درخت حوزه‌های تخصصی

جغرافیا

حوزه‌های تخصصی
ادبیات اقتصاد تاریخ تربیت بدنی جغرافیا حقوق روانشناسی زبان شناسی علم اطلاعات و دانش‌شناسی علوم اجتماعی علوم اسلامی علوم انسانی علوم تربیتی علوم سیاسی فلسفه و منطق مدیریت مطالعات زنان هنر و معماری
جغرافیای انسانی جغرافیای طبیعی رشته های جغرافیای عمومی فنون جغرافیایی گروه های ویژه نقد و بررسی کتاب
ترتیب بر اساس: جدیدترینپربازدید‌ترین
فیلتر های جستجو: فیلتری انتخاب نشده است.
نمایش ۱٬۲۰۱ تا ۱٬۲۲۰ مورد از کل ۳۰٬۱۶۹ مورد.
۱۲۰۱.

بررسی چشم انداز تغییرات شاخص های حدی دما و بارش در استان کردستان بر اساس سناریوهای واداشت تابشی (RCP)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی سال بیست و سوم تابستان ۱۴۰۲ شماره ۶۹ ۱۴-۱

کلید واژه ها: تغییر اقلیم دمای فرین بارش فرین RclimDex LARS-WG کردستان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۰ تعداد دانلود : ۱۵۷
در سال های اخیر توجه به تغییر اقلیم و اثرات ناشی از آن اهمیت زیادی پیداکرده است که می توان آن را نتیجه پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و خسارت های مالی و جانی مربوط به رویدادهای فرین اقلیمی دانست. هدف از این مطالعه بررسی چشم انداز تغییرات دما و بارش های فرین در استان کردستان است. بدین منظور از داده های روزانه بارش، دمای حداقل و دمای حداکثر 6 ایستگاه همدید در طول دوره آماری (2016-1990) بهره گرفته شد. و تغییرات آن ها در دوره (2060-2041) با استفاده از مدل جهانی HadGEM2 تحت دو سناریوی RCP2.6 و RCP8.5 و ریزمقیاس گردانی آماری LARS-WG6 مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی روند نمایه های فرین اقلیمی نیز 27 شاخص مربوط به بارش و دما با استفاده نرم افزار RClimdex مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در دوره (2016-1990) شاخص های فرین گرم دارای روندی مثبت و افزایشی هستند. این روند برای شاخص تعداد روزهای تابستانی و بیشینه ماهانه دمای حداکثر روزانه، معنادار است. این در حالی است که شاخص های فرین سرد دارای روند کاهشی و منفی بوده است. این روند فقط برای شاخص تعداد روزهای سرد معنادار بود. بارش های فرین نیز در اغلب ایستگاه ها دارای روند منفی و کاهشی است و این روند در اکثر ایستگاه ها معنادار است. نتایج حاصل از چشم انداز تغییرات اقلیمی نیز نشان داد در دوره آینده میزان دما افزایش و میزان بارش کاهش خواهد یافت.
۱۲۰۲.

شناسایی الگوهای زمانی - مکانی ازدحام ترافیکی با استفاده از کلان داده های مبتنی بر تصاویر ترافیکی سرویس نقشه گوگل(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: سنجش از دور و GIS ایران سال پانزدهم بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۵۷) 63 - 84

کلید واژه ها: ازدحام ترافیکی تحلیل مکانی تحلیل زمانی نقشه های پوششی تصاویر ترافیکی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۶۱ تعداد دانلود : ۱۲۳
تحلیل وضعیت ترافیکی و پیشنهاد روش های مدیریت جریان ترافیک نقش اساسی در ارزیابی عملکرد بسیاری از سیستم های حمل ونقلی ایفا می کند. در بین روش های جمع آوری داده های ترافیکی، رویکردهای مبتنی بر فنّاوری های نوین که امکان گرد آوری حجم بسیاری از داده های پویای زمانی مکانی را فراهم می آورند و استخراج روندها و الگوها را تسهیل می کنند اهمیت بسیاری دارند. در این پژوهش، تهران به منزله پایتخت ایران، با ویژگی های اقتصادی و اجتماعی خاصی که دارد و تنوع سفرها که به وضعیت ترافیکی متغیر منجر می شود، مطالعه شده است. داده های حاصل از پردازش رقومی تصاویر ترافیکی به دست آمده از سرویس نقشه گوگل در بازه زمانی پیوسته یک ماهه ای (هفدهم فروردین تا هفدهم اردیبهشت 1398)، نخستین بار به منظور ارزیابی روند تغییرات میانگین ازدحام ترافیکی در سطح نواحی منطقه مطالعاتی، به کار رفته است. پس از استخراج داده های اولیه و با توجه به تغییر الگوی سفرها و در نتیجه، میزان ازدحام ترافیکی، شاخص ازدحام ترافیکی (CI) به تفکیک در روزهای کاری و غیرکاری، محاسبه شد و به مرکز نواحی 117 گانه شهر تهران اختصاص یافت. با استفاده از تحلیل های توصیفی روی کلان داده های مورد بررسی، ساعات اوج ازدحام ترافیکی در بازه زمانی مورد مطالعه استخراج شد. سپس شاخص Getis Ord، نواحی پرازدحام منطقه مطالعاتی را براساس ارزیابی خوشه های مکانی، مشخص کرد. همچنین ارتباط زمانی بین مقادیر ازدحادم ترافیکی، در برش های زمانی متفاوت طی کل بازه زمانی مورد مطالعه، با استفاده از آزمون آماری کروسکال والیس ارزیابی شد و فرض صفر مبتنی بر همبستگی بین مقادیر میانگین ازدحام و در نتیجه، همبستگی زمانی بین مقادیر تأیید شد. با استفاده از تحلیل های پوششی نقشه های ترافیکی نیز، خوشه های ترافیکی پرازدحام در سطح اطمینان 90%، در اوج صبح و عصر، به تفکیک روزهای کاری و غیرکاری استخراج شد. نتایج این پژوهش می تواند در اصلاح و بازنگری محدوده های ترافیکی مؤثر باشد و همچنین به تحلیل های مرتبط با آلودگی هوا، مطالعات در زمینه قیمت گذاری معابر و بررسی روند شکل گیری و انتشار گلوگاه های ترافیکی در بازه های زمانی دلخواه، یاری برساند.
۱۲۰۳.

تبیین مناسبات هیدروپلیتیک کشورهای حوضه آبریز کورا- ارس(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی نواحی ساحلی سال چهارم بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۱۲) 57 - 74

کلید واژه ها: هیدروپلیتیک مناسبات حوضه آبریز کورا - ارس

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷۸ تعداد دانلود : ۱۵۱
طی چند دهه گذشته، تهدیدهای نوپدید زیست محیطی برخاسته از رشد جمعیت، گسترش شهرنشینی و دگرگونی آب و هوایی به تهدید فزاینده منابع آبی در مقیاس فروملی تا فراملی انجامیده است. تهدید بقای زیست بوم ها  و جوامع انسانی به علت کم آبی به ویژه در مناطق کم بارش در تقویت وجوه تعاملات همکاری در مناسبات هیدروپلیتیک نقش مؤثری داشته است. قدرت نسبی کشورهای واقع در یک حوضه مشترک از عوامل بروز هیدروهژمونی است و شدیدترین شکل آن زمانی رخ می دهد که کشور بالادست حوضه قدرت مندترین کشور یا واحد سیاسی فضایی حوضه باشد. هدف پژوهش حاضر تبیین و شناسایی نوع مناسبات هیدروپلیتیک کشورهای حوضه آبریز کورا - ارس است. پژوهش حاضر بر آن است تا مناسبات هیدروپلیتیک کشورهای حوضه آبریز کورا - ارس که دروندادهای آن به روش داده بنیاد (گرندد تئوری) و با انجام مصاحبه های نیمه ساختاریافته انجام شده است و بنابراین، این پرسش مطرح می شود که مناسبات هیدروپلیتیک کشورهای حوضه آبریز کورا - ارس چگونه می باشد؟. نتایج پژوهش بر پایه 30 مصاحبه استخراج شده است. یافته های تحقیق گویای آن است که مهم ترین عوامل مؤثر در مناسبات هیدروپلیتیک کشورهای این حوضه سدسازی های ترکیه، آلودگی رودخانه توسط ارمنستان، مشخص نبودن رژیم حقوقی رودخانه ارس-کورا، طرح های توسعه اقتصادی کشورهای حوضه آبریز، ضعف مدیریت منابع آب حوضه آبریز و پیامدهای آن تهدید امنیت غذایی و کشاورزی، تهدید سلامتی انسان ها، مهاجرت، خشکیدن دشت های حاصلخیز منطقه به ویژه مغان به خاطر آلودگی، نابودی جنگل های ارسبارن، تهدید امنیت ملی ایران در شمال باختری کشور و کشمکش و تنش در آینده بین کشورهای حوضه آبریز و کاهش کیفیت آب رودخانه است.
۱۲۰۴.

ارزیابی و تحلیل فعالیت های نئوتکتونیکی و توان لرزه خیزی گسل ها (مطالعه موردی: حوضه آبخیز نیر)

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ بهار ۱۴۰۲ شماره ۲۰ 568 - 589

کلید واژه ها: ارزیابی فعالیت نئوتکتونیک شاخص های ژئومورفیک گسل حوضه نیر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۲۷ تعداد دانلود : ۹۲
ژئومورفولوژی تکتونیک به مطالعه لندفرم های ناشی از تکتونیسم و تعامل بین تکتونیک و فرایندهای ژئومورفیک می پردازد. نئوتکتونیک، اشکال ایجاد شده بر روی زمین که بر اثر مکانیسم های زمین ساختی ایجاد شده است را مورد مطالعه قرار می دهد. به منظور بررسی نئوتکتونیک فعال، از شاخص های نئوتکتونیکی حوضه آبریز و توان لرزه خیزی استفاده می گردد. در این پژوهش فعالیت های نئوتکتونیکی حوضه آبخیز نیر با استفاده از شاخص های ژئومورفیک مورد تحلیل قرار گرفته است. در ابتدا با استفاده از نرم افزار Gis10.3 و افزونه Archydro زیرحوضه ها و آبراهه های منطقه مورد مطالعه استخراج شد. برای محاسبه دقیق در هر زیرحوضه 26گانه از نقشه های توپوگرافی 1:25000، نقشه های زمین شناسی 1:100000، مدل رقومی ارتفاع 12 متر استفاده شد. سپس درنهایت برای هریک از شاخص ها نقشه پهنه بندی حوضه مورد بررسی در پنج رده تهیه شد. در نهایت با توجه مقادیر محاسبه شده هریک از شاخص ها شاخص زمین ساخت نسبی فعال برای حوضه استخراج شد. با توجه به شاخص زمین ساخت نسبی فعال منطقه مورد مطالعه به پنج رده بسیار بالا، بالا، متوسط، کم و بسیار کم نئوتکتونیکی تقسیم شد. براساس نتایج بیشترین میزان فعالیت تکنتونیک مربوط به زیرحوضه های 9، 11، 17، 18، 22 می باشد. براساس ارزیابی توان لرزه خیزی این نتیجه حاصل شد رابطه زارع با مقدار 98/5 ریشتر، نوروزی و اشجعی با مقدار 5/6 ریشتر و نوروزی 63/2 ریشتر می باشد. نتایج حاصل از این پژوهش فعالیت نئوتکتونیکی متوسط را در بیشتر زیرحوضه های نیر نشان می دهد که در این مناطق فعالیت گسل شدت نداشته و بنابراین در این مناطق برای مناطق مسکونی خطرات چندانی ایجاد نمی کند از مهم ترین گسل حوضه نیر می توان به گسل نیر اشاره کرد که برای مناطق مسکونی در صورت فعال شدن مخاطره آمیز خواهد بود.
۱۲۰۵.

تحلیل و پهنه بندی خطر سیل خیزی و ارتباط آن با پوشش گیاهی در شهرستان قیروکارزین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: تحلیل فضایی مخاطرات محیطی سال ۱۰ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۹۶-۷۷

کلید واژه ها: سیلاب سیلخیزی قیروکارزین فرآیند تحلیل شبکه ای سوپر دسیژن مجموع ساده وزنی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۵۴ تعداد دانلود : ۴۴
سیل یکی از مخرب ترین مخاطرات آب و هوایی در سراسر جهان است. وقوع مکرر سیلاب های شهری بر امنیت عمومی شهری تأثیر گذاشته و توسعه پایدار اقتصاد اجتماعی را محدود کرده است. پژوهش حاضر با هدف تهیه نقشه پهنه بندی شدت سیل خیزی و تحلیل ارتباط آن با پوشش گیاهی در شهرستان قیروکارزین در استان فارس انجام گرفته است. بدین منظور در ابتدا پس از مرور منابع مختلف، با معرفی پنج معیار موثر در وقوع سیلاب که تکرار آنها در سایر تحقیقات در این زمینه فراوانی بیشتری داشت، عوامل ارتفاع، شیب، فاصله از رودخانه، شاخص توپوگرافیک و ارتفاع رواناب به عنوان عوامل موثر انتخاب شده و با استفاده از روش فرآیند تحلیل شبکه ای در نرم افزار سوپر دسیژن وزن دهی و سپس با روش مجموع ساده وزنی نقشه نهایی بدست آمده است. درهمین راستا تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر لندست در سال های 2000 و 2021 و شاخص NDVI بدست آمده است. نتایج نشان داد اثرگذارترین معیار شاخص توپوگرافیک بوده است و شهرستان قیروکارزین در پنج پهنه خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد از نظر خطر وقوع سیلاب قرار داشته است، در این میان 8/1849 کیلومتر مربع (8/54 درصد) از شهرستان قیروکارزین در پهنه با خطر سیلاب زیاد و خیلی زیاد قرار دارد. هم چنین تحلیل تغییرات پوشش گیاهی نشان داد با وجود توسعه کشاورزی و باغی و منتج از آن بهبود نسبی مقادیر متوسط شاخص NDVI، در محدوده های اراضی بالادست حوضه های آبخیز این شهرستان، پوشش گیاهی اراضی جنگلی و مرتعی کاهش چشم گیری داشته است و در نهایت اثرات این مساله منجر شده است تا مناطق سکونتگاهی و اراضی کشاورزی و باغی در سال 2021 نسبت به سال 2000، با درصد فراوانی بیشتری در پهنه های با پتانسیل سیل خیزی بالا واقع شوند، این مساله می تواند موید این امر باشد که حفاظت کاربری اراضی حوزه بالادست متناسب با سیاست حفظ پوشش موجود و توسعه پوشش های گیاهی با استفاده از گیاهانی که ارزش حفاظت خاک بالایی را دارند، می تواند تا چه حد در تخفیف و فرونشانی سیلاب اراضی پایین دست نقش آفرین باشد.
۱۲۰۶.

ارزیابی اثرات گردشگری خلاق بر جذب گردشگر و توسعه اقتصادی مناطق روستایی (مطالعه موردی: روستای پیوه ژن بخش احمدآباد شهرستان مشهد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال ۱۲ بهار ۱۴۰۲ شماره ۱ (پیاپی ۴۳) ۱۱۴-۹۵

کلید واژه ها: گردشگری خلاق گردشگری روستایی اقتصاد روستایی شهرستان مشهد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۰ تعداد دانلود : ۱۱۰
گردشگری خلاق شکل جدیدی از گردشگری است که به شکل بالقوه می تواند مدل های موجود توسعه گردشگری را تغییر دهد و به تنوع و نوآوری تجربه گردشگری کمک کند. بنظر می رسد گردشگری خلاق می تواند به تحریک توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی محلی کمک کند و در نهایت این نوع از گردشگری می تواند مزایای بسیاری را برای مقاصدی که مایل به توسعه اشکال جدید فعالیت گردشگری هستند، ارائه دهد. هدف این پژوهش کاربردی و داده ها از نوع توصیفی-پیمایشی بوده است که از طریق پرسشنامه جمع آوری شدند. جامعه آماری را ساکنین روستای پیوه ژن تشکیل داده اند. تعداد نمونه آماری بر اساس جدول مورگان 196 نفر برآورد شد که تعداد 205 پرسشنامه توزیع و پاسخ داده شد. روش نمونه گیری این پژوهش بر اساس روش در دسترس بوده است. برای ارزیابی روایی ابزار تحقیق، از روایی صوری و پایایی آن بر اساس تحلیل آلفای کرونباخ تأیید شد. لازم به ذکر است که عملیات مربوط به آمار توصیفی و استنباطی و آزمون فرضیه ها با استفاده از نرم افزار spss26 انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان دهنده تأثیر و اهمیت بالای گردشگری خلاق بر توسعه و جذب گردشگر در مناطق روستایی می باشد و تمامی 5 مؤلفه گردشگری خلاق با درصد تأثیر بالای 90 درصد از نظر اهالی روستا مورد پذیرش قرار گرفت که این نشان از تأثیر بسیار زیاد گردشگری خلاق بر توسعه و جذب گردشگر و وجود بستری آماده برای عرصه فعالیت های گردشگری در روستاها می باشد.
۱۲۰۷.

شناسایی ابعاد تأثیرگذاری فنّاوری واقعیت افزوده در گردشگری و موزه با تأکید بر رویکرد «گردشگر به مثابهٔ یادگیرنده»(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۶) 23 - 42

کلید واژه ها: واقعیت افزوده گردشگری فناوری میراث فرهنگی یادگیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۸ تعداد دانلود : ۳۸
صنعت گردشگری یکی از بخش های اثرگذار در تولید ناخالص داخلی بسیاری از کشورهاست و تأثیر مستقیمی در توسعهٔ اقتصادی دارد. اما تورهای شهرهای سنتی به دلیل محدودیت های زمانی، سطح متفاوت علاقهٔ گردشگر و مسائل ارتباطی با چالش هایی مواجه شده اند. در این میان، فنّاوری واقعیت افزوده قادر به ارائهٔ محتوای چندرسانه ای بلادرنگ متناسب با ویژگی ها و ترجیحات گردشگران شده است و نباید در صنعت گردشگری نادیده انگاشته شود. به همین دلیل، پژوهش حاضر یافته های حاصل از مرور نظام مند پژوهش های گردشگری را که از واقعیت افزوده استفاده کرده اند ارائه می دهد. جست وجوی نظام مند با استفاده از پایگاه های علمی وب آو ساینس و گوگل اسکالر انجام شد. ابتدا، ۵۷۴ مقاله به دست آمد. سپس، براساس معیارهای پژوهش، ۶۶ پژوهش انتخاب شد. برای تحلیل داده ها از روش کدگذاری سه مرحله ای اشتراوس و کوربین استفاده شد. ابعاد اثرگذاری واقعیت افزوده در گردشگری در هفت بُعد دسته بندی شدند که شامل تجربهٔ بازدید، فرهنگ گردشگری، تعامل گردشگر، بُعد زیبایی شناختی گردشگری، ارزش آموزشی برای گردشگر، مدل های بازاریابی حوزهٔ گردشگری و موزه ها و بهبود کیفیت گردشگری برای بازدیدکنندگان کم توان است. همچنین، سیستم واقعیت افزوده مبتنی بر تصویر بیشترین استفاده را نشان می دهد. این یافته ها می تواند به منزلهٔ راهنما برای پژوهشگران آتی و توسعه دهندگان نرم افزارهای واقعیت افزوده در حوزهٔ گردشگری استفاده شوند.
۱۲۰۸.

بررسی تأثیر تجربیات گردشگر در قصد خرید و به اشتراک گذاری تجربیات از طریق رضایتمندی گردشگر: کاربست نظریه اقتصاد تجربه(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و توسعه سال ۱۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳ (پیاپی ۳۶) 172 - 188

کلید واژه ها: نظریه اقتصاد تجربه تجربیات گردشگران رضایت قصد خرید به اشتراک گذاری تجربیات

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۴۳
هدف از این پژوهش بررسی تأثیر تجربیات گردشگر در قصد خرید و به اشتراک گذاری تجربیات از طریق رضایتمندی گردشگر است. پژوهش حاضر، از نظر هدف، کاربردی است و، از نظر روش، در دستهٔ مطالعات توصیفی - پیمایشی قرار می گیرد. جامعهٔ آماری شامل گردشگران داخلی شهر مشهد است که از اپلیکیشن ها یا وب گاه های رزرو آنلاین بلیت و خدمات گردشگری استفاده می کنند. بنابراین، براساس قاعدهٔ 5 تا 10 برابر تعداد گویه های پرسش نامه (10*22)، 220 نفر به منزلهٔ حجم نمونه در نظر گرفته شدند. پرسش نامهٔ استفاده شده در این تحقیق، به منزلهٔ ابزار گردآوری داده ها، برای کلیهٔ متغیرها، از پژوهش سانگ (2021) در مقیاس پنج گزینه ای لیکرت اقتباس شد. برای روایی ابزار از روایی صوری و تأیید استادان و روایی سازه استفاده و برای پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که درنهایت هم روایی و هم پایایی تأیید شد. درنهایت، داده ها در دو سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از روش مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزارهای SPSS و PLS تحلیل شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که تجربیات گردشگران از طریق رضایتمندی آنان در قصد خرید و به اشتراک گذاری تجربیاتشان تأثیر دارد.
۱۲۰۹.

ارزیابی کاربست گردشگری جامعه محور در توانمندسازی زنان روستایی(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: گردشگری و اوقات فراغت دوره ۸ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۱۶ 273 - 296

کلید واژه ها: گردشگری اجتماع محور توسعه روستایی توانمندسازی نواحی روستایی استان اصفهان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۱ تعداد دانلود : ۳۲
گردشگری به منزله بخشی خدماتی و شاخه ا ی از توسعه پایدار، پتانسیل توانمندسازی جوامع را دارد. توانمندسازی مختص گروه های آسیب پذیر جامعه است که دچار طرد اجتماعی هستند. نظریه پردازان توسعه توانمندسازی را راهبردی مؤثر در کاهش نابرابری های جنسیتی در ظرفیت ها، دسترسی به منابع و فرصت ها و راه رسیدن به توسعه پایدار می دانند. توسعه گردشگری با افزایش قدرت زنان و کنترل آن ها بر منابع، نقش مهمی در توانمندسازی زنان دارد. هدف این پژوهش ارزیابی نقش گردشگری اجتماع محور در توانمندسازی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زنان روستاهای استان اصفهان است. در این راستا نیز در پژوهش کاربردی حاضر، که با روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، وضعیت توانمندسازی زنان روستایی با جمع آوری داده ها آزمون شده است. جامعه آماری را زنان روستایی استان اصفهان N) =317163( تشکیل می دهند. تعداد نمونه براساس فرمول کوکران، 384 نفر انتخاب شدند و سپس تجزیه وتحلیل آن ها با آزمون های استنباطی (خی دو، تی تک نمونه ای، تحلیل مسیر) انجام شد. نتایج نشان دادند که با توجه به میانگین به دست آمده برابر 42/3، وضعیت توانمندسازی در سطح مطلوبی قرار دارد. در این میان، بعد اقتصادی با میانگین 38/3، بعد اجتماعی با میانگین 45/3، عوامل فرهنگی با میانگین 43/3 محاسبه شدند. دیدگاه نظری تحقیق و نتایج تحلیل های آماری به کاررفته در این پژوهش، نشان دادند که توسعه گردشگری در توانمندسازی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی زنان روستاهای استان اصفهان مؤثر است.
۱۲۱۰.

ارزیابی شاخص های ذهنی شهر سالم از دیدگاه شهروندان(مطالعه موردی: شهر شهریار)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه پایدار شهری سال ۴ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۲ 87 - 107

کلید واژه ها: شهر سالم برنامه ریزی سلامت کیفیت زندگی توسعه پایدار شهری شهر شهریار

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۴ تعداد دانلود : ۳۲
برنامه ریزی شهریِ سلامت محور، مفهومی است که در آن پیوند شهر و سلامت روحی و جسمی شهروند، به منظور افزایش سطح کیفیت زندگی ایشان به عنوان یک اصل اساسی قلمداد می شود. ایده شهر سالم که به نوعی در ذیل مفهوم برنامه ریزی شهری سلامت محور قرار دارد، یک جنبش جهانی بوده که هدف کلی آن، دستیابی به یک محیط سالم برای زندگی شهروندان است. شهر شهریار به واسطه رشد سریع جمعیت، گسترش فیزیکی شهر و تخریب باغ ها و اراضی کشاورزی پیرامون شهر، احداث کارخانه ها و صنایع، با معضلات زیست محیطی متعددی دست به گریبان است. ازاین رو، در مطالعه حاضر تلاش بر آن است تا با استفاده از یک روش توصیفی - تحلیلی، ابتدا شاخص های شهر سالم از دیدگاه شهروندان سنجیده شود، سپس متغیرهای تأثیرگذار بر متغیر «امید به آینده» تبیین شود. جهت دستیابی به این اهداف، 23 شاخص در 6 مؤلفه «سلامت و بهداشت»، «محیط زیست»، «اجتماعی»، «اقتصاد»، «حمل ونقل» و «امنیت و ایمنی» با استفاده از روش اسنادی تدوین و در قالب پرسش نامه در میان جامعه آماری (383 نفر از شهروندان شهر شهریار) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ازنظر شهروندان، شاخص «زیست محیطی» به عنوان بالاترین سطح رضایت و شاخص «اقتصادی» پایین ترین میزان رضایت را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر مشخص شد متغیرهایی نظیر «اوقات فراغت» و «فعالیت های تفریحی» بیشترین اثر مثبت و متغیرهایی نظیر «رضایت از درآمد باتوجه به هزینه ها» و «دسترسی به امکانات آموزشی» بیشترین تأثیر منفی را روی متغیر امید به آینده دارند. به صورت کلی، نتایج نشان می دهد که شهر شهریار تا تبدیل شدن به یک شهر سالم، فاصله زیادی دارد و این امر مستلزم آن است تا توسط متولیان امر، برنامه ریزی و راهبردهای متناسبی در این مسیر به کار گرفته شود. یافته های این پژوهش می تواند به گفتمان جاری در مورد شهرهای سالم کمک کرده و راهبردهای تبدیل شهر شهریار به یک شهر پایدار و سالم را تبیین کند.
۱۲۱۱.

پهنه بندی کشت درخت بِه در استان اردبیل با استفاده از روش های AHP، ANP، Antropy shanon، DEMATEL و WLC

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 460 - 483

کلید واژه ها: استان اردبیل درخت بِه پهنه بندی اقلیم کشاورزی روش های تصمیم گیری

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۰ تعداد دانلود : ۳۲
درخت بِه، بعد از سیب و گلابی مهم ترین میوه در گروه دانه دارها است. میوه بِه از دیرباز موردتوجه بوده در سال های اخیر در استان های مختلف کاشت یکدست باغ میوه بِه توسعه پیداکرده است. بر همین اساس پهنه بندی کشت درخت بِه، متناسب با شرایط اقلیمی و محیطی موردنیاز است. هدف از این تحقیق شناسایی نواحی کشت درخت بِه در استان اردبیل با روش های چندمعیاره، با استفاده از شاخص های؛ بارندگی، متوسط دما، کمینه دما، بیشینه دما، ارتفاع، شیب و عمق خاک در محیط GIS است. برای تعیین معیار وزنی شاخص ها و پهنه بندی اقلیم کشاورزی درخت بِه، از روش های AHP، ANP، Antropy shanon، DEMATEL و WLC استفاده گردید که روش های AHP، ANP و DEMATEL در تعیین ارزش وزنی شاخص ها و روش های Antropy shanon و WLC در پهنه بندی اقلیم کشاورزی بیشترین نقش داشتند. نتایج تحلیل روش ها نشان داد که؛ متوسط دما و بیشینه دما مهم ترین شاخص در طول دوره رشد درخت بِه در استان اردبیل هستند؛ اما شاخص های باران، کمینه دما، ارتفاع، شیب و عمق خاک در بعضی نواحی استان محدودیت های را برای کشت درخت بِه ایجاد می کنند. نتایج پهنه بندی اقلیمی روش ها، بیانگر آن است که؛ حدود 27 درصد از مساحت استان اردبیل خیلی مناسب، 31 درصد مناسب، 20 درصد کمی مناسب و 22 درصد نامناسب برای کشت درخت بِه است. نواحی شمال استان و محدوده شهرستان های گیوی و خلخال مناطق مناسب برای کشت درخت بِه بر اساس روش های موردمطالعه شناخته شده اند.
۱۲۱۲.

تحلیلی بر نقوش سنگ قبرهای شهرستان الشتر در دوران اسلامی

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 580 - 606

کلید واژه ها: برسقیان سنگ قبر دوران اسلامی شهرستان الشتر

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۳۱
قبور و قبرستان ها، بیش از آن که محلی برای تدفین و به خاک سپردن مردگان باشند، بخش اعظمی از اندیشه و زندگی، زندگان را به خود مربوط می سازند. آثار برجای مانده از قدیمی ترین سنگ قبرهای شهرستان الشتر نشان از آداب و رسوم و آئین های خاک سپاری از دوران کهن تا امروز در زندگی مردم این منطقه دارد. می توان گفت، نقش مایه های تزئینی سنگ قبرهای شهرستان الشتر، دریچه ای به دنیای افکار دینی و فرهنگی این منطقه است. هدف از پژوهش حاضر تحلیل و دسته بندی نقوش سنگ قبرهای شهرستان الشتر می باشد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و همچنین همراه با مطالعات میدانی و کتابخانه ای با رویکرد مردم شناسی، نقوش سنگ قبرهای این منطقه را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است. براین اساس سوالات اصلی این پژوهش عبارتنداز:1- مضمون و محتوای نقوش تزئینی سنگ قبرها به چند دسته تقسیم می شوند؟ 2- سنگ قبرهای مورد مطالعه متعلق به چه دوره ای هستند؟ سنگ قبرهای قدیمی شهرستان الشتر دارای، نقوش تزئینی گوناگونی همچون: هندسی، شکار، حیوانی، انسانی و گیاهی می باشند و همچنین دارای مضامینی همچون: شکار و چابک بودن، شایستگی زنانه و شیرزنی، تدین و مذهبی بودن، شادابی و آراستگی، اعتقاد به زایش و جهان هستی و مهمانوازی و مهمانداری هستند. نگارندگان بر این عقیده هستند که نقوش و نشانه های این قبور نشأت گرفته از سبک های اصلی زندگی ساکنان این منطقه است؛ از این رو 15 قبرستان مستندنگاری شده و نقوش تزئینی آن ها مورد مطالعه قرار گرفته است.
۱۲۱۳.

تجزیه و تحلیل میزان فرونشست زمین در محدوده شهر نیشابور

نویسنده:
منبع: جغرافیا و روابط انسانی دوره ۶ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲۳ 698 - 717

کلید واژه ها: فرونشست زمین کاربری اراضی افت سطح آب زیرزمینی شهر نیشابور

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۳ تعداد دانلود : ۲۹
یکی از مخاطراتی که طی سال های اخیر در بسیار از مناطق دنیا به خصوص ایران رخ داده، مخاطرات ناشی از فرونشست است. مهمترین علل آن برداشت بی رویه از منابع آب های زیرزمینی همانند سایر مخاطرات محیطی(زلزله، خشکسالی، سیل، طوفان و لغزش و ...) ،خشکسالی است که مشکلات زیادی را برای امور کشاورزی، عمرانی، اقتصادی- اجتماعی دولت به وجود آورده است. شهر نیشابور در سطح دشت نیشابور واقع شده که این دشت از جمله مهم ترین دشت های استان خراسان رضوی که شدید با بحران پدیده فرونشست زمین روبرو است. تکنیک تداخل سنجی راداری یک ابزار قوی با دقتی در محدوده میلی متر در برآورد فرونشست با استفاده از مشاهدات فاز را دارا است. در این تحقیق به منظور پایش میزان فرونشست رخ داده در محدوده شهر نیشابور که بخش کوچکی از دشت نیشابور است، از داده های ماهواره Sentinel 1A سال های 2017 تا 2022 استفاده شده است. نتایج حاصل از بررسی تداخل سنجی راداری نشان داد که در طول دوره آماری در منطقه مورد مطالعه 18 سانتی متر فرونشست اتفاق افتاده است. به علاوه برای پی بردن به علت فرونشست ، اطلاعات چاه های پیزومتری موجود در منطقه اخذ و تغییرات آن ها در طول دوره 1398-1370 بررسی گردید. میزان فرونشست های ثبت شده برای هر دوره به ترتیب 4 سانتی متر برای 2017-2018(1395-1396)، برای دوره 2018-2019(1396-1397) حدود 6 سانتی متر، 5 سانتی متر برای دوره 2019-2020(1397-1398) و 2 سانتی متر برای دوره 2020-2021(1398-1399) و 1 سانتی متر برای دوره 2021-2022(1399-1400) بدست آمد. بعلاوه نتایج تحقیق نشان داد که در محدوده شهر نیشابور ارتباط تنگاتنگی بین افت سطح آب های زیرزمینی و مناطق دارای فرونشست زمین وجود دارد. لازم ذکز است که قسمت شمال شهر که بیش ترین میزان افت سطح آب زیرزمینی 36/78 متر را دارا می باشد و در پهنه فرونشست شدید دارد.
۱۲۱۴.

تحلیل عوامل مؤثر بازتعریف درآمد پایدار در فضاهای پیراشهری کلانشهر تهران(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: توسعه فضاهای پیراشهری سال ۵ پاییز و زمستان ۱۴۰۲ شماره ۲ (پیاپی ۱۰) 203 - 220

کلید واژه ها: درآمد پایدار فضاهای پیراشهری تصمیم گیری های چندمعیاره کلان شهر تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۶ تعداد دانلود : ۲۵
مسئله ای که امروزه  اکثر شهرداری های کشور با آن روبه رو هستند، عدم دستیابی به منابع  درآمدی پایدار است. افزایش جمعیت شهرها و گسترش شهرها نیازمند خدمات رسانی مناسب شهرداری ها به ساکنین آن ها و بالطبع گسترش منابع مالی و درآمد پایدار است.  در این راستا پژوهش حاضر باهدف، تحلیل عوامل مؤثر بازتعریف درآمد پایدار در فضاهای پیراشهری کلانشهر تهران  تدوین شده است. روش به کارگرفته شده توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری در این پژوهش 50 نفر از متخصصان و  خبرگان در حوزه مدیریت شهری می باشند. جهت تحلیل داده ها از  روش اموس و کوکوس استفاده شده است. نتایج حاصل از روش معادلات ساختاری نشان می دهد که از بین مجموعه عوامل کالبدی- محیطی، فناوری اطلاعات و ارتباطات، مدیریتی- نهادی، سرمایه گذاری اجتماعی، سیاست گذاری اقتصادی؛ بعد سیاست گذاری اقتصادی با بار عاملی 90/0 دارای اثرگذاری بیشتری بر درآمد پایدار شهری است. افزون بر این از بین عامل پنج گانه بعد سیاست گذاری اقتصادی، عامل اعمال تغییر و تحول در سیاست ها و فعالیت های پرهزینه کم بازده با بار عاملی 78/0 صدم دارای اثرگذاری بیشتری است. همچنین نتایج حاصل از تصمیم گیری های چندمعیاره بیانگر آن است که شاخص هایی مانند بازنگری در قوانین شهرداری؛ استفاده مناسب از ابزارهای درآمد عمومی (مانند مالیات بر فروش و سهم مالیات بر درآمد، مالیات بر املاک و ...) و هوشمند سازی زیرساخت های شهری (اعمال سیاست های رشد هوشمند شهری) جز مهم ترین و بیشترین اثرگذاری در بازتعریف درآمد پایدار در فضاهای پیراشهری کلانشهر تهران دارند.
۱۲۱۵.

ارزیابی تغییرات دمای سطح زمین (LST) روستاها در روزهای تعطیل (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان تفت یزد)(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: پژوهشهای تغییرات آب و هوایی سال چهارم زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) 21 - 44

کلید واژه ها: دمای سطح زمین هات اسپات برنامه ریزی روستایی گردشگری روستایی سنجش از دور یزد

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۴۲ تعداد دانلود : ۴۰
از پیامدهای دو سویه گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی، تاثیرات آن بر آلودگی آب و هوا است که خود می تواند به اثرگذاری بر معیشت روستایی و یا از بین رفتن مناطق روستایی شود. پژوهش حاضر اثر حضور انسان و وسایل و فعالیت های گرمازای وی در روزهای تعطیل بر دمای سطح زمین (LST) ییلاقات شهرستان تفت استان یزد را بررسی می کند. بدین منظور تصاویر دو دوره مقایسه ای فروردین (10 فروردین با 2 فروردین) و تابستان (جمعه با پنجشنبه و شنبه) سال 1402 ماهواره های لندست 8 و 9 مورد استفاده قرار گرفتند. سپس نقشه دمای سطح زمین و تحلیل هات-اسپات (G-i-star) از منطقه تهیه شده و تغییرات مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد در دوره فروردین، 64% و در دوره تابستان، 1/60% از نقاط روستایی دچار افزایش LST شده بودند. همچنین 1/43% تا 5/43% از سطح روستایی منطقه در فروردین و 2/31% تا 8/31% در تابستان افزایش دما را تجربه کرده بودند. افزایش واریانس دمایی نیز در این مناطق مشاهده شد که افزایش تنوع دمایی در این مناطق را نشان می دهد. تعداد نقاط داغ (Hot Spot) در این مناطق همچنین با 4/111% در فروردین و 48% و 1/21% در تابستان افزایش نشان داد. نتایج همچنین نشان داد 1/65% از پوشش گیاهی روستایی در فروردین و 8/49% در تابستان با افزایش LST روبرو بوده اند که از این بین افزایش 19 درصدی فروردین و 9/49 و 6/8 درصدی تابستان در واریانس دما و 3/118 درصدی فروردین و 5/9 و 2/0 درصدی تابستان در تعداد نقاط داغ سهم مناطق دارای پوشش گیاهی بوده است. بر اساس نتایج همچنین تمامی دهستان ها افزایش LST را تجربه کرده بودند که نوسانات این افزایش در دهستان های دارای پوشش گیاهی کمتر و نیز مساحت کمتر، بیشتر بوده است. پژوهش حاضر می تواند به منزله زنگ خطری برای ایجاد جزایر حرارتی روستایی (همچون شهرها) در روزهای تعطیل با گردشگر فراوان و آسیب های جدی به پوشش گیاهی و اقلیم روستایی تلقی شود.
۱۲۱۶.

تجزیه و تحلیل پایداری زیست محیطی محلات شهر همدان براساس مقایسه روش های تصمیم گیری چندمعیاره و دیدگاه ساکنین(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات ساختار و کارکرد شهری دوره ۱۰ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۳۶ 259 - 283

کلید واژه ها: پایداری زیست محیطی محلات شهری کیفیت زندگی GIS شهر همدان

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۹ تعداد دانلود : ۴۰
پایداری محیط و کیفیت محیط شهری یکی از مسائل شهری است که به دلیل اینکه به صورت جدی با زندگی ساکنین در ارتباط است، مورد توجه محققین قرار گرفته است. هدف از این پژوهش ارزیابی و اولویت بندی پایداری زیست محیطی در محلات شهری همدان است. ابتدا به روش نمونه گیری خوشه ای و سپس تصادفی ساده 8 محله انتخاب گردید تا خانوارهای ساکن در این محلات به عنوان افراد آزمودنی انتخاب شوند. حجم نمونه با استفاده از روش کوکران برابر با 368 نفر بود. ابزار اندازه گیری پایداری زیست محیطی، شامل 12 معیار و 71 گویه بود. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و GIS انجام شد. برای پایداری زیست محیطی محلات از 12 معیار اصلی استفاده شد. با توجه به پرسش نامه ساکنین، میزان توجه و اهمیت زیرمعیارها مشخص شد. با استفاده از روش های AHP و ANP  میزان اهمیت معیارها مشخص گردید و براساس آن معیارهای کیفیت مکان، آزردگی ناشی از حجم ترافیک، چالش های زیست محیطی و اقدامات حفاظتی مصرف آب چهار معیار مهم بودند. با توجه به تحلیل صورت گرفته آزمون T تک نمونه ای مشخص شد که شاخص های اقدامات حفاظتی مصرف آب، رضایتمندی از شاخص تحرک و دسترسی، آزردگی ناشی از حجم ترافیک، نارضایتی از صدا و چالش های زیست محیطی در محلات شهر همدان مطلوب نیستند. نقشه پایداری محلات شهر همدان براساس معیارهای مورد استفاده، روش های AHP و ANP و آنالیزهای GIS تهیه شد. نتایج نشان داد که با استفاده از هر دو روش محلات پایدار و ناپایدار مشترک هستند (در برخی موارد تفاوت رتبه وجود دارد) که این نشان می دهد شهر همدان از لحاظ پایداری چندان پایدار نیست چرا که فاصله محلات پایدار و ناپایدار از سایر محلات زیاد است. از لحاظ فضایی، محلات با پایداری بسیار بالا عموماً در جنوب شهر قرار گرفتند. محلات بلوار ارم و بوستان ارم دارای بالاترین پایداری و محلات قلیانی و چاپارخانه دارای پایین ترین پایداری هستند.
۱۲۱۷.

عوامل مؤثر در بروز خلاقیت اجتماعی در مکان های شهری؛ مطالعه موردی: کلان شهر اهواز(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۴۲ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۱۸۲ ۱۵۲-۱۳۹

کلید واژه ها: خلاقیت خلاقیت اجتماعی مکان های شهری اهواز

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۸۸ تعداد دانلود : ۸۴
شهر به عنوان نماد کالبدی اوضاع فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در هر دوره، معیاری است جهت ارزیابی تحولات جامعه در آن دوران و محیط های شهری حیطه ای است کالبدی به عنوان صحنه کنش متقابل که دارای مرزهای معینی است و امکان تمرکز کنش های اجتماعی متعامل را به هر شیوه ای میسر می سازد. تقویت و گسترش محیط های شهری مناسب، فعال و پویا و سرزنده به عنوان یکی از اهداف راهبردی ارتقای کیفیت محیط های شهری همواره در صدر کار طراحان و برنامه ریزان شهری قرار دارد. به خصوص امروز که کیفیت سرزندگی عرصه های عمومی تنزل یافته است و بروز خلاقیت اجتماعی در مکان های شهری کم رنگ شده است؛ شناسایی زمینه ها، عوامل و مؤلفه هایی که به صورت ناآگاهانه می توانند در بروز خلاقیت اجتماعی تأثیرگذار باشند دغدغه ای است که نظر و توجه برنامه ریزان و طراحان شهری را به خود معطوف داشته است. با توجه به این موضوع، شناسایی عوامل ناآگاهانه موجود در محیط و میزان تأثیرگذاری آن ها در بروز خلاقیت های اجتماعی مسئله اصلی پژوهش حاضر است. به منظور نیل به این هدف، استفاده کنندگان از فضای شهری ساکنین سه محله منبع آب، نیوساید و عامری کلان شهر اهواز به عنوان جامعه آماری پژوهش انتخاب شدند و حجم نمونه نیز برابر 380 نفر محاسبه گردید. پرسش نامه پژوهش به روش نمونه گیری تصادفی در بین اعضای جامعه آماری پژوهش توزیع شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات نیز به کمک مدل های تحلیل عاملی و مدل سازی معادلات ساختاری در محیط نرم افزارهای SPSS و Amos انجام پذیرفت. یافته های پژوهش نشان داد، 13 عامل شناسایی شده قادرند بالغ بر54/68 درصد از واریانس متغیر وابسته بروز خلاقیت اجتماعی در مکان های شهری را تبیین نمایند. همچنین عوامل سرمایه اجتماعی و انگیزش بروز استعداد و توانمندی ها، پاسخ دهندگی فضا و تجربه خلق مکان، فرهنگ، سنت و باورهای جامعه، اصالت، تنوع، منحصربه فرد بودن فضا و مبلمان رتبه اول تا چهارم را در بین عوامل مؤثر بر بروز خلاقیت در مکان های شهری به خود اختصاص داده اند.
۱۲۱۸.

واکاوی رشد فزآینده اراضی شهری و تاثیر آن بر کیفیت زندگی مناطق پیراشهری سنندج(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مطالعات جغرافیایی مناطق کوهستانی سال ۴ تابستان ۱۴۰۲ شماره ۲ ۶۴-۴۳

کلید واژه ها: کیفیت زندگی شهر سنندج شهرنشینی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۶۲ تعداد دانلود : ۴۹
رشد شتابان شهرنشینی طی چهار دهه اخیر سبب شده است که فضای فیزیکی- کالبدی شهرها گسترش یافته و زمین های پیرامونی خود را که اغلب اراضی کشاورزی مرغوب و باغات می باشند را از بین ببرد و در بافت و کالبد خود قرار دهند. اگرچه شهر و شهرنشینی خود یکی از مهم ترین شاخص های رفاه و توسعه اجتماعی و اقتصادی محسوب می شوند، رشد شتابان آن می تواند سرانه برخورداری از بسیاری امکانات اجتماعی واقتصادی را کاهش دهد و از این طریق پیامدهای آن به صورت کاهش سطح کیفیت زندگی در عرصه های مختلف شهری نمایان شود. با توجه به اینکه ارزیابی روند گستردگی شهری و آگاهی از الگوهای تغییرات کاربری اراضی و به کارگیری نتایج آن در برنامه ریزی های آینده شهر ضروری می باشد، بنابراین ارزیابی اصولی را در این زمینه می طلبد که در این تحقیق سعی شده است این کار انجام پذیرد. و باتوجه به هدف پژوهش جامعه آماری مورد ارزیابی ما سرپرستان خانوار ساکن در منطقه ننله شهر سنندج می باشد روش گردآوری داده ها در این تحقیق شامل روش کتابخانه ای و روش پیمایش مقطعی است برای استخراج شاخص های مذکور از نرم افزار Spssتکنیک ویکور و مدل Holsat استفاده گردیده است نتایج بدست آمده از جدول نهایی تکنیک ویکور مشخص شد که مؤلفه های اقتصادی شامل فرصت های شغلی به همه طبقات جامعه با امتیاز 916/0 به عنوان مهم ترین مؤلفه تأثیر گذار در بالا بردن کیفیت زندگی می باشد و همچنین نتایج حاصل از مدل Holsat نشان می دهد جز در بخش زیست محیطی که اکثریت عامل بازدارند در بالا بردن کیفیت زندگی شهروندان است در دیگر بخش ها اکثریت عامل توسعه کیفیت زندگی شهروندان می باشد.
۱۲۱۹.

اثر بازارها بر الگوهای رفتاری شهروندان در شهر پویا؛ مطالعه موردی: بازار پانزده خرداد و ایرانمال(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: چشم انداز شهرهای آینده دوره ۴ زمستان ۱۴۰۲ شماره ۴ (پیاپی ۱۶) ۲۰-۱

کلید واژه ها: الگوهای رفتاری ادراک محیطی رفتار فضای شهری بازار تهران

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۳۵ تعداد دانلود : ۲۹
رفتار انسان در شهر، وابسته به میزان درک او نسبت به محیط و برآیندی از انگیزه ها و نیازهای فردی است. هدف پژوهش حاضر تحلیل اثرات بازارها بر الگوهای رفتاری در دو بازار مهم پایتخت(15 خرداد و ایران مال) است. تحقیق از نظر هدف کاربردی؛ با تکنیک پیمایشی و ماهیت توصیفی -تحلیلی است. اطلاعات از طریق دو پرسشنامه (متخصصین 35 و شهروندان 250 نمونه) از طریق فرمول کوکران و با طیف لیکرت جمع آوری شد. تجزیه وتحلیل داده های متخصصین از طریق آزمون های تحلیل عاملی و رگرسیون، و شهروندان از طریق تی دو نمونه ای و پیرسون با نرم افزارهای Spss ,Lisrel انجام شد. پرسشنامه با اعتبار محتوایی و پایایی آن با آلفای کرونباخ تائیدشد. آزمون تحلیل عاملی تأییدی، مؤلفه های تحقیق را در 5 بعد(معنایی، الگوهای رفتاری، فعالیت و عملکرد، کالبدی، آسایش و راحتی) با بار عاملی بالای 0.4 شناسایی کرد. ضریب تعیین تعدیل شده در آزمون رگرسیون نشان داد، شاخص های تحقیق به میزان 61% درصد واریانس الگوهای رفتاری را پیش بینی می کند. مؤلفه ی معنایی بالاترین تأثیر (0.779) و مؤلفه ی آسایش و راحتی (0.621) کم ترین اثر را بر الگوهای رفتاری دارند. با استفاده از آزمون T دوطرفه در دو نمونه، تفاوت میانگین بین مؤلفه های 5 گانه وجود دارد و این تفاوت میانگین معنی دار است. با توجه به نتایج آزمون پیرسون مؤلفه ی کالبدی در ایرانمال و مؤلفه ی فعالیت و عملکرد در بازار 15 خرداد از تأثیرگذارترین مؤلفه ها بر الگوهای رفتاری می باشند. نتایج نشان داد که؛ بازارها بر الگوهای رفتاری شهروندان تأثیر معنادار و مثبت و مستقیم دارند و با تقویت کیفیت بازارها و یا تضعیف آن، ادراک محیطی شهروندان تغییر می کند.
۱۲۲۰.

مقایسه راهکارهای جلوگیری از اتلاف انرژی گرم خانه ها در حمام های سنتی کرمان(مقاله علمی وزارت علوم)

نویسنده:
منبع: مسکن و محیط روستا دوره ۴۲ پاییز ۱۴۰۲ شماره ۱۸۳ 63 - 74

کلید واژه ها: حمام معماری سنتی اتلاف حرارتی طراحی اقلیمی

حوزه های تخصصی:
تعداد بازدید : ۱۷ تعداد دانلود : ۱۲
در میان الگوهای شناخته شده در معماری سنتی ایران، حمام ها به جهت جلوگیری از اتلاف حرارت موردنیاز کاربران در حین استحمام حائز توجه اند. در این راستا در برداشت های مختلف از حمام های سنتی، فرضیات متنوعی در خصوص راهکارهای مؤثر در کاهش اتلاف حرارت و ذخیره سازی انرژی مطرح شده، لیکن کارکرد این راهکارها با عنایت به تفاوت آب و هوایی شهرهای مختلف ایران، بررسی نشده است. بدین ترتیب هدف این پژوهش، مقایسه دقیق تر راهکارهای کالبدی شناخته شده در این خصوص یعنی «فشردگی در بافت و همسایگی»، «وارد شدن در زمین»، «جرم حرارتی ساختمان» و «احاطه فضای گرم خانه در بین فضاهای کنترل نشده» در دو حمام شهر کرمان است. این موضوع با روش کمّی و با راهکار شبیه سازی انرژی انجام شده است و به جهت استخراج محاسبات از مدل سازی حرارتی حمام های مورد بحث، می تواند از اعتبار محاسباتی بیشتر در مقایسه با تخمین های قبلی برخوردار باشد. در روند پژوهش دو حمام «گنجعلی خان» و «وکیل کرمان» به عنوان نمونه انتخاب شده و با کمک نرم افزار دیزاین بیلدر و مبتنی بر شواهد حجمی و ساختاری حمام های موردبحث، میزان اتلاف حرارت در ماه های سرد سال محاسبه شده است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که جرم حرارتی در حمام های موردبحث و احاطه فضای گرم خانه در بین فضاهای کنترل نشده، به ترتیب مؤثرترین راهکارهای جلوگیری از اتلاف حرارت در این ابنیه بوده اند. این دو راهکار با توجه به نوع جداره ها و میزان مرکزیت گرم خانه در بین سایر فضاها، در عین برخورداری از کارکرد متنوع، کارایی مشابهی داشته اند. جرم حرارتی جداره های حمام های گنجعلی خان و وکیل کرمان به ترتیب به طور میانگین 39 و 44 درصد در کاهش اتلاف حرارت تأثیرگذار بوده اند. این مقدار در خصوص استفاده از فضاهای کنترل نشده در پیرامون گرم خانه، به ترتیب به میزان 23 و 14 درصد است. کارایی این دو راهکار حدوداً دو تا هشت برابر در مقایسه با «قرارگیری حمام در داخل زمین» و «استفاده از بافت فشرده همسایگی» نشان از اهمیت آن ها در طراحی داشته است.  

پالایش نتایج جستجو

تعداد نتایج در یک صفحه:

درجه علمی

مجله

سال

زبان