که از مجموع 30 استان کشور در سال 1387، کتابخانه های عمومی 3 استان خراسان جنوبی و خراسان شمالی و مازندران که معادل 10 درصد استان های کشور است، در این زمینه دارای کارایی یک بوده اند.

هدف این پژوهش، بررسی چگونگی رابطه به کارگیری مدیریت امنیت اطلاعات بر یکپارچگی زنجیره تأمین و بررسی تأثیر پیاده سازی سامانه مدیریت امنیت اطلاعات بر افزایش یکپارچه سازی زنجیره تأمین بوده است. بنابراین، پژوهشگران پس از بررسی ادبیات مدیریت امنیت اطلاعات و یکپارچگی فرایندهای سازمانی در زنجیره تأمین، با کمک سامانه برنامه ریزی منابع سازمان، به تعیین عوامل مهم این دو مبحث توسط تحلیل عاملی پرداخته اند. پژوهشگران با استفاده از نظرات مجموعه ای از خبرگان موجود در صنعت خودرو (مدیران تولید و برنامه ریزی و کارشناسان و سرپرستان زنجیره تأمین خودروسازان و تأمین کنندگان رده یک و رده دو در زنجیره تأمین صنعت خودرو) به تحلیل نتایج پرداخته اند. درادامه، با کمک تحلیل همبستگی آماری، به چگونگی تأثیر مدیریت امنیت اطلاعات بر یکپارچگی فرایندهای سازمانی در زنجیره تأمین پرداخته شده است. نتایج این بررسی ها حاکی از تأثیر ابعاد متنوعی از مدیریت امنیت اطلاعات از جمله هماهنگی اطلاعات، جلوگیری از اشتباهات انسانی و سخت افزاری، دقت و صحت اطلاعات، و ایجاد زمینه های آموزشی برای کاربران، بر دو بعد یکپارچگی داخلی و خارجی فرایندهای سازمانی در زنجیره تأمین بوده است که باعث افزایش یکپارچه سازی فرایندهای سازمانی در زنجیره تأمین می گردد. درنهایت، با توجه به نتایج به دست آمده در این پژوهش، به کارگیری سامانه مدیریت امنیت اطلاعات موجب افزایش یکپارچگی فرآیندهای سازمانی در زنجیره تأمین و از آن رو، موجب افزایش یکپارچه سازی زنجیره تأمین می شود و درنتیجه، موجب بهبود عملکرد زنجیره تأمین می گردد. این امر را می توان در بررسی رابطه یکپارچگی فرآیندهای سازمانی بر میزان هماهنگی اطلاعات، جلوگیری از اشتباهات، و دقت و صحت اطلاعات در طول زنجیره تأمین مشاهده نمود.

رشد سریع فنّاوری، صنایع و زندگی انسان ها را با تغییرات فراوانی روبه رو کرده است. با گسترش اینترنت، گوشی های هوشمند، تبلت از یک طرف و استفادة روز افزون مردم از این ابزارها، فرصتی برای صنایع و بنگاه ها به وجود آمده است تا محصولات و خدمات خود را از این طریق به بهترین شکل عرضه کنند و به فروش برسانند. همان طور که می دانیم، صنعت نشر نیز از این موضوع مستثنا نبوده است. شرکت های فعال در حوزة نشر، فنّاوری را به خدمت گرفته و از آن برای سرویس دهی به مشتریان خود بهره گرفته اند. در دهة اخیر، پیشرفت صنعت نشر در استفاده از فنّاوری بسیار خوب و چشمگیر بوده است. امروزه فروشگاه های اینترنتی کتاب، کتاب الکترونیک، کتاب گویا، کتاب چند رسانه ای، کتاب تعاملی، و دستگاه های کتاب خوان برای اهالی فرهنگ و خوانندگان کتاب آشنا هستند و این خدمات با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شده است. با توجه به پتانسیل بالای صنعت نشر و گردش مالی مقبول این صنعت، بنگاه های اقتصادی فراوانی در خارج و داخل کشور در عرصة صنعت نشر الکترونیک مشغول به فعالیت اند.