درخت حوزه‌های تخصصی

رشته های جغرافیای عمومی

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ارزیابی مخاطرات طبیعی جغرافیای اقتصادی جغرافیای اکوتوریسم جغرافیای اوقات فراغت جغرافیای پزشکی جغرافیای تاریخی جغرافیای جمعیت جغرافیای حمل و نقل جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی جغرافیای زمین در فضا جغرافیای سیاسی جغرافیای صنعتی جغرافیای فرهنگی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۴۲۱ تا ۴۴۰ مورد از کل ۴٬۰۲۰ مورد.
۴۲۱.

تقسیمات کشوری و بی ثباتی سیاسی در ایران (1357-1285)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه ژئوپلیتیک ۱۳۸۵ شماره ۱

کلید واژه ها: تمرکز عدم تمرکز تقسیمات کشوری بی ثباتی سیاسی دولت مدرن

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶۲ تعداد دانلود : ۱۱۵۰
ایران از جمله کشورهایی است که سازماندهی سیاسی فضا در آن ریشه تاریخی دارد. تا آنجا که بررسیهای تاریخی نشان میدهد اولین تجربه تقسیم فضای سرزمینی به عهد هخامنشیان بر میگردد، حال سوال اصلی آن است که علیرغم آنکه، پیوستگی مولفه های تقسیمات کشوری و ثبات سیاسی از منظر تسهیل حاکمیت دولت و اتصال دولت - ملت در سطوح مختلف در پهنه سرزمینی، پیوسته به عنوان هدف غایی در نظام برنامه ریزی مورد عنایت بوده است. چرا الگوی تقسیمات کشوری به خصوص در دوران معاصر در دستیابی به این هدف ناکام بوده است؟ فرضیه در نظر گرفته شده آن است که در باب عوامل ناکامی این الگو یکی از عواملی که کمتر به آن توجه شده است شکل گیری و تقسیمات سیاسی داخلی مدرن و اجرا نشدن اصول قانون اساسی مشروطه است که تحت لوای حکومت متمرکز با کودتای 1299ه.ش رضا خان شروع شد. در واقع اتخاذ مشی اقتدار گرایانه او که در جهت عکس اقتدار قانون اساسی به مثابه محور توسعه سیاسی دوره پیش تحقق یافته بود باعث شد تا گرایشهای قومی و فرهنگی تقویت شوند و با فروپاشی استبداد اول و دوم به شکل فعال و متراکم در آیند که نمونه های آن را در بحرانهای آذربایجان و کردستان دهه بیست و بحرانهای قومی بعد از انقلاب شاهد هستیم. این تحقیق با هدف بررسی رابطه بین الگوی تقسیمات کشوری و بی ثباتی سیاسی بین دو انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی با روش کتابخانه ای و تحلیل محتوا درصدد است، این مقطع از تاریخ سازماندهی سیاسی فضا در ایران را تحلیل نماید.
۴۲۲.

نگرشی ژئوپلیتیکی- ژئواکونومیکی بر منطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک تابستان ۱۳۸۹ شماره ۱۸

کلید واژه ها: ژئوپلیتیک منطقه آزاد ژئواکونومی ارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۶۷ تعداد دانلود : ۱۰۷۴
مناطق آزاد، علیرغم داشتن گستره جغرافیایی محدود، با توجه به فلسفه وجودی متمایز و نوع مدیریت ویژه، در صورت به کارگیری سیاست های کارآمد و اصولی می توانند به عنوان کانون هایی کوچک، اما با نقش آفرینی های اقتصادی کلان در عرصه معادلات ژئواکونومیکی ظاهر شوند. البته، نقش آفرینی اقتصادی کلان این مناطق در معادلات ژئواکونومیکی، تا حد زیادی تحت تاثیر موقعیت ژئوپلیتیکی منطقه می باشد. در همین راستا، در این مقاله، سعی شده است، نقش منطقه آزاد تجاری- صنعتی ارس در شمال غرب ایران، با توجه به واقعیت های ژئوپلیتیکی منطقه (پیوستگی ها و وحدت فضایی، زبانی، فرهنگی و به عبارتی پیوستگی های ژئوپلیتیکی منطقه آذربایجان ایران با حوزه های ژئوپلیتیکی قفقاز، آسیای مرکزی و آناتولی) به عنوان دروازه ورودی و ارتباطی ایران با کشورهای CIS و نقش و پتانسیل های ژئواکونومیکی آن در بطن این منطقه به عنوان گره گاه ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی منطقه مورد بررسی و مطالعه قرار گیرد. بنابراین، سوال اصلی این مقاله، این است که نقش منطقه آزاد ارس، به لحاظ ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی در عرصه مبادلات تجارتی ایران چگونه است؟
۴۲۳.

نقش انگلستان در تحدید مرزهای عراق و کویت به روایت اسناد وزارت خارجه انگلیس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه ژئوپلیتیک ۱۳۸۷ شماره ۳ (پیاپی ۱۳)

کلید واژه ها: انگلستان خلیج فارس عراق مرز کویت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵۹ تعداد دانلود : ۸۶۳
یکی از عواملی که صلح و ثبات را در منطقه خاورمیانه تهدید می کند، اختلافات مرزی و ارضی است. مرزهای کشورهای منطقه در راستای منافع قدرت های بزرگ تعیین شده اند و ناهمخوانی های شدیدی با ویژگی های جغرافیایی، فرهنگی و قومی کشورهای منطقه دارند. این مرزها که به گفته داریسدل وبلیگ هنوز به مرحله بلوغ نرسیده اند، همواره می توانند زمینه ساز بروز منازعات میان کشورهای منطقه باشند.نمونه بارز این گونه مرزها، مرزهای بین عراق و کویت است که صلح و ثبات منطقه را بارها به مخاطره انداخته است. در این مقاله نقش دولت انگلستان در تحدید مرزهای بین کویت و عراق به روایت اسناد رسمی وزارت امور خارجه آن کشور مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده که مرزهای تحدید شده به اندازه ای تصنعی و تحمیلی است که انتظار می رود اختلافات مرزی و ارضی بین عراق و کویت برای مدت های طولانی پایدار بماند
۴۲۶.

بررسی عوامل مؤثر بر گرایش روستاییان به مهاجرت شهری: مطالعه موردی بخش روستایی گاریزات استان یزد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: روستا و توسعه سال بیست و یکم تابستان ۱۳۹۷ شماره ۲ 55 - 74

کلید واژه ها: روستا گرایش به مهاجرت دافعه روستا گاریزات (بخش) یزد (استان)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵۳ تعداد دانلود : ۲۸۴
تمرکز بر نواحی روستایی به عنوان بخش بزرگی از نظام اجتماعی و جمعیتی که در خود ذخایر ارزشمندی از جمله آداب و رسوم اجتماعی و منابع طبیعی را نهفته دارد، به عنوان زیربنای توسعه کشور ضروری است. مطالعه حاضر به سنجش میزان گرایش ساکنان بخش روستایی گاریزات استان یزد به مهاجرت به شهر و بررسی عوامل مؤثر بر آن می پردازد. روش تحقیق پیمایش بوده و نمونه آماری متشکل از 343 نفر از ساکنان 55-15 ساله این بخش روستایی است که به روش نمونه گیری چندمرحله ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه استفاده شد. همچنین، عوامل مؤثر بر گرایش روستاییان به مهاجرت شهری در چهار عامل جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و دافعه روستا دسته بندی شد. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای نا امیدی از روستا، دافعه اقتصادی روستا، چشم و همچشمی، سن، و تحصیلات مادر به ترتیب بیشترین اثرگذاری را بر گرایش به مهاجرت شهری دارند؛ همچنین، عوامل اجتماعی و روانی نسبت به عوامل اقتصادی در گرایش به اتخاذ تصمیم مهاجرت نقشی تعیین کننده تر دارند.
۴۲۷.

بررسی عوامل مؤثر بر کاهش تمایل به استفاده از دوچرخه در سفرهای شهری (مطالعه موردی؛ شهر زنجان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی بهار ۱۳۹۴ شماره ۵۱

کلید واژه ها: حمل و نقل شهری دوچرخه شهر زنجان تمایل شهروندان

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای رفتاری و ادراک محیطی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای انسانی جغرافیای شهری حمل و نقل شهری
تعداد بازدید : ۱۹۵۱ تعداد دانلود : ۸۴۳
افزایش جمعیت شهرها در کشورهای جهان سوم و به تبع آن استفاده روزافزون از سوخت های فسیلی و افزایش ترافیک، این کشورها را با معضلات متعدد روبرو ساخته است. دوچرخه با مزایای منحصربه فرد نظیر ارزانی، صرفه در مصرف انرژی، کم ترین ترافیک و اثرات منفی زیست محیطی بیش از پیش به عنوان مکمل سایر وسایط نقلیه مورد توجه قرار گرفته است. یکی از عمده ترین راهکارهایی که متخصصان و صاحب نظران برای دستیابی به توسعه پایدار شهری مطرح می کنند؛ استفاده بیش تر از دوچرخه است. هدف این مطالعه بررسی عوامل موثر بر کاهش تمایل به استفاده از دوچرخه در سفرهای شهری زنجان می باشد که از دو روش اسنادی، کتابخانه ای و میدانی برای جمع آوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است و از نرم افزار SPSS جهت تجزیه و تحلیل داده های آماری استفاده شده است با توجه به نتایج مطالعات میدانی در شهر زنجان استفاده از دوچرخه در جابه جایی های شهری بسیار پایین است به طوری که فقط 8 درصد جامعه آماری تحقیق به طور قابل توجهی از دوچرخه برای فعالیت های شهری استفاده می نمایند که این امر از عواملی نظیر عدم فرهنگ سازی استفاده از دوچرخه، ضعف تبلیغات در رسانه ها، نبود مسیرهای ویژه دوچرخه سواری، عدم استفاده مدیران جامعه، تأثیر وضیعیت اقلیمی، عدم تناسب دوچرخه سواری بانوان با فرهنگ عمومی، کمبود آگاهی از مزایای دوچرخه سواری، نبود امنیت دوچرخه سواران و نبود پارکینگ برای دوچرخه می باشد.
۴۲۸.

بررسی روستای تاریخی میمند از نظر جاذبه‌ های گردشگری

نویسنده:
منبع: فصلنامه فضای جغرافیایی ۱۳۸۷ شماره ۲۱
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۵۲
روستای صخره ‌ای میمند در 32 کیلومتری شمال شرقی شهرستان شهربابک در استان کرمان واقع شده و از باستانی ‌ترین سکونتگاه ‌های انسانی است که خانه‌ های کنده شده در صخره ‌های آن تعامل شگفت بین مردمان این روستا و طبیعت را نشان می ‌دهد. این روستا از شگفتی ‌های تمدنی- فرهنگی و تاریخی ایران است که خانه‌ های آن در بستری طبیعی با تشکیلات زمین شناسی که کنگلومرایی است و دو لایه عمده را می ‌توان در روستای میمند تشخیص داد که جنس لایه بالایی سخت‌تر از لایه پایینی است و این وضعیت موجب حفر سکونتگاه‌ هایی در بدنه ‌های شیبدار دو تپه اصلی با شیب تند شده و ارتفاع متوسط آنها از خط‌القعر تا خط‌الراس در حدود 80 متر برآورده است. هدف این مقاله معرفی این روستا از لحاظ قابلیت ‌هایی است که آن را به عنوان یک مکان جذب گردشگری در سطح ایران و جهان مورد توجه قرار داده می ‌باشد. این مقاله بر اساس اسناد و مدارک موجود و مشاهدات شخصی به نگارش درآمده است.
۴۲۹.

بررسی نسبت بین احساس محلّی گرایی و ملّی گرایی (مورد : آذربایجان – تبریز)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهش های جغرافیایی ۱۳۸۴ شماره ۵۲

کلید واژه ها: ایران آذربایجان تبریز ملی گرایی محلی گرایی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۸
تحقیق حاضر با این سئوال که چه نسبتی بین احساس محلّی گرایی و ملّی گرایی در آذربایجان ایران به مرکزیّت شهر تبریز وجود دارد، آغاز شد. روش تحقیق در این پژوهش از نوع پیمایشی و ابزار گردآوری اطّلاعات، پرسشنامه بود. جامعة آماری این تحقیق مردم باسواد ساکن در شهر تبریز بودند که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی از بین این جامعه تعداد 224 نفر به عنوان نمونة آماری تحقیق انتخاب شدند. نتایج حاصله از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که میزان ملّی‌گرایی در سطح شهر تبریز بسیار قوی تر از محلّی‌گرایی می باشد. آزمون فرضیّات فرعی نشان داد که با وجود ضعیف بودن حسّ محلّی گرایی، عواملی مانند ارتباط با اقوام هم ریشه در آن سوی مرز و زبان محلّی می تواند آن را تقویت کند و عواملی مانند مذهب تشیّع، جشن ها و اعیاد ملّی و مذهبی می توانند ملّی گرایی را تقویت کنند.
۴۳۰.

تغییرات اقلیمی و چالشهای ژئوپلیتیکی قطب شمال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: ژئوپلیتیک سال دهم پاییز ۱۳۹۳ شماره ۳ (پیاپی ۳۵)

کلید واژه ها: انرژی تغییرات اقلیمی چالش های ژئوپلیتیکی قطب شمال

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۴ تعداد دانلود : ۹۱۷
تغییرات اقلیمی پیامدهای ژئوپلیتیکی مهمی را به دنبال دارند. در دهه گذشته مهمترین تغییر اقلیمی گرم شدن کره زمین بوده است. با گرم شدن کره زمین یکی از مناطقی که اهمیت آن افزایش یافته، قطب شمال است. قطب شمال در طول چند دهه گذشته حدود دو برابر بیشتر از بقیه جهان گرم تر شده است و پیش بینی می شود در اواخر دهه 2030 این منطقه عاری از یخ گردد. این تغییرات اقلیمی قطب شمال را به جبهه مرکزی دیدگاه های ژئوپلیتیکی جدید جهان تبدیل کرده و فرصت ها و چالش هایی را ایجاد کرده است. قطب شمال دارای ذخایری عظیمی از منابع طبیعی است و با ذوب یخ ها برای اولین بار در تاریخ مدرن در مقیاس وسیعی دسترسی به این منابع به ویژه هیدروکربن ها امکان پذیر می شود؛ همچنین با کاهش کلاهک یخی، مسیرهای دریایی جدیدی به وجود می آید که با کوتاه کردن مسیرهای دریانوردی، تجارت و ژئوپلیتیک جهانی را تغییر خواهند داد. این مقاله با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی انجام شده است و نقطه تمرکز آن این مسئله است که در شرایط جدید قطب شمال با چه چالش های ژئوپلیتیکی مواجه است. نتایج تحقیق نشان می دهد قطب شمال با چالش هایی ماننداختلافات ارضی و ادعاهای متداخل بر سر فلات قاره، افزایش نظامی گری در قطب شمال، تمایلات استقلال طلبانه جوامع بومی، اختلافات بر سر نحوه عبور و مرور از گذرگاه های دریایی و ... مواجه است و این چالش ها ناشی از تمایلات قلمروخواهانه کشورهای ساحلی و غیرساحلی و جوامع بومی می باشد.
۴۳۱.

امکان سنجی جاذبه های اکوتوریستی استان اردبیل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی تابستان ۱۳۹۱ شماره ۴۰

کلید واژه ها: امکان سنجی استان اردبیل طبیعت گردی جاذبه های اکوتوریستی روش SWOT

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۴۱ تعداد دانلود : ۷۶۶
اکوتوریسم یکی از انواع توریسم طبیعت مبنا است. که بر تعامل با محیط طبیعی تقریباً بکر برای حفاظت و آموزش تأکید دارد. در واقع اکوتوریسم گرایش نوین در صنعت جهانگردی است. چشم­اندازها و مناظر زیبای طبیعت از کانون­ها و جاذبه­های توریست­پذیر این نوع از گردشگری است. براساس برآوردهای موجود کشور ایران، از نظر پتانسیل­های گردشگری طبیعی (اکوتوریسم) و تاریخی جزء ده کشور اول دنیا، و از نظر تنوع گردشگری جزو 5 کشور اول جهان و از نظر تنوع صنایع دستی جزو 2 کشور اول جهان محسوب می­شود. استان اردبیل هم به عنوان یکی از مناطقی است که دارای جاذبه­های گردشگری طبیعی است. این استان دارای چشم­اندازهای بدیع، دشت­ها، دریاچه­ها، تالاب­ها، آبشارهای فراوان، چشمه­های معدنی، مراکز آب درمانی، کوهستان­ها، زیستگاه­ها و شکارگاه­های حیات وحش بوده، و به عنوان یکی از مناطق اکوتوریستی کشور مطرح است. هدف این تحقیق ارزیابی توان­های اکوتوریستی استان اردبیل با استفاده از مدل بررسی SWOT می­باشد و روش آن توصیفی، اسنادی و بر اساس تحلیل محتوا می­باشد. یافته­های تحقیق از بررسی قابلیت های این استان در زمینه صنعت اکوتوریسم حاکی از این واقعیت می­باشد که این استان ظرفیت تبدیل شدن به یکی از قطب­های جامع گردشگری طبیعی کشور را دارا می­باشد و در این استان ضرورت توسعه گردشگری با محوریت اکوتوریسم به منظور شکل­دهی به توسعه پایدار درون­زا به شدت احساس می­شود.
۴۳۳.

زیرساخت ها و تابآوری در برابر بلایای طبیعی با تأکید بر سیلاب منطقهی مورد مطالعه: مناطق نمونه گردشگری چشمه کیله تنکابن و سردآبرود کلاردشت(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال اول بهار ۱۳۹۳ شماره ۱

کلید واژه ها: تاب آوری سیل مخاطرات طبیعی حوزه چشمه کیله تنکابن سرد آبرود کلاردشت

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۸ تعداد دانلود : ۶۴۳
مخاطرات طبیعی به منزله ی پدیده های تکرار پذیر در غیاب سیستم های کاهشی می تواند تبدیل به فاجعه شود و اثرها و پیامدهای مخربی در پی داشته باشد. برای کاهش اثر بلایای طبیعی رویکرد تاب آوری مبنایی برای کاهش اثرهای منفی در نظر گرفته شده است. دو حوضه گردشگری سردآبرود کلاردشت و چشمه کیله تنکابن دارای ظرفیت های بسیاری برای توسعه فعالیت های گردشگری است که در معرض هجوم سیل قرار دارد و به این دلیل جامعه نمونه پژوهش انتخاب شده است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی مولفه ی زیرساختی در راستای ارتقا ی تاب آوری ساکنان در برابر بلایای طبیعی است. روش شناسی تحقیق به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی تحلیلی مبتنی بر پیمایش میدانی است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از دو شیوه ی کتابخانه ای(مقالات علمی منتشر شده معتبر و مرتبط با موضوع) و میدانی(تهیه و تکمیل پرسشنامه) به دست آمده است. طراحی متغیر های تحقیق بر اساس مطالعه ی مبانی نظری و بررسی تجارب علمی سایر کشور ها در ارتباط با تاب آوری و بلایای طبیعی بوده است. متغیر مستقل تحقیق زیر ساخت ها است که شامل شبکه های ارتباطی، جانمایی مراکز خدماتی و درمانی می شود. متغیر وابسته تحقیق نیز شامل دو بعد اصلی: تاب آوری فردی و گروهی است. بر اساس هدف تحقیق و ماهیت داده ها از آزمون های آماری برای تحلیل اطلاعات جمع آوری شده استفاده شد. نتایج بیانگر آن است که دو معیار زیرساخت ها در زمینه ی سیلاب و تاب آوری با اطمینان 99% با یکدیگر همبستگی مستقیم دارند و رابطه بین آن ها دو متقابل است، یعنی بهبود زیرساخت ها در محدوده با احتمال 99% موجب بالا رفتن تاب آوری ساکنین در برابر بلایای طبیعی (سیلاب) درون آن می شود. همچنین، نتایج نشان می دهد که تفاوت معناداری بین دو حوضه، به لحاظ مؤلفه های زیرساختی و تاب آوری در برابر بلایای طبیعی (سیلاب)، وجود ندارد.
۴۳۴.

سنجش و ارزیابی معیارهای موثر بر عملکرد کشاورزان عادی و موفق روستایی مطالعه موردی: روستاهای شهرستان خدابنده(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای جغرافیای انسانی تابستان ۱۳۸۹ شماره ۷۲

کلید واژه ها: توسعه روستایی کارآفرینی کشاورزی توسعه پایدار شهرستان خدابنده کشاورزان موفق

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۸ تعداد دانلود : ۹۲۲
استفاده از تجربیات افراد موفق و نمونه در محیط زندگی و فعالیت خود از ضروریات و ابزارهای تسهیل و تسریع کننده جریان توسعه روستایی پایدار است. افراد موفق به عنوان کارآفرینان، نوآوران و افراد خلاق جامعه روستایی دارای الگوهای معیشت و فعالیت ویژه ای هستند که بر اثر نوع درک آنها از محیط پیرامون، استفاده اصولی از توانایی ها، استعدادها و خلاقیت های فردی، ریسک پذیری، آینده نگری، گروه گرایی و مانند اینها به دست می آید و این افراد به خاطر تجربیات موفق خود می توانند الگوی مناسب زندگی و فعالیت برای سایر کشاورزان روستایی در منطقه باشند. به این دلیل که اکنون کشاورزی به مثابه الگوی غالب اقتصادی و اجتماعی و اکولوژیکی پیرامون، تاثیرات شکننده و جبران ناپذیری را بر کشاورزان وارد می سازد. بر این اساس، در تحقیق پیش رو هدف سنجش نگرش کشاورزان نسبت به شاخص ها و متغیرهایی است که می توانند روشنگر و تسریع کننده بخش های کشاورزی مناطق روستایی باشند. از این طریق زمینه های تفاوت و شکاف اندیشه ای، عملکردی و فعالیت در بین کشاورزان عادی و موفق شناسایی می گردد و راهکارهای مناسب برای کاهش آن تبیین و تشریح می شود. به منظور رسیدن به این هدف از روش تحقیق ترکیبی کیفی و کمی استفاده شده است و نتایج به دست آمده با استفاده از از آزمون من ویتنی و T نشان از وجود تفاوت در جنبه های گوناگون نگرش کشاورزان دو گروه نسبت به متغیرهای موثر در عملکردشان دارد.
۴۳۵.

تهیه نقشه خطر حرکت های توده ای با مدل ارزش اطلاعاتی مطالعه موردی: آبخیز باغدشت

نویسنده:
منبع: جغرافیای طبیعی لارستان زمستان ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی ۱۰)

کلید واژه ها: مدل زمین لغزش سیستم اطلاعات جغرافیایی پهنه بندی ارزش اطلاعاتی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۶ تعداد دانلود : ۱۰۵۰
امروزه در کشورهای درگیر با مساله حرکت های توده ای تمایل فزاینده ای جهت ارزیابی و تهیه نقشه خطر و خسارت این پدیده ها وجود دارد. شناسایی نواحی مستعد وقوع حرکت های توده ای یکی از اقدامات اولیه در مدیریت منابع طبیعی و کاهش خسارات ناشی از این پدیده ها محسوب می شود. در این راستا با توجه به هدف و شرایط محیطی، مدل های پهنه بندی مختلفی ارایه شده است. در این تحقیق نقشه پهنه بندی خطر حرکت های توده ای با استفاده از مدل ارزش اطلاعاتی در حوضه آبخیز باغ دشت تهیه و کارایی آن مورد بررسی قرار گرفت. زمین لغزش های موجود شناسایی و نقشه پراکنش آن ها به عنوان شاهد تهیه شد. لایه های اطلاعاتی زمین شناسی، شیب، کاربری زمین، جهت شیب، گسل، فاصله از راه و فاصله از رودخانه، بارندگی و ارتفاع تهیه شدند. پس از جمع جبری لایه های اطلاعاتی نقشه پهنه بندی خطر نسبی زمین لغزش با مدل ارزش اطلاعاتی در محیط برنامه Arc-GISتهیه شد. نتایج تحقیق نشان داد که بین اعداد و رده های خطر این مدل ارزش اطلاعاتی با مساحت لغزش های موجود همبستگی و ارتباط معنی داری در سطح یک درصد بر قرار است. بنابراین مدل ارزش اطلاعاتی در این آبخیز مدل مناسب می باشد.
۴۳۶.

تأثیر جهانی شدن بر ماهیت مرزها(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مدرس علوم انسانی-برنامه ریزی و آمایش فضا ۱۳۸۹ شماره ۳ (پیاپی۶۸)

کلید واژه ها: فناوری اطلاعات و ارتباطات فضای مجازی خدمات شهری فضای شهری فضای فیزیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۵ تعداد دانلود : ۲۸۴۷
مرز یکی از مفاهیم اساسی و مهم در جغرافیای سیاسی است؛ اما امروزه بحث های زیادی دربارة از میان رفتن و بیاهمیت شدن مرز در عصر جهانیشدن وجود دارد. بحث دربارة جهانیشدن و تأثیر آن بر مرزها آن چنان گسترش یافته است که در باور برخی صاحب نظران به ویژه علوم اجتماعی چنین جلوه میکند که با توجه به پیشرفت های علمی و تکنولوژیک، دیری نخواهد گذشت که خانوادة بشری شاهد از میان رفتن جدایی های مرزی و سرزمینی و هویتی خواهد بود و جهان سیاسی در عمل به «دهکده» ای یکدست تبدیل خواهد شد. این تحقیق با رویکرد جغرافیای سیاسی سعی دارد تا تأثیر فرایند جهانیشدن را بر ماهیت مرزها بررسی کند. به این معنا که شکل گیری جنبه های مختلف جهانیشدن اگرچه باعث تحولات زیادی در ابعاد مختلف شده است، این تحولات نتوانسته ماهیت مرزها را تحت تأثیر قرار دهد. استدلال اصلی تحقیق این است که ماهیت مرز با توجه به فرایند جهانیشدن، تحت تأثیر قرار نگرفته است. در این باره این باور وجود دارد که از ابتدا جهان خلقت براساس تفاوت و نیز دیدگاه و منافع متفاوت انسان ها بنا شده است و تا زمانیکه انسان وجود دارد مرزها نیز وجود خواهند داشت و جهانیشدن و گسترش ارتباطات و غیره، جایگاه و نقش مرزها را در زندگی اشتراکی انسان ها از بین نمیبرد.
۴۳۷.

تجزیه‌ و تحلیل‌ پدیده‌ خشکسالی‌ کشاورزی‌ شهرستان‌ رامسر(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: فصلنامه فضای جغرافیایی ۱۳۸۸ شماره ۲۸
حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۳۴
خشکسالی‌ به عنوان‌ یک‌ پدیده‌ نامطمئن‌ و غیرقابل‌ پیش‌بینی‌،‌ پدیده‌ ای متناوب‌ و منطقه‌ای‌ است‌ که‌ با ایجاد کمبود آب‌ در هوا وخاک‌ بر عملکرد و تولیدات‌ محصولات‌ کشاورزی‌ وتولید برق نیروگاه های‌ برق آبی‌ تاثیر گذاشته‌ و با ایجاد قحطی‌، گرسنگی‌ بر شرایط‌ اقتصاد معیشتی‌ آسیب‌های‌ جبران‌ناپذیری‌ را وارد می‌کند. برآورد و پیش‌بینی‌ شدت‌ و نوسانات‌ وقوع‌ این‌ پدیده‌ در جلوگیری‌ از تخریب‌های‌ اقتصادی‌ و اجتماعی‌ از اهمیت‌ زیادی‌ برخوردار است‌.‌ خشکسالی‌ ملایم‌ ولی‌ طولانی‌ ممکن‌ است‌ بیشتر از یک‌ خشکسالی ‌کوتاه‌ مدت‌ و شدید بر اقتصاد یک‌ کشور و یا یک‌ منطقه‌ تاثیر بگذارد. در این‌ مقاله‌ تلاش‌ می‌ شود تا با استفاده‌ از اقتصاد آب‌ و یا موازنه‌ طبیعی‌آبی‌، وضعیت‌ تعادل‌ آبی‌ ایستگاه‌ سینوپتیک‌ رامسر را برای‌ مدت‌ 53 سال‌ (2009-1956 میلادی‌ و یا 1387-1335 شمسی‌) بررسی‌ و با برآورد تعداد دفعات‌ وقوع‌ خشکسالی‌ شدت‌ آنها نیز اندازه‌گیری‌ شود. علت انتخاب‌ روش‌ موازنه‌ آبی‌ نسبت‌ به‌ روش های‌ دیگر این‌است‌ که‌ در این‌ روش‌ از پارامترهای‌ متعدد عوامل‌ طبیعی‌ مانند درجه‌ حرارت‌، سرعت‌ باد، درخشش‌ و تابش‌ خورشید، بافت‌ و ساختار و یاچگالی‌ خاک‌ در ذخیره‌سازی‌ آب‌، رطوبت‌ خاک‌، تبخیر و تعریق‌، دوره‌ رشد گیاهان‌ و عمق‌ ریشه‌ آنها و سابقه‌ و پیشینه‌ بارندگی‌ منطقه‌؛ منطقی‌ترین‌ و معقول ترین‌ روش‌ به‌ منظور برآورد پدیده‌ خشکسالی‌ به کار گرفته‌ شده‌ است‌. با به کارگیری‌ این‌ روش‌ نشان‌ داده‌ شده‌‌ که‌ در هر دوره‌، میزان‌ کمبود و یا مازاد آب‌ در چه‌ ماه هایی‌ از سال‌ وجود داشته‌ و با تعیین‌ شاخص‌ خشکی‌ و انحراف‌ معیار آن‌ از میانگین‌ متوسط‌؛ مشخص‌ شده‌ که‌ ایستگاه‌ رامسر هر ده‌ سال‌ حداقل‌ سه‌ الی‌ 4 بار متوالی‌ با پدیده‌ خشکسالی‌ شدید مواجه‌ گردیده‌ و احتمال‌ وقوع‌ این‌ پدیده‌ در این‌ منطقه‌ در یک‌ دوره‌ ده‌ ساله‌ 4/0 می‌باشد. در سال‌ 2001 میلادی‌ و یا 1380 شمسی‌ با وجود آنکه‌ از متوسط‌ بیشترین‌ بارندگی‌ سالیانه‌ برخوردار است‌، ولی‌ با پدیده‌ خشکسالی‌ شدید مواجه‌ گردیده‌ و در سال‌ 2002 که‌ از بارندگی‌ کمتری‌ برخوردار است،‌ شدت‌ خشکسالی‌ آن‌ بسیار شدید و یا حاد بوده‌ است‌.
۴۳۹.

بررسی نقش پارامترهای اقلیمی بر عملکرد دانه گندم در مناطق دیم کوهدشت و پلدختر استان لرستان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و برنامه ریزی محیطی دوره ۲۴ زمستان ۱۳۹۲ شماره ۵۲

کلید واژه ها: پارامترهای اقلیمی ساعات آفتابی بهره وری بارش مدل اقلیمی تجزیه علیت

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی جغرافیای زیستی
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی جغرافیای کشاورزی و کاربری اراضی برنامه ریزی و توسعه ناحیه ای
تعداد بازدید : ۱۹۳۴ تعداد دانلود : ۸۹۵
تغییرات پارامترهای اقلیمی، رشد و نمو محصولات و تولید آنها در شرایط دیم را تحت تاثیر قرار می دهد بنابراین، شناخت پارامترهای موثر مدیریت آنها، منجر به بهبود شرایط تولید و پیش بینی تولید خواهد شد. بر این اساس 25 پارامتر آمار هواشناسی دسته بندی شده همراه با آمار زراعی عملکرد گندم دیم در شهرستان های کوهدشت و پلدختر به عنوان نمونه مناطق گرم استان لرستان برای سال های زراعی 85-1377 برای تخمین توابع تولید اقلیمی مورد ارزیابی قرار گرفت. رابطه هر یک از عوامل آب و هوایی به عنوان متغیر مستقل با عملکرد دانه گندم دیم به عنوان تابع از طریق رگرسیون های خطی و غیر خطی تعیین و در تخمین تابع تولید اقلیمی استفاده گردید. تجزیه علیت، ضریب همبستگی را به دو بخش اثرات مستقیم و غیر مستقیم تفکیک کرد. نتایج نشان داد که آنچه که در توابع تولید شهرستان های مناطق گرم استان و هم در مدل جامع قابل دریافت است نقش ساعات آفتابی است. مدل های محلی نیاز به داده های ورودی کم تری دارند ولی مدل منطقه ای نیازمند داده های اقلیمی بیشتری است (Tmin, n, PWimter, PStart, PEnd, Tmin-abs, PAban, PAzar, PDay, PFar., POrd., Tmax-far.) و دقت برآورد آن نیز بیشتر است. با تعیین میزان شاخص بهره وری بارش در این شهرستان ها طی 8 سال زراعی مشخص شده است که بیش ترین، کم ترین و میانگین بهره وری بارش به ترتیب 411/0، 142/0 و 269/0 کیلوگرم بر متر مکعب بارش است که میانگین آن حدود 8 درصد از میانگین کشوری (292/0 کیلوگرم بر متر مکعب بارش) کم تر است. نتایج نشان داد که توابع تولید اقلیمی ابزار مناسبی برای پیش بینی عملکرد گندم دیم بوده و می تواند به مدیران و کشاورزی در فرآیند تصمیم گیری برای انجام فعالیت های زراعی دیم تحت شرایط تغییر پارامترهای اقلیمی کمک نماید.
۴۴۰.

کاربرد شبکه ی عصبی مصنوعی در شبیه سازی و پیش بینی سیلاب در حوضه ی آبریز سرباز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و توسعه تابستان ۱۳۹۲ شماره ۳۱

کلید واژه ها: پیش بینی شبکه عصبی مصنوعی سیل حوضه ی آبریز سرباز

حوزه های تخصصی:
  1. حوزه‌های تخصصی جغرافیا جغرافیای طبیعی جغرافیای آبها
  2. حوزه‌های تخصصی جغرافیا رشته های جغرافیای عمومی ارزیابی مخاطرات طبیعی
تعداد بازدید : ۱۹۲۹ تعداد دانلود : ۱۰۰۸
بروز سیلاب های سهمگین در اثر تغییرات آب و هوایی طیّ دهه های اخیر سبب بروز خسارات فراوانی در نواحی مختلف دنیا شده است. در نواحی خشک تأثیر این تغییرات محسوس تر است. در این بین استان سیستان و بلوچستان با آب و هوای گرم و خشک، مستعد وقوع سیل می باشد. حوضه ی آبریز سرباز که در قسمت های جنوبی این استان پهناور قرار گرفته، متأثر از شرایط موجود هرساله شاهد وقوع سیل و نتایج مخرب آن می باشد. هدف از این پژوهش پیش بینی سیلاب رودخانه ی سرباز با شبکه عصبی مصنوعی می باشد. در این پژوهش از سه شبکه پرسپترون چندلایه، پس انتشار و Radial Basis جهت پیش بینی سیلاب رودخانه ی سرباز استفاده شد و نتایج این شبکه ها با مدل رگرسیون چند متغیّره مقایسه شده است. برای این منظور از داده های روزانه اقلیمی و هیدرولوژیکی سه ایستگاه سرباز، ایرانشهر و پیردان طیّ یک دوره ی 28 ساله (مهر 1360 تا شهریور 1388) استفاده شد. با بررسی همبستگی بین این داده ها و دبی رودخانه سرباز پارامترهای مؤثر بر سیلاب تعیین شد. پس از نرمالیزه کردن داده ها، مدل های مختلف ایجاد شد. بررسی نتایج نشان داد که شبکه ی منتخبRadial Basisبا همبستگی 97/0 در مرحله ی آموزش و 714/0 در مرحله ی آزمایش و خطای کمتر نسبت به سایر شبکه ها به عنوان بهترین مدل در بین انواع شبکه ی عصبی شناخته شد. مقایسه ی نتایج این شبکه و مدل رگرسیونی نشان می دهد که مدل شبکه عصبی عملکرد مناسب تری دارد و پیش بینی بهتری نسبت به روش رگرسیونی از سیلاب رودخانه ی سرباز ارائه می دهد.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان