فیلتر های جستجو:
فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۲٬۸۶۱ تا ۲٬۸۸۰ مورد از کل ۴٬۰۲۰ مورد.
حوزه های تخصصی:
اوقات فراغت از موضوعات مهم در علوم انسانی و اجتماعی است که تعاریف متعددی برای آن بیان شده است. فراغت مقوله ای نیست که ماحصل عصر حاضر باشد، بلکه از زمان انسان های اولیه، خود را به شکل تفریح و سرگرمی نشان می داده است. اوقات فراغت دارای کارکردهای خاصی است که مانند تعاریف متفاوتی که از آن بیان شده، برحسب این که از دیدگاه جامعه شناسان مطرح گردد و یا از دیدگاه جغرافیدانان دارای ویژگی خاص خود است. هدف این پژوهش، به دست آوردن شناخت و آگاهی از خصوصیات و ویژگی های جامعه سالمندان و بررسی تأثیر خصوصیات فردی و اقتصادی جامعه مورد نظر در انتخاب نوع مکان جهت گذران اوقات فراغت است. در پژوهش حاضر سعی شده است به وجود یا عدم وجود تأثیر عوامل فردی مانند سن، جنسیت، میزان تحصیلات و وضعیت تأهل و عوامل اقتصادی مانند میزان درآمد، نوع شغل سابق و نوع منزل محل سکونت در انتخاب نوع مکان جهت گذران اوقات فراغت سالمندان پرداخته شود. این تحقیق از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی است و جامعه آماری مورد بررسی، سالمندان مناطق 3 و 5 شهر اصفهان هستند. حجم نمونه جهت توزیع پرسشنامه از روش کوکران و بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1385 و به تفکیک مناطق شهری جدید اصفهان (14 منطقه)، به دست آمد. برای بررسی تأثیر عوامل شخصی و اقتصادی در انتخاب مکان گذران اوقات فراغت سالمندان از توزیع پرسشنامه در بین سالمندان دو منطقه استفاده و در نهایت از آزمون همبستگی پیرسن، آزمون ( U ) و آزمون ( H ) در نرم افزار SPSS اسنفاده گردید. با عنایت به نتایج حاصل از پژوهش، تأثیر متغیرهای سن، میزان تحصیلات، نوع شغل پیش از دوران سالمندی و میزان درآمد به صورت کامل در انتخاب نوع مکان جهت گذران اوقات فراغت از سوی سالمندان دو منطقه تأیید و متغیر وضعیت تأهل به صورت کامل رد و متغیر جنسیت و نوع منزل محل سکونت به ترتیب در انتخاب مکان های فرهنگی و ورزشی تأثیری نداشته است.
تحلیل پیامدهای گردشگری در ناپایداری سکونتگاههای روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
امروزه با افزایش امکانات زندگی مانند وسایل حمل و نقل زمینی، هوایی، دریایی و افزایش اوقات فراغت، درآمد و طول عمرِ مردم، افراد بیش از هر زمان دیگری به گردش و مسافرت میپردازند، به ویژه ساکنان نقاط شهری به دلیل آلودگی شهرها و مشکلات ناشی از زندگی ماشینی بیشتر به مسافرت و گردش در دامان طبیعت و نقاط آرام در نواحی روستایی علاقمند هستند. در این بررسی سعی شده است تا با توجه به روند فزاینده حضور گردشگران به شکل انبوه و بدون توجه به ظرفیت زیرساختها، فرهنگ بومی و ... ناپایداری سکونتگاههای روستایی را از ابعاد اکولوژیکی و اقتصادی در دهستان بلده کجور از توابع شهرستان نوشهر مورد شناسایی و مطالعه قرار داده تا نتایج آن در کاهش پیامدهای منفی در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و بخصوص در بعد زیست محیطی در محدوده مورد مطالعه و تعمیم آن به نقاط روستایی دیگر بکار گرفته شود. جهت بررسی پیامدهای گردشگری در ناپایداری روستاهای دهستان بلده با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و آزمون های آماری استفاده شده است.
ژئوتروریسم: رویکردی جغرافیایی به تروریسم(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
ترور و تروریسم پدیده نوظهوری نیست. اگر چه قدمت این پدیده به طول تاریخ انسان است اما چهره جدید و شکل سازمانی این پدیده در دنیای مدرن شکل نو و چند بعدی به خود گرفته است، بهطوری که در هزاره سوم در اثر رشد و توسعه علم و تکنولوژی، تروریسم از مرزهای ملی و منطقه ای عبور کرده و به پدیده ای جهانی تبدیل شده است. در واقع ما وارد دوران جدیدی از تاریخ تروریسم شده ایم که میتوان آن را ژئوتروریسم نام گذاشت.
هدف این مقاله بررسی مفهوم ژئوتروریسم و شاخص های مورد مطالعه آن در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک است. از این رو پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که ژئوتروریسم چیست و چه شاخص های مطالعاتی در جغرافیای سیاسی دارد؟ در یک مبحث جمع بندی شده، این مقاله به بررسی ژئوتروریسم و فصل تمایز آن با تروریسم، رابطه جغرافیا با تروریسم و شاخص های جغرافیایی مورد توجه در بررسی مفهوم ژئوتروریسم میپردازد.
در مقاله حاضر سعی شده است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به پرسش های پژوهش پاسخ داده شود. یافته های تحقیق نشان میدهد که بین متغیرهای جغرافیایی (توپوگرافی، جمعیت، آب و هوا، آب، حفره های دولت، موقعیت جغرافیایی مکان ها، اقلیت های قومی و مذهبی و ...) و موفقیت یا عدم موفقیت فعالیت های تروریستی رابطه معناداری وجود دارد.
نقش مولفه های دانش در رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی ایران(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
با توجه به رشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا برای مواد غذایی و همچنین، با توجه به محدودیت های عوامل تولید، بر اساس مدل های رشد درون زا، بهترین راه افزایش عملکرد در هکتار بخش کشاورزی عبارت است از توجه به فعالیت های تحقیق و توسعه، جذب سرریز تحقیق و توسعه شرکای تجاری، و افزایش هزینه های آموزش و ترویج. از این رو، مطالعه حاضر به بررسی تاثیر انباشت هزینه های تحقیق و توسعه داخلی و خارجی، انباشت هزینه ترویج و آموزش و عوامل سنتی تولید بر رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی طی سال های 1347 تا 1386 می پردازد. نتایج مطالعه بیانگر تاثیر اندک انباشت تحقیق و توسعه داخلی و همچنین، معنی دار نبودن میزان تاثیر انباشت تحقیق و توسعه خارجی بر رشد ارزش افزوده بخش کشاورزی است؛ تاثیر ضریب متغیر انباشت هزینه ترویج و آموزش کشاورزی بر رشد ارزش افزوده این بخش نیز معنی دار نیست، در حالی که ضریب متغیرهای سنتی تولید (انباشت سرمایه مادی و نیروی کار) معنی دار است.
مکان یابی نواحی مستعدِ کشت کلزا در منطقه ی سرپل زهاب(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
این پژوهش به مطالعه و مکان یابی مناطق مناسب برای کشت کلزا در شهرستان سرپل زهاب با استفاده از مدل سازی آماری پرداخته است. برای این کار، آمار بلندمدّت هواشناسی شهرستان طیّ 15 سال، مورد استفاده قرار گرفته است. برای تهیّه ی نقشه ها در سیستم اطلاعات جغرافیایی و نیز، تحلیل و مقایسه ی داده ها از ایستگاه های اسلام آباد غرب، روانسر و قصر شیرین استفاده شده است. با توجّه به برآورده شدن نیاز دمایی، تاریخ های آغاز و پایان هر کدام از مراحل رشد کلزا به دست آمد. مقدار آب مورد نیاز و مقدار بارش رخ داده در مراحل رشد گیاه نیز، محاسبه شد. تمامی عناصر و عوامل مؤثّر در رشد و عملکرد بهینه ی کلزا در مدل سازی مورد استفاده قرار گرفته که در هر مرحله، تعدادی از آنها حذف شدند. به کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی برای هرکدام از متغیّرهای نهایی اقدام به تهیّه ی نقشه شده و سپس مدل نهایی مورد آزمون قرار گرفت و با مطالعات میدانی، نقشه ی نهایی با واقعیّت منطقه انطباق داده شد. بر اساس نتایج به دست آمده در منطقه ی مطالعاتی، مقدار درجه/ روز مورد نیاز کلزا به خوبی برآورده می شود؛ اما در ابتدا و انتهای فصل رشد با تنش آبی مواجه می شود. بهترین و معنادارترین مدل Backward با متغیّرهای میانگین سالانه ی بارش طیّ دوره ی رشد، میانگین دمای خاک طیّ دوره ی کاشت تا روزت، اوّلین یخبندان های پاییزه و میانگین بارندگی در دوره ی گل دهی و تشکیل غلاف به دست آمده است. با استفاده از آمار واقعی محصول کلزا در سطح شهرستان، مدل مورد آزمایش قرار گرفت که با احتمال 97درصد، نتیجه قابل اعتماد است. نتایج حاصل از مطالعات میدانی نیز با خروجی مدل همخوانی دارد، به گونه ای که 41 درصد از مساحت منطقه ی مطالعاتی برای کشت مناسب و 59 درصد ضعیف و نامناسب است.
ارزیابی تطبیقی روش های رتبه بندی مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی (مطالعه موردی: استان زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
مخاطرات طبیعی همواره از مهم ترین موضوعات مطرح در جوامع روستایی به شمار می آمده، و برنامه ریزی برای مقابله و پیشگیری از این مخاطرات و آثار زیان بار آن ها در زمرة اهداف بلندمدت جوامع مذکور بوده است. از این رو همواره استفاده از روش شناسی های علمی روز در مطالعات مربوط به مخاطرات طبیعی بسیار ضروری است. در این زمینه بهره گیری از روش ها و مدل های تصمیم گیری به منظور سازماندهی و برنامه ریزی بهینه ابزارهای مهم قلمداد می گردند که با اهداف متعددی چون اولویت بندی، مدل سازی، تصمیم گیری، انتخاب و نظایر اینها نقش مهمی در حوزه فعالیت هایی از این دست ایفا می کنند. این تکنیک ها در دو گروه عمده مدل های تصمیم گیری چندهدفه و چندشاخصه تقسیم می گردند، که در این میان مدل های تصمیم گیری چندشاخصه با توجه به کارایی بیشتر، خود به دو گروه مدل های جبرانی و غیرجبرانی طبقه بندی می شوند. بدین ترتیب در مقاله حاضر ابتدا بر اساس تعدادی شاخص به اولویت بندی روش های وزن دهی از دیدگاه متخصصان پرداخته می شود و سپس در گام بعدی با در نظر گرفتن مجموعه ای از ?? شاخص برای مخاطرات در روستاهای دهستان سجاس رود استان زنجان با ?? روستا در سطح شوراها، با به کارگیری یک مدل از هر زیرگروه به مقایسه دقت نتایج حاصل از اولویت بندی ?? نوع مخاطره پرداخته شد. یافته ها بیانگر آن بود که از نظر متخصصان مناسب ترین شیوه وزن دهی AHP و رتبه بندی مخاطرات بر اساس روش های تصمیم گیری چندشاخصه بیشترین همبستگی را میان روش SAW با دیگر روش های رتبه بندی داشته است. بدین ترتیب روش SAW را می توان گزینه ای مطلوب تر به منظور رتبه بندی مخاطرات طبیعی در مناطق روستایی به شمار آورد.
ویژگی های شخصیتی و انگیزه های زنان خوداشتغال روستای کندوان(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
پژوهش حاضر، با هدف مطالعه ویژگی های شخصیتی و انگیزه های شروع کسب و کار در زنان خوداشتغال روستای کندوان، به روش توصیفی- پیمایشی در سال 1389 انجام شده است. بدین منظور، 52 نفر از زنان خوداشتغال این روستا به صورت تمام شماری انتخاب شدند و از طریق پرسشنامه ساخت مند، اطلاعات مربوط به آنها گردآوری شد. نتایج تحلیل داده ها نشان می دهد که زنان خوداشتغال، در ویژگی های مخاطره پذیری، کانون کنترل درونی، نیاز به موفقیت، خلاقیت و چالش طلبی، از میانگین بالاتر از حد متوسط و در ویژگی تحمل ابهام نیز از میانگین پایین تر از حد متوسط برخوردارند؛ همچنین، انگیزه-های کمک به رفع بیکاری جامعه و کسب درآمد مستقل به صورت مهم ترین و کم اهمیت ترین محرک شروع خوداشتغالی عمل می کنند. با ارائه و گسترش آموزش های فنی و حرفه ای و کارآفرینی به زنان روستایی، می توان به ایجاد زمینه های توانمندسازی و نیز تقویت انگیزه های خوداشتغالی آنها کمک کرد.
بررسی تأثیرات اقتصادی- اجتماعی طرح تجمیع و اسکان عشایر ( مطالعه موردی: کانون توسعه ی عشایری دشت حسین آباد غیناب)
حوزه های تخصصی:
این تحقیق در رابطه با اثرات اسکان عشایر به عنوان یک مسئله ی اقتصادی، اجتماعی- انسانی و محیطی در کانون عشایری دشت حسین آباد غیناب در استان خراسان جنوبی پرداخته شده است. تحقیق حاضر به لحاظ ماهیت و هدف کاربردی می باشد، و بر اساس روش، تحقیق موردی و زمینه ای بوده و در نهایت داده های تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده های آماری و تعیین سطوح معنی داری بین متغیرها از آزمونهای پارامتری(T استودنت)، استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد: 1- در بعد اجتماعی تحولات بیشتری صورت گرفته و در وضعیت آموزش، سواد و بهداشت روند مثبتی ایجاد شده است.2- در بخش اقتصادی هم باید گفت زراعت، باعث افزایش درآمد مستمر خانوارها شده و آرامش خاطر اقتصادی بیشتری برای آنها فراهم ساخته است. میزان استفاده از ابزار و آلات کشاورزی و میزان تولیدات زراعی، به ترتیب بالاترین تاثیر را در وضعیت اقتصادی داشته است. در مقابل، مؤلفه های تعداد دام اعم ازگوشتی و شیری، میزان زمین زراعی دیم و خرید علوفه ، به ترتیب کمترین نقش را در وضعیت مطلوب اقتصادی ایفا داشته است. 3- برای رسیدن به اسکان پایدار باید در برنامه ها با توجه به اینکه پس از اسکان میزان هزینه های زندگی عشایر افزایش می یابد، بیش از پیش برای بهبود وضع اقتصادی عشایر تلاش نمود و بعد از اجرای طرح های تجمیع و اسکان عشایری، مطالعات در تمامی ابعاد و زمینه ی طرح همچنان ادامه پیدا کند.
مفهوم سازی ژئوپلیتیک اینترنت و فضای مجازی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
شبکه جهانی اینترنت و فضای مجازی که محصول عملکرد آن است، نماد پیشرفت علم و فن آوری است که کشورهای قدرتمند به ویژه آمریکا در تولید و معماری آن نقش اصلی را به عهده داشته و دارند. فضای مجازی عرصه جدیدی برای حیات بشری است که قابلیت پذیرش و انجام بخش عمده ای از نیازها، فعالیت ها و شئونات زندگی بشر و اجتماعات انسانی و حکومت ها را دارد و به عنوان سایه فضای واقعی، و از طزیق تمرکز پردازش و جابه جایی اطلاعات، توانایی شبیه سازی فعالیت ها و ساختارهای فضای واقعی را داشته و این شبیه سازی را با اثربخشی در فضای واقعی انجام می دهد.
تأثیر بلندمرتبه سازی بر میزان جرایم شهری(مطالعه ی موردی: مناطق بیست ودوگانه ی تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
توجّه به مفهوم امنیّت و روش های بالابردن آن، امروزه به یکی از اولویّت های اساسی نظریه پردازان و برنامه ریزان شهری تبدیل شده است. با وجود نظریه ها و تئوری های زیادی که در زمینه ی جرایم شهری وجود دارد، دیدگاه های مربوط به نقش توسعه ی کالبدی و فیزیکی شهر بر کاهش جرایم شهری یا کاستن از وقوع جرم، موضوع مستقل و با اهمّیّتی است که در قالب تئوری های نوین شهرسازی و برنامه ریزی شهری بدان اشاره می شود. در مقاله ی حاضر که با هدف بررسی رابطه بین بلندمرتبه سازی با میزان و نوع جرایم شهری و همچنین شناسایی نقاط جرم خیز در مناطق بیست ودوگانه ی شهر تهران صورت گرفته است، پس از بررسی دیدگاه ها و نظرهای مختلف در باب جرم وجنایت و امنیّت شهری، به سابقه ی بلندمرتبه سازی در شهر تهران پرداخته شده است؛ سپس برای بررسی میزان معناداری، شاخص هایی در زمینه ی دو متغیّر امنیّت و عمودی سازی انتخاب شده است. شاخص های جرایم شهری عبارت اند از وقوع قتل، نزاع جمعی، نزاع فردی، مجموع سرقت ها، مفاسد اجتماعی، جعل اسناد مالکیّت، وقوع کلاهبرداری و شاخص های عمودی سازی عبارت اند از تعداد ساختمان های بلندمرتبه، تعداد آپارتمان ها و تراکم ساختمانی. نتایج روابط آماری به دست آمده بیانگر این مطلب است که رابطه ی کاملاً معناداری بین این دو نوع از شاخص ها وجود دارد، چنان که مناطق جرم خیز شهر تهران سراسر منطبق بر مناطق عمودی سازی شده شهر هستند و ضرایب همبستگی به دست آمده و خطّ رگرسیون کشیده شده نیز این نکته را کاملاً تأیید می کنند. بنابراین در زمینه ی امنیّت شهری تنها نباید به پلیس و نقش آن در ایجاد امنیّت توجّه کرد، بلکه باید به نقش عوامل تأثیرگذار بر میزان جرایم و ارائه ی راه کارهایی برای کاستن از جرم با استفاده از طرّاحی محیطی و نوع مساکن نیز اهمّیّت داده شود تا با این راه کارها از وقوع جرم در محیط های شهری پیشگیری کرد.
وحدت جهان اسلام (قسمت چهارم)
حوزه های تخصصی:
با تکیه بر شناسایی ظرفیت ها و توانمندی هایی که مقوم همگرایی در جهان اسلام هستند و در مقابل عوامل واگرایانه ای که در جهت تهدید پیوستگی جهان اسلام حرکت می کنند و با توجه به لزوم پرداختن به آینده و تلاش برای ساختن آن در جهت تامین منابع جهان اسلام، در این مقاله به بررسی مفهوم آینده اندیشی و ورود آن به عرصه ی مباحث علمی پرداخته و سپس به آینده های محتمل برای جهان اسلام می پردازد.
آینده پژوهشی در حقیقت تصمیم گیری مربوط به آینده در زمان حال است. دانش و بینشی که آینده پژوهی در اختیار محقق می گذارد، وی را در کسب موقعیت برتر در عرصه ی رقابتی یاری رسانده و در نتیجه فهم و درک نیروها و عوامل موثر در زمینه ی فعالیت های شخصی و سازمانی، او را نسبت به تغییرات احتمالی آینده هوشیارتر می کند. در واقع، با استفاده از تصور حوادث ممکن و ارزیابی احتمالات می توان خود و دیگران را برای آینده مجهز کرد. فرصت ها و چالش ها را شناسایی کرده و در برابر آن یا برای به دست آوردن آن ها برنامه ریزی نمود.
عوامل موثر بر عملکرد شوراهای اسلامی روستایی در شهرستان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
عوامل متعددی بر موفقیت یا ناکامی شوراهای اسلامی روستایی تاثیرگذارند. در این مقاله تاثیر چهار عامل میزان شناخت مردم از وظایف و اختیارات شوراها؛ میزان آگاهی اعضای شوراها از وظایف و اختیارات خود؛ میزان مقبولیت اجتماعی؛ و میزان حقوق و مزایا، بر عملکرد شوراهای اسلامی روستایی شهرستان کرمانشاه در قالب چهار فرضیه مورد مطالعه قرار گرفته است. برای انجام این کار، سه جامعه نمونه از الف ـ افراد واجد شرایط رای دهی در روستاهای منتخب شهرستان؛ ب ـ اعضای شورای اسلامی روستاهای منتخب؛ و ج ـ مسئولان دولتی مرتبط با شوراهای اسلامی، انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. برای انتخاب نمونه ها از روش های کوکران و تصادفی ساده استفاده شد. سپس با استفاده از روش اسپیرمن، میزان همبستگی بین متغیرهای تحقیق سنجیده شد. نتایج این تحقیق حاکی از تایید فرضیه های 1 و 3 و مردود شدن فرضیه های 2 و 4 است.
سنجش تأثیرات گسترش گردشگری بر ابعاد توسعه پایدار مطالعه موردی: شهرستان هشترود(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
از چالشهای پیشِ روی برنامه¬ریزی شهری در ایران مباحث مربوط به پایداری و توسعه پایدار شهری است. عوامل گوناگونی وجود دارند که توسعه پایدار شهری را تحت تأثیر قرار می¬دهند که یکی از این عوامل می¬تواند گردشگری و پیامدهای حاصل از آن باشد. بررسی جامع پیامدهای گسترش گردشگری در یک منطقه شهری مستلزم بررسی آن در قالب توسعه پایدار شهری است. در سالهای اخیر شهرستان هشترود بعنوان یک مقصد گردشگری مطرح بوده که تحت تأثیر پیامدهای اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی حاصل از توسعه گردشگری قرار گرفته که تأثیر عمده¬ای بر پایداری شهری شهر هشترود داشته است. در این پژوهش ضمن بررسی مفاهیم گردشگری پایدار، توسعه پایدار شهری اثرات و پیامدهای گردشگری بر توسعه پایدار شهری شهرستان هشترود مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق این مقاله مبتنی بر روش توصیفی تحلیلی است، به منظور جمع¬آوری اطلاعات از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. در این پژوهش جامعه آماری ساکنین و مسئولین شهرستان هشترود می¬باشد که بمنظور تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده است. حجم نمونه بدست آمده 291 نفر بوده که توزیع پرسشنامه¬ها بصورت تصادفی انجام گرفته شده است. یافته¬های حاصله که بر اساس نظر مردم و مسؤلین گردآوری شده حاکی از آن است که علیرغم اثرات عموماً مثبت اقتصادی در برخی جنبه¬های اجتماعی و اغلب جنبه¬های زیست¬محیطی پیامدهای منفی بوده که به اشکال گوناگون به ناپایداری شهری منطقه کمک می¬کند.
تحولات ژئوپلیتیک در حوزه دریای خزر و تغییر نقش قدرتهای بزرگ در این منطقه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در زمان حیات اتحاد جماهیر شوروی حضور قدرت های بزرگ در حوزه خزر محدود بود. به علت تسلط شوروی بر بخش وسیعی از منطقه خزر و عدم تمایل آمریکا برای درگیری با شوروی و به رسمیت شناخته شدن حوزه های نفوذ ابرقدرت ها از سوی یکدیگر، حوزه خزر تنها تحت نفوذ و تاثیر شوروی بود. از اینرو ثبات نسبی در منطقه برقرار بود. اما بعد از فروپاشی شوروی قدرت های متعددی در منطقه حضور یافتند. بنابراین در حالی که قبل از فروپاشی شوروی وجود یک قدرت مسلط باعث یکپارچگی و برقراری ثبات در منطقه بود، بعد از فروپاشی شوروی با وجود قدرت های متعدد، زمینه بروز رقابت ها و چالش های فراوانی در منطقه فراهم شد. در چنین وضعیتی قدرت های بزرگ به عنوان عامل بی ثباتی در منطقه ایفای نقش می کنند.هدف مقاله حاضر این است که این تغییر نقش قدرت های بزرگ را که بعد از فروپاشی شوروی و وقوع تحولات ژئوپلیتیک در منطقه خزر اتفاق افتاد، تبیین نماید. برای این منظور ضمن معرفی قدرت های صاحب نفوذ در منطقه خزر و بررسی اهداف و منافع آنها در سال های قبل و بعد از فروپاشی شوروی، به مقایسه عملکرد آنها و تاثیرات این عملکرد پرداخته است. با این بررسی سعی شده است تفاوت نقش و تاثیر قدرت های بزرگ در دو دوره مورد مطالعه بیان شود. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در حالی که سیستم مداخله و نفوذ در منطقه خزر در سال های قبل از فروپاشی شوروی عامل ثبات در منطقه بوده، در سال های بعد از فروپاشی شوروی این سیستم به سیستم نفوذی بی ثبات کننده تغییر نقش داده است.
بررسی نیازهای آموزشی و ترویجی روحانیون برای مشارکت در برنامههای ترویج کشاورزی و منابع طبیعی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
هدف تحقیق حاضر شناسایی نیازهای آموزشی و ترویجی روحانیون برای مشارکت در برنامه های آموزشی و ترویجی کشاورزی و منابع طبیعی است. تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی بوده، به روش پیمایشی انجام می شود و جامعه آماری آن دربرگیرنده همه روحانیون فعال در فرهنگ سازی کشاورزی و منابع طبیعی است؛ و از آن میان، با استفاده از فرمول کوکران، 260 نفر به صورت طبقه ای متناسب با حجم از استان های کرمانشاه، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، ایلام، قزوین و یزد انتخاب شده اند. دوره زمانی انجام تحقیق سال های 1388 تا 1389 است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه گردآوری شد. روایی صوری و محتوایی پرسشنامه نیز با استفاده از نقطه نظرات کارشناسان مربوط در مرحله پیش آزمون تایید شد. بر اساس نتایج تحقیق، آشنایی با قوانین و مقررات کشاورزی و منابع طبیعی، با مناسبت ها، و نیز با برنامه های مهم وزارت جهاد کشاورزی، به ترتیب، اولویت های نخست تا سوم نیازهای آموزشی و ترویجی روحانیون را تشکیل می دهند.
عوامل موثر بر بهبود مشارکت زنان روستایی در صندوق های اعتبارات خرد روستایی: مطالعه موردی استان کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در این تحقیق با روش پیمایشی، عوامل موثر بر بهبود مشارکت زنان در صندوق های اعتبارات خرد روستایی بررسی شده است. جامعه آماری شامل اعضای صندوق های اعتباری خرد زنان روستایی استان کرمانشاه بود. نتایج تحقیق نشان داد که برخی عوامل موثر بر مشارکت زنان در صندوق اعتباری به ترتیب اولویت عبارتند از: برنامه ریزی همراه با مشارکت زنان، فراهم نمودن آموزش های لازم و مستمر برای اعضاء، ایجاد حس تعلق و افزایش اعتماد به نفس زنان روستایی و... همچنین براساس نتایج حاصل از تحلیل عاملی، عوامل موثر بر مشارکت زنان روستایی در سه عامل اصلی دسته بندی شدند که در مجموع این سه عامل، 29/71 درصد از واریانس کل سازه های موثر بر افزایش میزان مشارکت را تبیین کردند. این عوامل عبارت بودند از: عوامل آموزشی- مدیریتی، عوامل اجتماعی- روانشناختی و عوامل اقتصادی- حمایتی.
جایگاه اقتصادی – اجتماعی زنان روستایی: مورد روستاهای کوهپایه ای فومنات(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
در اغلب نقاط جهان، به ویژه در جامعه روستایی، زنان نسبت به مردان محروم تر و آسیب پذیرترند. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی جایگاه اقتصادی- اجتماعی زنان روستایی و نقش باورهای اجتماعی در آن است. روستاییان کوهپایه ای فومنات ناحیه مورد مطالعه تحقیق را تشکیل می دهند. گردآوری داده های تحقیق از طریق مشاهده، بررسی میدانی، مصاحبه با اعضای شوراهای اسلامی، تکمیل پرسشنامه و برخی اسناد صورت می گیرد. این داده ها براساس مطالعه تطبیقی و نیز آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل می شوند. یافته ها نشان می دهند که جامعه روستایی توسعه نیافته دارای باورها و نظام نهاد ی ویژه است که در جامعه، موقعیتی نازل را به زنان تحمیل می کند. با افزایش آگاهی ها و تغییر باورها، می توان بستر لازم برای بهبود جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان روستایی را فراهم، و روند توسعه جامعه روستایی را تسریع کرد.
طراحی پایدار فضاهای گردشگری کوهستانی (مطالعه موردی: پارک طبیعت کوهسار تهران)(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
نیازها و ویژگیهای کلان تهران از نظر محیط زیستی و نیاز به توسعه مناطق تفرجی- فراغتی، ضرورت پیش بینی اهداف و برنامه ریزی ویژه ای را برای اجرای طرحهای توسعه و احیای منابع طبیعی را میطلبد. روند تخریب محیط زیست در مناطق کوهستانی، بویژه در دامنة جنوبی البرز در کنار عواملی مانند موقعیت جغرافیایی، رشد جمعیت و توسعة شهری و نیاز به گذران اوقات فراغت و رهایی از تنش های روزمره، اهمیت این منطقه را بیش تر نمایان ساخته. از این رو شایسته است طراحی چنین فضاهایی در چارچوب طرحی نظام مند و اصولی هدایت شود. هدف این تحقیق، ارائه راهکارهای طراحی پایدار سیمای کوهستانی و امکان توسعه در قالب کالبدی- عملکردی است. حفظ میراث طبیعی، توسعة گردشگری با تأکید بر حفظ و ارتقای کیفیت محیطی و ایجاد محیط مطلوب برای تحقیق و تفرج از جمله اهداف طراحی این محیط ها میتواند باشد. نتایج قابل پیش بینی، کاهش تعارض در مناطق بکر با استفاده از روش زون بندی و با تأکید بر حفظ و توسعة کیفیت طبیعی و نگه داری زیستگاهها و تقلیل تعارضات منفی انسانی در سطح منطقه ای است. برای دستیابی به اهداف حفاظت و در نهایت رسیدن به اصولی برای گردشگری پایدار و ارایة الگویی برای طراحی با حداقل خسارت به طبیعت و درنتیجه رسیدن به طراحی پایدار همراه با در نظر گرفتن ملاحظات محیطی منطقه، مد نظر است. در گام آخر با انطباق یافته های تحقیق، طرح راهبردی پارک طبیعت کوهسار- تهران با هدف رعایت اصول طراحی پایدار، توسعة گردشگری، ارتقای کیفیت محیطی و در نهایت با انتخاب گزینه بهینه، طراحی و ارایة طرح بخشی صورت پذیرفت
مفهوم اجتماعی شهر از منظر متون و تعالیم اسلامی(مقاله علمی وزارت علوم)
حوزه های تخصصی:
واژه «شهر اسلامی»، سابقه تاریخی و علمی گسترده و طولانی دارد. تحقیقات فراوانی در این زمینه به ویژه از سوی شرق شناسان غربی صورت پذیرفته است. علت اصلی همه آن مطالعات به تفاوت های موجود بین شهرهای غربی و شهرهای واقع در سرزمین های اسلامی برمی گردد. شرایط اجتماعی و اقتصادی شهر اسلامی و ساخت کالبدی متأثر از آن شرایط از جمله بنیادی ترین تضادهایی هستند که در شهر اسلامی و شهرهای هم عصر آن در دنیای غرب به ویژه اروپای غربی، حاکم بوده اند. مطالعات گسترده ای توسط جغرافیدانان در زمینه ویژگی های شهر اسلامی انجام شده است. این تحقیق نیز در راستای مطالعات مذکور، ماهیت شهر اسلامی را از درون متون و تعالیم اسلامی مورد واکاوی قرار داده است. این مقاله تلاش نموده تا به این سؤال کلیدی پاسخ دهد که چرا در خصوص ساختار یک واقعیت پیچیده به اسم شهرهای اسلامی در مقایسه با سایر شهرهای غربیِ هم عصر خویش، مطالعه و تحقیق به عمل آمده است؟ و دریابد که متون و تعالیم اسلامی چه ویژگی هایی را برای یک شهر بر شمرده است. روش تحقیق در این مقاله، روش مروری- فراتحلیلی است. داده های مورد استفاده در آن از آن دسته از متون و کتب اسلامی که از سندیت و اعتبار لازم برخوردارند (قرآن و احادیث)، استخراج شده است. محدوده مطالعاتی این مقاله را می توان تمامی شهرهای اسلامی دانست. چون هر جا که دین اسلام در آن جاری است، به طور قطع الگوی شهرنشینی و ریخت شناسی شهری نیز، متأثر از آن خواهد بود. در پایان دریافتیم که در منابع جهان بینی اسلامی، ویژگی ها و شرایط خاصی برای یک سکونتگاه انسانی برشمرده شده است. در واقع دین اسلام بیش از آنکه به دنبال ارائه ساخت کالبدی مشخصی از شهر باشد بیشتر به دنبال مفهوم خاصی از شهرنشینی می باشد. مفهومی که عوامل زیر یعنی امنیت فراگیر در تمامی زوایای زیست در یک شهر، آزادی بیان و عقیده، تجلی تعالیم و ارزشهای والای اسلامی در ساخت کالبدی شهر، پایداری و تعامل با محیط زیست، تجارت پاک و سالم و فقدان دروغ و گناه در شهر اسلامی، آن را تعریف می نماید.