فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۲۹۶ مورد.
۱۲۱.

دغدغة قصه‌گو: هاثورن و هنر داستان‌سرایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فردگرایی ادبیات آمریکا هاثورن داستان سرایی صورت گری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱۹ تعداد دانلود : ۱۱۶۱
این نوشتار به شیوه داستان سرایی ناثانیل هاثورن، به عنوان نقطه عطف تاریخ ادبیات آمریکا، می پردازد. یکی از پیامدهای انقلاب آمریکا بی بند و باری و ترک پایبندی به ارزش های خشکه مقدسان بود. کمی بعدتر رومانتیسیسم این شکاف را با ستایش فردیت نویسنده و نقش او درایجاد یک شخصیت نوین آمریکایی ژرف تر کرد. با درنظرگرفتن این حقیقت که هاثورن در چنین وضعیتی می نوشت، انتقال چنین مفاهیم مذهبی وسیاسی را به درون قلمرو داستان هاثورن می دید و تلاش می کرد پیش زمینه های خشک پیشین را بشکند و آنها را با شیوه ای که ابایی از محدود کردن معنی و دلایل وقایع ندارد، جایگزین کند تا، بدین ترتیب، از منظری متفاوت به دنیا و ساکنانش نظر بیفکند. این مقاله هاثورن را نویسنده ای آگاه نسبت به هنر خویش معرفی می کند، برای اثبات این سخن به بخش هایی از وقایع داستان اشاره می شود که هنرمند از خود ردپا بر جای می گذارد. همچنین، این گفتار با تأکید بر بخش های متفاوت داستان های وی و همچنین با تأکید بر زنجیره وقایع، بر این نکته انگشت می گذارد که هاثورن راه را برای تفاسیر متفاوت از متن های خویش باز می گذارد، کاری که به صورت نمادین تلاشی است برای رهایی از قید و بندهای دست و پا گیر جامعه اش.
۱۲۲.

تحلیل شناختی پاره ای از استعاره های دل در بوستان سعدی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بوستان سعدی زبانشناسی فرهنگی استعارات بدنی حوزه های مفهومی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۱۴ تعداد دانلود : ۸۲۵
مطالعة حاضر در چهارچوب زبانشناسی فرهنگی به بررسی برخی از مفهوم پردازی های استعاری واژة دل در بوستان سعدی پرداخته است. تحلیل داده ها نشان می دهد که این اندام به شکلی زایا در امر تن آیش ذهن زبانمندان فارسی از طریق یک الگوی فرهنگی مشارکت می جوید و از خلال آن به مفهوم پردازی عناصری از حوزه های مفهومی احساسات (عشق، شادی، غم)، قوای ذهنی (درک کردن، فکرکردن)، ارزش های فرهنگی (بخشندگی، صداقت)، ویژگی های شخصیتی (بی رحمی، آگاهی) و طبیعت و ماده (باغ، آیینه) می پردازد. مفهوم پردازی احساسات در این میان از تنوع بیشتری برخوردار است؛ لذا می توان دل را اندام نمونة اعلا در انتقال احساسات به ویژه «غم» و «عشق»، به-شمارآورد. همچنین معلوم شد که آفرینش عبارات مبتنی بر این اندام، با تبعیّت از نظام های استعاری و بهره گیری از ابزارهای شناختی چون استعاره، مجاز و طرحواره های تصویری همراه است.
۱۲۳.

بررسی درام تاریخی و سیر تحول آن در ادبیات آلمان

نویسنده:

