فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۸۱ تا ۵۰۰ مورد از کل ۹۶۷ مورد.
۴۸۱.

باروری در ایران و شهر تهران: میزان ها، روندها و تفاو ت ها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: باروری ایران تهران تفاوت های باروری روند باروری تعیین کننده های باروری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۴۰ تعداد دانلود : ۵۹۱
این پژوهش با استفاده از داده های پیمایش نیات باروری شهر تهران (1391)، داده های پیمایش باروری تهران (1388)، جمعیت و سلامت (1379) و سرشماری 1390، میزان ها، روندها و تفاوت های باروری در ایران و شهر تهران را بررسی کرده است. میزان باروری کل در کل کشور 6/1 فرزند و برای جمعیت ساکن نقاط شهری و روستایی به ترتیب 5/1 و 9/1 تولد محاسبه شد. میزان باروری کل در سال 1390 در شش استان از 31 استان کشور 2/1 تا 4/1 فرزند، در 20 استان 5/1 تا 9/1 فرزند، و در 5 استان1/2 تا 9/2 فرزند برآورد شده است. همچنین، شکاف شهری و روستایی در میزان های باروری در بسیاری از استان ها غایب و یا بسیار ناچیز است. سایر یافته ها نشان می دهند که میزان باروری کل برای زنان 35-15 ساله ساکن شهر تهران پس از اندکی افزایش از 2/1 فرزند در 1379 به 4/1 فرزند در سال 1388و 1/1 فرزند در 1391 کاهش یافته است. میزان باروری کل زنان دارای درآمد بالا و ساکن مناطق بالای تهران (7/0 تولد) کمتر از میزان های باروری دارندگان درآمد پایین (5/1 فرزند) و ساکن مناطق پایین (3/1 تولد) است. زنان 35 ساله به طور متوسط 8/1 تولد زنده داشته اند، در حالی که این میزان در بین زنان دارای تحصیلات عالی و شاغل (5/1 فرزند) پایین تر از همان میزان در بین دارندگان تحصیلات زیر دیپلم (4/2 فرزند) و غیر شاغلین (9/1 فرزند) است. این پژوهش گروه های جمعیتی دارای باروری پایین را شناسایی کرد، که سهم به سزایی در تداوم سطح پایین باروری در کشور دارند.
۴۸۲.

سیاست های توزیع بهینه جمعیت و مهاجرت در ایران: اولویت بندی تجربیات جهانی از نگاه صاحب نظران ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توزیع بهینه ی جمعیت کلان شهرها تمرکززدایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۶۰۷
امروزه، تمرکز بالای جمعیتی در کلان شهرها به مسأله ای پیچیده تبدیل شده است. همه دولت ها دغدغه ی توزیع بهینه جمعیت را دارند و همواره جهت تعدیل جمعیت کلان شهرها سیاست هایی را اجرا می کنند. در این مقاله عمده ترین سیاست هایی که در کشورهای منتخب آسیایی جهت توزیع بهتر جمعیت به اجرادرآمده، شناسایی شدهاست، سپس جهت انطباق و اجرایی کردن آنها در ایران، 54 تن از اساتید برجسته ی کشور آنها را ارزیابی و اولویت بندی نموده اند. این مقاله دو هدف را دنبال می کند: الف) شناسایی سیاست های مؤثری که با توجه به تجربیات متخصصان داخلی با شرایط جامعه ی ایران سازگار و منطبق باشند، ب) اولویت بندی سیاست ها از نظر اجرایی و درجه ی تأثیرگذاری. نتایج نشان داد که اقدامات سیاستی در چهار حیطه شامل سیاست های: اجتماعی- فرهنگی، توسعه ی قطب های رشد، آمایش سرزمین و مبارزه با مفاسد اقتصادی- اجتماعی بیشترین اثر را بر توزیع بهینه ی جمعیت در کشور دارند. همچنین سیاست های توسعه ی سرمایه گذاری های محلی، به فعل درآوردن ظرفیت های توسعه ی منطقه ای، ایجاد فرصت های شغلی در روستاها و شهرهای کوچک به ترتیب با نمره ی 30/4، 26/4 و 19/4 در سه اولویت اول اجرایی پیشنهادی صاحب نظران هستند که اثرگذاری بیشتری در کنترل جمعیت کلان شهرهای کشور خواهند داشت.
۴۸۳.

روایت زنان سالمند از زندگی در دنیای مدرن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: مدرنیته زنان سالمند سالمندی طبیعی سالمندی مرضی روش کیفی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۷ تعداد دانلود : ۴۶۸
امروزه پدیده سالمندی، پدیده ای جهانی است که در کنار سایر تغییرات فرهنگی و الگوهای اقتصادی به مسئله ای قابل تأمل تبدیل شده است. یقیناً هر فرهنگی در مورد سالمندی انتظارات و فرضیات خاص خود را دارد، از طرفی فرایندهای پیری می تواند توسط زنان و مردان سالمند، متفاوت تفسیر گردد. پژوهش حاضر با اتخاذ رویکردی استقرایی به دنبال این است  تا درک و تصور زنان سالمند را  نسبت به سالمندی در یک جامعه شهری و نسبتاً مدرن را دریابد. داده های تحقیق از طریق انجام مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته با 18 زن سالمند در بازه سنی 60 تا 80 سال،  حاصل شده است.  بر اساس یافته ها،  زنان سالمند بر این باورند که تغییرات اجتماعی، روابط و مناسبات خانوادگی آنها را درهم ریخته و آنها را به لحاظ اجتماعی، کنار گذاشته است. پیچیدگی زندگی شهری باعث شده تا بسیاری از زنان سالمند، ادغام در فضاهای اجتماعی را مشکل و یا حتی غیر عملی ببینند و بیشتر خود را در فضای خانگی محصور سازند و بعضا یک نوع سالمندی مرضی را تجربه می کنند که درقالب مفاهیمی چون حقارت، از دست دادن منزلت، باراضافی بودن و واماندگی بیان می شود.
۴۸۴.

عوامل مؤثر بر رضایتمندی خانوارهای مهاجر به شهر تهرانن(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایگاه اجتماعی تحرک اجتماعی پیامد مهاجرت خانوارهای معمولی ساکن امکانات رفاهی و باروری

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی شهری
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی
تعداد بازدید : ۱۱۳۱ تعداد دانلود : ۷۰۱
پژوهش حاضر به بررسی پدیده مهاجرت و آثار آن بر خانوارهای مهاجر به شهر تهران پرداخته است . هدف تعیین میزان تغییرات اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی مهاجرین و میزان تأثیر پذیری مهاجرین از جنبه های مختلف محیطی در قالب تفاوتهای اجتماعی ، اخلاقی ،رفاهی و نگرشی در مقایسه با افراد بومی است . تحلیل نهایی این پژوهش بر روی 400 خانوار ، شامل 200نفر ازمهاجرین و 200نفرافراد بومی (متولد تهران) به عنوان گروه گواه، در بین خانوارهای معمولی ساکن در مناطق3، 6 و12 شهر تهران که لزوماً دارای فرزند بالای 10 سال بوده اند انجام گرفته است . نتایج پژوهش بر اساس تحلیلهای دومتغیری آزمونهای تاو-کندالc و کای اسکوار پیرسون نشان می دهد که رابطه معنی داری بین تحرک اجتماعی و پایگاه اجتماعی مهاجرین وجود دارد . همچنین بین تغییر وضعیت اخلاقی مهاجرین و افراد بومی تفاوت معنی داری وجود دارد که در جریان تحلیل مسیرمیزان تأثیرات متغیرها بر تغییر وضعیت مهاجر و سپس ارزیابی مجددفرد مهاجر ودر نهایت تآثیر آن بر تمایل به مهاجرت معکوس و ماندگاری بررسی شده است . تبیین فرضیات با تکیه بر دیدگاههای کارکردی و کلاسیک مهاجرت صورت گرفته است .
۴۸۵.

تفاوت های جنسی تعیین کننده های سن ازدواج افراد در آستانه ازدواج در شهر کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سن ازدواج سطح تحصیلات وضعیت اشتغال پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده جنس کرمانشاه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹۵ تعداد دانلود : ۴۲۶
ازدواج مبنای تشکیل خانواده یعنی اولین و مهم ترین واحد اجتماعی است. سن ازدواج زنان و مردان در استان کرمانشاه افزایش قابل توجهی داشته و از متوسط کشوری نیز بالاتر می باشد. بر این اساس در مقاله حاضر به بررسی تعیین کننده های سن ازدواج به تفکیک جنس در شهر کرمانشاه پرداخته شده است. داده های مورد استفاده در این مطالعه حاصل یک پیمایش است که در فروردین 1392 اجرا شده است. جمعیّت آماری شامل افراد در شُرُف ازدواجی است که جهت انجام آزمایش پزشکی به مراکز بهداشتیِ منتخب مراجعه می کردند. نمونه آماری 400 نفر می باشد. نتایج تحلیل چند متغیره نشان داد که متغیر محل سکونت اثر معناداری بر سن ازدواج زنان ندارد. رابطه متغیر پایگاه اقتصادی اجتماعی خانواده زنان و سن ازدواج آن ها معنادار گردید. یافته ها همچنین نشان داد که سه متغیرِ سطح تحصیلات، پایگاه اقتصادی-اجتماعی خانواده و وضعیت اشتغال اثر معناداری بر سن ازدواج مردان دارند. متغیر وضعیت پایگاه اقتصادی-اجتماعی خانواده و متغیر وضعیت اشتغال به ترتیب بیشترین تأثیر را بر سن ازدواج مردان و زنان دارا بودند.
۴۸۶.

جنسیت و دینداری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جنسیت تفاوت های جنسیتی دینداری مذهب

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی دین
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی
  3. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی خانواده زنان
تعداد بازدید : ۲۴۹۴ تعداد دانلود : ۱۳۶۸
در تبیین علل دینداری بیشتر زنان نسبت به مردان، کالت [1] با ترکیب تئوری ریسک گریزی و تئوری قدرت – کنترل، دینداری زنان را به اقتدار پدر سالارانه یا برابر طلبانه در خانواده ایشان مربوط می کند. از طرف دیگر علی رغم تحقیقات گوناگون که یافته دینداری بیشتر زنان نسبت به مردان را تأیید می کند، لوونتال معتقد است که این یافته در همه جوامع و فرهنگ ها و مذاهب مشاهده نمی شود و تفاوت هایی در این زمینه وجود دارد. ما در این مقاله برآنیم که به آزمون این فرضیه ها پرداخته، به این سؤال ها پاسخ دهیم که آیا در ایرانیان زنان از مردان دیندارترند؟ آیا در مذاهب و ادیان ایرانی این یافته تأیید می شود؟ آیا زنانی که در خانواده های با نفوذ بیشتر پدر زندگی می کنند، دیندارترند؟ برای پاسخگویی به این سؤال ها پیمایش ملی ارزش های اجتماعی و فرهنگی ایرانیان با ابزار پرسشنامه و نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای اجرا شده است و نتایج تحقیق نشان می دهد : 1- در ایرانیان تفاوت های جنسیتی در دینداری به نفع زنان است؛ 2- تفاوت های جنسیتی در دینداری در سنی ها بیشتر از شیعه هاست، اما در میان مسیحیان به چشم نمی خورد؛ 3 – در زنانی که در خانواده های با نفوذ بیشتر پدر زندگی می کنند، دینداری بیشتری به چشم نمی خورد .
۴۸۷.

تعیین کننده های سرمایه ای سبک زندگی سلامت محور سالمندان تهرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: سالمندی سبک زندگی سلامت محور امراض مزمن سرمایه اجتماعی سرمایه اقتصادی سرمایه فرهنگی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱۶ تعداد دانلود : ۳۳۶
مطالعه سبک زندگی سلامت محور به بررسی الگوی های جمعی رفتارهایی اطلاق می شوند که با پرداختن به مسائل مخاطره آمیز سلامت افراد و یافتن علل و دلایل آن تضمین کننده سلامت ایشان باشند. تبیین های موجود، عمدتا تعیین کننده هایی همچون انتخاب های فردی و عوامل ساختاری و اجتماعی را مدنظر قرار داده اند. با اتخاذ رویکردی مشابه، تحقیق حاضر درصدد کشف علل سرمایه ای موثر بر انتخاب های فردی است که بر سبک زندگی سلامت محور سالمندان تهرانی تاثیر می گذارند. یافته های تحقیق نشان داد تقریبا دو سوم سالمندان مورد بررسی، از سبک زندگی متوسطی برخوردارند. با در نظر گرفتن انواع سرمایه، 6/56 درصد نمونه تحقیق از سرمایه اقتصادی متوسط و 2/62 درصد آنها از سرمایه اجتماعی متوسطی برخوردارند. مهمتر آنکه 7/74 درصد سالمندان مورد بررسی از سرمایه فرهنگی پایینی برخوردارند. نتایج آزمون فرضیات نشان داد که سرمایه اجتماعی و اقتصادی با سبک زندگی مبتنی بر سلامت سالمندان رابطه معنی داری دارند در حالیکه سرمایه فرهنگی بر سبک زندگی بی تاثیر است. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد 16 درصد تغییرات سبک زندگی سالمندان تابع سرمایه اجتماعی و اقتصادی است و در بین انواع سرمایه، سرمایه اجتماعی و سپس سرمایه اقتصادی با ضرایب بتای 186/0 و 136/0 بیشترین اثر را بر سبک زندگی سلامت محور سالمندان دارد.
۴۸۸.

بررسی چندمتغیری میزان باروری کل و شاخص های مربوطه در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: باروری روش های چندمتغیری تحلیل مقطعی تحلیل نسلی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲۵ تعداد دانلود : ۳۴۹
این مقاله با استفاده از روش های نوین جمعیتی، میزان باروری کل و شاخص های مربوطه را به صورت چندمتغیری بررسی می نماید. روش مورد استفاده در این بررسی بر اساس مدل رگرسیونی بقا با بازه های زمانی مجزای افزایش در تعداد فرزندان برای هر پیشرفت موالید به صورت جداگانه می باشد. پیشرفت موالید و یا افزایش در تعداد فرزندان عبارت است از انتقال یک زن از تولد به تولد اولین فرزند، انتقال از تولد اول به دوم، انتقال از تولد فرزند دوم به سوم و الی آخر. مدل های مربوط به هر انتقال، به صورت جداگانه، مجموعه ای از احتمالات تولد را پیش بینی می نمایند. این احتمالات در ساختن جداول عمر چندبعدی باروری به کار می روند. داده های مورد استفاده، نمونه 2% داده های خام سرشماری سال ۱۳۸۵ است و بررسی به صورت چندمتغیری باروری، هم به صورت مقطعی و هم به صورت نسلی انجام شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهند که گذار باروری ایران در دو مرحله اتفاق افتاده است: 1) مرحله اول شامل محدود نمودن موالید و کم کردن تعداد فرزندان می باشد، 2) مرحله دوم شامل به تعویق انداختن فرزندآوری. در مرحله اول انتقال باروری، زنان با باروری بالا شروع به کاستن از تعداد بچه های زنده به دنیا آمده می نمایند. در مرحله دوم، زنان با باروری پایین زمان فرزندآوری خود را به تعویق می اندازند.
۴۸۹.

بررسی تاثیر شهرنشینی بر شاخص های توسعه با تاکید بر نتایج سر شماریهای 90-1385(مقاله علمی وزارت علوم)

۴۹۱.

بررسی عوامل مؤثر بر باروری زنان 44- 35 ساله در استان های منتخب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: باروری مشخصه های اجتماعی- جمعیتی عوامل ایده ای تحلیل طبقه بندی چندگانه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۲۱۹
در سه دهه ی اخیر باروری در ایران کاهش چشمگیری داشته است، این کاهش پدیده ای فراگیر در تمامی استان های ایران است. با این حال هنوز تفاوت های معنی داری در سطح باروری استان های ایران وجود دارد. بررسی حاضر، تعیین کننده های باروری در سه استان سمنان، کهگیلویه و بویراحمد و هرمزگان با سطوح مختلف باروری را در کانون توجه خود قرار داده است. روش تحقیق در این مطالعه پیمایشی است. جامعه ی آماری 1149 زن 44-35 ساله ی ازدواج کرده ی ساکن در این سه استان می باشد. سؤال اساسی که این مقاله بدان پاسخ می دهد این است که سهم عوامل ایده ای و عوامل اجتماعی و جمعیتی بر تعداد فرزندان چگونه است؟ نتایج مطالعه نشان می دهد سطح تحصیلات، سن مادر در اولین تولد و ترکیب جنسی فرزندان، بیشترین تأثیر را در تبیین واریانس باروری دارند. بر اساس این یافته ها می توان گفت که مشخصه های اقتصادی- اجتماعی و جمعیتی که خود تحت تأثیر توسعه اقتصادی - اجتماعی هستند، نسبت به عوامل ایده ای مورد بررسی در این مطالعه تأثیر بیشتری بر باروری دارند و برای تبیین باروری در این استان ها رویکردهای اقتصادی اجتماعی تبیین بهتری به دست می دهند.
۴۹۳.

ارزیابی سیاست های اجتماعی ـ جمعیتی سالمندی فعال در ایران و چالش های فرا رو(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: سالمندی فعال رویکرد بین نسلی رویکرد جامعه محور

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی
تعداد بازدید : ۲۳۴۰ تعداد دانلود : ۱۰۹۶
هرچند درحال حاضر، شمار سالمندان درصد کمتر جمعیت کشور را شامل می شود، فزونی سرعت رشد این گروه در مقایسه با رشد جمعیت کل کشور و نیز پیش بینی افزایش تعداد و سهم سالخوردگان (جمعیت 60 سال و بیشتر) در سال های آتی، لزوم برنامه ریزی آینده نگرانه ای برای کنترل مسائل این گروه، که شامل نیازهای دارویی، نگه داری و مراقبت از آنان و... باشدع توجیه پذیر است.
۴۹۵.

تحلیل تأثیر و چگالی جمعیت بر تغییرات فناوری منطقه ای در ایران(مقاله پژوهشی حوزه)

کلید واژه ها: چگالی جمعیت رشد اقتصادی منطقه داده های تابلویی پویا

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جامعه شناسی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی علم
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی
تعداد بازدید : ۱۷۳۲ تعداد دانلود : ۹۶۴
جمعیت و چگالی جمعیت، یکی از متغیرهای اثرگذار بر تغییرات فناوری در مناطق است. جمعیت بیشتر، نوآوران بیشتری دربر دارد؛ همچنین با فرض ثابت بودن اندازة زمین، چگالی جمعیت بالاتری ایجاد می شود و این چگالی جمعیت نیز ارتباطات و مبادله را تسهیل می کند، اندازة بازارها و امکان تخصصی شدن آنها را افزایش می دهد و سبب افزایش تقاضا برای ابداعات می شود. همة این عوامل خلق و انتشار تکنولوژی های جدید را ترغیب می کند؛ بنابراین جمعیت و چگالی جمعیت هر دو توسعة تکنولوژی را تقویت می کنند. هدف این نوشتار، تحلیل تأثیر متغیر جمعیت و چگالی جمعیت بر تغییرات فنّاوری استان های ایران است و در آن از چارچوب مدل کلاسن و نستمن (2006) بهره گرفته می شود. الگوی اقتصاد سنجی بر اساس مدل کلاسن و نستمن طراحی شده است که برای 28 استان ایران طی دورة (1380-1388) با روش داده های تابلویی پویا برآورد می شود. نتایج به دست آمده از برآورد الگوی اقتصاد سنجی حاکی از تأثیر مثبت جمعیت و چگالی جمعیت بر تغییرات فنّاوری استان ها در ایران است.
۴۹۶.

مصرف نمایشی پوشاک وعوامل موثربرآن (موردمطالعه: دانش آموزان دبیرستانی شاهرود)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: دینداری پایگاه اجتماعی دیگرانِ مهم مصرف نمایشی تبلیغات مصرفی رسانه

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی جمعیت شناسی
  2. حوزه‌های تخصصی علوم اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...)
تعداد بازدید : ۱۴۲۳ تعداد دانلود : ۷۶۱
مصرف نمایشی یا تظاهری، کنش نمادینی است که هدف عمده آن جلب توجه دیگران نسبت به خود و تمایز خود از دیگران است.فرضیه اساسی نوشتار حاضر این بوده است که مصرف نمایشی پوشاک تحت اثر انفرادی و ترکیبی(تعاملی)پایگاه اجتماعی،جنسیت و دینداری است؛ این اثرگذاری برحسب اینکه مصرف کننده در معرض چه وضعیتی ازلحاظ انتظارات دیگران مهم، تبلیغات مصرفی کالا و شرایط سنی باشد، متفاوت خواهد بود. نتایج وارسی این فرضیه بر روی 272 دانش آموز دبیرستانی درشاهرود نشان می دهد که اولا میل به مصرف نمایشی پوشاک نسبتا بالاست.ثانیا بخش عمده ای از نوسانات میل به مصرف نمایشی پوشاک در بین دانش آموزان،تحت اثر همزمان پایگاه اجتماعی،دینداری،جنسیت،سن،انگیزه پیروی از دیگران مهم،توجه به تبلیغات مصرفی رسانه و برخی ازاشکال ترکیبی(تعاملی)آنهاست.در این میان اثرنسبی سه متغیرانگیزه پیروی ازدیگران مهم ،پایگاه اجتماعی و توجه به تبلیغات مصرفی رسانه ها""بیش ازسایر متغیرهاست وبرمبنای آگاهی ازمقادیر آنها،پیش بینی دقیق تری می توان ازتغییرات مصرف نمایشی پوشاک بعمل آورد.ثالثا ازهشت متغیر منفرد وترکیببی که برمصرف نمایشی پوشاک تاثیرمعنادار دارند، اثرشش متغیرافزاینده واثردو متغیرکاهنده است.دومتغیراخیرشامل""دینداری""ومتغیرترکیبی ""پسر بودن و پایگاه اجتماعی"" است.
۴۹۹.

گردشگری الکترونیکی روستایی و نقش آن در توسعه پایدار با تاکید بر ICT روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان