درخت حوزه‌های تخصصی

جامعه شناسی خانواده

ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
آینده پژوهی ارتباطات انسان شناسی جامعه شناسی جمعیت شناسی سیاست اجتماعی مفاهیم علوم اجتماعی (هویت، سرمایه اجتماعی و ...) نقد و بررسی کتاب
جامعه شناسی آموزش و پرورش جامعه شناسی اقتصادی جامعه شناسی پزشکی و بهداشت جامعه شناسی تاریخی جامعه شناسی توسعه جامعه شناسی جنسیت جامعه شناسی خانواده جامعه شناسی دین جامعه شناسی سازمان جامعه شناسی سیاسی و انقلاب و جنگ جامعه شناسی شهری و روستایی جامعه شناسی علم و معرفت و تکنولوژی جامعه شناسی فرهنگ جامعه شناسی کار و شغل جامعه شناسی کاربردی و برنامه ریزی اجتماعی جامعه شناسی کودک جامعه شناسی مسایل اجتماعی و انحرافات جامعه شناسی نظری جامعه شناسی ورزش جهانی شدن روش شناسی در علوم اجتماعی مددکاری اجتماعی
جوانان زنان کودک و نوجوان
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱۲۱ تا ۱۴۰ مورد از کل ۱٬۹۶۱ مورد.
۱۲۱.

فرض ها و استانداردهای ایرانیان درباره ازدواج و روابط زناشویی: تحلیل کیفی ضرب المثل های ایرانی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم پاییز ۱۳۹۹ شماره ۶۳ 294 - 314

کلید واژه ها: فرهنگ استاندارد فرض رابطه زناشویی ضرب المثل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴۱ تعداد دانلود : ۴۵۳
فرض ها و استانداردها در تعیین رضایت همسران از زندگی زناشویی نقش مهمی دارند و هر دو تحت تاثیر فرهنگ هستند. لازم است متخصصان خانواده، برای درک بهتر مراجعان و ارایه خدمات بهتر، از تاثیراتی فرهنگ بر شناخت های آنها مطلع باشند. مطالعه ضرب المثل ها در هر زبان می تواند تصویر نسبتا دقیقی از نگرش ها و اعتقادات افراد متعلق  به آن بافت فرهنگی نسبت به موضوعات مختلف ارایه کند. بنابراین در این پژوهش با استخراج کلیه ضرب المثل های ایرانی دارای کلیدواژه های مرتبط (زن، شوهر، همسر، ازدواج) و تحلیل تماتیک آنها سعی شد که فرض ها و استانداردهای مربوط به نقش های زن، شوهر و رابطه زناشویی استخراج گردد. سه تم اصلی و یک تم کلی استخراج گردید. بر اساس نتایج، استانداردهای موجود برای زنان هنگام ازدواج متعددتر و سخت گیرانه تر از استانداردهای مربوط به شوهران است. رابطه زناشویی نیز به عنوان یک رابطه بسیار مهم، مقدر و پرتعارض به تصویر کشیده شده است که در آن تعارضات مکرر و اجتناب ناپذیر و غیرقابل حل وجود دارد که باعث می شود در دراز مدت تلخ و خسته کننده به نظر برسد. استانداردهای استخراج شده نشان می دهد که در زندگی زناشویی از زن و شوهر انتظار می رود نقش های مکمل هم را ایفا می کنند و مردان بر زنان سلطه داشته باشند.
۱۲۲.

ناباروری و راهبرهای کنار آمدن با آن در زنان و مردان مراجعه کننده به پژوهشکده علوم تولید مثل یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 473 - 492

کلید واژه ها: ناباروری کنار آمدن تجربه زیسته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۹۷ تعداد دانلود : ۲۲۶
ناباروری در ایران با توجه به بستر فرهنگی و اجتماعی جامعه، تأثیرات عمیقی بر بسیاری از جنبه های زندگی افراد نابارور دارد. در این مطالعه با اتخاذ رویکرد کیفی و روش تحلیل پدیدارشناختی، ابعادی از تجربه ناباروری و راهبردهای کنار آمدن با آن در زنان و مردان مراجعه کننده به پژوهشکده علوم تولید مثل یزد واکاوی می شود.  مشارکت کنندگان در این پژوهش 32 زن و مرد نابارور هستند که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. از تحلیل مصاحبه ها دو تم «ناباروری مسأله محوری و نیازمند حمایت همه جانبه» و «ناباروری رویدادی منفی در چرخه زندگی و تا حدودی قابل پذیرش و کم اهمیت» به ترتیب برای زنان و مردان نابارور استخراج شد. بر اساس یافته ها، فرزندآوری جلوه ای از هویت زنانگی و مردانگی تلقی می شود. برای زنان محیط خانه توأم با سکوت، ترس و نگرانی، محیط خانواده همسر تنش زا و آزاردهنده است. زنان همواره پیشتاز درمان هستند و بر تکرار آن پافشاری می کنند و با پذیرش ناباروری به مثابه مسأله، جست وجوی مداوم درمان، تقدیرگرایی، حضور در محیط های کودک محور و توجه به کودکان تلاش می کنند با شرایط ناباروری کنار بیایند. مردان فرزندان را به عنوان بخشی از هویت خود و تداوم نسل و نام خانواده می پندارند. اغلب جست وجوی درمان برایشان ناخوشایند است. برای رهایی از پیامدهای ناباروری راهبردهایی نظیر انکار، کم اهمیت جلوه دادن ناباروری، بی توجهی به نظر دیگران، تمرکز بر کار و فعالیت را به کار می بندند. این مطالعه نشان داد که علاوه بر جنبه های درمانی و پزشکی ناباروری، جنبه های مختلف عاطفی، اجتماعی، فرهنگی، ارتباطی، شناختی و اقتصادی ناباروی نیز نیازمند توجه است.
۱۲۳.

رابطه عاطفی و جنسی، تعهد زناشویی و روابط فرازناشویی اینترنتی: مدل یابی معادلات ساختاری(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۱ 39-53

کلید واژه ها: روابط فرازناشویی اینترنت تعهد رابطه عاطفی رابطه جنسی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۸۰ تعداد دانلود : ۴۰۳
طی دهه های اخیر، با گسترش فناوری ارتباطات، اشکال جدیدی از روابط فرازناشویی به واسطه ی فضای مجازی به وجود آمده است. هدف: پژوهش حاضر قصد داشت مدلی پیشنهاد کند که تاثیر متقابل تعهد زناشویی و رابطه عاطفی و جنسی را بر روابط فرازناشویی اینترنتی بررسی نماید. نمونه: 208 مسافر متاهل (121 مرد و 87 زن) به صورت در دسترس در ایستگاه راه آهن تهران انتخاب شدند. ابزار: پرسشنامه های سطح پیشرفت روابط اینترنتی، پرسشنامه ارتباط جنسی اینترنتی، پرسش نامه ابعاد تعهّد، و دو خرده مقیاس رضایت از رابطه عاطفی و نارضایتی از رابطه جنسی از پرسش نامه رضایت از ازدواج تکمیل گردید. یافته ها: ارزیابی برازش مدل در نرم افزار EQS-6 انجام شده و مشاهده شد اثر تعهد زناشویی بر روابط فرازناشویی اینترنتی به صورت مستقیم و غیرمستقیم معنی دار نبود. تعهد زناشویی به طور مستقیم بر روابط زناشویی، و روابط زناشویی به طور مستقیم بر روابط زناشویی اینترنتی اثرگذار بودند. نتیجه گیری: این پژوهش نشان داد که عوامل رابطه ای در گرایش به روابط فرازناشویی اینترنتی نقش پررنگ تری نسبت به عوامل اجتماعی و مذهبی دارند. همچنین محدودیت ها و پیشنهادها برای پژوهش های بعدی مورد بحث قرار گرفت.
۱۲۴.

رابطه اضطراب کرونا در مادران با تعامل والد-کودک و پرخاشگری کودکان در ایام قرنطینه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۲ 139-154

کلید واژه ها: کرونا اضطراب تعامل والد-کودک پرخاشگری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۴۱ تعداد دانلود : ۴۶۱
هدف پژوهش حاضرتعیین رابطه اضطراب کرونا در مادران با تعامل والد-کودک و پرخاشگری کودکان در ایام قرنطینه بود. طرح پژوهش توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی مادران دارای کودک 6 تا 12 ساله شهر تهران در اردیبهشت 1399 بود. برای انجام این پژوهش، از روش نمونه گیری و اجرای اینترنتی استفاده شد. پرسشنامه های مورد استفاده در پژوهش حاضر عبارت بودند از مقیاس اضطراب کرونا ویروس (CDAS)، مقیاس رابطه والد-کودک، پرسشنامه پرخاشگری کودکان دبستانی. درنهایت داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS-24 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که بین اضطراب کرونا در مادران با رابطه مثبت کلی در تعامل والد-کودک رابطه منفی معنادار(511/0-=r)، و با پرخاشگری رابطه مثبت معنادار (601/0=r) وجود داشت. علاوه براین، اضطراب کرونا در مادران به ترتیب با ضرایب بتای 324/0- و 428/0 پیش بینی کننده معنادار رابطه مثبت کلی بین مادران و کودکان و پرخاشگری کودکان بود(01/0>p). بنابراین با ارائه مداخلات و آموزش های به موقع و مناسب جهت کاهش اضطراب ناشی از بیماری کرونا در مادران، می توان تعاملات والدین و کودکان را بهبود بخشید و مشکلات رفتاری و هیجانی کودکان را کاهش داد .
۱۲۵.

ساخت اجتماعی طلاق توافقی در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم بهار ۱۳۹۹ شماره ۶۱ 97-114

کلید واژه ها: طلاق توافقی دادگاه خانواده ساخت اجتماعی پارسنز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۶۲ تعداد دانلود : ۵۱۸
تحولات اجتماعی یکی از عرصه های مهم تحقیق در علوم اجتماعی به شمار می روند. پدیده طلاق توافقی در جامعه ایرانی یکی از مصادیق تحول در نهاد خانواده و ازدواج است. در این مقاله سعی شده تا روند تغییرات این پدیده با چگونگی ساخت یابی اجتماعی آن فهم و تحلیل شود. برای این منظور از رویکرد «واقع گرایی تحلیلی» و به طور خاص «نظریه اراده گرایانه کنش» تالکوت پارسنز جامعه شناس ساختارگرای آمریکایی بهره گرفته شد. روش مورد استفاده در این تحقیق، کیفی و از نوع تحلیل ثانویه بوده و برای گردآوری داده ها از پیمایش ها و تحقیقات پیشین بهره گرفته شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که طلاق توافقی متأثر از دو ساحت عینی و ذهنی ساخت اجتماعی می یابد. ساحت ذهنی آن مربوط به تحول در الگوهای همسرگزینی و تغییر در ساختار اقتدار خانواده و ساحت عینی آن مربوط به اطاله دادرسی دعاوی خانوادگی در دادگاه های خانواده و نیز زیست جهان جنسی دنیای امروز می گردد.
۱۲۶.

دیدگاه طرح واره درمانگران نسبت به نقش مولفه های طرح واره ای در سبب شناسی خیانت زناشویی: یک مطالعه کیفی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۲ 199-216

کلید واژه ها: خیانت زناشویی طرح واره های ناسازگار اولیه گروه متمرکز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴۵ تعداد دانلود : ۵۲۳
رابطه خارج از ازدواج یکی ازشایع ترین و آسیب زاترین مشکلات زوجی است. پیش بینی کننده های خیانت زناشویی در سه طبقه مولفه های فردی، ارتباطی و بافتاری طبقه بندی می شوند. در این مطالعه قصد بررسی نقش یکی از مهم ترین مولفه های فردی یعنی طرح واره های ناسازگار اولیه را در این پدیده داریم. برای رسیدن به این هدف سه گروه متمرکز از متخصصین حوزه طرح واره درمانی تشکیل شد و داده ها به روش کلارک و بران تحلیل شد. در نهایت سه مضمون سایه بانی مولفه های حالتی طرح واره، مولفه های صفتی طرح واره و مولفه های فراتر از طرح واره استخراج شد. نتایج نشان دادند که فعالیت طرح واره های حوزه طرد و بریدگی، محدودیت های مختل و دیگر جهت مندی در کنار استراتژی های مقابله جبران افراطی و تسلیم در افراد دارای خیانت زناشویی پرنگ تر مشاهده شده است. ذهنیت های کودک آسیب دیده، کودک تکانشی، والد سرزنشگر و محافط منفک شده خود آرام بخش نیز مورد توجه بودند. نهایتا دیگر مولفه های فردی و بافتاری موثر در خانت زناشویی نیز مورد اشاره متخصصین قرار گرفتند. در مجموع می توان گفت، طرح واره ناسازگار اولیه به عنوان یک فاکتور فردی در کنار مولفه های دیگر در بروز رابطه خارج از زادواج موثر هستند.خیانت زناشویی، طرح واره های ناسازگار اولیه، گروه متمرکز
۱۲۷.

اثربخشی زوج درمانی تلفیقی به روش دایمند بر بهزیستی روانشناختی و تعارض زناشویی زوجین بعد از تولد اولین فرزند(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم تابستان ۱۳۹۹ شماره ۶۲ 183-198

کلید واژه ها: زوج درمانی تلفیقی به روش دایمند بهزیستی روانشناختی تعارض زناشویی تولد اولین فرزند

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۶۲ تعداد دانلود : ۱۸۵
هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی زوج درمانی تلفیقی به روش دایمند بر بهزیستی روانشناختی و تعارض زناشویی بعد از تولد اولین فرزند زوجین شهرستان اهواز بود. بر این اساس، سه زوج به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. در این پژوهش از طرح تجربی تک موردی از نوع خط پایه چندگانه استفاده شد. زوج درمانی تلفیقی به روش دایمند در سه مرحله خط پایه، مداخله و پیگیری انجام شد و زوجین به مقیاس بهزیستی روانشناختی و مقیاس تعارض زناشویی کانزاس پاسخ دادند. داده ها به روش ترسیم دیداری، شاخص تغییر پایا (RCI) و فرمول درصد بهبودی تحلیل شدند. نتایج این پژوهش نشان داد زوج درمانی تلفیقی به روش دایمند باعث کاهش معنادار تعارضات زناشویی شد ولی بر بهزیستی روانشناختی زوجین تاثیر معنادار نداشت. زوج درمانی تلفیقی به روش دایمند می تواند برای تسهیل انتقال زوجین به مرحله والدگری موثر باشد و خانواده درمانگران می توانند از این روش درمانی برای بهبود روابط زناشویی زوجین ایرانی استفاده کنند.
۱۲۸.

مقایسه ادراک انصاف، حمایت اجتماعی ادراک شده و بخشش در مادران کودکان مبتلابه اختلال نقص توجه- بیش فعالی و عادی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 493 - 511

کلید واژه ها: ادراک انصاف بخشش حمایت اجتماعی ادراک شده مادران کودکان مبتلا به نقص توجه بیش فعالی و عادی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۴ تعداد دانلود : ۲۷۰
وجود فرزند با اختلال نقص توجه بیش فعالی در خانواده عملکرد خانواده را تحت تأثیر قرار می دهد. پژوهش حاضر با هدف مقایسه ادراک انصاف، حمایت اجتماعی ادراک شده و بخشش در مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی و مادران دارای کودکان عادی انجام گرفت.  نمونه 100 نفر (50 نفر برای گروه با اختلال نقص توجه بیش فعالی که به شیوه نمونه گیری هدفمند و 50 نفر گروه عادی که به شیوه نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند) از بین مادران کودکان دارای اختلال نقص توجه بیش فعالی و عادی سنین 12-7 سال مناطق 4 و 8 شهر تهران که در نیم سال دوم تحصیلی 98-97 در حال تحصیل بودند، انتخاب شدند. ابزارهای ادراک انصاف پری، حمایت اجتماعی و بخشش در اختیار آن ها قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین حمایت اجتماعی و بخشش مادران دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد (p <0.05). بین ادراک انصاف این دو گروه تفاوت معناداری مشاهده نشد. با توجه به پایین تر بودن سطوح بخشش و حمایت اجتماعی ادراک شده در مادران کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه بیش فعالی نسبت به مادران کودکان عادی، این موضوع می تواند ناشی از اثرات سوء، مبنی بر داشتن کودک دارای این اختلال باشد.
۱۲۹.

هستان نگاری تحکیم خانواده مبتنی بر منابع دانش در حوزه مطالعات زنان در ایران (FamilyOnto)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 453 - 472

کلید واژه ها: بازیابی اطلاعات تحکیم خانواده مدل سازی مفهومی مطالعات زنان در ایران هستان نگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۲ تعداد دانلود : ۳۴۳
این پژوهش با هدف طراحی هستان نگاری «تحکیم خانواده، با استخراج مفاهیم و روابط بین آنها از منابع دانش حوزه مطالعات زنان (گرایش علوم اجتماعی) در ایران انجام شد.  پژوهش از نظر هدف کاربردی است و از روش تحلیل حوزه (رویکرد آشولد و گرونینگر) و هم چنین از روش دلفی برای تأیید مفاهیم و تأیید نهایی هستان نگاری استفاده شد. از جامعه آماری، شامل 792 کتاب و 2144 مقاله علمی پژوهشی، تعداد 9295 مفهوم عینی و ضمنی استخراج شد و پس از دسته بندی، استانداردسازی و سپس نظرسنجی مفاهیم طی پالایش دلفی، نخستین مدل مفهومی حوزه «تحکیم خانواده» شکل گرفت. این مدل شامل یک هسته مفهومی، 3 مفهوم، 9 مقوله، 24 زیرمقوله و 66 زیرمفهوم بود. درخت هستان نگاری با ایجاد روابط بر مبنای وزن کلمات کلیدی، با یک هسته مفهومی، دو رده اصلی، 110 رده فرعی و 199 زیررده ایجاد شد و در مجموع با 212 رابطه سلسله مراتبی و ویژگی شیء، روابط معنایی بین مفاهیم برقرار شد. این مصنوع در نرم افزار 5.5 protégé اجرا شد و با افزونه های OntoGraf، OWLViz و VOWL قابل نمایش شد. هستان نگاری FamilyOnto به عنوان یک سند راهبردی در سیاست گذاری ها و برنامه ریزی های آینده مدل سازی مفهومی حوزه مطالعات زنان تأثیرگذار است، هم چنین، به عنوان ابزاری برای ذخیره و بازیابی معنایی مؤثر کاربران و در تعاملات پژوهشی متخصصان حوزه، مفید است.
۱۳۰.

بررسی چالش های حقوق خانواده ناشی از شیوع بیماری کرونا در برخی از کشورها با تاکید بر حق حضانت و ملاقات کودکان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال شانزدهم زمستان ۱۳۹۹ شماره ۶۴ 533 - 545

کلید واژه ها: ویروس کرونا حقوق خانواده حضانت حق ملاقات ضرر سلامت جسمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۳۲ تعداد دانلود : ۳۱۷
شرایط پیش آمده ناشی از ویروس کرونا به گونه ای تمام جهان، افراد و روابط آن ها را دچار دگرگونی کرده و تحت تأثیر قرار داده است. این شرایط بر توافقات حقوقی افراد نیز تأثیرگذار بوده است؛ به عنوان نمونه توافقات والدین کودکانی که به دلایلی از قبیل طلاق جدا از یکدیگر زندگی می کنند، تحت تأثیر این شرایط قرار گرفته است.  در مواردی حق ملاقات والدی که به موجب حکم دادگاه باید روز یا روزهایی از هفته کودک را ملاقات کند، مورد بازنگری قرار گرفته یا در صورتی که حضانت کننده، مانع ملاقات طفل با اشخاص ذی حق شود و به دلایل موجه و امکان ورود ضرر به کودک از اعمال حقی ممانعت کند، حکم به مجازات وی نشده است. با توجه به لازمه دو نهی منتج از قواعد لاضرر، نهی از عروض در تهلکه و بر اساس اصل 40 قانون اساسی چون اعمال این حق موجبات ورود ضرر به غیر را فراهم و تمهید می کند و محتمل نیز قوی است، بنابراین حکم به الغای موقت این حضانت یا ملاقات حسب اقتضا خواهد شد. ملاک برهم زدن توافقات والدین و اشخاص ذی حق، بر اساس قانون داخلی و برخی از کشورهای مورد مطالعه هم چون استرالیا، کانادا و ایرلند؛ به مخاطره افتادن سلامت جسمی، امکان ورود ضرر و نهایتاً حفظ مصالح کودکان است. این موارد موضوعاتی است که به دادگاه و حضانت کننده اجازه می دهد تا برای دوره ای محدود شخص ذی حق؛ اعم از والدین یا سایر اقربا از ملاقات با کودکان محروم شده و استنکاف حاضن موجبات مسئولیت مدنی و کیفری برای وی نباشد. از دیگر مشکلات مربوط به دعاوی حضانت و حق ملاقات در ایام شیوع کرونا، قرنطینه سازی و تعطیلی اماکن عمومی و ادارات، روش های دسترسی به دادگاه ها و حضور در جلسات دادرسی و آگاهی از این روند بوده که در این مقاله به آن ها پرداخته خواهد شد.
۱۳۱.

رابطه ساختاری بین استرسور، استرس ادراک شده، منابع حمایتی و سازگاری مادران کودکان با ناتوانی هوشی: نقش واسطه ای سبک های مقابله ای بر اساس مدل Double ABCX(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۰ 559-580

کلید واژه ها: ناتوانی هوشی سبک های مقابله ای مدل دوگانه ای بی سی ایکس سازگاری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۷ تعداد دانلود : ۲۶۰
پژوهش حاضر باهدف ارزیابی سازگاری مادران دارای کودک ناتوان هوشی بر اساس مدل Double ABCX انجام شده است. بر اساس این مدل چندوجهی، رابطه سازگاری مادران با مشکلات رفتاری کودکان، منابع حمایتی و استرس ادراک شده مادران با نقش واسطه ای سبک های مقابله ای موردمطالعه قرارگرفته است. جامعه آماری شامل مادران دارای کودک ناتوان هوشی بودند که تعداد ۲۶۰ نفر در این پژوهش مشارکت داشتند. داده ها از طریق پرسشنامه های مشکلات رفتاری راتر، استرس ادراک شده (PSS-14)، عزت نفس رزنبرگ، مقیاس چندبعدی حمایت اجتماعی ادراک شده (MSPSS)، منابع خانواده (FRS)، سبک های مقابله ای (WOCQ) و مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف گردآوری شد و با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و از روش برآورد بیشینه درست نمایی به برآورد پارامترها و ضرایب مسیر پرداخته شد. یافته های پژوهش نشان داد که مدل استفاده شده، برازش خوبی با داده های تجربی دارد. همچنین بررسی ضرایب مسیر نشان می دهد که منابع خانواده تأثیر مستقیم و معنی داری بر استرس ادراک شده و بهزیستی روان شناختی مادران دارد و سبک های مقابله ای در رابطه بین استرسور، استرس ادراک شده و بهزیستی روان شناختی نقش واسطه ای دارد. نتایج این پژوهش ارزشمندی مدل دوگانه ی ای بی سی ایکس را به عنوان یک الگوی چندوجهی در تبیین سازگاری مادران کودکان ناتوان هوشی مشخص می کند. همچنین نتایج پژوهش رهنمودهای مفیدی برای مداخله فراهم کرده است.
۱۳۲.

مواجهه با محتوای خارج عرف جنسی (پورنوگرافی) در اینترنت و فضای مجازی و تاثیرات رفتاری در نوجوانان در تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۷ 127-153

کلید واژه ها: فضای مجازی اینترنت پورنوگرافی رفتار جنسی ازدواج جوانان نوجوانان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۳۰۸ تعداد دانلود : ۴۶۸
مقدمه : بعلت گستردگی دسترسی به اینترنت و فضای مجازی در بین نوجوانان و جوانان، و مواجهه اجتناب ناپذیر با محتویات خارج عرف جنسی، نگرانی زیادی در بین گروه های مختلف جامعه و مسئولین ایجاد شده است که "این مواجهه چگونه بر رفتارهای نوجوانان شامل رفتارهای جنسی آنان تاثیرمی گذارد؟". این در حالی است که مطالعات تجربی و کیفی اندکی در این خصوص در ایران وجود دارد. هدف : این تحقیق با هدف واکاوی دیدگاههای نوجوانان از تاثیرات مواجهه با محتویات جنسی در اینترنت و فضای مجازی (پورنوگرافی) بر رفتارهای بین فردی نوجوانان انجام شد. روش اجرا : مطالعه کیفی اکتشافی با رویکرد تفسیری بنیادی با استفاده از مصاحبه عمیق با 54 دانش آموز نوجوان سنین 18-15 ساله در شهر تهران (25 دختر ، 29 پسر) در خرداد 1395 انجام شد و داده های کیفی با رویکرد تحلیل محتوای موضوعی از نوع استقرایی با کدهای باز تحلیل شد. نتایج : مهمترین تاثیرات رفتاری عبارت بودند از : 1. تشویق روابط جنسی قبل از ازدواج ،2. تضعیف روابط والد-فرزندی، 3. تسهیل گفتمان جنسی در بین نوجوانان، 4. کاهش میل به ازدواج و کیفیت ازدواج. بحث و نتیجه گیری : تاثیرات فوق پیش بینی کننده افزایش روابط جنسی قبل ازدواج و کاهش سن اولین روابط جنسی و تاخیر در ازدواج در نسل های جدید است که لازم است در تحلیل های اجتماعی و جمعیتی در نظر گرفته شوند و مداخلات آموزشی برای ارتقای سواد رسانه ای جهت سلامت جنسی و توانمند سازی نوجوانان معرفی گردند.
۱۳۳.

بررسی تاثیردرگیری خانواده در اثر بخشی رفتار درمانی دیالکتیک (DBT) کوتاه مدت بر بهبود نوجوانان دختر دارای علایم اختلال شخصیت مرزی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۷ 105-125

کلید واژه ها: خانواده - رفتار درمانی دیالکتیک اختلال شخصیت مرزی دختران نوجوان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۸۸ تعداد دانلود : ۳۱۶
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیردرگیری خانواده در درمان با اجرای گروهی فنون رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) به صورت کوتاه مدت به نوجوانان دختر دارای علایم اختلال شخصیت مرزی با حضور و عدم حضور مادران آنها بود. نمونه ای 46 نفره پس از غربالگری انتخاب و به روش تصادفی ساده به سه گروه: 1-آزمایش یک ( دختران نوجوان) 2- آزمایش دو (دختران نوجوان و مادرانشان) و 3- گروه کنترل (دختران نوجوان)، تقسیم شدند و مقیاس هنجار شده ویژگی های شخصیت مرزی کودکان(BPFS-C ) را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون و پی گیری تکمیل کردند. داده های بدست آمده، با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس یک طرفه با اندازه گیری های مکرر تغییرات معناداری نشان نداد. تغییرات میانگین در گروه آزمایش یک و دو مشاهده شد اما در گروه دوم که دختران نوجوان همراه با مادرانشان فنون درمانی را دریافت می کردند تغییرات درمانی بسیار برجسته تر بود. مولفه های بی ثباتی عاطفی ، مشکلات هویت، روابط منفی و خود جرحی تغییر کرده بودند. نتیجه این که درمان دیالکتیکی برای نوجوانان مرزی مفید و تاثیر گذار است و حضور مادران در درمان اثربخشی درمان را در این نوجوانان افزایش می دهد و قابل توصیه به متخصصان بالینی می باشد.
۱۳۴.

تدوین الگو رابطه مادر – کودک با نشانگان اختلال دلبستگی واکنشی در کودکان 2 تا 5 سال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۷ 69-88

کلید واژه ها: رابطه مادر - کودک اختلال دلبستگی واکنشی بازی درمانی دلبستگی محور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۳ تعداد دانلود : ۴۴۳
هدف پژوهش حاضر، تدوین الگو رابطه مادر – کودک در اختلال دلبستگی واکنشی وبررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر دلبستگی بر کاهش نشانگان اختلال دلبستگی واکنشی در کودکان 2 تا 5 سال بود. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است، جامعه پژوهش شامل تمامی زوج مادر و کودک (2 تا 5 ساله) با نشانگان اختلال دلبستگی واکنشی در شهر تهران است. در بخش اول 150 مادر و کودک به روش نمونه گیری در دسترس از مهد کودک ها انتخاب شدند. نمونه ی پژوهشی در بخش دوم جهت سنجش اثربخشی بازی درمانی بر کاهش نشانگان اختلال دلبستگی واکنشی شامل دو گروه 15 نفر که در دو گروه آزمایشی و کنترل قرار گرفتند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه مشکلات ارتباطی RPQ ، مقیاس ارزیابی بازی تعاملی مادر و کودک و مصاحبه بالینی بود. همچنین در بخش دوم جهت پیش آزمون و پس آزمون از پرسشنامه مشکلات ارتباطی استفاده شد.تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی جهت شناسایی روابط بین متغیرهای پژوهش استفاده شد و جهت مقایسه پیش آزمون و پس آزمون گروه آزمایش و کنترل، از تحلیل کواریانس داده ها استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی با هدف شناسایی عوامل مرتبط با الگوی ارتباطی مادر-کودک در کودکان 2-5 سال دارای اختلال دلبستگی واکنشی نشان داد که دو عامل، عاطفه و دخالت مادر به ترتیب 861/15 و 736/9 و در مجموع 259/25 درصد از واریانس پرسشنامه را تبیین می کند. همچنین نتایج تحلیل کوواریانس چند متغییره نشان داد بازی درمانی باعث کاهش علایم اختلال دلبستگی واکنشی گروه آزمایشی شد. تعامل مادر -کودک به عنوان نخستین معرف دنیای ارتباطات کودک و پیش بین قوی در سبک دلبستگی کودک است. همچنین از بین بردن موانع ارتباطی در روابط کودک و مادر در فرآیند بازی درمانی برای کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی واکنشی، دلیل عمده به کارگیری این رویکرد درمانی برای این کودکان است.
۱۳۵.

عشق به مثابه بلوغ مراقبتی نقدی بر نظریه مثلث عشق و ارائه رویکردی نوین به عشق در روابط زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم زمستان ۱۳۹۸ شماره ۶۰ 437-466

کلید واژه ها: عشق نظریه مثلث عشق بلوغ مراقبتی هرم عشق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۳۴ تعداد دانلود : ۳۱۴
نیاز به عشق، یکی از نیازهای حیاتی بشر و از مهم ترین انگیزه های تشکیل و تداوم خانواده است؛ اما به زعم متخصصان در کنار سایر عوامل، فهم نادرست از مفهوم «عشق»، این نهاد را در معرض تهدید قرار داده است. هدف از این پژوهش ارائه نگاهی تحلیلی به ادراک رایج زوجین به مفهوم «عشق» در روابط زوجین، خصوصاً با تاکید بر نقد نظریه «مثلث عشق» استرنبرگ(1986) -بعنوان رویکرد رایج به مفهوم سازی «عشق» نزد روان شناسان و مشاوران ایرانی- است. در همین راستا با استعانت از رویکردهای نوکلاسیک و سه ظرفیتی ذهن، تعریف تفکر مراقبتی و مولفه های آن، و همچنین ساختار شخصیت در نظریه تحلیل رفتار متقابل، رویکردی بدیل و جامع از «عشق پایدار» ارائه خواهیم داد تحت عنوان «عشق به مثابه بلوغ مراقبتی». برای دستیابی به این هدف از روش پژوهش توصیفی، تحلیل مفهومی و تحلیل استنباطی بهره گرفته ایم. وجه تمایز اساسی این رویکرد با رویکردهای پیشینی که یا عشق را در جدال با عقل توصیف می کنند، یا یکی ازاین دو را برده دیگری می خوانند، و بطور کلی «عشق» را تحت جبر ناهشیار بشر تلقی می کنند، در این حقیقت است که عشق منبعث از عقلانیت با هر سه ظرفیت شناختی، عاطفی و ارادی است و گرچه متاثر از الگوها و طرحواره های ناهشیار می باشد، اما پدیده ای چندوجهی و انتخابی است. در این مقاله میان مفاهیم «عشق» و «شبهِ عشق» تمایز قایل می شویم و با پیشنهاد رویکرد «هرم عشق» که دارای رأس «بلوغ مراقبتی» به معنای آگاهی دائمی نسبت به دلایل ایجاد و تداوم عشق می باشد، در پی ارائه تصویری کامل تر از معنای عشق حقیقی در روابط زوجین هستیم، عشقی که دارای ماهیت تحولی است و در هر مرحله از حیات خانواده با آگاهی از مضامین همان دوره، خود را تغذیه نموده و پایدار و شاداب بماند.
۱۳۶.

مقایسه تأثیر برنامه آماده سازی پیش از ازدواج براساس مدل اولسون و بسته ی مشاوره پیش از ازدواج بومی بر مشکلات دوران عقد زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۸ 181-195

کلید واژه ها: آماده سازی پیش از ازدواج مدل اولسون مشکلات دوران عقد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۸۷ تعداد دانلود : ۴۹۲
این پژوهش با هدف مقایسه تأثیر برنامه آماده سازی پیش از ازدواج براساس مدل اولسون و بسته ی مشاوره پیش از ازدواج بومی بر مشکلات دوران عقد زوجین انجام گرفت. این پژوهش به روش نیمه تجربی با استفاده از گروه کنترل و طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری انجام شد. نمونه ی آماری شامل 45 زوج در دوران عقد بود که به شیوه ی نمونه گیری هدفمند از بین زوج های در مرحله ی عقد ساکن شهر یزد ( بهار 1396) انتخاب شده و به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل (هرگروه 15 زوج) جایگیری شدند. همه ی گروه ها پرسشنامه ی مشکلات زوجین در دوران عقد را در سه مرحله پیش آزمون، پس آزمون وپیگیری تکمیل نمودند. درپایان، تفاوت بین گروه ها از طریق آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی مورد مقایسه قرارگرفت. نتایج نشان داد که میانگین نمرات مشکلات دوران عقد زوج های هر دوگروه آزمایش در مرحله ی پس آزمون و پیگیری کاهش معناداری یافته است (0005/0>P) ولی بین دوگروه آزمایش تفاوت معناداری مشاهده نشد (05/0<P). یافته های این پژوهش اثربخشی برنامه آماده سازی پیش از ازدواج بر اساس مدل اولسون و بسته ی مشاوره ی پیش از ازدواج بومی بر کاهش مشکلات زوجین در دوران عقد را تأیید می کند. کلید واژه ها : آماده سازی پیش از ازدواج، مدل اولسون، مشکلات دوران عقد.
۱۳۷.

اثربخشی بازی درمانی بومی شده بر تعامل والد-کودک مادران کودکان پیش دبستانی دچار اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم بهار ۱۳۹۸ شماره ۵۷ 25-43

کلید واژه ها: تعامل والد فرزند بازی درمانی بومی فزون کنشی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۷۲ تعداد دانلود : ۴۱۷
هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر بازی درمانی بومی شده بر تعامل والد-کودک، مادران کودکان مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی بود. به همین منظور با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و با توجه به ملاک های ورود آزمودنی ها به پژوهش، تعداد 26 نفر از مادران کودکان پیش دبستانی مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی انتخاب شدند و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایشی در 10 جلسه بازی درمانی بومی شده شرکت داده شدند و گروه گواه هیچ گونه آموزشی دریافت نکردند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه تعامل والد-کودک پیانتا (1994)، پرسشنامه وندربیلت (2003) و مصاحبه بالینی بود که مورد استفاده قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار نسخه 22 و آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر استفاده گردید. نتایج نشان داد که بین عملکرد دو گروه آزمایشی و گواه در مرحله پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی دار آماری وجود داشت (01/0 ). می توان نتیجه گرفت که مداخلات بازی درمانی بومی بر تعامل والد- فرزند والدین کودکان پیش دبستانی مبتلا به اختلال کاستی توجه/ فزون کنشی تأثیر دارد. بکارگیری این روش در مداخلات روان شناختی والدین به درمانگران پیشنهاد می گردد.
۱۳۸.

پیش بینی توانمندی منش و دلبستگی به والدین و همسالان براساس تعارض با پدر و مادر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 347-360

کلید واژه ها: تعارض به پدر و مادر توانمندی منش دلبستگی به والدین و همسالان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۵۰ تعداد دانلود : ۴۰۷
در پژوهش حاضر، رابطه توانمندیهای منش و دلبستگی نوجوان به والدین و همسالان با تعارض با پدر و مادر بررسی شد. بدین منظور 195 دانش آموز پایه نهم از سه منطقه تهران با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به نسخه کوتاه ابزار نیرومندیهای منش (SECS؛ فرنهام و لستر، 2012)، نسخه کوتاه تعارض نوجوان با والدین ( CBG؛ پرینز، 1979) و مقیاس دلبستگی به والدین و همسالان ( IPPA؛ آرمسدن و گرین برگ، 1987) پاسخ دادند. متغیرهای دلبستگی به مادر، دلبستگی به پدر، دلبستگی به همسالان، توانمندیهای منش (خرد، شجاعت، عشق، عدالت، اعتدال و تعالی) بعنوان متغیرهای پیش بین و تعارض با پدر و مادر بعنوان متغیرهای ملاک اندازه گیری شد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که رابطه عدالت با تعارض با پدر مثبت و معنادار است. در گام بعد، رابطه تعامل عدالت و تعارض با پدر -بعنوان یک متغیر مجزا- با دلبستگی به پدر، عدالت، اعتدال، تعالی مثبت و معنادار بودند ( P<./001). همچنین رابطه تعالی با تعارض با مادر مثبت و معنادار بود. در گام دوم، رابطه تعامل تعالی و تعارض با مادر بعنوان یک متغیر مجزا- با دلبستگی به مادر، خرد، عشق، عدالت و تعالی مثبت و معنادار بودند (P<./001).
۱۳۹.

حق بر ملاقات کودکان از منظر حقوق بین الملل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم تابستان ۱۳۹۸ شماره ۵۸ 213-230

کلید واژه ها: حقوق بین الملل حق ملاقات حقوق کودک تکلیف والدین حمایت دولت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۵۸ تعداد دانلود : ۳۹۵
مسأله ملاقات کودکان امر مهمی است که علاوه بر والدین دولتها نیز در آن ایفای نقش می کنند. در حقیقت کودکان به دلیل شرایط سنی کم، جهت احقاق حق خود نیاز به حمایت خاص دارند؛ لذا در مواقعی که روند زندگی کودکان تحت تأثیر وقایعی همچون طلاق والدین، نقل مکان یا مهاجرت قرار می گیرد؛ موضوع ملاقات آنها با والدین و خویشاوندان بسیار حائز اهمیت است. از سال 1959 و تصویب اعلامیه حقوق کودک تاکنون اسناد بین المللی جهانی و منطقه ای متعددی در حمایت از حقوق کودک به تصویب رسیده است؛ این در حالی است که کودکان در بسیاری از مواقع در اثر خودخواهی والدین و قصور در انجام تکالیفشان یا بی توجهی دولتها در حمایت از حقوق کودکان با چالش ملاقات مواجه هستند. اگر چه ملاقات کودکان تکلیف نیست اما حق والدین و کودکان محسوب می گردد و حقوقی همچون سلامت و هویت کودک را نیز تحت تأثیر قرار می دهد
۱۴۰.

درمانی اجتماعی هیجانی مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و ارتباط بر راهبردهای مقابله ای در زوجین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: خانواده پژوهی سال پانزدهم پاییز ۱۳۹۸ شماره ۵۹ 361-374

کلید واژه ها: واقعیت درمانی ارتباط درمانی اجتماعی هیجانی راهبردهای مقابله ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵۴ تعداد دانلود : ۳۷۲
مطالعه حاضر با هدف مقایسه اثربخشی واقعیت درمانی و ارتباط درمانی اجتماعی-هیجانی بر راهبردهای مقابله ای زوجین انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی بود. جامعه مورد مطالعه شامل زوجینی بود که در سال 1395 به مراکز مشاوره شهرستان اردبیل مراجعه کرده بودند. 45 زوج به صورت در دسترس انتخاب شدند و به روش تصادفی در گروه های آزمایشی و کنترل تقسیم گردیدند. آزمودنی های گروه های آزمایشی 10 جلسه 90 دقیقه ای دریافت نمودند. داده ها با استفاده از پرسشنامه راهبردهای مقابله ای گردآوری شد. نتایج آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد بین سه گروه در نمرات پس آزمون جستجوی حمایت اجتماعی، حل مساله ، مسئولیت پذیری، فاصله گیری و گریز و اجتناب تفاوت معنی داری وجود داشت(0/01> P). نتایج آزمون توکی نشان داد که در حل مساله و مسئولیت پذیری، میانگین نمرات «گروه واقعیت درمانی از گروه کنترل» و در حمایت اجتماعی، فاصله گیری و گریز و اجتناب، میانگین نمرات «گروه ارتباط درمانی اجتماعی-هیجانی از گروه کنترل» به طور معناداری متفاوت بود (0/01> P). بر حسب نتایج واقعیت درمانی و ارتباط درمانی اجتماعی-هیجانی منجر به افزایش راهبردهای جستجوی حمایت اجتماعی، حل مساله، مسئولیت پذیری و کاهش فاصله گیری و گریز و اجتناب شد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان