درخت حوزه‌های تخصصی

"نظریه پردازان ترجمه، عموما بر این باورند که ترجمه فعالیتی است ذهنی، پیچیده، آگاهانه و هدفمند. به طور کلی شاید بتوان گفت که در تمام مراحل ترجمه، گزینه های کلامی مترجم- اعم از سبک بیان، گزینش واژگان، انتخاب تعبیرات گوناگون، به کارگیری ترکیبات مختلف، و مانند این ها همه به گونه ای، آگاهانه یا ناآگاهانه، متاثر از جهت گیری های ایدئولوژیک وی است. در این مقاله، مبحث ایدئولوژی در ترجمه و تاثیرات آن بر کار مترجم مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نخست، پدیده ی ایدئولوژی و مفاهیم گوناگون آن در زمینه های مختلف مورد بحث قرار گرفته و از دیدگاه زبان شناسی تعریف شده است. سپس، چهارچوبی که از سوی حتیم و میسن (1990، 1991، 1997) برای سنجش و تجزیه و تحلیل ایدئولوژی در متون ترجمه شده پیشنهاد گردیده است اجمالا معرفی شده و مقوله هایی که در حیطه ی آن قرار می گیرند. یعنی: گفتمان (discourse)، گفتمان گونه (genre) و متن (text)، هر یک جداگانه مورد بحث قرار گرفته؛ نمونه ای از ترجمه هایی که متاثر از هر یک از این مقوله ها است در جای خود ارایه شده و از منظر ایدئولوژی، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بخش پایانی مقاله به واکاوی ترجمه انگلیسی داستان بوف کور، اثر صادق هدایت، در چهارچوب تحلیلی حتیم و میسن می پردازد و در حقیقت فشرده ای از یک پژوهش مفصل را ارایه می دهد. "

این تحقیق به منظور ارایه موثرترین راهبرد ترجمه جان بخشی به طور کلی و جان بخشی به حیوانات به طور اخص انجام پذیرفته است. برای نیل به این هدف، به این دلیل که مطالعه جان بخشی به تمام حیوانات امری ناممکن است فهرستی از حیوانات نام برده شده در مزرعه حیوانات جورج اورول تهیه گردید. سپس محققان مشخصه های جان بخشی این حیوانات را در انگلیسی و فارسی با هم مقایسه کردند. نتایج تحقیق نشان می دهد که انگلیسی و فارسی در جان بخشی به حیوانات متفاوت عمل می کنند که این خود راهبردهای ترجمه خاصی را می طلبد که در این مقاله ارایه شده اند.

ترجمه اساسی خاص در ادبیات تخیلی همواره مورد توجه مترجمان و محققان بوده است، زیرا تصمیمات مترجم هنگام ترجمه این اسامی برصورت، معنی و نقش آنها در بافت ادبی تاثیر می گذارد. این جستار، با استناد به نتایج تحقیقی تجربی که با استفاده از طرح پژوهشی چند روشی به انجام رسیده است، راهکارهایی را که مترجمان فارسی زبان برای ترجمه اسامی خاص در ادبیات فانتزی والای نوجوانان، به ویژه در دو مجموعه «سفر دلتورا» و «سه گانه ارثیه»، به کار برده اند بررسی می کند. سپس به ارتباط راهکارها با تعدادی از عوامل احتمالی مورد توجه مترجمان در ترجمه آنها می پردازد و تاثیر احتمالی تصمیمات مترجمان را بر صورت، معنی و نقش اسامی ترجمه شده مورد بحث قرار می دهد. نتایج تحقیق نشان می دهد که انتقال (آوانگاری) و ترجمه، دو راهکار اصلی مورد استفاده مترجمان فارسی زبان، حاکی از گرایش آنها به دور نشدن از متن اصلی است. کاربرد معدودتر راهکارهای جایگزینی و ادغام دو استراتژی با هم را می توان به این امر نسبت داد که ادغام دو استراتژی منحصرا در ترجمه اسامی مکان ها استفاده شده و کاربرد جایگزینی نیز به موارد بسیار خاصی محدود شده که مترجم توانسته است با استفاده از منابع بافت فرهنگی واژه های جدیدی بیافریند. در رابطه با تغییر دستوری اسامی خاص در فرآیند ترجمه، تحلیل داده ها نشان می دهد که تفاوت های میان دو زبان، به ویژه تفاوت های معنایی، دلیل احتمالی این تغییرات است.

نقد ترجمه اظهار نظر کردن در مورد یک ترجمه است که به معنی دقیق از طریق تشخیص کیفیت متن ترجمه و ارزشیابی آن در مقایسه با متن اصلی صورت می گیرد. نقد یک سویه که فقط براساس ترجمه و بدون مقایسه آن با متن اصلی انجام می پذیرد فرایند کاملی نیست، زیرا این متن اصلی است که معیار ارزیابی ترجمه می باشد. یک ترجمه ممکن است زبان طبیعی، سبک معمولی، محتوای قابل فهم، و متن سلیس و روان داشته باشد، اما پیام ارائه شده در آن مطابق با متن اصلی نباشد. بنابراین، طبیعی بودن زبان در متن ترجمه و نیز درست بودن ترجمه در رساندن پیام متن اصلی با توجه به هدف و نقش مورد نظر، معیارهای اساسی در نقد ترجمه می باشند. مقاله حاضر تلاشی در جهت بیان تفصیلی این معیارها است.

به خلاف آنکه گفته می شود ترجمه در ایران سابقه ای طولانی ندارد و از «بیشتر از یکی دو قرن در گذشته عقب تر نمی رود» در این مقاله سعی شده به طور اجمال نشان داده شود که سابقه ترجمه در ایران به قرنها پیش از میلاد مسیح (ع) باز می گردد و امروزه اسناد و مدارکی نبز از آن در دست هست.به طور کلی این ترجمه ها در طول تاریخ پرفراز و نشیب این کشور باعث شده است ملت ما تقریبا با همه طرز تفکرها، ادیان، فلسفه و عرفان سایر ملل آشنا شده و در نتیجه وسعت نظر روحی خاص ایرانی را به وجود آورد و از سوی دیگر ملت ما را که از اقوام و مردم گوناگون تشکیل می شود، ضمن ایجاد روح همزیستی مسالمت آمیز و یگانگی فرهنگی، ملتی دو زبانه یا چند زبانه بار آورد.

موضوع مقاله حاضر، تحلیل و نقد ساختاری یکی از رباعیات عمر خیام و دو ترجمه روسی آن است. خیام از جمله شاعران ایرانی ست که در روسیه ترجمه های زیادی از رباعیات او شده است، تا آن جا که می توان گفت از پرطرفدارترین شاعران ایرانی در میان خوانندگان روسی است. بنا داریم از رباعی مورد نظر، تحلیلی زبان شناختی بر اساس ساختارهای صوری و معنایی آن ارائه کنیم سپس، به بررسی و نقد دو ترجمه آن بپردازیم. مسائلی که در اینجا بررسی خواهد شد، عبارت است از: مسائل مربوط به وزن و قافیه، نحو، انتخاب واژگان و معانی آنها در شعر (مسائل واژه شناختی) و مسائل مربوط به موسیقی کلام (مسائل آواشناختی). از آنجا که یکی از ترجمه ها جزء اولین ترجمه های رباعیات خیام به روسی و دیگری از ترجمه های اخیر است، تحلیل و مقایسه آنها با یکدیگر و همچنین با رباعی خیام می تواند، دربردارنده نکات خواندنی و جالبی باشد و به درک بهتر روند ترجمه رباعیات خیام به روسی کمک کند.

از جمله موانعی که در راه ترجمه وجود دارد، می توان به ترجمه جناس اشاره کرد. در تحقیق حاضر نحوه برخورد پنج مترجم انگلیسی گلستان سعدی (اندرسون (1861)، برتن (1890)، ایست ویک (1859)، راس (1879) و ریهاتسک ((1956) مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت. پس از ارایه تعاریف مختلف جناس توسط زبان شناسان و ادیبان هر دو زبان به نحوه گروه بندی جناس در انگلیسی و فارسی اشاره شده است. اگر چه یک راه حل قاطع و مشخص برای ترجمه انواع جناس نمی توان ارایه کرد، ولی برخی راهکارها گاهی موثر می افتند. بنابراین در این تحقیق به بررسی راهکارهایی پرداخته شده است که پنج مترجم مذکور در ترجمه انواع جناس موجود در گلستان به کار برده اند. در ضمن مشخص شده است آیا آنها تنها به یک یا چند راهکار مشخص بسنده کرده اند؟ و آیا ایشان در ترجمه تمامی جناسهای هم نوع از راهکار یکسانی استفاده کرده اند؟

هدف این مقاله پاسخ به یک سوال است: در سنت ترجمه ادبی در ایران، متن ادبی به چه روش ترجمه می‌ شود ؟ پاسخ به این سوال ، پاسخی است توصیفی و نه تجویزی. روش ترجمه متن ادبی مبتنی بر دو اصل است: اصل اول تضمین کننده ادبی بودن ترجمه است با معیارهای فرهنگ مقصد و اصل دوم تضمین کننده ترجمه بودن ترجمه است و ترجمه ادبی برآیند دو گرایش است. گرایش به سوی ثبات یعنی ایجاد شباهت صوری بین اجزای متن اصلی و اجزای متناظر آنها و در ترجمه و گرایش به سوی تغییر یعنی ایجاد شباهت معنایی با ایجاد تغییرات در سطوح مختلف به نحوی که اصل اول رعایت شده باشد. مترجم ادبی گاه به سوی ثبات و گاه به سوی تغییر گرایش می یابد و تفاوت میان مترجمان در تشخیص این نکته است که کجا به ثبات و کجا به تغییر گرایش پیدا کرده و چگونه بین دو اصل فوق تعادل یا سازش برقرار کنند.

این مقاله خوانشی دقیق از شاید معروف ترین داستانها (روایتها) در تاریخ انسان باشد: 1) خلق جهان و کنش نامگذاری، 2) خوردن سیب از درخت دانش و اخراج انسان از باغ عدن، 3) ساختن برج بابل، تخریب آن توسط خدا، تفرقه انسانها و زبان آنها، و در نتیجه گریزناپذیری ترجمه. این داستانها بر اساس خوانش دو متفکر (والتر بنیامین و ژاک دریدا) در حوزه نظریه نقادانه معاصر مورد بررسی قرار گرفته اند. هدف این مقاله در بررسی این سه داستان تحلیل «پیدایش» زبان و ترجمه است: نامگذاری: زبان در اولین قدم خود کلام خداست. در این مرحله، خلق خدا با کلام او یکی است: «در آغاز کلمه بود.» اینکه انسان بر دیگر خلقتهای خداوند نام می گذارد خود تقلیدی از کنش خلق خداوند است. در این مرحله، کلمات (یا بهتر بگوییم «نامها») کیفیت ارتباطی ندارند. آنها تنها خود را بازنمایی می کنند. درخت دانش: در دومین مرحله از داستان زبان است که دانش، داوری، یا ارزشهای بیرونی به حوزه زبان وارد می شوند. این اولین «هبوط» زبان است. کلمات حال تنها وسیله یا ابزاری برای ارتباط با چیزهای بیرون از خود هستند. کلمات دیگر ذات بی واسطه و مقدس ندارند و دیگر «نام» نیستند. برج بابل: در سومین مرحله یا دومین «هبوط» زبان، آرزوی یکی کردن زبان به بن بست می رسد. در این مرحله، با پراکندگی زبانها و خلق هر روزه زبانهای جدید، انسانها دیگر قادر به فهم یکدیگر نیستند. آنها حال به ترجمه نیازمندند. این مقاله با تحلیل این سه روایت سعی بر تشریح اساس فلسفه انجیلی زبان و ترجمه دارد.

متون مطبوعاتی به عنوان یکی از مهم ترین عوامل ایفاگر نقش در بررسی مسائل زبانی همواره مدنظر بوده اند چه باعث می شوند فراگیرندگان زبان با مهارتهای مختلف ارتباطی آشنا گردند و آنها را به کار ببرند (بداک 1988). ترجمه متون مطبوعاتی برای دانشجویان رشته مترجمی زبان انگلیسی نوعی تمرین محسوب می گردد. تجربه و مشاهدات در کلاس نشان داده است که برای اینگونه دانشجویان گاهی اوقات ترجمه متون مطبوعاتی خارج مشکل تر از متون مطبوعاتی انگلیسی زبان داخلی به نظر می رسد. مقاله حاضر به بررسی این مشکل می پردازد. سوال پژوهشی مورد نظر آن است که آیا بین دانش زمینه مربوط به متون مطبوعاتی انگلیسی زبان چاپ داخل و ترجمه بهتر آنها در مقایسه با متون مطبوعاتی خارجی رابطه ای وجود دارد یا خیر. برای پاسخ به این سوال 40 دانشجوی رشته مترجمی زبان انگلیسی انتخاب شدند ودو بار مورد آزمون قرار گرفتند: بار اول ترجمه یک مقاله مطبوعاتی انگلیسی زبان چاپ داخل و بار دوم ترجمه یک مقاله مطبوعاتی انگلیسی زبان خارجی از آنها خواسته شد. داده ها با استفاده از آزمون تی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نشان داده شد که دانش زمینه مربوط به متون مطبوعاتی داخلی در بهتر ترجمه نمودن اینگونه متون موثر است

واژه «نقد» از جمله اصطلاحات ادبی می باشد که از دیرباز میان مردم رایج بوده است. نقد ترجمه یعنی با نگاه جامع و مانع به ابعاد گوناگون ترجمه نگریستن. هر چند دامنه نقد ترجمه گسترده و نامحدود است و نمی توان آن را در چارچوبی کامل قرار داد، مبانی، اصولی و معیارهایی دارد که نگارنده در اینجا قصد دارد به بیان آن بپردازد. در ارزش و اعتبار نقد ترجمه نباید هیچ گونه تردیدی به دل راه داد؛ نقد ترجمه اگر بدون غرض و کینه و با توجه به اصول و چارچوبهای درست آن به درستی انجام گیرد و مبتنی بر علم و آگاهی باشد موجب تحولی شگرف و پیشرفتی چشمگیر می شود؛ البته برخی بر این نظرند که نقد «اظهار ما به من العیب= عیب و اشکال موجود را بیان کردن» است در صورتی که در نقد باید به ویژگیهای مثبت و منفی ترجمه پرداخته شود. یکی از هدفهای نقد ترجمه این است که جامعه متوجه این موضوع شود که مترجمی، کاری دشوار و سخت است و باید نشان داده شود که آیا مترجم به اهداف خود رسیده است یا نه؟ طبیعی است منتقد بهترین گزینه برای بررسی، نقد و نظریه پردازی در زمینه ترجمه هاست.

سیر تحول و شکل گیری نهضت و شکوفایی ترجمه در عصر عباسی و عواملی که موجب این نهضت علمی در جهان اسلام گردید، در این نوشتار مورد بررسی قرار می گیرد. از جمله این عوامل، توسعه روابط دولت اسلامی با سایر کشورها، امنیت اهل کتاب، وجود امکانات، بهبود وضع اقتصادی، اعزام گروه های علمی به دیگر کشورها و غیره است، ولی مهمتر از همه، انگیزه نیاز بوده که مترجمان را وادار به ترجمه آثار دیگران می نموده است؛ چه نیاز مادی یا معنوی. البته تشویق خلفای عباسی به امر ترجمه نیز موجب رونق بازار ترجمه و پیدا شدن مترجمان مشهور در عصر عباسی گردیده است.

هدف از این تحقیق، تعیین نقش جنسیت مترجم در صحت ترجمه و نیز دریافت این مطلب است که آیا تفاوت عمده ای میان ترجمه های مترجمان زن و مرد از حیث صحت ترجمه وجود دارد یا خیر. برای رسیدن به این مهم، دو رمان انگلیسی و دو ترجمه از هر یک که یکی توسط مترجمی زن و دیگری توسط مترجمی مرد انجام شده بود، انتخاب شد. واحد ترجمه برای تجزیه و تحلیل در این تحقیق، جمله ساده کامل در نظر گرفته شد. بدین ترتیب که هر یک از ترجمه ها، جمله به جمله، با متن مبدا مقایسه شده و بر پایه طبقه بندی هایی مشخص، ترجمه های نامناسبی که بر درک متن مبدا و در حقیقت بر صحت ترجمه، تاثیرگذار بودند، استخراج شدند. شمار مجموع ترجمه های نامناسب مشاهده شده در هر گروه، برای مترجمان زن و مرد، محاسبه شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات و انجام برخی محاسبات آماری، مشخص شد که تفاوت عمده ای میان ترجمه های مترجمان زن و مرد از لحاظ صحت ترجمه وجود ندارد؛ بدین سان، پاسخی منفی برای سؤال تحقیق به دست آمد و محقق توانست فرضیه صفر تحقیق خود را مبنی بر نبود تفاوت های جنسیتی در صحت ترجمه، میان ترجمه مترجمان زن و مرد، به اثبات رساند.

" تحقیق حاضر تلاشی در جهت تجزیه و تحلیل ویژگی های بین زبانی در گونه نظم فارسی و ترجمه انگلیسی آن می باشد. بدین منظور هر یک از اشعار ""آواز نی"" ""شاه و خدمتکار"" و ""موسی و شبان"" برگرفته از مثنوی معنوی مولانا جلال الدین رومی بلخی با سه ترجمه انگلیسی مقایسه خواهد شد. برای مقایسه این اشعار از جدیدترین شیوه تجزیه و تحلیل متن استفاده می شود. در این شیوه پنج فرضیه مربوط به ویژگی های ترجمه مورد بررسی قرار می گیرد. فرضیه های مذکور عبارتند از: ساده سازی (simplification)، عادی سازی (normalization)، شفاف سازی (explicitation)، اسم سازی (nominalization)، ساخت تعدی (transitivity). سه فرضیه اول از پیشنهادات بیکر (1995) برگرفته شده است. فرضیه چهارم با اسم سازی ملهم از نظر بداوی (1973) است که برای اولین بار عربی کلاسیک و عربی جدید را بر این اساس مورد مقایسه قرار داد. فرضیه پنجم بر اساس الگوی هالیدی (1985) می باشد و کارکرد اندیشگانی مهم را بدنبال دارد. تجزیه و تحلیل داده ها براساس این فرضیه ها، حاکی از وجود تفاوت های فرازبانی و کارکرد اندیشگانی قابل ملاحظه بین اشعار فارسی و ترجمه انگلیسی آنها می باشد. "

این مقاله مطالعه و بررسی تطبیقی شصت و سه ترجمه انگلیسی سوره حمد قرآن مجید است. این نوشتار بر آن است تا نشان دهد که مترجمان انگلیسی این سوره‘ چگونه مشکل تعادل واژگانی را به عنوان جزئی از تعادل ترجمه ای حل کرده اند. بررسی موردی ترجمه های انگلیسی سوره حمد‘ بیانگر این واقعیت است که معادل یابی واژگانی در ترجمه متون مذهبی‘ به علت تفاوت های فرهنگی زبان مبدا و مقصد‘ از پیچیدگی های خاصی برخوردار است. نتایج این تحقیق کاربردی نشان می دهد که مترجمان این سوره‘ بر اساس مبانی نظری ترجمه‘ راهکارهای خاصی را برای نیل به تعادل واژگی برگزیده اند. بنابراین تبیین این راهکارها‘ با ذکر نمونه و مثال‘ می تواند راهگشا و الگویی عینی برای مترجمان متون مذهبی باشد

بحث اصلی این مقاله تحلیل گفتمان محققان و پژوهشگران زمینه نقد ترجمه به منظورکشف مبانی و منابع آموزشی و یادگیری، تعیین معیارها و ملاک های نقد ترجمه، و تشخیص نوع، کیفیت، و چگونگی هم کنشی بین متغیرها در عرصه نقد ترجمه است. این مقاله با نگرشی تحلیلی، توصیفی، و تطبیقی دیدگاه های زبان شناسان، ترجمه شناسان، و مترجمان را تجزیه و تحلیل کرده است. نتیجه نشان می دهد که 7/62% مبانی فکری و منابع آموزش و یادگیری محققان در مطالعات انتقادی ترجمه را بررسی و توصیف خود فرایند ترجمه تشکیل می دهد. این نکته مبین رابطه مثبت بین رویکردهای نقد ترجمه و مبانی علم آزمون سازی است. 5/39% محققان ابعاد گوناگون تحلیل را مورد توجه قرار داده اند که در آن هم کنشی بین متغیرها تجزیه و تحلیل می گردد. 7/69% محققان بر این باورند که فرایند نقد ترجمه دارای معیارها و ملاک هایی است که میان آنها و زبان، ادبیات، فرهنگ، و علوم گوناگون رابطه معناداری وجود دارد. به نظر همه محققان، نقد ترجمه ماهیتی پژوهشی دارد و می تواند آثار مختلفی بر ابعاد گوناگون نظام تربیت مترجم داشته باشد. لازمه چنین رویکردی بازنگری و تحول در زمینه های تهیه و تدوین مطالب درسی، آموزش، و روش های آزمون ترجمه می باشد و روش های سنتی دیگر پاسخ گوی نیازهای رشته تربیت مترجم در عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات نیست. با توجه به این که در رشته های مرتبط از جمله آموزش زبان و زبان شناسی تحقیقات گسترده و نظام مندی صورت گرفته است، می توان اصول و مبانی آنها را مطالعه کرد و اشتراکات را اقتباس نمود و با اتخاذ روش های خلاق، نظام آموزشی مدون تربیت مترجم را ارائه کرد. به خاطر این که در آن حوزه ها در طول سال ها تحقیقات فراوانی انجام گرفته است و ترجمه شناسان می توانند با تجزیه و تحلیل آنها رسیدن به هدف در ابعاد گوناگون را تسهیل نمایند.

در این مقاله سعی بر آن است تا جایگاه دانش ترجمه شناسی به منزله مطالعه علمی ترجمه، نسبت به زبانشناسی مشخص گردد. برای دست یازیدن به این مهم ابتدا به معرفی زبان فردی و زبان اجتماعی پرداخته خواهد شد؛ سپس به مطالعه ترجمه و گونه های آن در طول زمان اشاره خواهد گردید. در بخش بعد با اشاره به چگونگی تعبیر پیام، امکان طرح پرسش اصلی این مقاله فراهم خواهد آمد تا با پاسخ دادن به آن معلوم گردد، آیا ترجمه شناسی را باید به ضرورت شاخه ای از مطالعه علمی زبان دانست یا نه.

موضوع این تحقیق بررسی کاربرد عنصر گفتمانی "عوامل انسجامی" (cohesive devices) در ترجمه متون فارسی و انگلیسی است. جهت تحقق این امر، شانزده داستان از باب دوم گلستان (در سیرت درویشان) انتخاب و ترجمه های انگلیسی آن توسط آربری (1945)، راس (1890) و رهاتسک (1964) مقایسه و مقابله گردید. در این مقایسه ابتدا عوامل انسجامی متون مبدا و مقصد شناسایی شد و سپس بر اساس مدل هالیدی و حسن (1976) به دو مقوله کلان انسجامی یعنی مقوله دستوری شامل اشاره (reference)، جایگزینی (substitution)، حذف (ellipsis) و وصل (conjunction) و مقوله واژگانی تکرار موکد، (reiteration)، که خود دارای شاخه های خاصی است، و همنشینی (collocation) تقسیم بندی گردید. نتیجه حاصل از بررسی توصیفی عوامل مذکور از نقطه نظر حجم کاربرد (density) تفاوتهای معنی داری را بین هر یک از عوامل انسجامی به کار رفته در متون مبدا و معادل انگلیسی آن در متون مقصد آشکار نمود. این تفاوت ها در مقایسه متون مقصد با یکدیگر نیز تا حدی مشاهده شد. نتیجه اینکه تشخیص و آگاهی از این گونه تفاوت ها که خود حاکی از عدم وجود رابطه یک به یک گفتمان بین دو زبان انگلیسی و فارسی است، انتخاب معادلهای واژگانی مناسب را برای ترجمه متون این دو زبان به یکدیگر آسان می نماید.

آشکارسازی فرآیندی است که طی آن اطلاعاتی که در صورت متن مبدا به صورت تلویحی وجود دارد در متن مقصد آشکار می شود. آشکار سازی موضوعی گسترده است، انواع گوناگونی دارد و در سطوح مختلفی روی می دهد. در این تحقیق، فرضیه آشکارسازی بلوم کولکا (1986) مبدا کار و ساختارهای حذفی متنی (بین جمله ای) به واسطه تلویحی بودن اطلاعات در آنها و احتمال آشکارسازی این اطلاعات در آنها در محوریت هستند. هدف اصلی پژوهش یافتن پاسخ این پرسش بود که آیا آشکارسازی متنی به نوع متن وابسته است یا خیر. در اینجا منظور از آشکارسازی متنی، آشکار سازی عناصر حذفی متنی است. نوع متون مورد نظر در این تحقیق را دو نوع متن توصیفی و خبری تشکیل می دهند که بر پایه دسته بندی کاترین رایس (1977, 1971) استوار است. لذا پیکره ای متشکل از دو زیر پیکره فراهم گردید؛ زیر پیکره اول شامل سه متن روایی انگلیسی و ترجمه آنها به فارسی بود. زیر پیکره دوم از سه متن روان شناسی و ترجمه فارسی آنها تشکیل شده بود. علت گزینش این متون آن بود که آنها به خوبی بیانگر متون توصیفی و خبری هستند. تحلیل بر روی 200 جمله آغازین و ترجمه یافته متون مبدا صورت پذیرفت. نتایج مشاهدات مبنی بر آن است که (1) آشکارسازی در هر دو نوع متن رخ می دهد، (2) گرایش به آشکار بودن در متون آموزنده به مراتب بیش از متون توصیفی است، (3) گرایش به آشکاربودن در متون آموزنده هم پیش از ترجمه و هم پس از آن بیشتر است، و در نتیجه (4) آشکارسازی متنی به نوع متن وابسته است.