۱.
کلید واژه ها:
ولایت پذیری رسول خدا (ص) صحابه قرآن روایات
این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر منابع اهل سنت به بررسی چگونگی نقش ولایت پذیری رسول خدا(ص) در تأمین سعادت فردی و اجتماعی انسان ها پرداخته است، و تلاش شده ضمن بررسی برخی از وقایع تاریخ صدر اسلام، اولاً به آن دسته از مدافعان حقیقی ولایت پرداخته شود که می توانند به عنوان الگو و مقتدا برای اطاعت و دفاع از حریم ولایت به مسلمانان معرفی شوند، و از طرف دیگر آن دسته از کسانی نیز که کوردلانه از این مهم سرباز زدند ، از آنان بازشناخته شوند.
۲.
کلید واژه ها:
قرآن کریم تاریخ گذاری ترتیب نزول مکی و مدنی روش ها
در تاریخ گذاری آیه ها و سوره های قرآن کریم روش های نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب، آماری، روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای متداول است که هر یک با نقدهای جدّی مواجه است؛ برخی از روش ها، نظیر روان شناختی و ذوقی و سلیقه ای در تاریخ گذاری قرآن جایگاهی ندارند و برخی دیگر نظیر نقلی، تاریخی، موضوعی، سیاق و اسلوب و آماری به تنهایی کارآیی کافی را ندارند، در این امر بهتر است روشی فراگیر در پیش گرفت که آمیخته ای از نقل و اجتهاد است. در این روش نخست روایات ترتیب نزول سوره ها، به اعتبار سند و متن مورد بررسی قرار می گیرد و مکی یا مدنی بودن هر سوره به دست می آید، آنگاه با توجه به روایت های سبب نزول و مباحث تاریخی و نقد و بررسی آن ها، محدوده زمانی هر سوره ای مشخص می شود؛ سپس با در نظر گرفتن ضوابط و خصائص اسلوبی و موضوعی سوره ها در دو دوره مکی و مدنی و حتی داده های آماری، تاریخ گذاری تقویت می شود.
۳.
کلید واژه ها:
گفتمان اندیشه ای گفتمان بیابانی گفتمان تجاری گفتمان کاروان داری
امروزه در جوامع اسلامی گروهی از دگر اندیشان با استناد به تعابیر و اسلوب های بیانی قرآن تلاش می نمایند تا این کتاب مقدس را محدود به حصار زمان و مکان شبه جزیره زمان بعثت پیامبر اسلام(ص) نمایند، و در نتیجه مخاطبان اش را تنها اعراب بدوی دوران جاهلی بخوانند! غافل از اینکه آنچه این جماعت بدان استناد می کنند، خود یکی از وجوه اعجاز قرآن حکیم است. بدان سان که خداوند از همان تعابیر و گفتمان و واژه های اعراب بدوی جاهلی که از هرگونه معرفت و دانش تهی بودند بهره گرفته، پیام جاودانه جهان شمول خویش رادر آن نهاده و همه بشریت را در همه زمان ها و مکان ها مخاطب قرار داده است. این پژوهش تلاشی است تا به نظریه سکولاریستی که با استناد به تعابیر قرآنی در پی سکولاریزاسیون کردن مفاهیم قرآنی است پاسخی مستدل دهد.
۴.
کلید واژه ها:
آیات سنت پیامبر (ص) صلوات بر پیامبر (ص) درود بر پیامبر (ص)
صلوات اهمیت ویژه ای در اسلام و جامعه مسلمانان دارد، و یکی از شعارهای مهم اسلام در زنده نگه داشتن سنت پیامبر اسلام(ص) و اهل بیت اش(علیهم السلام) به شمار می آید که ما باید آن را زنده کرده و به آن اهتمام ورزیم و به آن ارج نهیم، تا اسلام و دین اسلام و نام پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) برای همیشه زنده بماند و همین شعار موجب وحدت امت اسلامی هم می باشد؛ چنانکه در قرآن و روایات تأکید بسیاری شنیده ایم و دیده ایم بر اینکه بر پیامبر(ص) و آل اش(ع) درود و صلوات فرستاده شود. حال ما به بررسی لغوی و اصطلاحی و قرآنی و روایی آن هرچند کوتاه می پردازیم.
۵.
کلید واژه ها:
انسان قرآن خلیفه خدا مقرب مخلص
خداوند در قرآن انسان را خلیفه خود خوانده است. در حقیقت می توان گفت که این اصطلاح بر گروهی از انسان ها به صورت تشکیکی اطلاق می شود، این است که شامل پیامبر اکرم (ص)، سایر انبیاء، ائمه معصومین(ع) و اولیای دیگر می شود. در حقیقت هر انسانی بالقوه خلیفه خداست، ولی به فعلیت رسیدن این قوه، بستگی به تلاش فرد و توفیق حق دارد. پژوهش حاضر در صدد است به روش توصیفی-تحلیلی با بهره گیری از آیات قرآن و با رجوع به تفاسیر معتبر، ضمن تبیین جایگاه انسان، دیدگاه قرآن را در مورد انسان کامل و برخی از مصادیق آن بررسی کند.
۶.
کلید واژه ها:
یوگا سانک هیا کتب مقدس هندو تانترا عرفان سلامتی و آرامش
یوگا از ریشه یوج معادل فارسی یوغ به معنای پیوستن، مهارکردن و جفت کردن است. این آیین بر پایه های فلسفه سانک هیا بنا شده، با این تفاوت که یوگا خداباور است. پتانجالی - حکیم بزرگ هند- مؤسس یوگا بوده که کتاب «یوگاسوترا» تألیف سده های چهارم و یا پنجم پیش از میلاد، منسوب به او بوده و یوگا را توقف نوسان های فعالیت ذهنی تعریف می کند. یوگا نه یک نظام فلسفی، نه یک سامانه جامع عرفانی و نه یک دین است؛ بلکه انضباطی اخلاقی، بدنی و فکری به هدف آرامش جسم و جان است. اما نقدهایی چند از نظر روش شناسی و معرفت شناسی، خدامحوری و عرفان، سلوک سکولار و غیر وحیانی بودن آن و نیز عدم آرامش راستین، عدم تطابق با فطرت الهی و خلاصه نادیده گرفتن خطوط قرمز جنسی و مرزهای حلال و حرام بر آن وارد است که ما در این مقاله به اصول، آموزه ها و نیز نقد آن ها از نگاه قرآن، عرفان و برهان می پردازیم.
۷.
کلید واژه ها:
مثبت اندیشی موفقیت نوع نگرش موانع راهکار قرآن و روایات
انسان درطول زندگی خود همواره به دنبال پیشرفت و کسب موفقیت است. عوامل متعددی از جمله ضعف اعتماد به نفس، خشم، ترس و غم، بخل، سوء ظن، بزرگ شمردن مصیبت ها، ترس از شکست های گذشته و حسد مانع تفکر مثبت شده و با از بین بردن شور و نشاط و انگیزه در انسان، آرامش را از وی سلب نموده و میزان موفقیت را به شدت کاهش می دهند. انسان با غلبه بر این موانع می تواند به احساس زیبای لذت و شادی از لطف و رحمت الهی دست یافته و راه سعادت و نیک بختی را در پیش گیرد. پژوهش حاضر به بررسی این موانع و راهکارهای غلبه بر آن ها از دیدگاه قرآن کریم و سخنان اهل بیت(علیهم السلام) می پردازد.
۸.
کلید واژه ها:
قرآن تمثیل کارکردها شاخه ها و شاخصه ها
تمثیل نوعی روایت منثور یا منظوم است که نویسنده در آن عوامل، وقایع و گاهی نیز محیط آن را ابداع می کند تا در سطح ظاهری یا اولیه روایت، معنایی منسجم ایجاد کنند و در همان حال، دالِ بر نظام معنایی ثانویه مرتبط باشند. تمثیل شگردی روایی است که در هر فرم یا گونه ادبی می توان از آن استفاده کرد. یکى از روش هاى انتقال مفاهیم در قرآن نیز قصّه گویى است. داستان هاى قرآن در عین واقعى بودن، از نوع قصّه هاى تمثیلى بوده و هر یک به طور غیرمستقیم حامل پیام و نکته اى مى باشند. با عنایت به این موضوع که بخش اعظم پژوهش هاى قرآنى در باب نکات اخلاقى و تربیتى است و تحقیق در زمینه انواع تمثیل در قصّه ها و مَثَل هاى قرآنى از دیدگاه ساختار و محتوا بسیار اندک است، در این مقاله به واکاوی کارکردهای تمثیل در قرآن پرداخته شده است.
