مقایسه راهکارهای جلوگیری از اتلاف انرژی گرم خانه ها در حمام های سنتی کرمان (مقاله علمی وزارت علوم)
درجه علمی: نشریه علمی (وزارت علوم)
آرشیو
چکیده
در میان الگوهای شناخته شده در معماری سنتی ایران، حمام ها به جهت جلوگیری از اتلاف حرارت موردنیاز کاربران در حین استحمام حائز توجه اند. در این راستا در برداشت های مختلف از حمام های سنتی، فرضیات متنوعی در خصوص راهکارهای مؤثر در کاهش اتلاف حرارت و ذخیره سازی انرژی مطرح شده، لیکن کارکرد این راهکارها با عنایت به تفاوت آب و هوایی شهرهای مختلف ایران، بررسی نشده است. بدین ترتیب هدف این پژوهش، مقایسه دقیق تر راهکارهای کالبدی شناخته شده در این خصوص یعنی «فشردگی در بافت و همسایگی»، «وارد شدن در زمین»، «جرم حرارتی ساختمان» و «احاطه فضای گرم خانه در بین فضاهای کنترل نشده» در دو حمام شهر کرمان است. این موضوع با روش کمّی و با راهکار شبیه سازی انرژی انجام شده است و به جهت استخراج محاسبات از مدل سازی حرارتی حمام های مورد بحث، می تواند از اعتبار محاسباتی بیشتر در مقایسه با تخمین های قبلی برخوردار باشد. در روند پژوهش دو حمام «گنجعلی خان» و «وکیل کرمان» به عنوان نمونه انتخاب شده و با کمک نرم افزار دیزاین بیلدر و مبتنی بر شواهد حجمی و ساختاری حمام های موردبحث، میزان اتلاف حرارت در ماه های سرد سال محاسبه شده است. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که جرم حرارتی در حمام های موردبحث و احاطه فضای گرم خانه در بین فضاهای کنترل نشده، به ترتیب مؤثرترین راهکارهای جلوگیری از اتلاف حرارت در این ابنیه بوده اند. این دو راهکار با توجه به نوع جداره ها و میزان مرکزیت گرم خانه در بین سایر فضاها، در عین برخورداری از کارکرد متنوع، کارایی مشابهی داشته اند. جرم حرارتی جداره های حمام های گنجعلی خان و وکیل کرمان به ترتیب به طور میانگین 39 و 44 درصد در کاهش اتلاف حرارت تأثیرگذار بوده اند. این مقدار در خصوص استفاده از فضاهای کنترل نشده در پیرامون گرم خانه، به ترتیب به میزان 23 و 14 درصد است. کارایی این دو راهکار حدوداً دو تا هشت برابر در مقایسه با «قرارگیری حمام در داخل زمین» و «استفاده از بافت فشرده همسایگی» نشان از اهمیت آن ها در طراحی داشته است.Comparison of Strategies to Prevent Energy Loss in Traditional Bathhouses in Kerman in the Field of Urban Planning
Among the recognized patterns in traditional Iranian architecture, bathhouses have been considered to prevent the heat loss required by users during bathing. In this regard, various assumptions have been made about effective strategies to reduce heat loss and energy storage in different interpretations of traditional bathhouses. However, the function of these strategies has not been investigated with respect to the climatic differences of different cities in Iran. Therefore, the aim of this research is to compare more accurately the recognized physical strategies in this regard, including "density in texture and neighborhood", "entering the ground", "thermal mass of the building", and "enclosing the greenhouse space among uncontrolled spaces" in two bathhouses in Kerman city. This issue has been carried out quantitatively and with an energy simulation solution, and can have more computational credibility compared to previous estimates due to the extraction of calculations from thermal modeling of the discussed bathhouses. In the research process, two bathhouses, "Ganj Ali Khan" and "Vakil Kerman", were selected as examples and the amount of heat loss was calculated during cold months using Design Builder software based on volumetric and structural evidence of the discussed bathhouses. The results of this study indicate that the thermal mass of the building and enclosing the greenhouse space among uncontrolled spaces were the most effective strategies in preventing heat loss in the discussed bathhouses. These two strategies, depending on the type of walls and the centrality of the greenhouse among other spaces, had similar efficiencies while having diverse functions. The thermal mass of the walls in Ganj Ali Khan and Vakil Kerman bathhouses had an average impact of 39% and 44%, respectively, on reducing heat loss. This value was 23% and 14%, respectively, for using uncontrolled spaces around the greenhouse. The efficiency of these two strategies was approximately two to eight times higher compared to "entering the ground" and "density in texture and neighborhood", emphasizing their importance in design.
Bathhouse , traditional architecture , heat loss , climatic design,