فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴٬۴۴۱ تا ۴٬۴۶۰ مورد از کل ۱۳٬۱۵۸ مورد.
۴۴۴۱.

عوامل سلام و لعن در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ایمان قرآن کریم کفر سلام نفاق لعن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۷۴ تعداد دانلود : ۶۷۹
سلام و لعن، از مظاهر رحمت و غضب الهی است که با تولّی و تبرّی پیوند دارد. این مسأله همواره با افراط و تفریط مواجه بوده است، از این رو معیارهای صحیحی در این مورد لازم است. قرآن کریم نسبت به هر دو موضوع عنایت داشته و این گونه نبوده است که با توجّه به یکی، دیگری نادیده انگاشته شود . مطابق آموزه های قرآن، خداوند، سلام است و به بندگانش شرّ و ضرری نمی رساند؛ اما برخی بندگان، خود از رحمت خداوند دور می شوند و مشمول لعن الهی می گردند، برخی نیز مشمول سلام ویژه الهی هستند. این مقاله به بررسی عوامل زمینه ساز لعن و سلام در قرآن کریم می پردازد. این عوامل به دو بخش بینشی و رفتاری تقسیم می شود. ایمان مهم ترین عامل بینشی است که موجب سلام الهی می گردد؛ در مقابل آنچه لعن الهی را به دنبال دارد؛ کفر، ارتداد و نفاق است. از لحاظ رفتاری؛ عمل صالح و تقوی، تبعیّت از هدایت و صبر از عوامل زمینه ساز سلام الهی است و در مقابل کتمان آیات الهی، ظلم، نقض عهد، فساد، اضلال، قتل، کذب، افترا و آزار پیامبر اکرم(ص) از رفتارهایی است که موجب دوری از رحمت الهی و زمینه ساز لعن است .
۴۴۴۲.

راه کارهای ایجاد وحدت در جامعه از دیدگاه قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تفرقه قرآن کریم مسلمانان وحدت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۰۳ تعداد دانلود : ۱۰۲۸
وحدت جهان اسلام یکی از مهم ترین مباحثی است که آموزه های دینی و در رأس آن، قرآن کریم به آن پرداخته است. در کنار وحدت، تفرقه، مانع بزرگ کمال انسان هاست. جامعه اسلامی هنگامی با شتاب لازم به سوی کمال حرکت خواهد کرد که موانع وحدت از مسیر آن برداشته شود. بدون شک، قرآن کریم، بهترین، کامل ترین و مطمئن ترین منبع برای دستیابی به چگونگی ایجاد جامعه برتر است. این مقاله با مروری بر منابع در دسترس، با هدف تعیین راه کارهای ایجاد وحدت از دیدگاه قرآن انجام شده است و درصدد است تا براساس آیات قرآن کریم، با روش توصیفی تحلیلی به بررسی این مسئله بپردازد. چنگ زدن به ریسمان الهی، توجه به نقاط مشترک، بازگشت به سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام، امر به معروف و نهی از منکر، حفظ حقوق یکدیگر، اصلاح روابط فی مابین، تحقق نظام اقتصادی مبتنی بر قرآن کریم و مکتب نورانی اهل بیت علیهم السلام و اطاعت محض از اولی الامر و رهبری دینی، پرهیز از تفرقه و... ازجمله یافته های این مقاله می باشد.
۴۴۴۳.

ملاصدرا و دو قاعده «فرعیت» و «ثبوت ثابت»(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قاعده ثبوت ثابت قاعده فرعیت موضوع محمول هلیات بسیطه نسبت وجود رابط طرفینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۷ تعداد دانلود : ۱۹۵
بررسی قواعد حاکم بر نظامهای فلسفی پرتوی جدید از آراء حکما را نمودار میسازد. در این نوشتار، ضمن تبیین قاعده «ثبوت شیئی برای شیء دیگر، فرع ثبوت ثابت است» که به «قاعده ثبوت» مشهور است، پیامدهای این قاعده و تلازم آن با «قاعده» فرعیت» مورد بررسی قرار میگیرد. ازآنجاکه برخی از صاحبنظران جمع این قاعده و قاعده فرعیت را جایز نمیدانند، با بررسی دو قاعده، زوایای این تعامل نیز مورد تحلیل قرار میگیرد. بنابر تقریری، میان ایندو قاعده تلازم برقرار است و بنا بر تقریری دیگر، رابطه تقابل که چیستی و هستی هر یک منوط به دیگری است. در تفسیر قاعده فرعیت نیز دو نگرش وجود دارد که تا حدی ریشه در پذیرش یا عدم پذیرش قاعده ثبوت ثابت دارند. برخی حکمای اسلامی بر این باورند که پذیرش قاعده ثبوت ثابت و وجود رابط طرفینی که از ابتکارات ملاصدرا است، به نزاع دیرین حکما پیرامون نحوه تحقق معقولات ثانی پایان داده و میان دو نحله افلاطونیان و مشائیان جمع نموده است.
۴۴۴۴.

پژوهشی تطبیقی در آیات 52 و 53 سوره یوسف(ع) در تفاسیر فریقین

کلید واژه ها: اسرائیلیات یوسف(ع) تفاسیر فریقین عصمت توحید ربوبی روایات تفسیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۹۱
سوره یوسف(ع)، بر اساس نصّ قرآن از بهترین و آموزنده ترین داستان های قرآنی است که پروردگار متعال از آن به «احسن القصص» یاد کرده است؛ لکن این سوره نیز از هجمه شبهه ها و اسرائیلیّات در امان نمانده و برخی از آیات آن به شدّت دست خوش اقوال متعدّد مفسّران شیعه و اهل سنّت شده است و بعضاً روایاتی بسیار ناشایست، به درون تفاسیر راه یافته که سببِ خدشه دار شدن سیمای توحیدی و مقام عصمت حضرت یوسف(ع) می شود. از جمله آیاتی که معرکه آرای بسیاری از مفسّران قرار گرفته، آیات52 و 53 این سوره است که در آن ماجرای اعاده حیثیت حضرت یوسف(ع) بیان شده است؛ از این رو، در این مقاله تلاش شده تا با تبیین و بررسی آرای مفسّران فریقین، تفسیری صحیح و هماهنگ با سیاق معنوی و محتوایی از آیات یادشده ارائه شود.
۴۴۴۵.

نقد و بررسی روش های تاریخ گذاری قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم تاریخ گذاری ترتیب نزول مکی و مدنی روش ها

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۶ تعداد دانلود : ۶۲
در تاریخ گذاری آیه ها و سوره های قرآن کریم روش های نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب، آماری، روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای متداول است که هر یک با نقدهای جدّی مواجه است؛ برخی از روش ها، نظیر روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای در تاریخ گذاری قرآن جایگاهی ندارند و برخی دیگر نظیر نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب و آماری به تنهایی کارآیی کافی را ندارند، در این امر بهتر است روشی فراگیر در پیش گرفت که آمیخته ای از نقل و اجتهاد است. در این روش نخست روایات ترتیب نزول سوره ها، به اعتبار سند و متن مورد بررسی قرار می گیرد و مکی یا مدنی بودن هر سوره به دست می آید، آنگاه با توجه به روایت های سبب نزول و مباحث تاریخی و نقد و بررسی آن ها، محدوده زمانی هر سوره ای مشخص می شود؛ سپس با در نظر گرفتن ضوابط و خصائص اسلوبی و موضوعی سوره ها در دو دوره مکی و مدنی و حتی داده های آماری، تاریخ گذاری تقویت می شود.
۴۴۴۶.

تسبیح موجودات غیر ذی شعور از دیدگاه قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن حمد تسبیح شعور تکوین تشریع نطق

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن جهان و طبیعت در قرآن
تعداد بازدید : ۲۱۴۲ تعداد دانلود : ۶۳۹
«تسبیح» به معنای تنزیهی است که توأم با علم و آگاهی باشد و از روی قصد صورت گیرد و تسبیح خداوند به معنای منزّه دانستن او از عیوب و نقایص امکانی است. «حمد» نیز به معنای ستایش فعل جمیل اختیاری است. وجه تقارن «حمد» و «تسبیح» در آیات مورد نظر این است که موجودات، با صفاتی خدا را حمد می گویند که محدود به حدود خود آنان است، ولی ذات خداوند منزّه از هر محدودیّت است. بنابراین، آمدن «حمد» و «تسبیح» در کنار هم، برای اِشعار به این است که خداوند از حمد حامدان منزّه است. در این مقاله، محدودة بررسی تسبیح موجودات، تنها موجودات غیر ذی شعور، یعنی جمادات، نباتات و حیوانات است که در ظاهر امر این گونه به نظر می رسد که این سه دسته از موجودات، فاقد علم و ادراک می باشند، چراکه تسبیح و عبادت موجودات صاحب عقل، یعنی انسان، جن و فرشته نیاز به توضیح ندارد و برای همه قابل پذیرش است. بر این اساس، به سه دیدگاه اصلی در باب تسبیح این موجودات پرداخته شده که از میان این سه دیدگاه، دیدگاه سوم برگزیده می شود که به ارادی، آگاهانه و حقیقی بودن تسبیح این موجودات اعتقاد دارد و فهم و نطق که در آیات قرآن به آن اشاره شده، دلیل بر این مطلب گرفته می شود.
۴۴۴۷.

بررسی معانی مختلف حرف «لکنَّ» و نقد ترجمه های فارسی آن در قرآن کریم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن کریم تعلیل تأکید استثنا لکنَّ استدراک

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفهوم شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن ترجمه قرآن گونه های ترجمه قرآن ترجمه های فارسی
تعداد بازدید : ۸۵۱۶ تعداد دانلود : ۸۷۷
افتن معنای بلاغی فرآیند استدراک در مشخص نمودن معنی آیات قرآن کریم اهمیتی فراوان دارد. این اهمیت هنگامی نمایان تر می گردد که مترجم بخواهد معنی واژه «لکنَّ» را به فارسی برگرداند. این واژه از حروف مشبهه بالفعل است و یکی از حروفی می باشد که می توان با آن فرآیند استدراک را ارائه نمود. مترجم بدون فهم آیه و بی آنکه به تفاسیر و معانی بلاغی این حرف را بیابد در ترجمه آن اشتباه خواهد کرد. هدف این نوشتار بررسی جنبه های بلاغی موضوع «استدراک» در قرآن کریم به ویژه دریافت معنای «لکنّ» ناسخه می باشد. برای این منظور به تفاسیر مختلفی مراجعه و در سیاق آیات قرآن و معانی آنها دقت شد. لذا 17 آیه برگزیده شد که حرف «لکنّ» در آنها بکار رفته بود. همچنین 16 ترجمه از قرآن کریم به فارسی انتخاب گردید و با توجه به این ترجمه ها و فرهنگ لغت ها، معانی این حرف در هریک از 17 آیه بررسی شد. در این راه تلاش شد تا با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی این ترجمه ها نقد و در نتیجه معنایی دقیق تر از نقش این حرف وترجمه آیه ارائه شود. پس از بررسی آیات ترجمه شده مذکور، مشاهده شد که بسیاری از مترجمان ایرانی قرآن کریم در ترجمه «لکنّ» ابعاد زبانی و بلاغی آن را نادیده، و بی توجه به نقش «تعلیل، تأکید واستدراک شبیه به استثنا»ی این حرف، تنها برای آن معادل های چون (اما، ولی، لکن، و لکن، لیکن، و لیکن، بلکه، و...) در نظر گرفته اند، بی آنکه نقش و معانی دیگر آن را در ترجمه آیات منعکس کنند.
۴۴۴۸.

بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات میان رشته ای قرآن کریم (نمونه موردی: ارتباط معماری با قرآن کریم)

نویسنده:

کلید واژه ها: روش تحقیق معماری قرآن کریم مطالعات میان رشته ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۱ تعداد دانلود : ۱۰۱
یکی از اساسی ترین مباحث مطالعات میان رشته ای دریافت روش شناسی تحقیق و راهبردهای نحوه تطبیق دو رشته با یکدیگر است؛ این مسئله هنگامی اهمیت بیشتری پیدا می کند که درباره تطبیق یک رشته با مفاهیم قرآن کریم باشد. اخیراً بسیاری از معماران، علاقه مند به تحقیق و شناخت جایگاه معماری و کلیدواژه های آن در قرآن کریم می باشند و لذا در اینجاست که آشنایی با روش های تحقیق در این زمینه اجتناب ناپذیر است. این مقاله با رویکرد بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات بین رشته معماری و قرآن کریم شکل گرفته و برای این کار علاوه بر بررسی مطالعات سایر پژوهشگران در این زمینه به تحقیقاتی که به طور ویژه به معماری و قرآن کریم پرداخته اند و ارزیابی روش شناسی آنها، توجه شده است؛ نتایج پژوهش نشان می دهد چنانچه در رشته معماری پژوهشی بین رشته ای با قرآن کریم انجام شود، روش تحقیق آن از نوع کیفی و توصیفی- تحلیلی است، به شکلی که متغیر قرآن ثابت است و دست کاری نمی شود و تنها محقق در آن به توصیف و تفسیر آیات می پردازد و کلیدواژه های موردنظر تحقیق را در آیات قرآن می یابد و جایگاه آنها را در قرآن مشخص و بر اساس ویژگی های مشخص شده به نقش قرآنی کلیدواژه ها را پی می برد. به منظور سهولت و دقت کار، محقق از راهبردهای آیه محور و سیاق محور در پژوهش استفاده می کند که متناسب با موضوع، کلیدواژه های متناظر در قرآن انتخاب می شود و سپس تعدادی از آیات قرآن که در آنها کلیدواژه های محقق و مشتقات آن ذکر شده انتخاب و در آنها تدبر می گردد؛ در ضمن راهبردهای مذکور محدودیت ها و مشکلاتی را در بردارند که در این مقاله به آن پرداخته می شود.
۴۴۴۹.

معناشناسی «امام حق» در آیات قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: حوزه معنایی روابط جانشینی امام حق روابط هم نشینی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر قرآن وعترت
تعداد بازدید : ۱۵۱۳ تعداد دانلود : ۵۹۲
مفهوم «امام حق» از مهمترین مفاهیم قرآنی است که از دیرباز مورد توجه مکاتب مختلف فقهی، کلامی، عرفانی، تفسیری، روایی و تاریخی بوده است. تاکنون با رویکرد معناشناسانه به آن پرداخته نشده است. گرچه کاربرد واژه «امام» در معنای پیشوای حق در قرآن کریم 5 مرتبه است امّا می توان گفت اکثر آیات قرآن کریم در خدمت پرورش انسان کامل است. این پژوهش با استفاده از روش معناشناسی به تبیین مفهوم «امام حق» و استخراج مؤلفه های معنایی آن از قرآن کریم پرداخته است؛ زیرا معناشناسی به دلیل به کارگیری نگاه تحلیلی و موشکافانه به متن، برای دستیابی حقیقی به مفهوم واژگان، روشی مناسب است. با بررسی رویکرد هم زمانی در 5 آیه ای که مفهوم «امام حق» در آنها به کار رفته، روشن شد که «امام حق» در کاربرد وحیانی بر محور هم نشینی با مفاهیم جعل، هدایت و دعوت و بر محور جانشینی با مفاهیم خلیفه، آیه، کلمه، امه، صراط در یک حوزه معنایی قرار می گیرد. کشف مؤلفه های معنایی «امام» سبب آشکار شدن معارف نهفته در باطن آیات و نشان دادن اندیشه نظام مند قرآن کریم است.
۴۴۵۰.

تحلیلی از راز ایمان جابر بن عبدالله انصاری به آیه 85 سوره قصص و مساله رجعت

کلید واژه ها: جابرین عبدالله صحابی رجعت آیه 85 سوره قصص

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۶ تعداد دانلود : ۲۹۹
جابر بن عبدالله انصاری، صحابی گرانقدر پیامبر اکرم(ص) و حضرات معصومین(ع) بوده که به دلیل مصاحبت با هفت معصوم و عمر طولانی، روایات زیادی از وی در منابع شیعه و سنی بیان شده است. جابر که توفیق درک محضر امام پنجم شیعیان را نیز داشته، مورد تایید امام باقر(ع) بوده و روایات متعددی از وی در زمان حیاتش نقل کرده اند. گاهی اصرار امام بر روایت از جابر بن عبدالله، مورد سوال یارانشان قرار می گرفت و افرادی نیز بودند که درباره وثاقت وی، از امام سوال می پرسیدند و امام این پاسخ مشترک را داشته اند که جابر بن عبدالله، به آیه 85 سوره قصص ایمان و اعتقاد دارد. سوال اصلی این پژوهش این است که: چه رابطه ای بین وثاقت جابر و مفاد این آیه وجود دارد؟ در این مطالعه اثبات شده است که اعتقاد جابر به این آیه، نشان دهنده ایمان او به مساله رجعت بوده است. در آن مقطع تاریخی ایمان به رجعت از جمله ویژگی های شیعه راستین بوده است. در این مطالعه دلایل ارتباط بین مفاد این آیه و وثاقت جابر، جایگاه اعتقاد به رجعت در نظام اندیشه شیعی و اهمیت اعتقاد جابر بن عبدالله به رجعت و تاثیر آن در اثبات حقانیت تشیع، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.
۴۴۵۲.

تحلیلی بر اندیشه انعکاس فرهنگ زمانه در قرآن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن فرهنگ زمانه لسان قوم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۴ تعداد دانلود : ۵۸
هم زمان با پیشرفت علم و فناوری در جوامع بشری، در حوزه علوم انسانی نیز تفکرات و اندیشه های جدید خصوصاً در حوزه الهیات و کیفیت نزول وحی و متون دینی مطرح شده است. در این میان عده ای از اندیشمندان اسلام با تأثیر از علمای یهودی و مسیحی خبط کرده و راه آنان را پیموده اند، و کاری که آن ها با کتاب تحریف شده انجام داده اند، ایشان با قرآن که از هرگونه تغییر، تبدیل و تحریف به دور بوده و خدای سبحان تحریف ناپذیری آن را ضمانت کرده و در راه حفظ آن مسلمین جان فشانی ها کرده اند انجام داده اند. تحقیق حاضر در نظر دارد در حد وسع و توان نظریه بازتاب فرهنگ زمانه، زمینه ها و مصادیق آن را بازکاوی کرده و شبهات نظریه را مطرح و سپس به پاسخگویی آن ها بپردازد.
۴۴۵۳.

تطبیق روایت داستانی یوسف و زلیخا در قرآن و تورات(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن تورات کتب آسمانی قصه قرآنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۹۲ تعداد دانلود : ۶۲
قرآن جلوه ای از عظمت پروردگار است و معجزه ای جاویدان و دلیلی صادق و تاریخی محکم و استوار و صحیح و منطقی، گواهی راستین از حقایق و نعمتی والا و دریایی بی نهایت و سرشار از همه خوبی ها و راهنمایی ها. حاوی نکات و حِکَم فراوان آن هم بیش تر در قالب قصه ها و عبارات نکته آموز و کلمات قصار. همراه کردن آیات با قصه ها که آن را از حکمت بالایی برخوردار کرده است و آن این است که مضامین قرآنی و انسان ساز با قصه هایی ملموس از اقوام گذشته و تجربه های پیشینیان به نحو صحیح به دست ما برسد تا از محتوای آموزشی و اندرزی آن بهره مند شویم. ما در اینجا در صدد ارزیابی و مقایسه آن ها هستیم تا بیش تر به جایگاه و اهمیت قرآن پی ببریم و دریابیم که متن قرآن در طول تاریخ دستخوش تحریف و دگرگونی نشده است.
۴۴۵۴.

قرآن و ائمه اطهار در اشعار مرحوم دکتر سید امیر محمود انوار(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خدا پیامبر ائمه عرفان دکتر امیر محمود انوار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۴۱
مرحوم دکتر امیر محمود انوار سترگ مرد ادبیات هم در تاریخ ادب فارسی و هم درتاریخ ادب عرب به مثابه دریایی بود که هر کس به قدر درک و خواسته اش می تواند از آب زلال دریای علم اش سیراب شود. وی هم در شعر فارسی و هم در شعر عرب تبحری کامل داشته و در همه حال نسبت به پیامبر(ص) و ائمه اطهار ارادت ویژه ای را ابراز می کرده است. وی خدا را از راه محبت پرستش می کرد نه به امید ثواب و نه از ترس عِقاب، بلکه عارفی بود که محبت خدا را در دلش جایگزین کرده بود. مرحوم تقریباً تمام ائمه و به علاوه چند تن دیگر که از این طایفه را یا به صورت قصیده یا غزل سروده و یا به صورت تک بیتی در خلال دیگر سروده هایش آورده است. بهترین نمونه آن را می توان در قصیده ای طولانی به نام «سلطان عشق» که در توصیف امام حسین سروده است مشاهده کرد.
۴۴۵۵.

الگوهای تعلیمی قابل تقلید در داستان های قرآنی (بررسی موردی: داستان سلیمان و ایوب علیهما السلام)

کلید واژه ها: داستان تعلیم و تربیت ایوب (ع) سلیمان(ع) هنر قرآنی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن اخلاق و تربیت در قرآن
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی اخلاق و تعلیم و تربیت اسلامی تعلیم و تربیت اسلامی تربیت تربیت دینی
تعداد بازدید : ۱۲۳۰ تعداد دانلود : ۵۵۰
قرآن کریم کتاب هدایت است و مخاطبان این مائده آسمانی، همة انسان ها و طبقات مختلف جامعه در طول تاریخ بوده و هستند، تحقق چنین هدفی در گرو توجه به استعدادهای متفاوت افراد و استفاده هنری از همة گنجایش های زبانی است. در این پژوهش، با روش توصیفی – تحلیلی، جلوه های زیباشناختی هنری در داستان های تعلیمی قرآن کریم، با تکیه بر داستان دو تن از پیامبران الهی، حضرت سلیمان و حضرت ایوب که به ظاهر زندگی متضادی با هم دارند، در مقاطع زمانی مختلف، واکاوی، سپس با هم مقایسه شده است. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان می دهد که در شیوة بیان این دو داستان، یک الگوی تعلیمی قابل تقلید در هنر داستان نویسی وجود دارد. در این الگوی قرآنی به داستان نویسان آموخته می شود که در هنر متعهد، شکل های بسیار متنوعی می تواند متصور باشد و هنرمندان با خلاقیت های هنری خود، از مسیرهای متفاوت و حتی گاهی متضاد، می توانند به هدفی واحد دست یابند و هنر را در خدمت تعلیم و تربیت قرار دهند.
۴۴۵۶.

شگفتی اعجازآمیز قرآن در اشاره به سازه مستحکم آهن و مس در عملیات سدسازی ذوالقرنین(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مس آهن ذوالقرنین اعجاز علمی قرآن آیات 83 تا 98 کهف سازه مستحکم

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۱۴ تعداد دانلود : ۸۳۶
قرآن کریم معجزه الهی است که با رشد و توسعه توانایی های علمی بشر، جنبه هایی از اعجاز علمی یا شگفتی های علمی آن پدیدار شده است. آیات 83 تا 98 سوره کهف ضمن بیان داستان ذوالقرنین و ماجرای ساختن سد توسط او، به برخی از نکات و حقایق علمی درباره صنعت ایمن سازی، نفوذناپذیری و محکم ساختن فلز آهن از طریق قرار دادن روکشی از مس روی آن یا به عنوان نوعی بندکشی اتصال دهنده آهن به مس به عنوان یک فناوری مستحکم و نفوذناپذیر اشاره شده است؛ این در حالی است که امروزه ضرورت استفاده از این عناصر از جمله نوآوری های پذیرفته شده علمی به حساب می آید. افزون بر اینکه استفاده از این فناوری دست کم در رویه دیوارهای سدهای غیر آبی می تواند به عنوان یکی از کاربردهای محتمل آن در نفوذناپذیر کردن و استحکام ویژه دیوارها و اشیایی که از این آلیاژ استفاده می کنند یا به عنوان ابزار و تکنیکی به منظور تقویت اتصال برخی از انواع عناصر فلزی به ویژه آهن مورد استفاده قرار گرفته، باعث ایجاد تحول در برخی صنایع گردد.
۴۴۵۷.

دریا از منظر قرآن کریم و علم(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: دریا خشکی آیات علمی امواج داخلی

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن جهان و طبیعت در قرآن
تعداد بازدید : ۷۸۳۵ تعداد دانلود : ۸۵۶
خداوند متعال در آیات متعددی از قرآن کریم اهمیت دریا را بیان فرموده است. نظر به اینکه بیش از 2500 کیلومتر از مرزهای کشور را آب دریاها فراگرفته است، لزوم توجه به هدایت های قرآن درباره دریا، وظیفه ای مهم تلقی می گردد، ضمن آنکه حیات بشر بستگی تام به شناخت و بهره گیری صحیح از این منبع خدادادی دارد. واژه «بحر» به معنای دریا به صورت صیغه مفرد در 32 آیه از قرآن آمده است. واژه «بر» به معنای خشکی نیز به صورت صیغه مفرد در 12 آیه از قرآن باز آمده است. در این مقاله ابتدا نسبت این آیات با تناسب خشکی به دریا اثبات می گردد، سپس سایر یافته های جدید در علم مهندسی دریا با آیات قرآن کریم تطبیق داده شده و شواهد لازم برای حمایت این نظریه که حقایقی در قرآن درباره علوم جدید به ویژه شگفتی های دریاها و اقیانوس ها موجود است، ارائه می گردد. همچنین امکان علمی آتش گرفتن دریاها، چگونگی یکی شدن دریاها، مانع بین دو دریا، تاریکی در اعماق دریا، جریانات جزر و مدی و سایر جریان ها و امواج دریایی مورد بحث قرار گرفته است.
۴۴۵۸.

مفهوم شناسی نور بودن خداوند با تکیه بر روایات تفسیری فریقین(مقاله ترویجی حوزه)

کلید واژه ها: نور روایات تفسیری فریقین مفهوم شناسی نور آیة النور

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام خداشناسی صفات و اسماء خدا
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفهوم شناسی
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن کلیات مفسران و تأویل گران
  5. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن توحید و اوصاف الهی در قرآن
  6. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی حدیث و علوم حدیث حدیث معارف حدیثی توحید و اوصاف الهی در روایات
تعداد بازدید : ۲۵۵۳ تعداد دانلود : ۶۱۷
نور اسمی از اسمای حسنای خداوند و نام یکی از سوره های قرآن کریم و از کلماتی است که در قرآن و احادیث بر مصادیق گوناگونی اطلاق شده است. گرچه این مصادیق متعددند، ولی وجود ویژگی خاصی در آن مصادیق سبب نام گذاری نور به آنان می باشد. مشهورترین آیه ای که در قرآن کریم بحث نور را مطرح کرده است آیه 35 سوره نور است که واژه نور در آن پنج مرتبه به کار رفته است. در طلیعه این آیه خداوند نور آسمان ها و زمین معرفی شده است Gاللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِF. مفسران، متکلمان، محدثان، فیلسوفان و عارفان دیدگاه های گوناگونی در خصوص معنای آن مطرح کرده اند؛ اما مهم ترین دیدگاه در زمینه نور بودن خداوند بر اساس روایات تفسیری فریقین، هدایت گری خداوند است.
۴۴۵۹.

بررسی تطبیقی سیمای فرعون در قرآن و عهد قدیم(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: قرآن عهد قدیم فرعون موسی بنی اسرائیل

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی فلسفه و منطق فلسفه غرب رویکرد موضوعی فلسفه های مضاف فلسفه دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی فلسفه دین
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی تفسیر و علوم قرآن تفسیر قرآن معارف قرآن موارد دیگر
  4. حوزه‌های تخصصی علوم اسلامی منطق، فلسفه و کلام اسلامی کلام دین پژوهی ادیان دیگر
تعداد بازدید : ۱۴۷۰ تعداد دانلود : ۸۱۱
چکیده از جمله روش هایی که کتاب های مقدس برای تبلیغ و آموزش بشر به کار می برند، استفاده از قصه است؛ قصه هایی که ریشه در وقایع حقیقی تاریخ داشته، عبرت و الگوی خوبی برای آیندگانند. سرگذشت فرعون و فرعونیان و چالش هایی که حضرت موسی (ع) و دیگر انبیاء در مقابل فرعون با آن مواجه بوده اند، یکی از موضوعاتی است که هم قرآن کریم و هم عهد قدیم را به خود مشغول داشته است. این تحقیق با جستجو در آیات قرآن کریم و کتاب مقدس (عهد قدیم)، به معرفی فرعون پرداخته است. بخشی از زندگی، رسالت و مبارزه ی موسی(ع) به فرعون طاغوت زمانش مربوط می شود، از طرف دیگر همین پیامبر در کتاب مقدس به عنوان منجی و نجات دهنده بنی اسرائیل از چنگال فرعون معرفی شده است. این که فرعون زمان موسی(ع) در قرآن و کتاب مقدس به چه نحوه ای معرفی شده، بر روی چه فرازی از زندگی و شخصیت او در هر دو کتاب تأکید شده و به چه جنبه ها و فرازهایی از زندگی این شخصیت و حکومت او کمتر پرداخته شده و یا اصلاً پرداخته نشده، از مواردی است که سعی شده است در این پژوهش به آن پرداخته شود. هر یک از قرآن و کتاب مقدس بر بخش های ویژه ای از زندگانی و منش فرعون و حضرت موسی (ع) متمرکز شده اند. در پایان، وجوه اشتراک و افتراق این دو کتاب را در بیان سیمای فرعون تلخیص کرده ایم. واژگان کلیدی: قرآن، عهد قدیم، موسی، فرعون، بنی اسرائیل.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان