درخت حوزه‌های تخصصی

"امروزه، سازمانها به صورت فزاینده ای خود را درگیر مسئله ای می بینند که آن را معمای اخلاقی می نامند، یعنی اوضاع وشرایطی که باید یک بار دیگر کارهای خلاف و کارهای درست را تعریف کرد، زیرا مرز بین کارهای درست و خلاف بیش از پیش از بین رفته است. درچنین شرایطی مدیر باید از نظر اخلاقی جوی سالم برای کارکنان در سازمان به وجود آورد، تا آنان بتوانند با تمام توان وبهره وری هرچه بیشتر کار کنند. این امر، نیازمند وجود رهبری با هوش اخلاقی (Moral Intelligence) بالا است. هوش اخلاقی، توانایی درک درست از خلاف، داشتن اعتقادات اخلاقی قوی و عمل به آنهاست. رهبران با هوش اخلاقی بالا، کار درست را درست انجام می دهند، اعمال آنها پیوسته با ارزشها و عقایدشان هماهنگ است، عملکرد بالایی دارند و همیشه کارها را با اصول اخلاقی پیوند می زنند. دراین مقاله ابتدا اصول هوش اخلاقی در مدیریت بررسی شده، در نهایت مراحل آموز ش هوش اخلاقی به مدیران پیشنهاد می شود. "

مدیریت مشارکتی فرآیند مدیریتی پیچیده ای است که برای اجرای مؤثر نیازمند تلاش و فعالیت فوق العاده است. اگر مدیریت مشارکتی به درستی اجرا شود، در بهبود عملکرد، بهره وری و رضایت کارکنان مؤثر است. برای اجرای اثربخش مدیریت مشارکتی، درک و شناخت کامل از چگونگی استفاده از مجموعه پیچیده شدن مدیریت و در نظر داشتن عوامل اقتضایی متعددی که در موفقیت و یا عدم موفقیت آن مؤثر است ضروری است. شاید مهمترین عامل مفقیت درجه مهارت در بکارگیری مدیریت مشارکتی باشد. در این مقاله آثار مدیریت مشارکتی و عوامل اقتضایی مؤثر بر آن و برخی از کاربردهای مدیریت مشارکتی به عنوان یک ضرورت اخلاقی در اداره سازمان ها مورد بحث قرار گرفته است.

این پژوهش با هدف بررسی الگوی ارتقای رفتارهای شهروندی سازمانی از طریق نگرش های شغلی، رشد حرفه ای، حمایت رهبری و توانمند سازی کارکنان بخش های عملیاتی کارخانجات فولادسازی در شهر اصفهان به مرحله اجرا درآمد. جامعه آماری پژوهش را کارکنان بخش های علمیاتی کارخانجات فولادسازی شهر اصفهان تشکیل داده اند که از بین آنها 243 نفر به شیوه نمونه گیری سهل الوصول برای پاسخ گویی به پرسش نامه های پژوهش انتخاب شدند. پرسش نامه های پژوهش را پرسش نامه رفتار شهروندی سازمانی، پرسش نامه نگرش های شغلی، پرسش نامه حمایت رهبری، پرسش نامه رشد حرفه ای و پرسش نامه توانمندسازی تشکیل دادند. داده های حاصل از پرسش نامه های پژوهش با استفاده از مدل سازی معادله ساختاری (SEM) مورد تحلیل قرار گرفت. شاخص های برازش و تناسب الگوی نظری اولیه که در آن رشد حرفه ای، حمایت رهبری و توانمند سازی تاثیرات خود بر رفتارهای شهروندی سازمانی را از طریق نگرش های شغلی اعمال می نمودند، از وضعیت مطلوبی برخوردار نبود. به عبارت دیگر شواهد اولیه حاکی از آن بود که الگوی نظری اولیه نیازمند اصلاح و بازنگری است. براساس شاخص های اصلاح و تغییر، با افزودن دو مسیر مستقیم از رشد حرفه ای و توانمندسازی به رفتار شهروندی سازمانی، الگوی نهایی و بازنگری شده از شرایط مطلوبی از نظر شاخص های برازش و تناسب داده ها با مدل برخوردار گردید. به ترتیبی که کای دو برابر با 21/1 و 05/0P>، 998/0=GFI، 999/0=CFI و 03/0=RMSEA به دست آمد. بنابراین براساس الگوی نهایی سه متغیر رشد حرفه ای، حمایت رهبری و توانمندسازی بخشی از تاثیرات خود بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان بخش های عملیاتی کارخانجات فولادسازی را از طریق نگرش های شغلی و دو متغیر رشد حرفه ای و توانمندسازی نیز بخش دیگری از اثرات خود بر رفتار شهروندی سازمانی را به طور مستقیم اعمال می نمودند.

در این مقاله به بررسی جایگاه ارتباط سازمانی در دانشگاه ایلام پرداخته، همچننی جنبه های مختلف ارتباطات سازمانی شامل روش ها، رویه ها و مهارت های ارتباطی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه، تلاش شده است که با توجه به مبانی نظری و دیدگاه های اندیشمندان و صاحبنظران ارتباطات سازمان، جنبه های مختلف این موضوع در دانشگاه ایلام بررسی شود

مقاله حاضر در پی تعیین رابطه بین تغییر در سطح نمرات و چرخه های زیست آهنگ (بیوریتم) دانشجویان می باشد. گروه مورد مطالعه در این پژوهش شامل تعداد 384 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی فیروزکوه می باشند که حجم آن بر اساس جدول مورگان تعیین شده و از روش تصادفی طبقه ای انتخاب شده اند. با استفاده از نرم افزار رسم نمودارهای زیست آهنگ برای روزهای امتحانات گروه نمونه با توجه به تاریخ برگزاری امتحان و تاریخ تولد آنها نمودارهای زیست آهنگ رسم شده است. برای تعیین نمره امتحان، تاریخ برگزاری امتحان و تاریخ تولد اعضای نمونه به آرشیو واحد امتحانات دانشگاه مراجعه شده است. ترکیب های مختلف چرخه های زیست آهنگ به شش گروه مختلف تقسیم شده و نمره هر یک از دانشجویان متناسب با هر یک از این ترکیب ها ثبت و سپس نمره امتحان و ترکیب چرخه ها در هر امتحان توسط نرم افزارspss مورد تحلیل قرار گرفته است. برای پاسخ به سوال های تحقیق از روش تجزیه واریانس و آزمون تعقیبی lsd استفاده شده است. نتیجه حاصل از تحلیل اطلاعات جمع آوری شده نشان می دهد که بالاترین سطح نمرات دانشجویان مربوط به زمان هایی است که چرخه ذهنی دانشجویان به تنهایی یا به همراه سایر چرخه ها بالاتر از خط صفر قرار داشته است.

از آن جا که در هر سازمان لازمه تحقق اهداف سازمانی، هماهنگی رفتار افراد نسبت به هم در مسیری خاص است، از جمله ضروریات مطرح در توانایی مدیریت و مهارت های او جهت توفیق دراین وظیفه، شناخت و احاطه بر قوانین حاکم بر رفتار افراد می باشد؛ در غیر این صورت هماهنگی، کنترل وهدایت رفتار امری محال خواهد بود. در این مقاله، تلاش برآن است که ضمن بررسی نگرش های مختلف نسبت به تحلیل رفتارسازمانی، مانند نگرش های مبتنی بر عوامل درونی، نگرش های میتنی بر عوامل بیرونی، عوامل مبتنی بر نسبت درون وبیرون و تحلیل رفتار مبتنی بر اختیار؛ مدل تحلیل رفتار انسان بر اساس نظام فکری اسلامی تبیین گردد. در این مدل، مبانی نظام ادراکی و نظام رفتاری انسان نقش اختیار در رفتار و مبانی آن مورد بحث واقع شده است.

مراکز آموزش عالی مخصوصاً دانشگاهها به عنوان مهمترین منابع علمی و پژوهشی سهم عمده ای را در پیشرفت و توسعه هر جامعه دارا می باشند.حصول اهداف آموزش عالی و از جمله دانشگاه منوط به استفاده بهینه از نیروی انسانی و منابع مالی و تجهیزات است.اما پویایی نظام دانشگاه منوط به عوامل مختلفی از جمله داشتن کارکنانی با روحیه بالا و دارای رضایت شغلی است تا با به کار بستن و استفاده از توان خود در راستای کارایی هر چه بیشتر این سازمان گام بردارند.نویسنده در این مقاله به بررسی رابطه احساس برابری و رضایت شغلی کارکنان سازمانهای آموزش عالی پرداخته و پژوهشی در این رابطه در دانشگاه فردوسی مشهد انجام داده است.جامعه آماری در این پژوهش، کارکنان اداری سازمان مرکزی دانشگاه فردوسی مشهد N=858 بوده که حجم نمونه با بهره گیری از فرمول مورگان N=266 در نظر گرفته شد.روش تحقیق از نوع همبستگی بوده که با استفاده از سه پرسشنامه شامل " سنجش احساس برابری، سنجش رضایت شغلی و سنجش میزان اطلاع کارکنان از پاداش دیگران" اطلاعات لازم جمع آوری و سنجش جهت تحلیل داده ها از آزمون همبستگی گشتاوری پیرسون و آزمون t استفاده شد

پژوهش حاضر در صدد تبیین رابطه بین فرهنگ سازمانی کارآفرینانه و گرایش کارآفرینانه بوده است. برای این منظور از 2354 نفر شاغل در 129 شرکت کوچک و متوسط که در پنج صنعت غذایی و آشامیدنی، سلولزی، شیمیایی، کانی غیرفلزی و کانی فلزی در شهر بیرجند فعال بودند، 247 نفر به تناسب طبقات پنج گانه فوق به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. به دلیل نبود مدل مناسب برای سنجش فرهنگ سازمانی کارآفرینانه سازگار با فرهنگ اسلامی – ایرانی، محقق به تدوین این مدل پرداخت و ابعاد و شاخص های مدل فرهنگ سازمانی و گرایش کارآفرینانه به تایید خبرگان رسید. سپس با روش تحقیق توصیفی – همبستگی و با استفاده از تحلیل مسیر (بخش مدل ساختاری از SEM) و آزمون رگرسیون و به کمک نرم افزارهای AMOS و SPSS چگونگی ارتباط بین اجزا و عناصر مدل فرهنگ سازمانی کارآفرینانه با گرایش کارآفرینانه نشان داده شد. تحلیل ها نشان داد که بین فرهنگ سازمانی کارآفرینانه و ابعاد آن با گرایش کارآفرینانه شرکت ها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد، و این معنا داری در مورد مفهوم تحول گرایی و تعالی طلبی نسبت به سایر ابعاد بیشتر است (67/0). همچنین نتایج نشان داد که معناداری این رابطه بر اساس پاسخ های مدیران بیشتر است.

قانون شکنی و عدم توجه به قوانین و خط مشی ها یکی از پدیده ها و معضلات سازمان هاست؛ بااین حال افراد همواره برای استفاده شخصی، قوانین را زیر پا نمی گذارند و گاهی اوقات قوانین و خط مشی های رسمی سازمانی را به طور آگاهانه و با هدف تأمین هرچه بیشتر منافع سازمان و یا یکی از ذی نفعان آن نقض می کنند که درنتیجه این موضوع باعث شده است که پژوهشگران حوزه رفتار سازمانی به تبیین محرک های چنین رفتاری در محیط سازمان بپردازند. ما در این مقاله به دنبال بررسی عوامل فردی مؤثر بر رفتار قانون شکنی خیرخواهانه هستیم. رویکرد این پژوهش از نوع کمی بوده و مدل تحقیق نیز با نمونه ای متشکل از 265 نفر از کارکنان شهرداری منطقه 4 تهران و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده مورد سنجش قرار گرفته است. داده های موردنیاز این پژوهش با استفاده از پرسشنامه های معتبر جمع آوری و با کمک نرم افزارهای SPSS و Lisrel و از طریق روش هایی نظیر تحلیل عاملی و مدل معادلات ساختاری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که عامل ""ریسک پذیری"" یا تمایل طبیعی افراد به بالا نشان دادن احتمال موفقیت در مواقع مخاطره آمیز و همچنین عامل ""همدلی"" یا توانایی درک احساسات و عواطف دیگران، با قانون شکنی خیرخواهانه ارتباط مثبت دارند.

هدف پژوهش حاضر مطالعه وضعیت تیم سازی و کار تیمی در دانشگاه های دولتی ایران با استفاده از رویکرد کیفی و روش مطالعه موردی بود و دانشگاه فردوسی مشهد به عنوان یکی از دانشگاه های دولتی ایران برای نمونه انتخاب شد. برای گردآوری داده ها از مصاحبه نیمه ساختاریافته، برمبنای مفاهیم کلیدی حاصل شده از مرور سوابق و منابع و بررسی اسناد استفاده شد. جامعه آماری شامل همه مدیران دانشگاه فردوسی مشهد بود که از میان آنها تعداد 14 مدیر با استفاده از روش نمونه گیری هدف مند انتخاب شدند. برای تحلیل اطلاعات، از روش تحلیل محتوا و کدگذاری باز و محوری استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که شاخصه های تیم سازی و کار تیمی در دانشگاه شامل 2 مقوله کلی و 10 زیرمقوله است و نشانگر این است که دانشگاه از وضعیت تیم سازی و کار تیمی مطلوبی برخوردار نیست. همچنین بررسی اسناد دانشگاه (سند راهبردی دانشگاه فردوسی مشهد) نشان داد که دانشگاه فاقد راهبرد و یک برنامه روش مند و ساختار یافته برای تیم سازی و بهبود کار تیمی می باشد.

معنویت سازمانی از جمله دریچه­های نوینی است که در حوزه رفتار سازمانی گشوده شده و می­تواند مشتمل بر دیدگاه دینی باشد. معنویت می­تواند مشتمل بر دیدگاه دینی باشد. در هر صورت از لحاظ تاریخی علاقه به معنویت ریشه در مذاهب و ادیان سنتی داشته است. از طرفی، رفتار شهروندی سازمانی شامل مجموعه­ای از رفتارهای بصیرتی و اختیاری می­باشد که موجب بهبود بهره­وری سازمان می­شود. هدف از پژوهش حاضر بررسی معناداری رابطه معنویت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی می­باشد. روش تحقیق در این پژوهش، کاربردی و توصیفی/ پیمایشی می­باشد. جامعه آماری تحقیق کلیه کارکنان شهرداری زاهدان می­باشند که از بین آن­ها 127 نفر به روش تصادفی ساده انتخاب شد. ابزار گردآوری داده­ها پرسشنامه است، که داده­های آن از طریق مدلسازی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل گردید. یافته­های این پژوهش حاکی از آن است که رابطه معناداری بین معنویت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان وجود داشته و تمام مؤلفه­های معنویت سازمانی در بروز رفتارهای شهروندی مؤثر هستند. از این میان، دینداری و معنویت فردی بیشترین همبستگی را با رفتار شهروندی سازمانی داشته است.

هدف این مقاله تشریح فرایندهایی است که در ساخت سیستم های هوش تجاری به کار می رود . در نتیجه بررسی ویژگیهای سیستم های هوش تجاری ، نویسندگان این مقاله متدولوژی ویژه ای را برای ایجاد و به کارگیری این گونه سیستم ها در سازمان پیشنهاد کرده اند. این بررسی ها ، متمرکز بر هدف ها و سطوح کارکردی هوش تجاری در سازمانها است . براین اساس ، در مجموعه حاضر ، رویکرد مورد نظر، دو مرحله اصلی را در برمی گیرد که از یک تقابل نسبت به یکدیگر برخوردارند؛ یعنی ایجاد سیستم هوش تجاری و به کارگیری سیستم هوش تجاری. بخش اعظم این مقاله متوجه هدف ها و وظایفی است که برای ایجاد و پیاده سازی هوش تجاری مورد نظر است.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی رابطه موضع کنترل، جوسازمانی و بهره وری کارکنان در اداره کل امور مالیاتی استان تهران پرداخته شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر عبارتند از تمامی مدیران و کارکنان سازمان امور مالیاتی شهر تهران که شامل 728 نفر می باشند. که به منظور تعیین حجم نمونه مدیران، از روش سرشماری استفاده شده و تمامی مدیران به عنوان جامعه آماری مورد بررسی واقع شده اند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه 50 سوالی جو سازمانی لیتوین و استرینجر و پرسشنامه 17 سوالی بهره وری مک گال و همکاران و پرسشنامه 10 سوالی موضع کنترل جولیان راتر می باشد. جهت اجرای پرسشنامه بدین ترتیب اقدام گردید که به ازای هر یک مدیر سه کارمند انتخاب شده اند بنابراین 200 نفر مدیر و 600 نفر کارمند به عنوان نمونه انتخاب شده اند و نتایج حاصل از تجزیه، تحلیل رگرسیون چند متغیری نشان می دهد که: بین جو سازمانی و موضع کنترل با بهروری رابطه وجود دارد یعنی اینکه:1- بین جوسازمانی با بهره وری رابطه وجود دارد.2- بین موضع کنترل با بهره وری رابطه وجود ندارد.

رشد روزافزون تعاملات و مبادلات بین المللی و ناهمگونی نیروی کار ، توجه بسیاری از صاحب نظران مدیریت و کسب وکار را به شناسایی و تقویت قابلیتهایی که به حضور اثربخش در محیط های بسیار پیچیده و پویای جهانی بینجامد، معطوف کرده است . در میان این قابلیتها ، هوش فرهنگی مهمترین ابزاری است که می توان برای مواجهه مناسب با موقعیتهای چندفرهنگی به کار گرفت . هوش فرهنگی کمک می کند با درک سریع و صحیح مولفه های فرهنگی مختلف ، رفتاری متناسب با هر یک از آنها بروز دهیم . در این مقاله ، ضمن بررسی هوش فرهنگی در قالب ابعاد سه گانه شناختی ، رفتاری و احساسی - انگیزشی ، الگویی ارائه می کنیم که می تواند در شناخت سبک رفتاری و شخصیتی مدیران از لحاظ قابلیتهای هوش فرهنگی مفید واقع شود . ضمن آنکه با تاکید بر اکتسابی بودن هوش فرهنگی ، گامهایی در راستای تقویت آن پیشنهاد می دهیم .

فرهنگ سازمانى عاملى موثر بر عملکرد سازمان است.هدف پژوهش حاضر، تعیین رابطه ى فرهنگ سازمانى با بهره ورى کارکنان در بیمارستان هاى عمومى آموزشى دانشگاه علوم پزشکى ایران بود. روش بررسی: این مطالعه از نوع مطالعات همبستگى ست و جامعه آمارى را کارکنان بیمارستان هاى عمومى آموزشى دانشگاه علوم پزشکى ایران(1244N=) تشکیل مى دهد. تعداد 96 نفر با روش نمونه گیرى طبقه اى انتخاب شدند. ابزار گردآورى داده ها، پرسشنامه اى مشتمل بر سه بخش اطَلاعات دموگرافیک، فرهنگ سازمانى و بهره ورى ست که با مقیاس پنج گزینه اى لیکرت (1= بسیارکم وتا 5= خیلى زیاد) نمره دهى شد. داده ها به روش خودپاسخگویى گرداورى ؛ و با استفاده از شاخص هاى آمار توصیفى و آزمون آمارى مجذورکاى تحلیل شد. یافته ها: بین فرهنگ سازمانى و بهره ورى رابطه معنى دارى وجود دارد 01/0 P< و57 X2= ؛ در بین شاخص هاى فرهنگ سازمانى جامعه ى مورد مطالعه، کنترل و خلاقیَت فردى (با میانگین نمره 37/61 و 94/58) وضعیت بهترى نسبت به سایر شاخص هاى فرهنگ سازمانى داشتند. بالاترین میانگین نمرات بهره ورى کارکنان نیز مربوط به مؤلَفه هاى وضوح و شناخت نقش(35/69 از 130) و توانایى (68/57) بود. نتیجه گیری: با توجَه به رابطه ى مثبت فرهنگ سازمانى و بهره ورى کارکنان ، تغییر فرهنگ سازمانى حاکم بر بیمارستانها ى مورد مطالعه (با اقداماتى از قبیل فراهم نمودن محیط مناسب براى افراد خلَاق و ارتقاى آگاهى پرسنل در زمینه ى ارزش کار)مطلوب خواهد بود. "

هدف اصلی این پژوهش، تدوین مدل شایستگی سربازرسان سازمان بازرسی کل کشور از طریق روش آمیخته اکتشافی است. رویکرد بخش کیفی، مبتنی بر نظریه داده بنیاد است. ابزار گردآوری اطلاعات مصاحبه ساخت یافته و نیمه ساخت یافته با 15 نفر از مدیران و سربازرسان که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شدند و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات تحلیل محتوا است. کدها و مؤلفه های شایستگی (155مفهوم کلیدی، 33 مقوله، 11 مقوله اصلی) از مصاحبه ها احصاء و در قالب مدل مفهومی داده بنیاد تدوین گردید. مقوله محوری «ویژگی های فردی سربازرسان» است که در چهار بعد ویژگی های شخصیتی، ویژگی های اخلاقی، نگرش و بینش تحلیل و با توجه به شرایط علی(عوامل فردی، عوامل سازمانی)، شرایط زمینه ای (شرایط فردی، شرایط سازمانی)، شرایط میانجی (محدودیت ها، شرایط محیط)، راهبردها (توسعه فردی سربازرسان، توسعه سازمانی) و پیامدها (توسعه شایستگی سربازرسان در سطح فردی، ارتقاء سطح کیفی سازمانی) تدوین و مدل نهایی ارائه شد. سپس با روش تحقیق دلفی، پرسشنامه ای طراحی و مدل اولیه توسط خبرگان اصلاح و تأیید شد. در آزمون مدل، فرضیه های تحقیق تدوین و برای آزمون آنها پرسشنامه ای طراحی و اطلاعات توسط 170 نفر از مدیران و سربازرسان گردآوری و تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها با روش های تحلیل عاملی تأییدی و مدل تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزارهای SPSS و PLS صورت پذیرفت. نتایج مرحله کمی نشان داد که روابط موجود در مدل با ضرایب تأثیر مناسبی به تأیید رسید به جز 4 مورد از 16مورد که ضریب تأثیر عوامل سازمانی بر ویژگی های فردی، ویژگی های فردی بر راهبردهای توسعه سازمانی، شرایط فردی بر راهبردهای توسعه فردی سربازرسان و شرایط محیطی بر راهبردهای توسعه سازمانی که معنادار نبود و این مسیرها با مدل تدوین شده در بخش کیفی همخوانی نداشت و در بخش کمی مورد تأیید قرار نگرفت.

در چند سال اخیر، محققان و مدیران به صدای کارمند به دلیل نقشی که در کسب مزیت رقابتی ایفا می کند، توجه فراوان کرده اند. این پژوهش با هدف طراحی شاخصی بومی برای صدای کارمند و بررسی تأثیر صدای کارمند بر خلاقیت و عملکرد فردی کارکنان از طریق نقش میانجی درگیری شغلی انجام گرفت. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوة گردآوری داده ها توصیفی- همبستگی است. کارکنان شرکت کاله جامعة آماری این تحقیق را تشکیل داده اند. نمونه گیری به روش سرشماری انجام گرفت و 234 پرسشنامه برای جمع آوری داده ها توزیع شد. برای تحلیل داده ها تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل عاملی تأییدی و مدل ساختاری به کار گرفته شد. طبق نتایج این پژوهش، صدای کارمند بر درگیری شغلی تأثیر مثبت و معنادار دارد. همچنین، نتایج، نشان داد درگیری شغلی هم به طور مستقیم و هم غیرمستقیم، از طریق خلاقیت بر عملکرد کارکنان تأثیر مثبت و معنادار دارد.