درخت حوزه‌های تخصصی

یکی از اهداف عمده در برنامه ریزی و احداث شهرک های اقماری در اطراف کلان شهرها، جذب سرریز جمعیت است که تا حدودی می تواند بار سنگینِ تهدیدات محیط زیستی را در کلان شهرها تقلیل دهد. از طرفی عدم توجه به مکان یابی خدمات شهری و برنامه ریزی بدون ملاحظات محیط زیستی در این شهرهای جدید مصائبی را بر منطقه تحمیل خواهد کرد. با توجه به اهمیت موضوع، هدف این مطالعه مکان یابی محل دفن پسماند شهری در شهر جدید پردیس انتخاب شد. شهر جدید پردیس از شهرک های اقماری حاشیه کلان شهر تهران در فاصله 18 کیلومتری شرق تهران قرار دارد. در این مطالعه با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره و به کارگیری قابلیت های سیستم های اطلاعات جغرافیایی و فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. معیارهای موردنظر در این مطالعه عبارتند از: فاصله از چاه های عمیق آب، شیب زمین، فاصله از شهر جدید پردیس، فاصله از آب های سطحی، فاصله از مراکز جمعیتی، فاصله از باغات، فاصله از زمین های کشاورزی و فاصله از جاده های دسترسی. در این پژوهش پس از تعیین ضریب اهمیت معیارها، تحلیل ها بر طبق دو منطق بولین و فازی در محیط نرم افزار Arcgis10.5 انجام و زمین های مطلوب برای دفن پسماند شهری در جنوب شرقی شهر جدید پردیس مشخص گردید. نتایج این بررسی نشان می دهد که کمترین زمین های ایجاد شده به لحاظ تعداد قطعات و مساحت آن ها در روش بولین و بیشترین آن در روش فازی است؛ زیرا در روش بولین انتخاب معیارها مطلق و قطعی بوده است؛ حال آنکه در روش فازی به طرق گوناگون می توان در نتایج حاصل به نحوی تغییر ایجاد نمود که پاسخ های قابل قبول تری بدهد.

بخش عُمده ای از کُنش و مَنش انسان تابع برداشت و ادراک محیطی آن هاست. اشتراک در برداشت از منافع و مصالح گروه به رفتار اجتماعی و سیاسی آن ها معنا می بخشد. در این میان، طایفه به عنوان یک واحد زیستی/فرهنگی که منافع و مصالح کلان گروه در قالب آن نمود می یابد به کُنش طایفه گرایانه می انجامد به گونه ای که اعضاء ارزش های مرتبط با نحوه ادراک از مکان و محل زیست را بر ارزش های فراتر از محل یا مرتبط با محل های دیگر ترجیح می دهند. در جغرافیای انتخابات وجود طایفه گرایی ناظر بر اثرگذاری عناصر مکانی در مطلوب های مؤثر بر رفتار رأی دهندگانِ ساکن محدوده های خاص به عنوان پایگاه رأی آوری است. پژوهش حاضر که ماهیتی کاربردی دارد بر این فرض استوار است که در دهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی گرایش های محلی/طایفه ای مؤثرترین عامل در خلق پایگاه رأی آوری نامزدهای حوزه انتخابیهِ ممسنی بود به گونه ای که، پایگاه رأی آوری نامزدها در این حوزه بیش از آنکه تابع فرآیند کلان دموکراسی باشد، درون مایه ای خویشاوندی و در قالب بازتولید هماوردی های سنتی طایفه ای نمود یافت. داده ها و یافته های موردنیاز پژوهش حاضر نیز به روش اسنادی (کُتب، نشریات و اینترنت) و میدانی (مشاهده و مصاحبه) گردآوردی شده و با روش تحقیقِ توصیفی تحلیلی و استفاده از نرم افزار GIS و  Excelبه تحلیل و کاوش داده های برگرفته از آمار دوره دهم انتخابات مجلس شورای اسلامی پرداخته شده است. نتیجه پژوهش نشان داد که خاستگاه آراء زادگاهی و طایفه ای نقش مؤثری در رأی آوری نامزدهای انتخاباتی دهمین دوره انتخابات حوزه یادشده داشته است.

همان طور که مطالعات پیشین نشان داده اند، علیرغم گستردگی و تنوع معیارهای تبیین کننده پایداری، عوامل موثر بر تحقق آن به طورکلی مغفول مانده و به ویژه در زمینه سیستم های حمل ونقل عمومی و مطالعات آینده دارای خلاءهای نظری می باشد. لذا در مطالعه حاضر آینده سیستم حمل ونقل عمومی کلان شهر تهران به عنوان نمونه مطالعاتی برای سال 1410 تبیین و مدل سازی شد. داده های مورداستفاده شامل متغیرهای پویش محیطی و مصاحبه با خبرگان بود. برای تجزیه وتحلیل داده ها از روش تحلیل ساختاری بر پایه نرم افزار میک مک و روش تحلیل سناریو با نرم افزار سناریو ویزارد استفاده شد. نتایج نشان داد که سیستم حمل ونقل عمومی کلان شهر تهران یک سیستم بسیار آسیب پذیر و شکننده است و به دلیل برهمکنش بالای عوامل سیستم، با کوچک ترین تغییر در پیشران های کلیدی، سایر متغیرهای سیستم نیز دستخوش تغییراتی جدی می شوند و آن را هر چه بیشتر از مؤلفه های پایداری دور می نمایند. بر اساس شناسایی هشت پیشران کلیدی و سه عامل از پیش معیّن، درمجموع 11 سناریو شناسایی شد که شامل دو سناریوی غیرمحتمل، سه سناریوی ناسازگار، یک سناریو با احتمال وقوع ضعیف، دو سناریو با احتمال وقوع متوسط و سه سناریو با احتمال وقوع قوی است. درنهایت این نتیجه به دست آمد که تهران در 10 سال آینده با یک ساختار اجتماعی فردگراتر و سالخورده تر، ساختار زیست محیطی شکننده با آلایندگی بالا و احتمالاً ساختار اقتصادی بی ثبات مواجه خواهد بود. چنین شهری نیاز به نوعی از سیستم های حمل ونقل عمومی دارد که ضمن برآورده ساختن مطالبات تمامی گروه ها و شهروندان، با هزینه ای کم و با ویژگی همه شمولی و فراگیر بودن قابل دسترس باشد

ارزیابی وضعیت برنامه ریزی کاربری زمین در شهر تهران حاکی از عدم موفقیت این نوع برنامه ریزی است. منطقه 17 شهر تهران به دلیل؛ وسعت کم، تراکم جمعیتی بالا و ریزدانگی بافت به منظور تامین سطوح خدماتی مورد نیاز با مشکلات بسیاری مواجه است. کمبود خدماتی عمومی درسطح این منطقه به یکی از عوامل اصلی در کاهش جمعیت پذیری آن تبدیل شده است. نتایج حاصل تجزیه و تحلیل وضعیت کنونی کاربری درمانی منطقه به عنوان یکی از اساسی ترین سطوح خدماتی با سرانه 0.16 مترمربع هم ازسرانه استاندارد وهم سرانه شهر تهران پایین تر است. بر همین اساس هدف از پژوهش حاضر، مکان یابی بهینه کاربری درمانی و به طور خاص بیمارستان ها درمنطقه 17 شهر تهران است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و در تحلیل داده ها به وسیله الگوریتم ژنتیک، بهینه ترین و بهترین پاسخ به مسأله به وسیله تعریف توابع متعدد و استفاده از نرم افزار متلب صورت گرفته است. در این روش با استخراج معیارها و شاخص های مکان یابی بیمارستان و مناسب سازی این معیارها طبق استانداردهای کاربری زمین، بهترین مکان برای جانمایی بهینه این کاربری شناسایی شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که؛ به وسیله مدل تبیین شده در این پژوهش با در نظرگرفتن عامل جمعیت، هم جواری ها، ویژگی های زمین و دسترسی درکنار انتخاب بهترین مکان برای کاربری درمانی به حل مشکل کمبود سرانه درمانی در این منطقه پاسخ اساسی و مناسب داده شده است.

زمینه و هدف: شناخت و ارزیابی عملکرد تجاری هتل ها هدف اصلی این پژوهش است. برای ادامه رقابت در بازارهای در حال تغییر امروزی، هتل ها باید فرهنگ نوآورانه ایجاد کنند و مشارکت در رفتار نوآورانه را تحریک نماید تا بتوانند تقاضای بی ثباتی محیط را برآورده کنند.روش شناسی: این پژوهش به منظور ارائه مدل ارزیابی عملکرد تجاری هتل های گردشگرپذیر براساس فرهنگ نوآورانه با نقش میانجی جهت گیری بازار انجام شده است. از نظر روش، توصیفی-پیمایشی نوع همبستگی با ماهیت کاربردی و از لحاظ زمانی مقطعی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه هتل های گردشگرپذیر اصفهان است. با سرشماری تعداد 45 هتل به عنوان نمونه انتخاب شد. ابزار اندازه گیری، پرسشنامه استاندارد بود. برای اندازه گیری روایی از روش محتوایی و برای تعیین پایایی آلفای کرونباخ محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای Spss26 و Amos24 انجام شد. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد در هتل های گردشگرپذیر اصفهان فرهنگ نوآورانه بر جهت گیری بازار و بازاریابی داخلی تاثیر دارد؛ فرهنگ نوآورانه، جهت گیری بازار و بازاریابی داخلی بر عملکرد تجاری تاثیر دارد. همچنین جهت گیری بازار و بازاریابی داخلی در رابطه بین فرهنگ نوآورانه و عملکرد تجاری نقش میانجی کامل دارد. نتیجه گیری و پیشنهادات: با توجه به نتایج سهم کم صنعت هتلداری را می توان از طریق نوآوری در خدمات، که یکی از عناصر اصلی با توانایی افزایش عملکرد تجاری در صنعت هتل است، تأمین کرد.نوآوری و اصالت: این پژوهش برای اولین بار اقدام به ورود فرهنگ نوآورانه به عنوان متغیر واسط در ارزیابی عملکرد هت لهای گردشگرپذیر شهر اصفهان نموده است.

هدف این پژوهش، بررسی میزان هماهنگی برنامه های شهرسازی شهر خرم آباد با شرایط اقلیمی در راستای توسعه پایدار شهری است . در بررسی اقلیمی شهر خرم آباد از آمار و داده های 20 ساله اخیر (1396-1376)، عناصر آب و هوایی این شهر ازجمله دما، بارندگی، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی، جهت و سرعت وزش باد ایستگاه سینوپتیک این شهر، به صورت پارامترهای حداکثر، حداقل و میانگین استفاده خواهد شد. پس از جمع آوری داده ها، استانداردسازی و میانگین گیری پارامترهای ذکرشده با استفاده از نرم افزار Excel و نرم افزار Spss استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که در شهر خرم آباد هماهنگ سازی اقلیمی در مقیاس منطقه ای برای کاهش مصرف بهینه انرژی در جهت رسیدن به توسعه پایدار انجام نشده است. همچنین با توجه به شرایط فیزیوگرافی شهر خرم آباد، طراحی ساختمان ها در شهر خرم آباد بایستی با توجه به دامنه شمالی و جنوبی برای کاهش مصرف انرژی مدنظر قرار گیرد و نیز برنامه های عمرانی در شهر خرم آباد متناسب با شرایط اقلیمی، نیازمند بازنگری استفاده از مصالح بر اساس نوع کاربری ساختمان (مسکونی- صنعتی- اداری) است.

در چند دهه اخیر پدیده تنزل کیفیت محیطی بر ساختار کهن شهرهای ایرانی سایه افکنده و پایداری درازمدت آن را با خطر مواجه ساخته است.. . هدف پژوهش حاضر سنجش زیست پذیری و مولفه های تاثیر گذار آن بر ساکنین محله قصردشت شهر شیراز میباشد. از این رو پژوهش از حیث هدف کاربردی و روش انجام آن مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است . به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از روش های اسنادی و میدانی و پرسشنامه استفاده شده است. جامعه آماری ،خانوار های ساکن در محله قصردشت شهر شیراز است که بر اساس فرمول کوکران تعداد 378 پرسشنامه به عنوان حجم نمونه محاسبه شد . برای سنجش شاخص های زیست پذیری از 18 گویه در قالب 5 مولفه اصلی استفاده شده است. همچنین تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از روشهای آماری آزمون T ، ضریب هبستگی پیرسون و روش تحلیل رگرسیون چند متغیره در نرم افزار SPSS انجام شده است. نتایج بدست آمده نشان میدهد زیست پذیری در محله قصردشت بالاتر از سطح متوسط قرار گرفته و با توجه به میزان ضریب همبستگی پیرسون در بین متغیر های وابسته مورد مطالعه یعنی مولفه اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و زیر ساخت و خدمات همبستگی و رابطه مستقیم معنادار آماری وجود دارد. همچنین نتایج بیانگر آنست که شاخص اجتماعی با میزان بتای 289/0 بیشترین تاثیر را بر زیست پذیری ساکنین در محله داشته است.

کشور ایران در آسیای غربی قرار دارد و دومین کشور بزرگ خاورمیانه است. این پژوهش از نوع تحلیلی بوده ازلحاظ هدف کاربردی است. در این پژوهش با استفاده از داده های ماهواره های TRMM داده های بارش به صورت یک روز از یک ماه برحسب میلی متر بر ساعت است از سایت Ges disc ناسا و داده های دما به صورت میانگین سالانه از سایت Giovanni ناسا برحسب سانتی گراد از ماهواره MERRA دریافت گردیده است، داده ها متعلق به سال های 1998، 2005، 2012، 2019 می باشند. در این پژوهش از روش دومارتن به وسیله ی سنجش ازدور و نرم افزار ArcGis10.8 جهت بررسی وضعیت اقلیمی در طی سال های مذکور مورداستفاده قرارگرفته است. نتایج این پژوهش نشان می دهد وضعیت اقلیمی کشور ایران به صورت خشک و نیمه خشک و در بهترین سال 2019 مدیترانه ای بوده است.

یکی از عمده ترین سیاست های مداخله ای در بافت مرکزی شهر تهران که با چالش های متعددی مواجه است، بکارگیری پروژه های محرک توسعه با رویکرد بازآفرینی در جهت ارتقای کیفیت محیط شهری است. شناخت و تبیین اثرات پروژه های محرک توسعه با رویکرد بازآفرینی بر کیفیت محیط بافت مرکزی شهر تهران و همچنین مکانیسم و سازوکارهای چنین تأثیراتی، مهمترین هدف این مقاله بود. مبنای نظری و چارچوب مفهومی این پژوهش مبتنی بر رویکرد بازآفرینی و رویکرد کیفیت محیط شهری پایدار بوده است. ساختار متدولوژی این مقاله بر روش کمّی و بطور خاص روش پیمایش استوار بوده است. محله هرندی به عنوان نمادی از یک محله بافت مرکزی که با معضلات متعددی از جنبه های مختلف حوزه شهری مواجه بوده و مداخلات مختلفی نیز در آن صورت گرفته، برای بررسی ها و کسب نتایج دقیق تر برای این مطالعه انتخاب شد. جامعه آماری پیمایش شامل ساکنان 15 سال به بالای محله هرندی بود که بر اساس فرمول کوکران، 378 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شد اما به منظور استحکام نتایج پیمایش این تعداد به 400 نفر افزایش یافته و توزیع پرسشنامه انجام یافت. روش نمونه گیری به این منظور، نمونه گیری تصادفی ساده بوده است. در تجزیه و تحلیل اطلاعات کمی از آمارهای توصیفی مانند شاخص های مرکزی و آمارهای استنباطی مانند ضریب همبستگی پیرسون، تحلیل رگرسیون و مدل تحلیل مسیر استفاده شد. نتایج این مقاله نشان داد که علیرغم انجام اقدامات متعدد در بافت مرکزی شهر تهران، تغییرات چندان مثبتی در کیفیت محیط زندگی و فعالیت آن ایجاد نشده است. به گونه ای که محله هرندی در وضعیت فعلی با چالش های مختلفی در حوزه های کالبدی- فضایی، اجتماعی فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی و مدیریتی از جنبه های رویکردی و ساختاری مواجه است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که بین کیفیت اجرای پروژه های محرک توسعه و کیفیت محیط زندگی و فعالیت ساکنان در بافت مرکزی رابطه معناداری وجود دارد. مقدار همبستگی بین آن دو نیز رقم 0.447 را نشان داد که همبستگی نسبتاً قوی محسوب می شود. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که اقدامات مداخله ای در حوزه های مختلف بر کیفیت محیط محله های بافت مرکزی شهر تهران مؤثر بوده و در این بین متغیر «کیفیت اقدامات کالبدی» دارای بیشترین مقدار تأثیرگذاری با ضریب بتای (0.277) و متغیر «کیفیت اقدامات زیست محیطی» دارای پایین ترین ضریب بتا (0.140) بوده است. همچنین نتایج نشان دادند که کیفیت اجرای اقدامات کالبدی- فضایی توسط سازمان ها و نهادهای زیربط تحت تأثیر مؤلفه هایی مانند کیفیت در تصمیمات، سیاست گذاری، مشارکت و اجرای اقداماتی در عرصه محیط زیست و عرصه اجتماعی فرهنگی قرار دارد. بیشترین تأثیرپذیری کیفیت اقدامات زیست محیطی نیز از نحوه تصمیم گیری ها و کیفیت اجرای اقدامات در حوزه اجتماعی و فرهنگی بوده است.

برخان ها از فعال ترین لندفرم های تراکمی در مناطق خشک می باشند و با توجه به میزان جابجایی آن ها، می توانند سهم بسزایی در زندگی ساکنان مناطق خشک و خلق مخاطرات محیطی داشته باشد. بنابراین با توجه به نقش برخان ها در انتقال ماسه های روان به سکونتگاه ها، هدف این تحقیق شناخت میزان حرکت برخان های واقع در جنوب غربی کاروانسرای تاریخی مرنجاب می باشد چرا که حرکت این برخان ها می تواند دسترسی به این منطقه را برای گردشگران مشکل سازد. جهت انجام این پژوهش، 11 برخان از شمال بند ریگ کاشان انتخاب و با انجام بازدیدهای میدانی، استفاده از آرشیو تصاویر گوگل ارث و روش میله کوبی در سال 2013 تا 2019، فاکتورهای مربوط به جابجایی برخان ها، در دوره های زمانی مختلف بررسی و اندازه گیری شد. نتایج پژوهش نشان می دهد سرعت متوسط جابجایی برخان های منتخب 6/7 متر در سال با دامنه تغییرات بین 5/5 تا 5/8 متر می باشد و نرخ جابجایی در سه مقطع زمانی، بیانگر افزایش میزان جابجایی در دوره زمانی جدیدتر نسبت به دو دوره قبل از آن می باشد. بررسی و تحلیل ارتباط حجم با میزان حرکت برخان ها در آزمون همبستگی پیرسون از وجود همبستگی بسیار ضعیف منفی بین حجم و میزان حرکت برخان های منتخب حکایت دارد و شاخص پایایی نیز بیانگر ناپایداری و حرکت برخان های مورد مطالعه می باشد. در نهایت با توجه به دینامیک نسبتا بالای برخان های این منطقه مهم گردشگری، پیشنهاد می شود در مباحث مربوط به تثبیت ماسه های روان، به برخان ها توجه ویژه ای شود به خصوص که با توجه به شکل خاص برخان ها می توان جهت حرکت آن ها را به راحتی مشخص نمود.

ارتباط ترکیه و اتحادیه اروپا از سال 1999 تا 2020 را می توان به سه دوره آغاز اروپایی شدن (2005-1999) کند شدن فرآیند اروپایی شدن(2011-2005) و اروپازدایی(2020-2011) تقسیم بندی کرد. هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی تاثیرات این سه دوره برسیاست خارجی ترکیه است. به طور مشخص سوال اصلی پژوهش این است که فرآیندهای اروپایی گرایی و اروپا زدایی چه تاثیری بر سیاست خارجی ترکیه داشته است؟ مقاله حاضر استدلال می کند که مهم ترین تاثیر فرآیند اروپایی شدن بر سیاست خارجی ترکیه، افزایش تمایل آنکارا به استفاده از قدرت نرم، روی آوردن به همکاری های اقتصادی، تصمیم گیری گروهی در دستگاه سیاست خارجی و اتخاذ رویکرد برد- برد نسبت به روابط منطقه ای بود. از سوی دیگر، مهم ترین تاثیر اروپازدایی نیز تمایل به استفاده از قدرت سخت( نظامی گری)، افزایش همکاری های امنیتی به جای همکاری های اقتصادی، تشدید فردی شدن روند تصمیم گیری( اردوغانیسم) و دیدگاه برد- باخت در روابط با کشورهای مختلف منطقه ای و جهانی می باشد.

زمینه و هدف: امروزه با توجه به روند روزافزون رشد زندگی شهری، انسان ها نیاز بیش تری به ارتباط و همزیستی با طبیعت پیداکرده اند. در این رابطه، پارک ها یکی از فضاهای عمومی مهم شهر محسوب می شوند که می توانند باعث این ارتباط و ایجاد آسایش خاطر انسان ها گشته و مدت زمانی انسان ها را فارغ از تلاطم زندگی شهری در محیطی آرام سکنا دهند. با توجه به اهمیت مسئله امنیت در فضاهای عمومی و پارک های شهری، هدف پژوهش حاضر، بررسی امنیت در پارک ساحلی یاسوج است. روش پژوهش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و بر اساس روش، توصیفی-تحلیلی است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران (۳۳۵) نفر بود که به صورت تصادفی در میان شهروندان هدف توزیع شد. از نرم افزار «اس پی اس اس» و آزمون های «همبستگی پیرسون»، «تی مستقل»، «تی تک نمونه ای» و آزمون «رگرسیون چندگانه» برای ارزیابی میزان امنیت موجود در پارک ساحلی استفاده شد. همچنین از طریق تحلیل فضایی در «جی آی اس» تنوع کاربری های اطراف پارک بررسی شد. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد میزان امنیت در پارک ساحلی یاسوج وضعیت مطلوبی ندارد و همچنین بین دیدگاه زنان و مردان در خصوص امنیت پارک و شاخص های آن تفاوت معناداری وجود دارد. بررسی ارتباط و همبستگی میان امنیت و هریک از شاخص های پژوهش نشان داد رابطه معنی دار و به هم پیوستگی بالایی میان آن ها برقرار است و متغیرهای بررسی شده در پژوهش بر میزان امنیت موجود در این پارک تأثیر قابل توجهی دارند. همچنین نتایج تحلیل فضایی نیز نشان داد فاصله زیاد کاربری ها از پارک موجب کاهش امکان نظارت و دید همگانی در این پارک، به خصوص در ساعات خاصی از شبانه روز و ضعف امنیت در آن شده است. نتیجه گیری: نتایج کلی پژوهش نشان داد امنیت و مؤلفه های آن در پارک ساحلی یاسوج وضعیت مناسبی ندارند و اقدامات صورت گرفته در این زمینه نیز موفق نبوده است.

مقدمه: آلودگی هوا به ویژه در دو آلاینده ذرات معلق کمتر از ۵/۲ میکرون و دی اکسیدگوگرد از معضلات مهم شهرهای بزرگ و صنعتی ایران از جمله در تهران به ویژه در نیمه سرد سال است که بر سلامت و آسایش شهروندان مؤثر است. شدت و ضعف آلودگی هوا در تهران با الگوهای اقلیمی و تسلط توده های هوا بر روی شهر تهران در ارتباط است. هدف : این پژوهش با دنبال کردن آلودگی هوا در طول سال ۱۳۹۹ متغیرهای آلاینده را به صورت ماهانه، روزانه و ساعتی برای ۴ منطقه ۲، ۵، ۹ و ۱۸ شهر تهران در پنج ایستگاه آلودگی سنجی بررسی کرده و بر اساس سه سناریوی اقلیمی: اثر پایداری، ناپایداری و وارونگی، روزهای پاک و آلوده را جدا کرده و نقش توده های هوای مسلّط بر شهر را برای هر دو شرط بررسی نماید. روش شناسی: برای درک بهتر رابطه بین الگوهای هوای حاکم بر محدوده مطالعه، شرایط جو در ترازهای ۱۰۰۰ و ۵۰۰ میلی بار و همینطور نقشه سطح زمین مورد تحلیل قرار گرفته است. فشار هوا، دما، باران و باد عناصری هستند که مورد بررسی قرار گرفته اند. داده های آلاینده سنجی از ایستگاههای مستقر در مناطق چهارگانه شهرداری تهران و از شرکت کنترل کیفیت هوا وابسته به شهرداری تهران بدست آمده است و داده های هواشناسی از سازمان هواشناسی کشور گرفته شده و در نهایت از داده های رادیوسوند ایستگاه مهرآباد برای مطالعه وارونگی استفاده شده است. قلمرو جغرافیایی: این پژوهش برای شهر تهران و چهار منطقه شهرداری 2، ۵، ۹ و ۱۸ برای بازه زمانی سال ۱۳۹۹ انجام شده است. یافته ها: کیفیت هوای محدوده مطالعه وابستگی شدیدی به توسعه پشته ژئوپتانسیل در تروپوسفرمیانی،  فقدان وزش باد با سرعت قابل توجه در سطح زمین، پایداری شدید هوا و ایجاد لایه وارونگی از نوع دینامیک یا فرونشینی با ارتفاع زیاد دارد. به عبارت دیگر دوره های شدت آلودگی هوا با گرادیان فشار ضعیف، باد آرام، فرونشینی هوا و وارونگی دما در رابطه است. نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان می دهد که  در زمان آلودگی شدید و بحرانی هوا پرفشار بر سطح شهر حاکم است و هوا پایدار است و باد یا وجود ندارد و یا کمتر از ۳ متر بر ثانیه است که قدرت پالایندگی هوا ندارد. در سنازیوهای تعریف شده وجود باد پرقدرت ( بالای ۶ متر بر ثانیه) بهترین راه حل برای داشتن هوای پاک است و بارندگی تنها زمانی که با شدت و مدت طولانی ندام داشته باشد در زدودن آلودگی مؤثر است.

مقدمه:   یکی از راه های مهم در حل مشکلات شهری نظیر ترافیک، عدم شناخت آن مساله و متغیرها و عوامل تاثیرگذار بر آن می باشد، که یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در مشکلات ترافیکی شهرها، تقسیمات کالبدی- فضایی آنها می باشد. بدیهی است با شناخت بهتر نه تنها به حل سریع مساله کمک می کند بلکه از اتلاف هزینه های مدیریتی هم می توان کاست. هدف:  هدف این مقاله اثرگذاری تقسیمات کالبدی- فضایی بر مشکلات ترافیکی شهر تالش است. روش شناسی :  روش تحقیق پژوهش حاضر کتابخانه ای- میدانی و نوع پژوهش به لحاظ ماهیت توصیفی- تحلیلی و هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی اثرگذاری شرایط تقسیمات کالبدی-فضایی بر مشکلات ترافیکی در شهر تالش می باشد. جامعه آماری مطالعه حاضر، شهروندان شهر تالش را تشکیل می دهند. قلمرو جغرافیایی پژوهش:  قلمروی جغرافیایی تحقیق حاضر شهر تالش است. یافته ها و بحث:   نتایج تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده آزمون تی نشان می دهد که گویه های تقسیمات کالبدی-فضایی از دیدگاه شهروندان شرایط مطلوبی ندارد و زمینه ایجاد ترافیک را در شهر تالش مهیا کرده است. براساس نتایج رگرسیون دو متغیره و تحلیل عامل تقسیمات کالبدی-فضایی تاثیر زیادی بر مشکلات ترافیکی شهر تالش دارد. و در نهایت براساس نتایج بدست آمده از نظر متخصصان، شاخص های بدست آمده از مطلوبیت بالایی از نظر خبرگان و متخصصان در زمینه موضوع پژوهش حاضر برخوردار بوده، و از قدرت تبیین کنندگی لازم برخوردار است؛ زیرا میانگین کل حاصل از سنجش شاخص ها  برابر با 4.51 می باشد. نتیجه گیری:  شرایط تقسیمات کالبدی- فضایی شهر تالش باعث ایجاد و افزایش مشکلات ترافیکی این شهر شده است. لذا، معضل ترافیکی هم مشکلات اقتصادی و زیست محیطی را به شهر تحمیل می نماید و هم آثار سوء اجتماعی و فرهنگی دارد و در مواردی که این مسئله به یک معضل جدی تبدیل می شود، محدودیت بیش تری را در مقابل برنامه ریزان اجرایی شهر تالش قرار می دهد.

مقدمه:   یکی از مسائل اصلی در شهرهای امروز، افول کیفیت محیطی در محله های شهری است.  در پاسخ به این مسئله در سال 1980، جنبش نوشهرگرایی مطرح شد.  این جنبش بسیار سریع در بسیاری از کشورها مورد بررسی و در برنامه ریزی شهری، مورد استفاده قرار گرفت. هدف:  هدف اصلی از انجام این پژوهش بررسی میزان انطباق محله های شهر رشت با اصول نوشهرگرایی بود. روش شناسی:   در این زمینه 15 شاخص انتخاب شد.  برای گردآوری اطلاعات نیز از نقشه کاربری زمین و همچنین تکنیک پرسشنامه استفاده شد.  تحلیل اطلاعات نیز با استفاده از مدل تاپسیس انجام شد. قلمرو جغرافیایی پژوهش:  محلات شهری کلانشهر رشت می باشد. یافته ها و بحث:   منطقه شماره 2 که در واقع بافت تاریخی و محله های درونی شهر رشت را شامل می شوند با نمره میانگین 466/0 نسبت به سایر مناطق از انطباق بیشتری با اصول نوشهرگرایی برخوردار هستند. منطقه سه و در واقع مناطق دربرگیرنده نواحی و محلات شرقی شهر رشت، با نمره میانگین 345/0 در رتبه دوم قرار گرفت. نهایتاً مناطق چهار، یک و پنج به ترتیب در رتبه های سوم تا پنجم قرار گرفتند. نتیجه گیری:  نمره میانگین نهایی برای شهر رشت نیز برابر با 342/0 برآورد شد. از آنجا که امتیازات مدل تاپسیس بین صفر تا 1 است، می توان گفت به طور کلی محلات شهر رشت از انطباق بسیار پایینی با اصول نوشهرگرایی دارند. در پایان پژوهش نیز پیشنهاداتی همچون جلوگیری از افزایش تراکم ساختمانی در محدوده ساختمان های با ارزش و تاریخی، تقویت حمل و نقل عمومی، حفظ و تقویت فضاهای باز عمومی و سبز، افزایش تراکم ساختمانی بهینه در ساخت و سازهای نوین، افزایش کیفیت پیاده روها و افزایش ایمنی و امنیت عابران پیاده برای بهبود وضعیت محله های شهر رشت براساس اصول نوشهرگرایی ارائه شد.

برای سنجش عملکرد رقابت پذیری مقصد های گردشگری، الگوهای گوناگونی وجود دارد. یکی از متداول ترین آن ها،  الگوئی است که مجمع جهانی اقتصاد ارائه کرده است. شاخص رقابت پذیری گردشگری براساس چهار مؤلفه اصلی و چهارده رکن، شامل توانمندسازی محیط (محیط کسب وکار، امنیت و ایمنی، بهداشت و سلامت، منابع انسانی و بازار کار، آمادگی در حوزه فنّاوری اطلاعات) سیاست های سفر و گردشگری (اولویت دهی به گردشگری، گشودگی بین المللی، رقابت پذیری قیمتی و پایداری محیطی)، زیرساخت (زیرساخت حمل ونقل هوایی، زیرساخت زمینی و زیرساخت خدمات گردشگری) و منابع (منابع طبیعی و منابع فرهنگی و تجارت سفر) سنجیده می شود. روش رتبه بندی در مجمع جهانی روش میانگین گیری ساده فاقد وزن است؛ بنابراین با وزن دهی ابعاد، می توان الگوی فوق را بهبود داد کرد هدف از پژوهش حاضر، استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره است  که وزن دهی  در آنها معمول است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به دلیل استفاده از پرسش نامه به منظور گردآوری داده ها، در حوزه تحقیقات پیمایشی قرار می گیرد. برای سنجش اهمیت گویه ها از پرسش نامه استاندارد و نظریات هشت نفر از خبرگان آگاه در عرصه گردشگری استفاده شد و ازطریق نرم افزار گمز اهمیت هر گویه مشخص شد. درنهایت نتایج پژوهش به رتبه بندی ۱۴ معیار و ۸۷ زیرمعیار منجر شد. مهم ترین معیارها به ترتیب عبارت اند از: گردشگری، بهداشت و سلامت، زیرساخت حمل و نقل هوایی، امنیت و ایمنی، گشودگی بین المللی، زیرساخت خدمات گردشگری، پایداری محیطی، منابع انسانی و بازار کار، آمادگی در حوزه فنّاوری اطلاعات، محیط کسب وکار، رقابت پذیری قیمتی، منابع طبیعی، زیرساخت حمل ونقل زمینی و بنادر و منابع فرهنگی و تجاری.

تقویت سرزندگی محله های شهری به عنوان کوچک ترین واحد مدیریت شهری و کانون جغرافیایی شکل گیری اجتماعات محلی، زیربنای ایجاد شهر سرزنده، پویا و پیشرو است. یکی از ابعاد مؤثر بر سرزندگی محله های شهری عوامل اجتماعی است. هدف اصلی پژوهش تأثیر سرمایه اجتماعی و مؤلفه های سازنده آن بر سرزندگی محله های شهری است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و ازنظر هدف کاربردی است. بدین منظور به شیوه پیمایشی، 392 پرسشنامه در دو محله باغ شیخ و کیان آباد شهر اهواز تکمیل و نتایج آن از طریق آزمون های t تک متغیره و t مستقل در نرم افزار SPSS و مدل سازی معادله ساختاری در نرم افزارAmos graphic تحلیل شد. نتایج نشان می دهد پاسخگویان مؤلفه های سرمایه اجتماعی (اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام اجتماعی، روابط اجتماعی) را در محله های موردمطالعه به طور معناداری بالاتر از میانگین ارزیابی نموده اند و مقدار مؤلفه های مذکور تفاوت معناداری در دو محله موردمطالعه ندارد. در ارزیابی معادله ساختاری طراحی شده، مقدار شاخص ها برازش معادله مذکور را تأیید می کند، لذا مدل مفهومی پژوهش قابل قبول است و تأثیر مثبت و معنادار سرمایه اجتماعی بر سرزندگی محله های شهری تأیید می شود. بیشترین سهم در تبیین سازه سرمایه اجتماعی مربوط به مشارکت اجتماعی و در مورد سرزندگی مربوط به مؤلفه حضور پذیری و تحرک است.

فضاهای سبز شهری از مهم ترین مؤلفه های مقابله با اثرات مضر شهرها بر محیط زیست به شمار می روند. این بخش از کاربری اراضی نقش مؤثری در عملکردهای محیط زیستی و بوم شناختی در سطح شهرها دارد. یکی از مسائل پیشِ روی برنامه ریزان شهری، دستیابی به عملکرد حداکثری فضای سبز با توجه به محدودیت زمین و منابع است. عملکرد فضاهای سبز شهری تا حد زیادی از ساختار شبکه آن تأثیر می پذیرد. بر این اساس، در این مقاله با توجه به مبانی نظری علم اکولوژی سیمای سرزمین و عملکردهای فضای سبز شهری شاخص کیفیت ساختار شبکه فضای سبز برای تحلیل شبکه فضای سبز در سطح شهرها معرفی شده است. محاسبات عددی این شاخص و متریک های به کار رفته در تدوین آن برای ارزیابی کیفیت ساختاری شبکه فضای سبز منطقه 16 شهرداری تهران انجام شد. بر اساس نتایج به دست آمده محله شهرک بعثت از بالاترین سطح کیفیت ساختاری فضای سبز برخوردار است. همچنین در این مقاله به منظور کاربردی سازی شاخص کیفیت ساختاری و تهیه نقشه از تحلیل پنجره متحرک استفاده شد. نقشه کیفیت ساختاری شبکه فضای سبز را می توان به نحو مطلوب در فرایند مدیریت و بهبود عملکرد فضاهای سبز شهری به کار گرفت.

شناخت اقلیم هر منطقه در فصول مختلف و برنامه ریزی هماهنگ برای ساخت سازه هایی سازگار با آب و هوا منجر به رشد اصولی بافت شهری می شود. نتیجه این امر بهره وری مناسب از سازه ها چه به صورت تجاری و چه مسکونی منجر به کاهش هزینه های سرسام آور انرژی درهرمنطقه شهری می شود.ا هدف از این پژوهش، مطالعه نقش پارامترهای اقلیمی در توسعه سیاسی و اجتماعی شهر ایلام بود. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا، تحقیق توصیفی-تحلیلی و از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات میدانی در نظر گرفته شد. در این پژوهش با درنظر گرفتن روش تحلیل عاملی اکتشافی، هفت دسته عامل سیاسی و اجتماعی اصلی درنظر گرفته شد. جامعه آماری این پژوهش، شامل 25 نفر از بین مدیران فعلی شهری، محققان و متخصصان شهری مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک SWOTبهره گرفته شد. بررسی نتایج نشان داد که از نقطه نظر نقش پارامترهای اقلیمی در توسعه سیاسی و اجتماعی شهر ایلام، براساس نتایج مهم ترین نقطه قوت تناسب انتخاب و جهت دهی به توسعه زمین های شهری متناسب با دمای اعماق خاک و مهم ترین نقطه ضعف در بخش فنی گسستگی بافت های فیزیکی نسبت به نوع اقلیم منطقه بود. مهم ترین فرصت در بخش نیروی انسانی وجود دانش علمی مناسب جهت برخورد با مشکلات اقلیمی و وجود نیروهای متخصص وکارآمد در بحث محیط زیست بود.

در مطالعه حاضر به منظور پایش و پیش یابی اثر گرمایش جهانی بر الگوی مصرف انرژی خانگی یک مطالعه مقایسه ای بین دو تیپ اقلیمی مختلف از دو ناحیه خاورمیانه و اوراسیا انجام شده است. در این مطالعه تهران بعنوان نمونه ای از یک تیپ اقلیمی آب و هوای سرد نیمه خشک و مسکو با یک تیپ اقلیمی آب و هوای مرطوب قاره ای مورد ارزیابی قرار گرفته اند. در این پژوهش به منظور مدلسازی نیاز انرژی سکونتگاهها از دو سری زمانی داده های اقلیمی استفاده شده است.  داده های پایه در این مقاله مربوط به دوره 1990 تا 2010 بوده و به منظور پیش یابی داده های اقلیمی تابش، دما، سرعت باد و رطوبت نسبی از خروجی های مدلCanEMS2 از مجموعه مدل های اقلیمی CMIP5 استفاده گردیده که مقادیر آن برای دوره ی مطالعاتی 2020 تا 2049 با استفاده از مدل RegCM4.6 ریزگردانی دینامیکی شده اند. لازم به توضیح می باشد که سناریوی مورد استفاده در این تحقیق، سناریوی RCP4.5 است. یافته های این تحقیق نشان دادند که میانگین دمای سالانه برای دوره 2020 تا 2049 نسبت به دهه ی حاضر، بترتیب برای تهران به میزان 3.27 درجه سانتی گراد و برای مسکو 4.71 درجه سانتی گراد افزایش خواهد داشت و از طرف دیگر تغییرات رطوبت نسبی آینده در قیاس با دوره پایه بترتیب با 4 و 10.5 درصد برای تهران کاهشی و مسکو افزایشی می باشد. در مجموع برآیند تغییرات اقلیمی دهه های آینده منجر به تغییر در الگوی تقاضای انرژی در این دو شهر خواهد شد. اگرچه در هر دو منطقه کاهش انرژی تقاضای انرژی گرمایشی ملاحظه می گردد اما این کاهش برای تهران 12.75 درصد و برای مسکو یک درصد در قیاس با دوره ی پایه بوده و از طرف دیگر افزایش انرژی خنک کنندگی برای تهران 12.74درصد و برای مسکو یک درصد نسبت به دوره پایه خواهد بود. در مجموع نسبت افزایش تقاضا برای انرژی سرمایشی در قیاس با کاهش انرژی گرمایشی در هر دو ایستگاه بالا بوده که برآیند آن منجر به استحصال بیشتر دی اکسید کربن منتشر شده از این ساختمانها خواهد شد.