گردشگری و توسعه

گردشگری و توسعه

گردشگری و توسعه سال یازدهم زمستان 1401 شماره 4 (پیاپی 33) (مقاله علمی وزارت علوم)

مقالات

۱.

یادگیری حاصل از گردشگری کودکان در توسعه پایدار گردشگری: نقش تعدیل گر ویژگی های جمعیت شناختی خانواده(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری کودک یادگیری کودک گردشگری پایدار رفتار حفاظت از محیط زیست

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 681 تعداد دانلود : 661
آموزش و یادگیری عنصر اصلی برای داشتن جامعه ای پایدار است. در این میان، کودکان بالاترین پتانسیل را برای دریافت آموزش های مؤثر دارند. فضاهای گردشگری طراحی شده مناسب با ابعاد وجودی کودک نقش استادی مناسب را برای تجربه کردن و آموختن درس های بزرگ زندگی دارد. فضاهای دوستدار کودک بیشتر به دنبال فراهم کردن بستری مناسب در محیط های گردشگری به منظور سرگرمی و تفریح، آموزش وپرورش، رشد فکری و اجتماعی این افراد است. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش یادگیری حاصل از گردشگری کودکان در توسعه پایدار گردشگری انجام شد. جامعه آماری پژوهش را کلیه والدین دارای فرزند تشکیل می دهند. نمونه ها از بین گردشگران شهر مشهد، که فرزندانشان بین شش تا دوازده سال داشتند، انتخاب شدند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برابر با 384 نفر به دست آمد که براساس روش نمونه گیری غیرتصادفی در دسترس انتخاب شدند. به منظور اندازه گیری متغیرها از پرسش نامه استاندارد استفاده شد. روایی پرسش نامه به صورت تشخیصی، همگرا و واگرا و پایایی پرسش نامه نیز با ضریب آلفای کرونباخ بررسی شد. آزمون مدل پژوهش براساس روش معادلات ساختاری و نرم افزار لیزرل انجام شد. نتایج نشان داد که انگیزش برای یادگیری در فواید یادگیری برای کودکان تأثیر مثبت دارد. انگیزش برای یادگیری در رفتارهای محافظت از محیط زیست کودکان تأثیر مثبت دارد. فواید یادگیری برای کودکان در رفتارهای محافظت از محیط زیست کودکان تأثیر مثبت دارد. ویژگی های جمعیت شناختی خانواده (جنسیت کودک، سطح تحصیلات والدین، متوسط درآمد ماهیانه خانواده، تعداد فرزندان خانواده) در فواید یادگیری و رفتارهای حفاظت از محیط زیست در کودکان گردشگر نقش تعدیلگر دارد. درنهایت نقش تعدیلگری ویژگی های جمعیت شناختی خانواده (جنسیت کودک، سطح تحصیلات والدین، متوسط درآمد ماهیانه خانواده، تعداد فرزندان خانواده) در ارتباط بین انگیزش برای یادگیری و فواید یادگیری در کودکان گردشگر نیز تأیید شد.
۲.

ارزیابی چندمعیاره ی قابلیت طبیعت گردی به روش ترکیب خطی وزن دار و ترکیب آن با روش فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ارزیابی سرزمین وزن دهی استانداردسازی دسترسی طبیعت گردی پایدار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 623 تعداد دانلود : 930
طبیعت گردی یکی از منابع مهم درآمدزایی و راه های توسعه ی پایدار با توجه به توانمندی های سرزمین است. در صورت بی توجهی به قابلیت های سرزمین برای این کاربری، نه تنها اهداف موردنظر محقق نخواهد شد، بلکه سرزمین دچار تخریب خواهد شد. هدف از این تحقیق تعیین مناطق با قابلیت طبیعت گردی در زیرحوضه ی آب خیز پلاسجان در استان های اصفهان و چهارمهال و بختیاری به روش ارزیابی چندمعیاره است. به این منظور، ابتدا با بررسی دیدگاه های کارشناسان و مرور منابع، داده های موردنیاز، مانند نقشه ی کاربری و پوشش اراضی و مظاهر زیبای طبیعت تعیین، استانداردسازی و وزن دهی شدند. استانداردسازی معیارها به روش فازی و  محدودیت ها به روش بولین انجام شد. وزن معیارها به روش AHP و با استفاده از نظر کارشناسان و استادان دانشگاه تعیین شد. لایه های اطلاعاتی از منابع گوناگون تهیه، دقت آن ها بررسی و به روش ترکیب خطی وزن دار با یکدیگر ترکیب و مدل قابلیت طبیعت گردی تهیه و نقشه ی قابلیت طبیعت گردی منطقه در شش طبقه ارائه شد. نتایج به دست آمده نشان داد که مناطق با قابلیت خیلی زیاد و زیاد با وسعت 2701 و 7101 هکتار در مجاورت منابع آب، سایر مناظر زیبای طبیعی و راه های دسترسی قرار گرفته اند. بررسی نقشه ی قابلیت طبیعت گردی منطقه نشان داد مناطق با قابلیت متوسط و کم با مساحت 17187 و 176539 هکتار در برخی مناطق، نواحی مجاور منابع آب با فاصله ی دورتر از جاده هستند. علاوه بر این، بررسی پرسش نامه های تکمیل شده توسط گردشگران نشان داد، علی رغم اهمیت فراوان مظاهر زیبای طبیعی، توسعه ی زیرساخت ها اهمیت ویژه ای دارد.
۳.

ارزیابی مؤلفه های مؤثر در طراحی مسیرهای گردشگری میراثی (موردپژوهی: محور تاریخی، فرهنگی و گردشگری جلفا)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: محور گردشگری جلفا گردشگری میراثی روش فرایند تحلیل شبکه ای (ANP)

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 635 تعداد دانلود : 898
امروزه اهمیت و نقش گردشگری به منزله ی یکی از منابع اصلی کسب درآمد و ایجاد اشتغال بر کسی پوشیده نیست و بسیاری از کشورها در سرتاسر جهان به این مهم پی برده اند. بارزترین ویژگی گردشگری عامل «حرکت» است. بنابراین، توجه به حرکت گردشگران در سطح شهر و مسیرهای حرکتی آن ها به منظور بازدید از جاذبه های شهر بسیار حائز اهمیت است. ازآن جاکه بافت تاریخی و میراث فرهنگی شهر اصفهان مهم ترین ظرفیت در توسعه ی گردشگری این شهر ا ست، پژوهش پیش رو با هدف ارتقای گردشگری میراثی در پی یافتن و اولویت بندی مؤلفه های مؤثر در طراحی مسیرهای گردشکری با جاذبه های میراثی است. روش این پژوهش، از حیث هدف، کاربردی و، برحسب نوع اقدام محقق، تحلیلی است. در بیان مبانی نظری موضوع و ارائه ی مدل شبکه ای پژوهش، از مطالعات کتابخانه ای و برای جمع آوری داده ها با توجه به ماهیت پژوهش از مصاحبه و پرسش نامه استفاده شده و در انتها، به منظور اولویت بندی و ارزیابی مؤلفه های ارائه شده، روش فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) به کار گرفته شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه های توجه و تأکید بر جاذبه های میراثی و همین طور افزایش ایمنی و امنیت، توجه به ابعاد زیستی، نفوذپذیری و دسترسی مؤثرترین مؤلفه ها در طراحی محور جلفا با رویکرد گردشگری میراثی هستند و پس از آن به ترتیب بایستی خوانایی و مسیریابی، رعایت مقیاس انسانی، جذابیت بصری مسیر، تنوع و گوناگونی، انعطاف پذیری و حس تعلق به مکان در طراحی این مسیرها مدنظر قرار گیرند. توجه به این عوامل و افزایش کیفیت آن ها تأثیر بسزایی در ارتقای صنعت گردشگری در این محدوده خواهند داشت.
۴.

مطالعه رفتار کارآفرینی بوم گردی زنان روستایی در استان فارس با استفاده از نظریه ی داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رفتار کارآفرینی بوم گردی زنان روستایی و عشایری استان فارس نظریه ی داده بنیاد کارآفرینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 716 تعداد دانلود : 56
کارآفرینی بوم گردی یکی از روش های توانمندسازی زنان روستایی با اتکا به ظرفیت و پتانسیل محلی منطقه ی زندگی محسوب می شود. هدف از پژوهش حاضر شناسایی عوامل اصلی در رفتار کارآفرینی بوم گردی زنان روستایی استان فارس با استفاده از روش نظریه ی داده بنیاد است. جامعه ی مشارکت کننده ی این پژوهش از صاحب نظران و متخصصان حوزه ی زنان روستایی و کارآفرینی در دفتر توسعه ی فعالیت های کشاورزی زنان روستایی و عشایری، سازمان جهاد کشاورزی استان فارس و همچنین دیگر صاحب نظرانی از سایر سازمان های وزارت جهاد کشاورزی و زنان کارآفرین روستایی تشکیل شده است. با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، 27 نفر از صاحب نظران به منزله ی نمونه ی آماری انتخاب شدند. ابزار تحقیق بر پایه ی مصاحبه های عمیق و نیمه ساختارمند بود. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار تحلیل کیفی MAXQDA22 انجام شد. براساس مصاحبه های انجام شده، 493 مفهوم و 15 مقوله ی محوری شناسایی شدند که در قالب مدل پارادیمی شش بعدی استراوس و کوربین جای گذاری شدند. با بررسی دقیق این مقوله ها، مقوله های اصلی رفتار کارآفرینی بوم گردی با سه مقوله ی فرعی (فردی، اجتماعی و اقتصادی)، شرایط علّی با دو مقوله ی فرعی (عوامل بیرونی و درونی)، شرایط زمینه ای با دو مقوله ی فرعی (سیاست های کلان با هدف حمایت از کسب وکارهای بوم گردی و وجود امنیت قابل قبول برای گردشگران)، شرایط مداخله گر با سه مقوله ی فرعی (پذیرش فرهنگی، سرمایه ی اجتماعی، رویکرد چندکارکردی وم گردی)، راهبردها با سه مقوله ی فرعی (توانمندسازی زنان روستایی در زمینه ی گردشگری روستایی و عشایری، برپایی نمایشگاه ها و جشنواره ها، حمایت از زنان کارآفرین در حوزه ی  بوم گردی) و پیامدها با دو مقوله (مثبت و منفی) دسته بندی شدند.
۵.

بررسی تأثیر نقش منابع انسانی بر درآمد پایدار گردشگری با متغیر میانجی برند شهری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: منابع انسانی درآمد پایدار گردشگری برند شهری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 712 تعداد دانلود : 360
درآمد پایدار شهری یکی از مهم ترین چالش های پیش روی مدیران شهری است؛ ولی با افزایش نیاز به خدمات عمومی در شهرها و محدودیت های مالیِ به وجودآمده این چالش روزبه روز بیشتر می شود. همچنین امروزه گردشگری شهری یکی از ارکان اصلی و محرک اقتصادی بسیاری از شهرهاست که نقش مهمی در اشتغال، درآم د و حفاظ ت زیرس اخت ه ا و خ دمات عمومی شهری برعهده دارد. هدف از تحقیق حاضر بررسی تأثیر مدیران شهری است که به منزله عامل انسانی می تواند بر کسب درآمد پایدار گردشگری، با درنظرگرفتن متغیر میانجی برند شهری، اثرگذار باشد. جامعه آماری در این پژوهش را مدیران شهرداری در دو سطح عالی و عملیاتی، اعضای شورای شهر و مسئولان اداره میراث مرتبط با بخش گردشگری در شهرستان های بخش مرکزی استان مازندران تشکیل می دهند. نمونه گیری به روش خوشه ای انجام شده است. ابزار گردآوری در این پژوهش پرسش نامه است. برای بررسی روایی پرسش نامه از روایی محتوایی، تحلیل عاملی، روایی همگرایی و افتراقی استفاده شده است. مقدار آلفای کرونباخ بیش از70 /۰ به دست آمد. برای تعیین درجه تناسب مدل مفهومی از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که روابط مثبت ومعنی داری بین متغیرهای مدل وجود دارد. همچنین نقش میانجی گری برند شهری نیز تأیید شده و مدل مذکور از برازش مناسبی برخوردار است.
۶.

ارائه سناریوهای آینده گردشگری مذهبی شهر مشهد در افق 1404(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: تحلیل تأثیر متقابل سناریونگاری گردشگری مذهبی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 518 تعداد دانلود : 15
صنعت گردشگری یکی از بزرگ ترین و پربازده ترین بخش های اقتصادی در جهان است. گردشگری ارزش افزوده بسیاری را ایجاد می کند. در تقسیم بندی مهم ترین منابع درآمدزایی، یکی از بزرگ ترین بخش های اقتصادی جهان شده است که سریع ترین رشد را دارد. گردشگری مذهبی یکی از شاخه های مهم و پردرآمد صنعت گردشگری در جهان است. پژوهش پیش رو، با بهره گیری از علم آینده پژوهی، قصد دارد که دیدی روشن از آینده ی گردشگری مذهبی شهر مشهد به برنامه ریزان و گردشگران ارائه نماید. در این پژوهش، با مطالعه ادبیات موضوع و مصاحبه با خبرگان صنعت گردشگری، پیشران های نهایی شناسایی شده است؛ سپس، با استفاده از رویکرد تحلیل تأثیر متقابل، داده ها وارد نرم افزار میک مک شده و چهار پیشران مؤثر بر آینده گردشگری مذهبی شهر مشهد مشخص شده است: امنیت و آرامش، تصویر مثبت از مقصد، هزینه های سفر و رضایت گردشگران، که از میان نوزده عامل مؤثر انتخاب شده اند. در مرحله بعدی، برای تدوین سناریو، چهار پیشران مؤثر با تعیین حالت های عدم قطعیت در پرسش نامه توسط خبرگان وارد نرم افزار سناریو ویزارد شد و سازگارترین سناریوهای پیش و مشخص شد. پس از شناسایی سناریوها و مشورت با خبرگان، امنیت و آرامش و هزینه سفر برای تدوین سناریوها انتخاب شدند و با توجه به شرایط، آینده گردشگری مذهبی شهر مشهد در قالب چهار سناریو ارائه شد.
۷.

ارائه الگوی موانع اقتصادی توسعه گردشگری ورزشی ایران با رویکرد ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ‏اقتصاد کلان رویداد ورزشی سرمایه گذاری هزینه

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 82 تعداد دانلود : 371
پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی موانع اقتصادی توسعه گردشگری ورزشی ایران با رویکرد ترکیبی انجام شد. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و روش تحقیق، آمیخته از نوع اکتشافی متوالی و شیوه گردآوری پیمایشی بود. جامعه آماری در بخش کیفی را دست اندرکاران گردشگری ورزشی در کشور تشکیل می دهند. این افراد، به صورت هدفمند از نوع معیاری، برای مصاحبه های کیفی در موضوع پژوهش انتخاب شدند (چهارده مصاحبه با چهارده نفر که تا حد اشباع نظری ادامه یافت). جامعه آماری بخش کمّی را همان گروه بخش کیفی با تعداد بیشتر تشکیل دادند. از بین 166 نمونه پژوهش، 150 پرسش نامه صحیح تحلیل شد. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر، مصاحبه نیمه ساختاریافته و پرسش نامه محقق ساخته بود. به منظور تجزیه وتحلیل داده های پژوهش از کدگذاری در بخش کیفی و از روش معادلات ساختاری در بخش کمّی استفاده شد. در بخش کیفی پژوهش، مقوله ها در قالب 31 کد مفهومی و 5 مقوله اصلی استخراج شدند. در بخش کمّی نیز هر 5 مقوله اصلی پژوهش (سرمایه گذاری، اقتصاد کلان، اقتصاد خرد، حمایتی و تشویقی و هزینه ای) از برازش مناسبی برخوردار است. به مدیران مربوطه پیشنهاد می شود با ایجاد سیاست های خصوصی سازی و همچنین کاهش تصدی گری دولت در حوزه های گردشگری ورزشی زمینه لازم برای توسعه و گسترش مسائل اقتصادی در حوزه گردشگری ورزشی را فراهم کنند.
۸.

طراحی مدل مدیریت ریسک بیمه گران دیدارکنندگان از ایران به منظور توسعه صنایع گردشگری و بیمه(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری بیمه مدل ارزیابی ریسک

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 656 تعداد دانلود : 200
نظر به لزوم توسعه صنعت گردشگری در ایران، کاهش مخاطرات آن ها از طریق بیمه به عنوان یکی از ابزارهای ایجادکننده امنیت روانی اهمیت وافری دارد. هدف پژوهش حاضر ارائه مدل مدیریت ریسک مناسب برای بیمه گران دیدارکنندگان از ایران است که باعث ارتقای خدمات بیمه و به دنبال آن توسعه صنعت گردشگری در این کشور می شود. پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها توصیفی است. جامعه آماری شامل خبرگان صنعت بیمه و گردشگری بوده، از روش سرشماری و جهت گردآوری داده ها از سه پرسشنامه و از نرم افزار SmartPLS کمک گرفته شده است. براساس نتایج حاصل از آزمون فرضیات پژوهش از بین سه مولفه اصلی مدیریت ریسک، اثرگذاری ارزیابی ریسک و استفاده از رویکرد مناسب در مواجهه با ریسک بر توسعه صنعت بیمه و توسعه صنعت گردشگری معنادار می باشد. در حالی که اثرگذاری گزارش ریسک بر توسعه صنایع بیمه وگردشگری معنادار نمی باشد. روابط غیرمعنادار حذف شده، مدل مجدد برازش داده شد. مقادیر حاصله نشان از برازش قوی مدل درونی، مدل ساختاری و مدل کلی پژوهش داشت. از ملزومات توسعه صنعت بیمه، ایجاد یک زنجیره ی به هم پیوسته و درهم تنیده از دو گروه مشاوران مدیریت ریسک و فنی، عدم پذیرش سخت گیرانه ی چارچوب مشخص و راهبرد شفاف مدیریت ریسک در واحد فنی، تعدیل آن متناسب با نیازهای سازمان، ارائه فرایندها، دستورالعمل ها، رویه ها، شاخص های کلیدی ریسک و نحوه ی گزارش گیری در زمینه ی اداره ریسک های واحدهای شرکت بیمه توسط مدیریت ریسک می باشد.
۹.

پیشایندها و پیامدهای شیفتگی گردشگر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: شیفتگی گردشگر هویت مقصد تجربه ی گردشگر تصویر درک شده اعتماد گردشگر وفاداری گردشگر هم آفرینی تولید محتوا تبلیغات شفاهی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 97 تعداد دانلود : 820
پژوهش حاضر[1] با هدف ارائه ی مدلی برای شیفتگی گردشگر با تأکید بر پیشایندها و پیامدهای آن انجام شده است. روش پژوهش، از نظر هدف، کاربردی و از نظر گردآوری داده های پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه ی آماری تحقیق شامل گردشگران ایرانی است که در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ حداقل یک بار تجربه ی مسافرت به خارج از کشور (ترکیه، مالزی، امارات متحده ی عربی (شهر دبی)، گرجستان، ارمنستان و آذربایجان) را داشته اند. با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، 450 نفر برای مطالعه انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش، از پرسش نامه ی محقق ساخته براساس مبانی نظری و پیشینه ی تجربی مرتبط استفاده شد. تحلیل آماری نیز در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی با روش تحلیل مسیر و مدل یابی ساختاری در نرم افزارهای آماریSPSS  و Amos انجام شده است. نتایج نشان داد که پیشایندهای شیفتگی گردشگر شامل هویت مقصد، تجربه ی گردشگر و تصویر درک شده است که تأثیر مثبت و معنی داری در شیفتگی گردشگر داشتند. پیامدهای شیفتگی گردشگر نیز شامل اعتماد گردشگر، وفاداری گردشگر، هم آفرینی، تولید محتوا و تبلیغات شفاهی است که تأثیرپذیری مثبت و معنی داری از شیفتگی گردشگر دارند.
۱۰.

چارچوب توسعه گردشگری شهری با رویکرد برندسازی شهر سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری برندسازی چارچوب توسعه سنندج

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 825 تعداد دانلود : 929
نتیجه موفقیت یا شکست توسعه گردشگری مقاصد در جهان به تصویر ذهنی گردشگران درباره آن ها و چگونگی مدیریت کلان این نگرش به دست دولت و تصمیم گیرندگان حوزه گردشگری بستگی دارد. این وضعیت، از استنباط گردشگران از معنای مکان و ادراک آنان تأثیر می گیرد و از ابتدای مرحله انتخاب مقاصد سفر ملاحظه می شود. یکی از راه های برون رفت از وضعیت کنونی، بهره گیری از رویکردهای نوین همچون برندسازی در این صنعت است. از برندسازی عناصر عینی و ذهنی از اواخر دهه ۱۹۹۰، به منزله یکی از زیرشاخه های گردشگری، با هدف تقویت زیرساخت و مقاصد شهری و روستایی استقبال شده است. هدف اصلی در پژوهش حاضر، شناسایی شاخص های توسعه گردشگری و ارائه چارچوب توسعه شهر سنندج مبتنی بر رویکرد برندسازی است. برای گردآوری داده های لازم از روش پیمایشی میدانی و بررسی اسنادی استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش گردشگران بازدیدکننده از جاذبه های گردشگری شهر سنندج و نمونه آماری تعداد 380 نفر انتخاب شده اند. به منظور ارزیابی نتایج کمّی حاصل از پرسش نامه از روش های تحلیل تصمیم گیری چندمعیاره (FTOPSIS) و برای ارزیابی کیفی از روش تحلیل محتوا و نرم افزار مکس کیودا بهره گرفته شده است. نتایج پژوهش منطبق بر تصویر ذهنی نمونه نشان می دهد که انتخاب آثار ثبت شده ملی و بین مللی، درحکم تنها مقاصد گردشگری سنندج، نمی تواند معیار درستی باشد، بلکه هر عنصر محیطی، اجتماعی، کالبدی، که در اذهان اکثیریت جامعه مقبول است، این امکان را دارد که به منزله برند بالقوه مدنظر قرار گیرد. در همین راستا، ضمن ارائه چارچوب توسعه گردشگری شهر سنندج پیشنهادهایی ارائه می شود.
۱۱.

پیشایندها و پیامدهای عشق به برند مقصد گردشگری (موردمطالعه: استان گیلان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: برند مقصد عشق به برند عشق به برند مقصد گردشگری تحلیل محتوا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 22 تعداد دانلود : 940
گردشگری از خلاق ترین صنایعی شناخته می شود که نه تنها به جذب گردشگران منجر می شود، به توسعه اقتصادی نیز می انجامد. هدف از این پژوهش طراحی و تدوین مدلی از پیشایندها و پیامدهای عشق به برند مقصد گردشگری برای استان گیلان است. پژوهش به روش کیفی، مبتنی بر تحلیل محتوا، با به کارگیری ابزار مصاحبه و با محوریت استان گیلان به عنوان مقصد گردشگری انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش دربردارنده استادان و خبرگان صنعت گردشگری استان گیلان بوده است که بر اساس روش نمونه گیری گلوله برفی دوازده نفرند. تجزیه وتحلیل داده ها با روش تحلیل تم انجام شده است. پس از تجزیه وتحلیل داده ها، هفت عامل تجربه برند، کیفیت خدمات برند، زیرساخت های برند، ارتباطات رسانه ای برند، اصالت برند، تصویر برند و اعتماد به برند عوامل ایجادکننده عشق به برند مقصد شناسایی شدند که عشق به برند مقصد را تقویت خواهند کرد. همچنین، سه عامل وفاداری، تبلیغات دهان به دهان مثبت و تمایل به پرداخت بیشتر پیامدهای عشق به برند مقصد شناسایی شدند.
۱۲.

طراحی مدل خشنودی مشتریان در صنعت هتلداری بر مبنای نظریه ی داده بنیاد(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: خشنودی مشتری تجربه مشتری نظریه دادهبنیاد صنعت هتلداری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 616 تعداد دانلود : 285
پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کیفی با هدف تبیین فرایند و رخداد خشنودی مشتریان در صنعت هتلداری با استفاده از طرح نظام مند نظریه ی داده بنیاد انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها مصاحبه های نیمه ساختارمند بود که با به کارگیری روش نمونه گیری هدفمند و نظری با 30 نفر از خبرگان تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. با تحلیل مقایسه ای پیوسته ی داده ها و نگارش یادداشت های نظری و استفاده از گام های تحلیل داده ها مشتمل بر کدگذاری باز، محوری و گزینشی، با استفاده از نرم افزار مکس کیو دی ای، درنهایت 98 مفهوم و 25 مقوله احصا شد و الزامات مربوط به روایی و پایایی پژوهش کیفی بررسی و تأیید شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که عوامل شخصی سازی رفتارهای مراقبت از مشتریان، مهارت های حرفه ای کارکنان، سبک ارتباطی باز با مشتریان، رفتارهای صادقانه و دلپذیر، ارزش و کیفیت درک شده ی خدمات، احساسات مثبت تجربه شده ی مشتری، درگیر کردن حواس مشتری و برآورده ساختن نیازهای مشتری به منزله ی شرایط علّی و اثرگذار در ایجاد پدیده ی محوری خشنودی مشتری معرفی شدند. راهبردهای اتخاذشده در پاسخ به این پدیده ی محوری اقداماتی همچون تمرکز بر مشتری، پایش مستمر نوآوری خدمات، به کارگیری استراتژی تعالی خدمات، مدیریت انتظارات مشتری، توانمندسازی کارکنان، اجرای مدیریت دانش در سازمان و طراحی متغیرهای آمیخته ی بازاریابی بود که شرایط زمینه ای فرهنگ سازمانی، تعهد مدیریت به خشنودی و درگیری مشتریان و شرایط مداخله گر افزایش انتظارات مشتری، افزایش هزینه های خشنود کردن مشتریان و کاهش اثربخشی اقدامات خشنود کننده در آن تأثیرگذار هستند و نتایجی همچون پیامدهای سازمانی و قصدهای رفتاری مشتری را در پی دارد.
۱۳.

شناسایی الگوهای ذهنی کارآفرینان گردشگری نسبت به کارآفرینی پایدار گردشگری با استفاده از روش کیو (موردمطالعه: استان همدان)(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: ذهنیت کارآفرینان کارآفرینی پایدار صنعت گردشگری روش کیو کارآفرین

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 879 تعداد دانلود : 709
کارآفرینی اگرچه سازوکار کسب منفعت اقتصادی است، به دلیل ظهور مفهوم توسعه ی پایدار به منزل یه مسئله ای حیاتی و اثرگذار بر نظام جهانی، گفته می شود که نباید صرفاً مبتنی بر تولید ثروت باشد. بنابراین، فعالیت های اقتصادی گردشگری نیازمند مشارکت بالایی از کارآفرینان پایدار است. با توجه به ظهور مفهوم کارآفرینی پایدار و الزام کارآفرینان صنعت گردشگری به سوی کارآفرینی پایدار، این پژوهش با هدف شناسایی و دسته بندی ذهنیت کارآفرینان درخصوص کارآفرینی پایدار گردشگری انجام شد. چارچوب فلسفی این پژوهش پارادایم تفسیری – اثبات گرایی است. روش پژوهش، برحسب هدف، کاربردی و، به لحاظ ماهیت اکتشافی، از نوع پژوهش آمیخته (کیفی - کمّی) است. جامعه ی آماری پژوهش خبرگان کارآفرینی پایدار گردشگری استان همدان بودند که به صورت نمونه گیری گلوله برفی شناسایی شدند و، از طریق مصاحبه ی نیمه ساختارمند مبتنی بر روش کیو، داده های لازم گردآوری شد. با تجزیه و تحلیل داده ها، 36 گزاره استخراج شد کهَ با تکمیل جدول کیو به وسیله ی خبرگان پژوهش و تحلیل آن ها با روش تحلیل عاملی اکتشافی، ذهنیت افراد هر گروه شناسایی و تحلیل شد. نتایج حاصل از این پژوهش به دو الگوی ذهنی کارآفرینان درخصوص کارآفرینی پایدار گردشگری یعنی الگوی کیفیت زندگی و اشتغال پایدار و الگوی نوآوری، دانش و نگرش پایدار منجر شد. با توجه به دو الگوی ذهنی پژوهش، کارآفرینی پایدار گردشگری از طریق توانمندسازی ذی نفعان و ظرفیت سازی محیطی به منظور ایجاد اشتغال پایدار و همچنین توسعه ی نوآوری های تأثیرگذار در عرصه ی اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی به افزایش ثروت و رفاه در جامعه منجر می شود و دستیابی به توسعه ی پایدار گردشگری را تسهیل می کند .
۱۴.

تأثیر نگرانی های محیط زیستی در تمایلات رفتاری گردشگران در مقصد ساحلی رامسر(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگر محیط زیستی مقصد محیط زیستی رضایت تمایلات رفتاری مقصد ساحلی رامسر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 565 تعداد دانلود : 945
هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر نگرانی های محیط زیستی گردشگران در تمایلات رفتاری آن ها به مقصد ساحلی رامسر است. جامعه ی آماری پژوهش را گردشگرانی تشکیل دادند که در تابستان 1398 از سواحل شهر رامسر بازدید کردند. حجم نمونه، براساس دستورالعمل کاستلو و آزبورن، 260 نفر محاسبه شد و افراد نمونه به روش تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه بود. روایی پرسش نامه براساس آزمون روایی صوری (نظرهای استادان و خبرگان) و نیز روایی همگرا مبتنی بر سنجش واریانس استخراج شده ارزیابی و تأیید شد. به علاوه، پایایی پرسش نامه براساس آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی ارزیابی شد و مشخص شد که متغیرها پایایی مناسبی دارند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SmartPLS3 انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که نگرانی های محیط زیستی در نگرش محیط زیستی گردشگران و عملکرد محیط زیستی مقصد اثر دارد. علاوه بر آن، نگرش محیط زیستی گردشگران در عملکرد محیط زیستی مقصد تأثیرگذار است. همچنین، نگرانی های محیط زیستی، نگرش محیط زیستی گردشگران و عملکرد محیط زیستی مقصد در رضایت گردشگران اثر دارد. درنهایت، مشخص شد که نگرش محیط زیستی گردشگران، عملکرد محیط زیستی مقصد و رضایت گردشگران در تمایلات رفتاری آن ها مؤثر است. با توجه به یافته ها، می توان این گونه نتیجه گرفت که هرچه میزان رویکرد محیط زیستی مدیریت مقصد ساحلی رامسر بیشتر شود، گردشگران تمایلات رفتاری مثبت بیشتری به آن جا نشان می دهند. بر همین اساس، به منظور بهبود روند موجود در مقصد رامسر پیشنهادهایی ارائه شد.
۱۵.

شناسایی و اولویت بندی عوامل تأثیرگذار در گردشگری سلامت سالمندی استان یزد با استفاده از رویکرد نگاشت شناختی فازی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری سلامت گردشگری سلامت سالمندی نگاشت شناختی فازی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 650 تعداد دانلود : 853
در میان حوزه های گوناگون گردشگری به گردشگری سالمندی، به دلیل قابلیت و مزیت های رقابتی، توجه بسیاری شده است. همچنین، با توجه به روند پیر شدن جمعیت کشور ایران و به ویژه مردم استان یزد و نیازهای خاص این قشر، در این پژوهش تلاش شده است عوامل مؤثر در توسعه ی گردشگری سلامت سالمندی با استفاده از رویکرد نگاشت شناختی فازی و تحلیل شبکه های اجتماعی شناخته و اولویت بندی شوند. این روش پژوهش آمیخته، از لحاظ هدف، کاربردی و، از حیث جمع آوری داده ها، توصیفی است. بدین منظور، پس از بیان موضوع و بررسی پیشینه ی پژوهش، عوامل مؤثر در گردشگری سلامت سالمندی شناسایی شدند و سپس پرسش نامه ی ماتریسی به 164 نفر از گردشگران سلامت، که به منظور دریافت خدمات سلامت به استان یزد سفر کرده بودند، داده شد و سپس داده ها جمع آوری شدند. در ادامه، با استفاده از نرم افزار FCMapper و Ucinet، داده های حاصل تجزیه وتحلیل شدند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که، از میان عوامل شناسایی شده، عوامل تصویب قوانین حمایتی، ارتقای کیفیت خدمات درمانی و حفظ ایمنی بیمار مرکزیت بیشتری از سایر عوامل دارند؛ بدین معنی که تعداد بیشتری فلش به آن وارد و از آن خارج می شود. درنهایت، سناریوهایی براساس این سه عامل 
۱۶.

بررسی سطح ادراک گردشگران از مخاطرات مقاصد روستایی و عوامل مؤثر در آن (مطالعه ی موردی: روستاهای هدف گردشگری شهرستان گرگان)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: گردشگری روستایی مخاطرات محیطی ادراک خطر تصمیم سفر شهرستان گرگان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 749 تعداد دانلود : 895
صنعت گردشگری، در کنار مزایا و منافع خود، با مخاطرات و فرایندهای تهدیدکننده ای روبه رو است که، در صورت عدم مدیریت، با افول مزایای این صنعت مواجه خواهیم شد. یکی از مهم ترین راه های مدیریت مخاطرات مقاصد گردشگری ارتقای ادراک گردشگران از مخاطرات محیطی پیش از سفر است. مقاله ی حاضر به بررسی و پاسخ به این سؤال پرداخته که ادراک گردشگران از مخاطرات نواحی روستایی در چه سطحی است و چه عواملی در این ادراک تأثیرگذارند. برای این منظور، از روش شناسی توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. حجم نمونه ی تحقیق شامل 267 گردشگر روستایی روستاهای هدف گردشگری شهرستان گرگان است که براساس فرمول کوکران با جامعه ی آماری نامعلوم تعیین شده است. داده های گردآوری شده از طریق پرسش نامه با استفاده از آزمون های آماری مقایسه ی میانگین، آزمون های هم بستگی و تحلیل عاملی اکتشافی تجزیه وتحلیل شدند. براساس نتایج، از بین ابعاد سازنده ی متغیر ادراک ریسک مخاطرات (شناختی، احساسی و عملکردی) در بین گردشگران، بُعد احساسی بیشترین و بُعد عملکردی کمترین مقدار را دارد. همچنین، با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی عوامل مؤثر در ادراک خطر گردشگران به چهار محور شناخت مقصد، عوامل زیرساختی و فیزیکی مقصد، شرایط و توانایی های فردی و دریافت های اجتماعی از محیط قابل دسته بندی هستند.
۱۷.

مفهوم سازی تجربه خاطره انگیز گردشگران داخلی و بین المللی از مقصد شهر شیراز(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: انگیزه سفر تجربه خاطره انگیز تجربه گردشگران شهر شیراز قصد رفتاری نظریه زمینه ای

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 553 تعداد دانلود : 356
مفهوم سازی تجربه گردشگری و بررسی ابعاد تجربه و قصدهای رفتاری حاصل از آن، نه فقط از منظر علمی، بلکه برای کسب و کار ها و سازمان های گردشگری اهمیت بسزایی دارد. پژوهش حاضر، با هدف بررسی تجربه خاطره انگیز گردشگران داخلی و بین المللی از مقصد گردشگری شهر شیراز و با استفاده از رویکرد نظریه زمینه ای انجام شده است. به همین منظور، با ده گردشگر داخلی و یازده گردشگر خارجی مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شد و داده ها گردآوری و تجزیه وتحلیل شدند. گفتنی است نمونه گیری به صورت نظری، هدفمند و گلوله برفی بوده است. در این راستا، تجربه گردشگری آن ها در سه مرحله قبل از سفر، طی سفر و بعد از سفر بررسی شد. تجربه های خاطره انگیز گردشگران در مقصد شیراز را می توان به چهار دسته طبقه بندی کرد: ۱) محیط؛ ۲) فرهنگ؛ ۳) روابط میان فردی؛ ۴) عوامل فردی و روانی. نتایج حاکی از آن است که افرادی که به مقصد دل بسته شده اند دوباره از این مقصد بازدید خواهند کرد و انگیزه ای برای بازدید دوباره دارند. همچنین گردشگر ها، با توجه به تجربه خود، ازطریق بازاریابی دهان به دهان و تولید محتوا در فضای مجازی بازدید از مقصد را توصیه می کنند. شیوع ویروس کرونا عامل مداخله گر در تجربه خاطره انگیز گردشگران از مقصد شناسایی شده است. مفهوم سازی ابعاد تجربه های خاطره انگیز گردشگران می تواند در سیاست گذاری و توسعه و مدیریت کسب و کارها و محصولات گردشگری به شدت تأثیر گذار باشد.
۱۸.

کاربرد تکنیک بهترین بدترین (BWM) در رتبه بندی مؤلفه های شاخص جهانی رقابت پذیری گردشگری(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: رقابت پذیری گردشگری تصمیم گیری چندمعیاره روش بهترین بدترین روش تحلیل سلسله مراتبی مجمع جهانی اقتصاد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 344 تعداد دانلود : 753
برای سنجش عملکرد رقابت پذیری مقصد های گردشگری، الگوهای گوناگونی وجود دارد. یکی از متداول ترین آن ها،  الگوئی است که مجمع جهانی اقتصاد ارائه کرده است. شاخص رقابت پذیری گردشگری براساس چهار مؤلفه اصلی و چهارده رکن، شامل توانمندسازی محیط (محیط کسب وکار، امنیت و ایمنی، بهداشت و سلامت، منابع انسانی و بازار کار، آمادگی در حوزه فنّاوری اطلاعات) سیاست های سفر و گردشگری (اولویت دهی به گردشگری، گشودگی بین المللی، رقابت پذیری قیمتی و پایداری محیطی)، زیرساخت (زیرساخت حمل ونقل هوایی، زیرساخت زمینی و زیرساخت خدمات گردشگری) و منابع (منابع طبیعی و منابع فرهنگی و تجارت سفر) سنجیده می شود. روش رتبه بندی در مجمع جهانی روش میانگین گیری ساده فاقد وزن است؛ بنابراین با وزن دهی ابعاد، می توان الگوی فوق را بهبود داد کرد هدف از پژوهش حاضر، استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره است  که وزن دهی  در آنها معمول است. این تحقیق به لحاظ هدف، کاربردی و به دلیل استفاده از پرسش نامه به منظور گردآوری داده ها، در حوزه تحقیقات پیمایشی قرار می گیرد. برای سنجش اهمیت گویه ها از پرسش نامه استاندارد و نظریات هشت نفر از خبرگان آگاه در عرصه گردشگری استفاده شد و ازطریق نرم افزار گمز اهمیت هر گویه مشخص شد. درنهایت نتایج پژوهش به رتبه بندی ۱۴ معیار و ۸۷ زیرمعیار منجر شد. مهم ترین معیارها به ترتیب عبارت اند از: گردشگری، بهداشت و سلامت، زیرساخت حمل و نقل هوایی، امنیت و ایمنی، گشودگی بین المللی، زیرساخت خدمات گردشگری، پایداری محیطی، منابع انسانی و بازار کار، آمادگی در حوزه فنّاوری اطلاعات، محیط کسب وکار، رقابت پذیری قیمتی، منابع طبیعی، زیرساخت حمل ونقل زمینی و بنادر و منابع فرهنگی و تجاری.
۱۹.

توسعه ی مقصد گردشگری با تأکید بر شناسایی ابعاد اعتماد گردشگران با رویکرد ترکیبی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: گردشگری اعتماد اعتماد گردشگران استان گیلان رویکرد آمیخته

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 536 تعداد دانلود : 162
هدف این پژوهش توسعه ی مقیاسی برای اندازه گیری اعتماد گردشگران به استان گیلان به منزله ی یکی از جذاب ترین مقاصد گردشگری کشور با استفاده از روش تحقیق آمیخته است. داده های بخش کیفی با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته از دوازده نفر از خبرگان دانشگاهی، سیاست گذاران و برنامه ریزان حوزه ی گردشگری جمع آوری شد. تحلیل داده ها به کمک نظریه ی داده بنیاد کلاسیک در دو مرحله ی کدگذاری بنیادی و نظری به استخراج 48 مفهوم، 19 مقوله ی فرعی و درنهایت 6 مقوله ی اصلی اعتماد به مدیریت مقصد گردشگری، آژانس های خدمات مسافرتی، کارکنان مراکز ارائه دهنده ی خدمات گردشگری، ساکنان مقصد گردشگری، سایر گردشگران و محتوای فضای مجازی به منزله ی ابعاد تشکیل دهنده ی اعتماد در صنعت گردشگری منجر شد. در مرحله ی کمّی نیز، بر مبنای مؤلفه های استخراج شده، پرسش نامه ای تنظیم و به 389 نفر از گردشگران بازدیدکننده از شهرهای گوناگون استان گیلان داده و اعتبار مدل با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی بار دیگر تأیید شد.
۲۰.

کاربرد رگرسیون کلاس پنهان در بررسی عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری پزشکی داخلی شهر مشهد(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:

کلید واژه ها: تقاضا گردشگری پزشکی مشهد رگرسیون کلاس پنهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 752 تعداد دانلود : 540
گردشگری پزشکی ازجمله صنایع پررونق در جهان است که رابطه زیادی با تعاملات فرهنگی و توسعه اقتصادی دارد و علاوه براین، مزایای سیاسی نیز دارد. این نوع از گردشگری، با هدف درمان و استفاده از امکانات و همچنین بهره مندی از پتانسیل کادر درمانی مقصد انجام می شود. کشور ما ایران و شهر مشهد نیز پتانسیل بالایی در زمینه این نوع از گردشگری دارد. در این مطالعه، با هدف بررسی عوامل مؤثر در تقاضای گردشگری پزشکی شهر مشهد، تأثیر شاخص های اثرگذار بررسی شده است. الگوی استفاده شده در این تحقیق، رگرسیون کلاس پنهان است و متغیر وابسته آن تقاضای گردشگری پزشکی شهر مشهد است. این الگو با استفاده از نرم افزار استاتا، 16 تخمین زده شده و اطلاعات لازم ازطریق پرسش نامه جمع آوری شده است. جامعه آماری این تحقیق را گردشگران پزشکی شهر مشهد در سال 1399 تشکیل داده اند که 150 نفر از آ ن ها به طور تصادفی به منزله نمونه انتخاب شده اند. مطابق نتایج این مطالعه، افزایش کیفیت خدمات پزشکی و افزایش کیفیت خدمات شهری باعث افزایش تقاضای گردشگری پزشکی شهر مشهد می شود. گردشگران کیفیت زیرشاخص های خدمات پزشکی و عوامل شهری را نیز جداگانه ارزیابی کرده اند.
۲۱.

بررسی تأثیر گردشگری با فنّاوری واقعیت مجازی در رضایت گردشگران با میانجیگری نیت های رفتاری و تعدیلگری شرایط کرونایی(مقاله علمی وزارت علوم)

کلید واژه ها: علاقه به گردشگری واقعیت مجازی نیت های رفتاری در گردشگری رضایت گردشگران مسئولیت اجتماعی در دوران کرونا

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : 531 تعداد دانلود : 330
بیماری همه گیر کووید ۱9 به نگرانی عمده بهداشت در سراسر جهان تبدیل شده است. این امر می تواند در مسئولیت اجتماعی و همچنین کیفیت زندگی افراد تأثیر بگذارد. در طول بیماری همه گیر کووید ۱9، محققان برای پایان دادن به این تهدید از فنّاوری های نوآورانه استفاده می کنند. در گردشگری، واقعیت مجازی از این دست فنّاوری ها به شمار می رود. واقعیت مجازی محیطی را در اختی ار کاربر قرار می دهد تا بتواند ازطریق شبیه سازی واقعیت ها، آنچ ه را در مح یط واقعی نمی تواند انجام دهد یا شرایط لازمش را ندارد در ای ن مح یط انجام دهد. اما به رغم مطالعات گسترده، در ایران به ویژه درگردشگری، پژوهش اندکی در این حوزه انجام شده است. بنابراین، این پژوهش تأثیر گردشگری با فنّاوری واقعیت مجازی در رضایت گردشگران با میانجیگری نیت های رفتاری و تعدیلگری شرایط کرونایی را بررسی کرده است. نمونه آماری این پژوهش را 368 نفر از بازدیدکنندگان سه جاذبه گردشگری مختلف ازطریق فنّاوری واقعیت مجازی تشکیل می دهند. به منظور جمع آوری داده های پژوهش، از پرسش نامه آنلاین و روش نمونه گیری دردسترس استفاده شده است. پایایی و روایی سازه های پژوهش با استفاده از آلفای کرونباخ و میانگین واریانس استخراجی به تأیید رسید. به کمک نرم افزار اسمارت پی.ال.اس۳ فرضیه های پژوهش بررسی شدند. نتایج تحقیق نشان داد که علاقه به گردشگری واقعیت مجازی با نیت های رفتاری در گردشگری رابطه مثبت دارد. علاقه به گردشگری واقعیت مجازی ازطریق نیت های رفتاری در رضایت گردشگران تأثیرگذار است. همچنین گفتنی است که مسئولیت اجتماعی در دوران کرونا، رابطه نیت های رفتاری و رضایت گردشگران را تعدیل نمی کند.

آرشیو

آرشیو شماره ها:
۳۰