کلید واژه ها: مدرنیسم رمانتیک درام تاریخى توفان و طغیان کلاسیکا رمانتیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۶ تعداد دانلود : ۸۸۷
بهره گیرى از رویدادها و شخصیت هاى تاریخى توسط درام نویسان با تلفیقى از التزام به واقعیات روى داده و آزادى عمل در خلق درام هایى متناسب با روحیات و افکار نویسندگان آن، شکل دهندهء نوع ادبى خاصى به نام درام تاریخى است. اگر چه این نوع ادبى در تاریخ ادبیات آلمان، تا قبل از دورهء "توفان و طغیان " ، داراى هویت بود، ولى از جایگاه ویژه اى برخوردار نبود. در این دوره، درام تاریخى آلمان با الگو گرفتن از درام هاى تاریخى بى نظیر ویلیام شکسپیر، که به خصوص یوهان ولفگانگ فون گوته، نویسندهء نامدار آلمانى، از او الهام گرفت، به اوج شکوفایى خود رسید. در کنار گوته، نویسندگانى چون فریدریش فون شیلر و هاینریش فون کلایست نیز به درام تاریخى آلمان هویت خاصى بخشیدند. در دوره هاى "کلاسیک " و "رمانتیک " درام تاریخى آلمان به حیات خود- البته نه به شکوفایى دورهء "توفان و طغیان "- ادامه داد. تاثیر عظیم شکسپیر بر درام تاریخى آلمان در دوره هاى بعدى کمرنگ تر شد، اما این تاثیر تا شروع عصر فناورى و گرایش به مدرنیسم پابرجاى ماند، به طورى که نویسندگان دوره هاى مختلف ادبى از آثار شکسپیر در خلق درام هاى تاریخى نصیب بسیار بردند.
۱۲۴.

تأثیر سوررئالیسم بر تفکر معاصر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زبان پسامدرن ناخودآگاه رؤیا سوررئالیسم مدرن ،

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۰۴ تعداد دانلود : ۹۸۱
در مطالعه ادبیات معاصر غرب که همه چیز آن در بحث پسامدرن، یا سایر صفاتی که برای این دوره بکار می برند، فرو رفته است، به قضایایی برخورد می کنیم که نزد سایر ادبا و شاعران نیز رواج داشته است. از جمله شکل گیری مکتب سوررئالیسم است که در ابتدای قرن بیستم در فرانسه ظاهر شد. در مقالهً حاضر، بدون این که به جزئیات تاریخی این مکتب اشاره شود، به پژوهش در زمینه نقاط مشترک جهان بینی این نوع ادبیات و آنچه که در تفکر معاصر شاهد آنیم، پرداخته ایم. هرچند در غرب پژوهش های بسیاری در بارهً مکتب سوررئالیسم انجام گرفته است، اما با توجه به بازنمایی چندین ویژگی از این جنبش در نوشته های ادبی- فلسفی سال های اخیر و دگرگونی علوم انسانی، یافتن پیوندهای دنیای سوررئالیست ها با دنیای امروز و تطبیق برخی از پیام های آن ها با یافته های جدید، ضرورت می یابد. این مقاله در نظر دارد در سه بخش این تشابهات را نشان دهد
۱۲۵.

مناسبات زبانی و یا زنجیرمندی خرد و کلان در قصص قرآنی (با نگاهی به داستان یونس (ع))(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مناسبات قصص قرآنی زنجیرمندی خرد و کلان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۹۱ تعداد دانلود : ۹۱۳
این مقاله، مناسبات و/ یا زنجیرمندی مفهومی و متنی را در سطوح خرد و کلان در قصص قرآنی با نگاهی به داستان یونس (ع) بررسی می کند. ابتدا این مسئله مطرح می شود که میان آیات یک سوره با یکدیگر و با سایر سوره ها، از جمله قصص قرآنی، چه تناسبی برقرار است. سپس، ضمن اشاره به پیشینه علم المناسبه در سنت تفسیر قرآنی، از دیدگاه زبان شناسی، بحث زنجیرمندی مفهومی و متنی در سطوح خرد و کلان مطرح می شود: «ساز و کاری زبان شناختی که به برساخت متون، متنیت آن ها و شبکه روابط معنایی میان متون می پردازد». آن گاه این زنجیرمندی در سطوح بینا آیه ای و بینا سوره ای در آیات مربوط به داستان یونس (ع) بررسی می شود داستان یونس که به صورت روایت میان افزود در شش سوره و هجده آیه آمده، از حیث مفهومی و متنی با سایر قصص و از جمله سیره پیامبر متناظر به نظر می آید. در نهایت، داستان یونس به واسطه برخی آیتم ها مثل جناس سازی و تکرار برخی مضامین مانند صبر، دعا و عدم پذیرش حق، از حیث مفهومی و متنی به داستان سایر پیامبران و از جمله شخص پیامبر (ص) زنجیرسازی می شود.
۱۲۶.

بررسی شگرد قرآنی التفات در پرتو ساختار اطلاعات گفتمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: التفات ساختار اطلاعات گفتمان ساخت مبتدایی قاعدة حفظ موضوع زاویة دید میزان همدلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی ادبیات ادبیات و مطالعات بین رشته ای علوم اسلامی تفسیر و ترجمه قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی زبان شناسی علوم مرتبط زبان شناسی در هنر و ادبیات
تعداد بازدید : ۱۷۷۹ تعداد دانلود : ۱۰۴۴
این مقاله، شگرد قرآنی التفات را در پرتو ساختار اطلاعات گفتمان بررسی می کند. پرسش اصلی این است که به چه ترتیب می توان شگرد التفات را در پرتو ساختار اطلاعات گفتمان تبیین کرد؟ از این رو، ابتدا به پیشینة مطالعاتی و تعریف التفات اشاره می شود، سپس ساختار اطلاعات گفتمان و مؤلفه های آن یعنی ساخت مبتدایی و قاعدة حفظ موضوع بررسی می شود، از زوایای دوربین/ کانونی شدگی سخن به میان می آید و پس از آن انواع التفات از جمله التفات در پرتو ساخت مبتدایی، قاعدة حفظ موضوع و زوایای دید بررسی و تحلیل می شوند، به نظر می آید در عمدة آیات قرآنی، خداوند با تغییر موقعیت که به واسطة انواع التفات انجام می شود، نحوة ارائة اطلاعات به خواننده را تغییر می دهد و خواننده نیز پیام را با چینشی تازه دریافت می کند و همین امر میزان همدلی او را با صحنه تغییر می دهد. یافته های این پژوهش عبارت اند از: 1) در شگرد التفات، اطلاعات با بسته بندی جدید در اختیار خواننده قرار می گیرند؛ 2) مبتداسازی و قاعدة حفظ موضوع، دلایلی زبان شناختی برای التفات ارائه می دهند؛ 3) التفات نه خطایی دستور زبانی، بلکه کاربرد خلاقانة زبان است؛ 4) انواع التفات بر اینجا و اکنون بودن گفتمان شفاهی قرآن و نقش فعالانة خواننده در مقام مخاطب حی و حاضر کلام خداوند، تأکید می گذارند.
۱۲۸.

فرادستان و دلالت های فلسفی آن در آثار کرت وونه گات(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: معرفت شناسی هستی شناسی تاریخ واقعیت ادبیات پسامدرن فراداستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۳ تعداد دانلود : ۸۸۱
فراداستان یکی از تکنیک هایی است که نویسندگان به کمک آن توانستند رمان هایی خلق کنند که علاوه بر در بر داشتن دغدغه های همیشگی هنر‘ پاسخگوی نیازهای انسان معاصر نیز باشند. فرادستان ‘ به جای آن که آینه ای در برابر طبیعت انسانی و یا حتی واقعیت قرار دهد‘ آینه ای در برابر خود رمان قرار می دهد تا خوانندگان بدانند که مفاهیمی همچون تاریخ و واقعیت‘ ساخته دست انسان ها هستند و دستیابی به حقیقت مطلق امکان پذیر نیست. کرت و ونه گات یکی از رمان نویسان برجسته دوران ماست که در آثارش همواره به نقد فرهنگ جامعه آمریکا و فجایعی همچون جنگ پرداخته است. محبوبیت و ونه گات در بین نسل پس از جنگ به قدری زیاد بود که بسیاری او را سخنگوی این نسل لقب دادند . و ونه گات با استفاده از فراداستان در رمان های اصلیش ‘ نسبی بودن مفاهیمی مانند واقعیت و تاریخ را به خوانندگان نشان می دهد‘ تا آن ها نیز دیدگاهی عمیق تر و گسترده تر نسبت به این مفاهیم داشته باشند.
۱۲۹.

ارنست یونگر و عقب‌نشینی از ادبیات جنگ(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: جنگ کارگر نئوناسیونالیسم عقب نشینی سیاسی ماجراجویی هجرت درونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۳ تعداد دانلود : ۷۴۲
ارنست یونگر، نویسنده ادبیات جنگ در دهه بیست و ایدئولوگ نئوناسیونالیسم، با نوشتن کتاب قلب ماجراجویانه در سال 1929 نشانه هایی از دوره جدید فعالیت ادبی خود به نام جهان اندیشه ها را ارایه داده است، اما این بدان معنی نیست که او دیگر مسایل سیاسی روز را مورد بررسی قرار ندهد. وی اگرچه در آغاز دهه سی در صدد این بود که از نگارش ادبیات جنگ در خدمت نئوناسیونالسم خودداری کند، ولی کتاب کارگر، نوشته شده در سال 1932، همچنان بیانگر تردید او طی یک مسیر ادبی جدید است. این نکته در کتاب برگ ها و سنگ ها نیز که در سال 1334 منتشر شده و در آن نه فقط دیدگاه های ادبی، بلکه مسائل سیاسی نیز مورد بحث قرار گرفته اند، هویدا است. انتشار رمان بازی های آفریقایی در سال 1936، نشان دهنده عقب نشینی کامل ارنست یونگر از ادبیات جنگ است. او سرانجام با کتاب بر فراز صخره های مرمر در سال 1939، شیوه ای جدید در آثار ادبی خود برمی گزیند و مبارزه ای سمبلیک علیه خشونت، دیکتاتوری، آنارشیسم و اقدامات جنایتکارانه سردمداران رایش سوم ارایه می دهد. البته نباید از نظر دور داشت که این مبارزه در نزد نویسنده در لفافه و در قالب فرار به طبیعت روی می دهد.
۱۳۱.

گفتمان های مشترک در چهار رمان فارسی (تحلیل تطبیقی درون مایة رمان های خط تیرة آیلین، چراغ ها را من خاموش می کنم، عادت می کنیم و چهل سالگی)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان درون مایه رمان موتیف مشترکات مضمونی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۰ تعداد دانلود : ۹۱۶
بسیاری از رمان هایی که نویسندگان زن ایرانی در چند سال اخیر نگاشته اند، از جهات مختلفی مانند پیرنگ، زاویة دید، شخصیت و... با هم شباهت دارند. این مقاله می کوشد چهار رمان از این نویسندگان را از منظر درون مایه مقایسه و بررسی کند. با مطالعة این گونه آثار، می توان به مشکلات و معضلاتی پی برد که وجود دارند یا در آینده پدیدار خواهند شد و هنرمندان توانسته اند با ذهنیّت هنری خود، آن ها را زودتر تشخیص و هشدار دهند. در این چهار رمان، مشترکاتِ مضمونیِ فراوانی وجود دارد که به ظاهر برآمده از گفتمانی مشترک است. برای بررسی این موضوع، ابتدا در بخش مقدمه، توضیحاتی درباب درون مایه و چیستی و اهمیت آن آمده است. سپس در بخش های بعدی، درون مایة رمان ها از دو منظر درون مایه های کلی و درون مایه های جزئی مطالعه شده است. در پایان، دریافتیم که درون مایة این چهار رمان تاحد زیادی شبیه به هم هستند و به نظر می رسد سبب آن، گفتمان مشابه نویسندگان آن هاست. چهار رمانی که در این مقاله بررسی شده اند عبارت اند از: خط تیرة آیلین ( اثر ماه منیر کهباسی)، چراغ ها را من خاموش می کنم و عادت می کنیم (از زویا پیرزاد) و چهل سالگی (نوشتة ناهید طباطبایی).
۱۳۳.

نسبت زبان و شعر در نظر هردر

نویسنده:

کلید واژه ها: شعر لوگوس فاهمه زبان عنصرى پویا خودآگاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۵۳ تعداد دانلود : ۱۱۱۱
یوهان گوتفرید هردر نه تنها در ایران، بلکه در آلمان نیز علیرغم تحقیقات فزاینده و زایدالوصفى که پیرامون آثار گستردهء وى به عمل آمده است، متفکری ناشناخته است، این امر شاید از روح انزواطلب وى نشات گرفته باشد و یا اینکه گستردگى و تنوع آثار وى که حوزه هایى شامل: الهیات، تاریخ، ادیان، فلسفه، تبارشناسى، شعر، هنر، نقد ادبى، جامعه شناسی، علوم طبیعى، زبان شناسی و حتى سیاست را دربر مى گیرد، مى تواند دلیل دیگرى بر این مدعا باشد. اما آنچه که راهیابى به تفکر این فیلسوف جامع العلوم را به غایت دشوار مى سازد، عدم انسجام و یکپارچگى آثار وى است. این مقاله برآنست که به بررسی پار ه اى از آراء و ابوا ب هردر دربارهء مبدا منشاء زبان و نسبت آن با شعر بپردازد. در نگاه نخست زبان وسیله ای برای شناخت اشیاء پیرامونی، درک معانى و بیان مقاصد انسان است. حال این سؤال فراروی ما قرار مى گیرد که چه نسبتی میان این وجه از زبان با شعر که اوج تجلى روحانى و آسمانى است، برقرار است؟ هردر از منظرى کاملاً متفاوت با نظریه های رایج زبانشناسى قرن هجدهم، به این پرسش پاسخ مى دهد. بى گمان آنچه را که نگارنده نیز در این باره بنگارد، برى از کاستى نخواهد بود، اما شاید دریچه اى باشد، هر چند کوچک، اما گشوده به افقى دوردست.
۱۳۴.

وهمناک‌ در ادبیات‌ کهن‌ ایران‌(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: فروید تمثیل نظامی وهمناک شگفت شگرف همانگویی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۴۷ تعداد دانلود : ۸۱۸
پژوهش فروید با عنوان «شگرف» زیر عنوان ادبیات روان کاوانه مطرح می شود. این مقاله، دو اثر از ادبیات کهن فارسی را از دیدگاه گونه ادبی وهمناک بررسی می کند: گنبد سیاه از نظامی گنجوی که متنی شگفت است و حکایتی از فرج بعد از شدت (از تنوخی) که متنی شگرف است. این آثار زیر مجموعه نوع ادبی دیگری اند که وهمناک/ فانتاستیک نام دارد و در آن ترس و تردید خواننده شرط اول محسوب می شود: بسته به این که خواننده حوادث داستان را به علل طبیعی نسبت دهد یا فراطبیعی، داستان به ترتیب زیر عناوین شگرف و شگفت قرار می گیرد. روایت فرج بعد از شدت، به محرمات و ممنوعیت های حاکم بر جامعه می پردازد. دختر قاضی شهر با عمل نباشی، ممنوعیتی را نقض می کند و علیه پدر و جامعه که زنانگی او را فراموش کرده اند، شورش می کند.
۱۳۵.

تب و تاب نویسنده در سرودههای مالدورور اثر لوتره آمون(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: خلاقیت غرابت شقاوت مالدورور حقیقت گرایی تقلید ادبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۴ تعداد دانلود : ۸۰۲
این نوشتار به بررسی قدرت خیالپردازی و خلاقیت نویسندهای می پردازد که یکی از شگفتیهای دنیای ادبیات لقب گرفته است. ایزیدور دوکاس (Isidore Ducasse)، مشهور به کنت دو لوترهآمون (Conte de Lautréamont)، پیام آور شعر نو و نماد شورشگری در برابر نظام قراردادی ادبیات است. در این اثر کاملاً متفاوت با آثار قرن نوزدهم، لوتره آمون، گستاخانه، تمام نیروهای ظلمانی برآمده از اندیشه و پس زمینه ذهنی و فکری اش را برای نمایش قدرت خود و دستیابی به حقیقت زندگی بکار می گیرد. ویژگی برجسته روش نویسنده، خلق صحنه هایی اتوماتیک وار از خیال و واقعیت است که ما را بر می آشوبد، زیرا در جهان ما ناشناخته است. نویسنده بر آنست تا با ذکر برخی خاطرات دقیق نویسنده و یا تقلید ادبی وی، به تحلیل اثر نویسنده ای بپردازد که به گفته نویسندگان بزرگ، شاید در ادبیات فرانسه تواناترین خالق اسطوره های شگفت انگیز و خیالی باشد
۱۳۶.

بررسی زایش معنا در ساختار روایی «حکایت نمازفروش» (از هزارویک شب) و روایت سه تار از جلال آل احمد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: روایت ساختار روایی جلال آل احمد پیرنگ حکایت نماز فروش سه تار زایش معنا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۴ تعداد دانلود : ۸۳۹
هدف این مقاله بررسی تطبیقی رابطة پیرنگ بین روایت «حکایت نمازفروش» از هزارویک شب و سه تار از جلال آل احمد است. بر این باوریم که ازلحاظ شکلی (فیگورتیو)، روایت سه تار به «حکایت نمازفروش» بسیار شبیه است. اما عنصر یا واژه یا چیز دیگری در سه تار وجود دارد که سبب ناهماهنگی در انسجام روایی این روایت شده و پیرنگ آن را تخریب و نامنسجم کرده است. براساس این، می خواهیم بدانیم این عنصر کدام است. مطرح شدن این پرسش نتیجة مقایسة تطبیقی است که بین این دو روایت صورت گرفته است. در تحلیل این دو اثر، این پرسش نگارندة مقاله را همواره به خود مشغول کرده بود که چرا بین فیگورها و ساختارهای درونی «حکایت نمازفروش» رابطه ای منطقی و همچنین انسجامی درونی وجود دارد؛ درحالی که در روایت سه تار این انسجام و هماهنگی درونی بین فیگورها از یک سو و ساختار درونی روایت از سوی دیگر دیده نمی شود. فرضی که به کمک آن نگارنده باید به پرسش بالا پاسخ گوید می تواند به این شکل فرمول بندی شود: در روایت «حکایت نمازفروش» شخصیت داستانی روایت یعنی نمازفروش به تخیل خود پناه می برد و آینده را مقابل خود ترسیم می کند؛ به همین سبب او می تواند کنش ها را به شکل خطی و به دنبال هم روایت کند. اما کنشگر سه تار یعنی جوان نوازنده با پناه بردن به ذهن خود به گذشته رجوع می کند. از یک سو، تمایز رجوع به گذشته و آینده باعث تفاوت این دو روایت از یکدیگر می شود و از سوی دیگر، سبب می شود پیرنگ روایت در «حکایت نمازفروش» کامل و منسجم و در روایت سه تار نامنسجم ارائه شود. در سه تار، پناه بردن به خاطرات گذشته سبب می شود شخصیت داستانی در وضعیت انتهایی روایت واقع شود و دیگر نتواند از کنش های آینده سخن بگوید. به همین سبب، سه تار دارای پیرنگی ناقص است؛ زیرا پیرنگ این روایت فقط دارای دو وضعیت است؛ در حالی که پیرنگ «حکایت نمازفروش» دارای هر سه پاره یا هر سه وضعیت است.
۱۳۷.

تبیین چالش ها و ظرفیت های رابطة نقد و نظریة ادبی و ادبیات تطبیقی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: ادبیات تطبیقی نظریه و نقد ادبی (بومی و غیربومی) بحران ادبیات تطبیقی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۳۱ تعداد دانلود : ۷۹۶
هدف این پژوهش، تبیین رابطة نظریه و نقد ادبی و ادبیات تطبیقی و همچنین بررسی چالش ها و ظرفیت های این رابطه است. نخست، دلایل وجود رابطه ای تنگاتنگ بین این دو حوزه بررسی می شود. سپس، بهره گیری از نظریه های غیربومی (خارجی) برای خوانش محصولات فرهنگی بومی به عنوان راهکاری در پژوهش های ادبی و ادبیات تطبیقی پیشنهاد می شود. همچنین، اهمیت و ضرورت چنین رویکردی در حوزة ادبیات تطبیقی ذکر می شود. پس از گذشت شش دهه، هنوز سخن از «بحران ادبیات تطبیقی» در میان است. بروز بحران در مرحلة نخست از رابطة ادبیات تطبیقی و نقد و نظریة ادبی ناشی شد. هم بستگی این دو نه فقط به دلیل شباهت های آن ها در تعریف، بلکه به دلیل اهمیّت و ضرورت، اهداف و آرمان های مشابه آن هاست. ادامة بحران ادبیات تطبیقی به صورتی نو (بحران هویّت) نیز زادة تغییر در وضعیت نظریه و نقد ادبی در سطح مجامع علمی و دانشگاهی است. به رغم این ها و شکّایّت (موجّه) موجود در ادبیات تطبیقی نسبت به کاربست نظریه های خارجی برای خوانش آثار بومی، تعامل سازنده و آگاهانة این دو حوزه می تواند ظرفیت های جدیدی را در پژوهش های ادبی ایجاد کند. چنین تعاملی ضامن فزونی و گوناگونی هر دو حوزه خواهد بود.
۱۳۸.

بوف کور و خشم و هیایو

نویسنده:

کلید واژه ها: نماد کشاورزی ساختار سخن ریخت شناسی صنعتی همسانی همسانی درونمایه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۳ تعداد دانلود : ۱۲۵۷
"هم رمان بوف کور وهم خشم و هیاهو دارای درونمایه های همسانند. دلیل این شباهت این نیست که یک نویسنده از کار نویسنده دیگر گرته برداری کرده‘ بلکه با کشف «ناخودآگاه همگانی» بوسیله کارل گوستاو یونگ‘ تحقیقاتی که ولادیمیر پراپ روی داستان های عامیانه روسی انجام داده وآن چه کلود لوی استروس درباره کارکرد زبان و اسطوره گفته‘ کاملاً روشن است که این شباهت ها بوسیله ناخودآگاه همگانی هنرمندان به وجود می آیند. اگر چه هر دو رمان عاشقانه به شمار می آیند ولی به خاطر چند معنایی بودن‘ در ابعاد گوناگون قابل تجزیه وتحلیل هستند. در رمان بوف کور چشم اندازی تاریخی می بینیم که طی آن فرهنگ ایرانی دگردیسی پیدا میکند و آن هم به صورت استعاری در پیکر و ویژگی های درونی یک زن در گذر از جوانی به میانسالی نشان داده می شود . در رمان خشم و هیاهو هم‘ جامعه آمریکا به صورت نمادین‘ از جامعه ای کشاورزی به صنعتی (درآغاز سده بیستم) دگرگون می شود. سوگ هر دو نویسنده برا ی این دگرگونی که درنتیجه آن بسیاری از ارزش ها ازمیان می روند.درونمایه اصلی هر دو رمان است. "
۱۳۹.

تفاصیل موسیقایی و شرق‌شناسانه: نگاهی به موسیقی در آثار ادوارد سعید(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گفتمان بازنمایی موسیقی شرق شناسی ادوارد سعید

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۳ تعداد دانلود : ۹۰۹
این مقاله به بررسی موسیقی و نسبت آن با مفهوم شرق شناسی و دیگر مفاهیم کلیدی در اندیشه و نقد ادوارد سعید می پردازد. با توجه به مرکزیت موضوع فرهنگ در آثار سعید و تأکیدی که او بر رابطه و تبانی آن با امپریالیسم، استعمار و نگاه شرق شناسانه می گذارد، موسیقی کلاسیک غرب در آرای او اهمیت می یابد. تحلیل زمینه های فرهنگی ـ اجتماعی موسیقی کلاسیک غرب (در یکی از واپسین آثار سعید) چونان هنری که باز تاباننده جامعه بود و هم اثر گذار بر آن، از دیگر موضوعات مطرح شده در این نوشتار است. این مقاله با بررسی ماهیت تناقض آمیز موسیقی از دیدگاه سعید ـ هنری مخاطب مدار و عمومی و در عین حال عمیقاً خصوصی ـ پایان می یابد.
۱۴۰.

وهمناک‌ در ادبیات‌ کهن‌ ایران‌

نویسنده:
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۲۱ تعداد دانلود : ۶۷۷
پژوهش فروید با عنوان «شگرف» زیر عنوان ادبیات روان کاوانه مطرح می شود. این مقاله، دو اثر از ادبیات کهن فارسی را از دیدگاه گونه ادبی وهمناک بررسی می کند: گنبد سیاه از نظامی گنجوی که متنی شگفت است و حکایتی از فرج بعد از شدت (از تنوخی) که متنی شگرف است. این آثار زیر مجموعه نوع ادبی دیگری اند که وهمناک/ فانتاستیک نام دارد و در آن ترس و تردید خواننده شرط اول محسوب می شود: بسته به این که خواننده حوادث داستان را به علل طبیعی نسبت دهد یا فراطبیعی، داستان به ترتیب زیر عناوین شگرف و شگفت قرار می گیرد. روایت فرج بعد از شدت، به محرمات و ممنوعیت های حاکم بر جامعه می پردازد. دختر قاضی شهر با عمل نباشی، ممنوعیتی را نقض می کند و علیه پدر و جامعه که زنانگی او را فراموش کرده اند، شورش می کند .

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان