بررسی مقایسه ای الگوها و مکاتب اقتصاد باروری با به کارگیری داده های ایران (مقاله علمی وزارت علوم)

چکیده

ابتدا لیبنشتاین با استفاده از یک نظریه اقتصاد خرد نامتعارف به تبیین رفتار باروری پرداخت اما کار او توانایی پایه گذاری یک مکتب را نداشت. از سال 1960 میلادی که گری بکر تحلیلی اقتصادی از باروری را ارائه نمود و پس از آن در سال 1966 ریچارد ایسترلین تحلیل بکر را به چالش کشید، اقتصاد باروری تا به امروز از رشد قابل توجه نظری و تجربی برخوردار بوده است که عمدتاً در قالب دو مکتب شیکاگو-کلمبیا و پنسیلوانیا شناخته می شود. مکتب شیکاگو-کلمبیا با مدد از نظریه اقتصادی محض نئوکلاسیک، رفتار باروری را به مانند تقاضا برای یک کالا تحلیل می کند که متغیر کلیدی آن قیمت زمان والدین بوده و به مثابه عاملی مهم در تعیین قیمت فرزند در نظر گرفته می شود. این در حالی است که مکتب پنسیلوانیا با ساختن ملغمه ای از نظریه اقتصادی و جامعه شناسی به تبیین رفتار باروری از زاویه عرضه می پردازد که متغیر محوری آن درآمد نسبی است. شواهد به دست آمده از ایران دلالت بر صحت ادعای هر دو مکتب دارد.