پارسا احمدی دهرشید

پیاده راه ها مکان هایی هستند که به ارتقاء سلامت جسمی و روحی انسان و تحرک اجتماعی آنان، خلق فضاهای انسانی و هویت شهرها کمک می کند. اما زمانی این شرایط محقق می شود که پیاده راه براساس نیازها و توقعات شهروندان ساخته شود. بنابراین آگاهی مدیریت شهری از عواملی که اهمیت بالایی در پیاده راه ها از نظر شهروندان دارد و همچنین بررسی میزان موفقیت پروژه های احداث پیاده را ه در جهت رفع نواقص و مشکلات موجود در این فضاها ضروری است. در این پژوهش سعی شده با درنظرگرفتن مجموع کاملی از عوامل تاثیرگذار بر کیفیت پیاده راه و استفاده از روشی متفاوت با سایر پژوهش های پیشین به ارزیابی این عوامل در دو فاز اجراء شده پیاده راه شهر رشت از دیدگاه شهروندان پرداخته شود تا علاوه بر یافتن بااهمیت ترین عامل، دو فاز پیاده راه نیز با یکدیگر مقایسه شوند. روش پژوهش حاضر برمبنای هدف، کاربردی و برمبنای روش اجرا، توصیفی - تحلیلی است. براساس ادبیات پژوهش، چهار معیار (کالبدی - فضایی، دسترسی، اجتماعی - اقتصادی، خرد طراحی) و 22 شاخص انتخاب شده است. در گام بعدی، با توزیع 392 پرسشنامه در بین شهروندان بصورت نمونه گیری تصادفی ساده، با بکارگیری روش آنتروپی شانون، ضریب اهمیت معیارها و شاخص های مطالعاتی و امتیاز وزندار آن ها در دو فاز بدست آمد. نتایج نشان می دهد که در مجموع میزان رضایتمندی شهروندان از پیاده راه در حد متوسط است و معیار خرد طراحی و سه شاخص «طراحی مناسب برای معلولین و سالمندان»، «نورپردازی در شب» و «جانمایی مناسب سطل زباله، آبخوری و...» از اهمیت بالایی برخوردار هستند و بر کیفیت پیاده راه بیشترین تاثیر را می گذارند. این عوامل در فاز اول، رضایتمندی بیشتری در مقایسه با فاز دوم پیاده راه دارد. بطورکلی از نظر شهروندان، فاز اول پیاده راه با امتیاز نرمالایز (52/0) نسبت به فاز دوم (47/0) وضعیت مطلوبتری دارد. این نتایج می تواند در موفقیت مدیریت شهری در جهت احداث پیاده را ه هایی مطلوب موثر باشد. در صورتیکه به طراحی این فضاها بیشتر توجه شود.

برنامه ریزی شهریِ سلامت محور، مفهومی است که در آن پیوند شهر و سلامت روحی و جسمی شهروند، به منظور افزایش سطح کیفیت زندگی ایشان به عنوان یک اصل اساسی قلمداد می شود. ایده شهر سالم که به نوعی در ذیل مفهوم برنامه ریزی شهری سلامت محور قرار دارد، یک جنبش جهانی بوده که هدف کلی آن، دستیابی به یک محیط سالم برای زندگی شهروندان است. شهر شهریار به واسطه رشد سریع جمعیت، گسترش فیزیکی شهر و تخریب باغ ها و اراضی کشاورزی پیرامون شهر، احداث کارخانه ها و صنایع، با معضلات زیست محیطی متعددی دست به گریبان است. ازاین رو، در مطالعه حاضر تلاش بر آن است تا با استفاده از یک روش توصیفی - تحلیلی، ابتدا شاخص های شهر سالم از دیدگاه شهروندان سنجیده شود، سپس متغیرهای تأثیرگذار بر متغیر «امید به آینده» تبیین شود. جهت دستیابی به این اهداف، 23 شاخص در 6 مؤلفه «سلامت و بهداشت»، «محیط زیست»، «اجتماعی»، «اقتصاد»، «حمل ونقل» و «امنیت و ایمنی» با استفاده از روش اسنادی تدوین و در قالب پرسش نامه در میان جامعه آماری (383 نفر از شهروندان شهر شهریار) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که ازنظر شهروندان، شاخص «زیست محیطی» به عنوان بالاترین سطح رضایت و شاخص «اقتصادی» پایین ترین میزان رضایت را به خود اختصاص داده است. از سوی دیگر مشخص شد متغیرهایی نظیر «اوقات فراغت» و «فعالیت های تفریحی» بیشترین اثر مثبت و متغیرهایی نظیر «رضایت از درآمد باتوجه به هزینه ها» و «دسترسی به امکانات آموزشی» بیشترین تأثیر منفی را روی متغیر امید به آینده دارند. به صورت کلی، نتایج نشان می دهد که شهر شهریار تا تبدیل شدن به یک شهر سالم، فاصله زیادی دارد و این امر مستلزم آن است تا توسط متولیان امر، برنامه ریزی و راهبردهای متناسبی در این مسیر به کار گرفته شود. یافته های این پژوهش می تواند به گفتمان جاری در مورد شهرهای سالم کمک کرده و راهبردهای تبدیل شهر شهریار به یک شهر پایدار و سالم را تبیین کند.

یکی از نیازهای اولیه شهروندان، جابجایی در شهر است. برای پاسخ به این نیاز، روش های مختلفی نظیر استفاده از سیستم حمل ونقل عمومی و خودرو شخصی وجود دارد. تاکسیرانی یکی از روش های حمل ونقل عمومی است. این سیستم، با پیشرفت زیرساخت های اینترنتی دستخوش تحولاتی شده است. تاکسیرانی اینترنتی آخرین تحول در استفاده از تاکسی است. این پژوهش باهدف شناسایی عوامل مؤثر در رضایتمندی شهروندان از تاکسی های اینترنتی در شهر دامغان، انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است و برای جمع آوری اطلاعات از روش های کتابخانه ای و پرسشنامه استفاده شده است. مقدار KMO در این پژوهش برابر 938/0است که این عدد نشان می دهد داده ها برای تحلیل عاملی مناسب هستند. نتایج این بررسی نشان می دهد که چهار عامل در رضایتمندی شهروندان از حمل ونقل عمومی اینترنتی مؤثر است که عبارت اند از: دسترسی و رفاه اقتصادی، امکانات رفاهی، قانون مندی و امکان جابجایی کالا. این عوامل 781/72درصد از موضوع را تبیین کرده اند. دراین بین، عامل دسترسی و رفاه اقتصادی با62/24 درصد از واریانس کل،بیشترین تبیین کنندگی را در میان عوامل داشته است. پس از آن عوامل قانون مندی با 24/21، امکانات رفاهی با 28/16 و امکان جابجایی کالا با 52/10 به ترتیب بیشترین تبیین کنندگی را دارا بوده اند. سنجش این عوامل در شهر دامغان نشان می دهد که رضایت شهروندان از عامل دسترسی و رفاه اقتصادی و قانون مندی در سطح متوسط قرار دارد. همچنین نبود نظارت کافی بر رانندگان و وجود طیف گسترده ای از اتومبیل ها در ناوگان باعث شده است تا رضایت شهروندان از عامل امکانات رفاهی در سطح متوسط ارزیابی شود.

مفهوم کارآفرینی در پاسخ به نیازهای حاصل از تحولات نظام های اجتماعی و اقتصادی عصر حاضر مطرح شد. در بسیاری از جوامع درحال توسعه از جمله ایران، در مسیر کارآفرینی زنان، مشکلات زیادی وجود دارد که سبب شده تا روند حضور زنان در کارآفرینی، کُند باشد. در پژوهش حاضر تلاش می شود تا عوامل مؤثر بر موفقیت کارآفرینی روستایی از دیدگاه زنان و مردان روستاهای بخش امیرآباد شهرستان دامغان شناسایی شود. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از نظر ماهیّت توصیفی - تحلیلی و از نظر روش گردآوری اطلاعات اسنادی - پیمایشی است. به منظور سنجش میزان همبستگی میان متغیرها از آزمون همبستگی پیرسون و برای تحلیل دیدگاه زنان و مردان نسبت به شاخص های موفقیت کارآفرینی از آزمون T مستقل استفاده شد. نتایج پژوهش دال بر وجود تفاوت معناداری در دیدگاه زنان و مردان دارد؛ البته دراین بین هر دو گروه جنسیتی عامل «فردی» را بیش از هر عامل دیگری در موفقیت کارآفرینی مؤثر می دانند؛ زنان «داشتن تعهد» و «مصمم بودن در کارها» و مردان «داشتن روحیه ریسک پذیری» و «داشتن روحیه خودباوری» را مهم ترین زیرمؤلفه های عامل «فردی» برشمردند. در میان سایر عوامل نیز، تفاوت دیدگاه معناداری از نظر زنان و مردان وجود دارد؛ از نظر زنان، عوامل «فردی»، «زیرساختی – نهادی»، «اقتصادی»، «خانوادگی» و «اجتماعی – فرهنگی» به ترتیب نقش مهمی را در موفقیت کارآفرینی ایفا می نمایند.