فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۷٬۷۲۱ تا ۷٬۷۴۰ مورد از کل ۳۰٬۱۶۹ مورد.
۷۷۲۱.

تاثیرات متقابل سازه و معماری در معماری نوین کشورهای در حال توسعه با تأکید بر منطقه خاورمیانه از منظر معماری بیونیک در راستای ارتقاء کیفیت کالبدی فضا(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارتباطات معنایی سازه معماری معماری نوین معماری بیونیک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰۳ تعداد دانلود : ۲۹۸
تعامل سازه و معماری تأثیرات بصری و کارکردی مختلفی را در فضای کالبدی ایجاد می کند. به بیانی، نحوه رابطه این دو می-تواند در برگیرنده پتانسیل ها (و گاهی ضعف هایی) تأثیرگذار بر کیفیت نهایی فضا باشد. فرم اسکلت سازه بی شک با فرم ساختمان حامل آن ارتباطی تنگاتنگ دارد. هدف این مقاله، تاثیرات متقابل سازه و معماری در معماری نوین کشورهای درحال توسعه با تأکید بر منطقه خاورمیانه از منظر معماری بیونیک در راستای ارتقاء کیفیت کالبدی فضا است. از این رو طراحی ساختمان تعیین فرم کلی آن به نوعی طراحی سازه نیز هست. با وجود این، رابطه میان طراحی سازه و طراحی معماری می تواند فرم های گوناگونی به خود بگیرد. مفاهیم معماری و سازه و نحوه تعامل و تاثیرات متقابل آن ها و همچنین معماری نوین هزاره سوم، مفاهیمی هستند که در این تحقیق مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند و نتایج آن ها مورد استفاده پژوهشی قرار گرفته است. در این مقاله از روش ترکیبی( توصیفی وتحلیلی- ترکیبی- تاریخی) و مطالعه و بررسی کتابخانه ای استفاده و گردآوری و تجزیه و تحلیل ها نیز از طریق مطالعات کتابخانه ای صورت گرفت. سوال اصلی پژوهش این است که شاخص ها و اصول معماری بیونیک در معماری نوین به چه صورت می باشد؟ نتایج این مقاله نشان داد که بیونیک در حقیقت وسیله ای خلاق برای دست یافتن به هدف پایداری بطور مؤثر و کارآمد می باشد. تمام ساختمان ها و فرآیندهای طبیعت را می توان پایدار دانست چرا که آن ها بطور نامحدود برای هزاران سال برقرار مانده اند. روزانه، انسان ها و مخلوقات آن ها بطور منفی بر محیط تأثیر می گذارند.
۷۷۲۲.

تبیین تاثیر طراحی ساختمان بر کاهش انرژی نهفته در موقعیت جغرافیایی و اقلیمی بندرعباس(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انرژی نهفته طراحی معماری مصالح ساختمانی راهکارهای معماری اقلیم بندرعباس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۷۱ تعداد دانلود : ۲۹۷
ساختمان های مسکونی مسئول بخش قابل توجهی از مصرف انرژی در سراسر جهان هستند. ساخت هر مصالح و کاربرد آن در اجرای ساختمان انرژی مصرف می کند. این انرژی مصرف شده همان انرژی نهفته است که در کشور ما کمتر به آن پرداخته می شود. هدف این تحقیق کاهش مصرف انرژی نهان در ساختمان در راستای حفظ محیط زیست وتغییرات اقلیمی می باشد. در این مقاله با استناد به پیشینه تحقیق به کاهش انرژی نهفته با راهکارهای طراحی معماری پرداخته خواهد شد. ابتدا با توجه به مبانی نظری تحقیق متغیرهای مستقل تاثیر گذار تبیین می شوند. سپس انرژی نهفته یک ساختمان دراقلیم گرم ومرطوب شهر بندر عباس پس از مدل سازی مولفه های تاثیر گذار در قالب متغیرهای مستقل، متناسب با نوع ساختمان وخروجی های مقدار مصالح در نرم افزار اکسل محاسبه می گردد. نتایج در این مقاله شامل دو بخش نتایج نظری که محصول بررسی متون است و نتایج تجربی که از محاسبات حاصل شده و تحلیل گردیده است. دستاوردهای این پژوهش نشان می دهد که انرژی نهفته هر متر مربع ساختمان نمونه در موقعیت جغرافیایی و اقلیمی بندرعباس در بخش معماری 1.9 مگا ژول در هر متر مربع است که با تغییر متغیرهای طراحی تا 18.5 مگا ژول در هر متر مربع قابل تغییر می باشد؛ همچنین بیشترین درصد انرژی نهفته مربوط به دیوارها و کف ها است. نتایج این تحقیق الزام محاسبات و توجه به راهکارهای کاهش انرژی نهفته را در اقلیم گرم و مرطوب (بندرعباس) که نیاز به مصرف انرژی بیشتر دارند را برای دست اندرکاران ساختمان تاکید می کند .
۷۷۲۳.

ارزیابی اثرات و پیامدهای اقدامات راهبردی توسعه اقتصادی روستایی مورد: استان خوزستان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه روستایی اقدامات استراتژیک اقتصاد روستایی خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۲۴ تعداد دانلود : ۴۹۵
غربالگری استراتژیک محیط زیست از توانمندترین روش ها و ابزارها برای ارزیابی اثرات زیست محیطی اقدامات استراتژیک به شمار می رود. هدف تحقیق، کاربرد روش مذکور به منظور غربالگری زیست محیطی اثرات و پیامدهای اقدامات استراتژیک در حوزه توسعه روستایی با تأکید بر«سند راهبردی توسعه اقتصادی شهرستان های استان خوزستان» است. تحقیق حاضر، از نظر هدف کاربردی و مبتنی بر شیوه توصیفی پیمایشی است. غربالگری استراتژیک محیط زیست با استفاده از ابزار چک لیست و ماتریس و در چارچوب فن دلفی و نظرسنجی از 26 نفر از خبرگان و کارشناسان مسئول در حوزه های مختلف برنامه ریزی در ارتباط با 33 مؤلفه محیط زیست انجام شده است. نتایج نشان داد که براساس اجماع گروه خبرگان و مقادیر قطعی اهمیت زیست محیطی برآورد شده، اثرات اقدام استراتژیک مورد نظر در ارتباط با بسیاری از مؤلفه های کلیدی محیط زیست از جمله درجه ریسک بر سلامت محیط زیست، جمعیت، رفاه و معیشت انسانی، منابع آب سطحی، خاک و سطح زمین، پوشش گیاهی، شرایط و عوامل اقلیمی، دارایی ها و منابع طبیعی و تولید پسماند از سطح اهمیت «قابل توجه» برخوردار می باشد و اجرای آن پیامدهای بالقوه قابل توجهی بر محیط زیست خواهد داشت. افزون بر این، اجماع خبرگان در زمینه قابل توجه بودن اثرات اقدام استراتژیک بر سکونتگاه های روستایی و شهری به ویژه مناطق با تراکم فشرده، حمل و نقل و ارتباطات، کاربری اراضی، منظر (چشم انداز)، مناطق طبیعی و محدوده های با مسائل و مشکلات زیست محیطی فعلی بالاتر از حد آستانه «قابل توجه» برآورد شده است. به طور متقابل، اثرات اقدام استراتژیک بر سلامت انسان، پوشش جانوری، ارزش های معماری و باستانی، تزریق مواد خطرناک به محیط زیست کمتر از حد آستانه و«غیر قابل توجه» می باشد.
۷۷۲۴.

تبیین وجوه و حدود اتاق بستری بیمارستانیِ مطلوب از نگاه بیماران بومی مبتلا به سرطان در کرمانشاه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: بیماران بومی سرطان حس تعلق قلمرو بیمار اتاق بستری بیمارستان محلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۸۹ تعداد دانلود : ۱۱۲
در درمان بالینی اتاق های بستری بیماران مبتلا به سرطان، استانداردهای کمّی فراهم می شود اما به کیفیت اتاق های بستری به عنوان محیط کالبدیِ مد نظر بیماران که به افزایش امیدبخشی کمک می کنند، کمتر توجه می شود. در این راستا هدف از پژوهش حاضر تبیین وجوه و حدود کیفیت اتاق بستری مطلوب از نگاه بیماران بومیِ مبتلا به سرطان است. روش تحقیق از نوع تحلیل محتوا و بر مطالعات کتابخانه ای، مشاهدات میدانی، مصاحبه و بازخوردهای ۳۱ بیمار (78% اهل روستاها و شهرستانهای کرمانشاه و 22% اهل شهر کرمانشاه) از پرسشنامه های تصویری تا اشباع نظری در دو بیمارستان کرمانشاه استوار است. یافته ها حاکی از آن است که وجوه جسمانی، روانی، معنوی، اخلاقی-حقوقی و اجتماعی-محلی در مطلوبیت اتاق های بستری مؤثرند و انتظار بیماران بومی بر وجه درون فرهنگی(محلی) با تأکید بر حفظ قلمرو و ایجاد حس تعلق برای استقرار در اتاق ها متمرکز است. در نزد جامعه آماری حدودی همچون "خودمانی بودن"، "راحتی مشابه خانه"، "ارتباط بیشتر با طبیعت" و "تعریف قلمروها بر اساس عرف محلی" مطرح است. همچنین"امید بخش بودن"،"مناسب برای حضور همراهان" و "تناسب با تعداد بیماران" از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. با توجه به مطالعه انجام شده به نظر می رسد هر چه بیماران مبتلا به سرطان به ویژگی های محلی-اجتماعی خود متصل تر باشند، بعد پنجم که ناظر بر وجه محلی اتاق بستری آنان است در طراحی چنین فضاهایی نیاز به تقویت بیشتری دارد. لذا برای مطلوبیت اتاق بستری در نزد بیماران بومی بایستی بر وجه محلی نیز بسیار توجه گردد. به بیان دیگر، در جوامع محلی تر، نقش مولفه پنجم پر رنگ تر می شود در حالیکه در جوامع کمتر محلی، شاید این مولفه بتواند در چهار وجه دیگر جذب شود. لذا لازم است اتاق های بستری بیماران بومی مبتلا به سرطان در بیمارستان های استانهای کشور، با کیفیات سکونتی مردم بومی آنان نسبت داشته باشد تا آنها کمتر احساس غریبگی با محیط جدید که مکمل درمان و احیاگر می تواند باشد داشته باشند و امکان امیدبخشی و یا کاهش استرس در آنان بهبود یابد. در این راستا پیشنهاد بر آن است که طراحان با رجوع به فرهنگ زمینه، در تنظیم قلمروها و تقویت حس تعلق، محلی تر بیندیشند تا در تحقق نقش مکمل درمان بالینی اتاق های بستری گام های مؤثرتری بردارند.
۷۷۲۵.

ارزیابی و مقایسه دقت داده های گسلی و لرزه ای در تحلیل فرکتالی زمین ساخت زاگرس شمال غرب(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرکتال زمین ساخت زاگرس شمال غرب گسل زمین لرزه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۲۴
تغییرات مکانی پارامترهای فرکتالی عامل مهمی برای بررسی وضعیت زمین ساختی است. در هندسه فرکتال، بعد فرکتال در هر مقیاسی، حفظ می شود که بیانگر خاصیت اصلی فرکتال است. در این تحقیق به منظور بررسی کارایی روش فرکتال در بررسی زمین ساخت زاگرس شمال غرب، به مقایسه و آزمون یکسان بودن نتایج ابعاد فرکتالی گسل ها در نقشه هایی با مقیاس های مختلف، و زمین لرزه هایی با طول دوره و جزئیات و مقیاس های مختلف بزرگا پرداخته شد. برای این منظور از 6 لایه اطلاعاتی استفاده گردید و ابعاد فرکتالی آن ها به روش مربع شمار محاسبه و نتایج بعد فرکتالی آن ها مورد تحلیل قرار گرفته اند. دو دسته داده گسلی مستقیماً و دو دسته داده زمین لرزه (پژوهشگاه بین المللی زلزله و مؤسسه ژئوفیزیک) یکبار بدون تغییر و دیگر بار برای افزایش دقت با احتساب بزرگای کمال وارد محاسبات شدند. نتایج نشان می دهد که ابعاد هندسی گسل های منطقه فرکتالی است و تنها تفاوت در ثبت جزئیات گسل ها سبب تغییری جزئی در ترتیب مناطق فعال در دو مقیاس شده است و نتایج دو مقیاس تقریباً مشابه است. در مورد داده های لرزه ای نتایج داده های از 1900 تا 2020 که از تعداد کمتر زمین لرزه و مقیاس مختلف ثبت بزرگا برخوردارند تطبیقی با واقعیت نشان نمی دهند، در صورتی که می توان به نتایج ابعاد فرکتالی داده های زمین لرزه های منحصراً سده 20 که از نظر دقت و مقیاس ثبت بزرگا یکسان هستند، اعتماد نمود. نتایج آن، فعال ترین منطقه از نظر بعد فرکتالی را محدوده غرب کرمانشاه نشان می دهد و شاهد آن تمرکز زمین لرزه هایی با بزرگای بالاتر به ویژه زمین لرزه اخیر کرمانشاه با بزرگای 7/3 است که تلفات فراوانی به دنبال داشت.
۷۷۲۶.

کاربرد تصاویر ماهواره ای سنتینل 5 در شناسایی کانون های آلاینده های هوا در ایران(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: پایش آلاینده هوا سنتینل تصاویر ماهواره ای کانون آلودگی ایران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۰ تعداد دانلود : ۱۸۸
​استفاده از داده های سنجش از دوری جهت پایش کیفیت هوا برای پژوهش های مرتبط با محیط زیست حائز اهمیت است. ماهواره سنتینل-5 با سنجنده Tropomi امکان ردیابی آلاینده های گازی را می دهد. در این مطالعه با استفاده از GEE، پروداکت آلاینده های CO، SO2، NO2، O3 و AI فراخوانی و میانگین غلظت آن ها در مقیاس مکانی ایران و بازه زمانی سال 2019 نقشه سازی شد. جهت بررسی وضعیت خوشه بندی از آماره G و شناسایی لکه های داغ از آماره Gi برای هر آلاینده در محیط GIS استفاده شد. تعیین الگوی پراکنش آلاینده ها با شاخص موران انجام شد. بر اساس نتایج، غلظت آلاینده های CO و O3 در پاییز روند افزایشی و در بهار روند کاهشی داشته است و تغییرات غلظت SO2 و NO2 از الگوی خاصی تبعیت نمی کند. نتایج آماره G نشان داد که آلاینده ها در منطقه دارای الگوی توزیع خوشه ای و دارای خودهمبستگی فضایی (شاخص موران=72/0) هستند. تحلیل لکه های داغ برای مجموع آلاینده ها نیز نشان داد که آبادان، اهواز، بندر امام خمینی، ماهشر و عسلویه، تهران و پاکدشت آلوده ترین مناطق هستند. صنایع گاز و پتروشیمی آبادان، اهواز، بندر امام خمینی، ماهشر و عسلویه انواع مختلفی از آلاینده ها ازجمله NO2، CO، SO2، AI را تولید می کنند که اثرات جبران ناپذیری بر سلامت انسان ها و اکوسیستم ها دارند. غلظت NO2 و CO نیز به دلیل افزایش شمار وسایل نقلیه گاز سوز در تهران و پاکدشت بالا است. در نهایت، تاکید این مطالعه بر پایش های آلاینده های هوا توسط سازمان های متولی با استفاده از تصاویر ماهواره ای برای افزایش کیفیت زندگی و راهکارهایی جهت پبشگیری و کنترل آلودگی است.
۷۷۲۷.

ارزیابی اقتصادی استفاده از پخش سیلاب برای احداث پارک جنگلی در حاشیه شهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: اقتصادی پخش سیلاب پارک جنگلی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۵ تعداد دانلود : ۹۶
از گذشته های دور عقیده بر این باور بوده است که همواره جنگل ها بر تولید آب، جلوگیری از ایجاد سیلاب و کاهش فرسایش موثر هستند. امروزه با استفاده از پیشرفته ترین تکنیک ها و با استفاده از آخرین فناوری ها، هدایت سیلاب ها به آبخوان ها، بخصوص در مناطق خشک و نیمه خشک، به منظور استفاده بهینه از حداقل بارندگی هر منطقه صورت می گیرد. با استفاده از این فناوری ها می توان در ایجاد پوشش گیاهی و به ویژه ایجاد پارک جنگلی در حاشیه اراضی شهری درمناطق خشک و نیمه خشک اهتمام ورزید. بنابراین این پژوهش به دنبال این مسئله می باشد، تا نقش پخش سیلاب، در ایجاد پوشش گیاهی درختی را ارزیابی کند. لذا در این مطالعه ذخیره رطوبت خاک و مقدار و سرعت نفوذپذیری در تیمار بدون پخش سیلاب و پخش سیلاب در پوشش گیاهی درختکاری شده (جنگل انبوه) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دهنده آن است که شاخص هزینه- اثربخشی در تیمار پخش سیلاب همراه با پوشش درختی کمتر از تیمار پخش سیلاب و بدون پوشش درختی (مرتعی) است. در واقع تلفیق پخش سیلاب با کاشت درخت در برابر کاشت گیاهان بوته ای به مقدار 88 هزار ریال به ازای یک مترمکعب آب کمتر است. بنابراین با استفاده از فناوری پخش سیلاب و تلفیق با گونه های درختی مناسب می توان علاوه بر افزایش اثربخشی در حفظ رطوبت، مقدار آب بیشتری را برای نفوذ به آبخوان در خاک ذخیره کرد.
۷۷۲۸.

نقش اِلمان های گردشگری جنگ در افزایش نرخ بازدید گردشگران از موزه جنگ خرمشهر(مقاله پژوهشی دانشگاه آزاد)

کلید واژه ها: گردشگری جنگ افزایش نرخ بازدید موزه جنگ خرمشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۱۷ تعداد دانلود : ۸۸
جنگ تحمیلی با تمام ویرانی ها و سختی هایی که برای مردمان مناطق مرزی کشور ایران به ارمغان آورد، حس غرور و افتخار را نیز برای کشورمان نیز بر جای گذاشت حال مردم از سراسر کشور و خارج از کشور برای دیدن این مناطق و آثار بر جای مانده از جنگ سفر می نمایند و همین امر منجر به رونق گردشگری جنگ در این مناطق شده است. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی بوده و از حیث انجام پژوهش توصیفی - پیمایشی می باشد. ابزار اصلی جهت جمع آوری داده در این پژوهش پرسشنامه می باشد. جامعه آماری این پژوهش را گردشگرانی تشکیل می دهند که به دیدن موزه جنگ شهر خرمشهر رفته بودند. با توجه به این که حجم دقیقی از جامعه در اختیار پژوهشگران قرار نداشت، بر اساس اصل اشباع داده ها و دریافت کثرت نظرات اعضای نمونه تعداد ۲۴۰ نفر بر اساس نظر پژوهشگران به عنوان اعضای نمونه انتخاب شدند. روش نمونه گیری نیز به صورت تصادفی ساده بدون جایگزین می باشد. پس از توزیع و جمع آوری پرسشنامه های پژوهش با استفاده از نرم افزار Spss و آزمون T تک نمونه ای مستقل به بررسی فرضیه های پژوهش پرداخته شد. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که محرک های گردشگری جنگ با افزایش نرخ بازدید گردشگران رابطه مثبت و معناداری دارد و پیشنهاد می شود که دولت در حیطه روابط بین الملل، و موزه جنگ خرمشهر در حیطه تبلیغات و رسانه ها تلاش مضاعفی جهت جذب گردشگر داشته باشند.
۷۷۲۹.

توسعه پایدار، در گرو رعایت قوانین مهندسی جغرافیایی فضا، مورد: روستاهای گردشگرپذیر شهرستان رضوانشهر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نظام خدمات رسانی مهندسی جغرافیایی فضا روستاهای گردشگر پذیر توسعه یافتگی شهرستان رضوانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۰۵ تعداد دانلود : ۹۳
عدم توازن توزیع امکانات و زیرساخت ها در روستاهای گردشگرپذیر، ناتوانی جذب و بی توجهی گردشگران را به این نواحی به دنبال خواهد داشت. بی توجهی به امکانات و زیرساخت ها در روستاهای گردشگرپذیر علاوه بر تمام زیان های آن، ناپایداری اقتصادی این نواحی را به دنبال خواهد داشت. بنابراین برای رسیدن به توسعه اقتصادی از طریق گردشگری لزوم توجه به شاخص های توسعه و نواحی روستایی کمتر برخوردار ضروری است. از این رو، پژوهش حاضر باهدف تحلیل نظام توزیع شاخص های توسعه یافتگی در روستاهای گردشگرپذیر ناحیه رضوانشهر تدوین شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، کیفی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را روستاهای گردشگرپذیر (30 روستا) شهرستان رضوانشهر تشکیل می دهد. در این مطالعه توسعه یافتگی روستاهای گردشگرپذیر با 7 شاخص کلی با بهره گیری از تکنیک تاپسیس و تحلیل خوشه ای مورد تحلیل قرار گرفت. برای وزن دهی شاخص ها از ماتریس روش تاپسیس استفاده گردید. جهت تحلیل داده ها از Excel و Spss استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که نخست، درجه توسعه یافتگی در روستاهای مورد مطالعه متفاوت است به طوری که روستای پونل (0.8314) برخوردارترین و روستای زندانه(0.0952) کمتربرخوردارترین روستای مورد مطالعه به لحاظ شاخص های توسعه ای محسوب شد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای نشان داد که 5 روستا(16 درصد) در وضعیت برخوردار، 15 روستا(50 درصد) در وضعیت نیمه برخوردار و 10 روستا(34 درصد) در وضعیت برخوداری کم از لحاظ شاخص های توسعه قرار دارند. بنابراین، لازم است در سیاست گذاری های توسعه ای به قوانین مهندسی جغرافیایی فضا توجه لازم مبذول گردد.
۷۷۳۰.

آمایش فضایی قلمروهای مرزی با استفاده از مدل AHP (نمونه ی موردی: شهرستان های مرزی استان سیستان و بلوچستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: مرز آمایش سرزمین تحلیل سلسله مراتبی سیستان و بلوچستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۲ تعداد دانلود : ۴۳
آمایش فضایی یکی از شیوه های مناسب و جامع برای مدیریت و برنامه ریزی مکان ها محسوب می شود. با توجه به اهمیت استراتژیک مناطق مرزی، پژوهش حاضر کوشیده است تا به تحلیل فضایی شاخص های اقتصادی-اجتماعی در 9 شهرستان مرزیِ زابل، زابلی، زاهدان، زهک، سیب و سوران، سرباز، سراوان، خاش و هیرمند در استان سیستان و بلوچستان بپردازد.پژوهش حاضر، از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت، عِلّی- مقایسه ای است. برای رتبه بندی و سطح بندی شهرستان های مرزی استان از لحاظ میزان برخورداری از شاخص مورد بررسی، از روش تحلیل سلسه مراتبی (AHP) استفاده شده است. نتایج این پژوهش، نشان می دهد که شهرستان زاهدان به عنوان مرکز اداری- سیاسی استان سیستان و بلوچستان، به عنوان تنها گزینه ی برخوردار، رده ی نخست توسعه ی اقتصادی-اجتماعی را در میان شهرستان های مرزی استان سیستان و بلوچستان از آن خود کرده است. از سوی دیگر، فاصله ی شهرستان زاهدان با وجود سطح توسعه یافتگی در مقایسه با دیگر شهرستان های مرزی چندان چشمگیر نیست و نسبت محرومیت میان مناطق نیمه محروم و محروم نیز بسیار بالا است.  
۷۷۳۱.

سنجش تاب آوری اجتماعی و اقتصادی روستاهای در معرض خطر وقوع زلزله (مطالعه موردی: روستاهای دهستان انجیرلو شهرستان بیله سوار)

نویسنده:

کلید واژه ها: تاب آوری تاب آوری اجتماعی تاب آوری اقتصادی زلزله دهستان انجیرلو

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۶۲ تعداد دانلود : ۱۴۹
سوانح طبیعی مثل زلزله به عنوان پدیده های اجتناب ناپذیری به حساب می آیند که مدیریت آن بسیار با اهمیت است یکی از این راهکارها برای مدیریت تاب آوری می باشد. بنابراین هدف این تحقیق، سنجش تاب آوری اجتماعی و اقتصادی دهستان انجیرلو در برابر زلزله است. در این تحقیق از روش توصیفی- تحلیلی و اطلاعات پیمایشی و کتابخانه ای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش، شامل روستاییان روستاهای اَنجیرلو، اکبرداود قشلاقی و قیزقالاسی)1642(N= با توجه به مشخص بودن جامعه آماری مورد مطالعه از فرمول کوکران برای استخراج حجم نمونه آماری) 311= (nکه مقدار درصد خطا 5% درصد است. برای دقت بیشتر حجم نمونه 312 انتخاب و برای تعیین پایایی کمی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آلفای ذکر شده در پرسشنامه 74/0 تا 81/0 محاسبه شد. برای به دست آوردن سنجش دیدگاه ساکنان در خصوص مؤلفه های ذکر شده از آزمون های آماری Tتک نمونه ای استفاده شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که در تاب آوری اجتماعی روستاهای مورد مطالعه مولفه میزان حس تعلق با 13/1- درصد بیشترین میانگین و سلامت و رفاه با 09/1- درصد کمترین میانگین و نیز برای تاب آوری اقتصادی مولفه بهره مندی از تسهیلات بانکی با 14/1- بیشترین و میانگین و مولفه های خسارت و مولفه درآمد با 12/1- درصد از طرف روستاییان پاسخ داده شده است.
۷۷۳۲.

گونه شناسی ریشه ها و پیامدهای نزاع دسته جمعی (مورد مطالعه: جامعه روستایی امامزاده عبدالله(ع) - شهرستان هندیجان- استان خوزستان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: نزاع دسته جمعی حقوق مالکیت محدودیت منابع روش کیفی استان خوزستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸۹ تعداد دانلود : ۲۶۱
نزاع جمعی در جامعه ازجمله مسائلی است که می تواند آرامش و امنیت و درنتیجه کیفیت زندگی مردم را به خطر اندازد. در پژوهش حاضر مسئله اصلی پژوهشگران مطالعه گونه شناسی ریشه ها و پیامدهای نزاع دسته جمعی در روستای امامزاده عبدالله (ع) است. روستای موردمطالعه در محدوده سیاسی بخش مرکزی شهرستان هندیجان از توابع استان خوزستان قرار دارد. پژوهشگران از رهیافت کیفی و مطالعه یک روستا برای دستیابی به اهداف اساسی پژوهش بهره برده اند. نگارندگان به منظور گردآوری داده ها از تکنیک هایی همچون مصاحبه و مشاهده سود جسته اند و تجزیه وتحلیل داده ها با تکنیک تحلیل تماتیک صورت گرفته است. با استفاده از نمونه گیری گلوله برفی، 10 نفر از اهالی شناسایی شده و موردمطالعه قرار گرفتند. همچنین با دو گروه (6 نفره و 3نفره) نیز مصاحبه گروهی انجام گرفته شده است. در این پژوهش از نظریات (محرومیت نسبی و نسبت دادن رانی مان و هوندریش، نظریه تعصب و پیش داوری دیوید مایر) استفاده شده است. یافته ها در سه بخش اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی گردآوری شدند. ریشه های نزاع در بخش های مختلف عبارت اند از: اقتصادی (محدودیت منابع، حقوق مالکیت)، فرهنگی (نادیده گرفتن عرف و طایفه گرایی) و اجتماعی که به عنوان عوامل جانبی تشدیدکننده نزاع شناسایی شدند عبارت اند از: ضعف سرمایه اجتماعی برون گروهی، تحریک جوانان توسط ریش سفیدان، ناآگاهی اجتماعی. یافته ها همچنین نشان می دهند عواملی همانند: کاهش انسجام اجتماعی، افزایش پرونده های قضایی، رشد کینه توزی، گسست اجتماعی، عدم تمایل به سرمایه گذاری، ایجاد خسارات مالی و جانی، عدم پیشرفت روستا به عنوان پیامدها و آسیب های اجتماعی نزاع دسته جمعی در روستا شناسایی شدند.
۷۷۳۳.

پهنه بندی حساسیت اراضی حوضه مراغه به فرسایش خندقی با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه ی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: فرسایش خندقی روش فازی توابع عضویت فازی حوضه مراغه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۲۹ تعداد دانلود : ۳۸۷
حوضه مراغه یکی از زیر حوضه های رودخانه مزلقان می باشد که بخش هایی از آن به شدت تحت تاثیر فرسایش خندقی قرار دارد. این پژوهش با هدف پهنه بندی حساسیت اراضی به فرسایش خندقی در حوضه مراغه با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه ی فازی انجام شده است. در این تحقیق با استفاده از عکس های هوایی دارای مقیاس 1:40000 و عملیات میدانی، مناطق تحت تاثیر فرسایش خندقی شناسایی و با استفاده از عوامل سنگ شناسی، شیب، جهت شیب، ارتفاع، فاصله از جاده، فاصله از آبراهه، کاربری اراضی، خاک، بارش و قابلیت اراضی اقدام به پهنه بندی حساسیت اراضی به فرسایش خندقی حوضه مراغه گردید. به این منظور عوامل موثر در نرم افزارهایILWIS  و ArcGIS رقومی و برای تحلیل های مبتنی بر تئوری مجموعه های فازی مورد استفاده قرار گرفتند. تحلیل های فازی با استفاده از نرم افزار Matlab7.1 در دو مرحله شامل تعیین توابع عضویت پیوسته فازی برای هر یک از طبقات عوامل موثر و همچنین عوامل موثر در وقوع فرسایش خندقی انجام شدند. نتایج اعتبارسنجی مدل نشان داد که حدود 87 درصد از خندق های گروه ارزیابی در طبقات با حساسیت زیاد و خیلی زیاد قرار می گیرند و رسوبات آبرفتی Qt1، اجزاء واحد اراضی 1،4،3 شامل فلات ها و تراس های فوقانی، خاک های T.H.X و کاربری مراتع ضعیف به عنوان عوامل اصلی و سپس به ترتیب طبقه شیب 30%- 15، حداکثر بارش روزانه 4/26-7/23 میلیمتر با دوره بازگشت دو سال، فاصله 200 متر از آبراهه و جهت های غرب و جنوب بیشترین تاثیر را در ایجاد فرسایش خندقی حوضه مراغه داشته اند.
۷۷۳۴.

ارزیابی پایداری روستاهای حوزه نفوذ شهرهای میانه اندام بااستفاده از روش AHP (مطالعه موردی : شهر سقز)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی توسعه پایدار روستا حوزه نفوذ شهر سقز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۲۸۲ تعداد دانلود : ۱۹۷
ارزیابی و توسعه پایدارعمدتا دو رکن جدایی ناپذیر قلمداد می شوند که با همکاری هم درحل مشکلات اجتماعی، اقتصادی و منابع مهم که بخش زیادی از سکونت گاه های شهری و روستایی جهان را درگیر کرده اند ، از اثربخشی بسیار زیادی برخوردار هستند توسعه پایداربه مفهوم حرکت بر محور انسان-محیط است و توسعه امکانات اقتصادی با توجه به ملاحظات محیطی و عدالت اجتماعی را مورد توجه قرار می دهد شهرهای میانی با توجه به شرایط منطقه ای و محلی که در آن قرار می گیرند و با پذیرش کارکردهایی که از جنبه های مختلف سازمانی- نهادی ، خدماتی ، جمعیتی ، زیست محیطی، مدیریت سرزمین ، اجتماعی، اقتصادی و فضایی برعهده می گیرند اهمیت و جایگاه ویژه ای را در سلسله مراتب سکونت گاهی داشته و به عنوان پل ارتباطی بین شهرهای بزرگ و سکونت گاه های رده پایین و تسهیل کننده جریان های مختلف عمل می کنند پژوهش حاضر به بررسی وضعیت پایداری روستاهای حوزه نفوذ شهر میانی سقز از سه بعد اقتصادی ، اجتماعی، و محیطی با توجه به شاخص های مطرح شده می پردازد.شهر میانی سقز به دو حوزه نفوذ مستقیم و حوزه نفوذ غیر مستقیم تقسیم شده است که با توجه به هر حوزه ، با استفاده از روش تصادفی اعداد روستاهای نمونه انتخاب شده با توجه به ابعاد ذکر شده مورد ارزیابی قرار می گیرندروش تحقیق در این پژوهش دو روش، آزمون t-testو مدل ahpاستفاده شده است که درادامه با طرح سولات و فرضیات تحقیق و در نهایت آزمون و تحلیل نتایج مشخص شد روستاهای واقع در حوزه نفوذ در سطح متوسطی قرار دارد.
۷۷۳۵.

جامعه شناسی فضاهای همگانی: مطالعه ی تأثیرات جامعه شناسی و ماده گرایی بر شکل گیری معماری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: جامعه شناسی معماری ماده گرایی فضاهای همگانی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۵۷ تعداد دانلود : ۱۸۰
معماری برآیندی از ساختارهای اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی یک جامعه محسوب می شود؛ با این حال توجه به مقررات مدون نشده می تواند بحث برانگیز باشد، چون مستلزم زیر سوال بردن محصول پیچیده ی اجتماعی معماری است. درنظرگرفتن فضا و تحلیل فضایی به عنوان عرصه ای بنیادین از پژوهش و تبیین اجتماعی را باید از اواخر قرن بیستم به این سو جستجو کرد؛ اما فقدان مجموعه ی آثاری که فضا را به مثابه عاملی بنیادی در تحلیل اجتماعی-انتقادی در نظر گیرند، یکی از کاستی های جامعه شناسی معماری است. این پژوهش درصدد آن است تا تعریف معماری در معنای محصول اجتماعی را بررسی نموده و مشخص نماید آیا فضاهای اجتماعی کنونی با خواسته های اجتماعی تطابق دارد؟ نظریه های جامعه شناسی که با فضاهای مصنوع سروکار دارند به چگونگی ارتباط ساختمان ها و فضاهای مصنوع در ارتباطی معنادار با کنش های اجتماعی و جامعه می نگرند و رویکردهای جامعه شناسی به معماری را در سه گروه جای می دهند: ساختمان به مثابه واقعیت اجتماعی، ساختمان به عنوان امر معنادار اجتماعی و ساختمان به عنوان عامل اثرگذار اجتماعی. با توجه به مطالعه جامعه ی آماری ۱۲۰۰ نفری در کاربری های فرهنگی، فراغتی و تجاری و بررسی دستاوردها، این نتیجه حاصل شد که معماری فضاهای همگانی به سمت فردگرایی سوق داشته و از تشویق به جمع گرایی دوری نموده اند. لذا می توان ناکارآیی فضاهای همگانی در شکل گیری تعاملات اجتماعی را با افزایش مشارکت شهروندی در شکل گیری و طرح این فضاها کاهش داد.
۷۷۳۶.

تحلیلی بر توزیع فضایی مراکز آموزشی و ساماندهی مناسب آن (مطالعه موردی: شهر پیرانشهر)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ساماندهی مراکز آموزشی توزیع فضایی پیرانشهر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۷۱ تعداد دانلود : ۶۶
امروزه به دنبال گسترش شهرنشینی و رشد فزاینده جمعیت، شهرها با مشکلات متعددی از جمله عدم بهره مندی یکسان تمامی شهروندان از خدمات شهری روبرو می باشند. در این میان خدمات آموزشی به عنوان یکی از کاربری های مهم شهری که سطوح قابل توجهی از فضای شهری را به خود اختصاص می دهد با مشکلاتی چون کمبود، توزیع ناموزون و نامتناسب با نیازهای جمعیتی، عدم رعایت همجواری ها روبه رو می باشند. بر این اساس هدف از این تحقیق، تحلیل پراکنش مراکز آموزشی در سطح شهر پیرانشهر و ساماندهی مناسب آن می باشد. روش انجام تحقیق، تحلیلی- کاربردی است. به منظور طبقه بندی و تجزیه و تحلیل اطلاعات مذکور از میانگین نزدیک ترین همسایه، شاخص Moran's I و مدل تحلیل شبکه بهره گرفته شده است. برای انجام این عملیات از نرم افزارهای ARC/GIS و Super Decisions استفاده شده است. نتایج تحقیق بیانگر آن است که مراکز آموزشی شهر پیرانشهر از نظر سازگاری با سایر کاربری ها و همچنین دسترسی شهروندان، دارای مشکل می باشند. نقشه های حاصل از نتایج تحقیق، فضاهای مناسب جهت احداث مکان های آموزشی جدید را پیشنهاد می دهد.
۷۷۳۷.

تحلیل فضایی پراکنش کاربری آموزشی شهر اردبیل با استفاده از آمار فضایی در GIS(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: کاربری آموزشی پراکنش فضایی آمار فضایی اردبیل

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۶ تعداد دانلود : ۳۳۴
هدف از مطالعه حاضر، تحلیل فضایی پراکنش کاربری آموزشی شهر اردبیل بوده است. در همین راستا، با استفاده از مدل های آمار فضایی، تحلیل لکه های داغ و خودهمبستگی فضایی در نرم افزار Arc/GIS به بررسی نحوه توزیع فضایی کاربری های آموزشی در سطح شهر اردبیل پرداخته شد. داده های تحقیق به روش اسنادی و با مراجعه به منابع و سازمان های مربوطه گردآوری گردید. استفاده از روش های تحلیل آمار فضایی در پراکنش کاربری های آموزشی و داده های بروز زمانی (۱۳۹۵) و مکانی (محلات شهر اردبیل) از نوآوری های پژوهش حاضر می باشد. نتایج به دست آمده نشان داد که نواحی 6، 7 و 10، از منطقه 3 و ناحیه 6، از منطقه 1 بلوک های دارای وزنه بالای کاربری آموزشی و غلظت بالای لکه های داغ بودند. ناحیه 11، از منطقه 1، ناحیه 11، از منطقه 3 و نواحی 4، 8 و 9 از منطقه 2، نیز بلوک های با وزنه پایین آموزشی و غلظت کم لکه های داغ بودند که این نواحی به لحاظ پایداری در سطح پایین تری قرار داشتند. همچنین براساس شاخص موران، توزیع فضایی کاربری های آموزشی در شهر اردبیل به صورت خوشه ای می باشد. نتایج تحلیل تابع رگرسیون در محیط ادریسی نیز نشان داد که بین کاربری آموزشی و جمعیت، کاربری های مسکونی، درمانی، اداری انتظامی، تجاری، تجاری- خدماتی و ورزشی، همبستگی مثبت وجود دارد. بین کاربری فرهنگی و فضای سبز و کاربری کارگاهی صنعتی با کاربری آموزشی، همبستگی منفی برقرار است.  
۷۷۳۸.

بررسی ویژگی های زمین ساخت فعال در گستره رودبار با نگرش ویژه بر زمین لغزش های منطقه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: زمین لغزش زمین ساخت فعال سیستم اطلاعات جغرافیایی شاخص ژئومورفیک منطقه رودبار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۱۲
منطقه پرجمعیت رودبار در شمال ایران، بدلیل شیب های تند توپوگرافی، مصالح سست پوشاننده شیب ها، فازهای تکتونیکی فعال، ساخت وساز جاده و راه آهن، ازمناطق مستعد رخداد زمین لغزش است. در این پژوهش، درفاز اول براساس پیمایشهای زمینی، نقشه زمین شناسی درمقیاس1:25000، تصاویر ماهواره ای و دیگر داده های منطقه رودبار،محدوده و وضعیت زمین لغزش های منطقه شناسایی شد؛ عوامل ساختاری و وزنی( باربرداری شیب) بیشترین تاثیر در وقوع این رخداد را داشته و محرک اصلی در بیشترآنها، عامل ساختاری است. این مهم نیاز به تعیین و چگونگی فعالیت های تکتونیکی برای پیش بینی و کنترل پدیده زمین لغزش در زیرساخت های عمرانی و زیست محیطی منطقه رودبار را ضروری مینماید. از این رو درفاز دوم پژوهش، از شاخص های ژئومورفیک سینوزیته جبهه کوهستان( Smf )، نسبت پهنای دره به ارتفاع دره( Vf )،شیب طولی رودخانه( SL )، شکل حوضه( Bs ) و عدم تقارن حوضه زهکشی( Af ) استفاده شد. سپس نتایج شاخص ها، به صورت شاخص فعالیت تکتونیک نسبی( LAT )نشان داد که بیشتر زیرحوضه ها دارای فعالیت تکتونیکی شدید و متوسط است.از نظر گستردگی، طبقه شدید با مساحت 05/195 کیلومتر مربع (21/67 درصد) ازکل مساحت منطقه را دربر می گیرد. تلفیق مکانی پهنه های زمین لغزش های شناسایی شده در بخش اول پژوهش با پهنه های تکتونیکی استخراج شده در بخش دوم پژوهش، انطباق این پهنه ها در دو طبقه نشان می دهد. پهنه های رخداد زمین لغزش های فتلک، لویه، رودبار، فیلده، در پهنه هایی با فعالیت تکتونیکی شدید قرار گرفته و زمین لغزش های دشتگان، طلابر، تکلیم، نصفی، دولت آباد، هرزویل در پهنه های فعال تکتونیکی متوسط واقع شده است. برای جلوگیری ازخسارات آتی رخداد زمین لغزش و ارایه گزارش های دقیق تر برای هرگونه فعالیت عمرانی و زیست محیطی درمنطقه رودبار باید مطالعات تفصیلی مهندسی و زمین شناسی درمقیاس های بزرگ تر انجام گیرد.
۷۷۳۹.

تبیین شاخص های اثرگذار در سیاست گذاری برای مدیریت نواحی روستایی نمونه پژوهش: استان کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: توسعه روستایی سیاست گذاری مدیریت روستایی استان کرمان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۱۳ تعداد دانلود : ۲۷۸
وجود چالش های متعدد در نواحی روستایی، پژوهشگران جغرافیا را به انجام پژوهش برای رفع این چالش ها واداشته است. یکی از ارکان تأثیرگذار بر دستیابی نواحی روستایی به توسعه، شیوه اداره آنها و نحوه سیاست گذاری است. آینده پژوهی برای نگاشتن آینده و تغییرات محتمل در زمینه های ملی، منطقه ای و سازمانی به منظور پاسخ به تغییرات استفاده می شود. این پژوهش به دنبال تبیین شاخص های اثرگذار بر سیاست گذاری برای مدیریت نواحی روستایی استان کرمان است تا به گرفتن تصمیمات دقیق تر برای آینده روستاها و سیاست گذاری متناسب با این شاخص ها کمک کند؛ درواقع پرسش اصلی این است که اثرگذارترین شاخص ها در سیاست گذاری برای مدیریت نواحی روستایی استان کرمان در آینده کدام اند. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی است و با دید سیستماتیک و ساختاری با رویکرد آینده پژوهی و استفاده از نرم افزار MICMAC انجام شده است. نتایج نشان داد سیستم موجود سیاست گذاری برای مدیریت نواحی روستایی در استان کرمان پایدار و مطلوب نیست. تأثیرگذارترین شاخص ها در سیاست گذاری برای مدیریت نواحی روستایی استان کرمان، محیط (با امتیاز 986)، روستاییت (با امتیاز 918)، اقتصاد (با امتیاز 884) و فرهنگ (با امتیاز 850) است؛ همچنین تأثیرپذیرترین آنها، شاخص های محیط (با امتیاز 952)، اقتصاد (با امتیاز 952)، شناخت شرایط موجود (با امتیاز 918) و پایداری سیاست ها (با امتیاز 884) بوده است. برای سیاست گذاری بهتر و مدیریت مطلوب نواحی روستایی استان در آینده باید به متغیرهای راهبردی توجه کرد؛ این متغیرها به ترتیب محیط به مثابه عامل مؤثر، روستاییت یا هویت محیطی- اجتماعی و هویت اقتصادی روستا و تأثیر و اهداف اقتصادی سیاست ها هستند؛ همچنین می توان با دست کاری و بهبود متغیرهای اقتصاد، نقش دولت و افزایش مشارکت مردم برای تکامل و پایداری و بهبود سیستم مدیریت روستایی استان اقدام کرد.
۷۷۴۰.

ارزیابی روشهای مختلف درونیابی در پهنه بندی عناصر اقلیمی استان ایلام

نویسنده:

کلید واژه ها: پهنه بندی عناصر اقلیمی ایلام

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۹۷ تعداد دانلود : ۱۹۶
اقلیم یکی از مؤثرترین عوامل ساختاری سیاره زمین است، که بدون شک طبیعت، انسان، محیط و کلیه مظاهر حیات در سطوح گسترده ای متأثر از شرایط اقلیمی می باشد. هدف این مطالعه پهنه بندی عناصر اقلیمی با استفاده از روش درونیابی کریجینگ برای استان ایلام می باشد. داده های مورد بررسی در این پژوهش شامل کلیه عناصر اقلیمی ثبت شده در ایستگاه های هواشناسی سینوپتیک شهرستان های استان ایلام طی سال های 1392- 1382 می باشد. جهت برازش داده ها از نرم افزار Arc Gis استفاده شده است. برای تحلیل داده های اقلیمی و پهنه بندی عناصر از روش درونیابی کریجینگ استفاده شد. این روش در مجموع صحیح ترین نتایج را نسبت به دیگر روش های درونیابی در رابطه با پارامترهای اقلیمی ارائه می دهد. برای این منظور پس از جمع آوری آمار و اطلاعات اقلیمی استان اقدام به تهیه بانک اطلاعاتی پژوهش گردید. در نهایت نقشه نهایی پهنه بندی عناصر اقلمی در استان ایلام مشخص شد. لغات کلیدی: پهنه بندی، عناصر اقلیمی، ایلام.

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان